Ekonomi Bülteni, Sayı: 15 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1
DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler 15 16 Mart toplantı tutanakları faiz artışlarının temkinli olacağına işaret ediyor. Toplantı notlarında Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyelerinin Mart ayında faiz oranlarını sabit bırakma kararından sonra Nisan ayı toplantısında olası bir faiz artışını tartıştıkları belirtiliyor. Notlarda komitenin küresel ekonomideki talep düşüşünün Amerikan özel sektör yatırımlarına ve ihracatına etkisini tam olarak görmeden bir faiz artışına daha gitmek istemediği belirtiliyor. Mart toplantısı sonrası üyelerin 2016 için 4 adet olan faiz artırımı beklentisi ikiye düşürülmüştü. Geçtiğimiz hafta New York Ekonomi Kulübü nde yaptığı konuşmada Fed Başkanı Yellen, küresel ekonomideki olumsuz tablonun kendilerini temkinli davranmak durumunda bıraktığını açıklamıştı. Bu hafta açıklanan toplantı tutanakları Yellen ın açıklamalarını destekler yönde. Faiz artırımları beklentilerini öteleyen yönde açıklamalar ile beraber Dolar endeksi 94.4 seviyesine kadar gerileyerek Ekim 2015 ten bu yana en düşük seviyeyi gördü. Bloomberg de opsiyon fiyatlamaları üzerinden yapılan hesaplamalarda Fed in Nisan da faiz artırım olasılığı %0, Haziran da arttırma olasılığı ise %20 seviyesinde bulunuyor. Almanya sanayi üretimi Şubat ta beklentileri karşıladı ancak riskler devam ediyor. Almanya Şubat ayı sanayi üretim verisi aylık bazda %1.8 düşüş beklentilerini geride bırakarak %0.5 geriledi. Yıllık bazda artış ise % 1.3 seviyesinde gerçekleşti. Ocak taki yıllık %2.2 artış da %1.8 e revize edildi. 2015 yılının ikinci yarısından itibaren yavaşlayan sanayi üretimi, 2016 yılının ilk çeyreğinde (Ocak-Şubat ortalama: %1.6), 4. çeyrek ortalamasının (-%0.3) üzerinde gerçekleşiyor ve sanayi üretiminin 2016 yılının ilk çeyreğinde büyümeyi destekleyebileceğine işaret ediyor. Ancak güçlü iç talebin Almanya Sanayi Üretim (Yıllık Değişim, %) 20 15 10 1.3% 5 0-5 -10-15 -20-25 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 desteklediği sanayi üretimi için dünya ekonomisinde yaşanan durgunluk ve zayıflayan dış talep sebebiyle riskler, 2016 yılında da devam ediyor. Çin de döviz rezervleri 5 aydan sonra ilk defa Mart ayında yükseliş gösterdi. Şubat ayında 3.202 trilyon $ seviyesinde olan döviz rezervlerinin Mart ayında 3.196 trilyon $ seviyesine gerilemesi bekleniyordu. Çin Merkez Bankası tarafından açıklanan veriye göre, rezervler beklentilerin aksine 10 milyar $ artarak 3.21 trilyon $ seviyesine yükseldi. Mart ayında yaşanan yükselişte dolardaki değer kaybı, Çin ekonomisine dair olumlu veriler, Çin Merkez Bankası nın genişleyici politikaları ve Çin yuanının daha fazla değer kaybetmesini hedeflemedikleri yönündeki açıklamaları etkili oldu. Mart ayında yuan dolara karşı %1.5 değer kazanmıştı. Geçtiğimiz hafta açıklanan Mart ayı PMI verilerinde de, hem imalat hem de imalat dışı rakamlarda artış yaşanmıştı. İmalat PMI verisi Mart ayında 48.3 olan beklentinin üzerinde 49.7 ile Şubat 2015 ten bu yana en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Çin den olumlu veri akışının önümüzdeki haftalarda da devam etmesi küresel risk iştahını olumlu etkileyebilir. 2
DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Enflasyon, Mart 2016 Mart ayında TÜFE aylık %0.04 düşüş (beklenti: %0.65 artış Bloomberg) gösterdi. Yıllık TÜFE %8.78 den %7.46 seviyesine gerilerken, I tanımlı çekirdek enflasyon göstergesi yıllık bazda beklentilere paralel %9.51 arttı (Şubat: %9.72). Detaylarına bakıldığında, gıda fiyatları Mart ayında %1.53 düşüş kaydetti. Yıllık gıda enflasyonu ise Şubat ayındaki %8.8 seviyesinden %4.58 seviyesine geriledi. Giyim grubunda fiyatlar 3 aylık düşüşten sonra Mart ayında %0.35 arttı. Giyim fiyatlarındaki artış yıllık bazda ise %9.03 oldu. Lokanta ve Oteller kalemi yıllık bazda %12.26 arttı. Fiyatları yıllık %12.79 artan Alkollü İçecekler ve Tütün kalemi, Mart ayında en yüksek artış gösteren kalem oldu. Ulaştırma grubunda fiyatlar aylık bazda %0.79 arttı. Yıllık bazda ulaştırma grubunda fiyat artışı Şubat ayındaki %6.32 seviyesinden %6.19 a geriledi. H tanımlı özel kapsamlı TÜFE (Gıda, Enerji, Alkollü içecekler, Tütün ürünleri, ve Altın hariç TÜFE) aylık %0.45 arttı. I tanımlı çekirdek enflasyon göstergesi (Gıda, Enerji, Alkollü