Bir küme nesnelere bakış açımızla değil onları gruplandırmamız ile ilgilidir.



Benzer belgeler
ÜNİTE 11 ÜNİTE 9 MATEMATİK. Kümeler. 1. Bölüm: Kümelerde Temel Kavramlar 2. Bölüm: Kümelerde İşlemler. 9. Sınıf Matematik

KÜMELER ÜNİTE 1. ÜNİTE 1. ÜNİTE 2. ÜNİTE 1. ÜNİT

KÜMELER. İyi tanımlanmış nesneler topluluğuna küme denir. Bir küme, birbirinden farklı nesnelerden oluşur. Bu nesneler somut veya soyut olabilir.

Cebir Notları. Kümeler. Gökhan DEMĐR, KÜME KAVRAMI

KÜMELER. A = {x : (x in özelliği)} Burada x : ifadesi öyle x lerden oluşur ki diye okunur. Küme oluşturur. Çünkü Kilis in üç tane ilçesi.

KÜMELER ÜNİTE 1. ÜNİTE 1. ÜNİTE 1. ÜNİTE 1. ÜNİT

KÜMELER KÜMELER. Ortak Özellik Yöntemi: Kümenin içindeki elemanlar ortak bir özelliğe yazılır.

Starboard dosya aç dosyayı seçerek Andropi teach menu içe aktar dosyayı seçiyoruz nesne olarak seç

1 A IV. a. Kümelerin Gösterimleri-Boş Küme-Denk ve Eşit Kümeler A II. A. a VI. A. b C ) c. 1. A kümesini venn şeması ile gösteriniz.

SONUÇ YAYINLARI. 9. Sınıf Kümeler

YENİ ORTAÖĞRETİM MATEMATİK PROGRAMINA UYGUNDUR. YGS MATEMATİK 3. KİTAP MERVE ÇELENK FİKRET ÇELENK

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ

A { x 3 x 9, x } kümesinin eleman sayısı A { x : x 1 3,x } kümesinin eleman sayısı KÜMELER

Cebir Notları. Kümeler TEST I. Gökhan DEMĐR,

L İ S E S İ MATEMATİK. Kümeler. Üzerine Kısa Çalışmalar

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI TEMEL EĞİTİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMI PAMUK ŞEKERİM I (Kavram Eğitimi Kitabı)

KÜMELER 05/12/2011 0

YAZILI ÇALIŞMA TEKNİKLERİ. w w w. g e o m e t r i g o r m e t e k n i k l e r i. c o m. { } : boþ küme demek deðildir. ÇÖZÜMÜ:

TEOG. Kümeler KÜME VE ELEMAN KAVRAMI ÖRNEK KÜMELERİN GÖSTERİMİ ÖRNEK ÖRNEK KÜMENİN ELEMAN SAYISI ÖRNEK 3. ORTAK ÖZELLİK YÖNTEMİ 1.

Örnek...1 : Örnek...2 : A = { a, {a}, b, c, {b, d}, d }, B = { {a}, {c, d}, c, d, x, Δ } k ümeleri için s( AUB) kaçtır?

6BÖLÜM ONDALIK SAYILAR

TEMEL SAYMA KURALLARI

{ x,y x y + 19 = 0, x, y R} = 3 tir. = sonlu kümesinin 32 tane alt kümesinde

TEST - 1 ÖDEV TESTİ elemanlı alt kümelerinin sayısı 3 elemanlı alt kümelerinin. 1. A = {1, {2}, {1, 2}, 3, Ø} kümesi için aşağıdakilerden

5. A ve B gibi iki cümleden A nın bir, B nin iki elemanı A B cümlesinin elemanı değildir. dışında A. 9. A ve B iki kümedir.

Küme Temel Kavramları

MÜSLÜM ERDOĞAN İLKOKULU 1B SINIFI

KÜMELER. Küme nesneler topluluğudur. Bu bölümde kümelerle kurulan matematiksel yapıyı tanıtacağız.

KÜMELER. Kümeler YILLAR MATEMATĐK ĐM /LYS. UYARI: {φ} ifadesi boş kümeyi göstermez.

2. SINIF İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİ İÇİN TEST ÇALIŞMASI. Hazırlayan Engin GÜNEY İşitme Engelliler sınıf Öğretmeni

8.Konu Sonlu ve sonsuz kümeler, Doğal sayılar

1. ÜNİTE 2. ÜNİTE 3. ÜNİTE. Bölüm 1 : Üslü Sayılar Bölüm 2 : Doğal Sayılar Bölüm 3 : Doğal Sayı Problemleri... 30

Tereyağının ½ sinden ve 1 saatin ¼ ünden bahsederiz. Bunlar kesirsel çoklukların

Örnek...4 : A = { a, b, c, d, {a}, {b,c}} kümesi veriliyor. Aşağıdakilerin doğru mu yanlış mı olduğunu yazınız.

Elemanların yerlerinin değiştirilmesi kümeyi değiştirmez. A kümesinin eleman sayısı s(a) ya da n(a) ile gösterilir.

