ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Transkript

1 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ Ysin Emre KİTİŞ ÇUKUROVA BÖLGESİ TURUNÇGİL BAHÇELERİNDE CANLI VE CANSIZ MALÇ UYGULAMALARININ ENTEGRE YABANCI OT KONTROLÜ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ BİTKİ KORUMA ANABİLİM DALI ADANA, 2009

2 ÖZ DOKTORA TEZİ ÇUKUROVA BÖLGESİ TURUNÇGİL BAHÇELERİNDE CANLI VE CANSIZ MALÇ UYGULAMALARININ ENTEGRE YABANCI OT KONTROLÜ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Ysin Emre KİTİŞ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİTKİ KORUMA ANABİLİM DALI Dnışmn : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Yıl : 2009 Syf : 335 Jüri : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Prof. Dr. İzzet KADIOĞLU Prof. Dr. Nüket ÖNELGE Doç. Dr. Sibel UYGUR Yrd. Doç. Dr. Onur KOLÖREN Bu çlışmd, örtücü bitki ve mlç uygulmlrının turunçgillerde sorun oln ybncı otlrın kontrolünde, meknik ve kimysl mücdeleye göre etkinliği ve kültür bitkisi gelişimine oln etkileri rştırılmıştır. Yeni tesis mndlin bhçesinde yürütülen çlışmd, sır rlrınd di fiğ (Vici stiv L.) ile örtücü bitki uygulmsı, sır üzerlerinde ise, iki frklı klınlıkt polietilen mlç, üç frklı klınlıkt mlç tekstili, biçme ve herbisit (glyphoste) uygulmlrı ypılmıştır. Denemede, uygulmlrın ybncı otlrın boyu, yoğunluğu, kplm lnı, yş ve kuru ğırlıklrın etkileri, yrıc kültür bitkisinin boyu, gövde klınlığı, yprk lnı ve besin mddesi içeriğine etkileri incelenmiş, toprktki mkro ve mikro besin elementleri ile bzı toprk özelliklerine etkileri her uygulm için yrıc belirlenmiştir. Deneme süresince örtücü bitki uygulmsı ypıln lnlrd toplm 52, sır üzeri uygulmlrd 47 ybncı ot türü sptnmıştır. Üç yıl süreyle yürütülen çlışmnın sonuçlrı genel olrk değerlendirildiğinde, ybncı otlu kontrole ornl örtücü bitki uygulmsı % 44.9, biçme uygulmsı % 23.4, kimysl mücdele % 88.4, polietilen mlç % 99.6, mlç teskstili uygulmlrı % 100 ornınd ybncı ot kontrolü sğlmıştır. Kültür bitkisinin boyu, gövde çpı ve yprk lnındki en yüksek rtış herbisit ve mlç uygulmlrındn elde edilmiştir. Mlç uygulmlrının toprk sıcklığı ve nemini muhfz ettiği belirlenmiştir. Ypıln mliyet nlizleri sonucund, mlç tekstili uygulmlrının gerek polietilen mlçtn, gerekse meknik ve kimysl mücdeleden dh ekonomik olduğu tespit edilmiştir. Anhtr Kelimeler : Örtücü Bitki, Mlç Tekstili, Mlçlm, Ybncı Ot, Turunçgil I

3 ABSTRACT PhD THESIS EVALUATION OF COVER CROP AND MULCH TREATMENTS IN CITRUS ORCHARDS OF THE ÇUKUROVA REGION WITH REGARD TO INTEGRATED WEED MANAGEMENT Ysin Emre KİTİŞ DEPARTMENT OF PLANT PROTECTION INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Yer : 2009 Pges : 335 Jury : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Prof. Dr. İzzet KADIOĞLU Prof. Dr. Nüket ÖNELGE Assoc. Prof. Dr. Sibel UYGUR Assist. Prof. Dr. Onur KOLÖREN Efficiency of cover crop nd mulch tretments on weed control thn mechnicl nd chemicl weed mngement in citrus nd effects of citrus growing were investigted. The experiment ws crried out in newly estblished mndrin orchrd. Common vetch (Vici stiv L.) ws used s cover crop between rows while two different thickness polyethylene mulches, three different thickness geotextile mulches, mowing nd herbicide (glyphoste) were used within rows. Effects of the tretments on height, density, coverge nd biomss of weeds nd height, stem thickness, lef re nd nutritionl content of mndrin trees were investigted. Soil nutrients nd some soil properties lso determined for ech tretment. During the tretment, 52 nd 47 weed species were identified in cover crop nd in-row tretments respectively. According to generl evlution of three yers continued tretments, cover crop tretment % 44.9, mowing % 23.4, chemicl control % 88.4, polyethylene mulch % 99.6, geotextile mulches % 100 controled weeds thn weedy control. At the most increse of height, stem thickness nd lef re of citrus ws obtined from herbicide nd mulch tretments. Conservtion of soil temperture nd moisture were determined in mulch pplictions. In respect of finncil nlysis, costs of pplictions of geotextile mulches re cheper thn other in-row tretments. Key Words : Cover Crop, Geotextile Mulch, Mulching, Weed, Citrus II