ve Alkolsüz içecekler, Tütün ürünleri, ve Altın hariç TÜFE) aylık %0.41 arttı. Çekirdek enflasyon göstergelerinde yıllık bazda ise Mart ayında düşüş yaşandı. Yıllık H tanımlı çekirdek enflasyon göstergesi %9.49 dan %9.32 ye, I tanımlı çekirdek enflasyon %9.72 den %9.51 e geriledi. Enflasyondaki düşüşte en büyük etken gıda fiyatlarının Mart ayında da düşüşe devam etmesi. Hükümetin fiyatları kontrol altına alma yönünde çalışmaları ve olumlu hava koşulları gıda fiyatlarının düşüşünde önemli etkenler. Fakat Mart ın son haftasında yurdun birçok bölgesinde yaşanan don olayları önümüzdeki aylarda gıda fiyatlarında yukarı yönlü baskı yaratabilir. Türk Lirası ndaki stabil seyrin manşet enflasyona olumlu etki ediyor. Küresel oynaklık seviyelerindeki düşüşe dayanarak faiz koridorunun üst bandını %0.25 oranında indirime giden MB oynaklıkta düşüş trendinin devam etmesi ve de enflasyon tarafındaki olumlu gelişmeler, 20 Nisan da yapılacak olan PPK toplantısında bu adımlarına yine temkinli bir şekilde devam edebilir. %9.51 ile hala yüksek seyreden çekirdek enflasyon, MB nin para politikasında sıkı duruşunu korumasını gerekli kılıyor. Sanayi Üretimi, Şubat 2016 Şubat ayında Sanayi Üretim endeksi yıllık bazda %5.8 ile %4.5 olan piyasa beklentisinin üzerinde bir artış gösterdi. %5.6 artış olarak açıklanan Ocak ayı verisi ise %5.5 e revize edildi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeks ise aylık bazda %0.9 artış beklentilerini karşılayamayarak bir önceki aya göre %0.5 artış gösterdi. Sanayi üretiminde yıllıklandırılmış ortalama artış oranı Şubat ayı itibarıyla %4.1 seviyesine yükseldi (Ocak: %3.7). Arındırılmamış endekste de yıllıklandırılmış ortalama artış %4.2 seviyesinde. Endeksin mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış alt kalemlerini incelendiğinde enerji ve sermaye malı imalatındaki düşüşün devam ettiğini ancak diğer kalemlerde Şubat ayında artış yaşandığı görülmekte. Dayanıksız tüketim malı imalatında bir önceki aya göre %1.4 artış var. Ara malı imalatında %0.8 lik, dayanıklı tüketim malı imalatında %2.1 lik yükseliş söz konusu. Sermaye malı imalatında %0.4 ve enerji kaleminde %0.8lik düşüşler var. Şubat ayında yıllık %5.8 artış gösteren sanayi üretimi son 6 ayın en hızlı artışını gerçekleştirmiş oldu. Yılın ilk iki ayında beklentileri geride bırakan sanayi üretim verisi, sanayi üretiminin 2015 yılının son çeyreğinde yaşadığı toparlanmanın 2016 yılında da devam ettiğinin ve büyümeye pozitif katkı yapabileceğinin sinyalini verdi. 3
H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Bu hafta gelişmekte olan ülke piyasaları negatif seyretti. 0.7 0.6 3 Aylık Libor Faizi (%) USD JPY EUR %0.63 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1-0.1 Oca 13-0.2 Oca 14 Oca 15 Oca -%0.01 16-0.3 %-0.25 USD libor faizleri bu hafta yatay seyretti. Yen libor faizi negatif bölgede. Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai TR- BIST100 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac40 UK-FTSE 100 EU-DJ Stoxx 50 ABD-DJ Indus ABD-S&P G-7 Ortalama MSCI Global Hisse Senedi Endeksleri Değişim (%) -2.4-0.6-1.0-0.1 0.1 0.7 1.3 0.1-2.1 0.6 0.7 0.2 0.2 1.8-2.3-1.2-3.1 1.2-1.8 2.7-2.0-5.7-2.1-0.8-1.8-2.8-1.0 0.8 0.5-3.3-1.7 1 Aylık Değ (%) -0.8-0.9 5 Günlük Değ (%) -1.2-1.3 1.8-1.1 2.9 3.4 3.2-7 -5-3 -1 1 3 5 4.9 4.8 Küresel hisse senedi piyasalarına negatif seyir hakimdi. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 4
Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Gösterge tahvil getirisi %10 seviyesinin hafif altında. USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL 2.6-2.6 0.7 MXN -2.6 CZK 3.4-0.2 PLN 4.0-1.1 HUF 2.4 0.1 ZAR 2.1-2.7 KRW 4.6 0.0 RUB 8.2 0.5 TRY 1.9-1.4 JPY 3.5 2.7 1 Aylık Değ (%) GBP -1.0-1.1 EURO 3.3 5 Günlük Değ (%) -0.2-4 -2 0 2 4 6 8 10 GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı Ocak-13=100) Ocak 13Mayıs 13Eylül 13 Ocak 14Mayıs 14Eylül 14 Ocak 15Mayıs 15Eylül 15 Ocak 16 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160 TL 165 170 GOÜ Ortalaması 175 Gelişmekte olan ülke para birimleri bu hafta Dolar a karşı değer kaybetti. Emtia endeksleri bu haftayı negatif kapattı. VIX endeksi yükseldi. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 5
DenizBank Ekonomi Bülteni Veri Akışı Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg den alınmıştır. 6