Cebir Notları. Permutasyon-Kombinasyon- Binom TEST I. Gökhan DEMĐR,

KÜMELER Test A a,b,c, 1,2, A a,b,c,d 2. A,1,2,3, s(a) = 10 ve s(b) = B x:0 x 40 ve x 5k, k. 8. s(a) = 9 ve s(b) = 4

ÝÇÝNDEKÝLER. 1. ÜNÝTE Kümeler. 2. ÜNÝTE Bölünebilme Kurallarý ve Kesirler

KONU 1: ARAŞTIRMA SORUSU OLUŞTURMA VE VERİ TOPLAMA. Araştırma Sorusu Oluşturma

KÜMELER A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 30 B) 31 C) 32 D) 33 E) 34 A) 30 B) 25 C) 21 D) 19 E) 17 A) 24 B) 26 C) 28 D) 30 E) 32

Ali 8 yaşındadır. Ali den 1 yaş büyük olan Oya. Can ın 5 kalemi vardır. Ayla nın kalemleri Can ın kalemlerinden 3 fazladır. Ayla nın kalemi vardır.

Kesirler. Zaman Ölçme. Paralarımız

9. Sınıf Matemat k Ders İşleme Defter. Altın Kalem Yayınları

30 m 2 30 m m 2. Koridor. 42 m 2 42 m m 2

1) Aşağıdaki varlıklar içerisinde küme oluşturabilecek bir topluluğu yuvarlak içerisine alarak kümenin tarifini yapınız.

İçindekiler. 3. Sonlu ve Sonsuz Kümeler Denk ve Eşit Kümeler Kümelerde Birleşim ve Kesişim

HAYAT BİLGİSİ Değerlendirme 1

OKUMA-YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

PERMÜTASYON DERS NOTLARI. Sayma Yöntemleri. TEMEL SAYMA KURALLARI Toplama yoluyla sayma. Çarpma yoluyla sayma

2. Sınıf Kazanım Değerlendirme Testi -2

Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi. Doğal Sayılarla Bölme İşlemi

Matematiksel Beceriler

6. Sınıf MATEMATİK TEST 1 ÜSLÜ SAYILAR. 1. Tabanı 4 ve üssü 3 olarak gösterilen üslü ifade

Ders 2: Küme Teorisi, Örnek Uzay, Permütasyonlar ve Kombinasyonlar

MATEMATİK Fasikül 1 KONU ANLATIMLI FASİKÜL SET ÖLÇEN SIRA SENDE UYGULAMALARI ÇÖZÜMLÜ ÖRNEK SORULAR

2. Sınıf Cümle Oluşturma Cümle Bilgisi

ÜNİTE 1: TEMEL KAVRAMLAR

1. BÖLÜM: KÜMELERDE TEMEL KAVRAMLAR, KÜMELERDE İŞLEMLER BÖLÜM: KARTEZYEN ÇARPIM, KÜME PROBLEMLERİ BÖLÜM: GERÇEK SAYILAR...

İçindekiler. 3. Sonlu ve Sonsuz Kümeler Denk ve Eşit Kümeler Kümelerde Birleşim ve Kesişim

4. ve 5. Değerlendirme Sınavları. Puanlama Aşağıda...

.com. Faydalı Olması Dileklerimizle... Emrah&Elvan PEKŞEN

MATM 133 MATEMATİK LOJİK. Dr. Doç. Çarıyar Aşıralıyev

KURALLI VE DEVRİK CÜMLELER. --KURALLI CÜMLE: İş, hareket, oluş bildiren sözcükler cümlenin sonunda yer alıyorsa denir.

Adı-Soyadı: Deniz kampa kimlerle birlikte gitmiş? 2- Kamp malzemelerini nerede taşımışlar? 3- Çadırı kim kurmuş?

ÇIKARMA İŞLEMİ. A) Aşağıda modellenmiş olan çıkarma işlemlerini yapalım. B) Aşağıda modellenmiş olan çıkarma işlemlerini yapalım. ... c) eksilen ...

* ÇEVRE KORUMA HAFTASI * BABALAR GÜNÜ * RAMAZAN (ŞEKER) BAYRAMI * KULLANDIĞIMIZ ARAÇ VE GEREÇLER

kişi biri 4 kişilik, üçü ikişer kişilik 4 takıma kaç farklı şekilde ayrılabilir? (3150)

Her türlü görüş, öneri ve eleştirilerinize açık olduğumu bilmenizi ister çalışmalarınızda ve sınavlarınızda başarılar dilerim.

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΕΞΙ ( 6 ) ΣΕΛΙΔΕΣ

TÜRKÇE. NOT: soruları yukarıdaki metne göre cevaplayınız. cümlesinin sonuna hangi noktalama işareti konmalıdır?

