Meme Tümörlerinin Genetiği ve Klinik Önemi



Benzer belgeler
Herediter Meme Over Kanseri Sendromunda. Prof.Dr.Mehmet Ali Ergün Gazi Üniversitesi Tı p Fakültesi T ı bbi Genetik Anabilim Dalı

MEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ

En Etkili Kemoterapi İlacı Seçimine Yardımcı Olan Moleküler Genetik Test

SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU

KHDAK da Güncel Hedef Tedaviler

Meme ve Jinekolojik Kanser Kontrolünde Genetik Faktörlerin Rolü

Dr. Niyazi Karaman Ankara Onkoloji EA Hastanesi

Kanser Tedavisi: Günümüz

TTOD MEME KANSERİ GÜNCELLEME KURSU HAZİRAN 2015 İSTANBUL 08:25-08:30 Açılış 08:00-08:30 Pratiği değiştiren çalışmalar. (salonda kahvaltı ile)

MİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ

Meme Kanserinde Genomik Testler. Dr. Umut Demirci Dr. A. Y. Ankara Onkoloji EAH Tıbbi Onkoloji Kliniği

Küçük Hücreli Dışı Akciğer Karsinomlarının EGFR Mutasyon Analizinde Real-Time PCR Yöntemi ile Mutasyona Spesifik İmmünohistokimyanın Karşılaştırılması

Rastgele (Stokas7k) kanser modeli - Tümör içindeki her hücre yeni bir kanseri başla5r

1. Oturum: Meme Kanserine Giriş, Patoloji ve Alt Tiplendirme Oturum Başkanları : Dr. Orhan ŞENCAN, Dr. İrfan ÇİÇİN

ENDOMETRİAL KARSİNOM SPORADİK Mİ? HEREDİTER Mİ? Dr Ş.Funda Tanay Eren Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı

MEME KANSERİNDE YÜKSEK RİSK TANIMI

Genetik Yüksek Riskli Kişilere Klinik Yaklaşım

ANKARA MEME HASTALIKLARI DERNEĞİ BİLİMSEL TOPLANTISI

KOLOREKTAL KANSERLERİN MOLEKÜLER SINIFLAMASI. Doç.Dr.Aytekin AKYOL Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı 23 Mart 2014

PI3K/AKT/mTOR Yolağı

24- HÜCRESEL RADYASYON CEVABININ GENETİK KONTROLÜ

Meme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi

GENÇ MEME KANSERLİ HASTALARIN ÖZELLİKLERİ. Dr. Mutlu DOGAN Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Kliniği

İyonize Radyasyonun Hücresel Düzeydeki Etkileri ve Moleküler Yaklaşımlar

KANSER EPİDEMİYOLOJİSİ VE KARSİNOGENEZ

ARI ÜRÜNLERİNİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ

Triple negatif meme kanseri Yeni ufuklar? Dr. Burçak Karaca EÜTF İç Hastalıkları AD. Medikal Onkoloji BD.

GENETİK HASTALIKLARDA TOPLUM TARAMALARI

MEME KARSİNOMLARINDA GATA 3 EKSPRESYONU VE KLİNİKOPATOLOJİK PARAMETRELER İLE İLİŞKİSİ

MESANE TÜMÖRLERİNİN DOĞAL SEYRİ

İLAÇ ARAŞTIRMALARINDA SURROGATE MARKERLAR

BCC DE GÜNCEL Prof. Dr. Kamer GÜNDÜZ

Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı Güz Dönemi Klinik Radyasyon Onkolojisi (TRF5003) Ders Programı

KARSİNOGENEZ. Prof.Dr.Şevket Ruacan

Yard. Doç. Dr. Ercan ARICAN. İ.Ü. FEN FAKÜLTESİ, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü

İKİNCİL KANSERLER. Dr Aziz Yazar Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD. Tıbbi Onkoloji BD. 23 Mart 2014, Antalya

MEME KANSERİ RİSKLERİ NELERDİR? RİSK DEĞERLENDİRİLMESİ NASIL YAPILIR?

