4857 Sayılı İş Kanunu ve Yargıtay Uygulamasında İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep



Benzer belgeler
Ercan POYRAZ İŞ HUKUKU

Türkiye Futbol Federasyonu nun Türk Hukukundaki Yeri

Aile Hukukumuzda Mal Rejimleri ve Eşin Yasal Miras Payı

İş Hukukunda Mevsimlik İşler ve Kampanya İşleri

İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı

İş Hukukunda Ücret ve Uygulaması

Prof. Dr. İzzet Özgenç Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi. Çek Kanunu. 3.

Karşılıksız Çek Suçu Yeni Çek Kanunu nda Ceza Sorumluluğu

Tefecilik, Ekonomi Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar

Türk Hukuku nda ve Karşılaştırmalı Hukukta Vicdani Ret

Türk Ticaret Kanunu Tasarısı nın Ticaret Şirketlerine İlişkin Genel Hükümleri Bağlamında Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirme Kararlarını Düzenleyen

Ahmet Cemal RUHİ Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi

İhaleye Fesat Karıştırma ve Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçları

Ombudsman (Kamu Denetçisi) ve Türkiye deki Tartışmalar

Yorumluyorum. Ceza Hukuku Perspektifinden Güncel Olaylara Bakış

İŞ HUKUKUNDA YAŞ AYIRIMCILIĞI

İÇİNDEKİLER SUNUŞ 7 ÖNSÖZ BİRİNCİ BÖLÜM EŞİTLİK KAVRAMI

Terörle Mücadele Mevzuatı

Teoride ve Uygulamada HASILAT KİRASI

EBRU ERENER TÜRK İŞ HUKUKUNDA ASGARİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ

Türk Hukukunda Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri

Gayrimaddi Haklar ve Vergilendirilmesi

İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU

İDARENİN TAKDİR YETKİSİ VE YARGISAL DENETİMİ

ŞULE ARSLAN YABANCILARIN TÜRKİYE DE İKAMET VE SEYAHAT HAKKI

TÜRK İŞ HUKUKUNDA İŞÇİNİN SADAKAT BORCU

Olağanüstü Hal ve Temel Hak ve Hürriyetler

Av. Hale MANAV İŞ SÖZLEŞMESİNDE FESHİN GEÇERSİZLİĞİNİN TESPİTİ VE HUKUKİ SONUÇLARI

ŞEYMA AKKAŞOĞLU ŞİRKETLERDE BİRLEŞME, BÖLÜNME VEYA TÜR DEĞİŞTİRMENİN İŞ SÖZLEŞMELERİNE ETKİSİ

Yeni Borçlar Kanununda Neler Değişti?

MİMARLIK HİZMETLERİ VE MİMARLIK SÖZLEŞMESİ

BİRİNCİ BÖLÜM İŞ GÜVENCESİ KAVRAMI, KAYNAKLARI VE GELİŞİMİ A.

Kamu Mali Yönetiminde Stratejik Planlama ve Performans Esaslı Bütçeleme

Danıştay ve Yargıtay İçtihatları Işığında İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMASI

Avrupa Birliği Yargı Düzeninde Savcılık Kurumu

İş Mevzuatı Açısından İŞVERENİN EL KİTABI (Açıklamalar Belge Örnekleri)

Dr. Şeyda DURSUN KARAAHMETOĞLU NAKDİ KREDİ SÖZLEŞMESİNİN BANKA TARAFINDAN HAKLI SEBEPLE FESHİ VE SONUÇLARI

ELÇİN YEMİŞKEN TÜRK İŞ HUKUKUNDA KADIN İŞÇİLERİN KORUNMASI

Taşeron İşçiler Kıdem Tazminatı Kamu Kurum veya Kuruluşu Tarafından Ödenecek

T.C TÜRKĠYE TAġKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Konu : Disiplin Cezaları 02/04/2012 GENELGE NO:689

CMR Hükümleri Çerçevesinde Taşıyıcının Gecikmeden Doğan Sorumluluğu

AHMET SEÇKİN YERLEŞİK VE GÜNCEL YARGITAY KARARLARI İLE BELİRLENEN BİREYSEL İŞ HUKUKU VE UYGULAMASI

Türk Ceza Kanunu nda Düzenlenen ve Sık Rastlanan Sulh Ceza Davaları

Prof. Dr. Özkan ÜNVER Prof. Dr. Hamza GAMGAM Doç. Dr. Bülent ALTUNKAYNAK SPSS UYGULAMALI TEMEL İSTATİSTİK YÖNTEMLER

Dr. MUHAMMED GÖÇGÜN İDARİ İŞLEMİN KONU UNSURU

İŞ HUKUKUNUN TEMEL KONULARI. Av. Yaprak ERİŞEN

Kira Sözleşmesinin Genel Hükümlere Göre Sona Ermesi (TBK m )

