Burjuva kamptaki dalaşma

işçi sınıfının kurtuluşu kendi eseri olacaktır BÜTÜN ÜLKELERİN PROLETERLERİ, BİRLESİN! Mart 1988, S a y ı: 6 Burjuva kamptaki dalaşma Köklü ik tisa d i ve s iy a s i soru n la ra g e ç ic i çözüm ler bulma ça b a sın d a k i serm aye cep h esi, kendi bünyesinde doğan yeni soru n la rla k a rşı k a r şıy a k a lıy o r. B unalım ın b a s k ıs ı, d ik ta törlüğün bünyesinde yaşanan çürüm üşlük ve kokuşm uşluktan k esitler döküyor o rta y a. O rtalık sk a n d a lla rla ça lk a la n ıy o r. Bakan y o lsu zlu k la rı üzerine t a r tış m alar, son h a fta la rd a y e r in i, fa şist devletin k ilit m evkilerini p a yla şm ış ve sü rek li b ir rekabet ve güç edinme ç a b a sın d a olan k lik le r a ra sı mücadelenin a ç ığ a çık a n b a zı son u çla rın a b ır a k t ı. Ortaya dökülen k ir li ça m a şırla r, y ı lla r d ır em ekçilere ve devrim cilere zulmün her türlüsünü u ygu layan ve yöneten k işi ve k u ru lu şla rın ahl a k s ız lık la r ı m, y o ls u z lu k la r ım, mafya b a b a la r ıy la çık a r a d a y a lı k ir li iliş k ile r in i s e r g iliy o r. Sistem li b ir p ro p a g a n d a y la, y ığ ın la r a hep "şere f li" d iye sunulmuş k işi ve k u ru lu şla rın " ş e r e f i, b u rju va kam pın kendi için d e tartışm a konusu o la b iliy o r. Bunlar serm aye cephesinin y a ş a d ı ğ ı b u n a lım ın uç n o k t a la n d ır, ama a n la m lıd ır. Y ılla r d ır k a r ş ılık lı şan taj ve p a z a r lık la r la, b ir b irle rin in k ir li ça m a şır la r ım gizlem eyi b aşaran ord u, p olis ve MİT için d e m evzilenm iş fa şist k lik le r, bugün a rtık bunda b a ş a r ıs ız k a lıy o r la r. Daha y a ln ız ca b ir ay önce, b ir m illetv ek ili Kürt u lu sal sorununa u - cundan k ıy ıs ın d a n dokundu d iy e, a z g ın ve sistem li b ir şoven ist kampany a y a g iriş e n le r, D iy a rb a k ır C ezaevinde s iy a s a l tu tu k lu la n n b a ş la ttığ ı d iren iş k a r şıs ın d a "Kürt sorunu"nu k en d ileri tartışm ak ve Kürt s a v a ş ç ıla r ın ın ta lep lerin e ta v izle r vermek zorunda k a lıy o r la r. Bu d a, serm aye cephesinin istik r a r s ız lığ ın a b ir d iğ e r, ama anlam lı b ir örnek. Tam da bu ayn ı gü n lerd e, serm a yenin yedek a tı reform ist h arekette, bunalım tepe n ok tasına v a r ıy o r. SHP Genel B aşkam İnönü b ir anda p a rti b a ş k a n lığ ı, p a rti ü y e liğ i ve parlam ento ü yeliğin d en istifa e d iy o r. Bunu p a rtin in öteki b a zı y ön eticilerin in is tifa s ı iz liy o r. Ancak yoğun girişim ler sonucu is tifa la r kısmen geri a lın a r a k, p a rti iç i bunalım ı bütün b o y u tla r ıy la yaşam ası şim dilik en gelle n e b iliy o r. Biz hep b e lirttik ; T ü rkiye, köklü ve p roleter çözüm lere ih tiy a ç duyan b ir ü lk e. Bu, nesnel zoru n lu lu kla rd an k a y n a k la n ıy o r. Bu neden ledir k i, iş ç i s ı n ı f ı komünist öncüsünden yoksun ve d evrim ci hareket d a ğ ın ık olduğu h a l d e, bin türlü dem agoji ve v a a tle yüklü reform ist hareket, b ir türlü işçi s ı n ı f ı ve em ekçiler nezdinde cid d i ve in a n d ır ıc ı b ir a ltern a tif olm ayı b a ş a ra m ıy or. Bu durum, onu k ıs ır iç soru n la r ve çekişm elerde uç ifa d e le rin i bulan sü rek li b ir b u n a lım ın için e sok u y or. R evizyonist p a rti ve g ru p la r b u rju va p o litik arenada meşrulaşmak ve güç olmak doğrultusunda ilerlem eler s a ğ la d ık la r ı ölçü d e, daha çok teşh ir o lu y o r, devrim ci hareketten g itg id e daha çok tecrit o lu y o rla r. İş ç i s e n d ik a la rın ın b a şın d a serm a ye u ş a k lığ ı rolünü üstlenm iş sendika b ü ro k ra sis i, cid d i açm azlarla k a rşı k a r şıy a bulu n u yor, iş ç ile r a ra sın d a i n a n d ı r ı c ı lığ ı m gün geçtik çe daha çok k a y b ed iy or, işçi ta banın d an tecrit o lu y o r. Sermayenin sü rek li ik tisa d i s a ld ır ıla r ı ve siy a sa l b a s k ıla r k a r ş ı s ın d a, iş ç ile r i söz ve v a a tle rle o y a la ma o la n a k la rı h a y li d a r a ld ığ ı için, a rtık gösterm elik ve y a t ı ş t ı r ı c ı eylem p ro g ra m la n ilan etmek zorunluluğu d u y u yor. Bazı güncel k esitler sunduğumuz b u rju v a p olitik a cephesinin bu duru

2 EKİM Sayı:6 mu, kom ünistlerin görev ve sorum lulu k la r ım a rtırm a k ta d ır. B urjuva p o litik güç ve a ltern a tiflerin in a n d ır ıc ı l ı ğ ı n ı y it ir d iğ i, iç çekişm e ve d a la ş m alarla y ıp r a n d ığ ı k oşu lla r, y ığ ın la r a ra sın d a devrim fik r in i, devrim ci ve p roleter b ir çözüm a ltern a tifin i yaym a n ın, m ücadeleyi geliştirm enin daha e lv e r iş li b ir ortam ım olu ştu rm akta d ır. Bugün serm ayenin iş ç ile re ve emekçile re yön elik ik tisa d i s a ld ır ıs ı yoğun p olitik b a sk ı ve teh d itler eşliğ in d e sürm ektedir. B ilg içlik ta slayan b a zı d a r k a fa lıla r m id d ia la r ın ın aksin e, iş ç i s ı n ı f ı bu s a ld ır ıla r k a r şıs ın d a sessiz ve y ılg ın d e ğ ild ir. İş ç ile r için d e m ücadele iste ğ i ve eğilim i sü rek li güç k a za n ıy o r, y a y ılıy o r. Sendika p a tr o n la rın ın eylem ta rtışm a la r ı ve p la n la n, ta b a n ın bu b a s k ıs ı k a r ş ıs ın d a in s iy a tifi kaybetmemek, m ücadele isteğ i ve eğilim in i geri ve y a sa l biçim ler için d e ve b a zı ik tisa d i öd ünlerle eritmek k a y g ıs ı ve h esa b ın dan g e liy o r. İş ç ile r daha şim diden, sendika y ö n eticilerin in oyalam a ve en gellem elerin i a şa ra k, kendi in s iy a - tifle r iy le, henüz çok geri biçim lere bürünse de, çe ş itli d iren iş örn ek leri s e r g iliy o r la r. İşten atm alar, düşük ü cretler, sen dikal b a s k ıla r, ç e ş itli k e y filik le r v b. iş ç ile r i ken diliğin den küçük fa b rik a d iren işlerin e itiy o r. Bu d ir e n iş le r, s ın ıfın y a ş a d ığ ı büyük hoşnutsuzluk ve öfkenin d ış a vuran küçük b e lir tile r id ir y a ln ız c a. Fakat iş ç ile r geri b ilin c in, örg ü t- sü zlü ğü n, örgütlü ve b ilin ç li b ir b ir lik ve dayanışm adan yoksunluğun, k ıs a c a komünist b ir önderlikten yoksunluğun a c ıs ın ı çe k iy o r la r, soru n la r ı m y a ş ıy o r la r. Bu durum, devrim ci geçinen sendika y ön eticilerin in ihanetiy le de b ir le ş in c e, NETAŞ örneğinde olduğu g ib i, dönemin ilk m ücadele örn ek lerin i sergilem iş b a zı fa b r ik a la r d a, zaman zaman ş a ş k ın lığ a ve geri d a v r a n ış la ra y o la ç ıy o r. B ilin ç g e r iliğ i ve ön derlik boşluğunun y a r a ttığ ı bu tür durum lar, devrim ci iş ç ile rin in s i- y a tifiy le, kom ünistlerin ça b a ve fa a liy e tle riy le ö n len eb ilir a ncak. H alih a zırd a işçi d ir e n iş le r i, ücret a r t ı ş ı, ça lışm a