ARCS Motivasyon Modeli Hülya KUTU & Mustafa SÖZBİLİR Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fak. Kimya Eğitimi Anabilim Dalı
Motivasyon Motivasyon kelimesi köken olarak Latince movere kelimesinden gelmekte olup hareket ettirme, hareketlendirme anlamını taşımaktadır. Türk Dil Kurumu sözlüğünde ise; 1. İsteklendirme 2. Güdüleme Motivasyon bir ihtiyacı gidermek için gerekli davranışları başlatan bir kuvvettir.
ARCS Motivasyon Modeli- I Motivasyonun öğrenme üzerindeki etkisinin bilinmesine ve kabul edilmesine rağmen genellikle bir öğretim tasarımında nasıl kullanılacağı pek bilinmemektedir. Bu durum ise, motivasyonun bir öğretim tasarımında çok az dikkate alındığını ve önemsenmediğini gösterir. ARCS Motivasyon Modeli ise, öğretim boyutunda motivasyon faktörünün dikkate alındığı ve öğretimde motivasyon boyutunun artırıldığı, hatta merkeze konularak sunulduğu bir modeldir.
ARCS Motivasyon Modeli- I ARCS Modelini John Keller 1987 yılında motivasyon konusundaki yapılan araştırmaları sentezleyerek ortaya atmıştır. John Keller Attention (Dikkat) Relevence (Uygunluk) Confidence (Güven) Satisfaction (Tatmin)
ARCS Motivasyon Modeli- III ARCS Motivasyon Modelinin öğretim alanına en önemli katkısı modelde yalnızca motivasyon öğelerinin belirlenmesi ve sınıflandırılmasıyla kalmayıp, her boyut ve alt boyutlara ilişkin öğretim stratejilerine de yer verilmiş olmasıdır. Böylece modelin öğretim alanında kullanımı oldukça kolaylaşmaktadır (Köymen, 2000).
1. Algısal uyarılma 2. Araştırmaya yönelik uyarılma 3. Değişkenlik Pozitif sonuçlar Negatif sonuçlar Örnekler Katılım Değişkenlik 1. Doğal sonuçlar 2. Olumlu sonuçlar 3. Eşitlik Dikkat Doğal sonuçlar Çelişki ve zıtlık Espri Soru Tatmin Beklenmedik ödüller Güven Uygunluk Amaç& öncellik Deneyim Güncel değeri Gelecek faydası Seçme İhtiyaca uygunluk Model olma 1. Öğrenme ihtiyacı 2. Başarı fırsatı 3. Kişisel sorumluluk Geri dönüt 1. Hedefe yöneltme 2. Güdü uygunluğu 3. Yakınlık- aşinalık Öğrenci kontrolü Artan seviyede zorluk ARCS Motivasyon Modeli ARCS nın boyutları Alt boyutları Öğretim tasarımı stratejileri
Dikkat (Attention) Algısal Uyarılma Araştırmaya Yönelik Uyarılma Değişkenlik ARCS
DİKKAT ARCS motivasyon modelinin en önemli ve ilk boyutu, öğrencinin dikkatini çekmeyi ve eğitim boyunca devamını sağlamayı hedefler.
ARCS 1. Algısal Uyarılma İlgiyi nasıl yakalayabilirim? Olağandışı, komik yada çelişkili içerikle öğrencinin ilgisi çekilir.
2. Araştırmaya Yönelik Uyarılma ARCS Nasıl bir soruyla uyarabilirim? Soru üretme ya da aktif düşünme becerisini geliştirecek problemleri çözme fırsatı verilerek, öğrencilerde bilgiyi arama isteği uyandırılır.
ARCS 3. Değişkenlik Dikkati nasıl sürdürebilirim? Değişik öğretim öğeleri yani öğrencilerin ilgisini çekecek örnekler, beklenmedik olaylar ve somut analojiler kullanılarak öğrencinin derse karşı ilgisinin devam etmesi sağlanır.
Öğretim Tasarımı Stratejileri Örnekler Çelişki ve zıtlık Aktif katılım Soru Espri Değişkenlik ABZ 2 + 2 = 9
Uygunluk (Relevence) Hedefe Yöneltme Güdü Uygunluğu Yakınlık-Aşinalık ARCS
UYGUNLUK Ders içeriyle öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve beklentileri arasında bağlantı kurulur ve bunların öğrencinin kendi ihtiyaçlarına uygun olduğunu fark etmesi sağlanır.
