BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 20 Aaltk Hyerarş Sürec Kullaılarak Kş Takp Chazı Seçm Bedredd Al AKÇA 1, Ahmet DOĞAN 2, Uğur ÖZCAN 3 1 Yöetm Blşm Sstemler, Blşm sttüsü, Gaz Üverstes, Akara, Türkye 2 Yöetm Blşm Sstemler, İİBF, Osmaye Korkut Ata Üverstes, Osmaye, Türkye 3 düstr Mühedslğ, Mühedslk Fakültes, Gaz Üverstes, Akara, Türkye bedr.akca@gmal.com, ahmetdoga@osmaye.edu.tr, uozca@gaz.edu.tr (Gelş/Receved: 23.09.2014; Kabul/Accepted: 20.01.2015) DOI: 10.17671/btd.73079 Özet - So yıllarda tekoloj değşm ve gelşm hızıa paralel olarak ortaya çıka kş takp chazları saları sevdkleryle letşm koparmamak adıa büyük öem arz etmektedr. Değer verle her şey e zama, erede olduğuu tespt edlmes ç gelştrlmş ler tekoloj ürüü ola bu chazlar güümüzde daha yaygı kullaılmaya başlaılmıştır. Bu çalışmada, mevcut pazarda yer ala kş takp chazları, pyasa özellkler dkkate alıarak celemştr. Belrl özellklere sahp beş adet kş takp chazı ve o adet seçm krter ele alımıştır. Alaıda uzma üç karar vercye aket soruları uygulamıştır. Böylelkle, krterler kl karşılaştırma matrslerde objektf değerler elde edlmes sağlamıştır. Çalışmada, kamu ve özel sektörde grup karar alma problemlerde kullaıla ve çok krterl br karar verme yaklaşımı ola Aaltk Hyerarş Sürec (AHP) le kş takp chazları karşılaştırmalı olarak değerledrlerek e y kş takp chazı alteratf tespt edlmştr. Verle değerler kşde kşye değşebleceğ ç çıkacak soucu doğruda etkleyecektr. Farklı karar vercler verecekler cevaplar soucu farklı çıkmasıa ede olablr. Aahtar Kelmeler - Kş Takp, Kş Takp Chazı, Aaltk Hyerarş Sürec, Çok Krterl Karar Verme Perso Trackg Devce Selecto Usg Aalytc Herarchy Process Abstract - I recet years, the perso trackg devces, whch emerged parallel to the speed of chage ad developmet of techology, are of great mportace people s ablty to keep touch wth ther loved oes. Developed to determe whe ad where every valuable thg s, these state-of-the-art advace techology devces are more commoly used owadays. I ths study, the perso trackg devces the exstg market are examed cosderato wth ther market characterstcs. Fve perso trackg devce wth certa features ad te selecto crtera are cosdered. A questoare s appled to three experts the feld. Thus, a objectve evaluato s obtaed the values of parwse comparso matrx. I the study, the Aalytcal Herarchy Process (AHP)-a mult-crtera decso makg approach whch s appled to decso makg problems publc ad prvate sectors- s used the evaluato of perso trackg devces a comparatve way ad the best perso trackg devce alteratve s determed. Because the values are dfferet from perso to perso, t drectly affects the outcome. The resposes of dfferet professoals may cause dfferet cosequeces. Fve perso trackg devce wth certa features ad te selecto crtera are cosdered. A questoare s appled to three experts the feld. Keywords- Perso Trackg, Perso Trackg Devce, Aalytc Herarchy Process, Mult-Crtera Decso Makg 1. GİRİŞ (INTRODUCTION) Herhag br marka/model Kş Takp Chazıa ede htyaç duyulmaktadır? Aldatılma düşüces, merak etme hss, her şey kotrol etme steğ ve daha brçok şey bua sebep olarak gösterleblr. İsaı doğasıda var ola bu gb faktörler egatf düşücelerde veya zhde yer ede olumsuz aılarda kayaklaablmektedr. Bu açıda bakıldığıda kş takp chazıı gerekl olmadığı düşüüleblr. Acak başka br açıda değerledrdğmzde kş takp chazıı brçok avatajıı olduğuu söylemek mümküdür. Öreğ sağlık alaı düşüüldüğüde, Alzhemer hastası ola br kş hastalığı sebep olduğu edelerde ötürü erede olduğuu blmes gerekeblr. Çükü Alzhemer hastası ola br kş hastalığı lerleye süreçlerde oturdukları evler adresler ble hatırlayamamaları ve bu yüzde kaybolma rskler yüksek olması, bu gb durumlarda rskler ortada kaldırmak ç hastaları
21 BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 buludukları yer koumua ulaşılmak stemes, hasta aleler düşüüldüğüde kş takp chazıı öem ortaya koymaktadır. Buula brlkte kş takp chazlarıı çocukları kaybolma/kaçırılma rske karşı erede olduklarıı ve stele zamada koumlarıı blmes gb durumlarda aleler açısıda büyük avatajlar sağladığı söyleeblr. Çok krterl karar verme (ÇKKV) ve Aaltk Hyerarş Sürece geçmede öce karar vermeye değme faydalı olableceğ düşüülmektedr. Lteratürde karar verme farklı yölere vurgu yapılarak çeştl taımlamalara yer verlmştr. Bu taımlamalarda bazılarıa değmek gerekrse; karar verme, her yöetm düzeyde souçladırılması zorulu ola br veya br dz soruu tüm boyutlarıyla değerledrlerek e uygu soucu verebleceğ saptaa seçeek veya seçeekler belrlemes [1], başka br taımda, amaca ulaşmada değşk davraışlar çde etke olaı seçlmes şlem olarak taımlamaktadır [2]. Br başka taımda se, Belrl br amaca ulaşmak ç değşk alteratfler belrlemes ve buları çde e etkls seçlmes şlem olarak taımlamaktadır [3]. So olarak se mevcut tüm alteratfler arasıda amaç veya amaçlara e uygu ve mümkü ola alteratfler br veya brkaçıı seçme sürec olarak ve [4], Alteratf hareket tarzlarıı çevresel faktörlerle brlkte gelştrlp değerledrlmes souda, br rasyoel br davraış olarak seçlmesdr [5]. Çok krterl karar verme (ÇKKV) yötemler se;1960 lı yıllarda, karar verme şleme yardımcı olacak br takım araçları gerekl görülmesyle gelştrlmeye başlamıştır. ÇKKV blm alaıda, ş düyasıda, Devletlerde ve mühedslk alaıda karar verme metodolojsde kullaıla e yaygı yötemlerdr. ÇKKV yötemler karar verme sürecde karar vercler tarafıda alıacak kararları kaltes gelştrmek ç, karar vercler daha açık ve alaşılır, daha matıklı ve daha etkl kararlar vermelere yardımcı olmaktadır. ÇKKV yötemler bazı uygulama alaları, esek üretm sstemler, pla/düzelem (layout) dzayı, üretm sstemler etegrasyou ve tekoloj yatırım kararlarıı değerledrlmes alalarıdır [6]. ÇKKV yötemlerde br ola Aaltk Hyerarş Sürec (AHP): AHP so 20 yıldır çok krterl karar alma le lgl uygulamaları eredeyse tamamıda çok geş ve yaygı br şeklde kullaılmıştır (7). Saaty tarafıda gelştrle lk çok krterl karar alma yötemdr. Karar e üstte e alta doğru hyerarşk olarak bölüerek problem yapıladırılır. AHP de e üst kademede amaç yer alır, orta kademede krter ve alt krterler, hyerarş e alt kademesde se alteratfler yer alır. Uzma ve karar verclerde elde edle grdlerle, kl karşılaştırma yapılarak e yüksek skora göre alteratfler sıralaır ve e y alteratf seçlr [8]. AHP, öğeler arasıda karmaşık lşkler sergleye sstemlere at karar problemlerde; sstem alt sstemleryle lşkl, hyerarşk br yapıda oldukça bastleştrerek fade edp, sezgsel ve matıksal düşüceyle rdeleyeble br yaklaşımdır [9]. Buda dolayı karar vercler tarafıda kolay alaşılması sebebyle oldukça yaygı br şeklde brçok alada kullaılmaktadır. Aaltk Hyerarş Sürec yötem bazı uygulama alaları, persoel seçm [10], ye üretm tessler seçm [11], tarımsal ürü depolarıı seçm [12], temzleme sstemler seçm ve değerledrlmes alalarıdır [13]. AHP ayrıca, eğtm, mühedslk, edüstr, yöetm, poltk, sosyal ve spor alalarıda da uygulamıştır [7] Bu çalışmada, kş takp chazı ürete 5 farklı frmaya at 5 farklı ürü kş takp chazlarıı pyasa özellkler dkkate alıarak belrlee o adet krter kapsamıda değerledrlmştr. Çalışmada sektörle lgl alaıda uzma üç karar vercye aket soruları uygulaarak kl karşılaştırma matrslerde objektf değerler elde edlmeye çalışılmıştır. Belrlee krterler ve karar vercler değerledrmeler kapsamıda frmaları ürettğ kş takp chazlarıa aaltk hyerarş sürec uygulamış ve hag frmaı ürettğ kş takp chazıı kullaıcı tarafıda satı alımasıı daha uygu olableceğ tespt edlmeye çalışılmıştır. Çalışmaya dâhl edle frma smler gzllk esası lkeler gereğ açıklamaması uygu görülmüştür. 2. KİŞİ TAKİP CİHAZI (PRSON TRACKING DVIC) Kş Takp Chazları geel olarak, GSM üzerde koumlama yapıp bu koum blgs GPRS üzerde hzmet sağlayıcılar (server) aracılığı le kullaıcıya lete ya uydularda koum tespt yapa ve chaz çersdek sm kartlar aracılığı le koumuu kullaıcıya bldre sstemlerdr. Kş takp chazı le terete bağlı herhag br blg akışıı sağlaya telekomükasyo letşm aracıda (blgsayar, tablet veya cep telefou) kullaıcıya bldrle teret adres grlerek harta üzerde kş takp chazıızı göderdğ koum çevrmç olarak aıda görüleblmektedr. Kş takp chazlarıda koum göderme sıklığı kullaıcı htyacıa göre değştrleble br ayarlamadır. Kullaıcı bu ayarı değştrerek batarya kullaım süres uzatablmektedr. Öreğ, dakkada br koum vers görmek steye br kullaıcıı chazıı açık kalma süres ortalama olarak 8 Saat tr. Obeş (15) dakkada br koum vers görmek steye br kullaıcıı chazıı açık kalma süres se yaklaşık 30 Saat tr.
BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 22 Kş takp chazlarıda chazlarda acl durum butou (SOS) bulumaktadır. Bu buto acl br durumla karşılaşıldığıda kullaıcı tarafıda aktf hale getrlerek harta üzerde chazı uyarı syal vermes sağlamaktadır. Verle bu uyarı syal kullaıcıı koumu hakkıda blg edmek steye kşlere SMS, e-posta veya otomatk arama şeklde letlmektedr. Bu uyarı syal sayesde kullaıcıı karşılaşableceğ herhag br olağadışı durumda kullaıcıyla letşm halde ola kşlere blg sağlamaktadır. Kş takp chazı açık olduğu sürece koum blgs harta üzerde takp edleblmektedr. Chazla lgl olarak beklemeye br durum olursa, chazı kapaması veya şarjıı btmes gb durumlarda so koum verse bakılarak kullaıcıı koumu yaklaşık olarak tahm edleblr. Böylelkle chazı herhag br edede ötürü kapalı ola kullaıcıya acl br durumda ulaşılması mümkü olmaktadır. Bazı kş takp chazlarıda uzakta komut göderlerek chaz ayarlarıı değştreblme özellğ bulumaktadır. Herhag br telefoda kısa mesaj göderlerek chazları ayarlarıı değştrmek mümküdür. Öreğ, kş takp chazı kullaıcıya teslm edldkte sora batarya kullaım süres uzatılablmes ç koum göderme sıklığıı değştrlmes steeblr. Bu gb durumlarda özel olarak yazılmış kodlarla herhag br telefoda kş takp chazıa göderle kısa mesaj vasıtasıyla koum göderme sıklığı değştrlerek batarya kullaım süres uzatmak mümkü olablmektedr. Chaz ayarlarıı uzakta komut gödermek yoluyla değştrleblmes hem zama hem de malyet açısıda kullaıcıya öeml avatajlar sağladığı söyleeblr. 3. ANALİTİK HİYRARŞİ SÜRCİNİN UYGULAMASI (APPLICATION OF TH ANALYTIC HIRARCHY PROCSS) 3.1. Karar Verme Problem Taımlaması ve Yapısal Hyerarş Oluşturulması (Decso Makg Problem Idetfcato ad stablshmet of the Structural Herarchy) Bu uygulamada, kş takp chazlarıda buluması gereke öeml özelkler (krterler) le mevcut pyasada kş takp chazı üretm yapa frmaları ürettğ ürüler (alteratfler) arasıda AHP sürec uygulaarak, hag frmaı ürettğ ürüü kullaıcı seçm açısıda daha faydalı olableceğ ortaya komaya çalışılmıştır. Kş takp chazı ürete 5 farklı frma 5 farklı ürü pyasa özellkler ve uzma görüşler dkkate alıarak belrlee o adet krter kapsamıda değerledrlmştr. Krterler belrlerke fyat krter değerledrme sürecde karar verclerle brlkte ele alıarak bu çalışmaı uygulama yapıldığı alada tüketcler açısıda çok öeml görülmedğ ç sürece dahl edlmemştr. Kş Takp Chazlarıı değerledrmek ç belrlee 10 krter ve 5 alteratf aşağıda belrtldğ gbdr. Krterler (Crtera): 1. CA: Chaz Ağırlığı (gr) 2. ÇYTG: Çft Yölü Telefo Görüşmes 3. TNK: Telefo Numarası Kaydedeblme 4. OD: Ortam Dleme 5. LCD: LCD kra 6. ŞOS: Şarj Olma Süres (saat) 7. KS: Kullaım Süres (15dak br ver göderme) 8. Hİ: Hartada İzleyeblme 9. UCAD: Uzakta chaz ayarlarıı değştreblme 10. GPS: GPS Alıcı Kaal Sayısı Alteratfler (Alteratves): Şua pyasada bulua 5 adet Kş Takp Chazı markası belrlemştr. Bu markalar ya Alteratflermz; a) Marka-1 -> Ürü-1 b) Marka-2 -> Ürü-2 c) Marka-3 -> Ürü-3 d) Marka-4 -> Ürü-4 e) Marka-5 -> Ürü-5 Bua göre problem yapısal hyerarşs Şekl 1 de gösterldğ gb oluşturulur.