k o ş u lla r ı, iş gü ven ces i, sendika seçme özgü rlü ğü v b. ta lep ler e tr a fın d a, k ıs a ca ik tisa d i b ir temel üzerinde g erçe k le şiy o r. R evizyon ist-reform ist m ihraklar ve sendika yönetim leri d e, iş ç i h areketin i bu d a r, k ıs ır ve uzun vadede sonuçsuz zeminde tutmak için ç a lış ıy o r la r. Kom ünistler, kuşkusuz bu ik tis a d i ta lep lere ve harekete k a y ıts ız k a la m azlar. Fakat o n la rm ta rih sel m isyonu, bu d ar zemini parça la m ak, iş ç ile rin d ik k a tin i genel toplum sal ve s iy a s a l soru n la ra çekmek, b ilin ç le r i bu yönde geliştirm ek, iş ç i h areketinin s iy a s a l gelişim in i k o la y la ş tır ıp, h ız la n d ırm a k tır. İk tisa d i m ücadelenin kendisinden de b izzat bu hedef d oğru l tusunda y a ra rla n m a k tır. Bizim için vazgeçilm ez temel sorun, iş ç i s ı n ı f ı m ik tid a r m ücadelesine yöneltm ek, iş ç i hareketine ik tid a r p ersp ek tifi kazandırm ak, her f ır s a t ı, her o la n a ğ ı, her eylem i, iş ç ile re bu b ilin c i bu p ersp ek tifi kazandırm ak için d eğerlen dirm ektir. P roleta ryan ın ile r i kesim ini, ile r i ve m ilitan iş ç ile r i ih tila lc i m ücadele çiz g isin e ve komünizme kazanm ak, iş ç i h areketinin g eleceğ in in b ir ic ik güvenc e s id ir. İş ç i hareketinin g eleceğ i ise, Türkiye devrim inin geleceği dem ektir. E K İM İSTANBUL AYRIMLAR NETLEŞİYOR 12 E ylül k a rşı-d ev rim dönem i, devrim c i hareket için d e büyük b ir s iy a s a l ve örgü tsel güç k a y b ı ve değer erezyonu y a r a t t ı. Bunun c id d i, a y d ın la t ıc ı ve ile r le tic i b ir değerlendirm esini yapm ak, s ın ı fın d a v a sın a b a ğ lı tüm gerçek d evrim cilerin önünde b ir görev ola ra k duruy ord u. B izler, k ü çü k -b u rju v a a n la y ış ve a lış k a n lık la r d a ayak d ireyerek, eski sözde p a r tile rin i umutsuzca sav u n a n la rın en gellem elerin i a ştık, bu sorum luluğun g erek lerin i yerin e getirm eye ç a lış t ık. Leninist yön elişim izi kamuoyuna duyuran Nisan 1987 ta rih li b ild irid e n bu yana y a k la ş ık on ay g e ç ti. Bu k ıs a süre içerisin d e a tıla n b ir çok cid d i adım ın kuşkusuz en önem lisi, EKİM'in ç ı k ı ş ı d ı r. Gazetemiz EKİM1in y a y ın h a y a tın a girm e s i, u cu z, ölçüsüz ve seviy esiz söz ve d a v r a n ış la r ıy la yön elişim izi karalam aya ç a lış a n la r a iy i b ir cev a p, sert b ir şamar old u. (Devamı s.ko'da)

Legalizm cereyanı ve illegalite Mart 1988 EKİM 3 H. FIRAT Günümüz T ü rk iy e 'sin d e, legalizm, b a z ı devrim ci g ru p la rın da k a p ılm ış bulu n du ğu güçlü b ir ce r e y a n d ır. B urjuva y a s a l c ı lı ğ m ı n k ölesi olm ak, kendine b u rju v a s iy a s a l ve hukuksal çerçevede yer açmak için çırp ın m a k, örgütlenm esini ve fa a liy e tin i bu çerçevede v a r etmeyi ve yürütm eyi değişm ez temel amaç ve hedef h alin e getirm ek, bu d oğru ltu da b u rju vazid en sü rek li ica zet dilenm ek- bütün b u n la r rev izyon ist h areketin tüm v a ry a s y o n la r ı için değişm ez ortak ö z e llik le r d ir. R evizyonist hareketin kendi id eolojik s iy a s a l konum unda, tu ta r s ız l ığ ı n d e ğ il, tersin e, t u t a r lılığ ın göste r g e le r id ir. R evizyonist teorik temele, lib e r a l-r e - form ist program ve p o litik a la ra uygun düşen örgütlenm e ve fa a liy e t, le g a l örgü t lenme ve fa a liy e t o la b ilir a n cak. Program ve p o litik a la r ıy la b u rju v a kampa geçen ya da zaten o kampta b u lu n a n la rın, örgü tsel v a r lık la r ın a ve s iy a s a l fa a liy e t lerin e b u rju v a siy a sa l-h u k u k sa l çerçev eyi esas a lm a la rın ın y a d ırg a n a ca k y a n ı y ok tu r. Legalizm, reformizmin varolu ş b iç im id ir. Tarihte -örn eğin Ç a rlık R u syas ı 'n d a - ve günümüzde -örn eğin y a k ın dönem T ü r k iy e si n d e -, lib e ra l akım ve p a rtile rin ille g a lite d e kalmak zorunda b ır a k ıld ık la r ı durum lar olm uştur. Fakat b ö y le si durum lar, b a r ış ç ıl reform lara ve u y sa l m uhalefete b ile tahammülsüzlük despotik ve k eyfi d ik tatörlü k rejim lerin de ve y a ln ız c a b e lir li g e ç ic i dönem ler için y a ş a n m ıştır. Devrimci gelişm enin d oğurduğu tehdit k a r ş ıs ın d a egemen s ın ıfla r ın yen i güç ve destek a r a y ış la r ı ile, refo rm ist-lib e ra l a k ım la rın k en d ilerin i düzene ve s iy a s a l rejim e uydurm ada a ttık la r ı yeni a d ım la r, g e n e llik le, bu anormal durumu giderm iş, bu tür akım lar "ö z g ü r lü k le r in e kavuşm uş, le g a lite y e ç ık m ış la r d ır. Y ılla r d ır "TKP'ye özgü rlü k " d iye y ı r tın a n la r, b u rju v a düzenin is tik r a r ın ı sağla m a y ı program tezi h alin e g etirerek, p rogra m la rın d a y a ln ız c a süs ola ra k duran M arksist sözleri de a y ık la y a r a k, g e r ic i b u rju v a parlam entosunu en üstün s iy a s a l otorite ila n edip k u tsa yara k, bin türlü y o lla b u rju v a ziy e y ı l ı ş ı p y a lta k la n a ra k, bu sözde özgü rlü ğü kazanma yoluna g irm işle rd ir. Bunun özgü rlü ğe d e ğ il, sermaye düzenine ve b u rju v a le g a lite sin e k ö leliğ e a tılm ış b ir adım olduğunu sö y le meye gerek b ile y o k. K aldı k i, bu tür p a rti ve a k ım la r, y a s a la r k a r ş ıs ın d a, y a n i kelim enin sa lt hukuksal anlam ında ille g a l b ir konumda o ls a la r b ile, fiile n ve çok büyük ölçü de a çık ta olm uş, le g a l b ir çerçevede fa a liy e t gösterm işlerd ir. Ç a rlık dönem inin Rus Kadet p a r tis i ve bizim r e v iz y o n ist-lib e r a l p a rtilerim iz örneklerin de olduğu g ib i. K ısa ca, günümüzün rev izyon ist p a rti ve g r u p la r ı, mevcut toplum sal ve s iy a s a l rejim in genel çerçev esin i aşan b ir teorik tem ele, program a ve taktik ç iz g iy e sahip o lm a d ık la rın a göre, on la rd a n b u rju v a le g a lite s in i, b u rju v a s iy a s a l ve hukuksal çe rçe v e y i aşan b ir örgütlenm e ve fa a liy e t beklemek a n la m sızd ır, işin d o ğ a sın a a y k ır ıd ır. Oysa devrim ci p roleta ry a hareketi iç in, devrim ci komünizm için durum bütünüyle f a r k lıd ır. Devrimci p ro le ta r y a, uzlaşm az ve ta v izsiz b ir s ın ı f m ücadeleler iy le b u rju v a ik tid a r ın ı devirm eyi ve serm aye düzenini y ık m a y ı, yeni b ir s iy a s a l ve toplum sal b ir d üzen i, p ro le ta r ya d iktatörlü ğü n ü ve sosyalizm i k u rm a yı, tüm s iy a s a l fa a liy e tin in merkezine a l d ı ğ ı na g öre, onun s iy a s a l s ın ı f örgütlenm esini ve fa a liy e tin i b u rju v a le g a lite sin in s ın ır la r ın a sığ d ırm a k o la n a k s ız d ır. Bu d a r, bu iğ re ti a lana kendini s ığ d ırm a y a kalkm ak b ir y a n a, örgütlenm esini ve fa a liy e tin i bu a la n ın ötesin d e, ille g a l b ir temel üzerinde kurmak ve yürütm ek, le g a l o la n a k la r ı ancak ve y a ln ız c a bu temel ü zerin d e, bu temele ta b i ola ra k d eğerlen dirm ek, devrim ci komünizm için temel ilk esel b ir soru n dur. Bu, işin d o ğ a sı g e r e ğ id ir. Genel ta rih sel tecrübe ve b ir çok tra je d ik örnek, b u rju v a legalitesin d en yararlan m a im kanları ne olu rsa olsu n, her gerçek p roleta ry a p a r tis in in, örg ü t lenm esinde ve fa a liy e tin d e ille g a lite y i temel alm ası g erek tiğ in i y e te rli a ç ık lık ta gösterm iştir. Buna a y k ır ı davran an p a r tile r, ya k a rşı-d ev rim dönem lerinde y ı k ı l ı p d a ğ ılm ış la r, ya da II.E n tern a syon a l örn eğinde görüldüğü g ib i, b u rju v a le g a lit e - si ta ra fın d a n e h lile ştirilm iş, zam anla b a ş la n g ıç ta k i devrim ci program te r k e d ile - rek bu p a r tile r sosy a l devrim p a r tile r i olm aktan ç ık m ış, oportünist b ir e r so sy a l reform p a r tile r i halin e g elm işlerd ir. L e-

4 EKİM Sayı: 6 n in 'in d e y iş iy le, y a s a llık oportünizm i beslem iş ve egemen k ılm ış tır. T op a rla rsa k, ille g a lite k eyfi b ir tercih sorunu o lm a d ığ ı g ib i, s ı n ı r l ı, d ar b ir örg ü tsel sorun da d e ğ ild ir. İlle g a lite, son u çla rı kendini örg ü tsel p la n d a ve p ra tik fa a liy e tte gösteren temel b ir teor ik -s iy a s a l soru n dur. Şu veya bu a k ım ın, grubun ya da p a rtin in, mevcut toplum sal ve s iy a s a l düzen k a r ş ıs ın d a k i durumu ve konum uyla, teorik ve ta k tik tem eliyle s ık ı s ık ıy a iliş k ili b ir soru n dur. * Mevcut düzen k a r ş ıs ın d a devrim ci b ir konumda olan her p a rtin in, her zaman ve her koşul a ltın d a kendi devrim ci program ve ta k tirin d e ta v izsiz ola b ilm esin in, örgütsel v a r l ığ ın ı ve s iy a s a l fa a liy e tin i her zaman ve her koşul a ltın d a k esin tisiz o la ra k koruyup sürdürebilm esinin tem inat ı, bu p a rtin in, örgütlenm esini ve fa a liy e tin i düşm anın izn i, b ilg is i ve denetim i d ış ın d a, ille g a l b ir temel üzerinde kurmuş o lm a sın d a d ır. L e n in 'in, legalizm oportünizm i b esler şek lin d ek i sö zle ri, legalizm ile reformizm a ra sın d a k i ilişk in in tek yönlü o lm a d ığ ı n ı, bu ik isin in b ir b ir le r in i k a r ş ı l ık lı ve sü rek li g e liş tirip g ü çle n d ird ik le ri g e rçe ğ i ni a n la t ır. Y a ln ızca s iy a s a l reformizm legalizm e yol açm az; b u rju v a le g a lite sin in ca z ib e s i de, s iy a s a l reform izm i b e s le r. Marksizm y a ft a s ıy la orta ya çık a n rev izyon ist ve lib e r a l p a r tile r ve akım la r, kom ünistleri ve d ev rim cileri, sü rek li o la r a k, ille g a lite y i fetişleştirm ek le, "y e r a ltı "na köle olm akla, legaliten in ola n a k la r ı ve k o la y lık la r ı dururken ille g a lit e - nin y ok su n lu k la rın a ve gü çlü k lerin e boş yere katlanm akla s u ç la r la r. B öylelik le o n la r, ille g a lite y i k eyfi ve a k ıllıc a olm ayan b ir tercih sorunu g ib i g ö ste rip, nesnel zorunluluğunu karartm aya ç a l ı ş ı r la r. B urjuva le g a lite sin in k ö le lik le rin i gizlem eye, onu mazur gösterm eye ç a b a la r la r. R evizyon istlerin ve M arksist geçinen lib e r a lle r in ille g a lite y i su çla m a la rı, ideolo jik s iy a s i kon um ların ın olduğu k a d a r, le g a lite n in ra h a t, h u zu rlu, nim etleri g e n iş, ris k i az ortam ından kopamamakta ifa d e s in i b ulan b u rju v a a y d ın konum ların ın da ifa d e s id ir. Öte ya n d a n, kom ünistler için sorun, le g a lite ile ille g a lite y i k a rşı k a r şıy a koym ak, ya da b irin d en b ir in i tercih etmek d e ğ il, bu ik is i a ra sın d a k i iliş k iy i doğru ele a lm a k tır. P roleta ry a n ın ta rih sel tecrü b esin in, ö z e llik le Rusya tecrü besin in g österd iğ i g ib i, le g a lite ile ille g a lite y i k a rşı k a r ş ı y a koym ak, sağ ve "sol" ta s fiy e c iliğ in tutum udur. B irb irle rin in tersyü z edilm iş b içim leri olan ta s fiy e c iliğ in bu ik i türü, z ıt yakla şım la rd a n hareketle a y n ı sonuc a, ille g a l s ın ı f p a rtisin in ta s fiy e s i sonucuna v a r ır la r. Sağ ta s fiy e c ilik bunu le g a lite y e ta p a ra k, ille g a l örgütü ve fa a liy e ti reddederek y a p a r. "S ol 1 ta sfiy e c ilik a y n ı ş e y i, le g a l o la n a k la r ı küçümseyip red d ederek, b öylece ille g a l örgü tü, gen iş k itle le ri etkilem e ve kendini koruyup geliştirm e araç ve ola n a k la rın d a n yoksun b ır a k a r a k y a p a r. Bu ik i ta sfiy e ci eğilim k a r ş ıs ın d a, Leninizm, sorunu y e te rli a ç ık lık ta form üle etmiş ve devrim ci p ra tik bunu sü rek li ola ra k d o ğ ru la m ıştır. Komünistler için soru n, le g a l ola n a k la r ı küçümsemek, le g a l o la n a k la r ı ille g a l örgütlenm enin k a r ş ıs ın a koymak d e ğ il, ille g a l b ir örgütsel y a p ı ve fa a liy e t tem eli ü zerinde, tüm le g a l ola n a k la rd a n, le g a l b içim, yöntem ve a ra çla rd a n yeterin ce ve a k ıllıc a y a ra rla n m a k tır. L egal o la n a k la r ı, ille g a l örgütlenm eye ve fa a liyete ta b i o la ra k, ille g a l örgütlenm e ve fa a liy e tin hizm etinde k u lla n a b ilm ek tir. Z ira bu ya p ıla m a d a n, ille g a l b ir örgütü korum ak, g e liş tirip pekiştirm ek, k itle le r için d ek i e tk in liğ i y a y ıp güçlendirm ek o la n a k s ız d ır. * V arolan güçlü le g a lis t cereyana b a z ı devrim ci g r u p la rın da k a p ılm ış bulundukla r ı daha önce b e lirtilm iş ti. K üçük-burjuva sosy a lizm i, yirm i y ı l l ı k ta rih in in temel b ir ö z e lliğ in i b ir kez daha sergilem ekte, b ir kez daha teorik u fuksuzluğunun, s iy a s a l d a rg ö rü şlü lü ğ ü - nün, ö rg ü tse l-p ra tik ça lışm a d a s a b ır ve sebat yoksunluğunun, k ola y ın d a n ve h ız lı güç toplam a eğilim inin s o n u ç la rın ı y a ş a m akta, b u rju v a y a s a l c ı lığ ı n m tu za ğ ın a düşm ektedir. Güç toplam ada kolay y o l, y o lla r ın en y a r a r s ız ı ve d e ğ e rsiz id ir. Z ira sonuçsuzd u r, b e d e li a ğ ır fa tu ra sı yü k lü d ü r. 1 970'lerin o rta la r ın d a ille g a lite y i sözde esas a la ra k y ola ç ık a n la r, h ız la b u rju v a le g a lite sin in ca zib esin e k a p ıld ıla r, tuzağ ın a d ü ştü ler. İlle g a l örgütlenm e ve fa a liy e tte kayda değer a dım la r atılm adan g iriş ile n le g a l ça lışm a, ö zellik le le g a l y a y ın ek sen li fa a liy e t, varola n s ı n ı r l ı ille g a l p o ta n siy e li de a ç ığ a ç ık a r d ı, d eşifre e tti. Legal o la n a k la r ve a r a ç la r, ille g a l örgütlenm e ve fa a liy e tin hizm etinde ve ona ta b i ola ra k k u lla n ıla m a d ı; onu g e liş tirip p ekiştiren d e ğ il, z a y ıfla t ıp tahrip eden b ir işle v görd ü. L egal fa a liy e t a la n ın a b öyle zam ansız, ölçü süz ve ilk e siz g ire n le r, bununla büyük g ü çler top a rla m a yı u m u yorla rd ı. Bunda b ir d ö -