Dr. Öğr. Üyesi DUYGU KOÇAK DİKER

Bireysel Emeklilik Sistemi ve Muhasebesi

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği PERSONEL MÜDÜRLÜĞÜ

İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞÇİDEN KAYNAKLANAN NEDENLERLE BİLDİRİMLİ FESHİ

Kooperatif Genel Kurulu ve Genel Kurul Kararlarının İptali

İlgili Kanun / Madde 4857 S.İşK/18-21 T.C YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ. Esas No. 2008/4545 Karar No. 2008/411 Tarihi:

SİGORTA ARACILARI HUKUKU I

İş Mevzuatı Açısından İŞVERENİN EL KİTABI (Açıklamalar Mevzuat Belge Örnekleri)

BELİRSİZ SÜRELİDEN BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNE GEÇEN İŞÇİ VE İŞVERENİN YASAL HAKLARI

4857 Sayılı İş Kanunu Fihristi

İŞE İADE DAVASI AÇMA ŞARTLARI ERYİĞİT HUKUK BÜROSU/ANKARA. Stj. Av. Müge BOSTAN

İŞÇİNİN BAŞKA BİR İŞYERİNDE ÇALIŞTIRILMASI DÜRÜSTLÜK KURALI

ERBİL BEYTAR İŞÇİNİN KİŞİLİĞİNİN VE KİŞİSEL VERİLERİNİN KORUNMASI

İÇİNDEKİLER BİREYSEL İŞ HUKUKU İŞ HUKUKUNUN GENEL TANIMI. İkinci Bölüm BİRİNCİ KISIM 1. İŞ KANUNUN KAPSAMI Birinci Bölüm

GSG Hukuk Aylık İş Hukuku Bülteni Sayı -10

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK EVLİLİK BİRLİĞİNİN KORUNMASI VE EVLİLİK BİRLİĞİNDE EŞLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Türk Borçlar Kanunu nda Hizmet Sözleşmesi. Doç. Dr. Kübra Doğan Yenisey İstanbul Bilgi Üniversitesi, Hukuk Fakültesi

İŞ KANUNU NA GÖRE ÇALIŞMA KOŞULLARINDA ESASLI DEĞİŞİKLİK

KEREM ÇELİKBOYA İstanbul Bilgi Üniversitesi Ticaret Hukuku Araştırma Görevlisi TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ

ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI

İçindekiler. Önsöz. İkinci Baskıya Önsöz. Üçüncü Baskıya Önsöz. Kısaltmalar. Konunun Takdimi ve Sınırlandırılması 29

KİTLE İLETİŞİM HUKUKU

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/2, 18-21

SENDİKA KURMA HAKKI SENDİKAL HAKLARIN KULLANILMASININ ENGELLENMESİ

SORULARLA 4857 SAYILI İŞ YASASI

Bankacılıkta Kredi Tahsisi

Mehmet Akif GÜL NEW YORK SÖZLEŞMESİ BAĞLAMINDA USÛLÎ TENFİZ ENGELLERİ

Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazançları

İŞ KANUNU ve ÇALIŞMA YAŞAMI KANUNLARI

KAMU YÖNETİMİ KAVRAMLAR-SORUNLAR-TARTIŞMALAR

İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM

GÜNEŞ KAROL IŞIKLAR 2002 ATİNA SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDE DENİZ YOLU İLE YOLCU TAŞIMALARINDA ZORUNLU SORUMLULUK SİGORTASI

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/18-21

SEVGİ USTA VELAYET HUKUKU

Yıllık İzindeki İşçi İşten Çıkartılabilir mi?

İŞ HUKUKU ve SOSYAL GÜVENLİK UYGULAMALARI

HASTANIN KENDİ GELECEĞİNİ BELİRLEME HAKKI

İşçinin Kişisel Verilerinin Korunması Hakkı

1. Tüketici kredileri ve tüketicilerin korunması Tüketici kredisi sözleşmesinin tarafları ve konusu Kredi sözleşmelerinin yazılı biçimde

AVUKATLIK HUKUKUNDA REKLAM YASAĞI

İŞ YASASINA GÖRE İŞ SÖZLEŞMESİ YAPMA ZORUNLULUĞU VAR MI?

İŞÇİNİN SAĞLIK NEDENLERİNE DAYANAN DEVAMSIZLIĞINDA İŞVERENLERİN HAKLARI VE UYGULAMADAKİ SORUNLAR?