23 BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 Kş Takp Chazı Seçm CA ÇYTG TNK OD LCD ŞOS KS Hİ UCAD GPS Ürü 1 Ürü 2 Ürü 3 Ürü 4 Ürü 5 Şekl 1. Kş takp chazı seçm yapısal hyerarşs (Structural herarchy of the perso trackg devce selecto) 3.2. Krterler ve Alteratfler Yüzde Öem Dağılımları Belrler (Determato of crtera ad Percet Importace Dstrbuto of Alteratves) Krterler ve alteratfler karşılaştırma matrsler oluşturuldukta sora hem krterler ç hem de alteratfler ç ayrı ayrı yüzde öem dağılımları buluur. Buu ç karşılaştırma matrs oluştura sütu vektörlerde yararlaılır ve adet bleşel sütu vektörü oluşturulur. 3.3.1.1. Krterler kl karşılaştırma matrsler (Parwse comparso matrx of crtera) Kş Takp Chazıı seçm ç 10 adet krter belrlemştr. Belrlee krterler kl karşılaştırma matrs C aşağıdak gbdr. Tablo 3.1 Krterler kl karşılaştırılma matrs (Parwse comparso matrx of crtera) 3.3. Krterler yüzde öem dağılımlarıı belrlemes (Determato of crtera mportace percet dstrbuto) Bu kısımda sadece krterler ç yüzde öem dağılımları hesaplamaktadır. Öcelkle krterler kl karşılaştırma matrsler hazırlaıp sorasıda krterler ormalzasyoları hesaplaarak krterler öcelk değerler belrler. Bua göre; Karşılaştırma matrsdek değerler karar verclere bağlı olarak değşklk göstereblr. Burada öeml ola husus çalışmaya katıla karar vercler değerledrmeldr. Tablo 3.2. Karşılaştırma matrs (Comparso matrx) C --- Krterler Karşılaştırma Matrs Chaz Ağırlığı (gr) Çft Yölü Telefo Görüşmes Telefo Numarası Kaydedeblme Ortam Dleme LCD kra Şarj Olma Süres (saat) Kullaım Süres (15dak br ver göderme durumu) Hartada İzleyeblme Uzakta chaz ayarlarıı değştreblme Chaz Ağırlığı (gr) 1 1 3 1 1/3 1/3 7 1 Çft Yölü Telefo Görüşmes 1 1 3 1 1/3 1/3 7 1 GPS Alıcı Kaal Sayısı
BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 24 Telefo Numarası Kaydedeblme 1/3 1/3 1 1/3 1/3 3 1/5 1/5 5 1/3 Ortam Dleme 1 1 3 1 1/3 1/3 7 1 LCD kra 1 1 3 1 1/3 1/3 7 1 Şarj Olma Süres (saat) 1/5 1/5 1/3 1/5 1/5 1 1/7 1/7 3 1/5 Kullaım Süres (15dak br ver göderme) 3 3 5 3 3 7 1 1 9 3 Hartada İzleyeblme 3 3 5 3 3 7 1 1 9 3 Uzakta chaz ayarlarıı değştreblme 1/7 1/7 1/5 1/7 1/7 1/3 1/9 1/9 1 1/7 GPS Alıcı Kaal Sayısı 1 1 3 1 1/3 1/3 7 1 Krterler ormalzasyolarıı hesaplaması (The calculato of the ormalzato crtera) Tablo 3.3. Krterler ç ormalzasyo matrs (Normalzato matrx for crtera) Bua göre; Belrlee Krterler Normalzasyo Matrs CN aşağıdak gb oluşmaktadır. Tablo 3.4. Normalzsyo matrs (Normalzato matrx) CN --- Krterler Normalze Matrs Chaz Ağırlığı (gr) Çft Yölü Telefo Görüşmes Telefo Numarası Kaydedeblme Ortam Dleme LCD kra Şarj Olma Süres (saat) Kullaım Süres (15dak br ver göderme durumu) Hartada İzleyeblme Uzakta Chaz Ayarlarıı Değştreblme GPS Alıcı Kaal Sayısı Chaz Ağırlığı (gr) Çft Yölü Telefo Görüşmes 2 2 2 2 0,1130 65327 0,1130 65327 0,11538 4615 0,11538 4615 0,08089 3683 0,08089 3683 0,0808 9368 0,0808 9368 0,1129 0323 0,1129 0323 Telefo Numarası Kaydedeblme Ortam Dleme LCD kra Şarj Olma Süres (saat) 0,0285 48124 2 2 0,0171 28874 0,0285 48124 2 2 0,0171 28874 0,0376 88442 0,1130 65327 0,1130 65327 0,0125 62814 0,0285 4812 0,0171 2887 0,0285 4812 0,0171 2887 0,06923 0769 0,11538 4615 0,11538 4615 0,02307 6923 0,04853 621 0,08089 3683 0,08089 3683 0,03466 8721 0,0485 3621 0,0808 9368 0,0808 9368 0,0346 6872 0,0806 4516 0,1129 0323 0,1129 0323 0,0483 871 0,0285 4812 0,0171 2887
25 BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 Kullaım Süres (15dak br ver göderme) Hartada İzleyeblme Uzakta chaz ayarlarıı değştreblme 33116 33116 0,0122 3491 33116 33116 0,0122 3491 0,1884 42211 0,1884 42211 0,0075 37688 3312 3312 0,0122 3491 3312 3312 0,0122 3491 0,16153 8462 0,16153 8462 0,00769 2308 0,24268 1048 0,24268 1048 0,02696 4561 0,2426 8105 0,2426 8105 0,0269 6456 0,1451 6129 0,1451 6129 0,0161 2903 3312 3312 0,0122 3491 0,1130 0,11538 0,08089 0,0808 0,1129 GPS Alıcı Kaal Sayısı 2 2 65327 4615 3683 9368 0323 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3.3.1.2. Krterler öcelkler hesaplaması (Calculato of the Prortes of the Crtera) Tablo 3.5. Krterler ç öcelk değerler matrs (Prorty value matrx for crtera) Alteratfler yüzde öem dağılımlarıı belrlemes (Determato of mportace percetage dstrbuto of alteratves) Bu kısımda sadece krterler ç yüzde öem dağılımları hesaplamaktadır. Öcelkle krterler kl karşılaştırma matrsler hazırlaıp sorasıda krterler ormalzasyoları hesaplaarak krterler öcelk değerler belrlemektedr. 