Mart 1988 EKİM 5 nem b a ş a r ılı da o ld u la r. Fakat bu kolay b a ş a r ı çok geçm eden, d iktatörlü k ta r a fın dan a ğ ır b ir fatu ra ola ra k ö d e tild i. Geniş k itle le r i harekete geçirm ekle övü nen, k olay b a şa rıd a n b a ş ı dönen örgü t le r, gevşek ve düşman s a ld ır ıs ın a a çık y a p ıla r ola ra k h ız la ve peşpeşe çök tü ler. İçlerin d en b ir k ısm ı, en d ar b ir örgü t lenm eyi ve s ı n ı r l ı b ir fa a liy e ti b ile sürdürem ez duruma düştüler y ılla r c a. Son b irk a ç y ı l d ı r toparlanm a ç a b a la r ı y a ş a n ıy o r. Fakat bu ça b a la r y e n ilg in in, k olay y ık ım ın her a çıd a n toplu b ir d eğerlendirm esi ve d ersleri üzerinde yü k selm ediği iç in, b ir bakım a geçm iş tek ra r la n ıy o r. Bu te k r a r la y ış, kendini en kaba fak at en te h lik e li şek ild e le g a l o la n a k la rın k u lla n ılm a sı a la n ın d a, p ra tik sonuçl a r ı a çısın d a n bu en h a y a ti a landa g ö ste riy o r. Öyle a n la ş ılıy o r k i, b ir çok kim se, yaşanan kolay y ık ım la r ı k a r ş ı devrim döneminin olağan son u çla rın d a n sa y m a k ta d ır. Fakat b ö y le le r i, y a ln ız c a kendi a h m a k lık la rın ı, b aşk a ü lk elerin ta rih sel tecrü b eleri b ir y a n a, kendi öz ve güncel tecrü belerin den b ile son u çla r ç ı karm adaki y e te r s iz lik le r in i ya da yeten e k siz lik le rin i s e r g iliy o r la r. Kuşkusuz bu le g a lis t d a v ra n ış y a ln ız ca geçm işten öğrenm edeki y e te rsizlik ya da y eten ek sizlik le izah edilem ez. Sol hareketin köklü le g a lis t gelen eği b ilin i y o r. Devrim ci dem okrasi bu gelenekte önemli ged ik ler a çtı ama, s o n u ç la rıy la da görü ldüğü g ib i, onu a şa m adı. 12 E ylül k a rşı-d e v rim dönemi bunu gösterm ekle k a lm a d ı, yoğun b a s k ıs ı, terörü ve işken c e siy le ö zellik le k ü çü k -b u rju v a kesim lerde b e lir li b ir y ı lg ın l ık y a r a ttı. İ lle g a lit e - den k a ç ış, y a ln ız c a le g a l olan a ilg i eğilim ine y o la ç tı b u. Ö rgütlerin b irçok eski h ız lı k adrosu, b e lirg in b ir şek ild e ille g a l örgütten ve ilişk ile r d e n, ih tila lc i m ücadele çizgisin d en geri durm aya, onu b ir yük ve risk saym aya b a ş la d ıla r. R evizyonist ve lib e r a l sol a k ım la r, 12 E ylülün y a r a t t ığ ı ortam ı iy i d eğerlen d ird ile r. Bundan M arksizm -Leninizm in devrim ci ilk elerin e ve devrim fik rin e id eolojik b ir s a ld ır ı için en geniş şek ild e y a r a r la n d ı la r. Leninizm in a çık ç a tartışm a konusu e d ild iğ i, Troçkizm in savunuldu ğu, S ta lin 'e d ü şm a n lığın moda old u ğ u, devrim fik rin in a çık ta n y e r ild iğ i bu dönem, legalizm in teorize e d ild iğ i, ille g a lite n in "fetişizm 1 o la ra k su çla n ıp mahkum e d ild iğ i b ir dönem oldu a y n ı zam anda. Bütün b u n la r, geçm işten öğrenm edeki y eten ek sizlik, s iy a s a l ufuksuzluk ve tut a r s ız lık, h ız lı ve k ola y ın d a n güç top la ma k ü çü k -b u rju v a eğilim i v b. ile de b ir le ş in c e, devrim ci dem okrasi kesim inde b ir "le g a le hücum" d a v r a n ış ın a y o la ç t ı. Bu cereyanın gücüne b ir örnek v e r ile b i l ir : 12 E ylül son ra sın d a u ğ r a d ık la r ı şok ve bunun y o la ç t ığ ı p a n iğin e tk is iy le, le g a l o la n a k la r ı b ir kalemde "faşizm in kötü n iy e tli tu z a ğ ı" ilan ed en ler, bugün yeniden b a ş a, gerisin geri 1976'ya dönüy o r la r ; b ir sü red ir bütün u m u tla rın ı, eski yorgun çe v re y i to p a rla y a ca k le g a l b ir y a y ın org a n ın a b a ğ la m ış b u lu n u yorla r. Sorun, le g a l ola n a k la rd a n y a r a r la n ıp yararlanm am ak d e ğ ild ir. EKİM'in daha ilk s a y ıs ın d a b e lirtilm iş ti: "K om ünistler, le g a l o la n a k la r ı ih t ila lc i p roleta ry a h areketinin çok yönlü gelişim i için kullanm a g ereğin i ve g örevin i reddetm eyi b ir an b ile a k ılla r ın d a n g eçirm ezler." Fakat bütün soru n, bunun n a s ıl ve ne temelde y a p ıla c a ğ ıd ır. Legal o la n a k la r ı ille g a l örgütlenm e ve fa a liy e tin hizm etinde, ona ta b i ola ra k kullanabilm enin ön koşu lu, b öyle b ir örgütlenm e ve fa a liy e te sahip o la b ilm ek tir. İ lle g a l b ir tem elin, ille g a l b ir örgütlenm e ve fa a liy e tin o lm a d ığ ı k o şu lla rd a, le g a l ola n a k la r ve a r a ç la r, h an gi örgütlenm e ve fa a liy e tin nefes b o r u la r ı, k itle le r için d ek i "müstahkem m evk ileri" o la c a k tır? Örgütlenme ve top a r lanm anın k en d isin i le g a l y a y ın eksenine oturtm ak, ona d ayandırm ak, varola n ille g a l p ota n siy el ve o la n a k la r ı da a ç ığ a ç ık a r ıp teh lik eye sok a r. '7 0 'le r in orta sın d a olan b u y d u, '8 0 'le r in ik in ci y a r ı sın d a olan b u d u r. Güç toplam a ve y ı ğ ı n la r ı daha kolay etkilem e isteğin d e ifa d e s in i bulan b ir iy i n iy etin ürünü de o ls a, bu eğilim te h lik eli ve ta s fiy e c i b ir e ğ ilim d ir. Bugün a çık ç a görü ld ü ğü g ib i, le g a l y a y ın o r g a n la r ı, y a ln ız c a p r o p a - g a n d a -a jita sy o n d e ğ il, genel toparlanm a ve fa a liy e tin de ekseni o lu y o r. İlle g a l b ir temel ve a ra çla rd a n yoksunluk k oşu l la r ın d a b aşk a türlü de ola m a zd ı. * "Güçlü b ir ille g a l P a rti M erkezleri örgü tü, sistem li ola ra k çık a n ille g a l y a y ın la r ve en önem lisi y erel h ü creler, ö z e llik le de doğrudan d oğru ya işçile r in a ra sın d a n gelen ve k itle le rle s ık ı temas için d e ya şayan öncü ü yelerin y ön ettiğ i fa b rik a h ü crele ri: Devrimci ve S osyal-d e- mokrat iş ç i hareketinin her türlü zorlu ğu g öğ ü sleyeb ilecek sağla m lık ta k i çe k ird e ğ in i işte bu temel ü zerinde in şa e ttik. Bu ille g a l çek ird ek gerek Duma a r a c ı lı ğ ıy la, gerekse sen d ik a la r, k oopera tifler ve k ü l tür ve eğitim k u ru lu şla rı için d e kendi d u y a r g a la r ın ı ve etk isin i e sk is iy le k ıy a s lanam ayacak ölçü de y a y a c a k t ır." B u n la rı Lenin, 1905 y e n ilg is i son ra s ın d a, 1908'de, k a rşı-d ev rim in yen i koş u lla r ın d a p a r tiy i yeniden in şa etme ç a b a s ın ı d eğerlen d irirk en y a z ıy o r.

