Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University

Transkript

1 Gziosmnpş Üniversitesi Zirt Fkültesi Dergisi Journl of Agriulturl Fulty of Gziosmnps University Arştırm Mklesi/Reserh Artile JAFAG ISSN: E-ISSN: (2013) 30 (1), 52- doi: /jfg185 Erzinn Koşullrınd Yetiştirilen Ak Skı Elm Çeşidinin Depolm Performnsı Üzerine Hst Önesi Nftlen Asetik Asit ve Aminoetoksivinilglisin Uygulmlrının Etkileri Burhn ÖZTÜRK 1 *, Slih KESKİN 2, Kenn YILDIZ 1, Özkn KAYA 2, Keml KILIÇ 1, Mutlu UÇAR 1 1 Gziosmnpş Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Bhçe Bitkileri Bölümü, 240, Tşlıçiftlik, Tokt 2 Erzinn Bhçe Kültürleri Arştırm İstsyonu Müdürlüğü, 240, Erzinn *e-mil:urhnozturk55@gmil.om Alındığı trih (Reeived): Kul trihi (Aepted) : Online Bskı trihi (Printed Online): Yzılı skı trihi (Printed): Özet: Bu çlışm, Ak Skı elm çeşidinin (Mlus domesti Borkh.) depolm performnsı üzerine hst önesi dönemde frklı dozlrd uygulnn minoetoksivinilglisin (AVG, 150, 225 ve 300 mg/l) ve nftlen setik sit (NAA, 20 mg/l) uygulmlrının etkilerini elirlemek mıyl 2012 yılınd yürütülmüştür. Bzı meyve klite prmetrelerinde oluşn değişimler, % 90±5 nispi nem ve 2±1 C depolm koşullrınd 45 günlük rlıklr ile izlenmiştir. Depolm süresine en düşük ğırlık kyı 300 mg/l AVG uygulmsı ypıln meyvelerde elde edilmiştir. Tüm nliz dönemlerinde 300 mg/l AVG uygulmsı ypıln meyvelerde en yüksek L* değeri, kontrol meyvelerinde en düşük hue çı değeri kydedilmiştir. Depolm süresine meyve eti sertliğinin en iyi şekilde 225 ve 300 mg/l AVG uygulmlrı ypıln meyvelerde korunduğu elirlenmiştir. NAA uygulmsı, depolm süresi sonund meyve eti sertliğini önemli düzeyde düşürmüştür. Depolm süresine sud çözüneilir kuru mdde (SÇKM) miktrı kontrol meyvelerinde en yüksek, 300 mg/l AVG uygulmsı ypıln meyvelerde ise en düşük ulunmuştur. Tüm nliz dönemlerinde en yüksek titre edileilir sit miktrı, 225 ve 300 mg/l AVG uygulnmış meyvelerden elde edilmiştir. AVG uygulmlrı nişst prçlnmsını geiktirmiştir. Anhtr Kelimeler: Bitki gelişim düzenleyii, depolm, meyve eti sertliği, nişst prçlnmsı The effets of pre-hrvest npthlene eti id nd minoethoxyvinylglyine tretments on storge performne of Ak Skı pple ultivr grown in Erzinn onditions Astrt: This study ws rried out to determine the effets of pre-hrvest minoethoxyvinylglyine (AVG, 150, 225 ve 300 mg/l) nd nphthleneeti id (NAA, 20 mg/l) tretments in different doses on storge performne of Ak Skı pple ultivr (Mlus domesti Borkh.) in The hnges on some fruit qulity prmeters were mesured t 2±1 o C temperture nd with 90±5 % reltive humidity t 45 dys intervl during storge. The lowest weight loss ws otined from 300 mg/l AVG treted fruits during the storge. In the ll nlysis dte, the highest L* vlue ws otined from 300 mg/l AVG treted fruits, nd the lowest hue ngle vlue ws reported from the fruits of ontrol tretment. The flesh firmness ws determined tht the est kept in the 225 nd 300 mg/l AVG treted fruits during the storge. The flesh firmness signifintly redued with NAA tretment t the end of storge. The highest solule solids onentrtion (SSC) ws otin from ontrol fruit during the storge, wheres the lowest SSC ws oserved in fruit treted with 300 mg/l AVG. In the ll nlysis dte, the highest titrtle idity ws otined in fruits treted with 225 nd 300 mg/l AVG. The strh degrdtion ws delyed with AVG tretments. Keywords: Plnt growth regultor, storge, flesh firmness, strh degrdtion 1. Giriş Elm tdı, lezzeti, yüksek esin içeriği ve lenisi ile tüketiiler trfındn çok terih edilen ve zevkle tüketilen ir meyvedir (Sure 1990). Ülkemiz düny elm üretiminde üst sırlrd yer lmktdır. Üretilen elmnın üyük ir kısmı iç 52