İlter TÜRKMEN, Tolga TANIŞ, Simay AYDIN,

7. Aşağıda verilen önermelerin değillerini yazınız. a. p: Bazı aylar 30 gündür. p : Bazı aylar 30 gün değildir.

Ö.Ç BİLFEN OKULLARI GÜNLÜK EĞİTİM PROĞRAMI 6YAŞ 20.EKİM.PAZARTESİ-25.EKİM.CUMA

EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİ ÇİÇEK GRUBU EYLÜL AYI BÜLTENİ

6.Sınıf MATEMATİK. Doğal Sayılar (Üslü Nicelikler) Konu Testi. Test Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΕΠΤΑ (7) ΣΕΛΙΔΕΣ

7. 60 sayısı, ayrı ayrı kaç deste ve kaç düzine yapar? 9. Ahmet in babasının yaşı, 4 düzineye. Ahmet in babası aşağıdakilerden hangisidir?

MATEMATİK Fasikül 1 KONU ANLATIMLI FASİKÜL SET MEB TTKB NİN UYGULADIĞI 10 KÖK DEĞER FASİKÜLLERİMİZDE İŞLENMİŞTİR. EVLE OKUL BiR ARADA ATU

MERKEZİ ORTAK SINAV KAZANDIRAN MATEMATİK FÖYÜ

2. Sınıf Kazanım Değerlendirme Testi -1

2. Sınıf Bölme İşlemi Problemler

ATATÜRK İLKOKULU 2.SINIF MATEMATİK DERSİ Toplama,Çıkarma Çarpma,Bölme Problemleri 1

MATEMATİK. Metre ve Santimetre. 1. Aşağıdakilerden hangisi standart olmayan ölçü birimlerindendir? A) Metre B) Santimetre C) Karış

2. Sınıf Çarpma işlemi Problem çözelim

yuvarlak masa yeşil erik üç kalem ihtiyar adam

MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA ORTA OKULU 6. SINIF MATEMATİK DERSİ YAZ ETKİNLİKLERİ

Doğal sayılar sayma sayıları olarak da bilinir ve kısaca saymak için kullanılan

3. Sınıf Matematik Kesirler

Kümenin özellikleri. KÜMELER Burada x : ifadesi öyle x lerden oluşur ki diye okunur. Örnek: Kilis in ilçeleri

Adım-Soyadım:... Oku ve renklendir.

MUTLU HAFTALAR. Emrah&Elvan PEKŞEN

MUTLU HAFTALAR. Emrah&Elvan PEKŞEN

THE ENGLISH SCHOOL GİRİŞ SINAVI Süre: 1 saat ve 30 dakika

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ

sayıların kümesi N 1 = { 2i-1: i N } ve tüm çift doğal sayıların kümesi N 2 = { 2i: i N } şeklinde gösterilebilecektir. Hiç elemanı olmayan kümeye

12.Konu Rasyonel sayılar

MateMito AKILLI MATEMATİK DEFTERİ

( ) (, ) Kombinasyon. Tanım: r n olmak üzere n elemanlı bir kümenin r elemanlı her alt kümesine bu n elemanın r li kombinasyonu denir.

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI EKİM AYI EĞİTİM PROGRAMI

Dikkat: Bir eleman, her iki kümede de olsa bile sadece bir kez yazılır.

Transkript:

Φ \ Є Ø ˆ KÜMELER Bir küme nesnelere bakış açımızla değil onları gruplandırmamız ile ilgilidir. Sınıf arkadaşlarınıza bakınız ve aşağıdaki gruplarda bulununanların isimlerini yazınız. a) Kızlar b) Erkekler c) Gözlük takanlar d) Sporcu olanlar e) Sarışın olanlar f) Amerikan milliyeti taşıyanlar Öğrenci gruplarından her birini küme olarak adlandırırız. Küme bir nesneler topluluğudur. Bu nesneler, rakamlar, ağaçlar, yada yukarıdaki örnekte olduğu gibi insanlar olabilir. ÖRNEK: Ali, 6.sınıfa başlarken babası ona bir bilgisayar, bir gömlek ve bir cetvel hediye ediyor. Babasının Ali ye hediye ettiği bu nesnelerin topluluğu bir kümedir. -ELEMAN Kümenin içinde bulunan nesnelere kümenin elemanları denir. Yukarıdaki örnekte belirtilen A = { bilgisayar, gömlek, cetvel } kümesini oluşturan bilgisayar, gömlek, ve cetvel A kümesinin birer elemanıdır. Ali nin matematik kitabı, kalemi A kümesinin elemanı değildir. Bilgisayar A kümesinin elemanıdır ifadesi, bilgisayar Є A biçiminde gösterilir. Matematik kitabı A kümesinin elemanı değildir ifadesi, matematik kitabı A biçiminde gösterilir. Kümede sözü edilen nesneler topluluğunun, yani kümenin elemanlarının iyi belirtilmesi şarttır. 1

