SERA KOŞULLARINDAFARKLI SULAMA SUYU MİKTARLARININ HIYAR BİTKİSİNİN BÜYÜME, GELİŞME VE VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ

Transkript

1 OMÜ Zir. Fk. Dergisi, 5,(3):7-33 J. of F. of Agri., OMU, 5,(3):7-33 SERA KOŞULLARINDAFARKLI SULAMA SUYU MİKTARLARININ HIYAR BİTKİSİNİN BÜYÜME, GELİŞME VE VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ Bill CEMEK G.O.Ü. Zirt Fkültesi Trımsl Ypılr ve Sulm Bölümü,Tokt Mehmet APAN Yusuf DEMIR Tekin KARA O.M.Ü. Zirt Fkültesi Trımsl Ypılr ve Sulm Bölümü, Smsun Geliş Trihi: ÖZET: Bu çlışm, hıyr itkisinin sulm suyu miktrının üyüme, gelişme ve verime etkisini elirlemek mıyl yürütülmüştür. Sulm suyu miktrı A-sınıfı uhrlşm kındn fydlnılrk dört frklı sulm düzeyinde (Kp=.6, Kp=.8, Kp3=., Kp4=.) ve nem çığın göre günde ir sulm ypılmıştır. Çlışm -3 yıllrınd Smsun koşullrınd m tn lnlı yy çtılı plstik serd gerçekleştirilmiştir. Konulr ilişkin ortlm mevsimlik sulm suyu, itki su tüketimi ve verim sırsıyl mm, mm ve kg m - değerleri rsınd değişmiştir. Arştırm sonuçlrı hıyrın ser koşullrınd uhrlşm kı ktsyısının. lınrk sulnileeğini göstermiştir. Konulr verilen sulm suyu ve itki su tüketimine ğlı olrk itki üyüme prmetrelerinde (itki oyu, gövde çpı) önemli değişimler gözlenmiştir. Anhtr Kelimeler: Hıyr, verim, A-sınıfı uhrlşm kı, üyüme, sulm suyu EFFECTS OF DIFFERENT IRRIGATIN WATER APPLICATIONS ON GROWTH, DEVELOPMENT AND YIELD OF CUCUMBER GROWN IN GREENHOUSE ABSTRACT: This study ws onduted to determine the mount of different irrigtion wter on growth, development nd yield of uumer. The mount of irrigtion wter pplied ws sed on umultive evportion from sreened lss-a-pn. The irrigtion tretments onsisted of four pn oeffiients (kp =.6, kp =.8, kp 3 =., kp 4 =.) nd humidity defiit. The sesonl irrigtion wter vried from 478 to 8 mm; the sesonl ET rnged from 498 to 36 mm; nd yield of uumer vried from 8 to 3.5 kg m - sed on tretments used. Aording to the results, the irrigtion wter mount of uumer in greenhouse onditions might e omputed y oeffiient of. of lss A-pn umultive evportion. A signifint redution in growth prmeters (plnt height, stem dimeter) ws oserved sed on redutions in wter use nd irrigtion wter pplitions. Key Words: Cuumer, yield, Clss-A pn evportion, growth, irrigtion wter.giriş Snyileşme ve hızlı kentleşme nedeniyle giderek drlmkt oln trım lnlrındn ve un ğlı olrk zlmkt oln sulm suyundn en yüksek yrrın sğlnilmesi için irim lndn irim su ile dh fzl ürün elde edilmesi gereklidir. Bu nedenle yetiştirme döneminde itkilerin gereksinim duyduğu sulm suyu miktrının ve dolyısıyl su tüketimlerinin ilinmesi gerekmektedir. Ayrı itki su tüketimleri üyük ölçüde toprk ve iklim koşullrın ğlı olduğundn nıln koşullrın frklılık gösterdiği yöreler için yrı yrı elirlenmesi ve itkinin optimum ürün vermesini sğlyk sulm progrmlrının oluşturulmsı önem tşımktdır (Ertek ve rk,). Trımd en fzl ürün rtışı, çevre koşullrın ğlı olmdn serlrd yd örtü ltınd sğlnilir. Aynı zmnd pzr sürekli tze seze ve meyve vereilmek trımd mevsimlik işgüü kullnımını tüm mevsim oyun değerlendirmek