ARCS 1. Hedefe Yöneltme Öğrencilerin ihtiyaçlarını en iyi nasıl karşılayabilirim? Öğrencilere, verilen eğitimin amaçları ve kullanışlılığı açıkça belirtilir ve öğrencilerden amaçlarının ne olduğunu ifade etmeleri istenir.
ARCS 2. Güdü Uygunluğu Öğrencilerin öğrenme stillerine uygun seçimi nasıl yapabilirim? Öğrencilerin motivasyon profillerine uygun öğrenme stratejileri kullanılır. Eğitim öğrencinin öğrenme stili ve kişisel ilgileriyle bağlantılı olmalıdır.
ARCS 3. Yakınlık- Aşinalık Öğretimi, öğrencilerin tecrübeleriyle nasıl ilişkilendirebilirim? Kavram ve materyaller öğrencinin ön bilgi, tecrübe ve değerleriyle ilişkilendirilerek kullanılır.
Öğretim Tasarımı Stratejileri Deneyim Günümüzdeki değeri Gelecekteki faydası İhtiyaca uygunluk Model olma Seçme
Güven (Confidence) Öğrenme İhtiyacı Başarı Fırsatı Kişisel Sorumluluk ARCS
GÜVEN ARCS modelinde güven boyutunun amacı öğrencinin başarı için olumlu duygular geliştirmesine yardımcı olmaktır.
ARCS 1. Öğrenme İhtiyacı Başarı için olumlu beklentiler oluşturulmasına nasıl yardımcı olabilirim? Öğrencinin başarı beklentisi içersinde olması ve bu başarıyı nasıl elde edeceğini fark etmesi sağlanır.
ARCS 2. Başarı Fırsatı Öğrencilerin kendi yeteneklerine olan inançlarını ve tecrübelerini nasıl desteklerim? Öğrencinin yeteneğine olan inancını arttıracak deneyimler için ortam hazırlanır.
ARCS 3. Kişisel Sorumluluk Öğrencilere başarının, çaba ve yeteneğe bağlı olduğunu nasıl açıklayabilirim? Öğrenciye gittikçe daha bağımsız olarak bir beceriyi öğrenmesi ve uygulaması için fırsat verilir. Öğrencinin başarılı ya da başarısız olması durumunda uygun dönütler verilir.
Öğretim Tasarımı Stratejileri Amaç & öncellik Artan seviyede zorluk Geri dönüt Öğrenci kontrolü
Tatmin (Satisfaction) Doğal Sonuçlar Olumlu Sonuçlar Eşitlik ARCS
TATMİN Tatmin boyutunun amacı öğrencinin, öğrenme deneyiminin sonunda programın kendine kazandırdıklarından içsel tatmin duymasını sağlamaktır.
ARCS 1. Doğal Sonuçlar Öğrencilerin yeni kazandıkları bilgi ve becerileri uygulamalarını nasıl sağlayabilirim? Öğrenciye yeni öğrendiği bilgi ve becerilerini gerçek ya da simülasyon ortamı sağlanarak uygulayabilme fırsatı verilir.
ARCS 2. Olumlu Sonuçlar Öğrencilerin başarısını nasıl ödüllendirebilirim? Gerçek ya da sembolik ödül, çeşitli pekiştireç ve dönütler verilerek öğrencinin motivasyonunu devam ettirmesi ve başarısını arttırması sağlanır.
ARCS 3- Eşitlik Öğrencilerin yaptıkları işlerde olumlu duygulara sahip olmalarına nasıl yardımcı olabilirim? Kabul edilen başarı standardı bütün öğrenciler için aynı olmalı ve her öğrenciye eşit muamele edilmelidir.
Öğretim Tasarımı Stratejileri Doğal sonuçlar Pozitif sonuçlar Negatif sonuçlar Beklenmedik ödüller
Sonuç olarak- I ARCS motivasyon modeli, bilgisayar destekli öğretim tasarımı ve uygulanmasında dikkate alınması gereken bileşenlerin nasıl kullanılacağını tanımlayan bir çerçeve çizmektedir.
Sonuç olarak- II Yapılan araştırmalar sonucunda ARCS motivasyon modeline uygun bilgisayar destekli öğretim ortamları, öğrencilerin dikkatinin çekilmesini ve devamlılığını sağlamış, öğrencilerin konuyu kendi durumlarıyla ilişkilendirmelerini dolayısıyla kendilerine güven duymalarını ve öğretim sonucunda doyuma ulaşmalarını sağlamıştır. Açıkçası öğrencilerin akademik başarısı üzerinde önemli etkisi olduğu ortaya çıkmıştır.