ÖRNEK: Bazı ressamlar bir küme değildir. Örneğin Picasso bu kümenin elemanı mıdır, değil midir bilemiyoruz. Fakat "Türk ressamları"nın bir küme belirttiğini söyleyebiliriz. ÖRNEK: Benzer şekilde Bazı çiçek adları da bir küme değildir. Küme elemanları iyi belirtilmemiştir. Hangi çiçek adlarının kümenin elemanı olduğu belli değildir. SORU: Sizce, bir pastanede bulunan pasta adları bir küme midir, değil midir? Kümelerde her bir eleman bir kez tekrarlanır. -KÜMELERİN GÖSTERİMİ Kümeye verilen adlar A, B, C gibi birer büyük harfle gösterilir. Kümenin elemanları üç yöntemle gösterilir. 1. Kapalı parantez yöntemi ile gösterilen kümelere örnek B = { } ile verilmiştir. Kümenin elemanları bir kapalı parantez içinde sıralanmıştır. B = {kitap, defter, kalemlik } Ayşe nin okul çantasında bulunan eşyalara bir örnektir. 2. Kümenin özellikleri ile örneklenen küme elemanları da şu şekilde gösterilir. C = { x x bahçemizde bulunan çiçeklerin renkleri} 3. Venn şeması yönteminde kümenin elemanlarının belirttiği nesneler bir kapalı eğrinin içine birer nokta ile gösterilir. B kümesinin elemanı olan nesneleri gösteren noktalar kapalı eğrinin içine yazılır. B kümesinin elemanı olmayan nesneleri gösteren noktalar kapalı eğrinin dışına yazılır. Bahçemizde bulunan çiçeklerin renkleri kümesinin Venn şeması gösterimi 2

ALIŞTIRMA 1. Milli bayramlarımızın adlarını her 3 yöntemle küme halinde gösteriniz. 2. Dini bayramlarımızın adlarını her 3 yöntemle küme halinde gösteriniz. -BOŞ KÜME Sınıfınızda Amerikan milliyeti taşıyan öğrenci var mı? Elemanları belirgin olduğu için küme olma niteliği taşıyan bu soruya verdiğiniz cevabı nasıl ifade edersiniz? İsim olarak, hiç elemanı olmayan bir kümeye boş küme denir. Gösterim olarak { } şeklinde içi boş bir parantezle ya da Ø işareti ile gösterilir. ÖRNEK: Ankara'daki Armada iş merkezinde düğün salonu var mıdır? Okul kitaplığınızda bilgisayar kitapları var mıdır? Semtinizde hastane var mıdır? Evinizde eski kitaplar var mıdır? Uçan insan gördünüz mü? Yok cevabı ile belirteceğiniz sorular boş kümedir. ALIŞTIRMALAR 1. MERDİVEN ve YEMEK KİTABI sözcüklerini tanımlayan harflerin kümesini gösteriniz. a) kapalı parantez yöntemiyle b) eleman özelliklerini betimleyerek c) Venn şeması halinde 3

2. A = {15, 25, 35, 45} kümesini belirtmeye yeterli cümle hangisidir? a) son rakamı 5 ile biten ve 55 'den büyük sayma sayıları kümesi b) 0 ile 55 arasında 5 ile biten sayma sayıları kümesi c) 50 den küçük çift sayılar kümesi d) 15 ile 45 arasında sayma sayıları kümesi 3. Elif markete alışverişe gitmeden öncesinde, annesine şampuan ve sabun malzemelerinden hangilerini kullandıklarını öğrenmek istemiştir. Annesi, Elif'ten malzemeleri 3 kümede toplamasını istemiştir. Bu kümeler, saç şampuanı (A kümesi), vücut şampuanı(b kümesi), ve el sabunudur (C kümesidir). a) Kümeleri önce tanımlayınız. b) Elidor, Rejoice, Duru, Palmolive, Dove ve Protex markalarından en az ikişer tanesi kümelerin elemanları olacak şekilde, A, B, C kümelerini Venn şeması halinde çiziniz. c) Annesi, Elif'e 2 tane el sabunu almasını söylemiştir. Elif'in yapacağı alışverişi liste halinde yazınız. 4. A= { 12, 25, g, r, m, s} B = { 25, s, e, f} C = {f} D = {r, 25} kümelerini bir Venn şeması ile gösteriniz. -Kümelerin Karşılaştırılması Kümelerin Eşitliği İki A ve B kümeleri verilmiş olsun. Eğer A'nın her elemanı B'nin de bir elemanı ve B'nin her elemanı, A'nın da bir elemanı ise, A ve B kümeleri eşit kümelerdir diyoruz. A = B. Bir başka tanımda, aynı elemanlardan oluşan kümelere eşit kümelerdir diyoruz. 4