3.3.1.3. Alteratfler kl karşılaştırma matrsler (Parwse comparso matrx of alteratves) Kş Takp Chazıı seçm ç 5 alteratf belrlemştr. Belrlee alteratfler kl karşılaştırma matrsler Ax aşağıdak gbdr.. Madde 3.2.1.1. dek (Tablo 3.1 Krterler kl karşılaştırılma matrs) dkkate alıdığıda; Bua göre; Krterler Öcelk Değerler Matrs CW aşağıdak gb oluşmaktadır. Tablo 3.6. Öcelk değerler matrs (Prorty value matrx) CW --- Krterler Öcelk Değerler Chaz Ağırlığı (gr) 0,093136239 Çft Yölü Telefo Görüşmes 0,093136239 Telefo Numarası Kaydedeblme 0,042737741 Ortam Dleme 0,093136239 LCD kra 0,093136239 Şarj Olma Süres (saat) 0,023900865 Kullaım Süres (15dak br) 0,226516964 Hartada İzleyeblme 0,226516964 Uzakta chaz ayarlarıı değştreblme 0,01464627 GPS Alıcı Kaal Sayısı 0,093136239 Tablo 3.7. Chaz ağırlığıa göre karşılaştırma matrs (Comparso matrx by weght of the devce) Ax --- Alteratfler Karşılaştırma Matrs Chaz Ağırlığıa Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 1 1/5 1/7 1/3 1/3 Ürü-2 5 1 1/3 3 3 Ürü-3 7 3 5 Ürü-4 3 1/3 1/5 1 1 Ürü-5 3 1/3 1/5 1 1 Tablo 3.8. Çft yölü telefo görüşmese göre karşılaştırılma matrs (Comparso matrx accordg to the two-way telephoe coversato) Ax --- Alteratfler Karşılaştırma Matrs Çft Yölü Telefo Görüşmese Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 1 1 7 7 7 Ürü-2 1 1 7 7 7 Ürü-3 1/7 1/7 1 1 1 Ürü-4 1/7 1/7 1 1 1 Ürü-5 1/7 1/7 1 1 1
BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 26 Tablo 3.9. Telefo umarası kaydedeblme sayısıa göre karşılaştırma matrs (Comparso matrx by the umber of telephoe umber recordg ablty) Ax --- Alteratfler Karşılaştırma Matrs Telefo Numarası Kaydedeblme Sayısıa Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 1 Ürü-2 1/5 1 1/5 1 1/5 Ürü-3 1 Ürü-4 1/5 1 1/5 1 1/5 Ürü-5 1 Tablo 3.10. Ortam dleme özellğe göre karşılaştırılma matrs (Comparso matrx accordg to evromet lsteg feature) Ax --- Alteratfler Ortam Dleme Özellğe Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 1 7 7 7 1 Ürü-2 1/7 1 1 1 1/7 Ürü-3 1/7 1 1 1 1/7 Ürü-4 1/7 1 1 1 1/7 Ürü-5 1 7 7 7 1 Tablo 3.11. LCD ekra özellğe göre karşılaştırılma matrs (Comparso matrx accordg to the LCD scree feature) Ax --- Alteratfler Karşılaştırma Matrs LCD kra Özellğe Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 1 7 7 7 7 Ürü-2 1/7 1 1 1 1 Ürü-3 1/7 1 1 1 1 Ürü-4 1/7 1 1 1 1 Ürü-5 1/7 1 1 1 1 Tablo 3.12. Şarj olma sürese göre karşılaştırma matrs (Comparso matrx accordg to the chargg tme) Ax --- Alteratfler Karşılaştırma Matrs Şarj Olma Sürese Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 1 1 1/5 1/3 1 Ürü-2 1 1 1/5 1/3 1 Ürü-3 5 5 1 3 5 Ürü-4 3 3 1/3 1 3 Ürü-5 1 1 1/5 1/3 1 Tablo 3.13. Kullaım sürese (15dak br ver göderme) göre karşılaştırma matrs (Comparso matrx by lfetme (15m sedg data)) Ax --- Alteratfler Karşılaştırma Matrs Kullaım Sürese (15dak br ver göderme) Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 1 9 3 5 7 Ürü-2 1/9 1 1/7 1/5 1/3 Ürü-3 1/3 7 1 3 5 Ürü-4 1/5 5 1/3 1 3 Ürü-5 1/7 3 1/5 1/3 1 Tablo 3.14. Hartada zleyeblme özellğe göre karşılaştırılma matrs (Comparso matrx accordg to trackg o the map feature) Ax --- Alteratfler Karşılaştırma Matrs Hartada İzleyeblme Özellğe Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 1 1 1 1 1 Ürü-2 1 1 1 1 1 Ürü-3 1 1 1 1 1 Ürü-4 1 1 1 1 1 Ürü-5 1 1 1 1 1 Tablo 3.15. Uzakta chaz ayarlarıı değştreblme özellğe göre karşılaştırılma matrs (Comparso matrx accordg to remote chagg of devce settgs feature) Ax --- Alteratfler Karşılaştırma Matrs Uzakta Chaz Ayarlarıı Değştreblme Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 1 1 1 1 1 Ürü-2 1 1 1 1 1 Ürü-3 1 1 1 1 1 Ürü-4 1 1 1 1 1 Ürü-5 1 1 1 1 1 Tablo 3.16. GPS alıcı kaal sayısıa göre (By the umber of GPS recever chaels) Ax --- Alteratfler GPS Alıcı Kaal Sayısıa Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 9 3 3 Ürü-2 1/5 1 7 3 3 Ürü-3 1/9 1/7 1 1/7 1/7 Ürü-4 1/3 1/3 7 1 1 Ürü-5 1/3 1/3 7 1 1
27 BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 İkl karşılaştırma matrsler gelştrldkte sora, karşılaştırıla her elemaı öcelğ hesaplamasıa geçlmektedr. Öcelk değerler hesaplaması krterler ormalze edlmes çermektedr. Bu amaçla kullaıla çeştl yötemler mevcuttur. Acak lteratürde e yaygı olarak kullaıla ormalzasyo yötemde her sütuu elemaları o sütuu toplamıa bölümektedr. lde edle değerler satır toplamı alııp, bu toplam satırdak elema sayısıa bölümektedr [14]. 