viii
İçindekiler ix İçindekiler
x Birinci Bölüm: İşletmecilik Eğitimi Prof. Dr. Sevgi Ayşe Öztürk Giriş...4 İşletmecilik Eğitiminin Temel Özellikleri...4 İşletmecilik Eğitimi Alanlar İçin Kariyer Seçenekleri...5 İşletmecilik Alanında Başarılı Olmak İçin Yapılması Gerekenler...8 Gelecek İçin Bugünden Hazırlanmak...8 Staj Yapmak...9 Farklılık Yaratabilmek...9 Profesyonel İş Yaşamına Uygun Davranışlar Geliştirmek...10 Mezunların İşletme Eğitimi Alan Öğrencilere Önerileri...12 Kaynakça...14 İkinci Bölüm: Temel İşletmecilik Kavramları Doç. Dr. Serap Benligiray Giriş...19 Kurulmuş ve Faaliyette Bulunan Ticari ve Ekonomik Bir Etkinlik Birimini Tanımlayan Kavramlar...20 İşletmecilik Alanıyla İlgili Temel Kavramlar...29 Ticari ve Ekonomik Bir Etkinlik Birimini Kuran ve İşleten Kişiyi/Kişileri Tanımlamak İçin Kullanılan Kavramlar...35 Ticari ve Ekonomik Bir Etkinlik Biriminde Çalışanları Tanımlamak İçin Kullanılan Kavramlar...39 Soruların Cevapları...44 Araştırma Konuları...46 Okuma Önerileri...46 Değerlendirme Soruları...47 Kaynakça...47
İçindekiler xi Üçüncü Bölüm: Tarihsel Süreç İçinde İşletmeler Doç. Dr. Serap Benligiray Giriş...51 Sanayi Devrimi Öncesi Dönemde İşletmeler...52 Sanayi Devrimi İle Başlayan ve İzleyen Süreçte İşletmeler...54 I. Dünya Savaşı Döneminde İşletmeler...55 II. Dünya Savaşı Döneminde İşletmeler...58 Küreselleşme Döneminde İşletmeler...65 Ülkemizdeki Tarihsel Süreç İçinde İşletmeler...68 Soruların Cevapları...77 Araştırma Konuları...79 Okuma Önerileri...79 Değerlendirme Soruları...80 Kaynakça...80 Dördüncü Bölüm: İşletme Türleri Doç. Dr. Nurcan Turan Giriş...87 Ürettikleri Mal ve Hizmet Türüne Göre İşletmeler...87 Mal Üreten İşletmeler...87 Hizmet Üreten İşletmeler...89 Ticaret İşletmeleri...90 Büyüklüklerine Göre İşletmeler...92 Mülkiyet Yapılarına Göre İşletmeler...96 Pazar Alanlarına Göre İşletmeler...97 İşletmelerarası Anlaşmalara Göre İşletmeler...99 Ulusal Kökenlerine Göre İşletmeler...105 Hukuki Yapılarına Göre İşletmeler...107 Tek Kişi İşletmesi...108
xii Özel İşletmeler...108 Şirketler...109 Kooperatif İşletmeler...113 Dernek ve Vakıf İşletmeleri...115 Kamu İşletmeleri...116 Yabancı Sermayeli İşletmeler...118 Amaçlarına Göre İşletmeler...119 Soruların Cevapları...119 Araştırma Konuları...121 Okuma Önerileri...121 Değerlendirme Soruları...122 Kaynakça...122 Beşinci Bölüm: İşletmelerin Önemi, Amaçları ve Çevresel Unsurları Doç. Dr. Serap Benligiray Giriş...129 İşletmelerin Önemi...129 İşletmelerin Genel Amaçları...130 İşletmelerin Özel Amaçları...131 İşletmelerin Ahlaki Açıdan Sorumlulukları...133 İşletmelerin Toplum İçindeki Rolleri ve Sosyal Sorumlulukları...136 Günümüz İşletmelerini Etkileyen Dış Çevresel Unsurlar...137 Günümüz İşletmelerini Etkileyen İç Çevresel Unsurlar...152 Soruların Cevapları...154 Araştırma Konuları...155 Okuma Önerileri...156 Değerlendirme Soruları...157 Kaynakça...157