nk serılıkl mümkündür (Yüksel, 995). Bitki trfındn kullnılilir su, itkisel üretimde yüksek verim için esstır. Suyun dengeli ir şekilde, itki trfındn kullnılmsı gerekmektedir. Bu, frklı yetiştirme koşullrınd itki yetiştiriiliği ve sulm suyu etkinliğinin iyi ir şekilde nlşılmsını gerektirir. Ülkemiz toplm ser vrlılığının % 96 sınd seze üretimi, % 3 ünde kesme çiçek ve % in de meyve üretimi ypılmktdır. Serlrd en fzl üretilen seze domtes olup toplm üretimdeki pyı %47 i ulmktdır. Bunu hıyr %3, ier %9, ptlın %7 ve diğer %5 izlemektedir (Titiz, 4). Hıyr ülkemiz çısındn en fzl üretimin gerçekleştirildiği ikini seze olmsı nedeniyle hıyrın su verim ilişkisinin orty konmsı önemli ir konudur. Hıyr itkisi irçok ürünle krşılştırıldığınd suyu en fzl seven itki türüdür. Hıyr itkisinin yıllık su tüketimi 4-65 mm dir. Hıyr suy çok duyrlıdır. Kök ölgesinin dim nemli olmsı istenir. Ypıln rştırmlr, sulm uygulmlrının plnlnm şmsınd kp uhrlşmsının kullnılileeğini orty koymuştur. Bitki su tüketimi ve uhrlşm rsındki ilişki tüketim ile diğer mpirik ilişkilerden dh yüksektir. Bu çlışmd, çık su yüzeyi uhrlşm değerlerinden ve kp ktsyılrındn yrrlnrk ve nem çığı değerlerine göre Smsun yöresinde ser koşullrınd yetiştirilen hıyr itkisi için en. Arştırm Z-35 Proje No Kpsmınd O.M.Ü. Bilimsel Arştırm Projeleri Birimine Desteklenmiştir.

2 Ser Koşullrınd Frklı Sulm Suyu Miktrlrının Hıyr Bitkisinin Büyüme, Gelişme ve Verimi Üzerine Etkisi uygun su kullnım etkinliği, toplm su kullnım etkinliği, su-verim fonksiyonlrının ve itki üyüme prmetrelerinin değişimi orty konmy çlışılmıştır.. MATERYAL VE METOT Çlışm Ondokuz Myıs Üniversitesi Zirt Fkültesi rştırm lnındki 6 m genişliğinde, m uzunluğund m tn lnın ship yy çtılı plstik serd gerçekleştirilmiştir. Bitki mteryli olrk hıyr(lph eit F) itkisi kullnılmıştır. Kullnıln itki yetiştirme ortmının fiziksel ve kimysl özellikleri, kum(% 64.6), silt (% 4.8), kil (%.6), orgnik mdde(% 3.59), EC (4. ds/m), trl kpsitesi (% 4.8), solm noktsı (%6.4), him ğırlığı (. gm -3 ), ph (7.6) olrk elirlenmiştir. Bitkiler 4m yüksekliğinde 3 m çpındki sksılr dikilmiştir. Çlışm 5 frklı sulm konusun göre yürütülmüştür. Stndrt A-sınıfı uhrlşm kındn oln uhrlşm miktrın göre kp=.6, kp=.8, kp3=., kp4=. ve nem çığın göre sulmlr gerçekleştirilmiştir. Sulm suyu hesı Kner (984), Yzr ve rk (99) ve Ciolkosz ve Alright () e göre elirlenmiştir (Eşitlik ). I=AxEpnxkpxk Eşitlikte: I= Sulm suyu miktrı, A= yetiştirme lnı (m²), Epn=Sulm rlıklrındki kümültif uhrlşm (mm), kp= pn ktsyısı, k= itki ktsyısı, Toplm su kullnım etkinliği (TWUE = Verim / su tüketimi), sulm suyu kullnım etkinliği (IWUE = Verim /sulm suyu miktrı) olrk elirlenmiştir. Hıyr itkisi gelişme dönemleri için k değerleri şlngıç.5, ort dönem., mevsim sonu.8 olrk lınmıştır. Bitkinin ekim, dikim ve hst trihleri Çizelge de verilmiştir. Doorenos ve Kssm (988) ve Tülüü (3) trfındn elirtilen su eksikliği etkisinin syısl olrk sptmk mıyl deneysel verim etmeni (ky = yield response ftor) ile ornsl verim ve ornsl su tüketimi eksikliği rsındki ilişki Eşitlik() de