MEME KANSERİNDE TIBBİ TEDAVİ PRENSİPLERİ. Prof.Dr.Evin Büyükünal İç Hastalıkları Medikal Onkoloji Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Ders 11 - Protein kodlamayan RNA ların insan hastalıklarındaki rolu

POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ

ORAL KONTRASEPTİFLER MEME KANSERİ YAPAR MI? DR. MURAT ULUKUŞ EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM AD BORNOVA - İZMİR

Savaş Baba, Sabri Özden, Barış Saylam, Umut Fırat Turan Ankara Numune EAH. Meme Endokrin Cerrahi Kliniği

HANDAN TUNCEL. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı

KANSER TANI VE TEDAVİSİNDE BİREYSEL TIP UYGULAMALARI. Doç. Dr. Yasemin BASKIN Dokuz Eylül Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Temel Onkoloji AD

MOLEKÜLER TANISI DÜZEN GENETİK HASTALIKLAR TANI MERKEZİ. SERPİL ERASLAN, PhD

Von Hippel-Lindau(VHL) Sendromu, VHL genindeki heterozigot mutasyonların sebep olduğu, otozomal dominant kalıtımlı bir ailesel kanser sendromudur. 3p2

Oluşan farklı Cdk-siklin kompleksi de farklı hedef proteinlerin foforilasyonunu gerçekleştirerek döngünün ilerlemesine neden olmaktadır.

Onkolojide Sık Kullanılan Terimler. Yrd.Doç.Dr.Ümmügül Üyetürk 2013

Kanser Oluşumu ve Risk Faktörleri. Doç. Dr. Mustafa Benekli Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı

KARSİNOGENEZ Prof.Dr.Şevket Ruacan

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kanser Çalışmaları. Dr Fikri İçli

KANSER AŞILARI. Prof. Dr. Tezer Kutluk Hacettepe Üniversitesi

Tartışma. Dr.Ali Arıcan

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları ABD, Medikal Onkoloji BD Güldal Esendağlı

Endometrium Karsinomları

Hafta 7. Mutasyon ve DNA Tamir Mekanizmaları

Adölesanda Lösemi & İnfant Lösemi

PAPİLLER TİROİD KARSİNOMLU OLGULARIMIZDA BRAF(V600E) GEN MUTASYON ANALİZİ. Klinik ve patolojik özellikler

TRİPLE NEGATİF MEME KANSERİNE YAKLAŞIM RADYOTERAPİ

Kanser Kontrolsüz hücre çoğalması Kanser hücrelerinin özellikleri; - Bölünme sinyallerinin üre8mi - Kontakt inhibisyon yokluğu - Apopitozisten kaçış

AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ (AAA-FMF)

RADYOTERAPİYE BAĞLI KANSERLER

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi

Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir

Emrah Salman, Zeynep Ceren Karahan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi. Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

mirna Profilleri Hepatoselüler Kansere Gidişte Marker Olabilir mi?

KOLOREKTAL KARSİNOMLARDA HPV NİN ROLÜ VE KARSİNOGENEZ AÇISINDAN P53 VE BCL-2 İLE İLİŞKİSİ

Meme Kanserinde Hormon Reseptörleri ve Direnç Mekanizmaları

Farmakogenetik Dr. Pınar Saip İ.Ü.Onkoloji Enstitüsü

MYCOBACTERIUM TUBERCULOSIS KOMPLEKS KLİNİK İZOLATLARINDA İZONİAZİD DİRENCİNE NEDEN OLAN DIŞA ATIM POMPALARININ SAPTANMASI

Prof. Dr. İmirzalıoğlu. Tarih Aralığı: Haber Sayısı: 45

PEDİATRİK MAKROTROMBOSİTOPENİLİ OLGULARDA MYH9 & TUBB1 GEN MUTASYONLARI

* Merkezimiz hafta içi ve cumartesi günleri saat saatleri arasında hizmet vermektedir. * Listede yeralan tüm testler merkezimizde

Meme Kanseri. Prof. Dr. Hilmi Alanyalı

2. MUĞLA MULTİDİSİPLİNER ONKOLOJİK ARAŞTIRMALAR SEMPOZYUMU. ""Her Yönü ile Kanserde Tartışmalı Konular"" (MORE 2018) 05 Ekim 2018 CUMA

Antalya İlindeki Beta-Talasemi Gen Mutasyonları, Tek Merkez Sonuçları

GEBELİK VE MEME KANSERİ

b. Amaç: Gen anatomisi ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır.