ÖRNEK: Sevil bir ilkbahar günü yağmur yağdıktan sonra gökyüzüne baktı ve belirgin bir gökkuşağının gökyüzünü süslediğini gördü. Bunun üzerine hemen evlerine en yakın markete gitti. Yeni ürünler bölümünde yedi renkli su bardaklarını gördü. Bardak altındaki renkler, gökkuşağının renkleriyle birebir uyuşuyordu. Marketteki su bardaklarının renkleri A kümesi, gökkuşağının renkleri B kümesi olsun. A = {mor, turuncu, sarı, mavi, yeşil, turkuaz, kırmızı} B = {kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, turkuaz, mavi, mor } A ve B kümeleri eşittir. Denk Kümeler 3 er elemanlı A ve B kümeleri verilmiş olsun. Şekilde görüldüğü gibi A kümesinin her elemanından çıkan bir ok B kümesinin bir ve sadece bir elemanına gidiyorsa ve bu eşleşmeler A'nın diğer elemanları için de yapıldığında A nın ve B nin açıkta kalan hiçbir elemanı yoksa bu eşleşmeye bire bir eşleşme denir. Elemanları arasında birebir eşleşme yapılabilen kümelere denk kümeler denir. Bir başka tanımda, eleman sayıları eşit olan kümelere denk kümeler denir. ÖRNEK 1: A = { 3, 5, 5, 8}, B = { 8, 8, 3, 5 } ve C = { 3, 5, 8 } kümeleri eşittir. Çünkü bir elemanın bazı elemanları birden fazla yazılsa bile küme değişmez. ÖRNEK 2: Evimize en yakın markete gittiğimde yeni 4 çeşit sıvı Sabun geldiğini gördüm. Bunların adları Tropik Yağmurlar, Meyve Bahçesi, Bahar Esintisi ve Çiçek Tazeliği idi. Yeğenime bir oyuncak almak istiyordum. Oyuncak reyonuna gittiğimde, varolan oyuncakları da bir küme olarak düşündüm. Bu iki kümenin eşitliğini veya denkliğini bulmanızı istiyorum. A = {x markete yeni gelen bir sıvı sabunun çeşitleri} B = {y oyuncak reyonunda bulunan oyuncaklar} Listelemeyle yöntemiyle kümeleri yeniden yazalım: A = {Tropik Yağmurlar, Meyve Bahçesi, Bahar Esintisi ve Çiçek Tazeliği} B = {Yarışçı araba, Işıklı Helikopter, Sevimli Bebek, Sesli Çek Bırak Araba} 5

Venn şeması bize kümelerdeki denkliği daha net gösterecektir: Denk kümelere bir örnek Şekilde görüldüğü gibi, A kümesinin her elemanından çıkan bir ok B kümesinin bir ve sadece bir elemanına gidiyor. A ve B kümeleri denktir. A B SORU: Eşit kümeler denk küme midirler? CEVAP: Denk kümenin gerektirdiği koşul bire-bir eşleme yapıldığında artan eleman olmamasıdır. Eşit kümelerde bu koşul sağlanacağı için denk kümedirler. SORU: Denk olan bütün kümeler eşit midirler? CEVAP: Eşit küme olma koşulu aynı elemanlara sahip olmaktır. Denk kümelerde bu şart aranmaz, bire-bir eşleme yapılıp yapılmaması ile ilgilenir. Bu nedenle denk kümelerde eşitlik aranmaz. Yani, eşit olan kümeler aynı zamanda denktir. Fakat denk kümeler eşit olmayabilir. 6

-Küme parçaları (Alt kümeler) Bir kümenin elemanlarından elde edilen kümelere, küme parçaları denir. A = { kurdela, fiyonk, kumaş } kurdela Є A fiyonk Є A kumaş Є A Şimdi bu üç elemanlı kümenin küme parçalarını yazalım. Yardımcı olması için soruyu parçalara bölerek çözelim. a) Bir elemanlı küme parçaları { kurdela } { fiyonk} { kumaş } b) İki elemanlı küme parçaları { kurdela, fiyonk} { kurdela, kumaş } { fiyonk, kumaş } c) Üç elemanlı küme parçaları { kurdela, fiyonk, kumaş } d) Elemanı olmayan küme parçası { } Seçeneklerde cevapladığınız kümelerin hepsi A kümesinin küme parçalarıdır (alt kümeleridir). 7

-Kümelerin eleman sayısı A gibi bir kümenin eleman sayısı s(a) ile gösterilir. -Kapsama ve alt Küme Bir küme, başka bir kümenin elemanlarını içine alıyorsa, kapsanan kümeye diğer kümenin alt kümesi denir. Kapsanan (içine alınan) küme Kapsayan (içine alan) küme B A ÖRNEK: İki televizyon spikerinin sundukları spor dallarını iki küme halinde gösterebiliriz. A = {basketbol,voleybol,hentbol} ve B = {yüzme, uzun atlama, basketbol, voleybol, hentbol} A B olduğunu göstermek için A nın alt kümelerini sıralayalım: A1 = {basketbol} A2 = {voleybol} A3 = {hentbol} A4 = {basketbol, voleybol} A5 = {voleybol, hentbol} A6 = {basketbol, hentbol} A7 = {basketbol,voleybol,hentbol} A8 = { } 8

B kümesinin alt kümelerini de siz sıralayın. Yukarıdaki örnekte A7 ve A8 kümelerinin A kümesi tarafından kapsandığını görebilirsiniz. Kümenin özelliklerinden ikisini bu örnekte görebilirsiniz. Alt kümenin özellikleri: 1) Her küme kendini kapsar. A A 2) Boş küme her kümenin alt kümesidir. Ø A ÖRNEK: Annemiz, komşunun küçük erkek çocuğu için marketin oyuncak reyonundan alışveriş yapmak istemektedir. Oyuncak reyonundaki ürünler aşağıdaki resimde görülmektedir. Oyuncak kümesinin parçaları aşağıda verilmiştir: {araba} {araba, kamyon} { } {kamyon} {araba, taşıyıcılar} {araba, kamyon, taşıyıcılar} {taşıyıcılar} {kamyon, taşıyıcılar} Görüldüğü gibi, annemizin yapacağı seçenekler Oyuncak kümesinin alt kümelerindendir. 9