verilmiştir. Y ET = ky. Ym ETm Eşitlikte: Y = Gerçek verim (Herhngi ir su eksikliğinin söz konusu olduğu dönemde elde edilen gerçek verim), Ym= Mksimum verim, ky= verim etmeni, ET= Gerçek su tüketimi, ETm= Mksimum su tüketimini ifde eder. Çizelge. Denemede Ypıln Ekim, Sery Dikim ve hst trihleri Deneme Sery Ekim İlk hst Yılı dikim Son Hst 8 Nisn Myıs Hzirn 8 Eylül 3 4 Nisn 6 Myıs 7 Hzirn 4 Eylül Toprk nem çığı (Hd) Delt T mrk θ proe kullnılrk mevut nem değeri elirlenmiş, trl kpsitesi ile rsındki frk kdr sulm suyu verilmiştir. Bitkinin frklı gelişme dönemleri göz önüne lınrk Doorenos ve rk (979) ın vermiş olduklrı hıyr itkisi gelişme ktsyılrı ile uhrlşm kındn oln uhrlşm ve kp ktsyısı itki yetişme lnı ile çrpılrk verilmesi gerekli sulm suyu hesplnmıştır. Her konuy itki yrılmış ve 6 itki deneme itkisi olrk seçilmiştir. Deneme itkilerinde itki oyu, gövde çpı gii üyüme prmetreleri hftd ir ölçülmüştür. 3. ARAŞTIRMA SONUÇLARI VE TARTIŞMA Deneme konulrın göre yılı yetiştirme sezonund en fzl su kp4 (9 mm), en z su kp (48 mm) konusund uygulnmıştır. Bitki su tüketim değerleride un prlellik göstermiştir. Uygulnmn su miktrı ve itki su tüketimi değerleri ile verim rsınd ir değerlendirme ypıldığınd en yüksek verim nem çığı (Hd) konusund 9.6 kg m - olrk ulunurken unu kp3, kp, kp4 ve kp konulrı izlemiştir. Çizelge de görüldüğü gii yılı için su kullnım etkinliği kp konusund en yüksek, kp4 konusund ise en düşük değeri göstermiştir. Toplm su kulnım etkinliği de su kullnım etkinliği ile enzer sonuçlr göstermiştir. 3 yılı yetiştirme sezonund hıyr itkisine uygulnn su miktrı ve su tüketimi en fzl Kp4 konusund, en z Kp konusund orty çıkmıştır. Verim çısındn değerlendirildiğinde en fzl verim nem çığın göre sulmnın ypıldığı konud elde edilmiş, en z verim ise Kp konusund gözlenmiştir. 3 yılı yetiştirme sezonund su kullnım etkinliği en fzl kp konusund iken unu sırsıyl kp3, hd, kp ve kp4 izlemiştir. Toplm su kullnım etkinliği en z Kp4, en fzl ise kp konusund orty çıkmıştır (Çizelge ). Hıyr itkisinin verimi ve uygulnn su miktrı rsınd önemli ikini dereeden polinominl ilişkiler ulunmuştur. Şekil de görüldüğü gii R değeri yılı için (.76), 3 yılı için (.77) ulunmuştur. Aynı zmnd hıyr itkisinin verimi ile su tüketimi rsındki ilişki önemli olup ikisi rsınd ikini dereeden polinominl ilişki ulunmktdır(şekil ). 8

3 B. Cemek, M. Apn, Y. Demir, T. Kr Çizelge. Ser koşullrınd hıyr itkisine uygulnn su miktrı (Imm), Bitki su tüketimi (ET, mm), Verim (kg m - ), Su uygulm etkinliği (IWUE, ton d - mm - ), toplm su kullnım etkinliği(iwue, ton d - mm - ) Uygulmlr I ET Verim IWUE TWUE yetiştirme sezonu Kp KP Kp KP Hd yetiştirme sezonu Kp KP Kp KP Hd Dunn t testine göre P<.5 düzeyinde konulr rsındki krşılştırmlr ypılmıştır. Verim (kgm-²) y 3 = -,3x +,583x - 3,69 R =,77 3 y = -,x +,833x - 9,77 R =, Uygulnn su miktrı, I (mm) () Verim (kgm-²) y 3 = -,x +,43x - 79,668 R =,884 3 y = -,x +,684x - 6,69 R =, Bitki su tüketimi, ET(mm) () Şekil. Sulm suyu verim rsındki ilişki (), Bitki su tüketimi verim rsındki ilişki() (-ET/ETm),5,4,3,, y =,76x R =,63,,,3,4 (-Y/Ym) Şekil. Ornsl itki su tüketimi ile ornsl verim zlmsı rsındki ilişki,5,6 9