2 ÖZTÜRK ve rk./ JAFAG- (2013)- 30 (1), 52- pzr ve ihrt yönelik olrk soğuk hv depolrınd 6-8 y kdr muhfz edilmektedir. Fkt depolm sırsınd oluşn klite kyıplrı ile u süre kıslilmektedir (Sleh ve rk. 2009). Elmnın muhfz ömrünü uztmk ve meydn gelen klite kyıplrını zltmk mıyl zı önlemler lınmktdır. Özellikle muhfz süresi uzun çeşitlerin terihi, hst önesi dönemde en uygun kım şrtlrının sğlnmsı (sulm, itki esleme, gölgeleme v.), derimin en uygun derim olgunluğund ypılmsı ve zı üyümeyi düzenleyii mddelerin kullnımı unlrdn zılrıdır (Argent ve rk. 2006). Elmd hst sonrsı dönemde meyve etinin şırı yumuşmsı en önemli klite kyıplrının şınd gelmektedir. Meyve etinde meydn gelen yumuşm elmd, tekstürün ve kimysl içeriğin ozulmsın neden olmktdır (Jn ve rk. 2012). Yumuşm klimkterik ir meyve oln elmd etilen üretimi ile ilişkilidir (Argent ve rk. 2006). Bu mçl etilen üretiminin şlngıını geiktirmek için hst önesi dönemde etilen iyosentezini engelleyen üyümeyi düzenleyii mddeler [minoetoksivinilglisin (AVG), 1- metilsiklopropen (1-MCP)] kullnılmktdır (Sisler ve Blnkenship 1996; Greene 2006). Etilen iyosentezini engellen ir ileşik oln AVG, elmd etilen iyosentezini geiktirerek, hst önesi meyve dökümlerini engellemekte, hst sonrsı meyve eti sertliğinin korunmsı ve nişst prçlnmsının geikmesine neden olmktdır (Greene 2006). AVG nin u etkisi uygulm ypıln elmnın çeşidine, uygulm dozun ve zmnın ğlı olrk frklılık göstermektedir (Shupp ve Greene 2004). Nftlen setik sit (NAA), hst önesi dönemde meyve türlerinde meyve dökümünü engellemek mı ile kullnıln sentetik ir oksindir. Yun ve Crugh (2007) thmini hst trihinden 1 ve 3 hft öne 20 mg/l NAA uygulmsı ile olgunlşmnın geiktiğini ve hst sonrsı meyve eti sertliğinin korunduğunu ildirmektedir. Bununl irlikte hst önesi dönemde irden fzl ypıln NAA uygulmlrının elmd et sertliğinde şırı kyıplr ve yumuşmy neden olduğu d ifde edilmektedir (Byers 1997; Greene ve Shupp 2004). Ak Skı elm çeşidi Erzinn ivrınd yoğun olrk yetiştiriiliği ypıln ve yöre hlkı trfındn zevkle tüketilen ir çeşittir. Yörede Ak ve Kr Skı ekotipleri iyi ilinmektedir trihinde Ak Skı ismi ile tesillendirilmiştir. Bu çlışm ile Ak Skı elm çeşidinin soğukt muhfz süresi ve meyve klite özellikleri üzerine hst önesi uygulnn NAA ve AVG uygulmlrının etkisinin elirlenmesi mçlnmıştır. 2. Mteryl ve Metot Bu çlışmd itkisel mteryl olrk Erzinn Bhçe Kültürleri Arştırm İstsyonu Müdürlüğü Bhçesi nde ulunn 9 yşlı MM111 nı üzerine şılı Ak Skı elm çeşidi ğçlrındn elde edilen meyveler kullnılmıştır. Çlışmd kullnıln Ak Skı elm çeşidi sır rsı ve üzeri 5,0 m olk şekilde dikilmiş ve modifiye lider sistemine göre teriye edilmiştir. Çlışmd enzer verime ship 40 ğç seçilmiş; ğçlr 4 frklı loğ yrılmış ve her ir lokt 10 ğç olk şekilde gruplndırılmıştır. AVG, ReTin (% 15 AVG içerir) tiri formülsyonund (VlentBioSienes Crop, Liertyville II, ABD), etkin mdde içeriği hesplnrk thmini hst trihinden 4 hft öne (31 Ağustos 2012) 3 frklı dozd [150 (AVG150), 225 (AVG225) ve 300 (AVG300) mg/l], NAA (Sigm-Aldrih, ABD) thmini hsttn 4 (31 Ağustos 2012) ve 2 (14 Eylül 2012) hft öne 10 mg/l dozund uygulnmıştır. NAA ve AVG dozlrının elirlenmesinde dh öne ypıln çlışmlr (Greene ve Shupp 2004) dikkte lınmıştır. Her ir uygulm dozu, her ir lokt 2 ğ uygulnmıştır. Her ir lokt 2 ğç kontrol uygulmsı olrk elirlenmiştir. Tüm çözeltilerde, uygulnn çözeltinin etkinliğini rtırmk mıyl Sylgrd-309 [% 0,05, (Dow Corning, Cnd In., Toronto, Knd)] yyıı ypıştırıı kullnılmıştır. Kontrol uygulmlrın ylnız yyıı ypıştırıı içeren çözelti püskürtülmüştür. Çözeltiler (500 ml/ğç), yğışsız ve rüzgârsız ir zmn diliminde düşük 53 55

3 ÖZTÜRK ve rk./ JAFAG- (2013)- 30 (1), 52- sınçlı sırt pompsı ile sh erken vkitte püskürtülmüştür. Her ir loktki her ir uygulmy it 2 ğçtn toplm 70 det meyve, 28 Eylül 2012 trihinde hst edilmiş ve plstik kslr konulmuştur. Meyveler en kıs sürede, Tokt MEPESAN soğuk hv deposun trnsfer edilmiştir. Meyveler, 2±1 C sıklık ve % 90±5 ornsl nemde 180 gün süreyle muhfz edilmiştir. Meyvelerde hsd (28 Eylül 2012) ilve olrk muhfz süresine 45 günlük rlıklr ile [45. gün (12 Ksım 2012), 90. gün (27 Arlık 2013), 135. gün (10 Şut 2013) ve 180. gün (27 Mrt 2013)] meyve klite özellikleri elirlenmiştir. Her ir loktki her ir uygulmdn seçilen 70 det meyvenin 20 tnesi ğırlık kyı ve renk özelliklerinde meydn gelen değişimi elirlemek için seçilmiştir. Ağırlık ve renk ölçümleri depolm süresine ynı meyveler üzerinde elirlenmiştir. Ağırlık ve renk ölçümleri soğuk depo içerisinde yürütülmüştür. Her ir loktki her ir uygulm için depolnn meyvelerde, her ir nliz döneminde meyve eti sertliği, SÇKM miktrı, ph değeri, titre edileilir sit miktrı ve nişst prçlnmsını elirlemek için 10 det meyve seçilmiştir. Ağırlık kyı: Her ir loktki her ir uygulmd elirlenen 20 meyvenin ğırlığı her ir nliz trihinde, 0,01 g hsssiyete ship dijitl terzi (Rdvg PS 4500/C/1, Polony) ile ölçülüp, şlngıç ğırlığın ornlnmsı yolu ile şğıdki formülden yrrlnılrk % olrk elirlenmiştir (1). ( W Ws) 100 W Wk (1) Eşitlikte; Wk=Ağırlık kyı (%); W= Bşlngıçtki ğırlık (g); Ws= Son ğırlık (g) dır. Meyve kuk rengi: Renk özellikleri her ir nliz trihinde ir renk ölçer (model CR 400, Minolt, Tokyo, Jpony) kullnılrk her ir meyvenin ekvtorl kısmındn 3 ölçüm ypılrk elirlenmiştir. Ölçümler CIE L*, * ve * renk düzleminde L*, *, ve * insinden ypılrk krom (( *2 + *2 ) 1/2 ) ve hue çı (hº= tn -1 x * / * ) değerlerine dönüştürülmüştür. Kullnıln düzlemde * değeri, kırmızılık-yeşillik, * değeri ise srılık-mvilik olrk ifde edilmektedir. Krom değeri, rengin doygunluğunu göstermektedir. Donuk renklerde krom değeri düşerken, nlı renklerde rtmktdır. Hue çısı ir renk diresi olup kırmızı-mor renkler 0 o - 3 o rsındki çı değerini lmkt iken, srı 90 o çı değerini, mvimsi yeşil renkler ise 180 o o rsındki çı değerini lmktdır (MGuire 1992). Meyve eti sertliği: Meyve eti sertliği, meyvenin ekvtorl ölgesi üzerinde üç frklı