İlgili Kanun / Madde 4857 S.İşK/18-21

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. /18-21

Yrd. Doç. Dr. Evra ÇETİN. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi nin maddeleri Bağlamında. Çalışanların Hakları

YRD. DOÇ. DR. ULAŞ KARAN. Uluslararası İnsan Hakları Hukuku ve Anayasa Hukuku Işığında EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK YASAĞI

İÇİNDEKİLER ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ ÖNSÖZ TABLOLAR VE FORMLAR

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/18-21 İŞLETMESEL NEDENLERLE FESİH

ASLI ÇALIŞKAN İŞ HUKUKUNDA ANALIK VE EBEVEYN İZİNLERİ

Türkiye de Cinsiyet Çeşitliliğinin Hukuki Altyapısı. Etik ve İtibar Derneği TEİD. 28 Eylül 2018 Av. Okan Demirkan

4857 SAYILI İŞ KANUNU

Transkript:

4857 Sayılı İş Kanunu ve Yargıtay Uygulamasında İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep

Doç. Dr. Hakan KESER 4857 SAYILI İŞ KANUNU VE YARGITAY UYGULAMASINDA İŞ SÖZLEŞMESİNİN BİLDİRİMLİ FESHİNDE GEÇERLİ SEBEP İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshi İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep Kavramı İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep Aranmasının Koşulları Geçerli Sebep Gösterilmesi Zorunluluğu Olan Hallerde Uyulması Gereken Fesih Prosedürü İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Geçerli Sebepler İşçinin Davranışlarından Kaynkalanan Geçerli Sebepler İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Geçerli Sebepler Ankara, 2010

4857 Sayılı İş Kanunu ve Yargıtay Uygulamasında İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep Hakan KESER Hukuk Kitapları Dizisi: 1032 ISBN 978-975-02-1297-0 Birinci Baskı: Temmuz - 2010 Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Bu kitabın her türlü yayın hakkı Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. ye aittir. Yayınevinin yazılı izni olmadan, tanıtım amaçlı toplam bir sayfayı geçmeyecek alıntılar hariç olmak üzere, hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı herhangi bir ortamda yayımlanamaz ve çoğaltılamaz. Sayfa Tasarımı: Ömer Candan Kapak Tasarımı: İsmail Çam Yayın ve Dağıtım: Merkez: Seçkin Yayıncılık, Sağlık Sokak No: 21 06410 Sıhhiye, ANKARA Tel: (0 312) 435 30 30 (Pbx), Faks: (0 312) 435 24 72 Şube: Ankara Adliye Sarayı K Blok Zemin Kat Sıhhiye, ANKARA Tel: (0-312) 309 52 48 Şube: Abidei Hürriyet Caddesi 179/E (Şişli Ceza Adliyesi Altı) Şişli İSTANBUL Tel: (0-212) 234 34 77 Şube: Strazburg Cd. No:23 Sıhhiye - ANKARA Tel: (0312) 230 52 62 / ankarasube@seckin.com.tr Web Adresi: www.seckin.com.tr, E posta: yayin@seckin.com.tr Baskı: Seçkin Yayıncılık A.Ş., Tel: (0 312) 435 30 30

Sevgili Babam Av. Erdoğan KESER e ve Canım Oğlum Erdoğan Cem e

Önsöz Bilindiği üzere, 22 Haziran 1982'de kabul edilerek, 23 Kasım 1985 tarihi itibariyle yürürlüğe giren "Hizmet İlişkisine İşveren Tarafından Son Verilmesi Hakkında 158 sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi"nin Türkiye tarafından 09 Haziran 1994 tarih ve 3999 sayılı kanunla onaylanmasıyla Türk İş Hukukunda da "iş güvencesi"ne ilişkin kanuni değişikliklerin yapılması zorunluluğu doğmuş ve konu tartışılmaya başlanmıştır. İş güvencesi, isçinin feshe karşı korunması kapsamında yer alan, işçinin işini korumak amacıyla işverenin fesih hakkını sınırlayan ve sadece işçinin kullanabileceği, tek taraflı haklardan oluşan, işverenin keyfi olarak fesih hakkını kullanmasına karşı getirilen bir iş hukuku kurumu olup, işverenin iş sözleşmesini fesih hakkına ya da işçiyi işten çıkarma yetkisine bazı sınırlamalar tanıması, biçiminde şekillenmiştir. Bu gelişmeleri takiben 1475 sayılı eski İK. nun ilk halinde ve uzun süreli uygulamasında, her hangi bir sebep göstermeye gerek bulunmaksızın işveren tarafından bildirimli fesih yapılabilmesi imkanı, 1475 sayılı Kanun un son döneminde ve 4857 sayılı İK da iş güvencesi kapsamına giren işçiler açısından sona ermiştir. Buna göre, Türk İş Hukukunda ilk kez geçerli sebep kavramı ortaya çıkmış ve işverene, iş güvencesi kapsamında olan bir işçinin iş sözleşmesini bildirimli olarak feshederken "geçerli bir sebebe" dayanması yükümlülüğü getirilmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu nun 158 sayılı ILO Sözleşmesinin ilgili hükümleriyle örtüşen 18 inci maddesinde "Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işverenin, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorunda" olduğunu belirten bir ifade yer almaktadır. Diğer yandan, 4857 sayılı İş Kanunu 24 üncü ve 25 inci maddelerinde de işçi ve işverenin haklı sebeple fesih haklarını düzenlenmektedir. Görüldüğü üzere, 4857 sayılı İş Kanunu, ILO Sözleşmesi'nden farklı olarak, içeriğinde geçerli sebep ve haklı sebep kavramlarına birlikte yer vermektedir. Bu yüzden, uzun yıllardır uygulamada olan haklı sebebin dışında, bir de geçerli sebebin İş Kanunu na alınmasının uygulamada ortaya çıkarabileceği tereddütlü durumlar düşünüldüğünde geçerli sebep kavramının çok iyi bir şekilde tanımlanması gereği ortaya çıkmıştır. İK.m.18 de işverenin işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanması gerektiğinden söz edilmiş ancak söz konusu geçerli sebeplerle ilgili ayrıntılı açıklama yer almamıştır. Maddenin gerekçesine bakıldığında ise, geçerli sebep sayılabilecek hallere bazı örnekler verildiği ve işçinin yeterliliğinden

