BİR ELEKTROMEKANİK SİSTEMİN STATİK DAVRANIŞININ İNCELENMESİ
|
|
- Berna Kavak
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Uludağ Üniversiesi Müendislik-Mimarlık Fakülesi Dergisi, Cil 8, Sayı, 003 BİR ELEKTROMEKNİK SİSTEMİN STTİK DVRNIŞININ İNCELENMESİ Gürsel ŞEFKT * İbraim YÜKSEL Öze: Elekronik elemanların ızlı gelişimi, elekromekanik aygı içeren uygulamaların armasına neden olmuşur. Bundan dolayı bir çok uygulamada, klasik ciazlara alernaif aygılar olmuşlardır. Bu çalışmada, elekromekanik aygıın özel bir ipinin saik davranışı incelendiken sonra, elekromekanik aygı asarımında yararlanmak için MTLB da ekileşimli bir program gelişirildi. Elekromekanik aygıın elekrik, mekanik ve mıknaıs ifadeleri elde edildiken sonra mıknaıs geçirgenliğinin esaba kaıldığı bir yönem kullanıldı. Bu amaçla görsel ara yüze saip bir MTLB programı gelişirilmişir. Kullanıcı kolaylığı sağlayan bu program farklı boyulara saip elekromekanik aygıların saik davranışının belirlenmesinde büyük esneklik sağlamakadır. Bu program yardımıyla, örnek bir elekromekanik aygıın saik analiz sonuçları kolaylıkla elde edilmişir. Hesaplanan sonuçlar deneysel sonuçlarla karşılaşırılmış ve bu programın elekromekanik aygıın anımlanmasında kullanılabilen bir model program olduğu göserilmişir. naar Kelimeler: Solenoid, Elekromekanik aygı, Saik naliz. Invesigaion Of Saic Beaviors Of n Elecromecanics Sysem bsrac: rapid developmen of elecronic componens as caused an increase of eir applicaion ino e elecromecanical devices. Terefore ey became e alernaive devices o e classical sysems for many applicaion. In is sudy, afer invesigaing e saic beavior a special ype of elecromecanical device, an ineracive program on e MTLB as been developed for aiding e design of elecromecanical devices. fer obaining elecrical, mecanical and magneic equaions of e elecromagneic circuis, a meod a considers e magneic permeabiliy as been used. For is purpose a MTLB program wi visual inerface as been developed. Te program as some flexibiliies in e deerminaion of saic beaviors of elecromecanical devices a ave differen dimension. Wi e aid of e program saic analysis resuls in e design of a sample elecromecanical device ave been easily obained. Te compuing resuls are compared wi e experimenal resuls, and i is sown a e model program can be used in e deerminaion of e elecromagneic devices. Key Words: Solenoid, Elecro-mecanical device, Saic nalysis.. GİRİŞ Elekromekanik aygılar, elekrik ve mekanik sisemlerin birleşiminden meydana gelen ve elekrik enerjisini mekanik enerjiye dönüşüren düzeneklerdir. Bu dönüşüm sonucunda mekanik enerji bir dönme arekei oluşuruyorsa elekrik mooru, öeleme arekei oluşuruyorsa solenoid veya elekromekanik aygı adını alır. Elekromekanik aygıların, elekriksel çalışması, cevap ızının yüksek olması, uygulama esnekliği, assasiye ve oomaik olarak çalışması gibi üsün özellikleri ile ve elekronik ve bilgisayar eknolojilerinin gelişimi ve deneim sisemlerindeki yeri ve önemi arıkça, endüsrinin bir çok alanında, basi bir su musluğundan, oomobil seköründeki çok assas deneim gerekiren enjeksiyon valflerine kadar yaygınlaşarak kullanılmaya başlanmışır. Özellikle robolar, CNC akım ezgaları ve elekriksel valfler gibi assas konum deneimi gerekiren sisemlerde, yakı asarrufu sağlamak için ısıl sisemlerde ve oomobil seköründe, ıbbi alelerde, ölçme elemanlarında kullanılan elekromekanik aygıların, assas ve uzakan kumanda gerekiren daa bir çok uygulama alanında da kullanılacağı aşikardır. Roers (958, farklı elekromıknaıs iplerini ve saik karakerisiklerini inceleyerek asarım adımlarını belirlemişir. Yüksel (98, ek ve iki yüzer diskli anaarlama valflerinin asarımı, * Uludağ Üniversiesi, Müendislik-Mimarlık Fakülesi, Makine Müendisliği Bölümü, Görükle, Bursa 47
2 elekromanyeik ve akışkan karakerisiklerinin çıkarılması üzerine çalışmalar yapmışır. Fabien (990 yapığı çalışmada elekromekanik eyleyicinin opimum asarımını incelemiş ve mekanik sisemlere göre üsünlüğünü belirip sisem dinamiği açısından bir karşılaşırma yapmışır. Sun ve Parker (99, ek diskli pilo valfin karakerisiklerini incelemişlerdir. Fujia ve diğ. (995, elekromekanik amorisör sisemini inceleyerek farklı modeller kullanarak en iyi modeli arışmışlardır. Şiren (996, yapığı çalışmada amorisör sisemlerinin asarımında kullanılacak ekileşimli görsel bir program azırlamışır. Xu. (997, manyeik dirençlerin anımlanıp esaba kaıldığı elekromekanik aygıların dinamik başarımının benzeimi için bir meo gelişirmişlerdir. Howe. (000, elekromekanik aygıların uygulama alanları, karakerisiklerini ve konrollerini incelemişir. Lua ve diğ., (00, soluk alma problemi olan asaların kullandığı avalandırma ciazında kullanılan solenoid valfin karakerisiğini ve konrolünü incelemişlerdir. Bu çalışmada, elekromekanik aygıların, doğrusal mekanik areke sağlayan ve elekromıknaıs veya solenoid olarak bilinen kısmı irdelenecekir. Bir solenoidin genel yapısı, çekirdek olarak bilinen arekeli kuup ve içinde sargı devresi bulunan arekesiz kuupan ibareir. Çekirdek ve kuup ferromanyeik malzemeden mamul olup sargıdan akan elekrik akımının oluşurduğu mıknaıs kuvvei çekirdeği kuupa doğru arekee zorlar. Solenoidler elekrik akımını kuvvee dönüşüren aygılardır. Bu kuvve ile erangi bir ciazın arekeli elemanına kolaylıkla kumanda edilebilir. Solenoidler yapılarında kullanılan elekromıknaıs ipleri ile de adlandırılabilirler. Bu çalışmada, kullanılan elekromekanik aygıın asarımında arekeli elemanı disk biçiminde olan, çif ava aralığına saip bir düz yüzlü mıknaıs devresi kullanılmışır. Bu ip bir elekromekanik aygı asarımı ve bu aygıın saik analizi gerçekleşirilecekir.. YÖNTEM.. Düz Yüzlü Elekromekanik ygı Düz yüzlü elekromekanik aygı çok küçük yerdeğişirmelerde çok yüksek çekim kuvvei, buna karşılık yerdeğişirmenin arışına bağlı olarak çekim kuvveinde çok ani düşüşlerin olduğu bir karakerisik yapıdadır. yrıca iki ava aralığına saip olması nedeni ile büyük ve ekili uma yüzeyleri oluşururlar. Elekromekanik aygı asarımı iki kısımdan oluşmakadır. Birinci kısımda asarlanacak elekromekanik aygıan isenen kuvve, areke mesafesi, sıcaklık arışı ve uygulanacak gerilim verilerine göre dör emel denklemden 3,4,,3 esaplanan boyuların belirlenmesidir. İkinci kısımda ise bulunan değerlerin sandarlara uygun seçimi ve bu boyulara göre elekromekanik aygıan elde edilecek kuvve, maksimum sıcaklık arışı, bobin eli çapı gibi değerlerin belirlenmesidir (Şefka, 000. Manyeik kuvvei, yapılan işen arekele şu şekilde de elde edebiliriz. dw m = φ dfa ( Yapılan iş kuvve çarpı yol olduğuna göre kuvve ifadesi; dw m dfa Kuvve = = φ ( ds ds şeklinde ifade edilir. Burada F a magneomoor kuvve, φ manyeik akı ve ds ava aralığını gösermekedir. Manyeik akı ile geçirgenlik arasındaki ilişki ve düz yüzlü elekromekanik aygı ipi için geçirgenlik ifadesinden yararlanılarak, ava aralığında sağlanan kuvve ifadesi, z B Kuvve = (3 olarak elde edilir. Burada z; ava aralığı sayısını, B ; ava aralığındaki akı yoğunluğunu, ; çekirdek kesi alanını ve avanın geçirgenlik kasayısını gösermekedir. Verilen kuvve ve ava aralığı için gerekli akı üreimini sağlayacak magneomoor kuvvei (NI, elekromıknaıslı devrelerin ümü için manyeik devre eşiliği olarak bilinir ve bu eşilik; Bx NI = z + Hili (4 48
