SELİM M MEME HASTALIKLARI. Doç.. Dr. Mehmet Ferahman

Transkript

1 SELİM M MEME HASTALIKLARI Doç.. Dr. Mehmet Ferahman

2 MEMENİN N ANATOMİSİ

3 MEMENİN N ANATOMİSİ

4 MEME ANATOMİSİ

5 MEME GELİŞİ İŞİMİ

6 KONJENİTAL ANOMALİLER LER Amastia Polimastia Symmastia Athelia Polithelia Aksesuar (ektopik( ektopik) ) meme dokusu

7 KONJENİTAL ANOMALİLER LER

8

9 GELİŞ İŞME BOZUKLUKLARI Meme gelişiminde iminde eksiklik Amastia Prematür meme gelişmesi Jüvenil hipertrofi (Virginal hipretrofi; makromasti)

10 MEMENİN N FİZYOLOJF ZYOLOJİK K DEĞİŞİ ĞİŞİM DÖNEMLERİ Gelişim im Reprodüktif dönem * Siklik menstrüel el değişiklikler iklikler * Gebelik * Laktasyon Gerileme (İnvol( nvolüsyon)

11 SELİM M MEME HASTALIKLARINA YAKLAŞIM Semptomlar: 1. AğrıA 2. Kitle 3. Meme başı akınt ntısı 4. İnfeksiyon Tanı: 1. Klinik değerlendirme erlendirme 2. Radyoloji (USG, Mamografi) 3. Biyopsi (İİ( İİAB, tru-cut cut, eksizyonel) Tedavi: 1. Bilgilendirme 2. Medikal 3. Cerrahi Selim meme hastalıklar klarının n bir kısmk smı malignite potansiyeli taşı şıdığıığı için in değerlendirme erlendirme dikkatli yapılmal lmalıdır.

12 MASTALJİ (meme ağrısı) a SİKLİK 1. En sık s k rastlanan belirti 2. Menstrüal siklus ile ilişkili yaş civarında başlar 4. premenapoz döneminde görülürg 5. Bilateral ve üst dışd kadran 6. Etiyoloji (?): östrojen, progesteron, androjen, prolaktin,, FSH, LH, kafein..

13 MASTALJİ (meme ağrısı) a NONSİKL KLİK 1. Menstrüal siklus ile ilişkisiz 2. Pre ve postmenopozal görülebilir yaş civarında başlar 4. Kronik, medial kadranlarda ve unilateral 5. Yanıcı,, batıcı,, delici tarzda 6. % 50 si meme ile ilişkisizdir

14 MASTALJİ (meme ağrısı) a NONSİKL KLİK Etiyoloji: 1. Memeye ait nedenler: * sklerozan adenozis * duktus ektazisi/periduktal mastit * meme ca * postop ağrı 2. Muskuloskeletal * Tietze sendromu * Mondor hastalığı 3. Servikal kök k ağrılara ları

15 MEME BAŞI I AKINTISI Sıklığı % % 10 malignite ile ilişkilidir kilidir > 50 yaş ve kitle (+) ise malignite oranı % Özellikleri: * Unilateral/bilateral * Spontan/provoke * Devamlı/ara sıras * Rengi, niteliği i (süt t gibi, kanlı,, yeşil, kahverengi, vs)

16 1. FİZYOLOJF ZYOLOJİK K MEME BAŞI I AKINTISI Spontan/provoke Bilateral Multifokal Premenopozal Sarı/ye /yeşil renkli Seröz

17 2. PATOLOJİK K MEME BAŞI I AKINTISI Spontan Unilateral Tek duktus kaynaklı Seröz / pürülan / seropürülan / kanlı Sarı / pembe / kahverengi / yeşil / kırmk rmızı Pre/postmenopozal % selimdir En sık s k neden intraduktal papillom (FKH, duktal ektazi)

18 MEME BAŞI I AKINTISINA YAKLAŞIM Öykü Fizik muayene USG, mamografi, galaktografi Meme başı akınt ntısından ndan yayma (smear( smear) Yalancı (+): % 3-43 Yalancı (-): % Biyokimya (prolaktin( düzeyi) Fizyolojik akınt ntı Takip Patolojik akınt ntı Cerrahi / takip Prolaktin düzeyi kat ise Bromokriptin Cerrahi tedavi: * İzole duktus eksizyonu * Subareolar eksizyon * Kadrantektomi * Onkolojik cerrahi

19 MEME BAŞI I AKINTILARI

20 JİNEKOMASTİ Fizyolojik Jinekomasti 1. Neonatal 2. Pubertal (% 25) 3. Yaşlılık Patolojik Jinekomasti 1. Östrojen fazlalığı 2. Androjen azlığı 3. İlaçlara lara bağlı (%10) 4. İdyopatik (% 25)