yerden meyve kuğu kldırıldıktn sonr 11,1 mm çpınd delii u ship oln el penetrometresi (model FT 327; Effegi orp., Torino, İtly) ile kg olrk ölçülmüş ve değerler Newton (N) dönüştürülmüştür. Sud çözüneilir kuru mdde (SÇKM) miktrı, ph değeri, titre edileilir sit miktrı (TA): Her ir meyveden ir dilim lınmış ve elektrikli meyve sıkğınd (Model: HR 1871, Philips, ABD) meyve suyu elde edilmiştir. Sud çözüneilir kuru mdde miktrı her ir meyveden elde edilen meyve suyu örneğinde dijitl refrktometre (PAL-1, MCormik Fruit Teh. Ykim, ABD) ile elirlenmiştir. Aynı meyve suyu örneklerinde, ph değeri ph metre (modelhi9321, Hnn, ABD) ile gerçekleştirilmiştir. Titre edileilir sit miktrı için her ir meyve suyu örneğinden lınn 10 ml lik örnek 10 ml sf su ile seyreltildikten sonr ph 8,1 değerine ulşn kdr 0,1 N sodyum hidroksit (NOH) ile titre edilmiş ve titrsyond hrnn NOH miktrı ess lınrk mlik sit insinden (g mlik sit / 100 ml) hesplnmıştır. Nişst prçlnmsı: Meyve eti sertliği ölçülen meyveler ekvtorl ölgelerinden 2 eşit kısm ölünüp sp çukuru trfındn yklşık 1 m klınlığınd lınn diresel dilimin üzerine % 0,5 lik iyotlu potsyum iyodür (IKI) çözeltisinin plstik el pompsı ile yüzey tmmen ıslnıny kdr püskürtülmesi yolu ile tyin edilmiştir. Yklşık 5 dkik sonr nişst içeren ölge koyu mvi renge oynmış ve Blnpied ve Silsy 54

4 Ağırlık kyı (%) ÖZTÜRK ve rk./ JAFAG- (2013)- 30 (1), 52- (1992) nin hzırlmış olduğu skly [1 8 skl rlığı, 1= % 100 mviye oynmış (% 100 nişst), 8= % 100 nişst şekere dönüşmüş (% 100 şeker)] göre değerlendirilmiştir. İsttistiksel değerlendirme Deneme tesdüf loklrı deneme desenine göre dizyn edilmiştir. Tüm isttistik nlizler SAS 9,3 versiyonu (SAS Institute In., Cry, NC, ABD) kullnılrk, her depolm döneminde ortlmlr rsındki frklılıklrın önem (p<0,05) kontrolü Dunn çoklu krşılştırm testine göre ypılmıştır. 3. Bulgulr ve Trtışm Depolmnın 135. ve 180. günlerinde en düşük ğırlık kyı 300 mg/l AVG uygulnmış meyvelerden elde edilmiştir. Depolmnın 90., 135. ve 180. günlerinde NAA ve AVG uygulnmış meyvelerde meydn gelen ğırlık kyı isttistiksel kımdn kontrolden frklı ulunmuştur. Özellikle depolmnın 180. gününde AVG uygulnmış meyvelerde meydn gelen ğırlık kyı hem kontrol hem de NAA uygulnmış meyvelerden önemli düzeyde dh düşük olmuştur (Şekil 1). Ağırlık kyın ölçüm zmnının etkisi isttistiksel olrk P<0,05 düzeyinde önemli ulunmuştur Kontrol AVG150 AVG225 AVG300 NAA d 45. Gün 90. Gün 135. Gün 180. Gün Ölçüm zmnı (Gün) Şekil 1. Hst önesi NAA ve AVG uygulmlrının depolm süresine Ak Skı elm çeşidinin ğırlık kyı üzerine (%) etkileri Figure 1. The effets of pre-hrvest NAA nd AVG tretments on weight loss (%) of Ak Skı pple ultivr during the storge life Tüm ölçüm dönemlerinde AVG uygulnmış meyvelere it L* değeri kontrolden önemli düzeyde yüksek ulunmuştur. Benzer şekilde NAA uygulnmış meyvelere it L* değeri, 180. günde ypıln ölçüm hriç diğer tüm dönemlerde kontrolden önemli düzeyde dh yüksek olduğu sptnmıştır. L değerine ölçüm zmnının etkisi isttistiksel olrk P<0,05 düzeyinde önemli ulunmuştur. (Şekil 2). Kontrol ile krşılştırıldığınd, AVG225 uygulnmış meyvelerde krom değeri hst, 45. ve 90. günlerde önemli düzeyde zldığı görülmüştür. NAA