3.3.1.4. Alteratfler ormalzasyolarıı hesaplaması (Calculato of ormalzato of alteratves) Belrledğmz Alteratfler Normalzasyo Matrsler ANx aşağıdak gb oluşmaktadır. Madde 3.2.1.2. dek (Tablo 3.1 Krterler kl karşılaştırılma matrs) dkkate alıdığıda; Çzelge 3.17. Chaz ağırlığıa göre ormalzasyo matrs (Normalzato matrx accordg to the devce weght) ANx --- Alteratfler Normalze Matrs Chaz Ağırlığıa Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 0,0526 31579 0,0410 9589 0,0761 42132 0,0322 58065 0,0322 58065 Ürü-2 0,2631 57895 0,2054 79452 0,1776 64975 0,2903 22581 0,2903 22581 Ürü-3 0,3684 21053 0,6164 38356 0,5329 94924 0,4838 70968 0,4838 70968 Ürü-4 0,1578 94737 0,0684 93151 0,1065 98985 0,0967 74194 0,0967 74194 Ürü-5 0,1578 94737 0,0684 93151 0,1065 98985 0,0967 74194 0,0967 74194 Toplam 1 1 1 1 1 Tablo 3.18. Çft yölü telefo görüşmese göre (Accordg to the two-way telephoe coversato) ANx --- Alteratfler Çft Yölü Telefo Görüşmese Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 Ürü-2 Ürü-3 Ürü-4 Ürü-5 Tablo 3.19. Telefo umarası kaydedeblme sayısıa göre ormalzasyo matrs (Normalzato matrx by the umber of telephoe umber recordg ablty) ANx --- Alteratfler Normalze Matrs Telefo Numarası Kaydedeblme Sayısıa Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 Ürü-2 Ürü-3 Ürü-4 Ürü-5 Toplam 1 1 1 1 1 Tablo 3.20. Ortam dleme özellğe göre ormalzasyo matrs (Normalzato matrx accordg to evromet lsteg feature) ANx --- Alteratfler Normalze Matrs Ortam Dleme Özellğe Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 Ürü-2 Ürü-3 Ürü-4 Ürü-5 Toplam 1 1 1 1 1 Tablo 3.21. LCD ekra özellğe göre ormalzasyo matrs (Normalzato matrx accordg to the LCD scree feature) ANx --- Alteratfler Normalze Matrs LCD kra Özellğe Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 0,6363 63636 0,6363 63636 0,6363 63636 0,6363 63636 0,6363 63636 Ürü-2 Ürü-3 Ürü-4 Ürü-5 Toplam 1 1 1 1 1
BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 28 Tablo 3.22. Şarjolma sürese göre (Accordg to the chargg tme) ANx --- Alteratfler Normalze Matrs Şarj Olma Sürese Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 0,1034 48276 0,0666 66667 Ürü-2 0,1034 48276 0,0666 66667 0,4545 0,4545 0,5172 0,4545 0,6 Ürü-3 45455 45455 41379 45455 0,2727 0,2727 0,1724 0,2727 0,2 Ürü-4 27273 27273 13793 27273 Ürü-5 0,1034 48276 0,0666 66667 Toplam 1 1 1 1 1 Tablo 3.23. Kullaım sürese göre (Accordg to the lfetme) ANx --- Alteratfler Kullaım Sürese (15dak br ver göderme) Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 0,5595 0,6415 0,5244 0,4285 0,36 Ürü-1 02664 47862 75524 71429 0,0621 0,0305 0,0209 0,0204 0,04 Ürü-2 66963 49898 79021 08163 0,1865 0,2138 0,3146 0,3061 0,28 Ürü-3 00888 49287 85315 22449 0,1119 0,0712 0,1048 0,1836 0,2 Ürü-4 00533 83096 95105 73469 0,0799 0,0427 0,0349 0,0612 0,12 Ürü-5 28952 69857 65035 2449 Toplam 1 1 1 1 1 Tablo 3.24. Hartada zleyeblme özellğe göre (Accordg to trackg o the map feature) ANx --- Alteratfler Normalze Matrs Hartada İzleyeblme Özellğe Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Ürü-2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Ürü-3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Ürü-4 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Ürü-5 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Toplam 1 1 1 1 1 Tablo 3.25. Uzakta chaz ayarlarıı değştreblmese göre ormalzasyo matrs (Normalzato matrx accordg to remote chagg of devce settgs feature) ANx --- Alteratfler Normalze Matrs Uzakta Chaz Ayarlarıı Değştreblme Özellğe Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Ürü-2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Ürü-3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Ürü-4 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Ürü-5 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Tablo 3.26. GPS alıcı kaal sayısıa göre (By the umber of GPS recever chaels) ANx --- Alteratfler Normalze Matrs GPS Alıcı Kaal Sayısıa Göre Ürü1 Ürü2 Ürü3 Ürü4 Ürü5 Ürü-1 0,5056 17978 0,4098 36066 0,3103 44828 0,5478 26087 0,5478 26087 Ürü-2 0,1011 23596 0,0819 67213 0,1724 13793 0,0608 69565 0,0608 69565 Ürü-3 0,0561 79775 0,0163 93443 0,0344 82759 0,0260 86957 0,0260 86957 Ürü-4 0,1685 39326 0,2459 01639 0,2413 7931 0,1826 08696 0,1826 08696 Ürü-5 0,1685 39326 0,2459 01639 0,2413 7931 0,1826 08696 0,1826 08696 Toplam 1 1 1 1 1 3.3.1.5. Alteratfler öcelkler hesaplaması (Calculato of the prortes of the alteratves) Alteratfler Öcelk Değerler Matrs AWx aşağıdak gb oluşmaktadır. Madde 3.2.1.3. dek (Tablo 3.5. Krterler ç öcelk değerler matrs) dkkate alıdığıda, Tablo 3.27. Chaz ağırlığıa göre öcelk değerler (Prorty values accordg to the devce weght) AWx --- Alteratfler Chaz Ağırlığıa Göre Öcelk Değerler Ürü-1 0,046877146 Ürü-2 0,245389497 Ürü-3 0,497119254 Ürü-4 0,105307052 Ürü-5 0,105307052
