Subgrup İmmünolojisi ve Uygun Kan Bulunması Prof.Dr.İdil YENİCESU
Olgu 1 GÜTF Kan Merkezi Yeni yatan bir hasta için DAT testi isteniyor. Hasta, 27 Yaşında bir annenin 3. gebeliğinden, NSVY, 4000 g. doğan bebeği Polatlı da fototerapiye rağmen sarılıkta artış olması üzerine 90 saatlik iken sevk ediliyor. Sarılığı 1.gün başlamış. Hbg:7,8 g/dl, Htc %23, Retikülosit %15, Direkt Bilirubin :3,2mg/dl İndirek Bilirubin: 29,6 mg/dl
DAT nedir? Coombs testleri Moreschi tarafından 1908 yılında tanımlanmış, Coombs, Murant ve Race tarafından 1945 yılında klinik kullanıma sunulmuştur. Önceleri sadece serumdaki serbest antikorları göstermek için kullanılmış daha sonra eritrositlerin yüzeyine yapışmış antikorları göstermek için geliştirilmiş ve Direkt Coombs Testi yada Direkt Antiglobulin Teti (DAT) olarak adlandırılmıştır.
DAT aşağıdaki durumlarda pozitif olarak sonuçlanabilir; Eritrosit antijenlerine karşı oluşmuş otoantikorların komplemanla birlikte veya tek başına eritrosit yüzeyini kaplaması Transfüzyon sonrası alıcı antikorların donör eritrosit yüzeyini kaplaması Donör plasmasındaki antikorların alıcı eritrositlerin yüzeyini kaplaması Annedeki alloantikorların fetus eritrositlerini kaplaması Çeşitli ilaçlar (penisilin, sefalosporinler, kinidin, fenasetin) Yüksek doz gamaglobulin tedavisi Hipergamaglobulinemi
DAT pozitifliği her zaman kişinin eritrositlerinin yaşam süresinin kısaldığı anlamına gelmez. Sağlıklı kişilerin eritrositlerinde de 5-90 IgG molekülü; 5-40 C3d molekülü normal olarak bulunabilir. Rutinde kullanılan DAT eritrosit başına 100-500 IgG molekülünü ve 400-1100 C3d molekülünü tespit edebilir. Hastanede yatan hastaların %1-15 kadarında Donörlerin ise 1/1000-1/14000 inde hemoliz olmadan DAT pozitifliği saptanır
Bebeğin kan grubu O Rh (+) (slide metodu, kolon aglütinasyon metodu ile saptanamıyor), Annenin kan grubu B Rh (+) (slide metodu). Babanın kan grubu bilinmiyor. ORh(D) Pozitif bir tam kan (?) ile exchange transfüzyon planlanıyor ancak Anne serumu ile exchange transfüzyon planlanan ünitenin çapraz karşılaştırma sonucu: UYGUN DEĞİL
Alloantikorlar; Hamilelik, transfüzyon, transplantasyon ve tanımlanamayan nedenler ile bireyin kendi eritrositlerinin yüzeyinde taşımadığı antijenlerle karşılaşma sonrasında oluşur.
Anne de İndirekt Antiglobulin Tarama (IAT) Testi İndirekt Coombs Testi ve Titresi 1/128 Enzim Test ve Titresi 1/1024
Annede Antikor Tanımlama = Anti-E
ANNE BABA 1.ÇOCUK 2.ÇOCUK
3.Çocuk
3.Çocuk
Olgu 2 Kan grubu B Rh (D) Negatif, 3.gebeliğinin 28. haftasında bir gebeye antikor tarama testi istendi. Olgumuz, ilk (düşük ile sonlanmış) ve ikinci gebeliği sonrasında anti-d profilaksisi aldığını bildirdi.
Anne: İndirekt Antiglobulin Testi, Enzim Testi, Antikor Tanımlama Testi: Anti-Kell veya anti-lu b Titre: 1 / 4 İle Uyumlu
Anne : B Rh (-) ccd.ee, C w (-), Kell (-), Lu b (+) Baba : O Rh (+) CCD.ee, Cw (-), Kell (+), Lub (+) Yaşayan Çocuk : B Rh (+) CcD.ee, Cw (-), Kell (-), Lub (+)
Gelişmiş ülkelerde gebe kadınlarda eritrosit allo antikorlarının taranması standart bir işlemdir. Bu taramanın amacı fetüs ve yenidoğanda hemolitik hastalığın önlenmesidir. Urbaniak SJ, Greiss MA(2000)Blood Rev 14: 44-61.