uygulnmış meyvelere it krom değeri ylnız 90. ve 135. günlerde isttistiksel kımdn kontrol ve AVG225 uygulnmış meyvelerden frklı ulunmuştur Krom değerine ölçüm zmnının etkisi isttistiksel olrk P<0,05 düzeyinde önemli ulunmuştur (Şekil 3). Kontrol ile krşılştırıldığınd, hue çı değeri tüm nliz trihlerinde AVG225 ve AVG300 uygulnmış meyvelerde rtış göstermiştir. NAA uygulnmış meyvelerde ise 90., 135. ve 180. günlerde, kontrole göre önemli düzeyde rtış görülmüştür. Hue çısı değerlerine ölçüm zmnının etkisi isttistiksel olrk P<0,05 düzeyinde önemli ulunmuştur. (Şekil 4). 55

5 Hue çısı değeri Krom değeri L* değeri ÖZTÜRK ve rk./ JAFAG- (2013)- 30 (1), Kontrol AVG150 AVG225 AVG300 NAA Hst 45. Gün 90. Gün 135. Gün 180. Gün Ölçüm zmnı (Gün) Şekil 2. Hst önesi NAA ve AVG uygulmlrının depolm süresine Ak Skı elm çeşidinin L* değeri üzerine etkileri Figure 2. The effets of pre-hrvest NAA nd AVG tretments on L* vlue of Ak Skı pple ultivr during the storge life Kontrol AVG150 AVG225 AVG300 NAA Hst 45. Gün 90. Gün 135. Gün 180. Gün Ölçüm zmnı (Gün) Şekil 3. Hst önesi NAA ve AVG uygulmlrının depolm süresine Ak Skı elm çeşidinin krom değeri üzerine etkileri Figure 3. The effets of pre-hrvest NAA nd AVG tretments on hrom vlue of Ak Skı pple ultivr during the storge life Kontrol AVG150 AVG225 AVG300 NAA Hst 45. Gün 90. Gün 135. Gün 180. Gün Ölçüm zmnı (Gün) Şekil 4. Hst önesi NAA ve AVG uygulmlrının depolm süresine Ak Skı elm çeşidinin hue çısı değeri üzerine etkileri Figure 4. The effets of pre-hrvest NAA nd AVG tretments on hue ngle vlue of Ak Skı pple ultivr during the storge life 56

6 Meyeve eti sertliği (N) ÖZTÜRK ve rk./ JAFAG- (2013)- 30 (1), 52- Kontrol ile krşılştırıldığınd, depolm süresine AVG225 ve AVG300 uygulnmış meyvelerde, meyve eti sertliği önemli düzeyde korunmuştur. Et sertliği AVG150 uygulnmış meyvelerde 45. ve 90. günlerde her ne kdr kontrolden önemli düzeyde frklı uluns d u etki diğer nliz dönemlerinde tespit edilememiştir. NAA uygulnmış meyvelerin et sertliği ilk 4 nliz döneminde kontrol ile enzerken, son nliz trihinde kontrolden dh düşük olmuştur Meyve eti sertliğine ölçüm zmnının etkisi isttistiksel olrk P<0,05 düzeyinde önemli ulunmuştur (Şekil 5). Tüm nliz dönemlerinde en yüksek SÇKM miktrı kontrol, en düşük ise AVG300 uygulmsı ypıln meyvelerde elirlenmiştir. NAA ve AVG uygulmsı ypıln meyvelerin SÇKM miktrı, kontrolden isttistiksel düzeyde dh düşük olmuştur (Çizelge 1) Kontrol AVG150 AVG225 AVG300 NAA Hst 45. Gün 90. Gün 135. Gün 180. Gün Depolm süresi Şekil 5. Hst önesi NAA ve AVG uygulmlrının depolm süresine Ak Skı elm çeşidinin meyve eti sertliği üzerine etkileri Figure 5. The effets of pre-hrvest NAA nd AVG tretments on fruit flesh firmness of Ak Skı pple ultivr during the storge life. Çizelge 1. Depolm süresine Ak Skı elm çeşidinin SÇKM (%) ve ph değeri üzerine hst önesi NAA ve AVG uygulmlrının etkisi Tle 1. The effets of pre-hrvest NAA nd AVG tretments on SSC (%) nd ph vlue of Ak Skı pple ultivr during the storge life Uygulmlr SÇKM (%) Hst 45. Gün 90. Gün 135. Gün 180. Gün Kontrol 14,1 15,4 16,2 15,5 14,8 AVG150 12,8 13,7 13,9 13,2 12,7 AVG225 13,0 13,6 13,8 13,3 12,2 AVG300 12,3 13,2 13,5 12,2 d 11,1 d NAA 12,8 13,7 14,5 13,8 12,8 ph değeri Hst 45. Gün 90. Gün 135. Gün 180. Gün Kontrol 3,64 3,69 3,78 3,88 3,92 AVG150 3,57 3,63 3,65 3,75 3,87 AVG225 3,59 3,62 3,67 3,75 3,78 AVG300 3,59 3,63 3,65 3,73 3,75 NAA 3,57 3,73 3,75 3,86 3,88 Aynı sütund frklı hrflerle gösterilen ortlmlr rsındki frklılıklr Dunn testine göre önemlidir (P<0,05). 57