21 JİNEKOMASTİ (1) Tanı 1. Anamnez 2. Klinik muayene 3. Biyokimyasal analiz 4. Radyoloji 5. Biyopsi

22 JİNEKOMASTİ (2) Tedavi 1. <10 yaş (Malignite?) 2. Puberte * takip, bilgilendirme * kozmetik cerrahi 3. Erişkin kin (etiyolojiye yönelik) y Medikal tedavi: * Jinekomasti yapan ilaçlar ların n kesilmesi * Androjenler (testosteron) * Antiöstrojenler (Tamoksifen; klomifen sitrat) 4. Cerrahi : Subkutan mastektomi Tanı amaçlı

23

24 FİBROKİSTİK K HASTALIK (KRONİK K KİSTK STİK K MASTİT) T) (1) En sık s k görülen g meme hastalığı yaş, menapoz sonrasında nda çok nadir Over aktivitesi ile ilgili Epitel proliferasyonu varsa meme ca riskinin arttığı söylenmektedir. Mikroskopi: * gros (>3 mm) ve mikroskopik kistler * papillomatozis * adenozis * fibrozis * duktus epiteli hiperplazisi * apokrin metaplazi

25 FİBROKİSTİK K HASTALIK (KRONİK K KİSTK STİK K MASTİT) T) (2) Belirti ve bulgular: Kitle Ağrı veya hassasiyet Meme başı akınt ntısı Premenstrual dönemde ağrıa ve kistte büyümeb Kitlenin aniden ortaya çıkması veya kaybolması Multipl veya bilateral tutulum sıkts ktır

26 FİBROKİSTİK K HASTALIK (KRONİK K KİSTK STİK K MASTİT) T) (3) Ayırıcı tanı: : Meme ca Tanı: * USG * Mamografi * Biyopsi Kesin tanı: : Biyopsi (Eksizyonel( veya İİAB)

27 FİBROKİSTİK K HASTALIK (KRONİK K KİSTK STİK K MASTİT) T) (4) Tedavi: 1. Destekleyici sütyen 2. Travmadan kaçınma 3. Kafeinden kaçınılmas lması 4. Danazol mg 2x1 (ciddi vakalarda, yan etkileri fazla) 5. E vitamini 400 IU/gün n (tartış ışmalı) 6. Geniş eksizyon veya basit mastektomi (displazi mevcutsa)

28 FİBROKİSTİK K HASTALIK (KRONİK K KİSTK STİK K MASTİT) T) (5) Eksizyon Endikasyonları 1. İİAB AB de sıvı aspire edilememesi 2. Aspirasyon sıvısının n kanlı olması 3. Aspirasyondan sonra rezidü kitle kalması 4. Takipler sırass rasında sebat eden kitle Takip * Aylık k meme muayenesi * 6 ay aralıklarla takip (USG, mamografi) * Proliferatif veya atipik değişikliklerde ikliklerde biyopsi Menapozla birlikte semptomlarda gerileme

29 FİBROADENOM (1) En sık s k selim meme tm Puberteden sonraki ilk 20 yılda y sıkts ktır Siyah ırkta daha erken ortaya çıkar ve daha sıkts ktır Aynı veya farklı memede multipl olabilir (%10-15) 15) FM:Yuvarlak, lastik kıvamk vamında, sınırlars rları belirgin, hareketli, hassas olmayan cm çapında kitle Tesadüfen farkedilir Genellikle menopozdan sonra görülmezg Östrojen replasman tedavisi alan postmenopozal kadınlarda nadiren ortaya çıkabilir Tedavi: * Takip * Lokal veya genel anestezi altında eksizyon

30

31

32

33 CYSTOSARKOMA PHYLLODES Çok hızlh zlı büyüyen yen ve selüler ler bir stroması olan fibroadenomdur Çok büyük b k boyutlara ulaşabilir abilir (40 cm) En sık s k 4. dekatta görülür Yeterli eksizyon yapılmazsa nüks edebilir (% 25 on yılda) y Nadiren malignleşir ir (met % 6-22) 6 Tedavi: Normal meme dokusu ile geniş eksizyon Malign ise:geniş eksizyon veya basit mastektomi

34

35 JUVENİL L FİBROADENOM, F DEV FİBROADENOMF Dev fibroadenom: Fibroadenom > 5 cm Juvenil fibroadenom: Adölesan ve genç erişkinlerde alışı ışılmıştan büyük, b histolojik olarak daha selüler ler olan fibroadenom Çok hızlh zlı büyüyebilirleryebilirler Cerrahi ekzisyon gerekir Benign cystosarcoma phyllodes i juvenil fibroadenomdn ayırmak zor olabilir Nüks nadirdir