3 r 4 -m k r -r -m k d Şekil : Makara şeklinde ifade edilir. Burada z; aralık sayısını, Hl i i B x ; ava aralığında B akı yoğunluğunu sağlayacak magneomoor kuvveini, ; ise malzeme içindeki akı yoğunluğunu sağlayacak magneomoor kuvveini emsil eder. Praiklik açısından aynı denklem; zbx NI = k. k ε [.5.35] (5 olarak da verilir (Roers, 958. Elekromekanik sisemlerde arcanan güç, elekriksel güç olup P=I R'dir. Verilen bu enerji ile sisemin ısınması kaçınılmazdır. ncak siseme verilen bu enerji, aşınım yolu ile çevreye aılmakadır. Isı ransferi denklemini yazarsak; P = I R = T (6 r Burada, ısı ileim kasayısını, T sıcaklık farkını ve r, ısı ransferine konu olan yüzey alanını emsil emeke olup şöyle ifade edilir. r = πr3 (r3 + r4 + r5 (7 Diğer arafan elekromekanik aygı sargısının direnç ifadesinden; l 4ρN(r + r R = ρ = (8 d yazılabilir. Bu ifadede ρ ; özgül direnci, l; oplam el uzunluğunu, N; sarım sayısını, d 'de el çapını gösermekedir. Tel çapı aynı zamanda Şekil.7de göserilen boyulara göre; 4( r4 mk( r r mk f 4( r4 mk( r r mk f N = d = (9 π d π N verilir. Burada m k makara cidar kalınlığı, f boşluk fakörü olup el çapına göre sandar değerler alır. (9 nolu ifadeyi (8 nolu ifadede yerine koyarsak; R ρπn (r + r = (0 (r4 mk (r r mk f elde edilir. Elde edilen bu son ifadeyi (6 nolu ifadede yerine koyarsak; ρπ(r + r T = θ = (NI ( (r4 mk (r r m k f şeklini alır. Bobindeki bakır elin, verilen gerilim için uygun sarım sayısı düzenlenmelidir. Om kanunundan gerilim düşümü; E = IR ( ve R için (8 nolu ifade yerine konulursa; 49
4 E ρl 4ρ NI(r + r = I N = (3 d şeklinde ifade edilir. Burada, E; verilen gerilim farkını, r, r ; bobinin emel boyularını, d ; el çapını emsil eder. Bu iki aşama da sabi bir ava aralığı mesafesi için, sağlanacak kuvveen arekele boyuları belirler. ncak manyeik kayıpların, demir malzemenin doyması, geçirgenlik ifadeleri, değişik ava aralığı mesafelerinde sağlanan kuvve gibi elekromekanik aygı karakerisiklerinin esaba kaılması manyeik devre esabını zorlaşırır. Bu nedenle bu ip esaplamalarda sayısal analiz meoları kullanılmalıdır. Elekromekanik aygıın saik karakerisiğini emsil eden kuvve-yerdeğişirme eğrileri, kaba esapla elde edilen boyulara göre belirlenir... Düz Yüzlü Elekromekanik ygıın Saik Karakerisiği Elekromekanik aygılar genellikle Şekil 'de görüldüğü gibi, sabi bir gövde ve arekeli bir elemandan (disk meydana gelir. Elekromekanik aygı, çekirdek ve bobin sisemiyle bir elekromanyeik alan meydana geirme emeli ile çalışır. Manyeik özelliğe saip bir malzeme ile bu sisemin kaplanması, manyeik yolda maksimum geçirgenlik sağlar. Elekromıknaısın sağladığı kuvvein faydalı (iş yapabilen kısmı, bobin ile disk arasındaki ava aralığı ile konrol edilir. Disk üzerine, bobin arafından uygulanan kuvve (3 nolu denklem kullanılarak, iki ava aralığı (incelenen ipe; z= için şöyle verilir; B Kuvve = (4 nalize başlarken Şekil de göserildiği gibi manyeik devrenin ana boyularının, arzu edilen manyeik kuvvei sağlaması için (4 nolu ifadeden yararlanarak çekirdek kesi alanı r bulunur. Enuygun elekromekanik aygı boyuları için verilen [Roers, 958] r4 3 4 r r (5 r = r3 r = rr 5 ifadeleri ile r, r 3, r 4 ve r 5 belirlenir. Bunlara bağlı olarak oralama akı yolu boyuları l k, l y ve l d de belirlenmiş olur. Bir sonraki adım, manyeik devrenin farklı kısımlarının geçirgenliğinin belirlenmesidir, böylece devredeki akı dağılımı da bilinir. Disk yerdeğişirmesinin fonksiyonu olarak manyeik devrenin geçirgenliği, kullanılan elekromıknaıs da manyeik yolun boyuları ve şekli üzerine dayandırılmış deneysel formüllerle verilir (Roers, 958. İç kuup geçirgenliği; r r Pfi = 3.6 0r + 4 0rln( (6.a πx Dış kuup geçirgenliği; r r r Pfd =.63 0r3 + 0r3ln( r + 4 0rln( (6.b x πx Kullanılır aralığın geçirgenliği; π 0r P u = (6.c x ve oplam kullanılan aralığın geçirgenliği P u, iki ava aralığının bulunduğu elekromıknaıslarda; π 0r P u = (6.d x İç ve dış kuup çekirdeğinin arasındaki disk boyunca oplam ekili geçirgenlik; 50
5 P a = P ug + P fi + P ug + P fd (6.e Kuup çekirdekleri arasındaki kayıp geçirgenlik; (r + r (r + r πx P = 0.57r4 (6.f (r r (r r r 5 r 4 x r 5 i( Oralama mıknaıs kısı Yolu r 3 r r Oralama mıknaıs kısı Yolu e R L Demir Çekirdek l d l y Sargı l k Disk Şekil : Şekil 3: Elekromekanik aygıın geomerisi Elekromekanik aygıın elekrik modeli Geçirgenliğin birimi amper sarım başına Maxwell'dir. Elekromanyeik devrelerin esabı yukarıdaki eşiliklerden de görüldüğü gibi oldukça zordur. Bu nedenle bu eşiliklerin kolay yoldan çözümü bilgisayar yardımı ile mümkündür. Bu çalışmada mıknaıs devresinin sayısal esaplamaları için MTLB pake programı kullanılarak bir bilgisayar programı azırlanmışır. Mıknaıs devre esabındaki doğrusalsızlıkan dolayı oraya çıkan güçlük, kullanılan manyeik malzemenin B-H ilişkisini emsil eden deneysel mıknaıslanma eğrisinin kullanılmasıyla kısmen giderilir. Bilgisayar programı içinde, verilen B değerine karşılık, H değerini elde emek için dökme çeliğin mıknaıslanma eğrisinden alınan verilerle MTLB'ın enerpolasyon programı inerp.m dosyası kullanıldı. Hesaplanan erangi bir B değerine karşılık H değeri enerpolasyonla elde edildi. İlk durumda, sabi bir ava aralığında mıknaıs devresinin farklı kısımlarının geçirgenliğinin esabından sonra, ierasyon yönemi ile manyeik malzemenin mıknaıslanma eğrisinden alınan verilerle oluşurulan H=f(B eğrisinden alınan akı yoğunluğu verileri programın asıl kısmına giriş olarak verilir. İlk adımda, ferromanyeik kaplamanın akı yoğunluğu B b ile benzer olması için alınan akı yoğunluğunun çok küçük değerleriyle başlar. Daa sonra manyeik devrenin farklı kısımlarının akı ve akı yoğunluğu aşağıdaki deneysel formüllerle esaplanır (Roers, 958. Hava aralığındaki akı yoğunluğu; Pu B = Bb (7.a Pa + P diskin akı yoğunluğu; Pa B d = B (7.b Pu kuup çekirdeğinin akı yoğunluğu; P B k = Bd + B (7.c 3 P u 5