29 BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 Tablo 3.28. Çft yölü telefo görüşmese göre öcelk değerler (Prorty values accordg to the two-way telephoe coversato) AWx --- Alteratfler Çft Yölü Telefo Görüşmese Göre Öcelk Değerler Ürü-1 Ürü-2 Ürü-3 Ürü-4 Ürü-5 Tablo 3.29. Telefo umarası kaydedeblme sayısıa göre öcelk değerler (Prorty values based o the umber of telephoe umber recordg ablty) AWx --- Alteratfler Telefo Numarası Kaydedeblme Sayısıa Göre Öcelk Değerler Ürü-1 Ürü-2 Ürü-3 Ürü-4 Ürü-5 Tablo 3.30. Ortam dleme özellğe göre öcelk değerler (Prorty value accordg to evromet lsteg feature) AWx --- Alteratfler Ortam DlemeÖzellğe Göre Öcelk Değerler Ürü-1 Ürü-2 Ürü-3 Ürü-4 Ürü-5 Tablo 3.31. LCD ekra özellğe göre öcelk değerler (Prorty values accordg accordg to the LCD scree feature) AWx --- Alteratfler LCD kra Özellğe Göre Öcelk Değerler Ürü-1 0,636363636 Ürü-2 Ürü-3 Ürü-4 Ürü-5 Tablo 3.32. Şarj olma sürese göre öcelk değerler (Prorty values accordg to the chargg tme) AWx --- Alteratfler Şarj OlmaSürese Göre Öcelk Değerler Ürü-1 0,088568443 Ürü-2 0,088568443 Ürü-3 0,496175549 Ürü-4 0,238119122 Ürü-5 0,088568443 Tablo 3.33. Kullaım sürese göre öcelk değerler (Prorty values accordg to the lfetme) AWx --- Alteratfler Kullaım Sürese (15dak br ver göderme) Göre Öcelk Değerler Ürü-1 0,502819496 Ürü-2 0,034820809 Ürü-3 0,260231588 Ürü-4 0,134350441 Ürü-5 0,067777667 Tablo 3.34. Hartada zleyeblme özellğe göre öcelk değerler (Prorty values accordg to trackg o the map feature) AWx --- Alteratfler Hartada İzleyeblme Özellğe Öcelk Değerler Ürü-1 0,2 Ürü-2 0,2 Ürü-3 0,2 Ürü-4 0,2 Ürü-5 0,2 Tablo 3.35. Uzakta chaz ayarlarıı değştreblme özellğe göre öcelk değerler (Prorty values accordg to remote chagg of devce settgs feature) AWx --- Alteratfler Uzakta Chaz Ayarlarıı Değştreblme Özellğe Göre Öcelk Değerler Ürü-1 0,2 Ürü-2 0,2 Ürü-3 0,2 Ürü-4 0,2 Ürü-5 0,2
BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 30 Tablo 3.36. GPS alıcılı kaal sayısıe göre öcelk değerler (Prorty values by the umber of GPS recever chaels) AWx --- Alteratfler GPS Alıcı KaalSayısıa Göre Öcelk Değerler Ürü-1 0,464290209 Ürü-2 0,095448746 Ürü-3 0,031845978 Ürü-4 0,204207533 Ürü-5 0,204207533 Hem Krterler ç hemde Alteratfler ç Öcelk değerler buludukta sora, belrlee krterler ağırlıkları ı tutarlı olup olmadığıı belrlemek ç Tutarlılık Kotrolü yapılmalıdır. 3.4. Tutarlılık Kotrolü (Cosstecy Check) AHP ked çde e kadar tutarlı br sstematğe sahp olsa da souçları gerçekçlğ doğal olarak, karar verc krterler arasıda yaptığı brebr karşılaştırmadak tutarlılığa bağlı olacaktır. AHP bu karşılaştırmalardak tutarlılığı ölçüleblmes ç br süreç öermektedr. Souçta elde edle Tutarlılık Oraı (CR) le bulua öcelk vektörüü ve dolayısıyla krterler arasıda yapıla brebr karşılaştırmaları tutarlılığı test edleblmes mkâıı sağlamaktadır. AHP, CR hesaplamasıı özüü, krter sayısı le Temel Değer adı verle () br katsayıı karşılaştırılmasıa dayadırmaktadır. ı hesaplaması ç öcelkle karşılaştırma matrs le W öcelk vektörüü matrs çarpımıda D sütu vektörü elde edlr. a a. D.. a 11 21 1 a a a 12 22 2......... a1 w1 a 2 w2.. x.... a w 3.4.1. Krterler ç tutarlılık kotrolüü hesaplaması (Calculatg the cosstecy check for crtera) Krterler ç C Karşılaştırma Matrs le CW Öcelk Matrss, matrs çarpımı; [C]X[CW] 0,96693394 0,96693394 0,43350554 0,96693394 0,96693394 0,23994096 2,36288871 2,36288871 0,14802376 0,96693394 ş. 3.1 formülüde taımladığı gb, bulua D sütu vektörü le W sütu vektörüü karşılıklı elemalarıı bölümüde her br değerledrme faktörüe lşk temel değer () elde edlr. Bu değerler artmetk ortalaması (ş. 3.2 formülü) se karşılaştırmaya lşk temel değer () verr. d w 1,2,..., 1 (3.2) (3.1) Bua göre; Krterler ç ş. 3.1 ve ş. 3.2 formüller uygulaırsa; ve λ = 10,3061 ([C]X[CW])/[CW] 10,38193 10,38193 10,14339 10,38193 10,38193 = 10,03901 10,4314 10,4314 10,10658 10,38193 soucu buluur. Böylelkle Temel Değer ola λ bulumuş olur. hesapladıkta sora Tutarlılık Gösterges (), aşağıdak (ş. 3.3) formülde yararlaarak hesaplaablr. (3.3) 1
31 BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 Bua göre; Krterler ç Tutarlılık Gösterges bulmak ç ş. 3.3 formülü uygulaırsa; = 0,03402 buluur. So aşamada se, Radom Gösterge () olarak adladırıla ve Tablo 3.37 da gösterle stadart düzeltme değere bölüerek (ş 3.4 formülü) CR elde edlr. Tablo 3.37 da faktör sayısıa karşılık gele değer seçlr. Öreğ 10 faktörlü br karşılaştırmada kullaılacak değer Tablo 3.37 da 1.49 olacaktır. Tablo 3.37 Radom gösterge (Radom Idex ()) N 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 0 0 0,58 0,90 1,12 1,24 1,35 1,41 1,45 1,49 1,51 1,48 1,56 CR (3.4) Bua göre; Krterler ç Tutarlılık Oraı bulmak ç ş 3.4 formülü uygulaırsa; CR = 0,02283 buluur. CR İkl karşılaştırma yargılarıı tutarlılığıı ölçmek ç Saaty tarafıda öerle br tutarsızlık oraı kullaılmaktadır [15]. Tutarsızlık oraı, her kl karşılaştırma matrs ç hesaplamakta ve bu CR oraı 0.10 de küçük olması stemektedr. Krterler ç hesaplaa tutarsızlık oraı 0.10 u altıda se krterler yeterl br tutarlılık sergledğ ve değerledrme devam edebleceğ kabul edlmektedr. ğer krterler tutarsızlık oraı 0.10 u üstüde se krterler tutarsız kabul edlmektedr. Bu durumda krter değerler yleştrlmes gerekmektedr. Bua göre; CR = 0,02283 < 0,10 olduğu ç belrlee Krterler Ağırlıklarıı Tutarlı olduğu söylemek mümküdür. Buraya kadar sadece Krterler kl karşılaştırma matrs ç Tutarlılık ölçümü yapılmıştır. Ayı şeklde Alteratfler Karşılaştırma Matrsler çde Tutarlılık test yapılmalıdır. 