AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 26, 19(1), 17-11 DEĞİŞİK PAPAYA ÇEŞİTLERİNDE (CARICA PAPAYA L.) TOHUMLARA YAPILAN BAZI ÖN İŞLEMLERİN TOHUM ÇİMLENME ORANI VE SÜRESİ ÜZERİNE ETKİLERİ * Esm GÜNEŞ Hmide GÜBBÜK Akdeniz Üniversitesi Zirt Fkültesi Bhçe Bitkileri Bölümü, 77 ANTALYA Özet Arştırmd deneme mteryli olrk Sunrise Solo, Red Ldy, Tinung, SS-5, BH-65 ve Sel-2 ppy çeşitleri kullnılmıştır. Bu mçl tohumlr sırsı ile () kontrol; () uç kesme (1-2 mm); () ve st sud ekletme; (d) C deki sık sud 1, 15 ve 2 dkik ekletme; (e) 25-5-75-1 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmlrın ti tutulmuştur. Çimlenme özelliklerine ilişkin rştırm ulgulrı, çeşitlere göre değişmekle irlikte çimlenme ornının % 6.67 ile % 97.7 ve çimlenme süresinin ise 7 ile 2 gün rsınd değiştiğini göstermiştir. Çimlenme ornı ve süresi kımındn en iyi sonuu, Sunrise Solo, Red Ldy ve Tinung çeşitlerinde değişik konsntrsyonlrdki GA 3 çözeltisinde (25-1 ppm) st ekletme, SS-5, BH-65 ve Sel-2 çeşitlerinde ise C deki sık sud frklı sürelerde ekletme uygulmlrı vermiştir. En yüksek çimlenme ornı Red Ldy çeşidinde % 97.7 ile 75 ppm GA 3 çözeltisinde tohumlrın st ekletilmesi uygulmsınd kydedilmiştir. En kıs çimlenme süresi ise Tinung çeşidinde 7 gün ile tohumlrın 25 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsınd sptnmıştır. Arştırm sonuund çimlenme ornı ve süresi kımındn Sunrise Solo, Red Ldy ve Tinung çeşitlerinde değişik konsntrsyonlrdki GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmlrı, SS-5, BH-65 ve Sel-2 çeşitlerinde ise C deki sık sud ekletme uygulmlrı tvsiye edilmiştir. Anhtr Kelimeler: Cri ppy, Çeşit, Çimlenme Ornı, Çimlenme Süresi. Effet of Different Pre-Sowing Tretments on Seed Germintion Perentge nd Time of Ppy Cultivrs (Cri ppy L.) Astrt The study ws onduted using Sunrise Solo, Red Ldy, Tinung, SS-5, BH-65 nd Sel-2 ultivrs of Cri ppy (L.). The following pretretment were treted respetively; ( ) ontrol; () utting the seed tips (1-2 mm); () soking seeds in ool wter (1±2 o C) for nd hours; (d) soking seeds in hot wter ( o C) for 1, 15 nd 2 seond; nd (e) soking the seeds in 25, 5, 75 nd 1 ppm GA 3 solutions for hours. Germintion of the ultivrs vried from 6.67% to 97.77% nd germintion time rnged from 7 to 1 dys. Pretretment with GA 3 (25 nd 1 ppm) for hours ws the est tretment for germintion perentges nd germintion time for Sunrise Solo, Red Ldy nd Tinung, ut optimum GA 3 onentrtion vried with the ultivrs. Pretretment with soking seeds in hot wter ( o C) gve the est result for oth seed germintion perentges nd germintion times for SS-5, BH-65 nd Sel-2 ultivrs. Fst germintion ws produed with the GA 3 tretments depending on onentrtion. Red Ldy seeds treted with 75 ppm GA 3 for hours hd the highest germintion perentge with 97.7%. Tinung hd the shortest germintion time when treted with 5 ppm GA 3 for hours nd germinted in 7 dys. Overll we reommend pretretments with GA 3 for Sunrise Solo, Red Ldy nd Tinung nd soking seeds in hot wter ( o C) for SS-5, BH-65 nd Sel-2. Keywords: Cri ppy, ultivr, germintion perentge, germintion time 1. Giriş Ppy (Cri ppy), tropik ve sutropik iklim kuşğınd yer ln irçok