8 4857 sy İK nın ve Yarg. Uygulamasında İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep veya davranışlarından kaynaklanan sebeplerin, hangi durumlarda geçerli sebeplerden sayılacağının ve hangi durumların işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler olarak kabul edileceğinin ancak yargı kararları ile zaman içinde belirginleşebileceğinin ifade edildiği görülmektedir. Çalışmamızda, 4857 sayılı İK. nun 7 yıllık uygulamasında geçerli sebep kavramının gelişimi, içerdiği anlam, özellikle Yargıtay kararlarının İş Hukuku uygulamasında taşıdığı büyük önem ve emsal olma niteliği göz önüne alınarak, Yargıtay Kararları baz alınarak incelenmiş, Yargıtayca hangi durumların geçerli sebep olarak değerlendirildiği hangi durumların ise, geçerli sebep olarak kabul edilmediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızda ayrıca belirli sınıflandırmalar altında incelenen geçerli sebeplere ilişkin olarak verilen Yargıtay kararlarında yer alan ilke ve ayrıntılı açıklamalara da yer verilmiştir. Belirli bir bütünlük oluşturması açısından, çalışmamızın ilk bölümünde İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshi ve İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep Kavramı konuları; ikinci bölümünde ise ayrıntılı olarak İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Kullanılabilecek Geçerli Sebep Türleri incelenmiştir. Çalışmamın yayına hazırlanması aşamasında her türlü desteğini özellikle sabrını esirgemeyen sevgli eşim İstem e; araştırmalarımdaki yardımlarından ötürü değerli arkadaşım Arş. Gör. Pelin TUAÇ a, kitabın basım ve dağıtımını üstlenen Seçkin Yayınevine ve sayfa tasarımını yapan Ömer CANDAN ile tüm yayınevi çalışanlarına teşekkür ederim. İzmir, Temmuz 2010 Doç. Dr. Hakan KESER

İçindekiler Önsöz... 7 Kısaltmalar... 17 1. BÖLÜM İŞ SÖZLEŞMESİNİN BİLDİRİMLİ FESHİ VE FESİHTE GEÇERLİ SEBEP KAVRAMLARI I. İŞ SÖZLEŞMESİNİN BİLDİRİMLİ FESHİ KAVRAMI... 19 A. Genel Olarak... 19 B. Fesih Bildirimi... 20 C. Bildirimli Fesihte Bildirim Süreleri... 21 D. Bildirim Sürelerinin İşlemeye Başlaması... 22 E. Bildirim Süresi İçerisinde İş Arama İzni... 24 F. Bildirim Süreleri Kullandırılmaksızın Sözleşmenin Derhal Feshi... 25 G. Bildirim Süreleri Kullandırılmaksızın Sözleşmenin Usulsüz Feshinin Yaptırımı: İhbar Tazminatı... 27 H. İş Sözleşmesinin Kötüniyetle Feshinin Yaptırımı: Kötüniyet Tazminatı... 31 II. İŞ SÖZLEŞMESİNİN BİLDİRİMLİ FESHİNDE GEÇERLİ SEBEP KAVRAMI... 36 A. Geçerli Sebep Kavramının Ortaya Çıkışı... 36 B. Geçerli Sebep Kavramı ve Geçerli Sebep Haklı Sebep Ayrımı... 38 C. İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep Aranmasının Koşulları... 43 1. Genel Olarak... 43 2. İşyerinde Otuz veya Daha Fazla Sayıda İşçi Çalıştırılması... 44 3. Sözleşmesi Feshedilecek Olan İşçinin Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi İle Çalışıyor Olması Ve En Az Altı Aylık Kıdemi Olması... 49 a. Sözleşmesi Feshedilecek Olan İşçinin Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi İle Çalışıyor Olması... 49 b. İşçinin En Az Altı Aylık Kıdemi Olması... 50 4. İşçinin Üst Düzey İşveren Vekili Olmaması... 54 D. İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep Olarak Kabul Edilmeyecek Haller... 56 E. İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep Gösterilmesi Zorunluluğu Olan Hallerde Uyulması Gereken Fesih Prosedürü... 59