Anti-D antikorlarının 1970 lerden beri Avrupa ve Amerika da taranıyor olması gebe kadınlardaki anti-d antikorlarının azalmasına neden olmuştur. Rh negatif kadınların %0.1-2 si anti-d antikoruna sahiptir. Engelfriet CP(2003) Vox Sang 85: 328-37.
Anti-D dışında 50 den fazla antikor rapor edilmiştir. 1. derecede önemli; Anti-c, anti-k 2.derecede önemli;anti-c, E, Fya, Fyb, Jka, M, N, S, s Önemsiz; anti-lea, Leb, P1, A1 Bowell PJ(1986)Br J Obstet Gynaecol 93;1038-43.
Gebelerde non-d allo antikor sıklığı nedir? Standardize edilmiş araştırma grubu Çalışmaya alınan olgu sayısı Sonuçlara ulaşabilirlik Çalışma süresi?
İsveç de tüm gebelere ilk doktor kontrollerinin yapıldığı 8-10.haftada ABO-Rh tip tayini Antikor tarama Rh negatif ise 25 ve 35. haftalarda tekrar antikor tarama Yıllar içinde tarama yöntemleri değişiyor. 2000 yıllardan itibaren otomatik mikro kolon yöntemi kullanılıyor.
Maternal antikor tarama sonuçları 1968 den beri kayıtların tutulduğu Scandinavian Donations and Transfusions(SCANDAT) verilerinden elde ediliyor. Kan bağışları Transfüzyon kayıtları Lab. Kayıtları
1982-2002 yılları arasında toplam 8141 doğum(tüm doğumların %0.88) 6428 gebe(%1.1) En az 1 allo-antikor mevcut.
Rhesus antikorları 33/10 000 Lewis antikorlar 17.6/10 000 MNS sistemi 9.4/10 000 Kell sistemi 7/10 000 Allo antikor pozitif gebeliklerin 877 si (%10.8) çoklu antikor varlığı
Maternal eritrosit alloantikor 1982-1986 39.7-69.4/10 000 Maternal eritrosit alloantikor 1987-2002 67.9-112.3/10 000 Anti-D 1987-2002 11.2-17.2/ 10 000 Non-anti-D 1987-1990 63.4-68.3/10 000 Non-anti-D 1991-1994 93.6-96.6/10 000 Non-anti-D 1995-2002 65.6/ 10 000
Maternal eritrosit alloantikor 1982-1986 39.7-69.4/10 000 1987-2002 67.9-112.3/10 000 Anti-D 1987-2002 11.2-17.2/ 10 000 Non-anti-D 1987-1990 63.4-68.3/10 000 Non-anti-D 1991-1994 93.6-96.6/10 000 Non-anti-D 1995-2002 65.6/ 10 000
Önemli saptamalar Non-D allo antikor sıklığı 5 kat fazla Tarama testlerinin gelişimi allo antikor tespitini arttırıyor Gel sisteminin gelişimi özellikle Rhesus, Kidd ve Duffy allo-antikor tespitini arttırıyor Rehberlerde değişiklikler yapılması gerekli
Olgu 3 8 yaşında kız Cumartesi günü acil servise başvuru Halsizlik, solukluk, cilt renginde sararma, nefes darlığı, idrar renginde koyulaşma var
Öykü 1 haftadır halsizlik yakınması Son iki gündür yataktan kalkamıyor Sarılığı iki gün önce fark etmiş Bir gün önce başlayan nefes darlığı
Özgeçmiş Bilinen hastalığı yok 2 çocuk 1. çocuk 14 yaşında erkek SS 2. çocuk hastamız, Ablatio placenta nedeniyle acil sezeryan YDYBU izlemi 55 gün süre ile izlem ve çok sayıda kan transfüzyonu(+)
Soy Geçmiş Anne 45 yaş, SS Baba 50 yaş, SS Bilinen bir özellik yok