ülkede ekonomik olrk yetiştiriiliği ypıln ir meyve türüdür (Alln 22). Ppy yetiştiriiliği yoğun olrk Brezily, Meksik, Nijery, Hindistn ve Endonezy gii ülkelerde ypılmktdır. Bu ülkelere ilve olrk Etiyopy, Kongo, Peru, Tylnd, Çin, Kolomiy ve Venezüell gii ülkelerde de ekonomik nlmd ppy yetiştiriiliği ypılmktdır. Düny ppy üretimi 25 yılı itirıyl 6.7.551 ton olrk gerçekleşmiştir (Anonymous 25). Ppy, dikiminden hemen sonr * : Bu çlışm, Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Arştırm Projeleri Yönetim Birimi trfındn.2.111 no lu proje olrk desteklenen yüksek lisns tezi nin ir ölümüdür. 17
Değişik Ppy Çeşitlerinde (Cri ppy L.) Tohumlr Ypıln Bzı Ön İşlemlerin Tohum Çimlenme Ornı ve Süresi Üzerine Etkileri meyveye ytmsı, tohuml çoğltılmsı, tohumlrının uygun koşullrd uzun süre muhfz edileilmesi, değişik iklim ve toprk koşullrın kolylıkl dpte olilmesi nedeniyle, gerek tropik ve gerekse sutropik iklim kuşğınd yer ln irçok ülkede yetiştiriiliği gün geçtikçe yygınlık kznmy şlmıştır (Ydv vd 199). Ülkemizde ise yetiştiriiliği henüz yygın olmmkl irlikte, Alny ve Gzipş d ypıln survey çlışmlrd muz yetiştiriiliğinin ypıldığı mikroklim lnlrd yetiştirilme şnsının olileeği kydedilmiştir. Ppy genertif ve vegettif olrk çoğltılilmekte, fkt tiri yetiştiriilikte genellikle tohuml çoğltılmktdır. Tohumlr, meyvenin etli kısmınd çok syıd ulunur, renkleri siyh ve etrfı jelimsi ir mdde ile kplıdır (Anonymous 23). Tohumlr ekimden öne etrfındki jelimsi mdde giderilineye kdr yıknmkt ve dh sonr gölge ir yerde kurutulmktdırlr (Villiers De 1999). Tohumlrın ekimden öne elli sürelerde su, sık su, sülfirik sit, lkol, gierellik sit (GA 3 ), etilen, sitokinin, potsyum nitrt (KNO 3 ) ve vitmin içerisinde ekletilmeleri çimlenme yüzdesini rttırmktdır. Konu ile ilgili olrk; Ngo ve Furutni (196), Kpoho Solo ppy çeşidine it tohumlr 1. M KNO 3 ve 6 ppm GA 3 uygulmışlrdır. Arştırmnın sonuund, kontrol tohumlrınd çimlenme %23. ornınd, 1 M KNO 3 uygulmsınd %7. ornınd ve 6 ppm GA 3 uygulmsınd ise %.5 ornınd gerçekleştiği ildirilmiştir. Arştırıılr yrı KNO 3 uygulnmış tohumlrdn elde edilen ppy fidnlrının, GA 3 uygulnmış tohumlrdn elde edilen ppy fidnlrın göre dh sğlıklı geliştiğini ildirmişlerdir. Tseng (1992), dış kuğu (srotest) uzklştırılmış ppy tohumlrın, 25 ve 5 ppm GA 3 ile 7-1 günlük sürelerde kurutm uygulmlrının çimlenme ornı üzerine etkilerini rştırmıştır. Arştırmd srotestsı uzklştırılmış tohumlrd 7 ve 1 günlük kurutm uygulmsı sonuu çimlenmenin %27-59 ornınd, 25 ppm GA 3 uygulmsının sonuund ise çimlenmenin %99 ornınd gerçekleştiği elirlenmiştir. Bhtthry ve Khuspe (21), trfındn yürütülen ir çlışmd Pus Mjesty, Co-, Pus Deliious, Experiment 15, Diso, Hyrid 71, Hyrid 76, Honey Dew, Pnt Ppy ve Wshington ppy çeşitlerine it tohumlrın in vivo koşullrd çimlenmesi üzerine değişik uygulmlrın etkilerini rştırmışlrdır. In vivo koşullrınd ypıln çlışmd tohumlr ve st sud ısltm,.1 N HCl de 1-2 dkik,.1 N HNO 3 de 2-5 dkik, H 2 SO de 3-6 sniye, 2 ppm GA 3 de st, 1-2 ppm NAA d st ve %1 lik KNO 3 d ise st ekletme uygulmlrın ti tutulmuşlrdır. Arştırm sonuund in vivo koşullrd çimlenme ornının %3-79 rsınd değişim gösterdiği ve en yüksek çimlenme ornının ise Honey