10 4857 sy İK. ve Yarg. Uygulamasında İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep 2. BÖLÜM İŞ SÖZLEŞMESİNİN BİLDİRİMLİ FESHİNDE KULLANILABİLECEK GEÇERLİ SEBEP TÜRLERİ I. İŞÇİNİN YETERSİZLİĞİNDEN KAYNAKLANAN GEÇERLİ SEBEPLER... 65 A. Genel Olarak... 65 B. Yetersizlik Kavramı... 67 1. Genel Olarak Yetersizlik... 67 2. İşçinin Sağlık Problemleri Sonucu Ortaya Çıkan Fiziki Yetersizlik... 67 3. İşçinin, Kapasitesi, Eğitimi ve Nitelikleri Sebebiyle Ortaya Çıkan Mesleki Yetersizlik... 73 4. İşçinin Yaşının İlerlemesi Sonucu Ortaya Çıkan Yetersizlik... 74 5. İşçinin Performans Düşüklüğü Sebebi ile Ortaya Çıkan Yetersizlik... 77 a. Performans Kavramı... 77 b. Performans Düşüklüğü ve Ölçümü (Performans Değerlendirmesi)... 78 c. Performans Düşüklüğü Sebebi ile Fesih... 82 D. İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Geçerli Sebeple Fesihte Yargısal Denetim... 88 E. Uygulamada İşçinin Yetersizliği Geçerli Sebebine Dayanılarak Yapılan Fesihler... 90 II. İŞÇİNİN DAVRANIŞLARINDAN KAYNAKLANAN GEÇERLİ SEBEPLER... 97 A. Genel Olarak... 97 B. Davranış Kavramı... 98 C. Davranışlardan Kaynaklanan Geçerli Sebep Kavramı... 102 D. İşçinin Davranışlardan Kaynaklanan Geçerli Sebebin Oluşması Koşulları... 105 1. İşçinin Davranışının İş Sözleşmesini İhlal Etmesi... 105 2. İşçinin Davranışının Kusur veya İhmale Dayanması... 109 3. İşçinin Davranışının Haklı Sebep Olabilecek Ağırlıkta Olmaması... 111 4. İşçinin Davranışı İle İş Sözleşmesini İhlal Etmesinin Kaçınılmaz Olmaması... 112 5. İşverenin İşletmesel Menfaatlerinin Zarar Görmüş Olması... 113 E. Davranışlardan Kaynaklanan Geçerli Sebebin Oluşmasında İhtarın Etkisi... 113 F. Davranışlardan Kaynaklanan Geçerli Sebep Olarak Sayılabilecek Durumlar... 117 1. İşverence Verilen Talimata Uymama... 118 a. Genel Olarak... 118 b. Uygulamada İşverence Verilen Talimata Uymama... 123 2. İşçinin İşveren Aleyhine Sözler Sarf Etmesi ve Müşterilere Kötü Davranması... 127 a. Genel Olarak... 127 b. Uygulamada İşçinin İşveren Aleyhine Sözler Sarf Etmesi ve Müşterilere Kötü Davranması... 130 3. İşçinin İşverene Yahut Onun Ailesi Üyelerinden Birine Yahut İşverenin Başka İşçisine Sataşması, Sövmesi ve Diğer İşçilerle Kavga Etmesi... 131

İçindekiler 11 a. Genel Olarak... 131 b. Uygulamada İşçinin İşverene Yahut Onun Ailesi Üyelerinden Birine Yahut İşverenin Başka İşçisine Sataşması, Sövmesi ve Diğer İşçilerle Kavga Etmesi... 134 4. Üçüncü Bir Kişinin Veya Kişilerin, İşverenden Belirli Bir İşçinin Is Sözleşmesini Feshetmesini Ciddi Olarak İstemesi : Baskı Feshi... 140 5. İşçinin İşvereni Zarara Uğratması... 143 a. Genel Olarak... 143 b. Uygulamada İşçinin İşvereni Zarara Uğratması... 145 6. İşçinin Devamsızlık Yapması... 148 a. Genel Olarak... 148 b. Uygulamada İşçinin Devamsızlığı... 153 7. İşçinin İşe Geç Kalması... 158 a. Genel Olarak... 158 b. Uygulamada İşçinin İşe Geç Kalması... 159 8. İşçinin İşyerine Sarhoş Veya Uyuşturucu Kullanmış Olarak Gelmesi... 160 a. Genel Olarak... 160 b. Uygulamada İşçinin İşyerine Sarhoş Veya Uyuşturucu Kullanmış Olarak Gelmesi... 163 9. İşçinin Doğruluk ve Bağlılığa Aykırı Davranması, İşverenin Güvenini Kötüye Kullanması, İşvereni Yanıltması... 165 a. Genel Olarak... 165 b. Uygulamada İşçinin Doğruluk ve Bağlılığa Aykırı Davranması, İşverenin Güvenini Kötüye Kullanması, İşvereni Yanıltması... 167 10. İşverenin İşçiye Olan Güvenini Kaybetmesi İşçiden Şüphelenmesi (Şüphe Feshi)... 174 a. Genel Olarak... 174 b. Uygulamada İşverenin İşçisine Olan Güvenini Kaybetmesi (Şüphe Feshi)... 178 11. İşçinin Ücretinin Sık Sık Haczedilmesi... 179 a. Genel Olarak... 179 b. Uygulamada İşçinin Ücretinin Sık Sık Haczedilmesi Sebebiyle Fesih... 183 12. İşyerinde İzinsiz Toplantı veya Gösteri Düzenlenmesi... 183 a. Genel Olarak... 183 b. Uygulamada İşyerinde İzinsiz Toplantı veya Gösteri Düzenlenmesi... 184 13. İşçinin İşin Yürütümü İçin Zorunlu Niteliklerinden Birini Kaybetmesi... 186 a. Genel Olarak... 186 b. Uygulamada İşçinin İşin Yürütümü İçin Zorunlu Niteliklerinden Birini Kaybetmesi... 187 14. İşyerinde Diğer İşçilere Mobbing (Psikolojik Yıldırma, Psikolojik Taciz) Yapma... 187 a. Genel Olarak... 187 b. Uygulamada İşyerinde Diğer İşçilere Mobbing (Psikolojik Yıldırma, Psikolojik Taciz) Yapma... 194 15. İşçinin İşyerinde Cinsel Taciz Anlamına Gelebilecek Hal ve Davranışlarda Bulunması... 194 a. Genel Olarak... 194