KANSEROLOJİDE FARMAKOGENOMİ

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Tanı ve Tedavi

GÖĞÜS HASTALIKLARINDA GENETİK ARAŞTIRMA. Prof. Dr. Nejat Akar Ankara Üniversitesi

2017 / 2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI

KOLOREKTAL KARSİNOMA VE ÖNCÜ LEZYONLARINDA MİKROSATELLİT İNSTABİLİTESİNİN İMMÜNHİSTOKİMYASAL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

MGMT PROMOTER METİLASYONU OLAN GLİOBLASTOMALI OLGULARDA CpG 1, 2, 3 ve 4 METİLASYONUNUN TEDAVİ CEVABINA ETKİSİ

Nörofibromatozis Tip 1 Tanılı Olguların Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi

RİSKİN DEĞERLENDİRİLMESİ

MEME KANSERİ TEDAVİSİ SONRASI HASTA TAKİBİ -Tıbbi Onkolog Gözüyle-

ONKOLOJİDE İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ ORGAN YETMEZLİKLERİNDE ETKİLEŞİM

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ

(ZORUNLU) MOLEKÜLER İMMÜNOLOJİ I (TBG 607 TEORİK 3, 3 KREDİ)

Notch/Delta Yolağı. Oldukça korunmuş ve gelişim için oldukça önemli olan bir yolak5r.

Amiloidozis Patolojisi. Dr. Yıldırım Karslıoğlu GATA Patoloji Anabilim Dalı

MEME PATOLOJİSİ SLAYT SEMİNERİ

Heperan Sülfat Proteoglikan (HSPG) Miktarının Kanserli Hücrelerdeki Değişimi. Kemal SÖNMEZ

MEME KANSERİ ÖNLENEBİLİR Mİ?

Tıbbın Geleceğine dair.. Genetik Testler ve Kişiselleşmiş Tıp Anlayışı. B. Aysin Sermen

GENETİK LABORATUVARI

Anahtar Kelimeler: Apoptoz, Hücre döngüsü, Kanser kök hücresi, Multiselüler tümör sferoid, Prostat,Trabectedin

Wnt/β-katenin Yolağı

Transkript:

Meme Tümörlerinin Genetiği ve Klinik Önemi Prof. Dr. Ünal EGELİ Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı

KANSERİN TANIMI Kanser, yapısal düzenlerinde meydana gelen özel değişikliler (transformasyon) sonucu, hücrelerin, organizmanın denetim mekanizmalarına tabi olmadan çoğalarak, bireyin varlığını tehdit eder hale gelmesi olarak tanımlanabilir.

KANSER GENLERİN HASTALIĞIDIR/ GENETİK BİR HASTALIKTIR

KANSERLEŞMEDE 4 TİP GEN SINIFI ETKİLİDİR; Onkogenler Tümör Baskılayıcı Genler DNA Tamir Genleri Mikro RNA genleri

MEME KANSERLERİNDE ETKİLİ ONKOGENLER c-erbb-2/neu/her-2 c-myc c-jun c-fos bcl-1 bcl-2 pik3ca EGFR PDGF H-ras ER

MEME KANSERLERİNDE ETKİLİ TÜMÖR SÜPRESSÖR GENLER BRCA1/2 PALB2 CHEK2 BRIP1 P53 PTEN NM23-H1 CDH1 STK11 FHIT WWOX/FOR2 Neurobachin(NBEA)

BRCA1 GENİ 1994 yılında klonlanmıştır. 24 Eksondan meydana gelen bir gendir. 17 q 21 de lokalize olmuştur. Sıklıkla 11. eksonunda mutasyonlar belirlenmiştir. 10 bin bp. uzunluğundadır. Transkripsiyon regülasyonunda rol oynar. Östrojen ile etkileşim gösterir. Antiproliferasyon ve tümör supressör fonksiyonu vardır. Hücre siklusunu regüle eden bir proteini kodlamaktadır. ATR geni ile birlikte DNA/genom stabilitesi ve DNA Tamirinden sorumludur.

BRCA2 GENİ 13 q 12-13 de lokalizedir. 1995 yılında klonlanmıştır. 27 eksondan meydana gelir. 11385 bp. uzunluğundadır. 3418 a.a. karşılığı vardır. Antiproliferasyon, tümör süpresör ve DNA tamiri özelliği vardır.

BRCA1/2 Herediter/Ailesel meme kanseri hastalarında %5-10 BRCA1/2 genlerinde germline mutasyonlar, Erken yaş veya aile hikayesi olmayan meme ve/veya over kanseri hastalarda mutasyon görülme olasılığı BRCA1 geninde %1-7; BRCA2 geninde %1-2 oranındadır. *Larsen ve ark. (2013) PLoS ONE 8(5).

NCCN Guidelines Version 2.2015 Meme Kanseri İçin Genetik Danışma Kriterleri BRCA1 ve BRCA2 genlerinin mutasyon analizleri için NCCN Kriterleri: Kanser tanısı almış ise; Ailede meme kanserine yatkınlık genlerinden birinde bilinen bir mutasyon varlığı Erken yaş meme kanseri olması (50 yaş ve altındaki bireyler) Triple negatif (ER-, PR-, HER-2 -) meme kanseri olması (60 yaş ve altı) 1., 2. ve 3. derece akrabalarında herhangi bir yaşta epitelyal over / fallop tüpü / primer peritoneal kanser olan en az 1 kişi olması Erkek meme kanseri olması Herhangi bir yaşta ikinci kez primer meme kanseri (Bilateral meme kanseri olması) Meme ve/veya over kanseri aile hikayesine sahip ise; Ailede meme kanserine yatkınlık genlerinden birinde bilinen bir mutasyon olması Bireyin kendisinin bilateral meme kanseri olması Kendi ailesinde iki veya daha fazla meme kanseri öyküsü olması 1., 2. ve 3. derece akrabalarında herhangi bir yaşta over kanseri veya erkek meme kanseri veya 45 yaş altında meme kanseri öyküsü olması Ailede aynı tarafta 2 veya daha fazla meme kanseri Herhangi bir yaşta meme kanseri ise; 1., 2. ve 3. derece akrabalarında 50 yaş altı meme kanseri öyküsü olması 1., 2. ve 3. derece akrabalarında over kanseri öyküsü olması 1., 2. ve 3. derece akrabalarında herhangi bir yaşta 2 veya daha fazla meme kanseri öyküsü olması 1., 2. ve 3. derece akrabalarında pankreas kanseri öyküsü olması

Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD Kanser Genetiği Laboratuvarı

MEME/OVER KANSERLİ HASTALARDA VE YAKINLARINDA BRCA1/BRCA2 GEN MUTASYON TESTLERİ NİÇİN GERÇEKLEŞTİRİLMELİ? HASTALARDA TEDAVİNİN DAHA ETKİN YAPILMASI İÇİN YAKINLARDA ERKEN TANI VE DÜZENLİ TAKİP AMACI İLE Patojenik mutasyon belirlenen hastalara bilateral mastektomi işlemi uygulanmaktadır. Bilateral mastektomi uygulanan hastaların %95 i sağlığına kavuşmaktadır. Bu hastaların %100 ü overleri nin alınmasını kabul etmekte ve uygulatmaktadır. Overleri alınan hastaların %100 ünde kanser gelişmemektedir. Mutasyon taşıyan triple negatif meme kanserli ve over kanserli hastalara PARP inhibitörleri uygulanmakta ve bu hastalar tedaviye iyi cevap vermektedir. BRCA1 mutasyonu taşıyan hastalar etoposide, bleomycin ve cisplatin gibi ilaçlara hassas iken paclitaxel ve vinorelbine gibi ilaçlara dirençlidir. Bu nedenle bu hastaların genetik yapısının bilinmesi tedavinin etkinliği ve yan etkileri açısından büyük önem arz etmektedir. BRCA1 ve BRCA2 mutasyonu taşıyan hastalar radyoterapiye daha hassaslardır ve bu hastalara daha düşük doz radyasyon verilerek ve daha kısa süreli bir kür ile tedavi edilebilirler. Böylece bu hastalar gereksiz radyasyon alımından ve radyasyonun yan etkilerinden (sekonder kanserler vs) kurtulabilirler. Mutasyon belirlenmeyen hastaların psikolojik (ankisiyete)durumu düzelmektedir.

Erken Yaş ve/veya Ailesel Meme Kanseri Hastalarında Genetik Yatkınlığın Önemi: Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi-Tıbbi Biyoloji Ana Bilim Dalı Verileri Gülşah Çecener, Gamze Güney Eskiler, Şehsuvar Gökgöz, Ünal Egeli, Berrin Tunca, İsmet Taşdelen (Sözel bildiri ikincilik ödülü)

Erken evre ve/veya ailesel meme kanserli hastalarda BRCA1/2 genlerinde bulunan değişimler (327 hastanın bulguları) Gene Ekzon Nükleotit Kodon Baz değişimi Aminoasit değişimi Mutasyon tipi Etki BIC 4 181 61 T G Gys Gly Missense Patojenik + 10 1 1186 356 A G Gln Arg Missense Patojenik + 10-2 1643 508 delc Pro Stop Frameshif Fs(Stop) - 10-6 3664 1182 dela Gln Arg Frameshift Fs(Stop) - 11 5 3232 1038 A G Glu Gly Missense Patojenik - BRCA1 BRCA2 11-6 3667 1183 A G Lys Arg Missense Patojenik + 15 4956 1613 A G Ser Gly Missense Patojenik 19 5366 1750 InsT Lys Stop Frameshift Fs(Stop) - 19 5382 1756 InsC Gln Pro Frameshift Fs(Stop) + 10-1 1093 289 A C Asn His Missense Patojenik + int11 7069+44 - TTTT AAAG - Noncoding Patojenik - 23 9329 3034 InsC Gln Pro Frameshift Fs(Stop) - 27A 9934 3234 InsG Lys Stop Frameshift Fs(Stop) - BRCA1 5382 insc BRCA1 5366 inst

Değişim bulunan hastaların klinik özellikleri Mutasyon Tanı Grade 1.Derece 2.Derece 3.Derece ER PR HER2 yaşı aile hikayesi aile hikayesi aile hikayesi c.67+11 G>A 41 2 + - - - - - c.181 T>G 36 2 + + - - - - c.1186a>g 41 3 + - - - - - c.1643delc 28 2 - - - - + - c.1643delc 26 1 + - - - - + c.3364dela 49 2 + - - + - - c.4956 A>G 41 2 - - - + - + 46 - + - - - - - c.5366inst 41 3 + - - + + - 38 1 - - - + - + 42 2 + - - - - - c.5382insc 50 3 + - - - - - 39 2 + + + - - - 47 2 + - - - - - c.9099_9100 insc 44 - + + +??? %13 Grade1, %53 Grade 2, %20 Grade 3 %80 1.derece, %20 2. derece, %13 3. derece aile hikayesi %54 Triple negatif (%28.5 mutasyon +) Toplam= 327 32 kişi (%10)

Patients Control Cancer type 33 (3 male) - Subtypes BC, OC, BC+OC - Mutation Scanning of BRCA1 gene Exon 11 Mutation Scanning of BRCA2 gene Family History Early onset Other Mutation frequency Exons 10,11 + + - - Reference Balci et al. (1999) 50 (10 male) - BC, OC, BC+OC - Exon 2,5,10,11,13,20, 24 Exon 11 13 patients 27 patients - BRCA1 4% BRCA2 33% Ozdag et al. (2000) 105 - BC, OC, BC+OC - Exon 2, 11, 14, 20 and all exons*(24 patients) Exon 10,11 53 patients 52 patients - BRCA1 15.1% BRCA2 5.8% Yazici et al. (2000) 83 (10 male) - BC,OC, BC+OC - Three Ashkenazi Jewish mutation and Exon 2,11 All coding exons 23 patients 18 patients 10 males BC, 1 patient OC, 1 patient with BC+OC, 30 sporadic BRCA1/2 10% Manguoglu et al. (2003) 68 families - BC,OC, BC+OC, HNPCC - BRCA1 mutation 185delAG - 5 family 47 family 13 family CA, 3 family Li Fraumeni syndrome, 1 family HNPCC. BRCA1/2 14.7% Guran et al. (2005) 87 - BC,OC, BC+OC - All coding & non-coding exons All coding & noncoding exons + + BRCA1/2 10.5% Egeli et al. (2006) 156 (3 male) 50 BC, OC, BC+OC, PCa - All coding & non-coding exons All coding & noncoding exons 65 patients 91 patients - BRCA1/2 ~9% Manguoglu et al. (2010) 117 95 BC,OC, BC+OC ER +(60.6%) ER (39.3%) PR +(47.8%) PR (52.1%) CerbB2 +(29%) TNBC (28.2%) All coding & non-coding exons All coding & noncoding exons 56 patients 61 patients - BRCA1 14% Cecener et al. (2014)

PALB2 PALB2 gen mutasyonlarının 50 yaşa kadar meme kanseri riskini %14, 70 yaşa kadar %35 arttırdığı bilinmektedir. 40 yaşın altında meme kanseri riskini 8 kat, 40-60 yaş arasında 6-8 kat ve 60 yaştan sonra ise 5 kat arttırdığını belirtilmiştir. *Antoniou (2014) N Engl J Med. 371(6)

Anabilim Dalımıza başvuran 229 BRCA1/2 negatif meme kanserli hastada saptanan PALB2 değişimleri ve klinik özellikleri Mutasyon Tanı Grade 1.Derece aile 2.Derece aile 3.Derece aile ER PR HER2 yaşı hikayesi hikayesi hikayesi c.271g>a 43 2 - + - + + - 44 3 + - - + + - 49 2 - + - + - - c.404c>a 32 -??? + - - c.1194g>a 44 3 + - - + + - c.2014g>c 42 2 - + - + + - c.2816t>g 44 3 + - - + - - 44 2 + + - - - + c. 2981T>A 39 1 - - - - - - 46 1 - - - - - - 52 - + - - + + + c.2993g>a 49 2 - + - + + - 37 3 - + - + + - 39 2 + + + 36 2 + - - - - + 33 2 + + - - - - %12.5 Grade 1, %50 Grade 2, %25 Grade 3 %44 1. derece, %44 2. derece aile hikayesi %19 triple negatif (%17.7 mutasyon +) Toplam=229 17 kişi (%7.42)

CHEK2 Checkpoint kinase 2 (CHEK2, Chk2), DNA tamirinde önemli rol oynayan ve DNA da meydana gelen çift zincir kırıklarında ATM proteini tarafından aktive olan bir serintreonin kinazdır. CHEK2, hem DNA tamirinde BRCA genlerinin fonksiyonunu düzenleyen hem de G2 kontrol noktasında hücre döngüsünün ve apoptozun kontrolünde görev alan tümör süpresör bir gendir. Bu gende meydana gelen mutasyonların meme kanseri riskini 1.5-3 kat arttırdığı tahmin edilmektedir. Ayrıca meme kanseri aile hikayesine sahip kadınlarda sahip olmayanlara göre, meme kanserine yakalanma riski yaşam boyunca %25 daha fazladır. CHEK2 de belirlenen mutasyonlar arasında 1100delC nin bu riski 2.7 kat arttırdığı gösterilmiştir. 1100delC mutasyonu taşıyan ve güçlü aile hikayesi olan bireyler aynı mutasyonu taşıyan fakat aile hikayesi olmayan bireylere göre daha fazla risk taşıdığı tespit edilmiştir.

Mevcut çalışmada, 95 hastanın CHEK2 geninin 10. ekzonunun mutasyon analizlerinde; diğer toplumlarda sıklıkla belirlenen 1100delC mutasyonu belirlenmedi. Ancak, erken yaş ve aile öyküsüne sahip bir hastada patojenik etkiye sahip heterozigot 1103A>G (p.asp368gly) mutasyonu saptandı.

FRAJİL GENLER Common frajil bölgelerde ya da yakınında lokalize olmuşlardır. Evrim boyunca korunmuş genlerdir. Karsinojenlere hassas genlerdir. Oldukça geniş yer kaplayan genlerdir (10 Mb ın üzerinde). Hüre bölünmesinden, kanser gelişiminden, kansere genetik yatkınlıktan,dna stabilitesi ve tamirinden, apoptosisden(fhit,wwox), nörolojik gelişim ve fonksiyonundan (Parkin,RORA,GRID2,Neurobeachin) sorumlu genlerdir.

FHIT VE WWOX GENLERİ

FHIT GENİNİN ÖZELLİKLERİ 10 Eksondan meydana gelmiştir. Evrim boyunca korunmuştur. Histidin triad gen ailesindedir. Karsinojenlere hassas bir gendir. Tümör gelişiminde, karsinojenlerden etkilenerek Mutasyonlara uğraması rol oynar. Genelde delesyon ile inaktive olur. Tümör hücrelerinde homozigot kayıpları gösterilmiştir.

FHIT Geninde Mutasyon Belirlenen Akciğer Kanserleri Baş-boyun Kanserleri Kolorektal Kanserler Gastrik Kanserler Beyin Tümörleri Meme Kanserleri Serviks Kanserleri Ovaryum Kanserleri Böbrek Tümörleri Pankreatik Adenokarsinomalar Lösemiler Kanser Tipleri

* *

MEME KANSERLERİNDE ETKİLİ DNA TAMİR GENLERİ BRCA1/2 CHEK2 Ku70 Ku80 Ligase IV hmlh1 hmsh2 XPA ATM ATR PARP MGMT RAD50 RAD51 RAD52 RAD53 RAD54 ERCC1 XRCC1 XRCC2 XRCC3 XRCC4 APEX1

Aziz Sancar Teorisi: Hücre siklusunun ve DNA tamir mekanizmalarının direkt/indirekt olarak sirkadiyen saat genlerinin kontrolünde olduğu, şayet günün hangi saat diliminde kanser hücrelerinin hangi siklusta yoğunlaştığı ve bu zaman diliminde DNA tamir mekanizmalarının yavaş/hızlı çalıştığı belirlenebilirse daha etkin bir kemoterapi tedavisinin (kronokemoterapi) gerçekleştirilebileceği belirtilmektedir.