3.4.2. Alteratfler ç tutarlılık kotrolüü hesaplaması (Calculato of the cosstecy check for alteratves) Bu aşamada Başlık 3.3.1. Krterler ç tutarlılık kotrolüü hesaplaması kousudak formüller (ş.3.1, ş.3.2, ş.3.3, ş.3.4) belrlee alteratfler değerlerç de ayı şeklde uygulaır. Bua göre; Alteratfler ç Tutarlılık hesaplamaları aşağıdak gbdr. Chaz Ağırlığıa Göre Tablo 3.38 Chaz ağırlığıa göre tutarlılık oraı (Cosstecy rato by weght of the devce) [Ax]x[AWx] ([Ax]x[AWx])/[Awx] 0,237176783 5,059539727 1,277323956 5,205291889 2,614498285 5,259297976 0,532465892 5,056317521 0,532465892 5,056317521 1 1 CR 5,12735293 0,031838232 0,028426993 Çft Yölü Telefo Görüşmese Göre Tablo 3.39 Çft yölü telefo görüşmese göre tutarlılık oraı (Cosstecy rato of the two-way telephoe coversato) [Ax]x[AWx] ([Ax]x[AWx])/[Awx] 2,0588 5 2,0588 5 5 5 5 1 1 CR 5 0 0
BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 32 Telefo Numarası Kaydedeblme Sayısıa Tablo 3.40 Telefo umarası kaydedeblme özellğe göre tutarlılık oraı (Cosstecy rato accordg to telephoe umber recordg feature) [Ax]x[AWx] ([Ax]x[AWx])/[Awx] 1,470588235 5 5 1,470588235 5 5 1,470588235 5 1 1 CR 5 0 0 Ortam Dleme Özellğe Göre Tablo 3.41 Ortam dleme özellğe göre tutarlılık oraı (Cosstecy rato accordg to the ambet lsteg feature) [Ax]x[AWx] ([Ax]x[AWx])/[Awx] 2,0588 5 5 5 5 2,0588 5 1 1 CR 5 0 0 LCD kra Özellğe Göre Tablo 3.42 LCD ekra özellğe göre göre tutarlılık oraı (Cosstecy rate tha by LCD scree feature) [Ax]x[AWx] ([Ax]x[AWx])/[Awx] 3,181818182 5 0,454545455 5 0,454545455 5 0,454545455 5 0,454545455 5 1 1 CR 5 0 0 Şarj Olma Sürese Göre Kullaım Sürese (15dak br ver göderme) Göre Tablo 3.43 Şarj olma sürese göre tutarlılık oraı (Cosstecy rato by chargg tme) [Ax]x[AWx] ([Ax]x[AWx])/[Awx] 0,44431348 5,016611609 0,44431348 5,016611609 2,53905956,117260551 1,200626959 5,042127435 0,44431348 5,016611609 1 Tablo 3.44 Kullaım sürese göre tutarlılık oraı (Cosstecy rato by the lfetme) [Ax]x[AWx] ([Ax]x[AWx])/[Awx] 2,74309741,455431689 0,177328227 5,09259353 1,413523405 5,431790266 0,699095248 5,203520323 0,340901248 5,029698779 1 CR 5,04184456 0,010461141 0,009340304 1 1 CR 5,24260692 0,060651729 0,05415333
33 BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 Hartada İzleyeblme Özellğe Göre Tablo 3.45 Hartada zleyeblme özellğe göre tutarlılık oraı (Cosstecy rato by trackg o the map feature) [Ax]x[AWx] ([Ax]x[AWx])/[Awx] 1 1 CR 5 0 0 Tablo 3.46 Uzakta chaz ayarlarıı değştreblme özellğe göre tutarlılık oraı (Cosstecy rato by remote chagg of devce settgs feature) Uzakta Chaz Ayarlarıı [Ax]x[AWx] ([Ax]x[AWx])/[Awx] Değştreblme 5 0 0 1 1 CR GPS Alıcı Kaal Sayısıa Göre Tablo 3.47 GPS alıcı kaal sayısıa göre tutarlılık oraı (Cosstecy rato by the umber of GPS recever chael) [Ax]x[AWx] ([Ax]x[AWx])/[Awx] 2,453392943 5,284179798 0,483675033 5,06737963 0,160868538 5,05145542 1,072446554 5,251748242 1,072446554 5,251748242 1 1 CR 5,18130227 0,045325567 0,040469256 Bua göre; yukarıdak tablolarda görüldüğü gb Alteratfler Tutarlılık oralarıı heps 0.10 değerde küçük çıkmıştır. Bu durumda alteratfler ç kullaıla değerler bütüüyle Tutarlı olduğu söyleeblr. 3.5. Her Br Faktör İç, m Karar Noktasıdak Yüzde Öem Dağılımları Buluur (For each factor, s Importat to Fd Percet Dstrbuto m Decso Pot) Şmdye kadar hesapladığımız öcelk değer matrsler brleştrerek her br krter ç, alteratfler yüzde öem dağılımları bulumuş olur. Başlık 3.2.2.3. Alteratfler Öcelkler Hesaplaması kousudak matrsler brleşm aşağıdak gbdr. Ya [AWx] ler brleşm matrs; Tablo 3.48 Öcelk değerler matrs (Prorty values matrx) Alteratfler Öcelk Değerler Matrs Ürü-1 Ürü-2 Chaz Ağırlığı (gr) 0,0468 77146 0,2453 89497 Çft Yölü Telefo Görüşmes Telefo Numarası Kaydedeblme Ortam Dleme LCD kra 0,6363 63636 Şarj Olma Süres (saat) 0,0885 68443 0,0885 68443 Kullaım Süres (15dak br ver göderme durumu) 0,50281949 6 0,03482080 9 Hartada İzleyeblme Uzakta chaz ayarlarıı değştreblme 0,2 0,2 0,2 0,2 GPS Alıcı Kaal Sayısı 0,4642 90209 0,0954 48746
BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 34 Ürü-3 Ürü-4 Ürü-5 0,4971 19254 0,1053 07052 0,1053 07052 0,4961 75549 0,2381 19122 0,0885 68443 0,26023158 8 0,13435044 1 0,06777766 7 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,0318 45978 0,2042 07533 0,2042 07533 3.6. Karar Noktalarıdak Souç Dağılımıı Buluması (Determg the result Dstrbuto o the Decso Pots) AHP' so aşaması, karar problem çözümlemes aşamasıdır. Bu aşamada problem aa hedef gerçekleştrlmesde karar alteratfler sıralaması olarak hzmet edecek br karma öcelkler vektörü oluşturulur. Bu vektörü oluşturmak ç her değşke ç belrlee öcelk vektörler ağırlıklı ortalaması alıır [16]. Bu aşamada Başlık 3.4. Her Br Faktör İç, m Karar Noktasıdak Yüzde Öem Dağılımları Buluur kousudak Alteratfler Öcelk Değerler Matrs le Başlık 3.2.1.3. Krterler Öcelkler Hesaplaması kousudak Krterler Öcelk Değerler Matrs Matrs Çarpımı le Souç Matrs elde edlmektedr. Ya [AWx] le [CW] matrsler Matrs çarpımı soucu aşağıdak gbdr. Alteratf Öcelk Değerler Matrs X Krterler Öcelk Değerler Matrs SONUÇ (CONCLUSION) Ürü - 1 0,360393732 1 Ürü - 2 0,144791139 3 Ürü - 3 0,200298432 2 Ürü - 4 0,135121698 5 Ürü - 5 0,159394998 4 Bu souca göre; Ürü 1 Ürü 3 Ürü 2 Ürü 5 Ürü 4 1.öcelkl satı alıması gereke Marka 2.öcelkl satı alıması gereke Marka 3.öcelkl satı alıması gereke Marka 4.öcelkl satı alıması gereke Marka 5.öcelkl satı alıması gereke Marka 4. SONUÇ (CONCLUSION) Kş takp chazları, sevdklermzle letşmmz koparmamak ve zor alarıda yaıda olablmek ç krtk öeme sahptr. So yıllarda ye gelşmekte ola kş takp chazlarıı, tekoloj tabalı bleşelerde oluştuğu düşüüldüğüde tekoloj hızıyla paralel br gelşme sürec geçrdğ söyleeblr. Tekoloj değşm ve gelşm hızıa bağlı olarak mevcut pyasada farklı özellklere sahp brçok kş takp chazı bulumaktadır. Bu durumda brçok seçeek arasıda stek ve htyaçları karşılayablecek e uygu kş takp chazı seçm problem öem ortaya çıkmaktadır. Böyle br seçm problemde, sezglermze güvemek veya çevrede aldığımız kullaıcı bldrmlerde zyade blmsel br yaklaşım ola Aaltk Hyerarş Sürec uygulamasıı doğru karar vermemze yardımcı olacağı düşüülmektedr. Bu çalışmada, kş takp chazı ürete 5 farklı frmaya at 5 farklı ürü kş takp chazlarıı pyasa özellkler dkkate alıarak belrlee o adet krter kapsamıda değerledrlmştr. Belrlee alteratfler ve krterler aaltk hyerarş sürece göre rdelemştr. Sırasıyla alteratfler ve krterler kl karşılaştırma matrsler, ormalzasyoları, öcelk değerler hesaplamıştır. Krterler ve alteratfler ç ayrı ayrı hesaplaa öcelk değerlere matrs çarpımı uygulayarak alteratfler krterlere göre öcelk değerler hesaplamıştır. Böylelkle uygulaa yötem adımları soucuda, alteratfler arasıda kullaıcı stek ve htyaçlarıı e y karşılaya kş takp chazıı Ürü 1 olduğu belrlemştr. İsalık tarh boyuca, herhag br seçm yaparke sa stek ve htyaçlarıı breyde breye değşklk gösterdğ görülmektedr. Bu durumda çalışmada yer ala kş takp chazı seçmde stele chaz özellkler de kşde kşye değşklk gösterebleceğ so derece doğal br durumdur. Çalışmada belrlee krterler ve alteratflere verle değerler farklı karar vercler tarafıda değerledrlmes durumuda bulgularıda değşebleceğ uutulmaması gereke öeml br okta olarak düşüülmeldr. KAYNAKLAR (RFRNCS) [1] T. Harcar, Slahlı Kuvvetlerde Karar Verme 1 c Baskı, K.H.O Yayıları, Akara, 9-12 (1992). [2] B.J.R. Harold, Quattatve Aalyss for Busess Decsos 4th dto, Rchard D.Irw Ic., Homewood, llos, 19 (1973). [3] J.A.F. Stoer, ve, R.. Freema, Maagemet 2d dto, Prtce Hall, New Jersey, 37-39 (1989).
35 BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 [4] R. vre, ve K. Üleg, Yöetmde Karar Verme 1.c Baskı, İTÜ Yayıları, 1478 (1992). [5] B.A. Hmmetoğlu, Karar Verme Yeteeğ Gelştrme 3 cü Baskı, Karıca Yayıları, İzmr, 23-25 (1971). [6] X. Wag,. Trataphyllou, Rakg rregulartes whe evaluatg alteratves by usg some LCTR methods, Omega, 36, 45 63 (2008). [7] W. Ho, Itegrated aalytc herarchy process ad ts applcatos-a lterature revew, uropea Joural of Operatoal Research, 186, 211 228 (2008). [8] R. A. Taha, T. Dam Mult-Crtera Applcatos Reewable ergy Aalyss, a Lterature Revew, Research ad Techology Maagemet the lectrcty Idustry Gree ergy ad Techology, pp 17-30 (2013). [9] Z.G. Göktolga, B. Gökalp, İş seçm etkleye krterler ve alteratfler AHP metodu le belrlemes, C.Ü. İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt 13, Sayı 2, (2012). [10] A. Gügör, G. Serhadlıoğlu, S.. Kese A fuzzy AHP approach to persoel selecto problem, Appled Soft Computg, 9, 641-646 (2009). [11] A. Ishzaka, A. Labb, Selecto of ew producto facltes wth the Group Aalytc HerarchyProcess Orderg method, xpert Systems wth Applcato 38, 7317-7325(2011). [12] J.L. Garca, A. Alvarado, J. Blaco,. Jmeez, A.A. Maldoado, G. Cortes, Mult-attrbute evaluato ad selecto of stes for agrcultural productwarehouses based o a Aalytc Herarchy Process, Computers ad lectrocs Agrculture 100, 60-69 (2014). [13] M.S. Garca-Cascales, M.T. Lamata, Selecto of a cleag system for ege mateace based o the aalytcherarchy process, Computers & Idustral geerg 56, 1442-1451 (2009). [14] A. Karaüzüm, N. Atsa, Aaltk hyerarş yötem ve şletmeclk alaıdak uygulamaları, Akdez İ.İ.B.F. Dergs, 1(1) 83-105 (2001). [15] T. L. Saaty, The Aalytc Herarchy Process 4th dto, McGraw-Hll Book Co., New York, 9-126 (1980). [16] F. Zahed, A smulato study of estmato methods the aalytc herarchy process, Soco- coomc Plag Sceces, 20: 347-354 (1986).