6 EKİM S a y ı:6 Komünistler bugün zorlu ve kapsam lı te o r ik -s iy a s a l soru n la rın y a m s ır a ; d evrim ci iş ç i h arek etin in, "her türlü zorluğu göğ ü sleyeb ilecek sa ğ la m lık ta k i çe k ird e ğ i n i", Leninist tipte b ir iş ç i s ı n ı f ı p a r tis i ni inşa etmek g öreviy le k a r şı k a r ş ıy a la r. İlle g a l b ir s ın ı f örgütü inşa etmek, d iren ç ve s a b ır istey en, in a t ç ılık ve k a r a r lılık istey en, olağanüstü g a y ret, titiz lik ve fe d a k a rlık gerektiren h a y li zorlu b ir g ö r e v d ir. Legalizm in ca zib esin e k a p ılm a k. le g a l o la n a k la rın h ız lı ve kola y b a ş a r ıla r ın a yönelm ek, a y n ı za manda s a b ır ve k a r a r lılık gerektiren bu zorlu görevden k a ç ış ın da ifa d e s id ir. K üçük-bu rju va s a b ır s ı z lığ ı n ı ve k o la y c ı l ı ğ ı n ı a n la t ır. İlle g a l b ir örgütü adım adım kurup geliştirm ek görevin in üstesinden ancak s ın ı f b ilin ç li işçile re d a y a n ıla r a k, on la rın k a tılım ı sağla n a ra k g e lin e b ilir. Kentin ve k ır ın k ü çü k -b u rju v a ta b a k a la r ı için d e y a ra tılm ış örg ü tler temeli üzerinde yükselen y a r ı-le g a l k ü çü k -b u rju v a s ın ı f p a r tile rin e, komünist s ın ı f p a r tis i y a fta s ı asmak dönemi bugün a c ı ve sonuçsuz b ir tecrübe ola ra k gerid e kalm ış b u lu n u y or. Önümüzde gerçekten s ın ı fa, s ın ı f b ilin ç li işçile r e d ayanan, fa b rik a la r d a y a ra tılm ış ille g a l çek ird ek ler (h ü cre le r) tem eli üzerin de yükselen Leninist tipte b ir s ın ı f p a r tis i inşa etmek g örevi d u ru yor. Henüz bu onurlu görevin b a ş la n g ıç evresin d e y iz; güçlerim iz s ı n ı r l ı, ola n a k la r ım ız oldukça dar ve k ı s ı t l ı d ı r. Fakat bu gerçeğin ken disi b iz e, güç ve ola n a k la r ım ız ı en iy i, en a k ı l l ı, en h e sa p lı ve en titiz b ir şekild e kullanm a sorum luluğu y ü k lü y or. Bu güç ve o la n a k la r ı en iy i şek ild e p la n la m a lı, ve temel fa b rik a la r a yön eltm eliyiz. Hedefim iz, ilk elden ille g a l fa b rik a çe v re le ri y a ra ta ra k, b u n la rın içinden komünist p a rtisin in temel örg ü tleri ola ca k fa b rik a h ü creleri çık a rm a k tır. H areketin, s iy a sa l fa a liy e tin s ü r e k liliği ancak örgü tle mümkündür. Örgütün sü r e k liliğ i s iy a sa l fa a liy e tin s ü r e k liliğ i nin te m in a tıd ır. Ö rgütsel s ü re k lilik ise, her şeyden önce düşm anın en gellem elerin i ve s a l d ı r ı la r ı n ı boşa ç ık a r a b ilm ed edir. İlle g a lite sorunu, g iz liliğ in g erek leri bu nedenle h a y a ti önem dedir. Öte yandan, u n u tu lm am alıdır, ille g a l örgütlenm e ve fa a liy e tin tem ellerin i atmada sa ğ la y a c a ğ ım ız her gerçek ilerlem e, b iz e, b ir d iz i le g a l ola n a k, a ra ç, biçim ve yöntemi en iy i, en çe ş itli ve en doğru şek ild e kullanm a k o şu lla rı s a ğ la y a c a k tır. Bu k oşu lla r doğduğu ölçüde d e, ille g a l örgütlenm e ve fa a liy e ti daha da g e liş tir mek, pekiştirm ek, yaym ak, ille g a l örgü t lerim izin k itle le r için d ek i güç ve e tk ile rini artırm ak o la n a k lı o la c a k tır. ANKARA: ÖĞRETMENLERİN SORUNLARI A n k a ra 'd a (... ) ilk ok u l öğretm eniyim (... ) İlk gözlemim, zor ve s ı k ı n t ılı y ı l l a r ın a rd ın d a n öğretm enlerin eski konum ların d a o lm a d ık la r ı, y ı l g ı n l ı k, korku ve yozlaşm anın y a y g ın old u ğu d u r. A y d ın la rın bu durumu çok ş a ş ır ttı b e n i. Geçmişte k ü çü k -b u rju v a b ir grubun için d eydim. O radaki a rk a d a ş la rın g e r ic ile ş tiğ in i, yozl a ş t ı ğ ı m, hatta s o y s u z la ş tığ ım gördüm. Ne olmuştu bu a y d ın la ra? B u rju vazi k en d isi için teh lik eli gördüğü öğretm enleri 1402 ile görevden a lm ıştı, sürm üştü, b a ş la r ın a g e r ic i-y o b a z öğretm enleri amir ola ra k a ta m ıştı, mahkemeler de devre d ış ı b ı r a k ı l ı p, öğretm eni müdür veya m uhtarlar y a r g ıla r olm uştu- örnekler a r t ı r ı la b i li r, ama bütün b u n la r b iz i y ıld ıra m a z d iy o r d u k... Şu an görev y a p tığ ım b ölged e öğretm enlerle iliş k i kurm anın yolu içk i m asasından g e ç iy o r. Siyaset konuşma da ne konuşursan konuş, eğer zorla rsa n en y a k ın a rk a d a şın dahi "su ç işliy o rs u n " d iy o r, b ir de 1402'liksen tamam uzak dur! Bu duruma n a s ıl g e lin d i. TÖS g ib i b ir s e n d ik a c ılık deneyim i, TÖB-DER g ib i b ir örgüt deneyim i geçirm iş, b oyk otla r yapm ış öğretm enler k itle si bu hale n a s ıl g e ld i. H albuki, gözlemime g öre, şu an en rahat öğretm enler a ra sın d a ç a l ı ş ı l a b i l i r. Çünkü devam lı b ir lik te lik, sohbet o la n a k la r ı, y a k m ok u lla rd a k i öğretm enlerin b ir a r a y a g e le b ild iğ i to p la n tıla r, v e lile rle y a p ıla cak iş b ir liğ i ça lışm a la rın zemini o la b ilir d i. Ama olm a d ı. Hareketin bu kadar k olay çöküşünde, ülkem izde bugüne k ad ar toplumun d iğ er kesim lerinin devrim ci eylem ini de a rd ın a a la n, ona destek veren b a ğ ım sız s o sy a list b ir iş ç i hareketinin olm am asının büyük p a y ı oldu ğu n a inanıyoru m. EKİM hareketi bu görevi ü stlen d iğ in i a ç ık lıy o r, bunu b a ş a r a c a ğ ın a inanıyoru m. B ağım sız b ir s ın ı f hareketi içerisin d e öğretm enlerin y e r le r in i a la c a ğ ı günler için ç a lış ıy o r u z. A ydın iş ç i s ın ıfın a hizmet e ttiğ i ölçü de g örevin i y a p a r, "nem elazım "cı tutumu k yozlaşm aya, serm aye d üzen iyle kaynaşm aya y o la ç ıy o r. Hele b ir de örgü t sü zse, her ta ra fta n darbe y iy o r. Bu (Devamı s. 1 0 1da)

Mart 1988 EKİM 7 İSTANBUL ALTINYILDIZ'DA DİRENİŞ A lt ın y ıld ız, 3500 civ a r ın d a işçin in ç a l ı ş t ı ğ ı, Şevket Yılm az b a ş k a n lığ ın d a k i Teksif sen d ik a sın ın örgü tlü olduğu b ir dokuma fa b r ik a s ı. Deneyimli ve m ücadeleci iş ç ile r i, b a ğ r ın d a ta şıy a n A lt ın y ıld ı z da son on gündür zaman zaman iş durdurm a ve yemek b oyk otla rı y a p ılıy o r. Grup sözleşm esine b a ğ lı ola ra k 70-80 bin TL. d o la y ın d a ücret alan A ltın y ıld ız iş ç ile r i patlam aya h a z ır barut f ı ç ı s ı g ib iy d i. E ylül '8 8 1de y a p ıla c a k sözleşm e ye k a lm a d ı, istem ler ve izlenecek tutum daha şim diden ta rtışılm a y a b a ş la n m ış tı. Bu durumda işveren sadece u sta la rın a ve teknik elem an ların a (d ok u m a cıla r v s.) sözleşm e d ış ı ek ücret uygulam ası g e tird i. B öylelik le hem u sta b a şı ve teknik elem anları su stu racak, hem de iş ç ile r a ra sın d a ayrım y a r a ta c a k tı. A y rıca eski u s ta la rın saat ü creti 650 TL c iv a r ın d a y ken, yen i a lın a n u sta la ra 950 TL saat ücreti v e r iliy o rd u. B öylece 15 y ı l l ı k eski u sta la r gözden ç ık a r ılıy o r d u. İş ç ile r le u sta la r, e sk ilerle yen iler a ra sın d a y a ra tıla n bu fa r k lılık tüm usta ve iş ç ile rce tep k iyle k a r ş ıla n d ı. 12 Şubatta gündüz v a rd iy a s ın d a iş 2 saat b ı r a k ı l d ı. İş bırakm a eylem ine tüm iş ç ile r k a t ıld ı. B öylece A ltın y ıld ız iş ç ile riy le patronu a ra sın d a varolan g erg in lik eyleme dönüşmüş o ld u. 15 Şubat p azartesinden bugüne k a d a r, A lt ın y ıld ız iş ç ile r i p o lis