DERİM SONRASI SICAK SU UYGULAMALARININ CALIFORNIA WONDER TİPİ BİBER MUHAFAZASI ÜZERİNE ETKİLERİ

Transkript

1 Btı Akdeniz Trımsl Arştırm Enstitüsü Derim Dergisi, 2008,25(2):44-51 ISSN DERİM SONRASI SICAK SU UYGULAMALARININ CALIFORNIA WONDER TİPİ BİBER MUHAFAZASI ÜZERİNE ETKİLERİ Kmile ULUKAPI Mustf ERKAN Işıly KARAŞAHİN A. Nci ONUS Akdeniz Üniversitesi Zirt Fkültesi Bhçe Bitkileri Bölümü Antly ÖZET Bu çlışmd, Antly örtültı koşullrınd yetiştirilen Cliforni Wonder tipi dolmlık ier muhfzsı üzerine sıck su uygulmlrının etkileri rştırılmıştır. Bu mçl, ierlere 3 dkik sürelerle 48 ve 53 o C de sıck su uygulmlrı ypılmıştır. Sıck su uygulmlrındn sonr ierler, 8 o C sıcklık ve % ornsl nemde 32 gün süreyle muhfzy lınmıştır. Muhfz periyodu süresince değişik muhfz ortmlrındn 8 er gün rlıklrl lınn meyve örneklerinde ğırlık kyı, sud çözüneilir kuru mdde miktrı, titre edileilir sit miktrı, meyve et rengindeki değişimler ve çürük meyve miktrlrı elirlenmiştir. Arştırm sonuçlrı, Cliforni Wonder tipi ierler için 48 o C de 3 dkik süreyle sıck su uygulmsının özellikle çürük meyve miktrını engelleyerek muhfz üzerine olumlu etki yptığını göstermiştir. Anhtr kelimeler: Cliforni Wonder, Bier, Sıck Su Uygulmlrı, Depolm THE EFFECTS OF POSTHARVEST HOT WATER TREATMENTS ON THE STORAGE OF CALIFORNIA WONDER TYPE PEPPER ABSTRACT In this study, the effects of hot wter dip tretments on the storge of Cliforni Wonder type peppers grown in greenhouse in Antly, were investigted. In the experiment, Cliforni Wonder type peppers were dipped into hot wter t 48 nd 53 o C for 3 minutes. After hot wter dip tretments ll peppers were stored t 8 o C with % reltive humidity for 32 dys. During the storge period, vrious chemicl nd physicl nlyses, weight loss, solule solids, titretle cidity nd fruit color chnges were performed on the fruit y tking from cold storge t 8 dys intervls. The results showed tht dipping of peppers into hot wter t 48 o C for 3 minutes were positively effected on controlling decys. Keywords: Cliforni Wonder, Pepper, Hot Wter Dip Tretment, Storge

