Ekonomi Bülteni. 23 Şubat 2015, Sayı: 08. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Transkript

1 Ekonomi Bülteni, Sayı: 08 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Ali Can Duran Çağlar Kuzlukluoğlu 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler FOMC tutanakları karar metninden daha güvercin algılandı. FED in Ocak tarihlerinde gerçekleştirdiği toplantısındaki kararında faiz artışları için sabırlı davranmaya devam edileceği söylemi tekrarlanmıştı. Karar metninde faiz oranlarının tarihi düşük seviyesi olan % aralığında sabit tutulması kararının oy birliği ile alındığı dikkat çekmişti. İlgili toplantıya ait açıklanan tutanaklarda ise çoğu üyenin erken faiz artışının ekonomik aktivitede görülen toparlanmaya zarar verebileceği ve hedeflenen %2 lik enflasyon oranı için risk oluşturabileceğini belirttiği görüldü. Bir üyenin ise mevcut enflasyon görünümünde daha gevşek bir para politikası aracını göz önünde tutması gerektiği yönünde görüş bildirdiği dikkat çekti. Genel hatlarıyla FED in karar metnindeki gibi faiz artışlarında aceleci davranmayacağına işaret eden tutanaklarda, erken faiz artışının yaratabileceği riskler yönündeki endişelere yer verilmesi ve çekirdek enflasyon oranlarında son aylarda gelen verilerin tahminler üzerinde aşağı yönlü risk oluşturduğu görüşü Haziran ayı gibi şekillenen faiz artışı beklentilerinin sınırlı da olsa ötelenmesine destek verdi. ABD de konut başlangıçlarındaki gerilemeye karşın beklentiler pozitif. ABD de açıklanan Ocak ayı konut inşaat ruhsatları ve başlangıçları verileri bir önceki aya göre sırasıyla %0.7 ve ABD Konut Başlangıçları ve İnşaat Ruhsatları (Bin Adet) %2.0 oranında gerileme kaydetti. Buna karşın son dönemde daha yatay İnşaat Ruhsatları bir artış göstermesine karşın konut verileri sektördeki kademeli artışa 1,050 Konut Başlangıçları işaret edecek seviyelerde bulunuyor. Konut başlangıçları verisi Ocak ayındaki gerilemeye karşın son 5 aydır yıllık bazda 1 milyon adetin üzerindeki seyrini koruyor. Geçtiğimiz yılın Ocak ayındaki yıllık bazda konut 850 başlangıçları ve ruhsatları verileri ile kıyaslandığında da sırasıyla %16 ve 650 %8 lik artışlar görülüyor. Soğuk hava koşullarının etkili olduğu dönemlerde gerileme gösteren ve volatil seyreden bu verilerin istihdam sektöründeki iyileşme ve paralelinde maaşlarda beklenen artışla beraber bu yıl içerisinde hız kazanacağı beklentisi halen korunuyor. Almanya da yatırımcı güveni yükselmeye devam ediyor. Makro ekonomik verilerin de bir süredir diğer Euro Bölgesi ülkelerine nazaran daha iyi geldiği Almanya da yatırımcı güveni yükselmeye devam ediyor. Yatırımcıların ve analistlerin mevcut durum ve beklentiler hakkındaki değerlendirmelerinden çıkan ZEW güven endeksleri yükseliş trendini koruyor. Beklenti endeksinin 55 olan beklentilerin bir miktar altında 53 olarak açıklanmasına karşın 48.4 den 53 e çıkarak son 1 yılın en yüksek değerine ulaştı. Mevcut durum endeksi de 22.4 den 45.5 e önemli bir sıçrama gösterdi. Şubat ayı için açıklanan güven endeksi Ukrayna tarafında halen işlerin yoluna girmemesi ve Yunanistan daki belirsizliğe rağmen ECB nin parasal genişleme programının beklentilere büyük destek verdiğini gösteriyor. Euro Bölgesi özel sektör aktivitesinde yukarı yönlü trend oluşmaya başladı. Euro Bölgesi nde Şubat ayı öncü PMI göstergelerinde üretim PMI endeksi 51.5 olan beklentinin bir miktar Euro Bölgesi Üretim PMI Endeksi altında 51.1 olarak açıklandı. (Ocak ayı 51.0). Bölgenin en büyük ekonomisi Almanya da ise endeks 50.9 da sabit kalırken, Fransa da 49.2 den (3 Aylık Ort.) 47.7 ye geriledi. Euro Bölgesi nde hem üretim hem de hizmetler sektöründeki aktiviteyi gösteren bileşik PMI endeksi büyüme ile daralmayı ayı ran 50 seviyesinin üzerinde 53.5 e yükselerek geçtiğimiz yılın Temmuz 45 ayından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. PMI endekslerinde alt endekslere bakıldığında firmaların fiyatları düşürmeye devam ettiği görülür- Euro Bölgesi 40 Almanya ken, artışta en büyük desteğin yeni siparişler endekslerinde görülen artıştan kaynaklandığı dikkat çekiyor. Fiyatlardaki düşüşün devam ediyor Fransa olması ECB nin deflasyonla mücadele için parasal genişleme programına uzunca bir süre devam edebileceğine işaret ederken, yeni siparişler endekslerindeki artış ekonomik aktivite için pozitif sinyaller veriyor. ECB nin parasal genişleme gerekçesi deflasyon endişeleri. ECB nin bu sene yayınlamaya başladığı toplantı tutanaklarının ilki parasal genişleme kararı aldığı 22 Ocak toplantısına ait. Tutanaklarda alınan kararın gerekçeleri daha net bir şekilde sunulurken herhangi bir adım atılmadığı taktirde oluşacak risklere özellikle dikkat çekildiği görüldü. Buna ek olarak ECB nin adım atmaması durumunda finansal piyasalarda QE beklentileri nedeniyle oluşan pozitif havanın tersine dönebileceği yönündeki endişelerde dile getirildi. Mario Draghi nin de karar sonrası yaptığı açıklamada belirttiği gibi kararın alınmasında uzun bir süre devam edecek düşük enflasyon oranı riskine karşı bu adımın atıldığı belirtildi. Görüşmeler sonunda ECB baş ekonomisti Peter Praet in sunduğu 50 milyar luk tahvil alım programının üzerinde 60 milyar lık alım kararı çıkması da önemli detaylar arasında yer aldı. 2