kordonunda ça lışm ak ta ve m ü cad elelerin i sürdürm ekted ir. Hatta b a şın d a gündüz v a r d iy a s ı iş ç i lerin in to p la n tık la n alanda fa b rik a müdürüyle işçile rin s e v d ik le r i, önder ola ra k görd ü k leri b ir dokuma u sta sı a ra sın d a sert ta rtışm a la r old u. İş ç ile r h a k s ız lık la ra son verilm esin i, bütün u sta la ra ve işçile re zam verilm esin i isterken fa b rik a müdürü y a sa d a n, a daletten, v a ta n -m ille t- ten dem vu ru y ord u. Uzayan tartışm a sonucunda s a b rı taşan usta "saçm alam a y ı n 1 d e d i. Koskoca A ltın y ıld ız müdürü, hele de işçile rin önündeki b ir tartışm ada "saçm alam ayı" "gu ru ru n a" yedirem edi ve bu a rk a d a şı işveren e hakaretten tazm inats ız ola ra k işten a ttı. Ne v a r k i, her zaman her şey işveren in d ed iğ i g ib i olm uyor. İş çile r in a n ın d a üretim i durdura ra k u s ta la r ın ın geri a lın m a sın ı iste d i le r. İşveren k a p ık u lla r ım (p o lis i) d evreye soktu. Baskı ve teh d itler iş ç ile r i y ıld ır a m a y ın c a a tıla n u stan ın tazm inatı öd en d i. Fakat geri a lın m a d ı. A ltın y ıld ız işçile rin in eylem leri yemek boykotu ve iş yavaşlatm a eylem leriyle halen sü rü yor. F abrika için d e ve çe v re sinde iş ç i s a y ıs ı k adar p o lis y ığ ılm ış durum da. Fakat m ücadele durm uyor. Bu arada T eksif baş tem silcisi "eğer h a k k ım ızı a ra yaca k sa k y a sa l y olla rd a n a ra y a lım " d iyerek iş ç ile r i y a tıştırm a y a ç a lış ır k e n işçile rin ce v a b ı sert old u : "Biz şim diye k adar hiç kanun yapm ad ık, b a ş k a la r ın ın k a n u n la rın a da uymak zorunda d e ğ iliz " d iye b a ğ ıra n usta k a r ş ı sın d a tem silcisin in nefesi k e sild i. A ltın y ıld ız iş ç ile r i günlük b a s ın a haber verip destek iste d ile r. Fakat bugüne kadar d ir e n işle r iy le i lg i li h aberlere yer v erilm ed i. (* ) Fakat EKİM, h iç b ir b u rju v a s ım r tanım adan A lt ın y ıld ız iş ç i lerin in m ücadelesini d estek leyecek tir. ( İ - lerk i sa y la rd a a yn ı sa y fa la rd a y a y ın la n mak üzere A ltın y ıld ız işçile rin in m ücadele günlüğünü g ö n d e re ceğiz.) Bir Ekim okuru 24 Şubat 1988 (*)E K İM 'in notu: Haberin y a z ılm ış oldu ğu gün, C um huriyet te ola y çok k ıs a ola ra k yer a l d ı. (Baştarafı s.8'dej İŞTEN ATMALAR... İ ş ç i s ın ı fın ın gözünde ise fa b rik a d a k i (üretim a la n ın d a k i) s ı n ı f m ücadelesine k a tk ıd a bulunmuş ve s a y g ın lığ ı olan (ç a lış a n ça lışm a y a n ) tüm iş ç ile r d ir. İşten atılm a ve son ra sın d a aç s e fil kalma korkusu s ın ı f b ilin ç li iş ç ile r in b ir çoğunu a k tif m ücadeleden a lık o y m a k ta d ır. A slolan k itlesel m ücadelenin b a ş la d ığ ı y erd e, k iş ise l k a y g ıla r ın b itm esid ir. Bugün için T ürkiye devrim ci h areketinin p roleter sosyalizm m ücadelesine k a tıla n her devrim ciye y e ri g eld iğ in d e destek s a ğ la y a b ile ce k birik im i v a r d ır. Bu b ir i kim iş ç i y ığ ın la r ın ın devrim ci fe d a k a r lığ ın d a ve en erjisin d e s a k lıd ır. İş ç i önderle r i, yeterk i p roleta ry a h areketinin y ı l maz s a v a ş ç ıla r ı o la b ils in le r. F a b rik a la rd a ç a lış a n veya ç e ş itli neden lerle ça lışam a yan iş ç ile rin b ir liğ i + tüm fa b rik a la r d a k i işçile r in b ir lik ve d a yanışm a sı + işçile rin en üst b ir liğ i olan s iy a s a l öncüsünün (p a rtis in in ) ç a t ıs ı a ltın d a b ir lik ve m ücadelesi.... İşte her b a ğ ım sız iş ç i hareketinin g ü v en cesi. Y aşasın iş ç i s ın ı f ı n ın b ir lik ve dayanışm a m ücadelesi! Y aşasın sosyalizm!

İsten atılmalar karsısındaki tutum K. YAYLA "H iyerarşik ve organ ik b ir bütün teşk il eden dünya k a p ita list ekonom isinin (sistem in in ) b ir p a rça sı olan T ü rkiye, em peryalizm e b a ğ ım lı, san ayileşm esin i tamamlamamış orta derecede gelişm iş k a p i ta list b ir ü lk ed ir" d iye b a ş lıy o r d u P latform T a sla ğ ım ız. (Ekim, sa y ı 3, s. 14) Ve bu tespit nesnel b ir gerçeğ in ifa d e s iy d i. Dünya k a p ita list sistem indeki tüm çe liş k ile r daha şid d e tli b ir tarzd a T ürkiy e 'd e y a n s ıy o r. Yakın geçm işde ve için d e bulunduğum uz dönemde dünya k apitalizm i 1930'lardan bu yana en derin bunalım ı y a ş ıy o r. Ve d oğal ola ra k k a p ita list buhran, org an ik b ir p a r ça sı h iy era rşik ola ra k alt s ır a la r d a yer alan Türkiye kapitalizm in i daha derinden etk ileyecek tir. Ekonomik b u n a lım ın y a r a ttığ ı siy a s a l is t ik r a r s ız lık ve toplum sal gerilim T ü rk iy e 'd e ç a r p ıc ı b ir biçim de y a ş a n ıy o r. K apitalist ekonominin en b e lirg in ö z ellik lerin d en b ir i p la n sız ve a ş ır ı ü retimin, y e te rli p a za r bulu n m ad ığı için tüketilem em esidir. Bu durum k a p ita list üretim in sü reci olan y a t ır ıla n serm ayen in, s a t ıla b ilir mala (m eta) dönüşm esi, m etanın p a za rla n a ra k yeniden serm ayeye dönüşm esini e n g elley ecek tir. K apitalist b u n a lım ın toplum sal yaşam daki en b e lir gin s o n u ç la n işgücünün d eğerin in düşürülm esi ve işten çık a rm a la rın y a y g ın la ş m a s ıd ır. T ü rk iy e 'd e k i işçi ü cretleri tra ji-k om ik b ir öykü konusu olm uştur. Günümüzde 70-80 bin TL d o la y ın d a olan ortalam a işçi ücretin in alım d eğeri, c id d i gazetelerde d e ğ il, mizah d erg ilerin d e ta rtışılm a k ta d ır. Örneğin A lm anya'd a ça lış a n b ir işçin in ortalam a günlük ücretin in (100 mark c iv a r ın d a ) T ü rk iy e 'd e ç a lış a n b ir işçin in a y lık ücretine (70-80 b in ) eşit oldu ğu mizah konusu ola ra k gazetelere y a n sıy o r d u. K apitalist bunalım ın k a çın ılm a z sonuçla r ın d a n b ir i de toplu vey a sü rek li işten çık a r m a la r d ır. T ü rk iy e 'd e işten çık a rm a la r ın b e lli b a ş lı nedenleri ş u n la r d ır : 1) İşy erlerin d e b ir kaç toplu sözleşme dönemi ç a lış a r a k a y lık ü creti yükselen ve kıdem tazm inatı ta vanı artan eski iş ç ile rin a tıla r a k yerin e a sg a ri ücretle (bugün net 50.594 TL) iş ç i almak veya h iç iş ç i alm ayarak a yn ı iş i daha az s a y ıd a işçiy e yaptırm a k. 2) S tok ların eritilm esi a m acıy la ü retimin y a v a şla tılm a sı veya d u rd u ru lm a sı. 3) İşy e rle rin d e k i ekonomik ve p olitik m ücadelenin yükselm esi ve üretim i tehdit eder duruma gelm esi h alin d e s m ı f b ilin ç li iş ç ile rin tespit ve tecrit edilm e ç a b a s ı. Ö zellikle sosy a list b ilin ç li iş ç ile r a ç ısın d a n b e lli b ir fa b rik a d a uzun süre ça lışm a ve m ücadele etme g a ra n tisi yoktu r. P roleta ry a n ın s o sy a list s a v a ş ç ıla r ı ne kadar b ilin ç li ve ille g a l m ücadele ilk e le rin e b a ğ lı o lsa la r d a, fa b rik a la r d a yaşam o n la rı şu veya bu biçim de a ç ığ a ç ık a r a b ilir ve bu durum işten a tılm a la r ıy la son u çla n a b ilir. İş ç i s ın ı f ı n ın p o litik öncüsüne sahip olm a d ığ ı bugünkü k oşu lla rd a tek tek fa b rik a la r d a yükselen m ücadele, b ir çok öncü işçin in a tılm a s ıy la so n u çla n a b iliy o r. M ücadele birik im in in orta ya ç ık a r d ığ ı iş ç i ön d erlerin in u z a k la ş tır ılm a s ın ın a r d ın d a n, b a s k ıla r