Alt Küme Sayısı A nın eleman sayısına n dersek, A nın tüm alt kümeleri sayısı 2 n dir. ÖRNEK: A = { muz, limon} B = { elma, muz, limon} A B A nın alt kümeleri sayısı = 2 2 = 4 B nin alt kümeleri sayısı = 2 3 = 8 ÖRNEK: A nın Ø dışında alt kümeleri sayısı 63 ise, A'nın eleman sayısı nedir? ÇÖZÜM: A nın Ø ile birlikte alt küme sayısı 64 dür. 64 = 2 6 olduğundan A eleman sayısı 6 dır. ÖRNEK: E = {1, 2, 5, 7, 9} nin alt küme sayısı kaçtır? ÇÖZÜM: s(e) = 5 olduğundan 2 n = 2 5 = 2 x 2 x 2 x 2 x 2 = 32 dir. -Özalt küme Bir kümenin kendisi hariç tüm alt küme parçalarına özalt küme denir. ÖRNEK: Mehmet Bey, evinde tadilat ve yenileştirme yapmak istemektedir. T = {boya, fayans, parke}. Ancak her üçünü de yaptırmaya bütçesi yeterli değildir. Mehmet Bey'in seçeneklerini sıralayınız. ÇÖZÜM: A = { boya } D = { boya, fayans } G = { } B = { fayans } E = { boya, parke } C = { parke } F = { fayans, parke } 10

Bir kümenin özalt kümelerinin sayısı, verilen kümenin alt kümelerinin sayısından bir eksiktir ve 2 n - 1 kuralı ile bulunur (n: kümenin eleman sayısı). ÖRNEK: Annem, komşularımızı çağıracağı gün partisi için mutfakta çalışıp börek, çörek ve kurabiye açmıştır. Gün başladığı zaman, komşularımızdan bazıları 1 çeşit, bazıları 2 çeşit pasta almıştır. Diyet yapan bir komşumuz hiçbir şey almamıştır. 3 çeşit pasta alan olmamıştır. Annemin tabaklara yaptığı servis kümeleri liste yöntemiyle şu şekilde gösterilir. A = { börek } D = { börek, çörek } G= { } B = { çörek } E = { börek, kurabiye } C = { kurabiye } F = { çörek, kurabiye } Komşuların yaptığı pasta tercihleri K = { börek, çörek, kurabiye } kümesinin özalt kümesini oluşturmuştur. ÖRNEK: Bir pizza dükkanında 3 çeşit pizza bulunmaktadır. P = { karışık, vejeteryan, deniz ürünleri } Her müşteri 1 pizza seçebilir. 2 kişilik bir müşteri grubu hangi pizza tercihlerini yapabilir? Müşteri-1 Müşteri-2 ---------- ----------- Karışık Karışık Vejeteryan Vejeteryan Deniz ürünleri Deniz ürünleri Karışık Vejeteryan Karışık Deniz ürünleri Vejeteryan Deniz ürünleri A = { karışık } D={ karışık, vejeteryan } G={ } (sadece salata) B = { vejeteryan } E={ karışık, deniz ürünleri } C = { deniz ürünleri } F={ vejeteryan, deniz ürünleri } A, B, C, D, E, F, G ile gösterilen ve 2 müşteri tarafından yapılan pizza tercihleri, P kümesinin özalt kümesidir. 11

-Kümelerde işlemler --Kümelerin Birleşimi Tanım: Verilen kümelerin elemanlarından oluşan yeni kümeye birleşim kümesi denir ve sembolü ile gösterilir. ÖRNEKLER: 1. Eray'ın spor yapma günü Pazartesi ise, ve Pazartesi günü Matematik, Türkçe ve İnkılap Tarihi derslerini görüyorsa, Eray'ın çantasında bulunması gereken malzemeleri bir küme halinde listeleyiniz. A= { eşofman, ayakkabı, çorap, havlu } B= { Türkçe ders kitabı, Matematik defteri, İnkılap Tarihi notları } Cevap : C = { Türkçe ders kitabı, Matematik defteri, İnkılap Tarihi notları, eşofman, ayakkabı, çorap, havlu } Kümeler ortak eleman içermediğinden s(c) = s(a) + s(b) = 4 + 3 = 7 2. Bir kokteyle katılanlar, A = { çay, portakal suyu } ve B= { yaş pasta, kuru pasta } kümelerinden birer eleman tercih edeceklerdir. Tercihleri küme halinde gösteriniz ve birleşim kümesini listeleyiniz. 3. Katı temizlik malzemeleri ile sıvı temizlik malzemeleri birer küme belirtirler mi? Neden? 12