2 1. GİRİŞ Bier, tropikl Amerik dn dünyy yyıln ve günümüzde yygın olrk yetiştiriciliği ypıln en önemli seze türlerinden irisidir yıl önce sdece çık trld yetiştiriciliği ypıln yzlık ir seze iken günümüzde örtü ltı yetiştiriciliğinin en önemli sezelerinden irisi olmuştur (Güny, 2005; Vurl vd, 2000). Üretim rkmının ülkemizde ton (FAO, 2005) ulşmsı d u türün ne kdr önemli ir seze olduğunun çık göstergesidir. Bierler 1 3 hft süreyle od koşullrd ile muhfz edileilirler. Anck, u koşullrd %10 vrn ornlrd ğırlık kyeder, uruşur ve pörsürler o C de ve % ornsl nemde dolmlık ierlerin muhfz süresi 6-8 hfty kdr çıkilir (Güny, 2005; Vurl vd, 2000, Acıcn ve Aslım, 2007). Anck dolmlık ierler 7 o C nin ltındki sıcklıklrd depolm esnsınd üşüme zrrın krşı hssstırlr (Gonzáles-Aguilr vd, 2000). Jnssens (1993), su kyı ve çürüme rsındki optimum denge için 8 o C sıcklık ve %90 95 ornsl nemi önermektedir (Rodov vd, 1995). Sıcklığın yüksek olmsı depolm süresini kısltmktdır. Geniş yüzeylerinden dolyı ğırlık kyın ve uruşmy eğilimli oln dolmlık ierlerin klitelerinden ir şey kyetmeden depolnilmesi için en etkili yöntem hsttn sonr hızl soğutulrk yüksek ornsl nem ve düşük sıcklıkt depolnmlrıdır. Anck üşüme zrrın krşı oln hsssiyetleri u yöntemin kullnımını sınırlmktdır (Gonzlez vd, 1999). Kimysl kullnılrk üretilen ürünlere oln tlepler günümüzde giderek zlmktdır. Sıck su ve sıck hv şeklinde ypıln sıcklık uygulmlrının hem kimysllr kdr etkili olmlrı hem de insnlr üzerinde zrrlı ir etkiye ship olmmlrı nedeniyle, meyve ve seze muhfzsınd kullnımlrı giderek yygınlşmktdır (Uslu ve Erkn, 2003). Bu çlışmd derim sonrsı frklı sıck su uygulmlrının toprksız kültür koşullrınd yetiştirilen Cliforni Wonder tipi Edison çeşidi dolmlık ier meyvelerinin meyve klitesi üzerine etkileri rştırılmıştır. 2. MATERYAL VE METOD Bu çlışm, 2005 yılınd Akdeniz Üniversitesi Zirt Fkültesi Bhçe Bitkileri Bölümü Derim Sonrsı Fizyolojisi lorturı ve soğuk hv depolrınd yürütülmüştür. Çlışmd, meyve mteryli olrk toprksız kültür koşullrınd yetiştirilen Cliforni Wonder tipi Edison dolmlık ier

3 çeşidi kullnılmıştır. Ock 2005 yılınd hst edilen meyvelerin her iri yklşık gr ğırlığınddır. Derimden sonr meyveler, 2 frklı sıck su uygulmsın ti tutulmuşlrdır. Birinci uygulmd, ierler 48 C sıck sud 3 dkik, ikinci uygulmd ise 53 C de 3 dkik süre ile ekletilmişlerdir. Bu uygulmlr ilve olrk ir grup meyve ise hiçir uygulmy mruz ırkılmksızın kontrol gruu olrk denemeye lınmıştır. Deneme tesdüf prselleri deneme desenine göre 3 tekerrürlü olrk gerçekleştirilmiş ve her tekerrürde 10 det meyve kullnılmıştır. Uygulm sonrsı meyveler od sıcklığınd kurumlrı sğlndıktn sonr meyveler yklşık 5 kg meyve lilen plstik kslr içerisine tek sır hlinde yerleştirilmiş ve modifiye tmosferli torlr içerisinde kslr ile irlikte pketlenmiştir. Dh sonr uygulm ypıln meyveler kontrol gruplrı ile irlikte 8 C sıcklık ve % ornsl nemde muhfzy lınmışlrdır. Muhfz periyodu süresince değişik uygulm ortmlrındn 8 er gün rlıklrl lınn meyve örneklerinde ğırlık kyı, sud çözüneilir toplm kuru mdde (SÇKM) miktrı, titre edileilir sit miktrı ve meyve renk değişimleri ile çürük meyve miktrlrı sptnmıştır. Denemeden elde edilen ulgulrın iki fktörlü tesdüf loklrı deneme desenine göre isttistiki nlizleri SAS yzılımı kullnılrk ypılmış ve vrysyon kynklrın it ortlmlrın krşılştırılmsınd ise LSD testi (p<0.05) kullnılmıştır. 3. BULGULAR VE TARTIŞMA 3.1. Ağırlık Kyı: Denemede, muhfz süresinin uzmsı ile irlikte ğırlık kyıplrının d rttığı sptnmıştır (Çizelge 1). Kontrol gruu meyvelerinde denemenin 8. gününde sptnn ğırlık kyı % 2.20 iken, denemenin 32. gününde u orn % 6.82 ye kdr ulşmıştır. 48 C de 3 dkik süre ile sıck sud ekletilen meyvelerde ise ğırlık kyı ornı 8. günde % 0.53 iken, denemenin sonund %0.97 ye ulşmıştır. 53 C de 3 dkik süre ile ekletilen meyvelerde sptnn ğırlık kyı muhfznın 8. gününde % 0.45 iken, 32. günde % 1.23 olrk gerçekleşmiştir. Arştırm ulgulrınd d görüldüğü gii kontrol gruu ile sıck su uygulmsı ypıln meyveler rsınd, isttistiksel olrk önemli frklılıklr ulunmktdır (p<0.05). 48 ve 53 C de ypıln sıck su uygulmlrı rsınd rkmsl olrk ir frk sptnmkl irlikte u frk isttistiksel olrk önemli ulunmmıştır. Denememizden elde edilen sonuçlrı dh önce ypıln çlışmlrl (Gonzlez vd, 1999; Gonzlez