12 4857 sy İK. ve Yarg. Uygulamasında İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep b. Uygulamada İşçinin İşyerinde Cinsel Taciz Anlamına Gelebilecek Hal ve Davranışlarda Bulunması... 200 16. İşçinin İşyerinde Talimatlara Aykırı İnternet Kullanımı... 202 a. Genel Olarak... 202 b. Uygulamada İşçinin İşyerinde Talimatlara Aykırı İnternet Kullanımı... 209 17. İş Ortamını Olumsuz Etkileyecek Biçimde Diğer Kişilerle İlişkiye Girmesi... 212 a. Genel Olarak... 212 b. Uygulamada İşçinin İş Ortamını Olumsuz Etkileyecek Biçimde Diğer Kişilerle İlişkiye Girmesi... 216 18. Toplu İş Sözleşmesi Uyarınca Alınması Gereken Disiplin Kurulu Kararı Alınmaksızın Haklı Sebeple Fesih Yapılması... 217 a. Genel Olarak... 217 b. Uygulamada Toplu İş Sözleşmesi Uyarınca Alınması Gereken Disiplin Kurulu Kararı Alınmaksızın Haklı Sebeple Fesih Yapılması... 218 19. İşçinin Fazla Çalışma Yapmayı Kabul Etmemesi... 219 a. Genel Olarak... 219 b. Uygulamada İşçinin Fazla Çalışma Yapmayı Kabul Etmemesi... 221 20. İşçinin Mesai Saatleri İçinde Özel Telefon Görüşmesi Yapması... 222 21. İşçinin İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine ve Sigara İçme Yasağına Aykırı Hareket Etmesi... 223 a. Genel Olarak... 223 b. Uygulamada İşçinin İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine ve Sigara İçme Yasağına Aykırı Hareket Etmesi... 224 22. İşçinin Çalışan Arkadaşlarına Borcu Olması... 225 23. İşçinin Tutuklanması Veya İşyeri Dışında Yüz Kızartıcı Suç İşlemesi... 226 a. Genel Olarak... 226 b. Uygulamada İşçinin Tutuklanması Veya İşyeri Dışında Yüz Kızartıcı Suç İşlemesi... 227 24. İşverence İleri Sürülen Geçerli Sebebin İşçi Tarafından Kabul Edilmesi... 228 25. İş Sözleşmesinin İşverence İşçinin Talebi İle Feshedilmesi... 229 26. İşverence Haklı sebeple Bildirimsiz Fesih Hakkının İK.m.26 da Öngörülen Süre İçinde Kullanılmaması... 229 a. Genel Olarak... 229 b. Uygulamada İşverence Haklı sebeple Bildirimsiz Fesih Hakkının İK.m.26 da Öngörülen Süre İçinde Kullanılmaması... 231 III. İŞLETMENİN, İŞYERİNİN VEYA İŞİN GEREKLERİNDEN KAYNAKLANAN GEÇERLİ SEBEPLER... 232 A. Genel Olarak... 232 B. İşletmenin, İşyerinin Veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Geçerli Sebebe Dayanan Fesihlerde İşletmesel Karar Alma Zorunluluğu... 234 1. İşletmesel Karar Kavramı... 235 2. İşverenin İşletmesel Karar Alma Hakkının Dayanağı... 237