3 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Bütçe Dengesi, Ocak 2015 Merkezi Yönetim bütçe dengesi Ocak ayında geçtiğimiz yılın 2 katı kadar 3.8 milyar TL fazla verirken, faiz dışı denge ise 8.8 milyar TL fazla verdi. Bütçe nin geçtiğimiz yıla göre olumlu performans göstermesinde harcamalar tarafındaki artışın sınırlı (bir önceki yıla göre % 1 artış) kalması etkili oldu. Bütçe gelirleri Ocak ayında vergi gelirlerindeki %6.6 lık artışın etkisiyle bir önceki yıla göre %5.8 lik artışla 40.1 milyar TL oldu. Vergi gelirlerindeki artışa katma değer vergisi gelirlerindeki %19.2 lik artış ve özel tüketim vergisi gelirlerindeki %16.7 lik artış destek verdi. İthalattan sağlanan vergi gelirleri ise ithalattaki düşüşe paralele %13.8 geriledi. Bütçe harcamaları tarafında ise, Ocak ayında bir bozulma görülmedi. Faiz giderleri geçtiğimiz seneyle aynı seviyede kalırken, faiz dışı harcamalarda ise %1.1 lik sınırlı artış görüldü. Seçim dönemi öncesi olmasına karşın cari transfer ve sermaye giderlerindeki (sırasıyla %-11.1 ve %-4.1) gerileme dikkat çekici. Personel giderleri ise Ocak ayında bir önceki yıla göre enflasyonun (%7.2) üzerinde %9.8 artış kaydetti. Ocak ayı itibarıyla baktığımızda, 12 aylık bütçe açığı/gsyh oranının %1.2 seviyesine gerilediğini, faiz dışı fazla/gsyh oranı ise %1.7 ye yükseldiğini görüyoruz Orta Vadeli Programına göre, bütçe açığı/gsyh oranının yılsonunda % 1.1, faiz dışı fazla/gsyh oranının ise %1.7 olması hedefleniyor. Ocak ayı gerçekleşmeleri yılsonu hedefleriyle uyumlu olsa da iç talebin ılımlı seyrettiği ortamda hedeflerin tutturulmasında bundan sonraki süreçte harcamalar tarafında bozulma görülmemesi önemli olacak. Merkez Bankası Beklenti Anketi, Şubat 2015 Merkez Bankası beklenti anketinde, enflasyon beklentilerinde Aralık ayında başlayan gerileme Şubat ayında da devam etti. Yılsonu enflasyon beklentisi %6.82 den %6.77 seviyesine inerken, 12 ay sonrası için de beklentilerde gerileme devam ederken 24 ay sonrası için hafif bir artış gözlemlendi. 12 ay sonrası için yıllık enflasyon beklentisi %6.81 den % 6.69 a gerilerken, 24 ay sonrası için enflasyon beklentileri %6.38 den %6.42 ye yükseldi. Bu yıl için Ocak ayında %3.4 seviyesinde olan büyüme tahmini %3.5 e çıkarken, gelecek yıl için büyüme beklentisi % 3.8 de yatay seyretti. İşsizlik Oranı, Kasım 2014 Kasım ayında %1 seviyesine yükselmesi beklenen işsizlik oranı beklentilerin üzerinde artarak %10.4 ten %10.7 ye yükseldi (Kasım 2013: %9.7). Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı da benzer şekilde %10.6 dan %10.7 ye çıktı. Genç işsizlik oranındaki hızlı yükseliş de devam etti, bir önceki yılın Kasım ayında %17.9 olan genç işsizlik oranı %19.9 a yükseldi. Ekonomik aktivitenin 2014 yılı son çeyreğinde de 3. çeyreğe benzer bir seyir izlemesine paralel olarak istihdam piyasasındaki zayıflamanın devam etmesini bekliyoruz. Önümüzdeki dönemde, zayıf seyreden reel sektör güveni ve yatay seyreden kapasite kullanım oranı gibi öncü sanayi üretimi verilerine bakarak istihdam piyasasında toparlanma görmeyi beklemiyoruz. 3