Dew çeşidinde 2 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsındn elde edildiği elirlenmiştir. Experiment 15 hriç diğer ütün çeşitlerde en yüksek çimlenme ornı yine 2 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsınd sptnmıştır. In vivo koşullrd GA 3 uygulmsındn sonr en yüksek çimlenme ornı ve st sud ısltm uygulmlrınd elirlenmiştir. Phey vd (23), ppy tohumlrının çimlenme ornı üzerine değişik kurutm yöntemlerinin etkilerini rştırmışlrdır. Arştırmd ppy tohumlrını güneşte, C lik fırınd ve silik jel de olmk üzere üç frklı ortmd kurutmy ti tutmuşlrdır. Tohumlr sık fırın ve silik jel uygulmlrınd su ornı %5, %1, %15, %2 ye düşüneye kdr kurutulmuşlrdır. Arştırm sonuund silik jel uygulmsınd kurutulmuş tohumlrd nlılık %92 ve çimlenme ornı %57; C lik sık fırınd kurutuln tohumlrd nlılık %9, çimlenme ornı ise %7 olrk sptnmıştır. Güneşte kurutm uygulmsı sonuund ise nlılık %5 ve çimlenme ornı ise %3 olrk elirlenmiştir. Arştırmd yrı tohumlrın nlı olduğu hlde çimlenememesinin, kimysl engelleyiilerden kynklndığı ildirilmiştir. Nishin vd (), Rinow ppy çeşidinde srotestsı uzklştırılmış ppy tohumlrının çimlenmesi üzerine KNO 3 uygulmsının etkisini rştırmışlrdır. Arştırm sonuund, KNO 3 uygulmsının çimlenme süresini 1
E. GÜNEŞ, H. GÜBBÜK kıslttığı ve yrı çimlenme ornını d yükselttiği ildirilmiştir. Ppy tohumlrın yukrıd ildirilen ön işlemler ynınd, dormnsinin kırılmsı mıyl skrifiksyon işlemi de uygulnilmektedir (Riley 191). Tohum ekiminden itiren, itkiler 2 y sonr rziye trnsfer şmsın getirileilmektedir (Villiers De 1999). Bu rştırmd, Sunrise Solo, Red Ldy ve Tınung çeşitleri ile SS-5, BH-65 ve Sel-2 F 1 hirit ppy (Cri ppy L.) çeşitlerinde, tohumlr ypıln zı ön uygulmlrın tohumlrın çimlenme ornı ve süresi üzerine etkileri rştırılmıştır. 2. Mteryl ve Yöntem Arştırm, yılınd Akdeniz Üniversitesi Zirt Fkültesi Bhçe Bitkileri Bölümüne it lortuvr ve m serd yürütülmüştür. Arştırmd, sutropik koşullr dptsyonu iyi olrk ilinen Sunrise Solo, Red Ldy ve Tinung çeşitleri ile Güney Afrik Sutropik Meyveler Arştırm Enstitüsünden getirtilen SS-5, BH-65 ve Sel-2 F 1 hirit ppy çeşitlerine it tohumlr kullnılmıştır. Kontrol dışındki tohumlr ekimden öne şğıd ildirilen ön işlemler uygulnmıştır: Uç Kesme: Tohumlrın uç kısmındn 1-2 mm lik kısım ir isturi yrdımı ile uzklştırıldıktn sonr ekilmişlerdir. Sud Bekletme: Tohumlr sf su içerisinde ve st süreyle ekletildikten sonr ekilmişlerdir. Sık Sud Bekletme: Tohumlr O C deki sık su nyosund 1, 15 ve 2 dkik ekletildikten sonr ekilmişlerdir. GA 3 Çözeltisinde Bekletme: Tohumlr st süreyle 25, 5, 75 ve 1 ppm gierellik sit (GA 3 ) çözeltilerinde ekletildikten sonr ekilmişlerdir. Ppy tohumlrı, yukrıd ildirilen ön işlemlerden sonr 1:1 ornınd torf ve perlit içeren 5 (9X5) lik viollere yklşık 1 m derinliğinde ekilmişlerdir (Villiers De 1999). Violler, tohum çimlenmesi ve çimlenen tohumlrın gelişmesi süresine sıklığı 25-2 O C ve ornsl nemi %7- olk şekilde yrlnn m serd tutulmuşlrdır (Bertoi vd 1997). Arştırm, 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 15 tohum olk şekilde, tesdüf prselleri deneme desenine göre plnlnmış ve ortlmlrın krşılştırılmsınd LSD testi kullnılmıştır. 