DERS İÇERİĞİ Ders Adı Ders Türü Maliyet ve Yönetim Muhasebesi Seçmeli DERS HEDEFİ Maliyet ve Yönetim Muhasebesi dersini alan öğrenciler aşağıdaki becerileri kazanacaktır: İşletme yöneticilerinin planlama, kontrol, karar alma fonksiyonlarını yerine getirebilmelerinde önemli bir bilgi olan maliyet bilgisinin nasıl belirlendiğini kavrama, Maliyet bileşenlerini tanıyarak maliyet bilgilerinin hangi kararlarda kullanılacağını kavrama, Maliyet yönetim sistemlerini kullanarak ürün maliyeti hesaplayabilme, Maliyet muhasebesi bilgilerini çeşitli örgütsel sorunları çözmede kullanabilme, Yönetim kararlarında maliyet hacim kar analizlerini kullanabilme, Üretim şirketleri için maliyet yönetim sistemlerini analiz edecek ve kendi içinde karşılaştırabilme, Rutin olmayan işletme(yönetim)kararlarını vermede maliyet bilgilerini kullanabilme becerileri. DERS İŞLEYİŞ Dersin anlatımı, belirlenen haftalık programdaki saatte, ilgili öğretim üyesi tarafından canlı (senkron) olarak yapılacaktır. Ayrıca ders anlatımı kaydedilerek daha sonra izleme imkanı sunulmaktadır. Dersle ilgili hazırlanmış ders içeriğine, ders sunumlarına ve ders notlarına öğrenci sistemi üzerinden ulaşılabilecektir. 1
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ Öğrencinin başarı durumu yapılacak vize ve final sınavları ile ölçülecektir. Vize sınavı elektronik ortamda, final sınavı ise sınıf ortamında yapılacaktır. Değerlendirme % 50 vize ve % 50 final notları üzerinden yapılacaktır. DERS PLANI Bölüm Ders İçeriği İşleneceği Hafta Birinci Bölüm Maliyet Muhasebesi Kavramsal Çerçeve 1. Hafta İkinci Bölüm Giderlerin Sınıflandırılması 2. Hafta Üçüncü Bölüm İlk Madde ve Malzeme Giderleri-Stok Takip 3. Hafta Dördüncü Bölüm İşçilik Giderleri 4. Hafta Beşinci Bölüm Sipariş Maliyet Sistemi 5. ve 6. Hafta Altıncı Bölüm Safha Maliyet Sistemi 7. ve 8. Hafta Yedinci Bölüm Maliyet Hacim Kar Analizleri 9. ve 10. Hafta Sekizinci Bölüm İşletme Bütçeleri 11. Hafta Dokuzuncu Bölüm Sorumluluk Muhasebesi ve Transfer Fiyatlama 12. Hafta Onuncu Bölüm Güncel Yaklaşımlar 13. ve 14. Hafta DERS İÇERİĞİ 1. MALİYET MUHASEBESİ KAVRAMSAL ÇERÇEVE 1.1. Maliyet Muhasebesi Kavramı ve Amaçları 1.1.1. Maliyet Muhasebesi Kavramı 1.1.2. Maliyet Muhasebesinin Amaçları 2
1.2. Finansal Muhasebe ve Maliyet Muhasebe Karşılaştırılması 1.2.1. Finansal Muhasebe ve Maliyet Muhasebesi Arasındaki Farklılıklar 1.2.2. Tekdüzen Hesap Planında Maliyet Muhasebesi Uygulama Akışı 1.3. Satışların Maliyeti Tablosu 1.3.1. Satılan Ticari Malın Maliyeti Tablosu (Ticari İşletme) 1.3.2. Satılan Mamulün Maliyeti Tablosu (Üretim İşletmesi) 1.3.3. Örnek 1.4. Maliyet Gider Harcama Kavramları 1.4.1. Maliyet Kavramı 1.4.2. Gider Kavramı 1.4.3. Harcama Kavramı 1.4.4. Zarar Kavramı 1.4.5. Kavramsal İlişkiler 2. GİDERLERİN SINIFLANDIRILMASI 2.1. İşletmenin Fonksiyonlarına Göre Sınıflandırma 7/A 2.1.1. Üretim Maliyetleri 2.1.1.1. 710 Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 2.1.1.2. 720 Direkt İşçilik Giderleri 2.1.1.3. 