7 ÖZTÜRK ve rk./ JAFAG- (2013)- 30 (1), 52- Tüm nliz dönemlerinde ph değeri, AVG uygulnmış meyvelerde kontrole göre önemli düzeyde dh düşük ulunmuştur. Kontrol ile krşılştırıldığınd, NAA uygulnmış meyvelerde ylnız hst ve 180. günde ypıln nlizlerde dh düşük ir ph değeri tespit edilmiştir. Hst ve 45. günde AVG uygulmsı ypıln meyvelerin titre edileilir sitlik miktrı, kontrol ve NAA uygulmlrı ypıln meyvelerin miktrındn önemli düzeyde dh yüksek olmuştur. Ank 90., 135. ve 180. günlerde AVG225 ve AVG300 uygulnmış meyveler diğer uygulmlr göre en yüksek titre edileilir sit miktrını vermiştir. Fkt diğer nliz dönemlerinde AVG225 ve AVG300 uygulnmış meyveler hem kontrol hem de NAA uygulnmış meyvelerden önemli düzeyde dh yüksek tespit edilmiştir. NAA uygulnmış elmlrın titre edileilir sit miktrı, depolmnın 135. ve 180. günlerinde kontrole göre önemli düzeyde dh düşük ulunmuştur (Çizelge 2). Hst önesi frklı dozlrdki AVG ve NAA uygulnmış meyvelerde hst döneminde nişst prçlnmsını geiktirmede en etkili uygulmnın AVG300 uygulmsı olduğu tespit edilmiştir. Ank kontrol ile krşılştırıldığınd 45. ve 90. günlerde tüm AVG uygulnmış meyveler, 135. ve 180. günlerde ise AVG225 ve AVG300 uygulnmış meyveler nişst prçlnmsı önemli düzeyde geiktirmiştir. NAA uygulnmış meyveler depolm süresine kontrol ile isttistiksel olrk enzerlik göstermiştir. Elmnın soğukt muhfzsı esnsınd solunum reksiyonun ğlı olrk hüresel ktivitesi devm etmekte ve son ürün olrk su ve enerji çığ çıkmktdır. Ayrı klimkteriyum gösteren meyvelerde içsel etilen konsntrsyonunun elirli ir eşik değerinin üzerine çıkmsın ğlı olrk solunum hızlnır. Meyvede meydn gelen etilen üretimi metolik fliyetin hızlnmsın ve hüresel kyıplr neden olmktdır. İlve olrk u şmd hürede sentez metolizmsının yerine prçlnm metolizmsı meydn gelmektedir. Bu reksiyonlr ğırlık kyıplrın neden olmktdır (Krçlı 2002). Bu şmd AVG, elmd olgunluğ giden sürei iç etilen üretiminin engellenmesine ğlı olrk geiktirmektedir (Greene 2006; Argent ve rk. 2006). Çizelge 2. Depolm süresine Ak Skı elm çeşidinin titre edileilir sit miktrı (g mlik sit /100 ml) ve nişst prçlnmsı üzerine hst önesi NAA ve AVG uygulmlrının etkisi Tle 2. The effets of pre-hrvest NAA nd AVG tretments on titrtle idity (g mli id/ 100 ml) nd strh degrdtion of Ak Skı pple ultivr during the storge life Uygulmlr Titre edileilir sitlik (g mlik sit /100 ml) Hst 45. Gün 90. Gün 135. Gün 180. Gün Kontrol 0,62 0,61 0,58 0,57 0,54 AVG150 0,65 0,64 0,61 0,58 0,56 AVG225 0,65 0,64 0,63 0,62 0,59 AVG300 0,66 0,65 0,64 0,63 0,61 NAA 0,63 0,62 0,58 0,52 0,48 Nişst prçlnmsı (1-8 * ) Hst 45. Gün 90. Gün 135. Gün 180. Gün Kontrol 6,3 7,3 7,7 8,0 8,0 AVG150 5,7 6,7 7,3 7,7 8,0 AVG225 5,3 5,7 7,0 7,3 7,7 AVG300 4,7 6,0 6,7 7,3 7,7 NAA 6,7 7,7 8,0 8,0 8,0 Aynı sütund frklı hrflerle gösterilen ortlmlr rsındki frklılıklr Dunn testine göre önemlidir (P<0,05). * 1= % 100 nişst, 8= % 0 nişst. 58