İçindekiler 13 a. Genel Olarak... 237 b. İşverenin Yönetim Hakkı Kapsamında Verebileceği İşletmesel Kararın Gerekliliğinin Tespiti... 238 3. İşletmesel Kararın Alınması Sebepleri... 238 4. İşverenin İşletmesel Karar Alırken ve Uygularken İyiniyet Kuralları Çerçevesinde Hareket Etme Yükümlülüğü... 242 5. İşletmesel Kararın Uygulaması Sonucunda İş Sözleşmelerinin Feshinde Uyulması Gereken Kural: Feshin Son Çare Olması (Ultima Ratıo) İlkesi... 243 6. İşletmesel Kararın Denetimi... 249 a. Genel Olarak... 249 b. İşletmesel Kararın Yargı Denetimi Dışında Tutulması... 252 c. İşletmesel Kararda Gereklilik Denetimi... 253 d. İşletmesel Kararda Keyfilik Denetimi... 254 e. İşletmesel Kararda Tutarlılık Denetimi... 255 f. İşletmesel Kararda Ölçülülük Denetimi... 261 g. İşletmesel Karar Uygulaması Sonucunda Yapılan Fesihlerde İşçi Seçim Kriterinin Denetimi... 262 7. İşletmesel Kararın Türleri... 268 a. İşyeri ve İşletme İçi Sebeplerden Kaynaklanan İşletmesel Kararlar... 268 aa. Genel Olarak... 268 bb. İşyeri ve İşletme İçi Sebeplerle Alınan İşletmesel Kararlarda İşverenin İspat Yükü... 270 aaa. Genel Olarak... 270 bbb. İşverenin Geçeri Sebebi İspatlamasının Yeterli Olmaması... 272 cc. İşyeri ve İşletmenin Yeniden Yapılanmasına İlişkin Olarak Alınan İşletmesel Kararlar... 274 aaa. Yeniden Yapılanma Kavramı... 274 bbb. Norm Kadro Uygulaması Sonucunda İşyerinde Bazı Kadroların İptal Edilmesine İlişkin İşletmesel Karar... 275 aaaa. Norm Kadro Kavramı... 275 bbbb. Norm Kadro Uygulaması Sonucunda İşyerinde Bazı Kadroların İptal Edilmesi... 276 cccc. Norm Kadro Uygulaması Sonucunda İşyerinde Bazı Kadroların İptal Edilmesine İlişkin İşletmesel Kararın Uygulanmasında İşverenin İspat Yükü... 277 dddd. Norm Kadro Uygulaması Sonucunda İşyerinde Bazı Kadroların İptal Edilmesine İlişkin Alınan İşletmesel Karar Sonucu Yapılan Fesihlerin Denetimi... 277 ccc. İşyerindeki Bazı Bölümlerin Kapatılmasına İlişkin İşletmesel Karar... 281 aaaa. İşyerindeki Bazı Bölümlerin Kapatılmasına İlişkin İşletmesel Karar Kavramı... 281 bbbb. İşyerindeki Bazı Bölümlerin Kapatılmasına İlişkin İşletmesel Kararın Uygulanmasında İşverenin İspat Yükü... 282 cccc. Bölüm Kapatılmasına İlişkin Alınan İşletmesel Karar Sonucu Yapılan Fesihlerin Denetimi... 283 ddd. İşyerindeki Bazı İşlerin Alt İşverene Verilmesine İlişkin İşletmesel Karar... 284 aaaa. Bazı İşlerin Alt İşverene Verilmesi Kavramı... 284 bbbb. Bazı İşlerin Alt İşverene Verilmesine İlişkin İşletmesel Kararın Uygulanması Sonucu İş Sözleşmelerinin Feshi... 289 cccc. Bazı İşlerin Alt İşverene Verilmesine İlişkin İşletmesel Kararın Uygulanması Sonucu İş Sözleşmelerinin Feshinin Denetimi... 291 eee. Emekli Olmaya Hak Kazanmış Bulunan İşçilerin İş Sözleşmelerinin Feshine İlişkin Olarak Alınan İşletmesel Karar... 294