yoğunlaşm akta ve daha a ğ ır k oşu lla rd a b a ş la n ıla n yere g e lin i y o r. M eseleye sosy a list p ersp ek tifle y a k la ş tığ ım ız d a iş ç i ö n d erleri, sadece fa b rik a ç a t ıs ı a ltın d a ç a lış a n işçilerd en o la ca k t ır d iye b ir k a y ıt yok tu r. İşten a tılm ış vey a m ücadelenin b e lli b ir aşam asından b ilin ç li ola ra k çık m ış iş ç ile r de eğer ç a lış a n la r nezdinde değer ta ş ıy o r la r s a, o fa b rik a d a k i m ücadelenin p a r ç a s ıd ır la r. Günümüzde yaşanan ise işten a tıla n veya çık a n işçile rin ta zm in a tla rım a lın c a y a k adar fa b rik a y a u ğ ra m a la rı, b ir müddet daha eski a r k a d a ş la r ıy la görüşm eleri ve sü reç için d e tüm b a ğ la r ım k op a rm a la rıd ır. Sorun halen ça lışm akta olan ve işten a tıla n (v e y a a y r ıla n ) iş ç ile r a ra sın d a k a r ş ılık lı iletişim d ir. işten a tıla n la r verm iş o ld u k la rı m ücadelenin sürm esi ve gelişm esi doğrultusunda (d ış a r d a n ) ça b a sarfetm e kaygusu gütm ezlerse, ça lışm akta olan veya yeni giren iş ç ile r ta ra fın d a n unutulan ve b ir takım a n ıla r b ıra k a n kim seler durumuna d ü şerler. Aynı olgunun tersi de g e ç e r lid ir. F a brik a da ça lış a n iş ç ile r kendi b a ğ ır la r ın d a n ç ık a r d ık la r ı ön d erlerin e işy erin d e veya a t ılır s a d ış a r - da sahip çık m azsa, a tıla n iş ç ile r geriy e yön elik fa a liy e t yürütmek istem inden u - z a k la ş ır la r. K a pitalistin gözünde iş ç i o anda üretim fa a liy e ti için d e olan b ir nesneden ib a r e ttir. B urjuva y a s a la r ın a göre sen d i k a la r sadece o anda ç a lış a n iş ç ile r i üye o la ra k kabul e d e b ilir le r, işten a tılm a y la b ir lik te sen d ikal destek de b ite r. Hatta sen d ik a ya b ile sokulm az, iş s iz liğ e k a rşı herh angi b ir sosy a l güvencenin olm a d ığ ı ülkem izde işten atılm ak resmen a ç lığ a ve sefa lete mahkum edilmek dem ektir. (Devamı s. 7 'de)

Mart 1988 EKİM 9 SENDİKALARI GERÇEK MÜCADELE ÖRGÜTLERİ HALİNE GETİRMELİYİZ Her geçen gün artan hayat p a h a ll ıl ığ ı iş ç ile r in, zaten s ıf ır a y a k ın olan alım gücünü tamamen ortadan kaldırm ak ta ve bu durum da nesnel o la r a k, iş ç ile r i p a tron la rın a k a rşı savaşm aya itm ektedir. 1987 y ı l ı için d e gelişen ve giderek y a y g ın la ş a n grev d a lg a sı bunun somut g ö ste rg e sid ir. İş çi s ı n ı f ı h a y a tın dayatm ası k a r ş ı sın d a m ücadeleye a t ılıy o r. Fakat m ücadcle, s ın ıfın s iy a sa l öncüsünün (p a rtis in in ) örgütlenm esinden ve yönlendirilm esinden yoksun olduğu k oşu lla rd a ya k ola yca y e n iliy o r, ya da ufak tefek k a za n ım larla b ir son raki bunalım a k adar o y a la n ılıy o r. 1987 y ı l ı için d e ism ini en fa zla duyuran g rev, 93 gün süren Netaş g revi old u. Gerek ülke için d e, gerekse u lu s la r a r a s ı kamuoyunda ilg i u yandıra n ve destek bulan Netaş g r e v i, ne v a r ki bu coşkunun g e re k tird iğ i b a ş a r ıy ı sa ğ la y a madan sona e rd i. Y ak laşık 1500 işçin in b a ş a r ıy la sürdürdüğü bu g rev, ö zellik le de işy erin d e y e tk ili olan O tom obil-iş S en d ik a sın ın reform ist-revizyon ist yönetim i yüzünden dökülmeye yüz tuttu. İş ç ile r daha grev sürecinde ya v a ş y a v a ş sen d i kaya b a şk a ld ırm a ya b a ş la d ıla r. Otomob i l - İ ş, iş ç ile r le daha düzenli iliş k ile r kurup, soru n la ra ortak çözüm ler a ra y a ca ğ ın a, çözümü işv eren le uzlaşm akta buldu ve resmen g revi s a ttı. 93 günlük grev b oyu n ca, sendika ta ra fın d a n işçile re yirm işer bin lir a p ara d a ğ ı t ı ld ı. Fakat Netaş iş ç ile r i bu gülünç rakam dan kat kat fa zla maddi yardım alm ayı haketm işti. Grevin son günlerinde u lu s la ra ra s ı iş ç i s ın ıfın ın desteğinden oluşan 50 milyon lir a tu ta rın d a k i p a ra n ın 25 m ilyonu O tom obil-iş Genel Merkezine g ö n d e rild i. Diğer 25 m ilyonda yirm işer bin lir a ola ra k d a ğ ıtıla n p a r a d ır. Netaş g revi sadece y u rtd ış m d a n d e ğ il, yurt içinden de yoğun maddi ve manevi b ir destek görm üştü. Fakat görülen odur k i, b u n la rın h iç b iri doğrudan işçile re y a n s ı m am ıştır. Grevin bitim inden sonra N etaş'ta işten atma kam panyası b a ş la t ıld ı. Grev boyunca işçile rin ken diliğin den kabaran tep k i sin in dizginlenm esi için elinden gelen i yapan reform ist-revizyon ist sendika yönetim i, her s a ld ır ıy a göğüs gererek direnen bu iş ç ile r e, kimsenin işten a tılm a y a c a ğ ı na d a ir güvence de v e r d ile r. Ancak toplu sözleşme im zalandıktan son ra, grevde aktif rol oynayan işçi tem silcileri b aşta olmak ü zere, aşama aşama toplan 490 k işi işten a t ıl d ı. Netaş! ın bürokrat p a tron la rı bugün, grev s ır a s ın d a iş ç ile rle O tom obil-iş a ra sın d a çık a n çe liş k iy i d erinleştirm eye ç a lış ıy o r la r. Sendikadan istifa eden her işçiy e şefler ta ra fın d a n 5000 lir a p ara v e r iliy o r. Bunu kabul etmeyen, işten a tıla c a k la r listesin e a lm ıy o r. Netaş p a t ro n la r ın ın h e s a b ı, işçile rin topyekün örgü tlü o ld u k la rı O tom obil-iş S en d ik a sın ı y etk isiz kılm a k, ve yerin e patronun yedek gücü ola b ilecek Türk-M etal S en d ik a sın ı geçirm ek tir. Öte yandan Netaş iş ç ile r i de sendika yönetim ine te p k ile rin i, sendikadan g ru p la r h alin d e istifa ederek gösterm eye b a ş la d ı la r. Ve şu anda O tom obil-iş S en dikası b a r a jın a ltın a düşmek ü zere. Türk Metal S en d ik ası da bu durumdan yararlanm ak için fa a liy e tin i h ız la n d ır d ı. Fakat Netaş iş ç ile r i bu oyuna gelm eyece k tir. S endikalar işçile rin yerin e o n la rın h a k la r ın ı savunan örg ü tler d e ğ il, iş ç ile rin m ücadele örg ü tleri o ld u k la rı sürece b a ş a r ılı o la b ilir le r. İşçile r in tek güvencesi üretimden a ld ık la r ı güç ve kendi öz m ü ca d elelerid ir. R eform ist-revizyon ist sendika y ö n e ticile ri sözlerin i tu tm adılar d iye iş ç ile r sen d ik a la rın d a n istifa etmekle tam da b u rju v a zin in h esa p la rın a uygun d a v ranm ış o la c a k la r d ır. Bugün y a p ıla c a k o la n, işçile rin sen d ik a la rın a daha s ık ı s a r ıla r a k gerçek m ücadele ön d erlerin i yönetime seçm eleri ve m ücadelenin daha etkin b ir a r a c ı halin e g etirm elerid ir. Eğer Netaş işçile rin in O tom obil-iş1ten s o ra ca k la rı b ir hesap v a rsa, bunu ken dile ri y a p a ca k la r ve se n d ik a la r ın ı daha da gü çlen d irerek patrona k a r şı daha büyük m ücadeleler ö rg ü tle y e ce k le rd ir. NETAŞ*TA SON GELİŞMELER Grevden sonra Netaş iş ç ile r i her cuma akşam ı, b ir grup işçin in işin e son v e r ild iğ in i öğrenerek h a fta y ı k a p a tıy o r la r d ı. Ve 5 Şubat 1988 günü de 49 k işin in işin e son v e rilm işti. F abrika p ersonel müdürü sendika b aştem silcisin i ç a ğ ıra ra k toplu tenkisat (işten atma) olduğunu a ç ık la d ı. Bunu işçile re haber vermek tem silciye düşü yordu. Ama bu sefer durum f a r k lıy d ı. İş ç ile r boyun eğm eyeceklerd i. O layı duyar duymaz (sa a t 2 c iv a r ın d a ) iş ç ile r işi b ıra k a ra k yemekhanede top la n d ıla r. Ve akşam olunca p a zartesi günü iş b a ş ı yapmama k a ra rı a la ra k d a r ı l d ı la r.

