TÜRK CEZA KANUNUNDA AİLE HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜĞÜN İHLALİ AV. BERFİN IŞIK YILMAZ İstanbul, 2012
Yay n No : 2703 Hukuk : 1317 1. Baskı Haziran 2012 İSTANBUL ISBN 978-605 - 377-727 - 4 Cop yright Bu ki ta b n bu ba s s n n Tür ki ye de ki ya y n hak la r BE TA Ba s m Ya y m Da t m A.fi. ye ait tir. Her hak k sak l d r. Hiç bir bö lü mü ve pa rag ra f k s men ve ya ta ma men ya da özet ha lin de, fo to ko pi, fak si mi le ve ya bafl ka her han gi bir fle kil de ço al t la maz, da t la maz. Nor mal öl çü yü aflan ik ti bas lar ya p la maz. Nor mal ve ka nu nî ik ti bas lar da kay nak gös te ril me si zo run lu dur. Dizgi : Beta Bas m A.fi. Baskı - Cilt : Net K rtasiye tan. ve Matbaa San. Tic. Ltd. fiti. Taksim Cad. Yo urtçu Faik Sok. No: 3 Taksim Beyo lu/ STANBUL (Sertifika No: 13723) Tel: (0-212 249 40 60) Kapak Tasar m : Müge Günbaş Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Narl bahçe Sokak Damga Binas No: 11 Ca alo lu - STANBUL Tel: (0-212) 511 54 32-519 01 77 Fax: (0-212) 511 36 50 www.betayayincilik.com
ÖNSÖZ Türk Ceza Kanununda Aile Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülüğün İhlali konulu yüksek lisans tez çalışmam, 28.11.2011 tarihinde, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi nde tez danışmanım Sayın Doç. Dr. Özlem Yenerer Çakmut başkanlığında, Sayın Doç. Dr. İsa Döner ve Sayın Yrd. Doç. Dr. Yusuf Yaşar dan oluşan jüri önünde savunulmuş ve oybirliği ile başarılı bulunmuştur. Öncelikle tezin hazırlık sürecinden, değerli jüri hocalarım tarafından başarılı bulunması ve devamında kitap haline getirilip yayınlanmasına kadar geçen süreçte her zaman değerli görüş, öneri ve eleştirileriyle aydınlandığım, emek ve desteklerini tüm içtenliği ile esirgemeyip beni yönlendiren çok değerli tez danışmanım Sayın Doç. Dr. Özlem Yenerer Çakmut a yürekten teşekkürlerimi sunarım. Aileyi oluşturan bireylere, aile kurumuna ve toplumda aileye düşen büyük role duyduğum önemi, ceza hukukuna olan büyük ilgim ile birleştirme isteğim, tez danışmanım Sayın Doç. Dr. Özlem Yenerer Çakmut ve Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Usul Hukuku Araştırma Görevlisi Sayın Burcu Ertem in yönlendirmeleriyle bu konuda birleşmiştir. Bu vesileyle, lisans ve yüksek lisans eğitimim boyunca gerek bilimsel katkıları ve yönlendirmeleri ile gerekse çok büyük manevi destekleri ile bana ışık tutan ve beni motive eden saygıdeğer hocalarım; Sayın Prof. Dr. Nur Centel, Sayın Prof. Dr. Hakan Hakeri ve Sayın Prof. Dr. Berin Ergin e ve eleştirilerinden yararlandığım değerli jüri hocalarıma, katkılarından dolayı teşekkürü bir borç bilirim.