4 Ser Koşullrınd Frklı Sulm Suyu Miktrlrının Hıyr Bitkisinin Büyüme, Gelişme ve Verimi Üzerine Etkisi Bu sonuçlr verim, su tüketimi ve uygulnn su rsınd iyi ir ilişki olduğunu göstermektedir. Ser koşullrınd mrul itkisinde ypıln çlışmd frklı su uygulmlrın krşı su uygulm miktrı, su tüketimi ve verim rsınd doğrusl ilişki ulmuşlrdır (Kırnk ve rk, ), Kırnk ve rk (4) domteste yine önemli düzeyde doğrusl ilişkiler ulmuşlrdır. Belirlenen ilişkinin nedeni doğrusl olmsının nedeni A-sınıfı uhrlşmy göre su miktrının hesplnmsınd en yüksek değer olrk Kp= lınmsı olilir. Bu çlışmd uhrlşm ktsyısı. ye kdr çıktığındn polinominl ilişki göstermiştir. Mo ve rk (3) ypmış olduklrı çlışmd hıyr itkisine uygulnn su miktrı ile doğrusl ilişki göstermiş, itki su tüketimi ve verim rsınd ikini dereeden polinominl ilişkiler ulunmuştur. Bitki su eksikliği gerçek su tüketiminin (ET), mksimum su tüketimine (ETm) ornı olrk elirlenir. Bitki su gereksinimi toprkt kullnılilir nem trfındn tmmen krşılnıyor ise ET = ETm, sulm suyunun yetersiz olmsı durumund ET>ETm olur. Gerçek verimin (Y) mksimum verime (Ym) ornı ve ornsl itki su tüketiminin sptnmsı (ET/ETm) yolu ile su eksikliğinin verim zlmsın etkisi ulunilmektedir (Tülüü, 3). Yetiştirme ortmındki nem çığın hıyr itkisinin duyrlılığını değerlendirmek için deneysel verim etmeni ky, Şekil 3 te gösterilmiştir. Her iki yıl için tüm yetiştirme periyodu için deneysel verim etmeni (ky).76 ulunmuştur. Bu sonuç hıyr itkisinin su kısıtın krşı ort duyrlılıkt olduğunu göstermiştir. Burd su kullnımındki irim zlmnın.76 irim verim düşüşüne neden olğı söyleneilir. Doorenos ve Pruitt (99) göre deneysel verim etmeni domtes itkisi için olrk ulmuştur. Bu değer yetiştirme özellikleri, ser içi çevre koşullrının etkisine ve trımsl uygulmlrdn etkilenmektedir. ve 3 yılı yetiştirme dönemi itki oyu su uygulm konulrı çısındn değerlendirildiğinde enzer sonuçlr göstermiştir. En fzl su uygulnn konu Kp4 (.) konusu olup unu sırsıyl nem çığı (hd), Kp3(.), Kp(.8) ve Kp(.6) konulrı izlemiştir. Deneme sonu her konudn itki seçilmiş ve unlrın itki oylrı ölçülerek, sonuçlr Dunn çoklu t testine göre krşılştırılmıştır. Bitki oyu (m) Bitki oyu (m) Konulr Kümülttif uygulnn su miktrı (L) () Bitki oyu (m) Bitki oyu (m ) Konulr Kümültif uygulnn su miktrı (L) () Şekil 3. Frklı su uygulm konulrınd hıyr itki oyunun değişimi (), () 3, Ht çuuklrı P<.5 düzeyinde yerleştirilmiştir. Dunn t testine göre P<.5 düzeyinde konulr rsındki krşılştırmlr ypılmıştır. 3

5 B. Cemek, M. Apn, Y. Demir, T. Kr yılı nem çığı (hd) ve Kp3 (.) konulrı rsınd isttistiksel olrk frklılık ulunmmıştır. Diğer konulrl krşılştırıldığınd P<.5 düzeyinde isttistiksel olrk frk önemli ulunmuştur (Şekil 3). 3 yılı frklı su uygulm konulrın göre krşılştırm ypıldığınd yılı n enzer sonuçlr elde edilmiştir. ve 3 yıllrı yetiştirme sezonu itki gövde çpı su uygulmlrın göre değerlendirilmiş (Şekil 4-) de verilmiştir. Her iki yetiştirme dönemi içinde en fzl gövde çpı değeri nem çığı (hd) ve Kp3(.8) konusund elde edilmiştir. Gövde çplrı isttistiksel olrk dunn çoklu t testine göre P<.5 düzeyinde krşılştırılmıştır. Hd ve Kp3 konulrındn elde edilen gövde çpı değerleri rsınd isttistiksel olrk frk ulunmzken, diğer uygulmlrdn önemli düzeyde isttistiksel olrk frklılık göstermiştir. yılı yetiştirme sezonund ilk hsttn sonrki gün syısı ile verim değerlendirildiğinde 3 günlük ir zmn diliminde konulr rsınd frklılık ulunmzken, undn sonr Kp ve Kp konulrınd hızlı ir düşüş gözlenmiştir. Dunn çoklu t testine göre verimler P<.5 düzeyinde değerlendirilmiş ve Kp3, hd ve Kp4 konulrı rsınd frklılık ulunmmıştır (Şekil 5). Gövde çpı (m).5 Gövde çpı (m ) Kümültif uygulnn su miktrı (L) Konulr () Gövde çpı (m).5 Gövde çpı (m ) Kümültif uygulnn su miktrı (L) () Konulr Şekil 4. Frklı su uygulm konulrınd hıyr itki gövde çpının değişimi (), () 3, Ht çuuklrı P<.5 düzeyinde yerleştirilmiştir. Dunn t testine göre P<.5 düzeyinde konulr rsındki krşılştırmlr ypılmıştır. 3

6 Ser Koşullrınd Frklı Sulm Suyu Miktrlrının Hıyr Bitkisinin Büyüme, Gelişme ve Verimi Üzerine Etkisi 3 yılı yetiştirme sezonu verim çısındn değerlendirildiğinde üyüme prmetrelerinde olduğu gii yılı ile enzer sonuçlr göstermiştir. En yüksek verim Hd konusundn elde edilirken unu sırsıyl Kp3, Kp4, Kp ve Kp konulrı izlemiştir(şekil 5). Hıyr itkisinin su tüketimine ilişkin olrk çok syıd rştırm ypılmıştır (Doorenos ve rk., 99; Blçın ve rk., 995; Swider ve rk., 996; Allen ve rk., 998; Chrtzoulds ve rk ; Qssim ve rk.,,mo ve rk., 3). Büyüme mevsiminde, özellikle çiçeklenme ve meyve ğlm döneminde, itkinin su gereksiniminin hftd 5 mm su olduğu, nk sık mevsimde meyve oluşumu esnsınd u miktrın 5 mm ye çıktığı ve Hıyr itkisinin günlük su tüketimi 7.5 mm/gün dolyınd olduğu elirtilmektedir (Tülüü, 4). Mo ve rk (3) kuzey çin hvzsınd ser koşullrınd hıyr itkisinin verim ve su kullnımı üzerine eksik sulmnın etkisini elirlemeye çlışmışlrdır. Çlışmd itki üyüme periyodu eş kısm ölünerek sulm konulrı oluşturmuştur. Toplm uygulnn su miktrı 8 ile 696 m 3 /h rsınd değişmiştir. Verim ve itki su tüketimi rsınd ikini dereeden polinominl ilişki ulunmuştur. En yüksek ilişki s( Ok-8 Şut) konusund elde edilmiştir. S( mrt- Nisn), s3(3 Nisn-9 Myıs) çlışmd ortlm olrk su kullnım etkinliği kg m - rsınd değişim göstermiştir. Sulm suyu kullnım etkinliği ise rsınd değişim göstermiştir. Mksimum ve minimum verim degerleri kg h - ve kg h - olrk sırsıyl T5 ve T konulrınd en yüksek ve en düşük su uygulm konulrındn elde edilmiştir. Çevik ve rk (99) Çukurov yöresinde, ser koşullrınd değişik örtü mterylleri ve frklı su düzeylerinin, M (uğdy spı),m (siyh plstik), M3 (sydm plstik), M4 Çıplk toprk),örtü mterylleri S(/3 ) ve S(4/5) düzeyinde sulm konulrının interksiyonu olrk çlışm kurulmuş, hıyrd verim, klite ve su tüketimine etkilerini elirlemek için ypmış olduklrı çlışmd konulrın ortlm mevsimlik su tüketimleri 5 mm(ms) ile 53 mm ile 5 mm (MS) rsınd değişmiştir En yüksek verim M ve M3 konulrındn elde edilmiş en yüksek verim 5.5 ton/h ile M3S konusund ölçülmüştür Kümültif verim (g itkī ) İlk hsttn sonrki gün syısı Kümültif verim (g itkī ) Konulr () Kümültif verim (g itki-) Kümültif verim (g itki - ) İlk hsttn sonrki gün syısı Konulr () Şekil 5. İlk hsttn sonrki gün syısı ile frklı su uygulm konulrındki hıyr itkisinin veriminin değişimi (), () 3, Ht çuuklrı P<.5 düzeyinde yerleştirilmiştir. Dunn t testine göre P<.5 düzeyinde konulr rsındki krşılştırmlr ypılmıştır. 3

7 B. Cemek, M. Apn, Y. Demir, T. Kr 4. SONUÇ Konulr göre hıyr itkisinin sulnmsınd en yüksek verim nem çığı ve Kp3=. konulrınd elde edilmiştir. Yetiştirme ortmındki nem çığın hıyr itkisinin duyrlılığını değerlendirmek için deneysel verim etmeni (ky).76 ulunmuştur. Bu sonuç hıyr itkisinin su kısıtın krşı ort duyrlılıkt olduğunu göstermiştir. Su kullnımındki irim zlmnın.76 irim verim düşüşüne neden olileeği elirlenmiştir. Kp3 konusunun sulm suyu, itki su tüketimi verim, IWUE ve TWUE değerleri sırsıyl 88 mm, 884 mm,8.5 kg m -,.6 ton d - mm - ve.45 ton d - mm - ulunmuştur. Bitki su tüketimi, sulm suyu ve üyüme prmetreleri rsınd eğrisel ilişki ulunmuştur. Smsun koşullrı için serlrd hıyr yetiştiriiliği için en uygun sulm konusu uygulmd kolylığı ile itki üyüme, gelişme ve verim çısındn en iyi kp ktsyısının olmsı önerilmektedir. 5. KAYNAKLAR Allen R.G., Pereir L.S., D.Res nd M. Smith., 998. Crop evpotrnspirtion: guidelines for omputing rop wter requirements. FAO Irrigtion nd Dringe pper No. 56. Rome. Blçın, M., Çelik, S., 995. Tokt yöresinde hıyr su tüketimi. Köy Hiz. Arş. Ens. Md. Genel Yy: No:37, Tokt. Çevik, B., Kner, R., Köksl, Pkyürek, Y., 99. Değişik toprk örtü mteryllerini ve frklı su düzeylerinin serd yetiştirilen hıyrd verim, klite ve su tüketimine etkileri. Tr.J. of Agriulturl nd Foresty 6: Chrzoullds, K., Mihellds, N., 99. Effets of different irrigtion systems on root growth nd yield of greenhouse uumer. At Hort., 78: Doorenos, J., Kssm, A.H., 979. Yield response to wter. FAO Irrigtion nd Dringe pper No 33, p5, Rome, Itly. Doorenos, J.,Peruitt, W.O., 99. Crop wter requirements. FAO Irrigtion nd Dringe Pper No.4, (Rev), Rome, Itly. Ertek, A.,Şensoy, S., Yıldız,M., Ky, T.,. Açık su yüzeyi uhrlşmsındn yrrlnılrk ser koşullrınd ptlın itkisi için en uygun sulm dozu ve rlığının elirlenmesi. K.S.Ü.Fen ve Müh.Dergisi, Cilt:5:57-67,Khtrmnmrş. Mo, X., Liu, M., Wng, X., Liu, C., Hou, Z nd Shi, J., 3. effets of defiit irrigtion on yield nd wter use of greenhouse grown uumer in the North Chin Plin. Agri. Wter.Mnge.8,-. Kırnk, H., Demir, S., Tş, İ ve Çkmklı, M.,. frklı sulm suyu uygulmlrının serd yetiştirilen mrulun verim ve gelişimine etkileri, HR.ÜZ.F. dergisi 6(-): Kırnk, H., Ky, C., 4. Hrrn ovsı koşullrınd uhrlşm kındn fydlnrk dml sulm sistemiyle sulnn domtes itkisinde sulm progrmının elirlenmesi, GOÜ.Z.F. Dergisi (), Titiz, S., 4. Modern serılık ytırımıy yol hritsı. Antly Snyii ve İşdmlrı Derneği, Antly. Tülüü, K.,3. Özel Bitkilerin Sulnmsı. Ç.Ü.Zir. Fk. Genel yyın No: 54, Ders Kitplrı Yyın No:A-8, Adn. Yüksel, A.N., 995. ser ypım Tekniği, Hsd Yyınılık Ltd.Şti, İkini Bskı, İstnul. 33