4 vd, 1997; Fllik vd, 1996) krşılştırdığımız zmn özellikle 50 C ye kdr oln sıck su uygulmlrınd sptnn ğırlık kyıplrının kontrol gruun göre dh z olduğu elirtilmektedir. Genel olrk, sıck suyun derecesinin yükselmesi ile irlikte uygulm süresinin de uzmsı muhfz edilen meyvede meydn gelen ğırlık kyını olumsuz yönde etkilemektedir. Çizelge 1. Değişik Muhfz Süresi Ve Sıck Su Uygulmlrının Edison Dolmlık Bierler Çeşidinin Ağırlık Kyı (%) Üzerine Etkileri Uygulmlr Muhfz Süreleri (gün) Ort (uygulm) Kontrol C+3 dk C+3 dk Ort c (muhfz) Frklı hrflerle gösterilen ortlmlr LSD testine göre iirinden frklıdır (p<0.05) Sud Çözüneilir Toplm Kuru Mdde (SÇKM) Miktrı: Çlışmd denenen sıck su uygulmlrının ierlerin SÇKM miktrlrı üzerine etkileri incelendiğinde uygulmlr rsınd rkmsl olrk frklılıklr ulunmsın rğmen isttistiksel olrk ir frk ulunmmıştır (Çizelge 2). Sıcklık uygulmlrının meyvelerin SÇKM miktrlrı üzerine ir etkisi olmdığın dir ypıln rştırmlr mevcuttur (Luire ve Seht, 1997; Klein ve Luire, 1990) Anck sıck su uygulmlrı ile kontrol gruu rsınd isttistiksel olrk önemli frklılıklr sptnmıştır (p<0.05). En yüksek SÇKM ornın kontrol gruu meyvelerde, muhfznın 16. gününde ulşılmıştır (%5.66). Çizelge 2. Değişik Muhfz Süresi Ve Sıck Su Uygulmlrının Edison Dolmlık Bier Çeşidinin SÇKM Miktrlrı (%) Üzerine Etkileri Uygulmlr Muhfz Süreleri (gün) Ort (uygulm) Kontrol

5 48 C+3 dk C+3 dk Ort. (muhfz) Frklı hrflerle gösterilen ortlmlr LSD testine göre iirinden frklıdır (p<0.05) Titre Edileilir Asit Miktrı: Denemede, muhfz süresinin uzmsın prlel olrk ierlerin titre edileilir sit miktrlrınd zlmlr meydn gelmiştir (Çizelge 3). Nitekim, muhfznın şlngıcınd % 0.80 oln ierlerin titre edileilir sit miktrı denemenin sonund kontrol gruu meyvelerinde % 0.74 e, 48 C de 3 dkik süre ile sıck su uygulnn meyvelerde % 0.65 e ve 53 C de 3 dkik süre ile sıck su uygulnn meyvelerde ise % 0.67 ye düşmüştür. Ypıln isttistik nlizi neticesinde titre edileilir sit miktrı kımındn uygulmlr rsınd çok önemli ir frk ulunmzken kontrol ile 53 C+3 dk uygulmsı rsındki frk isttistiksel olrk önemli (p<0.05) ulunmuştur. Çizelge 3. Değişik Muhfz Süresi Ve Sıck Su Uygulmlrının Edison Dolmlık Bier Çesidinin Titre Edileilir Asit Miktrı (G Sitrik Asit/ 100 Ml Usre) Üzerine Etkileri Uygulmlr Muhfz Süreleri (gün) Ort (uygulm) Kontrol C+3 dk C+3 dk Ort. (muhfz) c 0.69 Frklı hrflerle gösterilen ortlmlr LSD testine göre iirinden frklıdır (p<0.05) Meyve Et Rengindeki Değişiklikler: Toprksız kültür koşullrınd yetiştirilen Cliforni Wonder tipi dolmlık ier muhfzsınd muhfz periyodu süresince meyve renginin *, * ve L* değerlerinde meydn gelen değişimler Şekil 1 de verilmiştir. Şekil 1 in incelenmesinden de görüleceği üzere ierlerde muhfz süresince yeşil rengi veren * değeri zlmış nck uygulmlr rsınd isttistiksel olrk önemli ir frk sptnmmıştır. Bununl irlikte meyve kuk renginin srı rengini veren * değeri ise rtış göstermiştir. * değeri için ypıln isttistik

