Ekonomi Bülteni, Sayı: 37 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1
DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler Almanya da ve Euro Bölgesi nde PMI beklentileri geride bıraktı. Euro Bölgesi'nde öncü göstergelere göre Kasım ayında imalat PMI 52.8 seviyesinde gerçekleşti ve Nisan 214 den beri en yüksek seviyesine ulaştı. Veri 52.3 olan beklentileri de geride bırakakırken bölgedeki imalat sanayi faaliyetlerinin artmaya devam ettiğini gösterdi. Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya'da açıklanan imalat sanayi satın alma yönetici endeksi ise (PMI) öncü göstergelere göre Kasım ayında Ekim deki 52.1 seviyesinden 52.6 seviyesine yükseldi. Beklenti verinin 52. seviyesinde gerçekleşmesi yönündeydi. Endeksin 5'nin üzerinde bir değer alması faaliyetlerde artışa işaret ederken, Almanya da PMI bir yıldır bu seviyenin üzerinde seyrediyor. ABD de yeni konut satışları beklentileri aştı, kademeli toparlanmaya işaret ediyor. Yeni konut satışları Ekim ayında aylık bazda %1.7 artış göstererek beklentileri geride bıraktı ve 495 bin olarak gerçekleşti. Eylül ayında 468 bin olarak açıklanan veri 447 bine revize edilirken, bu seviye Temmuz 214 den beri görülen en düşük seviyeydi. Ekim ayı verisi satışların dip seviyelerden toparlanma gösterdiğine işaret ediyor. Ekim ayı ikinci el konut satışları ise aylık bazda %3.7 düşüş göstermiş olsa da satışlar yıllık bazda artışına devam ediyor. ABD de bu hafta açıklanan veriler, piyasada Aralık faiz arttırımı beklentisini yükseltti. 29 Ekim de %1.5 olarak açıklanan ABD 3. çeyrek büyüme verisi, bu hafta yapılan açıklamada beklentilere paralel %2.1 e revize edildi. Manşet büyüme rakamındaki yukarı yönlü revizyon Fed in Aralıkta faiz arttıracağı beklentisini daha da kuvvetlendirdi. Opsiyon fiyatlamaları üzerinden hesaplanan Bloomberg Aralık toplantısı faiz arttırma olasılığı bir hafta önceki %66 seviyesinden %74 e yükseldi. Ekim ayı dayanıklı tüketim malı verisi %3 artışla %1.7 olan piyasa beklentisinin üzerinde geldi. Beklentinin üzerinde artış Amerika da üretim sektöründe güçlü bir toparlamaya işaret ediyor. ABD den gelen diğer veriler Ekim ayı kişisel harcamalar ve kişisel gelirler verisiydi. Gelirler beklentiye paralel %.4 artarken, tasarruf oranı da beklentiye paralel %5.6 seviyesine (Eylül: %5.3) yükseldi. Harcama tarafında ise artış %.3 olan beklentilerin altında %.1 oranında arttı. Ekonomisi iç talebe dayalı olan ABD de kişisel harcamalardaki artışın hız kazanmaması enflasyonun da düşük seviyede kalmasında neden oluyor. Bu hafta açıklanan verilerle beraber genel tabloya bakıldığında büyüme ve işsizlik oranı (Ekim ayı %5) Fed in hedeflediği seviyelere paralel ilerlerken, enflasyon hedefin altında kalmaya devam ediyor. 16 Aralık ta yapılacak olan Fed toplantısından önce 4 Aralık ta Kasım ayı istihdam piyasası verileri açıklanacak. İstihdam verilerinde aşağı yönlü bir sürpriz yaşanmaması durumunda, Aralık ayında Fed faiz arttırımı gerçekleşebilir. Enflasyonun düşük seyri ise, ilk arttırımı takiben Fed politikasındaki sıkılaşmanın yavaş ve kademeli şekilde gerçekleşeceğine işaret ediyor. 58 56 54 52 5 48 46 Almanya ve Eurozone PMI Verisi Markit Eurozone PMI 44 Markit/PME Almanya 42 PMI 212 213 214 215 Bin Adet 16 14 12 1 8 6 4 2 ABD Yeni Konut Satışları 495 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 52.8 52.6 2
DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler TCMB Faiz Kararı, Kasım 215 Merkez Bankası (MB) bu ayki toplantısında piyasa beklentisine paralel olarak politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranda değiştirmeyerek %7.5 te sabit tuttu. MB, gecelik borç verme faizini % 1.75 (Piyasa yapıcılar %1.25), borçlanma faiz oranını da %7.25 olarak korudu. %12.25 olan geç likidite faiz oranında da değişikliğe gitmedi. Karar sonrası açıklama metninin detaylarına bakıldığında geçen ayki metine göre tek fark ilk yarıda iç talebin büyümeye katkısına yönelik notun çıkarılması. MB bu ay sadece AB ülkelerindeki talep artışının büyüme kompozisyonunu net ihracat lehine değiştirdiğini belirtmiş. Merkez Bankası Ağustos toplantısında küresel para politikalarındaki normalleşme ile beraber kendi para politikasında bir sadeleşmeye gideceğini açıklamıştı. Buna paralel olarak para politikasında bir sıkılaştırma olacağının da sinyallerini vermişti. Fed in Aralık ayındaki muhtemel faiz artışından sonra, Merkez Bankası ndan da para politikasında değişik beklenebilir. Metin karşılaştırması: Yeni Metinden Çıkarılan Yeni Metine Eklenen Sıkı para politikası duruşunun ve alınan makro ihtiyati önlemlerin etkisiyle yıllık kredi büyüme hızları makul düzeylerde seyretmektedir. Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi desteklemektedir. Yılın ilk yarısında dış talep zayıf seyrini korurken iç talep büyümeye ılımlı düzeyde katkı vermiştir. Önümüzdeki dönemde Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın da katkısıyla büyüme kompozisyonunun kademeli olarak net ihracat lehine değişmesi beklenmektedir. Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın da katkısıyla büyüme kompozisyonu net ihracat lehine değişmektedir. Kurul, açıklanan yapısal reformların uygulamaya geçirilmesinin büyüme potansiyelini önemli ölçüde artırabileceğini değerlendirmektedir. Enerji fiyatlarındaki gelişmeler enflasyonu olumlu yönde etkilemeye devam etmektedir. Bununla birlikte, birikimli döviz kuru hareketleri çekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmeyi geciktirmektedir. Bu çerçevede Kurul, küresel piyasalardaki belirsizliklerin enflasyon beklentileri üzerindeki etkileri ile enerji ve işlenmemiş gıda fiyatlarındaki oynaklıkları dikkate alarak, gerekli görülen süre boyunca likidite politikasındaki sıkı duruşun korunacağını ifade etmiştir. Önümüzdeki dönemde para politikası kararları enflasyon görünümüne bağlı olacaktır. Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler dikkate alınarak para politikasındaki sıkı duruş sürdürülecektir. Kapasite Kullanım Oranı ve Reel Kesim Güven Endeksi, Kasım 215 Mevsimsellikten arındırılmış imalat sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) Kasım ayında bir önceki ayki %74.7 seviyesinden % 75.1 e yükseldi. Çeyreklik olarak, KKO 3. çeyrekte %75 olan ortalama kapasite kullanım oranı 4. Çeyrekte aynı seviyede kalmaya devam ediyor. Arındırılmamış KKO endeksi ise bir önceki yılın aynı dönemine göre artarak %75.9 oldu (Kasım 214:% 74.5). Reel Kesim güven endeksi de Kasım ayında 1.5 seviyesinden 15.2 ye yükseldi. Reel Kesim güven endeksindeki yükseliş güçlü sipariş ve genel gidişat algısındaki toparlanmadan kaynaklandı. Mevsimsellikten arındırılmış endeks de 11.3 seviyesine yükseldi ve Ekim 213 ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Geçtiğimiz hafta açıklanan tüketici güven endeksi de son 19 ayın en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Seçimlerden önce yaşanan belirsizlik ile küresel kriz döneminden beri görülen en düşük seviyelere gerileyen güven endekslerinde seçimlerin ardından toparlanma görülüyor. 3
H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Finansal Varlık Fiyatlarındaki % Değişim ($ Bazında) -4.6 Emtia End. 1.9-8.7 Altın -1.2 TL-Basket 1.4-3.1 EURO/$ -4.2 -.5 MSCI Türkiye -5.1-7.2 MSCI EM -2.9.9 ABD-S&P 5 Günlük Değ (%).3-9 -7-5 -3-1 1 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) Emtia End. -4.6 Altın -8.7 TL-Basket 1.4 EURO/$ -4.2 MSCI Türkiye -5.1 MSCI EM -2.9 ABD-S&P.9-9 -8-7 -6-5 -4-3 -2-1 1 2 Bu hafta gelişmekte olan ülke piyasalarına negatif seyir vardı. USD Libor 1 ay, 3 ay, 6 ay ve 12 ay (%) 5 4 12 Aylık USD Libor 3 6 Aylık USD Libor 3 Aylık USD Libor 2 1 Aylık USD Libor 1 Ocak 8Ocak 9Ocak 1Ocak 11Ocak 12Ocak 13Ocak 14Ocak 15.35.3.25.2.15.1.5. 3 Aylık Libor Faizi (%) USD JPY EUR -.5 -.1 -%.11 Oca 13 Tem 13 Oca 14 Tem 14 Oca 15 Tem 15 %.41 %.7 USD Libor faizlerinde bu hafta yükseliş sürüyor. Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai TR- BIST1 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac4 UK-FTSE 1 EU-DJ Stoxx 5 ABD-DJ Indus ABD-S&P G-7 Ortalama MSCI Global Hisse Senedi Endeksleri Değişim (%) -5.9-5.3-5.6-4.1-2.4-3.2 5 Günlük Değ (%) -.8.1. -1. -.7-1.9-2.4.2 -.7-2.9 1.1 2. 2.4.1 1.9 2.2.3 --.2.8 1.1 1.6.4.9.3 2.2.8.4.1 5.9 3.7 4.8 6.7-6 -4-2 2 4 6 5.9 Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 213=1) 12 MSCI Türkiye Endeksi 11 1 9 8 MSCI GOÜ Endeksi 7 213 214 215 Global hisse senedi piyasalarına karışık seyir hakimdi. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 4
Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler 14 12 Gösterge Tahvil Faiz Oranı Politika Faiz Oranları (%) 7 6 GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX) TR, BBB- Poland, A- Rus, BBB- Bra, BBB- 1 5 8 6 4 MB Haftalık Repo Faizi Gecelik Borç Alma ve Borç 2 Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 4 3 2 1 Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 Gösterge tahvil getirisi %1 seviyesinin üzerinde. USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL -1.3 3.5 MXN -.3 -.3 CZK -3.9 PLN -3.9-1.3 -.4 HUF -4.3-1. ZAR -4.7-2.7 KRW -1.9.1 RUB -1.6-2.3 TRY -.8-3.4 JPY -1.7.2 GBP -1.7-1. EURO -4.2 -.5 5 Günlük Değ (%) -5-3 -1 1 3 GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı Ocak-13=1) Ocak 13 Mayıs 13 Eylül 13 Ocak 14 Mayıs 14 Eylül 14 Ocak 15 Mayıs 15 Eylül 15 95 1 15 11 115 12 125 13 135 14 145 15 155 16 TL 165 17 GOÜ Ortalaması 175 Gelişmekte olan ülke para birimleri bu hafta Dolar a karşı değer kaybetti. Emtia Endekslerinde Değişim (%) -2.5 Tarım.3 Tem. Maden -8.3 -.5-8.7 Değ. Maden -.8 Enerji -3.8 3. -4.6 Top. Endeks 5 Günlük Değ (%) 1.9-1 -7-4 -1 2 Endişe (VIX) Endeksi 5 45 4 35 3 25 2 15 1 Oca 11 Tem 11 Oca 12 Tem 12 Oca 13 Tem 13 Oca 14 Tem 14 Oca 15 Tem 15 Enerji endeksi bu haftayı pozitif kapattı. VIX endeksi yatay seyretti. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 5
DenizBank Ekonomi Bülteni Veri Akışı Ülke Veri Saat Beklenti Gerçekleşen Önceki Revize Önem 3 Kasım Pazartesi Haftalık Veri Takvimi Almanya Perakende Satışlar (Yıllık Değişim, %) (Ekim) 9: -- -- 3.4% -- Orta Türkiye Dış Ticaret Açığı (Ekim) 1: -- -- -3.74b -- Yüksek Almanya TÜFE (Yıllık Değişim %) (Kasım, Geçici) 15:.3% --.2% -- Yüksek ABD Bekleyen Konut Satışı (Yıllık Değişim, %) (Ekim) 17: -- -- 2.5% -- Orta 1 Aralık Salı Çin PMI İmalat (Kasım) 3: 49.9 -- 49.8 -- Orta Almanya PMI İmalat (Kasım, Nihai) 1:55 52.6 -- 52.6 -- Orta Euro Bölgesi PMI İmalat (Kasım, Nihai) 11: 52.8 -- 52.8 -- Orta İngiltere PMI İmalat (Kasım) 11:3 53.8 -- 55.5 -- Orta Euro Bölgesi İşsizlik Oranı (Ekim) 12: 1.8% -- 1.8% -- Orta ABD Markit PMI (Kasım, Nihai) 16:45 52.6 -- 52.6 -- Yüksek ABD ISM İmalat Sanayi Endeksi (Kasım) 17: 5.5 -- 5.1 -- Yüksek 2 Aralık Çarşamba Euro Bölgesi TÜFE Tahmini (Yıllık Değişim, %) (Kasım) 12:.3% --.1% -- Yüksek Euro Bölgesi ÜFE (Yıllık Değişim, %) (Ekim) 12: -3.2% -- -3.1% -- Orta ABD ADP İstihdam Değişimi (Kasım) 15:15 19k -- 182k -- Yüksek ABD Fed Bej Kitap Raporu 21: Orta 3 Aralık Perşembe Türkiye ÜFE (Yıllık Değişim, %) (Kasım) 1: -- -- 5.74% -- Yüksek Türkiye ÜFE (Aylık Değişim % ) (Kasım) 1: -- -- -.2% -- Yüksek Türkiye Çekirdek TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Kasım) 1: 9.% -- 8.92% -- Yüksek Türkiye TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Kasım) 1: 7.88% -- 7.58% -- Yüksek Türkiye TÜFE (Aylık Değişim % ) (Kasım) 1:.4% -- 1.55% -- Yüksek Almanya PMI Hizmet (Kasım, Nihai) 1:55 55.6 -- 55.6 -- Orta Euro Bölgesi PMI Bileşik (Kasım, Nihai) 11: -- -- 54.4 -- Orta Euro Bölgesi PMI Hizmet (Kasım, Nihai) 11: 54.6 -- 54.6 -- Orta Euro Bölgesi PMI Hizmet (Kasım, Nihai) 11: 54.6 -- 54.6 -- Orta Euro Bölgesi Perakende Satışlar (Aylık Değişim, %) (Ekim) 12:.2% -- -.1% -- Orta Avrupa Merkez Bankası Marjinal Borç Euro Bölgesi Verme Faiz Oranı 14:45.3% --.3% -- Yüksek ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları (Kas 28) 15:3 -- -- 26k -- Orta ABD Dayanıklı Tüketim Malı Siparişleri (Ekim, Nihai) 17: -- -- 3.% -- Orta 4 Aralık Cuma Ortalama Saatlik Ücretler (Yıllık Değişim, %) ABD (Kasım) 15:3 2.3% -- 2.5% -- Orta ABD İşsizlik Oranı (Kasım) 15:3 5.% -- 5.% -- Orta ABD Tarımdışı İstihdam Değişimi (Kasım) 15:3 2k -- 271k -- Yüksek Türkiye Moody's Kredi Notu Değerlendirmesi -- -- -- -- -- Yüksek Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg den alınmıştır. 6