3. Bulgulr Sunrise Solo, Red Ldy ve Tinung çeşitleri ile SS-5, BH-65 ve Sel-2 F 1 hirit ppy çeşitlerine it tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme ornı üzerine etkileri Şekil 1 de gösterilmiştir. Bu şekilde de görüldüğü gii Sunrise Solo ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin çimlenme ornı üzerine etkileri isttistiksel olrk önemli ulunmuştur. En yüksek çimlenme ornı %22.22 ile 25 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsınd sptnırken, unu %17.7 ile 5 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsı izlemiştir. En düşük çimlenme ornı ise %6.67 ile tohumlrın C deki sık sud 1 ve 2 dk. süre ile ekletme uygulmlrınd elirlenmiştir. Red Ldy ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme ornı üzerine etkileri Sunrise Solo çeşidinde olduğu gii isttistiksel olrk önemli ulunmuştur (Şekil 1). Çimlenme ornı uygulmlr göre değişmekle irlikte %97.7 ile %6.67 rsınd değişim göstermiş ve en yüksek çimlenme ornını %97.7 ile 75 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsınd sptnmıştır. Bu uygulmyı %95.55 çimlenme ornı ile 1 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsı izlemiştir. En düşük çimlenme ornı ise %6.67 ile uç kesme uygulmsınd kydedilmiştir. Tinung ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme ornı üzerine etkileri isttistiksel olrk önemli ulunmuştur (Şekil 1). Bu 19
Değişik Ppy Çeşitlerinde (Cri ppy L.) Tohumlr Ypıln Bzı Ön İşlemlerin Tohum Çimlenme Ornı ve Süresi Üzerine Etkileri şekilden en yüksek çimlenme ornının Red Ldy çeşidinde olduğu gii %. ile 75 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsının verdiği görülmektedir. Bu uygulmyı %75.56 çimlenme ornı ile st sud ekletme uygulmsı izlemiştir. En düşük çimlenme ornı ise %2.22 ile C deki sık sud 15 dk. süre ile ekletme uygulmsınd elirlenmiştir. SS-5 ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme ornı üzerine etkileri Şekil 1 de gösterilmiştir. Bu şekilde de görüldüğü gii en yüksek çimlenme ornı %2.22 ile C deki sık sud 2 dk. süre ile ekletme uygulmsınd sptnırken, unu %. çimlenme ornı ile kontrol ve C deki sık sud 15 dk. süre ile ekletme uygulmlrı izlemiştir. En düşük çimlenme ornı ise Sunrise Solo nun ksine %6.67 ile 25 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsınd elirlenmiştir. BH-65 ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme ornı üzerine etkileri uygulmlr göre isttistiksel olrk frklılık göstermiştir (Şekil 1). Çimlenme ornı uygulmlr göre frklılık göstererek %31.11 ile %95.55 rsınd değişim göstermiştir. En yüksek çimlenme ornı (%95.55) C deki sık sud 15 dk. süre ile ekletme uygulmsınd sptnmıştır. Bu uygulmyı %93.32 çimlenme ornı ile C deki sık sud 2 dk. süre ile ekletme uygulmsı izlemiştir. En düşük çimlenme ornı ise %31.11 ile uç kesme uygulmsınd elirlenmiştir. Sel-2 ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme ornı üzerine etkileri diğer tüm çeşitlerde olduğu gii isttistiksel olrk önemli ulunmuştur (Şekil 1). Bu şekilde de görüldüğü gii en yüksek çimlenme ornını BH-65 çeşidinde olduğu gii, C deki sık sud 15 dk. süre ile ekletme uygulmsı vermiştir. Bu uygulmyı kontrol, ve st sud ekletme uygulmlrı izlemiştir. En düşük çimlenme