6 Bulunan akı yoğunluğu değerlerinden, B-H mıknaıslanma eğrisinden alınan veriler kullanılarak yapılan enerpolasyon ile H değerleri esaplanır, dolayısı ile manyeik devrenin demir kısmı için gerekli magneomoor kuvvei NI, bulunur. H nln = Hdl + d H klk + H yl y (8 Bu eşiliğe, ava aralığındaki magneomoor kuvveinin eklenmesiyle gerekli oplam magneomoor kuvve şöyle esaplanır; Bx NI = + H nln (9 0 İkinci durum, bir döngü yoluyla ierasyon yapılarak farklı aralıklarda esaplanan magneomoor kuvve NI için gerekli akının belirlenmesinde kullanılır. Burada da birinci durumdaki eşilikler kullanılır. ncak akı yoğunluğu değerleri giriş verileri olarak gerekli değildir. Programda bir döngüyle verilen magneomoor kuvveine yaklaşılmaya çalışılır ve verilen magneomoor kuvveine ulaşıncaya kadar ierasyona devam edilir. Bu yönemle sabi uyarı akımı elde edebilmek için elekromıknaısın kuvve-ava aralığı karakerisiklerini amamlayıncaya kadar, er aran aralık için mıknaıs kuvve esaplanır. Çeşili disk yerdeğişirmelerine ve uyarı akımlarına karşılık gelen mıknaıssal kuvvelerin am değerlerinin bulunabilmesi için mıknaıssal sızınıyı ve doymayı esaba kaan ava aralığı akı yoğunluğu değerleriyle mıknaıssal çekirdek içindeki akı dağılımının elde edilmesi gerekir. Elekromanyeik devre içindeki mıknaıs yolunun boyularına ve biçimine bağlı olan deneysel geçirgenlik formülleri, disk yerdeğişirmesinin bir fonksiyonu olarak verilmekedir. Elekromanyeik devrelerin yapısı karmaşık olduğundan sözü geçen formüller yardımıyla çeşili disk yer değişirmelerine ve akımlara karşılık gelen kuvve eğrileri bilgisayar programı yardımıyla elde edilebilmekedir ve bu eğriler sabi akım değerleri için Şekil 4'de göserilmişir. Mıknaıs Kuvvei [N] K3 kım 3 Model Değerleri r =4x0-3 m r =8x0-3 m r 3 =30x0-3 m r 4 =50x0-3 m r 5 =0x0-3 m N= 800 sarım Yay Serliği K <K <K 3 00 K K I II III Hava ralığı [mm] Şekil 4: Elekromekanik ygıın Saik Karakerisiği Şekil 4'de görüldüğü gibi, elekromekanik aygıın saik karakerisiğini göseren mıknaıs kuvveiava aralığı eğrileri üç bölgeye ayrılır. Düz yüzlü disk ipi elekromekanik aygıın en önemli özelliği, küçük ava aralıklarında yüksek mıknaıs kuvvei, ava aralığının arışına bağlı olarak mıknaıs kuvveinde çok ani bir düşüşün olmasıdır. Şekil 4'de göserilen I. bölge mıknaıs kuvvelerinin çok yüksek, ava aralığının küçük olduğu bölgedir. Bu alan içinde kalıcı mıknaıslanma ekisi çok yüksek olduğundan bu bölge çalışma sınırları dışında uulur. III. bölge ise arekeli kuup (disk sabi kuupan çok fazla uzaklaşığından mıknaıs kuvveleri en aza inmişir. Bu durumda elekromekanik aygı için en uygun çalışma alanı II. bölge içinde olmakadır. Bu bölgede kalıcı mıknaıslanma ekileri en aza indirgenmiş ve diskin arekei için yeerli mıknaıs kuvvei sağlanmışır. 5
7 ynı grafike farklı serliklere saip yay elemanının kuvve-sıkışma eğrileri de göserilebilir. Buradan arekele sisemde kullanılacak geri dönüş yayı seçilebilir. Uygulamada sabi kuupla arekeli kuup arasında kullanılan yay elemanı ava aralığı azaldıkça sıkışma aracağı için küçük ava aralıklarında en büyük değerini alacakır. Harekee başlama anı olan ava aralığının maksimum değerinde mıknaıs kuvveine nazaran yay kuvvei seçilen serliğe göre daa yüksek olabilir. Bu durumda bobin arekee başlarken yüksek akım, uma anında ise daa düşük bir akımla sürülebilir. Kademeli akım denilen bu durum aynı zamanda enerji ükeimini de azalır. (Şefka, Ekileşimli Görsel Program Yukarda sözü edilen kuvve-ava aralığı karakerisiğini bilgisayar oramında çözen program kullanılarak ekileşimli görsel program azırlanmışır. MTLB programının pencere özelliği kullanılarak azırlanan uygulama programı Şekil 5 de göserildi. MSWindows oramında MTLB ile ilişkili olarak çalışan bu program, azırlanacak uygulama penceresinde, konum belirilerek azırlanan düğmelerine basılarak çeşili (bu düğme için azırlanan program dosyalarının, MTLB komu oramında çalışmasına dayandırılır. Gerekli paramerelerin ekrandan girişine izin veren bu ip uygulamalar kullanım kolaylığı ve kolayca paramere değişirmeye ve sonuçları görmeye olanak sağladığı için erci edildi. Böylece elekromekanik aygıın farklı paramerelerde ki saik karakerisiği analiz edildi. Elde edilen sonuçlar Tarışma bölümünde irdelendi. Şekil 5 de görülen ekileşimli görsel programda öncelikle analiz ipi seçilir. Seçilen analiz ipi için gereken paramerelerin girişini sağlayacak model değerleri ile ilgili al program çalışırılır. Bu aşamada sisemle ilgili gerekli paramereler ekrandan girilerek, farklı akım değerleri için örnek elekromekanik sisemin saik karakerisikleri çizdirilir. Böylece farklı boyuaki elekromekanik sisemlerin karakerisikleri elde edilir. Şekilden görüldüğü gibi analiz ipine dinamik analiz de eklenerek daa sonraki çalışmalarda kullanılacakır. Şekil 5: Ekileşimli Görsel Programın Görünüşü 53
8 3. TRTIŞM Bölüm 'de açıklandığı gibi asarımı yapılan elekromekanik aygıın, bobinlere uygulanan gerilime bağlı olarak kuvve-ava aralığı karakerisiği elde edilmişir. Bunun için MTLB'da azırlanan bir program kullanılmışır. Bu program yolu ile doyma anındaki mıknaıs akısı ile geçirgenliği ve malzeme içinde kaybolan magneomoor kuvvei de esaba kaılarak mıknaıs kuvvei esaplanır. Şekil 6 da asarım ve imalaı gerçekleşirilen elekromekanik aygıın eorik ve deneysel sonuçları bir arada verilmişir. Bu sonuçlar çeşili akım değerlerine karşılık gelen kuvve-ava aralığı eğrileri biçiminde sunulmuşur. Teorik sonuçlar MTLB ile azırlanan program yardımı ile elde edilmişir. Deneysel sonuçlar ise 430 model İnsron mukaveme es ciazı yardımı ile elde edilmişir. 430 model İnsron Mukaveme Tes Ciazı; sabi uzama ilkesine göre çalışmaka olup, elekromıknaısın gövdesi sabi çeneye, arekeli kısmı yani disk arekeli çeneye bağlanarak aradaki mesafe (ava aralığı 0 mm'den 5 mm'ye kadar arırılarak ava aralığı mesafesine karşılık mıknaıs kuvvei eğrileri alınmışır. Her deney iki kez ekrarlanmışır. 