8 ÖZTÜRK ve rk./ JAFAG- (2013)- 30 (1), 52- Olgunlşm süreinin geikmesi ile hüre çeperinin ypısını oluşturn pektik ve hemiselülozik mddelerin prçlnmsı geikmekte, metolik reksiyonlr yvşlmkt ve hüresel kyıplrı zlmktdır. Ağırlık kyı üzerine AVG nin olumlu etkisi u meknizm ile ifde edileilir. NAA nın etkisi kontrole göre dh iyi ols d yüksek AVG dozlrın göre dh etkisiz ulunmuştur. Elmd çeşide özgü kırmızı renklenme önemli ir klite kriteridir. Zyıf renklenen çeşitler pzrd dh z terih edilmekte, dolyısıyl düşük fiyttn lıı ulmktdır. AVG olgunluğu geiktirii etkisine ğlı olrk kırmızı renklenmeyi de geiktirmektedir (Greene ve Shupp 2004). Hue çı değerinin 0 yklşmsı kırmızı renk yoğunluğunun rttığını göstermektedir (Rudell ve rk. 2005). Çlışmmızd muhfz süresine AVG uygulmlrı ile kırmızı renklenme geiktirilmiştir. Fkt u etki AVG225 ve AVG300 uygulnmış meyvelerde dh elirgin olmuştur. Benzer şekilde NAA uygulmsı d renklenmeyi geiktirmiştir. Meyve eti sertliği elmnın rf ömrünü, pzr değerini ve hst sonrsı dynımı elirleyen en önemli prmetrelerden iridir. Özellikle depolm esnsınd meydn gelen sertlik kyı, direkt klite kyı olrk ifde edilmektedir (Kov ve rk. 2005). Yumuşyn meyve tüketii trfındn terih edilmemektedir. Elmd, hst önesi AVG uygulmlrı ile meyve eti sertliği rtırılmkt ve depo ömrü uztılilmektedir (Autio ve Brmlge 1982). NAA ise meyve eti sertliği üzerine olumlu ir etki göstermemekte, htt yumuşmy neden olmktdır (Shupp ve Greene 2004). Depolm süresine meyvede hüresel ktivite sürekli devm etmekte ve SÇKM rtmktdır (Mhjn 1994). Elmd depolnn kronhidrt nişstdır. Nişst solunum ğlı olrk prçlnır ve şekere dönüşür (Crouh 2003). SÇKM de meydn gelen rtış, nişstnın şekere dönüşümünden kynklnır. Çlışmmızd AVG uygulmlrı ile nişstnın şekere dönüşümü geiktirilmiş, dolyısıyl SÇKM içeriği u uygulmlrd dh düşük ulunmuştur. Ayrı solunum esnsınd orgnik sitler tüketilir ve titre edileilir sitlik değeri zlır. ph değeri elmd çoğunlukl orgnik sitlere ğlıdır (Ghfir ve rk. 2009). Olgunluk düzeylerine ğlı olrk ph değerindeki rtış, titre edileilir sitlik değerindeki zlış şeklinde orty çıkmktdır. 5. Sonuç Depolnn meyvelerde temel mç en z klite kyıplrı ile ürünü tüketiiye sunmktır. Tüm AVG uygulmlrı ile meyvelerde minimum düzeyde ğırlık kyı meydn gelmiştir. NAA uygulmsı ile ğırlık kyı zlmış, fkt u zlış AVG uygulmlrın göre düşük olmuştur. Muhfz süresine AVG225 ve AVG300 uygulmlrı kırmızı renklenmenin geiktirilmesi üzerine dh elirgin ir etki göstermiştir. Meyve eti sertliğinde meydn gelen kyıp ve nişst prçlnmsının geiktirilmesi üzerine AVG225 ve AVG300 uygulmlrı dh etkin ulunmuştur. Nişst prçlnmsın ğlı olrk NAA uygulmsı ile meyve eti sertliği önemli düzeyde zlmıştır. AVG uygulmlrındn depolmnın ilerleyen dönemlerinde kontrole göre dh yüksek titre edileilir sitlik, ksine dh düşük SÇKM ve ph içeriği tespit edilmiştir. Ak Skı elmsının depolm süresini uztmk ve meyve klitesini muhfz etmek için AVG225 ve AVG300 uygulmlrı terih edilmelidir. NAA uygulmsı muhfz süresinin uzmsı ve klitenin korunmsı için istenen sonuu vermemiştir. Bu yüzden detylı çlışmlr yprk uygun NAA dozu tespit