ornı ise 5 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsınd sptnmıştır. Sunrise Solo, Red Ldy ve Tinung çeşitleri ile, SS-5, BH-65 ve Sel-2 F 1 hirit ppy çeşitlerine it tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme süresi üzerine etkileri Şekil 2 de gösterilmiştir. Bu şekilde de görüldüğü gii Sunrise Solo ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin çimlenme süresi üzerine etkileri isttistiksel olrk önemli ulunmuştur. En kıs çimlenme süresi 11.67 gün ile 5 ve 1 ppm GA 3 çözeltilerinde st ekletme uygulmlrınd sptnırken, u uygulmlrı. gün çimlenme süresi ile st sud ekletme uygulmsı izlemiştir. En uzun çimlenme süresi ise 15. gün ile C deki sık sud 1 ve 2 dk. süre ile ekletme uygulmlrınd sptnmıştır. Red Ldy ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme süresi üzerine etkileri Sunrise Solo çeşidinde olduğu gii isttistiksel olrk önemli ulunmuştur (Şekil 2). Çimlenme süresi uygulmlr göre değişmekle irlikte 11. ile 15. gün rsınd sptnmıştır. En kıs çimlenme süresi 11. gün ile kontrol uygulmsınd sptnırken, u uygulmyı.67 gün çimlenme süresi ile 5 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsı izlemiştir. En uzun çimlenme süresi ise 15. gün ile C deki sık sud 2 dk. süre ile ekletme uygulmsınd sptnmıştır. Tinung ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme süresi üzerine etkileri Şekil 2 de gösterilmiştir. Bu şekilde de görüldüğü gii en kıs çimlenme süresi Sunrise Solo çeşidinde olduğu gii, 5 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsınd sptnmış ve u uygulmyı 75 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsı izlemiştir. En uzun çimlenme süresi ise 11.67 gün ile C deki sık sud 1 ve 2 dk. süre ile ekletme uygulmlrınd sptnmıştır. SS-5 ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme süresi üzerine etkileri diğer çeşitlerde olduğu gii isttistiksel olrk önemli ulunmuştur (Şekil 2). Bu şekilde de görüldüğü gii en kıs çimlenme süresi (.33 gün) 1 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsınd sptnmıştır. En uzun çimlenme süresi ise (.33 gün) 11
E. GÜNEŞ, H. GÜBBÜK Sunrise Solo SS-5 Çimlenme Ornı (%) 5 3 2 1 1 2 3 5 6 7 9 1 11 Uygulmlr Çimlenme Ornı (%) 1 6 2 d d d d 1 2 3 5 6 7 9 1 11 Uygulmlr Red Ldy BH-65 Çimlenme Ornı (%) 1 6 2 1 2 3 5 6 7 9 1 11 Çimlenme Ornı (%) 1 6 2 1 2 3 5 6 7 9 1 11 Uygulmlr Uygulmlr Tinung Sel-2 Çimlenme Ornı (%) 1 6 2 d d e 1 2 3 5 6 7 9 1 11 e de Çimlenme Ornı (%) 1 6 2 1 2 3 5 6 7 9 1 11 Uygulmlr Uygulmlr Şekil 1. Sunrise Solo, Red Ldy ve Tinung çeşitleri ile, SS-5, BH-65 ve Sel-2 F 1 hirit ppy çeşitlerine it tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme ornı üzerine etkileri (1: Kontrol; 2: Uç kesme; 3: st sud ekletme; : st sud ekletme; 5: 25 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme; 6: 5 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme; 7: 75 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme; : 1 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme; 9: C sık sud 1 dk. ekletme; 1: C sık sud 15 dk. ekletme; 11: C sık sud 2 dk. ekletme). C lik sık sud 2 dk. ekletme uygulmsınd elirlenmiştir. BH-65 ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme süresi üzerine etkileri Şekil 2 de gösterilmiştir. Denenen uygulmlrd en kıs çimlenme süresi SS-5 çeşidinde olduğu gii 1 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsınd, en uzun çimlenme süresi ise diğer ütün çeşitlerde olduğu gii C deki sık sud 2 dk. ekletme uygulmsınd elirlenmiştir. 111