Türk Ceza Kanununda Aile Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülüğün İhlali Ayrıca hayatımın her anında sevgi, ilgi, yardım ve emekleri ile var olduğum, beni hiç yalnız bırakmayan çok değerli, sevgili aileme candan teşekkür ederim. Yine tezin kitap haline getirilip çok kısa bir süre içinde yayınlanmasını sağlayan Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş çalışanlarına da gösterdikleri ilgiden dolayı teşekkürlerimi iletirim. Yeteri kadar çalışılmadığı, ancak önemi bakımından da ele alınması gerektiğini düşündüğümüz ve belirlediğimiz çerçevede detaylı bir araştırma yapmaya çalıştığımız Türk Ceza Kanununda Aile Hukuku ndan Kaynaklanan Yükümlülüğün İhlali konulu çalışmanın, tüm ilgilenenlere ve okuyuculara yararlı olması dileğiyle... İstanbul, Mayıs 2012 Av. Berfin IŞIK YILMAZ IV
İÇİNDEKİLER Sayfa No İÇİNDEKİLER...VII KISALTMALAR...XI GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL BİLGİLER 1. TEMEL KAVRAMLAR...5 I. Genel Olarak...5 II. Çeşitleri Bakımından Aile...9 1. Dar Anlamda Aile...9 2. Geniş Anlamda Aile...10 3. En Geniş Anlamda Aile...11 2. AİLENİN KORUNMASI...12 I. Genel Olarak...12 II. Ailenin Anayasalar Tarafından Korunması...15 III. Ailenin Kanunlar Tarafından Korunması...21 1. Türk Ceza Kanunu na Göre Ailenin Korunması...21 2. Türk Medeni Kanunu na Göre Ailenin Korunması...24 3. 4320 Sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun a Göre Ailenin Korunması...31 4. Uluslararası Belgelere Göre Ailenin Korunması...37
Türk Ceza Kanununda Aile Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülüğün İhlali İKİNCİ BÖLÜM CEZA HUKUKUNDA AİLE HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜKLERİN YERİ - AİLE DÜZENİNE KARŞI SUÇLAR 1. AİLE DÜZENİNE KARŞI SUÇLARIN TARİHİ GELİŞİMİ...49 I. Genel Olarak...49 II. Tarihi Gelişimi...50 1. İslamiyet ten Önce...50 2. İslamiyet ten Sonra...50 3. Osmanlı Devleti Dönemi...52 a. Tanzimat tan Önce...52 b. Tanzimat tan Sonra...52 4. Cumhuriyet Dönemi...54 a. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu...54 b. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu...54 2. AİLE HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜKLER...55 I. Genel Olarak...55 II. Nafaka Yükümlülüğü...57 III. Eğitim Yükümlülüğü...61 IV. Destek Olma Yükümlülüğü...63 V. Bakım Yükümlülüğü...66 3. CEZA HUKUKUNDA AİLE HUKUKU YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN YERİ...68 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM AİLE HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜĞÜN İHLALİ SUÇU 1. AİLE HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜĞÜN İHLALİ...73 I. Genel Olarak...73 VI
İçindekiler II. Aile Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülüğün İhlali Suçunun Eski ve Yeni Ceza Kanunu Açısından Karşılaştırılması...76 III. Benzer Suçlardan Farkı...77 IV. 1. Terk Suçu...77 2. Aile Bireylerine Karşı Fena Muamele Suçu...79 Suçla Korunan Hukuku Değer...81 V. Fail ve Mağdur...84 1. Fail...84 2. Mağdur...90 VI. Suçun Unsurları...95 1. Maddi Unsur...95 a. Hareket...95 b. Netice...101 2. Hukuka Aykırılık...104 3. Manevi Unsur...106 VII. Suçun Özel Görünüş Şekilleri...108 1. Teşebbüs...108 2. İştirak...109 3. İçtima...110 VIII. Suç ve Cezaya Etki Eden Nedenler...111 IX. Muhakemeye İlişkin Kurallar...112 1. Kovuşturma...112 2. Görevli Mahkeme...112 3. Yaptırım...112 4. Zamanaşımı...113 SONUÇ...115 KAYNAKÇA...117 VII
AAK ABD AİHM AİHS AKDK AÜHFD : Aile Araştırma Kurumu : Amerika Birleşik Devletleri KISALTMALAR : Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi : Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi : Ailenin Korunmasına Dair Kanun : Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi AÜEHFD : Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi bkz. BM C CEDAW Çev. Derl. ed. E.T. F İ.Ü.H.F. K m No p RG : Bakınız : Birleşmiş Milletler : Cilt : Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesine Dair Sözleşme : Çeviren : Derleyen : editör : Erişim Tarihi : Fıkra : İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi : Karar : madde : Numara : Paragraf S. : Sayı : Resmi Gazete
Türk Ceza Kanununda Aile Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülüğün İhlali Sy. : Sayılı s. : sayfa T. : Tarih TCK : Türk Ceza Kanunu TMK : Türk Medeni Kanunu Ü : Üniversite vd. : ve devamı YCD : Yargıtay Ceza Dairesi YHGK : Yargıtay Hukuku Genel Kurulu YHD : Yargıtay Hukuku Dairesi YİBK : Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı X