MEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ Sait Murat Doğan, A. Pınar Erçetin, Zekiye Altun, Duygu Dursun, Safiye Aktaş Dokuz Eylül Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü, İzmir Slayt 1 / 14
Meme Kanseri Kadınlarda en sık görülen kanser tipi Kanser ölümlerinde 2.sırada Tedavisi; Tümörün büyüklüğü, evresi, büyüme hızına ve moleküler karakteristiklerine göre değişmekte Karsinogenezinde başlıca; p53, c-myc, BRCA1, BRCA2, HER2, bcl genleri sorumlu karmaşık moleküler karakteristiği nedeniyle sıklıkla araştırma konusu Slayt 2 / 14
Kanser Kök Hücresi Normal kök hücrelerle benzer özelliklere sahip Kendini yenileme Birçok hücreye farklılaşma Tümör oluşturma yeteneği Belli bir kanser içinde bulunan her tür hücreye dönüşebilme Tümör içinde bir alt populasyon İlaç direnci, Relaps, Metastaz!!! Heterojen tümör populasyonundan izole etmek için özelleşmiş hücre yüzey belirteçleri kullanılmaktadır Slayt 3 / 14
Çalışmanın Amacı Farklı moleküler ve biyolojik karakteristikteki meme kanseri hücrelerinin kök hücrelerindeki gen ekspresyon profilindeki farklanmaları ortaya çıkararak yeni moleküler hedefler bulunması amaçlanmıştır. Slayt 4 / 14
Materyal ve Metod Materyal: CD44+ CD24- manyetik işaretli izolasyon kiti (MagCellect) Meme kanseri hücre hatları ve ortamları MDA-MB-231 MCF-7 HTB-133 HTB-20 RNA izolasyon kiti (QIAGEN) cdna sentez kiti (QIAGEN) PAHS-131Z (meme kanseri ilişki 84 genlik array) (QIAGEN) Slayt 5 / 14
Materyal ve Metod Metod: Hücre hatlarının kültüre edilmesi Manyetik yolla CD44+CD24- meme kanseri kök hücre izolasyonu Kök ve kontrol hücrelerinden total RNA izolasyonu RNA saflığı ve miktarının spektrofotometrik ölçümü cdna sentezi RT-PCR ile PAHS-131Z gen array SA Bioscience ın data analysis expression sayfasında (http://pcrdataanalysis.sabiosciences.com/pcr/arrayanalysis.php) heat map ve clustergram ekspresyon analizlerinin yapılması Slayt 6 / 14
Materyal ve Metod Hücre Hatları: Hücre Adı ER PR HER2 Alt Tipi Tümör Tipi Kaynak MDA-MB-231 (HTB-26) - - - Bazal B Metastatik Adenokarsinom MCF-7 (HTB-22) + + - Luminal Metastatik Adenokarsinom BT474 (HTB-20) + + + Luminal İnvaziv Duktal Karsinom T47D (HTB-133) + + - Luminal İnvaziv Duktal Karsinom Pleural Efüzyon Pleural Efüzyon Primer Tümör Pleural Efüzyon MDA-MB-231 (HTB-26) MCF-7 (HTB-22) BT474 (HTB-20) T47D (HTB-133) Slayt 7 / 14
Materyal ve Metod CD44+CD24- Meme Kanseri Kök Hücrelerinin Manyetik İzolasyonu : CD24 moab CD44 moab CD44+ CD24- meme kanseri kök hücre eldesi NEGATİF SELEKSİYON (CD24-) POZİTİF SELEKSİYON (CD44+) Slayt 8 / 14
Bulgular MCF-7 (ER+ PR+ HER2- metastatik adenokarsinom) kök hücrelerinde taşıyıcı protein ailesinden SLC39A6 (160 kat) TFF3 (11 kat), transkripsiyon faktörü XBP1 (14 kat), RB1 (11 kat), MAPK3 (50 kat) gen ekspresyonları artarken; hücre-matriks ilişkisinde etkili ADAM23 (60 kat), migrasyon ve proliferasyon ilişkili PLAU (37 kat), antioksidan enzim kodlayan GSTP1 (41 kat), steroid hormon reseptörü AR (35 kat), antiapoptotik BCL2 (20 kat), invazyon ve metastaz ilişkili MMP2, MMP9 (10 kat) ve DNA hasarı tamirinde görevli MGMT (7 kat)gen ekspresyonları belirgin azalmıştır. Slayt 9 / 14
Bulgular BT474 (HTB-20, ER+ PR+ HER2+ invaziv duktal karsinom) kök hücrelerinde epiteliyalden mezenkimale dönüşümde etkili CTNBB1, DNA hasarı ve apoptoz ilişkili CDKN1A ve transkripsiyon faktörü JUN genlerinin ekspresyonları belirgin artarken ( 10 kat); Nükleer steroid hormon reseptörü PGR, TFF3, hücre proliferasyonu ilişkili MKI67 ve nükleer steroid hormon reseptörü ESR1 gen ekspresyonları azalmıştır ( 20 kat). 10 kat Slayt 10 / 14
Bulgular T47D (HTB-133, ER+ PR+ HER2- invaziv duktal karsinom) kök hücrelerinde anjiyogenez ilişki VEGFA gen ekspresyonu artarken (60 kat), epiteliyal hücrelerin mobilitesinde etkili TFF3 gen ekspresyonu belirgin olarak azalmıştır (21 kat). Slayt 11 / 14
Bulgular MDA-MB-231 (ER- PR- HER2- metastatik adenokarsinom) meme kanseri hücre hattının kök hücrelerinde MMP9 (79 kat) ve MKI67 (24 kat) gen ekspresyonları belirgin azalırken ABCB1 ve SLC39A6 gen ekspresyonları artmıştır (3 kat). Slayt 12 / 14
Tartışma Farklı meme kanseri kök hücrelerinin normal meme kanseri hücrelerine kıyasla meme kanseri ilişkili gen ekspresyonlarında belirgin artış ve azalışlar saptanmıştır. Bu değişikliklerin başlıca hücre-hücre ilişkisi, anjiyogenez, tümör migrasyonu ve proliferasyonu ve DNA hasar tamiri ilişkili genlerde olduğu saptanmıştır. Yeni tedavi hedeflerinin bu değişiklikleri de hedef alacak şekilde planlanması uygun olacaktır. Ayrıca doğada tek tip meme kanseri kök hücresi bulunmamakta olup farklı fenotipte meme kanserlerinin kök hücrelerinin farklı ekspresyon göstermesi, kanser başlatıcı hücre deyimi kullanılmasının daha mı kullanışlı olacağı sorusunu gündeme getirmektedir. Slayt 13 / 14
Slayt 14 / 14