14 4857 sy İK. ve Yarg. Uygulamasında İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep aaaa. Emeklilik Kavramı... 294 bbbb. Emekli Olmaya Hak Kazanmış Bulunan İşçilerin İş Sözleşmelerinin Feshi... 295 aaaaa. Genel Olarak... 295 bbbbb. Personel Yönetmelikleri veya Toplu İş Sözleşmelerinde Yeralan Hükümler Uyarınca Emekli Olmaya Hak Kazanmış Bulunan İşçilerin İş Sözleşmelerinin Feshi... 299 ccccc. Emekli Olmaya Hak Kazanmış Bulunan İşçilerin İş Sözleşmelerinin Feshine İlişkin Olarak Alınan İşletmesel Karar Sonucu Yapılan Fesihlerin Denetimi... 301 fff. Şirket Birleşmelerinde Ortaya Çıkan İstihdam Fazlasının Giderilmesine Yönelik Alınan İşletmesel Karar... 304 aaaa. Şirket Birleşmesi Kavramı... 304 bbbb. Birleşmelerde İstihdam Fazlasının Giderilmesine Yönelik Alınan İşletmesel Karar... 306 aaaaa. Genel Olarak... 306 bbbbb. Birleşmelerde İstihdam Fazlasının Giderilmesine Yönelik Olarak İş Sözleşmeleri Feshedilecek İşçilerin Seçimi... 308 ccccc. Birleşmelerde İstihdam Fazlasının Giderilmesine Yönelik Alınan İşletmesel Kararın Uygulanmasında İşverenin İspat Yükü... 309 ddddd. Birleşmelerde İstihdam Fazlasının Giderilmesine Yönelik Alınan İşletmesel Kararın Uygulamasının Denetimi... 309 ggg. Çalışma Koşullarının Esaslı Şekilde Değiştirilmesine İlişkin Olarak Alınan İşletmesel Karar Sonucu Fesih... 311 aaaa. Çalışma Koşulları ve Çalışma Koşularında Esaslı Değişiklik Kavramları... 311 aaaaa. Çalışma Koşulları Kavramı... 311 bbbbb. Çalışma Koşularında Esaslı Değişiklik Kavramı... 314 bbbb. Çalışma Koşullarında Esaslı Değişikliğin İşçi Tarafından Kabul Edilmemesi Sonucu İş Sözleşmesinin Feshi... 320 cccc. Çalışma Koşullarının Esaslı Şekilde Değiştirilmesine İlişkin Olarak Alınan İşletmesel Karar Sonucu Fesihlerin Denetimi... 324 dd. İşyerinin Kapatılmasına İlişkin Alınan İşletmesel Karar... 326 aaa. İşyerinin Kapatılması Kavramı... 326 bbb. İşyerinin Kapatılmasına İlişkin İşletmesel Karar Sonucu Çalışan İşçilerin İş Sözleşmelerinin Feshi... 328 ccc. İşyerinin Kapatılmasına İlişkin İşletmesel Kararın Uygulanmasının Denetimi... 330 ddd. Özelleştirme Sonucu İşletmeyi Satın Alan Yeni İşverenin İşyerinin Kapatılmasına İlişkin Aldığı İşletmesel Karar... 333 b. İşyeri Dışı Sebeplerden Kaynaklanan İşletmesel Kararlar... 334 aa. Genel Olarak... 334 bb. Ekonomik Kriz Sebebiyle İş Sözleşmelerinin Feshine İlişkin Alınan İşletmesel Karar... 336 aaa. Kriz ve Ekonomik Kriz Kavramları... 336 bbb. Ekonomik Kriz Sebebiyle İş Sözleşmelerinin Feshine İlişkin Alınan İşletmesel Karar... 338 ccc. Ekonomik Kriz Sebebiyle İş Sözleşmelerinin Feshine İlişkin Alınan İşletmesel Kararın Denetimi... 339 cc. Kamu Kurumlarının Özelleştirme Kapsamına Alınması veya Özelleştirilmesi Sonucunda Ortaya Çıkan İstihdam Fazlasının Giderilmesine İlişkin İşletmesel Karar... 342 aaa. Özelleştirme ve Özelleştirme Kapsamına Alınma Kavramları ve Özelleştirmenin Hukuki Çerçevesi... 342 bbb. İşçilerin İş Sözleşmelerinin İşyerinin Özelleştirme Kapsamına Alınması veya Özelleştirilmesi Sebebiyle Feshedilmesi... 344 aaaa. Genel Olarak... 344 bbbb. Özelleştirme Sonrası İş Sözleşmesi Feshedilen İşçilere Sağlanan Haklar... 345 cccc. Özelleştirme Gerekçesi ile Yapılan Fesihlerde Geçerli Sayılabilecek Sebepler... 348 dddd. Özelleştirme Sebebi ile Yapılan Fesihlerin Denetimi... 352

İçindekiler 15 dd. Kanuni Bir Düzenleme Gereği Personel Giderlerinin Sınırlandırılması Sonucu, Zorunlu Olarak Alınan İş Sözleşmelerinin Feshine İlişkin İşletmesel Karar... 353 aaa. Kanuni Bir Düzenleme Gereği Personel Giderlerinin Sınırlandırılması Kavramı... 353 bbb. Kanuni Bir Düzenleme Gereği Personel Giderlerinin Sınırlandırılması Sebebi ile İş Sözleşmelerinin Feshi... 353 ccc. Kanuni Bir Düzenleme Gereği Personel Giderlerinin Sınırlandırılması Sebebi ile İş Sözleşmelerinin Feshine İlişkin Alınan İşletmesel Kararın Denetimi... 355 ee. Kamu Kurumlarına Vize Tahsis Edilmemesi Sebebiyle İş Sözleşmelerinin Feshine İlişkin Alınan İşletmesel Karar... 355 aaa. Kamu Kurumlarına Vize Tahsisi Kavramı... 355 bbb. Kamu Kurumlarına Vize Tahsis Edilmemesi Sebebiyle İş Sözleşmelerin Feshi... 356 ccc. Vize Tahsis Edilmemesi Sebebiyle İş Sözleşmelerinin Feshine İlişkin Alınan İşletmesel Kararın Uygulamasının Denetim Usulü... 360 Bibliyografya... 361 Kavram Dizini... 377