Değişik Ppy Çeşitlerinde (Cri ppy L.) Tohumlr Ypıln Bzı Ön İşlemlerin Tohum Çimlenme Ornı ve Süresi Üzerine Etkileri Sel-2 ppy çeşidinde tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme süresi üzerine etkileri isttistiksel olrk önemli ulunmuş ve en kıs çimlenme süresi.33 gün ile 75 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsınd sptnmış ve u uygulmyı 13. gün ile 5 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsı izlemiştir. En uzun çimlenme süresi ise 2. gün ile C deki sık sud 15 dk. ekletme uygulmsınd sptnmıştır. Sunrise Solo SS-5 2 1 2 3 5 6 7 9 1 11 2 d d d d d d 1 2 3 5 6 7 9 1 11 d Uygulmlr Uygulmlr Red Ldy BH-65 2 1 2 3 5 6 7 9 1 11 2 1 2 3 5 6 7 9 1 11 Uygulmlr Uygulmlr Tinung Sel-2 2 1 2 3 5 6 7 9 1 11 2 1 2 3 5 6 7 9 1 11 Uygulmlr Uygulmlr Şekil 2. Sunrise Solo, Red Ldy ve Tinung stndrt çeşitleri ile, SS-5, BH-65 ve Sel- 2 F 1 hirit ppy çeşitlerine it tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme süresi üzerine etkileri (1: Kontrol; 2: Uç kesme; 3: st sud ekletme; : st sud ekletme; 5: 25 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme; 6: 5 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme; 7: 75 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme; : 1 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme; 9: C sık sud 1 dk. ekletme; 1: C sık sud 15 dk. ekletme; 11: C sık sud 2 dk. ekletme). 1
E. GÜNEŞ, H. GÜBBÜK. Trtışm ve Sonuç Arştırm ulgulrı, tohumlr ypıln zı ön işlemlerin tohumlrın çimlenme ornı üzerine etkilerinin çeşitlere göre frklılık gösterdiğini orty koymuştur. Sunrise Solo çeşidinde en yüksek çimlenme ornı 25 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme, Red Ldy ve Tinung çeşitlerinde 75 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme, SS-5 çeşidinde C deki sık sud 2 dk. süre ile ekletme, BH- 65 ve Sel-2 çeşitlerinde ise C deki sık sud 15 dk. süre ile ekletme uygulmlrınd sptnmıştır. Ayrı Sunrise Solo, Red Ldy ve Tinung çeşitlerinde, GA 3 ün tüm konsntrsyonlrının çimlenme ornını rttırdığı gözlenmiştir. Arştırm ulgulrı, Ngo ve Furutni (196), Bertoi vd (1997), Pz ve Vzquez-Ynes (199) ve Bhtthry ve Khuspe (21) in ulgulrı ile uyum içerisinde ulunmuştur. Nitekim u rştırıılr, çimlenme ornı kımındn tohumlr ypıln en iyi uygulmlrın değişik konsntrsyonlrdki GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmlrındn lındığını ildirmişlerdir. Ayrı Pz ve Vzquez-Ynes (199) çimlenme ornı üzerine değişik konsntrsyonlrdki GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsı ynınd, sdee st sud ekletme uygulmsının d iyi sonuç verdiğini ildirmişlerdir. Ayrı Tseng (1992) 5 ppm konsntrsyonlrdki GA 3 uygulmsının ppy tohumlrınd hem çimlenme ornını hem de çimlenme süresini kıslttığını, un krşın 25 ppm konsntrsyonlrdki GA 3 uygulmsının ise çimlenme ornını rtırmsın rğmen, çimlenme süresini uzttığını ildirmiştir. Arştırm