400 Manyeik Kuvve [N] kım Teorik Deneysel + 3 o Model Değerleri r =4x0-3 m r =8x0-3 m r 3 =30x0-3 m r 4 =50x0-3 m r 5 =0x0-3 m N=800 Sarım Hava ralığı [mm] Şekil 6: Elekromekanik aygıın eorik ve deneysel saik karakerisikleri 4. SONUÇ Şekil 6 da verilen eorik ve deneysel sonuçları göseren eğride mm arasındaki bölge, diskin bobine çok yakın olduğu (yapışık gibi bölgedir. Mıknaıs kuvvei ava aralığı ile ers oranılı olduğu için (x =0 ise F m = bu bölge esaplanmamış ve deneysel olarak da disk ile bobin arasındaki mesafenin konrol edilemediği ve ölçme işleminin gerçekleşmediği bölge olduğundan deneysel olarak elde edilen eğride de göz ardı edilmişir. Bu bölgeden sonraki bölgeler dikkae alındığında, bilgisayar modeli sonuçları ile gerçek sonuçlar belli oranda uygunluk sağlamakadır. Örneğin, mm lik ava aralığında ve lik bir akım için bilgisayar çözümünden yaklaşık 0 N luk bir kuvve elde edilirken, deneysel olarak elde edilen sonuçlardan yaklaşık olarak 5 N luk bir kuvve elde edildiği görülmekedir. 3 mm lik bir ava aralığında ve lik bir akım için bilgisayar çözümünden yaklaşık 70 N luk bir kuvve elde edilirken, deneysel olarak elde edilen sonuçlardan yaklaşık olarak 00 N luk bir kuvve elde edildiği görülmekedir. Elekromekanik aygıın kuvve-ava aralığı karakerisiği için azırlanan programda, manyeik malzemenin özellikleri rmco demir için alınmışır. İmalaı gerçekleşirilen mıknaıs malzemesi rmco demir olmayıp, ooma çeliği denilen düşük karbonlu bir çelikir. Bu yüzden gerçek sonuçlar ile bilgisayar çözüm sonuçları arasında farklar oluşmakadır (Şefka, 993. yrıca MSWindows oramında azırlanan program ile, benzer ipe farklı boyulara saip erangi bir elekromekanik sisemin saik karakerisiklerinin kolayca çıkarılabileceği göserilmişir. 54
9 5. KYNKLR. Fabien, B. C. (990, Conribuions o e design opimizaion, conrol and synesis of elecromecanical sysems, P. D. Tesis, Universiy of Colombia.. Fizgerald,. E., Kingsley C. ve Umans S.D. (990, Elecric Macinery, McGraw-Hill Book Company. London. 3. Howe D. (000, Magneic acuaors, Sensors and cuaors, Vol. 8, Lua. C., Si K. C ve Cua L. P., (00, Proporional asis venilaion sysem based on proporional solenoid valve conrol, Medical Engineering and Pysics, Vol. 3, Roers, H. C., (958, Elecromagneic Devices, Jon Wiley & Sons Inc., 7 Ediion, New York. 6. Sun, Y. ve Parker G.. (99, Seady-Sae eoreical model of an elecroydraulic single-disk pilo valve, Transacion of e SME Journal of Dynamic Sysems, Measuremen and Conrol,Vol.4, Şefka G. (993, Bir Elekromekaniksel Sisemin Tasarımı ve nalizi, Y.L. Tezi, Uludağ Üniversiesi 8. Şefka, G., (000, Elekromekanik Sisemlerin Opimum Tasarımı ve Deneimi, Dokora Tezi, Uludağ Üniversiesi. 9. Xu Y. ve Jones B. (997, Simple of Predicing e Dynamic Response of elecromagneic cuaors, Mecaronics, Vol. 7., No. 7., Şiren, M. N. (996, Yarı akif süspansiyon siseminin asarımı ve analizi, Y. L. Tezi, Ululdağ Üniversiesi.. Yüksel İ. (98, n Invesigaion of Elecroydraulic Disk Swicing Valves, P.D. Tesis, Universiy of Surrey. 55
BİR ELEKTROMEKANİK AYGITIN STATİK VE DİNAMİK KARAKTERİSTİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K BİLİMLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : : 8 : : 7-8 BİR ELEKTROMEKANİK
Detaylı1) Çelik Çatı Taşıyıcı Sisteminin Geometrik Özelliklerinin Belirlenmesi
1) Çelik Çaı Taşıyıcı Siseminin Geomerik Özelliklerinin Belirlenmesi 1.1) Aralıklarının Çaı Örüsüne Bağlı Olarak Belirlenmesi Çaı örüsünü aşıyan aşıyıcı eleman aşık olarak isimlendirilir. Çaı sisemi oplam
DetaylıİKİ KADEMELİ ELEKTROHİDROLİK BİR HIZLI ANAHTARLAMA VALFİNİN KARAKTERİSTİKLERİNİN İNCELENMESİ. Mesut Şengirgin ve İbrahim Yüksel
İKİ KADEMELİ ELEKTROHİDROLİK BİR HIZLI ANAHTARLAMA VALFİNİN KARAKTERİSTİKLERİNİN İNCELENMESİ Mesu Şengirgin ve İbrahim Yüksel Uludag Üniverisesi Mühendislik-Mimarlık Fakülesi 659 Görükle/Bursa ÖZET Bu
DetaylıGEFRAN PID KONTROL CİHAZLARI
GEFRAN PID KONTROL CİHAZLARI GENEL KONTROL YÖNTEMLERİ: ON - OFF (AÇIK-KAPALI) KONTROL SİSTEMLERİ: Bu eknik en basi konrol ekniğidir. Ölçülen değer (), se değerinin () üzerinde olduğunda çıkış sinyali açılır,
DetaylıBölüm 9 FET li Yükselteçler
Bölüm 9 FET li Yükseleçler DENEY 9-1 Orak-Kaynaklı (CS) JFET Yükseleç DENEYİN AMACI 1. Orak kaynaklı JFET yükselecin öngerilim düzenlemesini anlamak. 2. Orak kaynaklı JFET yükselecin saik ve dinamik karakerisiklerini
DetaylıKONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ
KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ İsmail KINACI 1, Aşır GENÇ 1, Galip OTURANÇ, Aydın KURNAZ, Şefik BİLİR 3 1 Selçuk Üniversiesi, Fen-Edebiya Fakülesi İsaisik
DetaylıBÖLÜM 7 2.1 YARIM DALGA DOĞRULTMAÇ TEMEL ELEKTRONİK
BÖLÜM 7 2.1 YARIM DALGA DOĞRULTMAÇ Tüm elekronik cihazlar çalışmak için bir DC güç kaynağına (DC power supply) gereksinim duyarlar. Bu gerilimi elde emenin en praik ve ekonomik yolu şehir şebekesinde bulunan
DetaylıKirişlerin düzlemi doğrultusunda kolonlara rijit (moment aktaran) birleşim ile bağlanması durumu;
DEPREM YÜKLERİ (E) Binalara ekiyen deprem yükleri Deprem Yönemeliği ne göre belirlenir. Çaı sisemindeki elemanlara (Kafes kiriş, aşık, sabilie elemanları vb.) deprem yüklerinin ekisi kafes kirişin kolonlara
DetaylıEEM211 ELEKTRİK DEVRELERİ-I
EEM211 ELEKTRİK DEVRELERİ-I Prof. Dr. Selçuk YILDIRIM Siir Üniversiesi Elekrik-Elekronik Mühendisliği Kaynak (Ders Kiabı): Fundamenals of Elecric Circuis Charles K. Alexander Mahew N.O. Sadiku McGraw Hill,
Detaylıİnönü Bulvarı No:27, 06490, Bahçelievler / Ankara-Türkiye hasan.tiryaki@euas.gov.tr, mehmet.bulut@euas.gov.tr. ikocaarslan@kku.edu.
Termik Sanralların Konrol Sisemlerinde Teknolojik Gelişmeler ve Verimlilik Technologic Developmens on Conrol Sysems of Thermal Power Plans and Efficiency Hasan TİRYAKİ 1, Mehme BULUT 2, İlhan KOCAARSLAN
DetaylıDENEY-6 LOJİK KAPILAR VE İKİLİ DEVRELER
DENEY-6 LOJİK KPILR VE İKİLİ DEVRELER DENEYİN MCI: Bu deneyde emel manık kapıları (logic gaes) incelenecek ek kararlı ikili devrelerin çalışma prensipleri gözlemlenecekir. ÖN HZIRLIK Temel lojik kapı devrelerinden
DetaylıBOBĐNLER. Bobinler. Sayfa 1 / 18 MANYETĐK ALANIN TEMEL POSTULATLARI. Birim yüke elektrik alan içerisinde uygulanan kuvveti daha önce;
BOBĐER MAYETĐK AAI TEME POSTUATARI Birim yüke elekrik alan içerisinde uygulanan kuvvei daha önce; F e = qe formülüyle vermişik. Manyeik alan içerisinde ise bununla bağlanılı olarak hareke halindeki bir
DetaylıTRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLER
Karadeniz Teknik Üniversiesi Mühendislik Fakülesi * Elekrik-Elekronik Mühendisliği Bölümü Elekronik Anabilim Dalı * Elekronik Laborauarı I 1. Deneyin Amacı TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLER Transisörlerin yükseleç
DetaylıİKİ KADEMELİ ELEKTROHİDROLİK BİR HIZLI ANAHTARLAMA VALFİNİN KARAKTERİSTİKLERİNİN İNCELENMESİ