4. Annem eve manavdan A = { elma, portakal, muz } meyvelerini almıştır. Aynı gün babam da annemden habersiz olduğundan B = { elma, portakal } meyvelerini almıştır. Eve gelen meyveleri kümeler halinde gösterip kümelerin birleşimini adlandırınız. KURAL: Kümelerin birleşiminde bir küme diğerinin alt kümesiyse, birleşim kümesi onu kapsayan kümedir. Birleşme işleminin özellikleri: 1. Birleşme işleminde kümelerin sırası değiştirilebilir. A B = B A dır. Bu özelliğe kümelerin birleşme işleminin değişme özelliği denir. 2. A, B, C kümeleri için (A B) C = A (B C) dir. Bu özelliğe kümelerin birleşme işleminin birleşme özelliği denir. 13

-Kümelerin kesişimi A ve B gibi iki kümenin hem A kümesine, hem de B kümesine ait olan elemanların,yani ortak elemanlarının oluşturduğu kümeye A ile B nin kesişim kümesi denir ve A B ile gösterilir. Aşağıda verilen kümeleri inceleyiniz. Kümelerin kesiştikleri yerler taralı olarak gösterilmiştir. Kesişimleri boş olan iki kümeye ayrık kümeler denir. Örnek: Sınıfınızdan gözlük takan öğrencileri, ve gözlük takmayan öğrencileri küme halinde gösteriniz. Kesişme işleminin özellikleri: 1. Kesişme işleminde kümelerin sırası değiştirilebilir. A B = B A dır. Bu özelliğe kesişme işleminin değişme özelliği denir. 2. A, B, C kümeleri için (A B) C = A (B C) dir. Bu özelliğe kesişme işleminin birleşme özelliği denir. 14

KURAL: Kümelerin kesişiminde bir küme diğerinin alt kümesiyse, kesişim kümesi alt kümedir. İki kümenin farkı A kümesine ait olup da B kümesine ait olmayanlardan oluşan yeni kümeye A nın B den farkı denir ve A \ B şeklinde gösterilir. A \ B, A nın bir alt kümesidir. (A \ B) A 15

ALIŞTIRMALAR 1. Fatma, yaz tatiline giderken çantasına mayosunu, güneş gözlüğünü ve güneş kremini koymuştur. Arkadaşı Ayşe de kendi çantasına aynı eşyalara ek olarak denizde oynamaları için şişme top almıştır. a) Fatma'nın ve Ayşe'nin çantasını ortak Venn şemasında göstererek birleşim kümesini liste yöntemiyle yazınız. b) Fatma'nın çantasının alt kümelerinin sayıları nedir? 2. Sınıfınızda numarası tek harfle biten öğrenciler ile çift harfle biten öğrencileri ortak özellik yöntemiyle yazınız. a) İki kümenin birleşimi nedir? b) İki kümenin kesişimi nedir? c) İki kümeye ayrık kümeler diyebilir miyiz? 3. Ramazan bayramı yılın hangi ayında kutlanmaktadır? Yılın 12 ayını ve Ramazan ayını belirten kümeyi ortak Venn şemasında gösteriniz. 4. A B = { i, d } ve a Є A, 8 Є B, 3 Є A, 4 Є B olduğuna göre, s(a), s(b), s(a B) ve s(a \ B) kümelerinin eleman sayısı kaçtır? 5. A = { 5, 6, 7, 8, 9 } B ={ 3, 4, 5, 6, 7} veriliyor. a) (A B) A kümesinin elemanlarını yazınız. b) (A \ B) kümesinin elemanlarını yazınız. 16

6. A = {?, *, { 0 }, {?, * } } kümesi için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) s( A ) = 4 B) { { 0 } } A. C) { {? } } A D) {?, * } Є A 7. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? a) Є işareti eleman olma işaretidir.. b) Boş küme özalt kümenin alt kümesi değildir. c) Denk kümelerin hepsi eşit değildir. d) Eşit kümelerin hepsi denktir. 8. A ve B kümeleri için A B = B A eşitliği kümelerin birleşme işleminin hangi özelliğini gösterir? A) Kapsama B) Ayrık olma C) Kesişme. D) Değişme 9. A = { 10, 20, 30, 40 } kümesini belirten özellik cümlesi aşağıdakilerden hangisidir? A) O ile başlayan çift sayılar B) 10 ile başlayan 5 in katları C) 10 ile 40 arasında sayma sayıları. D) 10 ile 40 arasında 0 ile biten sayma sayıları 10. Bir marketin gıda ürünlerini belirten küme Venn şeması halinde gösterilmiştir. 17

Bu şemaya göre 10-12. soruları cevaplandırınız. 10. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) s(t M) = 8. B) s(m \ T) = 3 C) s(t \ K) = 2 D) T K 11. M K aşağıdakilerden hangisidir? A) { elma, portakal, ıspanak } B) { ceviz, leblebi, nohut }. C) { incir, dut, üzüm, kayısı } D) { üzüm} 12. (M T) K aşağıdakilerden hangisidir?. A) K B) M \ T C) T K D) T \ K 13. A = {35 in bölenleri}, B = {70 in bölenleri} A B kümesi aşağıdakilerden hangisidir? A) { 1, 3, 5, 7 } B) { 3, 5, 7,0 }. C) { 1, 5, 7 } D) { 1, 5, 7, 10 } 18