10 EKİM Sayı: 6 8 Şubat p a za rtesi günü yemekhanede yeniden to p la n ıld ı ve to p la n tıy a fa b r ik a d aki 1200 işçid en 6 0 'ı h a riç tamamı k a t ıld ı. 2 SHP m illetv ek ili de iş ç ile r i desteklem ek a m acıyla yem ekhaneye g ir d i. A nında p o lis s a ld ır ıs ıy la k a r ş ıla ş a c a k la r ı n ı b ilen iş ç ile r, yemekhane g irişin e sa n d a lye ve m asalardan b a r ik a tla r kurdu. P a zartesi günü y e te rli gücü olm ayan p o lis s a l d ı r ı y ı göze alam adı ve yemekhanenin e tra fın d a b e k le d i. 9 Şubat S a lı günü çev ik kuvvet b irlik le rin d e n de destek alan p o lis, önce v a liliğ in b ir k a r a r ın ı okudu ve s a ld ır ı h a z ır lık la r ın a b a ş la d ı. Bu arada iş ç ile r a ra sın d a d irenip direnmemek konusunda ta rtışm a la r o ld u. Her şeye rağmen teslim olmamak g erek tiğ in i savunanla r v a r d ı. Fakat sendika tem silcileri teslim iyetten y a n a y d ı ve o n la rın ta v r ı e tk ili old u. B aştem silci işçile re h itaben ; k en d ile rinin patrona k a rşı eylem y a p t ık la r ın ı, gü ven lik k u vvetleri ile h erhangi b ir s o ru n la rı o lm a d ığ ın ı söyleyerek, iş ç ile r i yemekhaneden a yrılm a ya ve top lu ca sen d i k aya gitm eye ç a ğ ı r d ı. Bunun üzerine iş ç ile r yemekhaneden sen dikaya kad ar p a s if b ir şek ild e yü rüdüler ve oradan d a ğ ıld ıla r. 10 Şubat çarşam ba günü O to m o b il-lş1in işy e ri tem silcilerin e (9 k iş iy e ) y a s a d ış ı d iren iş örgütlem ek gerek çesiy le işten ç ı k ış k a ğ ıd ı im z a la ttır ıld ı. "Hiç d eğilse" ta zm in a tla rın ı almak için iş mahkemesine b a şv u rd u la r. Bunlardan b ir i de işe geri dönmek istem iyle dava a ç t ı. N etaş'tan a tıla n işçile rin h a k la r ın ı a rayabilm ek için sen dikaya gitm esi b ile işveren ta ra fın d a n e n g e lle n iy o r. Sendika şu besi fa b rik a y a y a k ın olduğu iç in, iş ç ile r sen d ik a ya gid erk en, işveren ta ra fın d a n takip e ttir iliy o r ve "gü v en lik g ü çlerin e" haber v erilerek oradan uzakla ş t ır ılıy o r l a r. A y rıca Netaş işçile rin in hemen hepsinin örgütlü olduğu O tom obil-lş Ümraniye şubesine k a r şı patron ve p o lis ta ra fın d a n p rovok a sy on la r tertiplenm eye ç a lış ılm a k ta d ır. 10 Şubat çarşam ba günü sendika y a k ın la r ın a "in sa n lık onuru işk en cey i yenecek" y a z ılı b ir p ankart a sılm ış ve bunu bahane eden düzen g ü çleri sen d ik a y ı b a sa ra k, o an içerid e bulunan sendika y ö n e ticile r i ve üye iş ç ile r i (11 k iş iy i) k arakola görürerek b ir gece b ekletm işlerd ir. Bugün için O tom obil-lş, işy e ri tem silc is i atayacak iş ç i bulma zorlu ğu b ile çekm ektedirler. Çünkü Netaş* ta sendika te m silcisi olm ak, işten a tılm a y ı, tutukla n m a y ı, işk en cey i peşinen kabullenm ek ola ra k g örü lü y or. N e ta ş'm bürokrat p a tro n la rı işçile re daha nice oyu n lar o y n a y a ca k la r. O nların am acı ne N e ta ş'ı korum ak, geliştirm ek ne de "ça lışm a b a r ış ın ı " sağlam ak. Onlar kendi a ra la rın d a a y r ı b ir şirket kurarak N etaş'a k a r şı ih a lelere girm ekte ve k aza n m a k ta d ırla r. N etaş'tak i iş ç i a tılm a la r ı ve d iğ e r p rovok a sy on la rın b ir nedeni de bu olm akta; işy erin in z a y ıf düşmesi ve b öylece şu an Netaş y ö n e ticisi olan b ü r o k ra t-b u rju v a la r ın kurduğu şirk etin iş im k a n la rın ın artm ası h esap la n m ak ta d ır. 93 günlük g revi b a ş a r ıy la sü rd üren, grev son ra sın d a da s a y ıs ız oyu n la rla k a r şı k a r ş ıy a gelen, 490 a rk a d a şın ın işten a tılm a s ın ı gören Netaş iş ç ile r in i ilerd e daha çetin m ücadeleler b e k liy o r. Y aşasın Netaş İş çile rin in D iren işi! Kahrolsun F aşist D iktatörlük, Y aşasın Ö zgürlük ve Sosyalizm! M.TAŞÇI-A.SEDAT (Baştarafı s.b'da) durumda b ir de susuyorsa tamamen a ş a ğ ı la n ıy o r. B izi bu duruma getiren lere "u ta n ın " d e y ip, kendi soru n la rım ıza, ülkem izin, sömürülen ve ezilen in sa n la rım ız ın sorunla r ın a k a y ıts ız mı k a la c a ğ ız. Elbette h a y ır. Öğretm enlerin b ira ra d a b u lu n d u k la rı y e rle r v a r d ır. Biz devrim ci öğretm enler, öğretm enlerin top lu ca b u lu n d u k la rı bu g ib i yerlerd en uzak durd u k ça, b u r a la r ı g e r ic ile r iste d ik le ri g ib i şekillen d irm ekte, öğretm enleri etk ileri a ltın a a lıp su sk u n - la ş tır m a k ta d ır la r. Örneğin Ilk sa n seçim ler i. Devrim ci öğretm enler öğretm enlere g id e b ilir ve b u ra la rd a g e r ic ile rin at oyn a tm a la rın a engel o la b ilir le r. Öğretmenle r ok u lla rd a s a fla r ım s ık la ş t ır a b ilir, to p la n tıla r d a b ir a r a y a g elip görüş a lış ÖĞRETMENLERİN... v erişin d e b u lu n a b ilir le r. Evet kötü b ir dönem g e ç ir d ik, in sa n la rın yü reğin e korku s a lın d ı, m esleklerinden a t ıld ıla r, a ç lığ a mahkum e d ild ile r. Ama s ın ır la r ı ne kad ar d a r a ltılm ış olu rsa olsu n, k u lla n a b ileceğim iz b ir alan daim a v a r d ır. Bugün n a s ıl örgütlenelim? sorusunun y a n ıt ım b u la m ıyoru z. Çünkü y a tıp uyuyup b irden orta ya ç ık ıld ığ ın d a ş a ş ır ıy o r u z. Örgütlenmenin b ir b ed eli olm alı ve bu b ed eli ödeyip örgütlenm e m ücadelesinin ile r i b ir adım ı olan sen d i ka h a k k ım alm aya yön elm eliyiz. A ğzım ıza k ilid i, k o lla rım ıza k elep çeyi kendim iz vu rursak onu b a şk a la r ı açam az. Sendika hakkı için m ücadelem izde, EKİM 'in yan ım ızd a o la c a ğ ın a in a n ıy o ru z. O. UMUT 17 Şubat 1988