Fizik Muayene Genel durum düşkün, ajite, hava açlığı Ateş 37.3 C Nabız 140/dk, filiform Kan Basıncı 90/60 mmhg Solunum 32/dk Soluk, skleral ikter Solunum sistemi Takipneik, Burun kanatları solunuma katılıyor
KVS Fizik Muayene Taşikardik, filiform nabız, tüm odaklarda 3/6 pansistolik üfürüm Batın Traube kapalı, dalak kot kenarında MKH ta 1 cm Diğer sistem muayeneleri Tabii
Laboratuvar Sonuçları Hb: 4 g/dl Hct: % 12,6 MCV: 104 fl, RDW: %28 BK: 8550/mm 3, Düzeltilmiş retikülosit: %8 Trombosit: 228000/mm 3 TİT: Hb +++ LDH yüksek (726 IU/L) Total bilirubin 4,6 mg/dl Direkt bilirubin 1 mg/dl İndirekt bilirubin 3,6 mg/dl
Periferik Yayma % 68 nötrofil, % 26 lenfosit % 5 monosit % 1 eosinofil Eritrositler morfolojisi Hipokromi:++++, Anizositoz:+++, Poikilositoz:+++, Polikromazi:++++ Trombositler: yeterli, kümeli
Denetme n Duran Hoca
Tekrarlanan Test Sonucu
TRANSFÜZYON KARARININ VERİLMESİ
Bu hastaya kullanacağınız eritrosit konsantresine ek işlem olarak aşağıdakilerden hangisi / hangilerinin yapılmasını istersiniz? A) Işın+Filtre+Yıkama B) Işın+Filtre C) Yıkama D) Filtre+Yıkama E) Işın+Yıkama
A Rh (D) Pozitif x A Rh (D) Pozitif Uygunluk Testi Sonucu
A Rh (D) Pozitif x O Rh (D) Negatif Uygunluk Testi Sonucu Bu durumda ne yaparsınız?
IAT sonucu Yorumunuz? Bu durumda siz ne yapardınız?
Elüsyon - Amaç Eritrosite bağlı antikorların ayrıştırılıp tanımlanması
Elüsyon Sonrası Kan Grubu
Adsorbsiyon Çoğul antikorların tanımlanması amaçlı Oto Allojenik
ANTİKOR TANIMLAMA - IAT 1 2 3 4 5 6 Adı Soyadı, Tarih ++++ +++ ++ + - - 7 8 9 10 11 Adı Soyadı, Tarih ++++ +++ ++ + - Test Hücrelerinin Hazırlanması ( 11 li Normal Panel Hücresi ) Hücreler resüspanse edilerek oda ısısına getirilir 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Dağıtım 50 µl etiketine uyan test hücresi 25 µl hasta serumu veya plazma İnkübasyon 37 C de 15 Dakika Santrifüj Değerlendirme 10 Dakika Test hücreleri ekindeki tablo değerlendirmede kullanılır. Hücre ve tablonun Lot numarası aynı olmalıdır
ANTİKOR TANIMLAMA 1 2 3 4 5 6 Adı Soyadı, Tarih ++++ +++ ++ + - -1 7 8 9 10 11 Adı Soyadı Tarih Adı Soyadı, Tarih ++++ +++ ++ + - Test Hücrelerinin Hazırlanması ( 11 li Enzimli Panel Hücresi ) Hücreler resüspanse edilerek oda ısısına getirilir 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Dağıtım 50 µl etiketine uyan test hücresi 25 µl hasta serumu veya plazma İnkübasyon 37 C de 15 Dakika Santrifüj 10 Dakika Değerlendirme Test hücreleri ekindeki tablo değerlendirmede kullanılır. Hücre ve tablonun Lot numarası aynı olmalıdır
Değerlendirme
Hangi Antikor (lar)?
Elüsyon-Adsorbsiyon Sonrası Antikor Tanımlama Sonucu X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
Adsorpsiyon-Elüsyon Sonrası Anti-E
Adsorpsiyon-Elüsyon Sonrası Anti-K