Uludağ Üniversiesi Mühendislik-Mimarlık Fakülesi Dergisi, Cil 8, Sayı, 3 İKİ KADEMELİ ELEKTROHİDROLİK BİR HIZLI ANAHTARLAMA VALFİNİN KARAKTERİSTİKLERİNİN İNCELENMESİ Mesu ŞENGİRGİN * İbrahim YÜKSEL Öze:
DetaylıGÜÇ SİSTEMLERİNDE KADEME DEĞİŞTİRİCİ TRANSFORMATÖRLERİN KAOTİK OSİLASYONLARI
GÜÇ SİSEMLERİNDE KADEME DEĞİŞİRİCİ RANSFORMAÖRLERİN KAOİK OSİLASYONLARI Kadir ABACI Mehme Ali YALÇIN Yılmaz UYAROĞLU 3 Hüseyin GELBERİ 4 Elekrik-Elekronik Mühendisliği Bölümü Sakarya Üniversiesi, Esenepe
Detaylı6.2. Güç Denklemleri: Güç, tanım olarak transfer edilen enerji veya yapılan işin oranıdır. Matematiksel olarak, W P = (6.1) t
BÖLÜM 6 GÜÇ 6.1.Giriş: Günümüz dünyasının karşı karşıya olduğu önemli sorunlardan birisi de enerji krizleridir. Perolden üreilen enerji hızla ükeildiğinden dolayı yeni enerji kaynakları bulunması zorunluluk
DetaylıPNÖMATİK TAŞIMA SİSTEMLERİ VE OPTİMUM TAŞIMA HIZININ BELİRLENMESİNDE KULLANILAN EŞİTLİKLER
105 PNÖMATİK TAŞIMA SİSTEMLERİ VE OPTİMM TAŞIMA HIZININ BELİRLENMESİNDE KLLANILAN EŞİTLİKLER Faih YILMAZ ÖZET Kaı akışkanların (oz,küçük aneli) aşınmasında kullanılan sisemlerden biriside Pnömaik Tasıma
DetaylıEŞANLI DENKLEMLİ MODELLER
EŞANLI DENKLEMLİ MODELLER EŞANLI DENKLEMLİ MODELLER Eşanlı denklem siseminde, Y den X e ve X den Y ye karşılıklı iki yönlü eki vardır. Y ile X arasındaki karşılıklı ilişki nedeniyle ek denklemli bir model
DetaylıNL lmk : NU t k : Y t lmk : TEF t : E ijmlk : Q t mlk :
TİMAK-Tasarım İmala Analiz Kongresi 26-28 Nisan 2006 - BALIKESİR OTOMATİK YÖNLENDİRİCİLİ ARAÇ SİSTEMLERİNİN YENİDEN TASARIMI İÇİN BİR MATEMATİKSEL MODELLEME YAKLAŞIMI KALENDER, Yeşim, TÜRKBEY, Orhan Gazi
DetaylıModern endüstri tesislerinde yer alan en önemli
Plasik Zincirli İleiciler, Tasarımları ve Plasik Zincir Baklasının Analizi Muharrem E. BOĞOÇLU, C. Okay AZELOĞLU Yıldız Teknik Üniversiesi Makina Fakülesi ÖZET Günümüzün modern endüsri esislerinde yer
DetaylıSu Yapıları II Aktif Hacim
215-216 Bahar Su Yapıları II Akif Hacim Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi Mühendislik Mimarlık Fakülesi İnşaa Mühendisliği Bölümü Yozga Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi n aa Mühendisli
Detaylı2.5 Kritik bölgelerdeki Aşıkların kontrolü
2.5 Kriik bölgelerdeki Aşıkların konrolü Çaı yüzeyinin ora bölgelerindeki rüzgar kuvvelerine göre asarlanan aşıkların, yüksek rüzgar yüküne maruz bölgelerde de yeerli olduğu hesapla göserilmelidir. Yeersiz
DetaylıDAİRESEL HAREKET Katı Cisimlerin Dairesel Hareketi
BÖLÜM 1 DAİRESEL HAREKET 1. DAİRESEL HAREKET 1.1. Kaı Cisimlerin Dairesel Harekei Açısal Yer Değişim: Bir eksen erafında dönmeke olan bir cismin (eker ezgah mili, volan vb.) dönme ekisi ile bir iş yapılır.
DetaylıBÖLÜM 7 GÜÇ (POWER) YÜKSELTECİ KONU: GEREKLİ DONANIM: ÖN BİLGİ: DENEYİN YAPILIŞI:
BÖLÜM 7 GÜÇ (POWER) YÜKSELTECİ KONU: 1. Transisörlü güç yükselecinin analizi ve çalışma karakerisiklerinin incelenmesi. GEREKLİ DONANIM: Osilaskop (Çif Kanallı) İşare Üreeci (Signal Generaor) DC Güç Kaynağı
DetaylıFİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 4 )
FİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 4 ) KURAM: Kondansaörün Dolma ve Boşalması Klasik olarak bildiğiniz gibi, iki ileken paralel plaka arasına dielekrik (yalıkan) bir madde konulursa kondansaör oluşur.
DetaylıZAMAN GECİKMELİ ANALOG BENZETİM-UYARTIM ARAYÜZÜNÜN DC MOTOR KONTROLÜNE UYGULANMASI VE KARARLILIK ANALİZİ
ZAMAN GECİMELİ ANALOG BENZETİM-UYARTM ARAYÜZÜNÜN DC MOTOR ONTROLÜNE UYGULANMAS VE ARARLL ANALİZİ Dilek ÇADRL Saffe AYASUN Fen Bilimleri Ensiüsü Elekrik-Elekronik Mühendisliği Niğde Üniversiesi, 5, Niğde
DetaylıAnkara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği Bölümü FZM450. Elektro-Optik. Doç. Dr. Hüseyin Sarı
Ankara Üniversiesi Mühendislik Fakülesi Fizik Mühendisliği Bölümü FZM450 Elekro-Opik Doç. Dr. Hüseyin Sarı İçerik Opoelekronik Teknolojisi-Moivasyon Tanımlar Elekro-Opik Opoelekronik Foonik Elekromanyeik
DetaylıA Study on the Estimation of Supply Response of Cotton in Cukurova Region
MPRA Munich Personal RePEc Archive A Sudy on he Esimaion of Suly Resonse of Coon in Cukurova Region Erkan Akas Faculy of Economics & Admin.Sciences a BIGA 2006 Online a h://mra.ub.uni-muenchen.de/8648/
DetaylıDA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (DA Kıyıcı, DA Gerilim Ayarlayıcı) DA gerilimi bir başka DA gerilim seviyesine dönüştüren devrelerdir.
DADA DÖNÜŞÜRÜCÜLER (DA Kıyıcı, DA Gerilim Ayarlayıcı) DA gerilimi bir başka DA gerilim seviyesine dönüşüren devrelerdir. Uygulama Alanları 1. DA moor konrolü 2. UPS 3. Akü şarjı 4. DA gerilim kaynakları
DetaylıBox-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama
Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (6) 2003 / 2 : 49-62 Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Hüdaverdi Bircan * Yalçın Karagöz ** Öze: Bu çalışmada geleceği
DetaylıMETALİK MALZEMELERİN BASMA DENEYİ. Çekme deneyi numunesi, mekanik çekme cihazı, gres ve grafit gibi çeşitli tipte yağlayıcı ve kumpas.
T.C. BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR DERSİ METALİK MALZEMELERİN BASMA DENEYİ DENEYİN ADI Mealik Malzemelerin
DetaylıANALOG ELEKTRONİK - II
ANALOG ELEKTONİK - II BÖLÜM Temel Opamp Devreleri Konular:. Eviren ve Evirmeyen Yükseleç. Temel ark Alıcı.3 Gerilim İzleyici.4 Türev ve Enegral Alıcı Amaçlar: Bu bölümü biirdiğinizde aşağıda belirilen
DetaylıDENEY 5 RL ve RC Devreleri
UUDAĞ ÜNİVESİTESİ MÜHENDİSİK FAKÜTESİ EEKTİK-EEKTONİK MÜHENDİSİĞİ BÖÜMÜ EEM2103 Elekrik Devreleri aborauarı 2014-2015 DENEY 5 ve Devreleri Deneyi Yapanın Değerlendirme Adı Soyadı : Deney Sonuçları (40/100)
DetaylıSPEKTRAL HESAP. Bir Serbestlik Dereceli Sistemler Bir serbestlik dereceli doğrusal elastik siteme ait diferansiyel hareket denklemi,
Nuri ÖHENDEKCİ SPEKAL HESAP Yapıları ekileyen deprem dalgaları amamen belirli değildir; bu dalgaların özelliklerinde rasgelelik vardır. aman parameresine bağlı bu deprem dalgalarının farklı arilerde oluşmasıyla
DetaylıÇELİK KAFES SİSTEM TASARIMI DERS NOTLARI
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÇELİK KAFES SİSTEM TASARIMI DERS PLANI KONULAR 1. Çelik Çaı Siseminin Geomerik Özelliklerinin Belirlenmesi 1.1 Aralıklarının
DetaylıFİZİK II LABORATUVARI DENEY FÖYÜ
MANİSA ELAL BAYA ÜNİESİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ FİZİK LOATUA DENEY FÖYÜ. OHM YASAS. DİENÇ E ELEKTOMOTO KUETİNİN ÖLÇÜLMESİ. KHHOFF YASALA 4. ELEKTİK YÜKLEİNİN DEPOLANŞ E AKŞ MANİSA - 9 Deney.
DetaylıDEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 5 Sayı: 1 sh. 147 158 Ocak 2003
DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cil: 5 Sayı: 1 sh. 147 158 Oak 003 MAKSİMUM GÜÇ NOKTAS İZLEYİCİLİ FOTOVOLTAİK SİSTEMLERİN OPTİMUM DİZAYN VE ÇALŞMA KOŞULLARNN ARAŞTRLMAS (NVESTGATON
Detaylı13 Hareket. Test 1 in Çözümleri. 4. Konum-zaman grafiklerinde eğim hızı verir. v1 t
3 Hareke Tes in Çözümleri X Y. cisminin siseme er- diği döndürme ekisi 3mgr olup yönü saa ibresinin ersinedir. cisminin siseme erdiği döndürme ekisi mgr olup yönü saa ibresi yönündedir. 3mgr daha büyük
DetaylıFİZİK II LABORATUVARI DENEY FÖYÜ
ELAL BAYA ÜNİESİTESİ / FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ / FİZİK BÖLÜMÜ FİZİK LOATUA DENEY FÖYÜ. DİENÇ E ELEKTOMOTO KUETİNİN ÖLÇÜLMESİ. OHM YASAS. KHHOFF YASALA 4. ELEKTİK YÜKLEİNİN DEPOLANŞ E AKŞ AD SOYAD: NUMAA:
DetaylıEnerji tasarrufu için yer altına gömülü çelik borularda yalıtımın ekonomik faydaları
206 Keçebaş, Erciyes Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü Dergisi, 29(3):206-22 Enerji asarrufu için yer alına gömülü çelik borularda yalıımın ekonomik faydaları Ali KEÇEBAŞ* Muğla Sıkı Koçman Üniversiesi,
DetaylıGüneş Enerjisi ve Isı Pompası Destekli IsıtmaKurutma Sisteminin Modellenmesi. Modeling of Heating-Drying System Assisted Solar Energy and Heat Pump
Polieknik Dergisi Cil:4 Sayı: s. 85-9, 20 Journal of Polyechnic Vol: 4 No: pp. 85-9, 20 Güneş Enerjisi ve Isı Pompası Desekli IsımaKuruma Siseminin Modellenmesi Seyfi ŞEVİK, Hikme DOĞAN*2, Musafa AKTAŞ2
DetaylıBİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI
BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI Arş. Gör. Furkan EMİRMAHMUTOĞLU Yrd. Doç. Dr. Nezir KÖSE Arş. Gör. Yeliz YALÇIN
DetaylıSÜREKLİ PARAMETRELİ GENETİK ALGORİTMA İLE UYDU LİNK TASARIMI
HAVACILIK VE UZAY EKOLOJİLERİ DERGİSİ EMMUZ CİL 5 SAYI (43-58) SÜREKLİ PARAMERELİ GEEİK ALGORİMA İLE UYDU LİK ASARIMI Hv.Mu.Üğm. Mura BAĞCI* Hava Harp Okulu Havacılık ve Uzay eknolojileri Ensiüsü Uzay
DetaylıDiabetik Retinopatinin Otomatik Algılanması Amacıyla. Göz Görüntüsünden Kan Damarlarının Eşiklenmesi
Diabeik Reinopainin Oomaik Algılanması Amacıyla Göz Görünüsünden Kan Damarlarının Eşiklenmesi Vasif NABİYEV, Salih BAHÇEKAPILI Karadeniz Teknik Üniversiesi, Mühendislik Fakülesi, Bilgisayar Mühendisliği
DetaylıKafes Kiriş yük idealleştirmesinin perspektif üzerinde gösterimi. Aşık. P m
3. KAFES KİRİŞİN TASARIMI 3.1 Kafes Kiriş Yüklerinin İdealleşirilmesi Kafes kirişler (makaslar), aşıkları, çaı örüsünü ve çaı örüsü üzerine ekiyen dış yükleri (rüzgar, kar) aşırlar ve bu yükleri aşıklar
DetaylıDikey yönde çalışma için OBO Dikey Kablo Merdiveni Sistemleri Çok kapsamlı sistem aksesuarları, üniversal olarak kombinasyon yapabilme imkanı
Dikey yönde çalışma için OO Dikey Kablo Merdiveni Sisemleri Çok kapsamlı sisem aksesuarları, üniversal olarak kombinasyon yapabilme imkanı sunmakadır Doğrudan duvara monaj ve ayrıca serbes olarak da mone
DetaylıHidrograf Analizi. Hiyetograf. Havza Çıkışı. Havza. Debi (m³/s) Hidrograf. Zaman (saat)
Hidrograf Analizi Hiyeograf Havza Debi (m³/s) Havza Çıkışı Hidrograf Zaman (saa) 1 Hidrograf Q Hiyeograf Hidrograf Hidrograf Q Gecikme zamanı Pik Debi B Alçalma Eğrisi (Çekilme Yükselme Eğrisi (kabarma)
DetaylıBölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ
Bölüm HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME ÖNTEMLERİ Bu bölümde üç basi öngörü yönemi incelenecekir. 1) Naive, 2)Oralama )Düzleşirme Geçmiş Dönemler Şu An Gelecek Dönemler * - -2-1 +1 +2 + Öngörü yönemi
DetaylıELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ
TC SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİKELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM21 ELEKTRONİKI DERSİ LABORATUAR FÖYÜ DENEYİ YAPTIRAN: DENEYİN ADI: DENEY NO: DENEYİ YAPANIN ADI ve SOYADI: SINIFI: OKUL NO:
DetaylıÖDEV SORULARI Güz Yarıyılı Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Sedef Kent
LĐNEER CEBĐR ve UYGULMLRI DERSĐ ÖDEV SORULRI 9- Güz Yarıyılı Öğreim Üyesi: Prof. Dr. Sedef Ken Ödev ile ilgili açıklamalar:. Derse ai dör bölümden oluşan ödevlerin amamı buradadır. ncak ödevler konular
DetaylıKaradeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi * Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Anabilim Dalı * Elektronik Laboratuarı I
Karadeniz Teknik Üniversiesi Mühendislik Fakülesi * Elekrik-Elekronik Mühendisliği Bölümü Elekronik Anabilim alı * Elekronik Laborauarı I FET.Lİ KUETLENİİCİLE 1. eneyin Amacı FET Transisörlerle yapılan
Detaylı3. Ünite 1. Konu Hareket
HAREET 1 A nın Yanıları 3. Ünie 1. onu Hareke. 1. M nokasından hare- N kee başlayan bir harekeli... nokasına ardığında yapığı yer değişirme en büyük olur. M Şekil I 3 Şekil II Şekil I deki - grafiğindeki,
DetaylıYAPAY SİNİR AĞLARI İLE NİĞDE BÖLGESİNİN ELEKTRİK YÜK TAHMİNİ
YAPAY SİNİR AĞLARI İLE NİĞDE BÖLGESİNİN ELEKRİK YÜK AHMİNİ anku YALÇINÖZ Saadedin HERDEM Ulaş EMİNOĞLU Niğde Üniversiesi, Mühendislik-Mimarlık Fakülesi Elekrik-Elekronik Mühendisliği Bölümü, Niğde 5 /
DetaylıISI TRANSFERİ BAHAR 2010
ISI TRANSFRİ BAHAR 010 ISI TRANSFRİ MANİZMALARI ondüksiyon onveksiyon Işınım ONDÜSİYON Doğrudan emas ile ısı ransferidir Yoğunluk arıkça kondüksiyon arar Akışkanların (özellikle gazlar ermal ilekenlikleri
DetaylıDalgalar. Matematiksel olarak bir dalga, hem zamanın hem de konumun bir fonksiyonudur: İlerleyen bir dalganın genel bağıntısı (1- boyut ): y f ( x t)
Dalgalar Tireşimlerin bir uyarının veya bir sarsınının uzay içinde zamanla ilerlemesine dalga denir. Maemaiksel olarak bir dalga, hem zamanın hem de konumun bir fonksiyonudur: İlerleyen bir dalganın genel
DetaylıSOĞUTMA KULESİ AMAÇ. Soğutma kulesine ait temel özelliklerin ve çalışma prensiplerinin öğrenilmesi.
SOĞUTMA KULESİ AMAÇ GİRİS: Soğutma kulesine ait temel özelliklerin ve çalışma prensiplerinin öğrenilmesi. Endüstride irçok işlemde su soğutma amacı ile kullanılmaktadır. Çeşitli işlemlerden geçmiş u suyu
DetaylıTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI
Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI TCMB Faiz Kararlarının Piyasa Faizleri Ve Hisse Senedi Piyasaları Üzerine Ekisi Mura Duran Refe Gürkaynak Pınar Özlü Deren
DetaylıISI DEĞĠġTĠRGEÇLERĠ DENEYĠ
ISI DEĞĠġTĠRGEÇLERĠ DENEYĠ 1. Teorik Esaslar: Isı değiştirgeçleri, iki akışın karışmadan ısı alışverişinde bulundukları mekanik düzeneklerdir. Isı değiştirgeçleri endüstride yaygın olarak kullanılırlar
DetaylıKilitleme Sistemi Hesapları
Kilile Sisi Hesapları Kilile Sisi Hesaplamalarında Kullanılan Formüller ve Rolleri Her bir uygulama için doğru kilile sisini seçmek için asarımcı belirli hesaplamaları yapmak durumundadır; Paramerelerin
DetaylıIki Boyutlu Sabit Katsay l Lineer Homogen Diferensiyel Denklem Sistemleri (Euler Metodu)
Iki Boyulu Sabi Kasay l Lineer Homogen Diferensiyel Denklem Sisemleri (Euler Meodu) Bu bölümde sabi kasay l, lineer, homogen 8 >< d = a 1x + b 1 y >: dy d = a 2x + b 2 y sisemi ele al nmakad r. Burada
DetaylıSÜREKLİ ZAMANLI KAOTİK SİSTEMİNİN DURUM GERİ BESLEME İLE DOĞRUSALLAŞTIRILMASI VE DENETİMİ
SÜREKLİ ZAMANLI KAOTİK SİSTEMİNİN DURUM GERİ BESLEME İLE DOĞRUSALLAŞTIRILMASI VE DENETİMİ Ümi ÇOKRAK Ahme UÇAR Elekrik-Elekronik Mühendisliği Bölümü Mühendislik Fakülesi Fıra Üniversiesi, 9, Elazığ e-posa:
DetaylıH04 Mekatronik Sistemler. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören
H04 Mekatronik Sistemler MAK 3026 - Ders Kapsamı H01 İçerik ve Otomatik kontrol kavramı H02 Otomatik kontrol kavramı ve devreler H03 Kontrol devrelerinde geri beslemenin önemi H04 Aktüatörler ve ölçme
DetaylıÇift Üstel Düzeltme (Holt Metodu ile)
Tahmin Yönemleri Çif Üsel Düzelme (Hol Meodu ile) Hol meodu, zaman serilerinin, doğrusal rend ile izlenmesi için asarlanmış bir yönemdir. Yönem (seri için) ve (rend için) olmak üzere iki düzelme kasayısının
DetaylıDolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler
Dolar Kurundaki Günlük Harekeler Üzerine Bazı Gözlemler Türkiye Bankalar Birliği Ekonomi Çalışma Grubu Toplanısı 28 Nisan 2008, İsanbul Doç. Dr. Cevde Akçay Koç Finansal Hizmeler Baş ekonomis cevde.akcay@yapikredi.com.r
DetaylıBARAJ GÖLLERİNDE DEPREM SIRASINDA OLUŞAN HİDRODİNAMİK BASINÇLARIN SAYISAL BENZETİMİ
Eskişehir Osmangazi Üniversiesi Mühendislik Mimarlık Fakülesi Dergisi Cil:XXII, Sayı:3, 29 Journal of Engineering and Archiecure Faculy of Eskişehir Osmangazi Universiy, Vol: XXII, No:3, 29 Makalenin Geliş
DetaylıĠLETĠM HATTINA ĠLĠġKĠN KARAKTERĠSTĠK DEĞERLERĠN ELDE EDĠLMESĠ
DENEY 1 ĠLETĠM HATTINA ĠLĠġKĠN KARAKTERĠSTĠK DEĞERLERĠN ELDE EDĠLMESĠ 1.1. Genel Bilgi MV 1424 Hat Modeli 40 kv lık nominal bir gerilim ve 350A lik nominal bir akım için tasarlanmış 40 km uzunluğundaki
DetaylıAET 113 DOĞRU AKIMI DEVRE ANALİZİ 1. HAFTA
AET 113 DOĞRU AKIMI DEVRE ANALİZİ 1. HAFTA İçindekiler Temel Kavramlar Devre Elemanları Elektrik Devre Kaynakları GERİLİM (v) Pozitif ve negatif yük birbirinden ayrıldığı zaman enerji harcanır. Gerilim,
DetaylıGÜNEŞ ENERJİ DESTEKLİ ABSORBSİYONLU SOĞUTMA SİSTEMİNİN TERMODİNAMİK İNCELEMESİ
GÜNEŞ ENERJİ DESTEKLİ ABSORBSİYONLU SOĞUTMA SİSTEMİNİN TERMODİNAMİK İNCELEMESİ AKemal YAKUT Arzu ŞENCAN Reşa SELBAŞ Erkan DİKMEN Bulu GÖRGÜLÜ İhsan DOSTUÇOK Sefer KUTLU ÖZET Günümüzde soğuma sisemlerinin
DetaylıSelçuk Üniversitesi. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi. Kimya Mühendisliği Bölümü. Kimya Mühendisliği Laboratuvarı. Venturimetre Deney Föyü
Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Kimya Mühendisliği Laboratuvarı Venturimetre Deney Föyü Hazırlayan Arş.Gör. Orhan BAYTAR 1.GİRİŞ Genellikle herhangi bir akış
DetaylıPRATİK TASARIM METODLARIYLA DÜŞÜRÜCÜ TİP DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ The Development of DC-DC Buck Converter with Practical Design Methods
PRAİK ASARIM MEODLARIYLA DÜŞÜRÜCÜ İP DÖNÜŞÜRÜCÜNÜN GELİŞİRİLMESİ he Developmen of DC-DC Buck Converer wih Pracical Design Mehods Emre CEBECİ, Yusuf YAŞA Yıldız eknik Üniversiesi Elekrik Mühendisliği Bölümü
DetaylıGÜÇ KAYNAKLARI. Doğrultma Devresi
GÜÇ KAYNAKLARI Güç Kaynağı Nedir? Günlük hayaımızda kullandığımız elekrik ve elekronik cihazlarının amamının çalışabilmesi için birer enerji kaynağına ihiyaç vardır. Bu enerji elekrik enerjisi olduğu gibi
Detaylı2.5. İletkenlerde R, L, C Hesabı İletim Hatlarında Direnç (R) İletim hatlarında gerilim düşümüne ve güç kaybına sebebiyet veren direncin doğru
2.5. İletkenlerde R, L, C Hesabı 2.5.1. İletim Hatlarında Direnç (R) İletim hatlarında gerilim düşümüne ve güç kaybına sebebiyet veren direncin doğru hesaplanması gerekir. DA direnci, R=ρ.l/A eşitliğinden
DetaylıGELİŞTİRİLMİŞ DGA İŞARETLERİNİN PIC MİKRODENETLEYİCİLERLE ÜRETİLMESİ
GELİŞTİRİLMİŞ DGA İŞARETLERİNİN PIC MİKRODENETLEYİCİLERLE ÜRETİLMESİ Tarık ERFİDAN Saılmış ÜRGÜN Bekir ÇAKIR Yakup KARABAG Kocaeli Üniversiesi Müh.Fak. Elekrik Mühendisliği Bölümü, 41100, İzmi/Kocaeli
DetaylıAyhan Topçu Accepted: January 2012. ISSN : 1308-7304 ayhan_topcu@hotmail.com 2010 www.newwsa.com Ankara-Turkey
ISSN:136-3111 e-journal of New World Sciences Academy 212, Volume: 7, Number: 1, Aricle Number: 3A47 NWSA-PHYSICAL SCIENCES Received: December 211 Ayhan Toçu Acceed: January 212 Fahrein Arslan Series :
DetaylıT.C. BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MIM331 MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR DERSİ
T.C. BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MIM331 MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR DERSİ 3 NOKTA EĞME DENEY FÖYÜ ÖĞRETİM ÜYESİ YRD.DOÇ.DR.ÖMER KADİR
DetaylıSÜREKLİ, KARIŞTIRMALI POLİMERİZASYON REAKTÖRÜNÜN BENZETİMİ VE KONTROLÜ
SÜREKLİ, KARIŞTIRMALI POLİMERİZASYON REAKTÖRÜNÜN BENZETİMİ VE KONTROLÜ Gülay ÖZKAN 1 İlkay ÇALIŞKAN 2 1,2 Kimya Mühendisliği Bölümü Mühendislik Fakülesi Ankara Üniversiesi, 06100, Beşevler, Ankara 1 e-posa:
DetaylıHareket (Hız - Ortalama Hız - Sürat)
.. Alışırmalar 3m 3 M m D 3 a) or 5 m/s D 3 b) süra 5 m/s D D c) or D + d) süra R + R + A a) I. yol: or.süra 5m/s 4m/s + + + + (m) 8 m/s + 5 + + 5 4 9 4 m/s 9 II. yol:.. or. süra + 54.. 5 + 4 4 ms / 9
Detaylıİletken Düzlemler Üstüne Yerleştirilmiş Antenler
İletken Düzlemler Üstüne Yerleştirilmiş Antenler Buraya dek sınırsız ortamlarda tek başına bulunan antenlerin ışıma alanları incelendi. Anten yakınında bulunan başka bir ışınlayıcı ya da bir yansıtıcı,
DetaylıĠKLĠMLENDĠRME DENEYĠ
ĠKLĠMLENDĠRME DENEYĠ MAK-LAB008 1 GĠRĠġ İnsanlara konforlu bir ortam sağlamak ve endüstriyel amaçlar için uygun koşullar yaratmak maksadıyla iklimlendirme yapılır İklimlendirmede başlıca avanın sıcaklığı
DetaylıAnkara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği Bölümü. 2008-09 Bahar Dönemi. Optoelektronik. Doç. Dr. Hüseyin Sarı
Ankara Üniversiesi Mühendislik Fakülesi Fizik Mühendisliği Bölümü 2008-09 Bahar Dönemi Opoelekronik Doç. Dr. Hüseyin Sarı 2009 Tandoğan, Ankara 2009 HSarı 1 561 Opoelekronik 1. Hafa Sunuş 2009 HSarı 2
DetaylıF frame prop acl. F frame. 1.1 Dur ve bekle (stop & wait) kullanım oranı. 1 = olarak ifade edilebilecektir. a = dersek; L R.