MİKRO RNA GENLERİ Bu genler, bir kısmı onkogen (mir- 17,miR372,miR373), bir kısmı tümör supressör (let-7,mir-15a,mir-16-1) aktivitesi gösteren genlerdir. Yarısından fazlası frajil bölgelerde lokalize olmuşlardır. Translasyonal baskılama yolu ile gen ekspresyonunu kontrol ederler Hücre farklılaşmasının kontrolü, apoptosis,immünite ve splicing işleminden sorumlu genlerdir.

MEME KANSERLERİNDE ETKİLİ mirna GENLERİ let-7a mir-335 mir-200c Mir-1266 mir-125b mir-155 mir-143 mir-195 mir-100 mir-10a mir-10b mir-33a mir-22 mir-26 mir-126a mir-210 mir-342

Periferik Kandan Meme Ca Takibi/ Tümör Markerları

Meme Kanserleri Meme tümörlerinde gen ekspresyon profillerinin diagnozda kullanımı: Tümörde değerlendirilen gen ekspresyon profilleri: Diagnoz: BRCA1 Genetik yatkınlık belirteci BRCA2 Genetik yatkınlık belirteci ER Diagnostik CDH1(E-kaderin) EGFR Lobuler meme karsinomu Genetik yatkınlık Triple negatif ve core basal fenotiplerinin ayırımında (tiplendirme)

Meme Kanserleri Meme tümörlerinde gen ekspresyon profillerinin prognozda kullanımı: Tümörde değerlendirilen gen ekspresyon profilleri: Her-2/neu/c-erbB2 EGFR CK19 CK20 Survivin BCL2 c-myc MKI67(ki67) PDGF Nm23-H1 Rb-E2F p53 GSTP1 mir-125b mir-155 Prognoz: Kısa survi Kötü prognoz Kötü prognoz Lenf nodu metastazı Lenf nodu metastazı Kötü prognoz Kötü prognoz Kötü prognoz Kısa survi Kötü prognoz Kısa survi Kötü prognoz Kötü prognoz Kötü prognoz Kötü prognoz Kötü prognoz Kötü prognoz Kötü prognoz

Meme Kanserleri Meme tümörlerinde gen ekspresyon profillerinin ilaç tedavisininde kullanımı: Tümörde değerlendirilen gen ekspresyon profilleri: Tedavide kullanılan ilaç: Tedaviye verilen yanıt: BRCA1 Cisplatin ve benzeri DNA hasarı yapan ilaçlara hassasiyet artar BRCA2 Cisplatin ve benzeri DNA hasarı yapan ilaçlara hassasiyet artar Her-2/neu/c-erbB2 PTEN Herceptin (Trastuzumab) Herceptin (Trastuzumab) Kemoterapi ve Hormonal terapiye yanıt alınamaz İlaç direnci MGMT Alkilleyici ajanlar İlaç direnci let-7 Cyclin D Radyoterapiye yanıt alınamaz Endokrin tedaviye yanıt alınmaz TGFB1 Taxane İlaç direnci ER Bortezomid İlaç tedavisi planlanır

KATI LİPİD NANOPARTİKÜLLER Taramalı elektron mikroskop (SEM) Cu(II) metal kompleks A B C Floresans mikroskop MCF-7 (Meme kanseri hücresi) Cu(II)-KLN Control Cu(II) complex Cu(II) complex KLN Current drug delivery (Minor revision) Tamoksifen yüklü KLN uygulanmış MCF-7 hücreleri (Meme kanseri hücresi)

TIBBİ BİYOLOJİ AD RUTİN/ARAŞTIRMA LABORATUVARLARI *Moleküler Genetik Laboratuvarı *Kanser Genetiği Laboratuvarı *Nörogenetik Laboratuvarı *Gen ekspresyonu Laboratuvarı *İlaç Direnci Analiz Laboratuvarı *Gen Tedavi Laboratuvarı *Doku ve Kök Hücre Kültürü Lab. *Protein Analiz Laboratuvarı