36 HAMARTOMA VE ADENOMA Epitel ve stromanın benign proliferasyonu Histopatoloji: Lobüller ve belirgin ektazi gösteren ekstralobüler ler duktuslar FM: SınırlarS rları belirgin nodül FM ve mamografi ile fibroadenomdan ayrılmas lması olanaksızd zdır Tedavi: Eksizyon Adenoma: Stroması olmayan ince glandüler ler katman oluşturan, sıkışıs ışık, küçük üçük duktuslardan oluşur ur Adenomlar gebelik ve laktasyonda büyüyebiliryebilir Malign potansiyeli yoktur ancak tanı için in biyopsi gerekir

37 PAPİLLOM VE DUKTAL TÜMÖRLER T (1) Soliter intraduktal papillom: duktusların gerçek ek polibi Çoğunlukla areola altında Nadiren multipl Periferde yerleşenler enler büyüyerek b yerek memede kitle yapabilir Büyük k olanlar kist içinde i inde kitle şeklinde görülebilirg Genellikle < 1 cm; nadiren cm Belirti ve bulgular: * kanlı meme başı akınt ntısı * palpabl kitle * mamografide meme başı altında dens lezyon

38 PAPİLLOM VE DUKTAL TÜMÖRLER T (2) Tedavi: sirkümareolar insizyon ile eksizyon Ayırıcı tanı: invaziv papiller karsinom Lezyon infarkt, skatris ve skuamoz metaplazi gösterebilir Papillomatozis: : Terminoloji olarak farklıdır Papillomatozis: : Genç kadınlarda fibrokistik hastalık k ile birlikte olan epitel hiperplazisi.. Gerçek ek papillom değildir. Soliter papillomlar benigndir Meme ca gelişme riski atipik epitel proliferasyonu drecesi ile doğru orantılıdır. r.

39

40

41

42 SKLEROZAN LEZYONLAR 1. SKLEROZAN ADENOZİS 2. RADYAL SKAR 3. YAĞ NEKROZU

43 SKLEROZAN ADENOZİS Fibrokistik hastalığı ığın komponentlerinden biridir Gros ve histolojik olarak meme ca ya benzer Mamografide intraduktal karsinomdaki gibi mikrokalsifikasyonlar olabilir Histopatoloji: : Terminal duktuslar ve asinuslarda artış + stromal doku proliferasyonu Malignite potansiyeli yoktur

44

45 RADYAL SKAR Fizik muayene ve mamografide meme ca ya benzeyebilir Genellikle 1 cm i geçmez 1 cm den büyük palpabl lezyonlar mamografide çevre meme dokusunda distorsiyona neden olan spiküle kitle olarak görülürg Ciltte çekilmeye neden olabilir Histopatoloji: Mikrokistler, epitel hiperplazisi, adenozis ve santral sklerozis Biyopsi mutlaka yapılmal lmalıdır Meme ca riski x2 artmaktadır Atipik hiperplazi varsa risk daha fazla artar.

46

47 YAĞ NEKROZU Meme kanseri ile en çok karış ışan lezyon Belirti ve bulgular: * Kitle * Mamografide kalsifikasyon gösteren g kitle * Normal meme dokusunda distorsiyon Travma öyküsü Histopatoloji: * Lipid yüklü makrofajlar * Fibrozis (skar dokusu) * Kronik inflamasyon Epitel lezyonu ve malignite potansiyeli yoktur

48

49

50 MASTİT T (1) Subareolar duktuslardan başlayan asendan enfeksiyon (S.aureus aureus) Sıklıkla kla laktasyonda görülür FM: Eritem, endürasyon rasyon,hassasiyet ve ağrıa Tedavi: * ısı uygulaması * soğuk uygulama * sütün s n sağı ğılması * geniş spektrumlu antibiyotik Ayırıcı tanı: inflamatuar meme ca Konservatif yöntemler y genellikle rezolüsyon ile sonuçlan lanır. İlerleyen vakalarda meme absesi ile sonuçlanabilir

51

52 MEME ABSESİ Laktifer sinüslerin slerin distorsiyonu ve dilatasyonu ile birliktedir Yaşlı kadınlarda subareolar duktus ektazisi ve obstrüksiyonu kronik inflamasyon ve meme absesi ile sonuçlanabilir Meme başı retraksiyonu yapabilir Tedavi: Geniş spektrumlu antibiyotik ve drenaj Nüksederse olaya iştirak i eden duktusların eksizyonu (Haagensen)