1.1 Dur ve bekle (sop & wai) kullanım oranı Herhangi bir akış konrol ekniğinin ne derece ekin olduğunu ölçebilmek üzere ha kullanım oranının incelenmesi gereklidir. Dur ve bekle akış konrol ekniğinde haın
DetaylıKADEME DEĞİŞTİRİCİ TRANSFORMATÖRLERN ÇATALLAŞMA ANALİZİ İLE DİNAMİK GERİLİM KARARLILIĞI
KADEME DEĞİŞTİRİCİ TRANSFORMATÖRLERN ÇATALLAŞMA ANALİZİ İLE DİNAMİK GERİLİM KARARLILIĞI Kadir ABACI Ercan KÖSE Mehme Ali YALÇ IN 3 Yılmaz UYAROĞLU 4 Elekronik ve Bilgisayar Eğiimi Bölümü, Mersin Üniversiesi,
DetaylıElektrik Devre Temelleri 3
Elektrik Devre Temelleri 3 TEMEL KANUNLAR-2 Doç. Dr. M. Kemal GÜLLÜ Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Kocaeli Üniversitesi ÖRNEK 2.5 v 1 ve v 2 gerilimlerini bulun. (KGK) PROBLEM 2.5 v 1 ve v 2 gerilimlerini
DetaylıTeknolojik bir değişiklik veya üretim arttırıcı bir yatırımın sonucunda ihracatta, üretim miktarında vs. önemli artışlar olabilir.
YAPISAL DEĞİŞİKLİK Zaman serileri bazı nedenler veya bazı fakörler arafından ekilenerek zaman içinde değişikliklere uğrayabilirler. Bu değişim ikisadi kriz, ikisa poliikalarında yapılan değişiklik, eknolojik
DetaylıELASTİK DALGA YAYINIMI
ELASTİK DALGA YAYINIMI 8. ders - 016 Prof.Dr. Eşref YALÇINKAYA Geçiğimiz ders; Elasisie eorisi Gerilme ve bileşenleri Deformasyon ve bileşenleri Bu derse; Gerilme-deformasyon bağınıları Elasik sabiler
Detaylıİşaret ve Sistemler. Ders 9: Sistemlere Giriş
İşare ve Sisemler Ders 9: Sisemlere Giriş Sisem Kavramı Belirli bir işi görmek için bir araa geirilmiş alelerin ve devrelerin ümüne birden SİSEM adı verilir. Başka bir deişle sisem, fiziksel bir sürecin
Detaylı= t. v ort. x = dx dt
BÖLÜM.4 DOĞRUSAL HAREKET 4. Mekanik Mekanik konusu, kinemaik ve dinamik olarak ikiye ayırmak mümkündür. Kinemaik cisimlerin yalnızca harekei ile ilgilenir. Burada cismin hareke ederken izlediği yol önemlidir.
DetaylıEffects of Agricultural Support and Technology Policies on Corn Farming in Çukurova Region
MPRA Munich Personal RePEc Archive Effecs of Agriculural Suppor and Technology Policies on Corn Farming in Çukurova Region Erkan Akas and Oğuz Yurdakul Universiy of Cukurova Dep. Agriculural Economics,
DetaylıELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ
T SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİKELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM21 ELEKTRONİKI DERSİ LABORATUAR FÖYÜ DENEYİ YAPTIRAN: DENEYİN ADI: DENEY NO: DENEYİ YAPANIN ADI ve SOYADI: SINIFI: OKUL NO:
DetaylıBİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METOTLAR II DOĞRUSAL ISI İLETİMİ DENEYİ 1.Deneyin Adı: Doğrusal ısı iletimi deneyi..
DetaylıRADYATÖR ARKALARINA YERLEŞTİRİLEN YANSITICI YÜZEYLERİN RADYATÖR ETKİNLİĞİNE ETKİSİ
RADYAÖR ARKALARINA YERLEŞİRİLEN YANSIICI YÜZEYLERİN RADYAÖR EKİNLİĞİNE EKİSİ Mert ÜKEL Müslüm ARICI Mehmet Fatih BİNGÖLLÜ Hasan KARABAY ÖZE Bu çalışmada yapılardaki radyatörlerin arkalarına yerleştirilen
DetaylıBÖLÜM-9 TAŞKIN ÖTELENMESİ (FLOOD ROUTING)
BÖLÜM-9 TAŞKIN ÖTELENMEİ (FLD RUTING) 9. GİRİŞ Tarih göseriyor ki pek çok medeniye kurulurken, insanlar için suyun vazgeçilmez öneminden dolayı akarsu kenarları ercih edilmişir. Bunun içme ve sulama suyunu
DetaylıBÖLÜM-8 HİDROGRAF ANALİZİ 8.1 GİRİŞ 8.2 HİDROGRAFIN ELEMANLARI
BÖLÜM-8 HİDROGRAF ANALİZİ 8.1 GİRİŞ Taşkınların ve kurak devrelerin incelenmesinde akımın zaman içinde değişimini göseren hidrografı bilmek gerekir. Bu bölümde oplam akış hacminin akarsuyun bir kesiinde
DetaylıA) DENEY NO: HT B) DENEYİN ADI: Doğrusal Isı İletimi Deneyi
10 A) DENEY NO: HT-350-01 B) DENEYİN ADI: Doğrusal Isı İletimi Deneyi C) DENEYİN AMACI: Aynı boyutlarda ve aynı malzemeden yapılmış bir katı çubuk boyunca ısının doğrusal olarak nasıl iletildiğini göstermek,
DetaylıMühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü
ÇEKME DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Mühendislik malzemeleri rijit olmadığından kuvvet altında deforme olup, şekil ve boyut değişiklikleri gösterirler. Malzeme özelliklerini anlamak üzere mekanik testler yapılır.
DetaylıBİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR -I TAŞINIM VE IŞINIMLA BİRLEŞİK ISI TRANSFERİ DENEY FÖYÜ 1. Deney Amacı Farklı
DetaylıMikrometrelerle ölçüm yaparken 250 gramdan fazla kuvvet uygulanmamalıdır. Fazla uygulanıp uygulanmadığı cırcırla anlaşılır.
Mikrometreler Kumpaslara nazaran daha hassas olan ve okuma kolaylığı sağlayan ölçü aletleridir. Genellikle silindirik parçaların çaplarının ve ya düz parçaların kalınlıklarının ölçülmesinde kullanılır.
DetaylıÇOKLU DOĞRUSAL BAĞLANTI
ÇOKLU DOĞRUSAL BAĞLANTI ÇOKLU DOĞRUSALLIĞIN ANLAMI Çoklu doğrusal bağlanı; Bağımsız değişkenler arasında doğrusal (yada doğrusala yakın) ilişki olmasıdır... r xx i j paramereler belirlenemez hale gelir.
DetaylıZonguldak-Ulus Orman İşletme Müdürlüğü Göknar, Kayın ve Karaçam Ağaç Türleri için Kütük Çapı ve Boyu ile Göğüs Çapı
Zonguldak-Ulus Orman İşleme Müdürlüğü Göknar, Kayın ve Karaçam Ağaç Türleri için Küük Çapı ve Boyu ile Göğüs Çapı İlişkisi *Birsen DURKAYA, Ali DURKAYA Barın Üniversiesi Orman Fakülesi, Barın/Türkiye Sorumlu
Detaylı