edilmelidir. Teşekkür Meyveleri temin eden Erzinn Bhçe Kültürleri Arştırm İstsyonu Müdürlüğü ne, meyvelerin soğukt muhfz edilmesinde izlere yrdımını esirgemeyen Tokt MEPESAN AŞ. ye, ReTin i temin eden VlentBioSiene şirketine ve Sylgrd-309 yyıı ypıştırııyı temin eden Dow Corning şirketine teşekkür ederiz. Kynklr Argent LC, Vieir MJ, Krmmes JG, Petri JL nd Bsso C (2006). AVG nd 1-MCP effets on mturity nd qulity of pple fruit t hrvest nd fter storge. Proeeding of the X th Interntionl 59

9 ÖZTÜRK ve rk./ JAFAG- (2013)- 30 (1), 52- Symposium on Plnt Bioregultors in Fruit. At Hortiulture, 727: Autio WR nd Brmlge WJ (1982). Effets of AVG on mturtion, ripening, nd storge of pples. Journl of the Amerin Soiety for Hortiulturl Siene, 107: Blnpied GD nd Silsy KJ (1992). Predition of hrvest dte windows for pples. Cornell Coopertion Extension Bulletin, 2212: Byers RE (1997). Effets of minoethoxyvinylglyine (AVG) on prehrvest fruit drop nd mturity of Deliious pples. Journl of Tree Fruit Prodution, 2 (1): Crouh I (2003). 1 Methylylopropene (SmrtfreshTM) s n lterntive to modified tmosphere nd ontrolled tmosphere storge of pples nd pers. At Hortiulture, 0: Ghfir SAM, Gdll SO, Murjei BN nd El- Ndy MF (2009). Physiologil nd ntomil omprison etween four different pple ultivrs under oldstorge onditions. Afrin Journl of Plnt Siene, 3: Greene DW nd Shupp JR (2004). Effet of minoethoxyvinylglyine (AVG) on prehrvest drop, fruit qulity, nd mturtion of MIntosh pples. II. Effet of timing nd onentrtion reltionships nd spry volume. HortSiene, 39: Greene DW (2006). An updte on prehrvest drop ontrol of pples with minoethoxyvinylglyine (ReTin). At Hortiulture, 727: Jn I, R A nd Sjid M (2012). Storge performne of pple ultivrs hrvested t different stges of mturity The Journl of Animl nd Plnt Sienes, 22(2): Krçlı İ (2002). Bhçe ürünlerinin muhfz ve pzrlnmsı. Ege Üniversitesi Zirt Fkültesi Yyınlrı No.494, 469 s., İzmir. Mhjn BVC (1994). Biohemil nd enzymti hnges in pple during old storge. Indi Journl of Food Siene nd Tehnology, 31: MGuire RG (1992). Reporting of ojetive olor mesurements. HortSiene, 27: Kov E, Hertog E nd Vnstreels E (2005). Reltionship etween physil nd iohemil prmeters in pple softening. At Hortiulture, 68: Rudell DR, Fellmnn JK nd Mttheis JP (2005). Prehrvest pplition of methyl jsmonte to Fuji pples enhnes red olortion nd ffets fruit size, splitting, nd itter pit inidene. HortSiene, 40: Sleh A, Ghfir M, Sulimn OG, Beniss MN nd El- Ndy MF (2009). Physiologil nd ntomil omprison etween four different pple ultivrs under old storge onditions. Afrin Journl of Plnt Siene, 3(6): Sure MC (1990). Externl ontrol of nthoynin formtion pple. Sienti Hortiulture, 42: Shupp JR nd Greene DW (2004). Effet of minoethoxyvinylglyine (AVG) on prehrvest drop, fruit qulity, nd mturtion of MIntosh pples. I. onentrtion nd timing of dilute pplitions of AVG. HortSiene, 39: Sisler EC nd Blnkenship SM (1996). Methods of ounterting n ethylene response in plnts. US ptent, 5: Yun R nd Crugh HD (2007). Effets of NAA, AVG nd 1-MCP on ethylene iosynthesis, prehrvest fruit drop, fruit mturity nd qulity of Golden Supreme nd Golden Deliious pples. HortSiene, 42(1):