İçindekiler xiii Altıncı Bölüm: İşletmelerin Kuruluşu Doç. Dr. Nurcan Turan Giriş...163 Girişimci ve Rolü...164 Girişimcilik Niyetinin Ortaya Çıkması...164 Girişimciliği Motive Eden Faktörler...166 İş Fikri...167 İş Fikri Bulma Yöntemleri...168 İş Planı...170 İş Planının Amaçları...171 İş Planının Yararları...172 İş Planı Hazırlama Süreci...173 İş Planının Bölümleri...174 İş Kurma ve Geliştirme...179 Girişimciliğe ve Girişimcilere Destek Veren Kurum ve Kuruluşlar...183 Soruların Cevapları...183 Araştırma Konuları...184 Okuma Önerileri...184 Değerlendirme Soruları...185 Kaynakça...185 Yedinci Bölüm: Yönetim İşlevleri Yrd. Doç. Dr. Özlem Oktal Giriş...191 Yönetim ve Yöneticilik...191 Yönetim Süreci...192 Yönetim Kademeleri...193 Yönetim Anlayışının Tarihsel Gelişimi...194 Yönetim İşlevleri...196
xiv Planlama...196 Örgütleme...199 Yöneltme...204 Denetim...208 Soruların Cevapları...211 Araştırma Konuları...212 Okuma Önerileri...212 Değerlendirme Soruları...212 Kaynakça...213 Sekizinci Bölüm: Üretim İşlevi Prof. Dr. Sevgi Ayşe Öztürk Giriş...219 Üretim ve Üretim Yönetimi Kavramları...219 Kitlesel Üretim...222 Sürekli ve Kesikli Üretim...224 Üretim Yönetimi ve Teknoloji...225 Robotlar...225 Bilgisayar Destekli Tasarım ve Bilgisayar Destekli İmalat (CAD/CAM)..226 Esnek Üretim...228 Kitlesel Kişiselleştirme ya da Kitlesel Kişiye Özel Üretim...228 İşletmelerde Üretimin Planlanması...229 Üretim Kapasitesine Karar Verilmesi...229 Üretim Yerine Karar Verilmesi...229 Tesislerde Yerleşim Düzeninin Planlaması...230 Yöntem Planlaması...231 Kalite Planlaması...231 Soruların Cevapları...235 Araştırma Konuları...236 Okuma Önerileri...236 Değerlendirme Soruları...236 Kaynakça...236
İçindekiler xv Dokuzuncu Bölüm: Pazarlama İşlevi Prof. Dr. Sevgi Ayşe Öztürk Giriş...241 Pazarlamanın Tanımı, Özellikleri ve Temel Kavramları...242 İstekler ve İhtiyaçlar...243 Tüketici Değeri...243 Tüketici Tatmini...245 İşletmelerin Pazarlama Faaliyetlerine Bakış Açısı: Pazarlama Yönelimleri..246 Üretime Yönelik Pazarlama Anlayışı...246 Ürüne Yönelik Pazarlama Anlayışı...246 Satışa Yönelik Pazarlama Anlayışı...247 Pazara Yönelik Pazarlama Anlayışı...247 Topluma Yönelik Pazarlama Anlayışı...248 Müşteri İlişkileri Yönetimi...248 Pazarlama Stratejisi...251 Pazar Bölümleme ve Hedef Pazarın Seçimi...253 Farklılaşma ve Konumlandırma...256 Ürün...258 Ürün Türleri...258 Marka...259 Hizmetler...260 Fiyatlama...261 Pazarlama Kanalları...263 Pazarlama Kanalının Yapısının Belirlenmesi...263 Tutundurma...265 Reklam...265 Satış Tutundurma...266 Doğrudan Pazarlama...267 Kişisel Satış...267 Halkla İlişkiler...268 Soruların Cevapları...269 Araştırma Konuları...270
xvi Okuma Önerileri...271 Değerlendirme Soruları...271 Kaynakça...271 Onuncu Bölüm Finans İşlevi Prof. Dr. Necdet Sağlam Giriş...278 Kaynakları Açısından Finansman...278 Süreleri Açısından Finansman...279 Kısa Vadeli Finansman...279 Uzun Vadeli Finansman...280 Finansman Teknikleri...280 Banka Kredileri...280 Satıcı Kredileri...283 Müşteri Avansları...283 Faktoring...283 Finansal Kiralama...284 Barter/Takas...285 Forfaiting...286 Yatırım Kredileri...287 Hibe ve Devlet Destekleri...287 Kredi Garanti Fonu...288 Sermaye Piyasasından Finansman Bulma...288 Pay/Hisse Senetleri...288 Tahvil...289 Diğer Sermaye Piyasası Araçları...290 Soruların Cevapları...293 Araştırma Konuları...293 Okuma Önerileri...294 Değerlendirme Soruları...294 Kaynakça...294
İçindekiler xvii Onbirinci Bölüm: Muhasebe İşlevi Prof. Dr. Necdet Sağlam Giriş...300 Muhasebe İşlevinin Amaçları ve Fonksiyonları...301 Muhasebe Süreci...304 Muhasebenin Tarafları...306 Muhasebe Kayıt Yöntemleri...306 Basit Usulde Gelir Vergisine Tabi İşletmeler...307 Gelir Vergisine Tabi İşletmeler...307 Şirketler...308 İşletme Hesabı Defteri...309 Bilanço Esası ve Mali Tablolar...311 Bilanço Esası ve Bilanço...311 Bilanço...311 Gelir Tablosu...313 Mizan...315 Mali Tablo Hazırlama İlkeleri...315 Soruların Cevapları...318 Araştırma Konuları...319 Okuma Önerileri...319 Değerlendirme Soruları...319 Kaynakça...320 Onikinci Bölüm: İnsan Kaynakları Yönetimi Doç. Dr. Serap Benligiray Giriş...325 İnsan Kaynakları Yönetimi ve Önemi...325 İnsan Kaynakları Yönetiminin Temel Rolleri...328 İnsan Kaynakları Yönetiminin Temel Faaliyet Alanları...332
xviii İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından Önemli Konular...339 Soruların Cevapları...345 Araştırma Konuları...346 Okuma Önerileri...347 Değerlendirme Soruları...347 Kaynakça...347 Onüçüncü Bölüm: Kurumsal İletişim Doç.Dr.Serap Benligiray Giriş...353 İletişim...353 İletişim Türleri...357 Kurumsal İletişim...360 Kurumsal İletişim Bölümünün İşlevi ve Görevleri...363 Halkla ilişkiler...363 Halkla ilişkiler Bölümlerinin Görev ve Sorumlulukları...368 Soruların Cevapları...371 Araştırma Konuları...372 Okuma Önerileri...373 Değerlendirme Soruları...373 Kaynakça...374 Ondördüncü Bölüm: Araştırma ve Geliştirme, İnovasyon Prof.Dr. Yılmaz Ürper Giriş...379 Ararştırma ve Geliştirme ve İnovasyon İle ilgili Kavramlar...381 Keşif ve İcat...381 Yaratıcılık...381 Yaratıcılık Süreçleri...384
İçindekiler xix Hazırlık...385 Kuluçka...385 Yaratıcı Fikirlerin Çıkması...386 Fikirlerin Seçimi ve Uygulanması...386 Yaratıcılığın Temel Unsurları ve Önemi...387 Yaratıcılığın Önemi...390 Araştırma ve Geliştirme...390 Araştırma ve Geliştirme Araştırmaları...391 Araştırma ve Geliştirme Faaliyeti Olarak Kabul Edilen Bazı Faaliyetler..392 Araştırma ve Geliştirmenin Önemi...394 Araştırma ve Geliştirme Yönetimi...396 Fikri Mülkiyet Hakları...400 Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Mevcut Durumu...401 Araştırma ve Geliştirme Destekleri...404 İnovasyon Kavramı, Türleri ve İnovasyonda Başarıyı Sağlayan Faktörler...409 İnovasyon Türleri...410 İnovasyon Başarısını Sağlayan Faktörler...412 Araştırma Konuları...416 Okuma Önerileri...416 Değerlendirme Soruları...416 Kaynakça...417 Onbeşinci Bölüm: Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve İş Ahlakı Yrd. Doç. Dr. Özlem Oktal Giriş...424 İşletmelerde Sosyal Sorumluluk...425 Sosyal Sorumluluk İle İlgili Görüşler...425 İşletmelerin Sosyal Sorumluluk Alanları...426 Ahlak ve Etik Kavramları...432 İş Ahlakı...433 İşletmelerde İş Ahlakına İlişkin Karşılaşılan Problemler...435 İşletmelerde İş Ahlakına Yönelik Farkındalık Yaratma...438
xx Soruların Cevapları...439 Araştırma Konuları...439 Okuma Önerileri...439 Değerlendirme Soruları...439 Kaynakça...440