Rutin Hasta Hizmetlerimiz

Meme Kanserleri Konusundaki Tamamlanan Projelerimiz 1. Meme kanserli hastalar ve yakınlarında BRCA1 ve BRCA2 mutasyonlarının araştırılması. Devlet Planlama Teşkilatı, Proje No: 2000/27 2. Meme kanserli hasta ve yakınlarının periferik kan lenfosit kültürlerinde Aphidicolin indüksiyonunun BRCA1 ve BRCA2 genlerinin exon 11 bölgesine etkisinin ve kansere genetik yatkınlığın araştırılması, Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu Proje No: 2001/4. 3. MCF7 Hücre hattında Vitis Vinifera Çekirdeği ve Olea europaea yaprağının sitotoksik etkilerinin incel enmesi Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu Proje No: 2010/1. 4. Meme Tümörlerinde MikroRNA Gen Ekspresyon Profillerinin Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu Proje No: UAP(T)-2011/1 5. Meme Kanserinde HOXB13 ve IL17BR Genlerinin ve Bu Genler ile ilişkili mirna ların Prognostik Ve Prediktif Önemi. Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu Proje No: UAP(T)-2011/6. 6. Viscum album L. Özütünün, İnsan Meme Kanseri Hücre Hattı MCF 7 Üzerine Sitotoksik Etkisinin Araştırılması Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu HDP(T)-2012/5. 7. Meme Kanseri Gelişiminde Risk Faktörü Olarak BRCA1 ve BRCA2 Genlerinin mirna Bağlanma Bölgelerindeki Genetik Varyasyonların Değerlendirilmesi Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu UAP(T)-2012/3.

Devam eden projelerimiz 1. Meme Kanseri Gelişiminde FHIT Genini Hedef Alan mirna ların Rollerinin Transfeksiyon Yöntemi ile Araştırılması. Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu, UAP(T)-2011/7. 2. Meme Kanseri Gelişiminde mirna-195 in Diagnostik ve Prognostik Önemi, Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu UAP(T)-2012/4. 3. Meme Kanseri Kök Hücrelerinde Mir-143 ün Rolünün Transfeksiyon Yöntemi İle Araştırılması Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu, KUAP(T)-2013/42. 4. Meme Kanserli Hücrelerde Chk2 ve P38 in Fhit inaktivasyonu ile ilişkisinin Araştırılması. Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu, HDP(T)-2013/36. 5. Tamoksifen yüklü katı lipid nanopartiküllerin tamoksifene karşı gelişen ilaç dirençliliği mekanizmasına etkisinin araştırılması Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu OUAP(T)-2014/30. 6. Erken yaş meme kanserli hastalarda CHEK2 genindeki genetik varyasyonların değerlendirilmesi, Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu KUAP(T)-2015/3. 7. BMN-673 (Talazoparib)'in triple negatif meme kanseri hücrelerinde sitotoksik etkisinin belirlenmesi, Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu, HDP(T)- 2015/2. 8. Meme kanserli HCC-1937 hücre hattında BMN-673'ün apoptotik etkisinin görüntülenmesi, Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu HDP(T)- 2015/4. 9. Taşıyıcı Bir Sistem Olan Katı Lipid Nanopartikül (KLN) lerin Meme Kanseri Gen Tedavisinde Kullanılması, Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu, BUAP(T)-2015/1. 10. İleri Evre Meme Kanserinde Mir-216b nin Prognostik Rolünün Transfeksiyon Yöntemi İle Araştırılması Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu, KUAP(T) 2015/4. 11. İleri Evre Meme Kanseri Kök Hücre Tedavisinde Let-7a Ve mir-335 Temelli Yenilikçi Yaklaşımlar, Tübitak 115Z701.

Sonuç Olarak.. Kanserde/meme kanserinde multidisipliner genetik çalışmaların gerçekleştirilmesi: Kanserleşme sürecindeki moleküler yolakların aydınlatılmasına, Kanser tanı ve takibinde kullanılabilecek biyomarkerların belirlenmesine, Hedefe yönelik ilaçların(nanoteknoloji) geliştirilmesine ve uygulanmasına, Gen/Hücre terapi uygulamalarının gerçekleştirilmesine, Tüm bu yazılanların ışığında kanserin en efektif şekilde tedavisine katkı sağlayabilir.

TIBBİ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI Prof. Dr. ÜNAL EGELİ Prof. Dr. BERRİN TUNCA Prof. Dr. GÜLŞAH ÇEÇENER Dr. Gülçin TEZCAN Arş. Gör. Seçil AK Arş. Gör. Gamze GÜNEY Arş. Gör. Adem ALEMDAR Arş. Gör. Işıl Ezgi ERYILMAZ YL Öğrencisi: Hilal DEMİRCİ YL Öğrencisi: Havva TEZCAN YL Öğrencisi: Beste YURDACAN Bio. Ayten HACIEFENDİ Lab. Ayça Mine SEVİNCER

Teşekkürler