4 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler 5 Günlük Değ (%, $ Bazında) Emtia End. Altın -1.5 TL-Basket 0.6 EURO/$ -0.7 MSCI Türkiye MSCI EM -0.2 ABD-S&P Aylık Değ (%, $ Bazında) Emtia End. 8.1 Altın -6.5 TL-Basket -3.4 EURO/$ -2.1 MSCI Türkiye -3.8 MSCI EM 2.9 ABD-S&P Hafta genelinde Yunanistan belirsizliği ve FED in güvercin tutanakları sonrası karışık bir seyir görüldü USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%) Aylık USD Libor 6 Aylık USD Libor Aylık USD Libor 1 Aylık USD Libor % %9 %0.26 % Oca.13 Nis.13Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14Tem.14 Eki.14 Oca Aylık Libor Faizi (%) USD JPY EUR %0.26 % %3 0 Oca.13Nis.13Tem.13Eki.13 Oca.14Nis.14Tem.14Eki.14 Oca.15 USD Libor faizlerindeki yukarı yönlü seyir devam ediyor Endonezya-JCI Aylık Değ (%) Kore-Kospi Hindistan-Sensex Günlük Değ (%) Çin-Shangai TR- BIST Mac-Bux 11.2 Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG 5.1 Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac40 UK-FTSE 100 EU-DJ Stoxx 50 ABD-DJ Indus ABD-S&P G-7 Ortalama MSCI Global Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 2012=100) MSCI Türkiye Endeksi MSCI GOÜ Endeksi Hisse sendi piyasalarında temkinli yükseliş devam etti Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 4

5 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Gösterge Tahvil Faiz Oranı Politika Faiz Oranları (%) GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX) TR, BBB- Poland, A- Rus, BBB- Bra, BBB MB Haftalık Repo Faizi Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi 0 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Ocak 14 Ocak Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 Gösterge tahvil getirisi %8 in üzerinde yatay bir seyir kaydetti USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL MXN CZK - - PLN HUF ZAR - KRW RUB TRY -4.6 JPY 1 Aylık Değ (%) GBP EURO 5 Günlük Değ (%) GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı Ocak-12=100) Ocak 12 Mayıs 12 Eylül 12 Ocak 13 Mayıs 13 Eylül 13 Ocak 14 Mayıs 14 Eylül 14 Ocak TL 140 GOÜ Ortalaması 145 FOMC toplantı tutanakları sonrası USD nin güçlenme trendi zayıfladı Emtia Endekslerinde Değişim (%) -1.1 Tarım 1 Aylık Değ (%) Günlük Değ (%) -1.2 Tem. Maden Değ. Maden Enerji Top. Endeks Endişe (VIX) Endeksi Enerji emtia endeksi petrol fiyatlarındaki artıştan destek almaya devam etti Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 5

6 DenizBank Ekonomi Bülteni Veri Akışı 6