6 nlizde sptnn frklılıklr isttistiksel olrk önemli ulunmuştur. L* değeri de muhfz süresince tüm uygulmlrd rtış göstermiş nck uygulmlr rsınd isttistiksel olrk önemli ir frklılık sptnmmıştır. 50 L Renk değişimleri Kontrol 48 C+3dk 53 C+3dk Şekil 1. Sıck Su Uygulmlrının Edison Dolmlık Bier Çeşidinin Renk Değişimleri (L*, *, *) Üzerine Etkileri 3.5. Çürük Meyve Miktrı: Toprksız kültür koşullrınd yetiştirilen Cliforni Wonder tipi Edison dolmlık ier çeşidinde sıck su uygulmlrı sonucund, denemenin 32. gününde kontrol gruund % 0.80, 53 C de 3 dkik süre ile sıck su uygulnn meyvelerde ise % 2.61 ornlrınd çürük meyve sptnmıştır (Çizelge 4). Çlışmd, 48 C de 3 dkik süre ile sıck su uygulnn meyvelerde deneme süresince hiç çürük meyve gözlenmemiştir. Çürük meyve miktrı üzerine sıck su uygulmlrının etkisi isttistiksel olrk d önemli (p<0.05) ulunmuştur. Fllik vd (1996), o C de 2 10 dkik süreyle sıck suy dldırm uygulmlrının rokkoli, kvun, domtes ve ppy d derim sonrsı fungus sporlrının çimlenmesini ve çürük meyve oluşumunu kontrol ltın ldığını ildirmişlerdir. Denememizden elde edilen sonuçlr incelendiği zmn 48 C de 3 dkik süreyle sıck su

7 uygulmsınd, deneme sonund hiç çürük meyve olmmsı u çlışm ile enzerlik göstermektedir. Çizelge 4. Değişik Muhfz Süresi Ve Sıck Su Uygulmnın Edison Dolmlık Bier Çeşidinde Ortlm Çürük Meyve Miktrı (%) Üzerine Etkileri Uygulmlr Muhfz Süreleri (gün) Ortlm (Uygulm) Kontrol C+3 dk C+3 dk Ortlm (Muhfz) Frklı hrflerle gösterilen ortlmlr LSD testine göre iirinden frklıdır (p<0.05). Tze meyvelerin depolm sürelerini uztmk ve ürün kyıplrını zltmk mcıyl sıck suy dldırm, sıck suyl durulm ve fırçlm gii uygulmlrın üzerinde yoğun olrk çlışılmktdır. Sıck suy dldırm uygulmlrı nispeten dh uzun uygulm zmnın gerek duyulduğu için uygulmnın şrılı olmsı dh zor olilmektedir. Çok dh kıs süreli sıck su uygulmlrı üzerinde ypıln çlışmlr hlen devm etmektedir (Fllik 2004). 4. SONUÇ Sonuç olrk, toprksız kültür koşullrınd yetiştirilen Cliforni Wonder tipi Edison dolmlık ier çeşidinin muhfzsı üzerine sıck su uygulmlrının etkilerinin incelendiği u çlışmd, 3 dkik süreyle 48 o C de sıck su uygulmsının incelenen kriterler kımındn en olumlu sonucu verdiği sptnmıştır. Değişik sürelerde muhfz edilen meyvelerde incelenen SÇKM ve titre edileilir sit miktrı, kontrol gruund sıck su uygulmlrın göre yüksek çıkmıştır. Anck sıck su uygulmlrının SÇKM ve titre edileilir sit miktrı üzerine etkili olmdığı dh önce ypıln çlışmlrd d ildirilmiştir (Rffo vd 2007). Arştırm ulgulrı ğırlık kyının en fzl kontrol gruu meyvelerinde en z ise 3 dkik süreyle 48 o C de sıck su uygulnn meyvelerde olduğunu göstermiştir. Bunun ynı sır 48 o C de 3 dkik süreyle sıck su uygulnn meyvelerde muhfz süresi oyunc çürük meyve oluşmmsı son derece önemlidir. Arştırm sonuçlrımız göre Cliforni Wonder tipi ier çeşidi için 48 o C de 3 dkik