730 Genel Üretim Giderleri 2.1.1.4. 740 Hizmet Üretim Giderleri 2.1.2. Dönem Giderleri Faaliyet Giderleri 2.1.2.1. 750 Araştırma Geliştirme Giderleri 2.1.2.2. 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 2.1.2.3. 770 Genel Yönetim Giderleri 2.1.2.4. 780 Finansman Giderleri 2.2. Çeşit Esasına Göre Sınıflandırma 7/B 2.3. Faaliyet Hacmiyle İlişkisine Göre Sınıflandırma 2.3.1. Sabit Giderler 2.3.2. Değişken Giderler 2.3.3. Karma Giderler 2.4. Mamullere Yüklenmesine Göre Sınıflandırma 3
2.4.1. Direkt Giderler 2.4.2. Endirekt Giderler 2.5. Kontrol Edilebilirliğine Göre Sınıflandırma 2.5.1. Kontrol Edilebilen Maliyet Giderleri 2.5.2. Kontrol Edilemeyen Maliyet Giderleri 3. İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ STOK TAKİP 3.1. İlk Madde ve Malzeme Giderleri 3.1.1. Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 3.1.2. Endirekt İlk Madde ve Malzeme 3.1.2.1. Yardımcı Madde ve Malzeme 3.1.2.2. İşletme Malzemesi 3.2. Stok Kontrol İşlemleri 3.2.1. Fazla Stok Bulundurmanın Risk ve Maliyeti 3.2.2. Az Stok Bulundurmanın Risk Maliyeti 3.3. Stok Bulundurma Maliyetleri 3.3.1. Sipariş Giderleri 3.3.2. Stok Bulundurma Giderleri 3.3.3. Uygun Stok Miktarının Belirlenmesi 3.4. Stok Değerleme Yöntemleri 3.4.1. Fiili (Has, Gerçek) Maliyet Yöntemi 3.4.2. Dönemsel (Basit) Ortalama Maliyet Yöntemi 3.4.3. Hareketli Ortalama Maliyet Yöntemi 3.4.4. İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) Yöntemi 3.4.5. Son Giren İlk Çıkar (LIFO) 4. İŞÇİLİK GİDERLERİ 4.1. İşçilik Giderlerinin Genel Özellikleri 4.2. İşçilik Giderlerinin Ayrımı 4.2.1. Direkt İşçilik Giderleri 4.2.2. Endirekt İşçilik Giderleri 4.3. İşçilik Giderlerinin İzlenmesi 4
4.4. Ücret Sistemleri 4.4.1. Zaman Esasına Göre Ücret 4.4.2. Akord Ücret Sistemi 4.4.3. Primli Ücret Sistemleri 4.4.4. Diğer Sistemler 5. SİPARİŞ MALİYET SİSTEMİ 5.1. Sipariş Maliyet Sistemi Kavramı 5.2. Sipariş Maliyet Sisteminde Kullanılacak Belgeler 5.3. Sipariş Maliyet Sisteminin Yarar ve Sakıncaları 5.4. Örnek 6. SAFHA MALİYET SİSTEMİ 6.1. Safha Maliyet Sisteminin Özellikleri 6.2. Safha Maliyet Sisteminin Yarar ve Sakıncaları 6.3. Safha Maliyet Sisteminde Maliyetlerin Hesaplanması 6.4. Örnek 7. MALİYET HACİM KAR ANALİZLERİ 7.1. Kar Fonksiyonu 7.2. Başabaş Hacim Kar Grafikleri 7.3. Kar Fonksiyonundaki Parametrelerin Değişimi 7.4. Maliyet Hacim Kar Analizlerinin Yönetim Kararlarında Kullanılması 8. İŞLETME BÜTÇELERİ 8.1. Bütçenin İşlevleri 8.2. Bütçeleme İlkeleri 8.3. Bütçe Hazırlama 8.4. Bütçe Örnekleri 5
9. SORUMLULUK MUHASEBESİ ve TRANSFER FİYATLAMASI 9.1. Sorumluluk Muhasebesi Özellikleri 9.2. Sorumluluk Merkezleri 9.3. Sorumluluk Raporları 9.4. Transfer Fiyatlama kararları 9.5. Transfer Fiyatlama Alternatifleri 9.6. Örnek 10. GÜNCEL YAKLAŞIMLAR 10.1. Standart Maliyet Sistemi 10.2. Hedef Maliyetleme 10.3. Kaizen Maliyetleme 10.4. Faaliyet Tabanlı Maliyetleme 10.5. Tam Zamanında Üretim Ortamında Maliyetleme 10.6. Mamul Yaşam Dönemi Maliyetlemesi 6