sonuund, tohumlr ypıln zı ön işlemler çimlenme ornınd olduğu gii çimlenme süresi kımındn d çeşitlere göre frklılık göstermiştir. En kıs çimlenme süresi Red Ldy çeşidi dışınd kln tüm çeşitlerde değişik konsntrsyonlrdki GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmlrınd sptnmıştır. Red Ldy çeşidinde ise kontrol uygulmsı en iyi sonuu vermiştir. En uzun çimlenme süresi ise ütün çeşitlerde C lik sık sud değişik sürelerde ekletme uygulmlrınd sptnmıştır. En kıs çimlenme süresi 7 gün ile Tinung çeşidinde 5 ppm GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsınd, en uzun çimlenme süresi ise 2 gün ile BH-65 çeşidinde C lik sık sud 2 dk. ekletme ve Sel- 2 çeşidinde ise C lik sık sud 15 dk. ekletme uygulmlrınd elirlenmiştir. Arştırm ulgulrı Tseng (1992), Pz ve Vquez-Ynes (199) ve Slomo ve Mundim (2) in ulgulrı ile uyum göstermiştir. Tüm u ulgulr ışığınd, çimlenme ornı kımındn Sunrise Solo, Red Ldy ve Tinung çeşitlerinde değişik konsntrsyonlrdki GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsı, SS-5, BH-65 ve Sel-2 çeşitlerinde ise C deki sık sud ekletme uygulmsının, çimlenme süresi kımındn ise Red Ldy çeşidi dışınd kln tüm çeşitlerde değişik konsntrsyonlrdki GA 3 çözeltisinde st ekletme uygulmsının en iyi sonuu verdiğini söyleyeiliriz. Kynklr Alln, P., 22. Cri ppy responses under ool sutropil growth onditions. At Hort., 575: 757-763. Anonymous, 23. The iology nd eology of ppy (pw pw), Cri ppy L., in Austrli (www.helth.gov.u/ogtr/pdf/ir/ppy.pdf) Anonymous, 25. FAO prodution yer ook (www.fo.org) Bertoi, F., Vehio, V. nd Csini, P., 1997. Effet of seed tretment on germintion response of ppy (Cri ppy L.). Adv. Hort. Si., 11: 99-. Bhtthry, J. nd Khuspe, S.S., 21. In vitro nd in vivo germintion of ppy (Cri ppy L.) seeds. Sienti Hortiulture, 91(1-2): 39-9. Ngo, M.A. nd Furutni, S.C., 196. Improving germintion of ppy seed y density seprtion, potssium nitrte, nd gierelli id. Hortsiene, 21(6): 139-1. Nishin, M.S., Ngo, M.A. nd Furutni, S.C.,. Optimizing germintion of ppy seeds. Fruits nd Nuts, F&N-, Hwii. Phey, N., Versilp, S., Krittigms, N. nd Suriyong, S., 23. Vrious drying tehnique ffeted ppy seeds qulities (http://www.tropentg.de/23/strts/links/su riyong_3dcsqt1.pdf) Pz, L. nd Vzquez-Ynes C., 199. Comprtive seed eophysiology of wild nd ultivted Cri ppy trees from tropil rin forest region in Mexio. Tree Physiology, 1: 277-2. 113
Değişik Ppy Çeşitlerinde (Cri ppy L.) Tohumlr Ypıln Bzı Ön İşlemlerin Tohum Çimlenme Ornı ve Süresi Üzerine Etkileri Riley J. M., 191. Growing rre fruit from seed. Cliforni Rre Fruit Growers Yerook, 13: 1-7. Slomo, A.N. nd Mundim, R.C., 2. Germintion of ppy seed in response to desition, exposure to su-zero tempertures, nd gierelli id. Hortsiene, 35 (5): 9-96. Tseng, M.T., 1992. Effet of srotest removl, gierelli-id nd drying tretments on the germintion of ppy seeds. Journl of the Agriulturl Assoition of Chin, 15: 6-5. Villiers De, E.A., 1999. The ultivtion of ppy ook. Institute for Tropil nd Sutropil Crops, ISBN -62-2322-X, 9 p. Ydv, U.L., Burris, J.A. nd Mrry, D., 199. A potentil nnul rop under middle Georgi onditions. Advnes in new rops. Timer Press, Portlnd, OR., 36-366. 11