8 süreyle sıck su uygulmsının en uygun uygulm olduğu ve u koşullrd dı geçen ier çeşidinin yklşık 32 gün süreyle depolnileceği sonucun vrılmıştır. KAYNAKLAR Acıcn, T. ve Aslım, A. Ş., Yş Meyve Ve Seze Muhfzsı. Yyçep. Fllik, E., Grinerg, S., Alkli, S. ve Lurie, S., The Effectiveness Of Posthrvest Hot Wter Dipping On The Control Of Grey And Blck Moulds In Sweet Red Pepper (Cpsicum nnuum). Plnt Pthology 45, Fllik, E., Prestorge Hot Wter Tretments (Immersion, Rinsing And Brushing). Posthrvest Biology nd Technology. 32 (2): FAO, ( Gonzáles-Aguilr, G. A., Cruz, R., Grnds, M. nd Bez, R., Hot Wter Dips And Film Pckging Extend The Shelf-Life Of Bell Pepper. Vegetles nd Fruits Seventh Interntionl Controlled Atmosphere Reserch Conference. July 13-18, Deprtment of Pomology, University of Cliforni, Cliforni, USA, Proceeding, 4: Gonzáles-Aguilr, G. A., Cruz, R., Bez, R. nd Wng, C. Y., Storge Qulity Of Bell Peppers Pretreted With Hot Wter And Polyethylene Pckging. Journl of Food Qulity 22, Gonzáles-Aguilr, G. A., Gyosso, L., Cruz, R., Fortiz, J., Báez, R. ve Wng, C. Y., Polymines İnduced By Hot Wter Tretments Reduce Chilling Injury And Decy In Pepper Fruit. Posthrvest Biology nd Technology, 18 s: Güny A., Seze Yetiştiriciliği. Cilt II, Met sımevi, İzmir s Klein, J. D. nd Lurie, S., Prestroge Het Tretment As A Men Of Improving Poststorge Qulity Of Apples. J Am Soc Hort Sci,115: Luire, S. nd Seht, A., Prestorge Temperture Mnupultions To Reduce Chilling Injury In Tomtoes. Posthrvest Biology nd Techonology. 11(1): Rffo, A., Bimonte, I., Nrdo N. nd Poletti F., Internl Qulity And Antioxidnts Content Of Cold-Stored Red Sweet Peppers As Affected By Polyethylene Bg Pckging And Hot Wter Tretment. Eur Food Res Technol, 225: Rodov, V., Ben-Yehoshu, S., Fiermn, T. ve Fng, D., Modified-humidity Pckging Reduces Decy of Hrvested Red Bell Pepper Fruit. HortScience, Vol. 30(2), s: Uslu, H. ve Erkn, M., Derim Sonrsı Sıcklık Uygulmlrının Grnny Smith Elmlrının Muhfzsı Üzerine Etkileri. Türkiye IV. Ulusl Bhçe Bitkileri Kongresi, 8-12 Eylül 2003, Antly. s: Vurl, H., Eşiyok D. ve Dumn, İ., Kültür Sezeleri (Seze Yetiştirme). Ege Üniversitesi Bsım evi, Bornv, İzmir. s. 293.