KEMİK İLİĞİ YETMEZLİĞİ. Dr. Ülker Koçak

Transkript

1 KEMİK İLİĞİ YETMEZLİĞİ Trombositopeni ile gidenler Dr. Ülker Koçak Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hematoloji Bilim Dalı

2 KEMİK İLİĞİ YETMEZLİĞİ

3

4 KEMİK İLİĞİ YETMEZLİĞİ Başlangıç ş erken çocukluktan erişkine ş kadar değişik yaşlarda Kalıtsal ve fiziksel defektler, aile öyküsü ve/veya hematolojik bozukluklarla birlikte Bazı olgular AA veya MDS gibi başlayabilir Klinik ve biyolojik özelliklerini çalışmak zor

5 Çocukluk çağı AA nin % si KKİY zemininde ortaya çıkar İdiopatik AA KKİY kriptik formları? Dokal I, Vuliamy T. Blood Rev 2008; 22:

6 KEMİK İLİĞİ YETMEZLİĞİ Trombositopeni ile gidenler Kemik iliğinde olgun trombositlerin üretiminde azalma Hematolojik tablo geniş spektrumdadır Fizik anomaliler eşlik edebilir

7 KALITSAL Kİ YETMEZLİK SENDROMLARI N FAA 1200 DBA 1000 DK 300 SDS 350 Kostman 300 TAR Amega N: Literatürde bildirilen olgu sayısı Alter P. Pediatr Clin North Am 2002; 49: Alter P. Hematology Am Soc Hematol Educ Program, 2007

8 Amega 3/124 Sendromik Trombositopeni 3/124 OD trombositopeni 3/124 % 12.4 Familial Makrotrombositopeni 1/124 CIMFR. Steele JM et al. Pediatr Blood Cancer 2006; 47:

9 KEMİK İLİĞİ YETMEZLİĞİ Trombositopeni ile gidenler TAR Sendromu Konjenital Amegakaryositik Trombositopeni ATRUS Sendromu İskelet defektleriyle diğer ailevi trombositopeniler X e bağlı geçişli trombositopeni ile diseritropoez Lösemiye predispozisyon gösteren trombositopeni Paris-Trousseau Sendromu B l P B l B l 1 Bolton-Maggs PHB et al. Br J Haematol 2006; 135: Geddis AE, Kaushansky K. Curr Opin Pediatr 2004; 16: Franchini M et al. Clinica Chimica Acta 2008; 387: 1-8

10 TAR SENDROMU (Thrombocytopenia Absent Radius) 1959 Shaw - Oliver 1969 Hall 1976 Whitfield - Barr 1982 van Allen 1992 Ceballos - Quintal 2002 Greenhalgh 2005 Skorkak

11 TAR SENDROMU (Thrombocytopenia Absent Radius) Trombositopeni ve bilateral radial aplazi Ulna/humerusta kısalık/aplazi k/ % 47 alt ekstremite anomalileri % 47 inek sütü allerjisi %23 renal anomali % 15 kardiyak anomali Fasial kapiller hemanjiom, intrakraniyal vasküler malformasyon, sensorinöral işitme ş kaybı, skolioz, komplet korpus kallosum agenezi, serebellumda hipoplazi

12 TAR SENDROMU (Thrombocytopenia Absent Radius)

13 TAR SENDROMU (Thrombocytopenia Absent Radius) Greenhalgh KL et al J Med Genet 2002; 39:

14 TAR SENDROMU (Thrombocytopenia Absent Radius) Genetik temeli bilinmiyor; OR, OD 1q kb delesyon Kİ de MK sayısında azalma Plazma TPO düzeyleri yüksek Trombosit os sayısı s bir ryaştan sonra artar Progresif hematopetik yetmezlik öyküsü yok, geç dönemlerde AML gelişimi Göhring G et al Ann Hematol 2007; 86: Klopocki E et al. Am J Hum Genet 2007; Bolton-Maggs PHB et al. Br J Haematol 2006; 135:

15 TAR SENDROMU (Thrombocytopenia Absent Radius) Minimal tanı kriterleri: Tipik klinik ve Kİ anormallikleri (immatür ve az sayıda megakaryosit) Tedavi: Başlangıçta trombosit transfüzyonu

16 AMEGA (Congenital Amegakaryocytic Thrombocytopenia) Trombositopeni tipi kanama semptomları Median trombosit sayısı doğumda ğ 21x10 9 /L (7-87 x10 9 /L) Progresif hematopoetik yetmezlik Kardiyak defekt (2), büyüme geriliği (6), psikomotor gelişme geriliği (4) Serebral ve serebellar hipoplazi gibi SSS anomalileri bildirilmiş Ihara K et al. PNAS 1999; 96: King S et al. Br J Haematol 2005; 131:

17 AMEGA (Congenital Amegakaryocytic Thrombocytopenia) Genotip-fenotip korelasyonu Tip 1: c-mpl yok; trombositopeni erken, şiddetli, hızla AA (median 22 ay), MDS, AML ilerler Tip 2: c-mpl parsiyel, trombositopenide geçici düzelme, AA geç ilerleme (median 48 ay) * Pansitopeniye gidiş süresi farklı, pansitopeni hızı aynı King S et al. Br J Haematol 2005; 131:

18 AMEGA (Congenital Amegakaryocytic Thrombocytopenia) Tanı; Şiddetli trombositopeni Kemik iliğinde MK azalma/yokluk Serum TPO düzeyinde yükseklik (~ 30 kat) C-mpl mutasyonları Muraoka K et al. Br J Haematol 1997; 96: Ihara K et al. PNAS 1999; 96: Ballmaier M et al. Blood 2001; 97: King S et al. Br J Haematol 2005; 131: Tamary H, Alter BP. Pediatr Hematol Oncol 2007; 24: 87-99

19 AMEGA (Congenital Amegakaryocytic Thrombocytopenia) Tedavi; Trombositopenik kanama AA komplikasyonları k l Malign myeloid transformasyon ile başarısız Tanı konar konmaz HKHN hazırlığı Rose MJ et al. Pediatr Blood Cancer 2008; 50:

20 ATRUS SENDROMU (Amegakaryocytic Thrombocytopenia Radio Ulnar Synostosis) 2000 ve 2001 de iki ailede tanımlanmış Ön kolun supinasyon ve pronasyonunda kısıtlılığa yol açan radius ve ulnada proksimal füzyon OD - HOXA11 gen mutasyonu Thompson AA et al Br J Haematol 2001; 113: Franchini M et al. Clinica Chimica Acta 2008; 387: 1-8

21 ATRUS SENDROMU (Amegakaryocytic Thrombocytopenia Radio Ulnar Synostosis) Minimal tanı kriterleri: Karakteristik iskelet malformasyonu, amegakaryositik trombositopeni, moleküler analizde HOXA11 geninde mutasyon varlığığ Tedavi; Başlangıçta trombosit desteği, bazı olgulara HKHN Thompson AA et al Br J Haematol 2001; 113: Franchini M et al. Clinica Chimica Acta 2008; 387: 1-8

22 FAMİLYAL TROMBOSİTOPENİLER Karmaşık ş fenotip ve hematolojik anormallik, immun yetmezlik, fizik malformasyon, ve lösemi gelişiminin değişik kombinasyonlarından oluşabilir IVIC (okulootoradial sendrom): radial hipoplazi, strabismus, sağırlık, trombositopeni WT Sendromu: radial-ulnar hipoplazi, anormal başparmak ve parmaklar, sitopeniler THC1 THC2 Tedavi; HKHN Alter P. Pediatr Clin North Am 2002; 49:

23 Diseritropoezle Birlikte X-linked Trombositopeni GATA-1 mutasyonları Makrotrombositopeni (ve fonksiyon bozukluğu) ve değişken derecede d anemi (diseritropoez, it hemoliz bulguları) Kİ İ hipersellüler ve eritroid, myeloid displazi Moleküler temel: GATA-1 -/- fareler İU şiddetli anemiyle ölür Lösemik transformasyon veya progresif Kİ yetmezliği bildirilmemiş Bolton-Maggs PHB et al. Br J Haematol 2006; 135:

24 Lösemiye Predispozisyon Gösteren Familial Trombositopeni Trombositopeni ve fonksiyonel defekt AML predispozisyonu Runx-1 mutasyonu Franchini M et al. Clinica Chimica Acta 2008; 387: 1-8 Geddis AE, Kaushansky K. Curr Opin Pediatr 2004; 16: 15-22

25 Paris-Trousseau Sendromu Plateletlerde kırmızı, dev granüller, kemik iliğinde ğ mikromegakaryositlerde m artma ile dismegakaryopoezis OD geçişli - 11q da delesyon Kardiyak anomaliler, mental retardasyon, fasial dismorfizm, klinodaktili ve pilor stenozu Bolton-Maggs PHB et al. Br J Haematol 2006; 135: Geddis AE, Kaushansky K. Curr Opin Pediatr 2004; 16: Favier R et al. Thromb haemost 2003; 90: 893 7

26 TANI Trombositopeni Öykü, Fİ Ek bulgu yok var sendromik MPV Anormal WAS, PT, Dyser Normal (TAR, ATRUS, Familial) Amega, Runx-1 ld l l Balduini CL et al. Haematologica 2003; 88: Balduini CL et al. Haematologica 2004; 89:

27 TEDAVİ Trombositopeni transfüzyon desteği Kemik iliği yetmezliği - HKHN King S et al. Br J Haematol 2005; 131: King S et al. Br J Haematol 2005; 131: Bolton-Maggs PHB et al. Br J Haematol 2006; 135: Geddis AE, Kaushansky K. Curr Opin Pediatr 2004; 16: 15 22