(Öz-al/s.19) 14. A = { Çift sayı gösteren rakamlar } B = { 0, 2, 4, 6, 8 } olduğuna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?. A) A B B) A = B C) A Є B D) 8 Є A (Öz-al/s.21) 15. A = { 2971 sayısındaki rakamlar } B = { 1972 sayısındaki rakamlar } kümesi olduğuna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) A = B B) B A C) A B.D) A B = Ø (Öz-al/s.21) 16. A = { a, b }, B = { a, b, c }, C= { a, b, c, d } olduğuna göre, (A B) C kümesi aşağıdakilerden hangisidir? A) A B) B.C) C D) Ø (Öz-al/s.21) 17. A B ve B C olduğuna göre aşağıdakilerden hangisi daima doğrudur? A) A B = C B) C A B C) B C = A.D) A C (Burcu/s.56) 18. s(a) = 4, s(b) = 9 ise s ( A B ) en fazla kaçtır?.a) 4 B) 9 C) 13 D) 5 (Burcu/s.56) 19. s(a) = 5, s(b) = 18 ise s ( A B ) en fazla kaçtır? A) 18 B) 13.C) 23 D) 5 (Burcu/s.55) 20. Aşağıdaki kümelerden hangileri denktir? A = { 1, 2, 3 } B = { a, b } C = { 1, 3, 4, 5 } D = { a, b, b, c } A) A B B) B C C) C D. D) A D 19

(Burcu/s.55-61) 21. Aşağıdakilerden hangileri birbirine eşittir? A = { b, a, c } B = { 1, 2, 3 } C = { p, r, t} D = { b, a, f } E = { c, b, a } A) A = C B) A = B C) C = D. D) A = E 22. Aşağıdaki şemaya göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) B A B) B C C) C A D) 6 Є C 23. A = { a, b, c }, B = { a, c, d } ve C = { b, c, d, e } ise ( A B ) C aşağıdakilerden hangisidir? A) { a, c } B) { b, d }. C) { b, c, d } D) { b, c } 20

24. Aşağıdaki şekilde taralı bölge hangi seçenekte verilmiştir? A) (A B ) C B) (A B) C C) (A B) C D) (A B) C 25. { 3, 2, 4 } { 5, 3, 6 } = { a } eşitliğinde a nın değeri aşağıdakilerden hangisidir? A) 6 B) 2 C) 4. D) 3 26. ( A B ) Ø ise aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) A B B) A B. C) Ø D) A 27. s(a) = 4, s(b) = 3 ve s (A B) = 9 ise s (A B) kaçtır?. A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 28. s(a) = 4, s(b) = 3 ve s (A B) = 2 ise s (A B) kaçtır? A) 7 B) 9 C) 4. D) 5 29. (IT/Test 3) s(a) = 4, s(b) = 5 ise, A B kümesinin eleman sayısının en az olması için s (A B) kaç olmalıdır? A) 1. B) 4 C) 5 D) 9 21

30. (IT/Test 3) ( A \ B ) nin alt küme sayısı 16, ( A B ) nin alt küme sayısı 256, ( B \ A) nın alt küme sayısı 8 ise s ( A B ) kaçtır? A) 1 B) 3 C) 4 D) 7 31. Bir sınıftaki 30 öğrenciden her biri beden eğitimi dersinde basketbol ve voleybol çalışmalarından en az birine katılmaktadır. Basketbol oynayanlar her ikisini de oynayanların 3 katı yalnız voleybol oynayanlar her ikisini de oynayanların 2 katı ise yalnız basketbol oynayanlar kaç kişidir? A) 6 B) 12 C) 15 D) 18 32. A B C ise aşağıdakilerden hangisi doğrudur?. A) A B = A B) A C C) A C D) B C = A 33. A = { 1, 2, 3 }, B = { 3, 4 } ve C = { 1, 3, 5 } ise (A B) \ C hangisidir? A) { 5 } B) { 1, 3, 4 } C) { 1, 2, 3 }. D) { 2, 4 } 34. (A B) \ Ø aşağıdakilerden hangisidir? A) Ø. B) A B C) A D) B 35. Aşağıdaki şekilde taralı yer aşağıdakilerin hangisidir? A) A B B) B C. C) B C D) ( A B ) C 22

36. A \ ( B C) aşağıdakilerden hangisidir?. A) B) C) D) 37. (IT/Test 3) A B ve B A ise A ile B kümeleri arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?. A) A = B B) s (A B) < s (A B) C) s (A B) > s (A) D) A \ B = A 38. Aşağıdakilerden hangisi küme değildir? A) Haftanın günleri B) İlkbahar ayları. C) Güneşli günler D) 10 dan küçük tek doğal sayılar 39. s( A ) = 3 ise A nın alt kümeleri (küme parçaları) sayısı kaçtır? A) 7 B) 3 C) 4. D) 8 23

40. (AÇ / s.61) Hangi seçenek bir kümenin öz alt küme sayısını veren formüldür? A) 2 n-1 B) n 2 1 C) 2n 1. D) 2 n 1 24