4 TEŞEKKÜR Doktor eğitimim süresince, ders şmsındn tez yzımın kdr, her şmd beni destekleyen, fikirleriyle yönlendiren tez dnışmnım Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR bşt olmk üzere, değerli görüşlerini her zmn benimle pylşn ve desteklerini esirgemeyen Doç Dr. Sibel UYGUR, tez şmsınd gelişme rporlrımı dikkt ve özveriyle inceleyen Yrd. Doç. Dr. Solmz SÖZERİ ye, tecrübesi ve fikirleriyle desteğini esirgemeyen Yrd. Doç. Dr. Onur KOLÖREN e, rzi çlışmlrım bizzt yrdımcı olmk suretiyle destek veren değerli rkdşlrım ve meslektşlrım Zirt Yük. Müh. Mehmet GÜNGÖR, Zirt Yük. Müh. Sevinç ATEŞ, Zirt Yük. Müh. Şükrn YAKAR, Zirt Yük. Müh. Rmzn GÜRBÜZ, Zirt Yük. Müh. Aslıhn SOYAK, Zirt Müh. Çiğdem AVCI, Arş. Gör. Olcy BOZDOĞAN ve emeği geçen diğer tüm rkdşlrım, Bitki Korum Bölümü Arştırm ve Uygulm Shsı nd görevli personele, Çlışmlrımızı mddi olrk destekleyen Çukurov Üniversitesi Arştırm Projeleri Birimi ve TÜBİTAK, denemeye ldığımız mlç tekstillerini temin eden Mogul Tekstil Sn. ve Tic. Ltd. Şirketi ne ve Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü ne teşekkürü bir borç bilirim. Ayrıc, tüm eğitim hytım boyunc mddi ve mnevi destekleriyle her zmn ynımd oln nnem Süed KİTİŞ ve bbm Güngör KİTİŞ e, her türlü zorluğ benimle birlikte göğüs geren ve destek veren eşim Cnn KİTİŞ e çok teşekkür ederim. III

5 İÇİNDEKİLER SAYFA ÖZ.... ABSTRACT..... TEŞEKKÜR İÇİNDEKİLER... ÇİZELGELER DİZİNİ... ŞEKİLLER DİZİNİ... RESİMLER DİZİNİ... I II III IV XI XVIII XXXII 1. GİRİŞ ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Cnlı Mlç (Örtücü Bitki) Uygulmlrı İle İlgili Ypıln Çlışmlr Cnsız Mlç (Mlçlm Mterylleri) Uygulmlrı İle İlgili Ypıln Çlışmlr MATERYAL ve METOD Denemenin Yürütüldüğü Bhçe Hkkınd Genel Bilgi Deneme Deseni ve Plnı Sır Arsı Uygulmlr Denemede Kullnıln Örtücü Bitki (Vici stiv L.) Hkkınd Genel Bilgi Örtücü Bitki Ekimi Örtücü Bitki Uygulmsınd Deneme Alnındki Ybncı Ot Türlerinin Sptnmsı ve Benzerlik İndekslerinin Belirlenmesi Örtücü Bitki Boyu ve Gölgeleme Ornının Belirlenmesi Örtücü Bitkinin Yoğunluğu ve Kplm Alnının Belirlenmesi IV

6 Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Otlrın Yoğunluğu, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyu Üzerine Oln Etkilerinin Belirlenmesi Örtücü Bitki ve Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlığının Belirlenmesi Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Kontrolüne Etkisinin Belirlenmesi Örtücü Bitki Olrk Kullnıln Adi Fiğin Biçilerek Sır Arlrın Mlç Olrk Uygulnmsı Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsınd Deneme Alnındki Ybncı Ot Türlerinin Sptnmsı ve Benzerlik İndekslerinin Belirlenmesi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Toprk Yüzeyini Gölgeleme Ornının Belirlenmesi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Otlrın Yoğunluk, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyu Üzerine Oln Etkilerinin Belirlenmesi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlığın Etkisinin Belirlenmesi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Ot Kontrolüne Etkisinin Belirlenmesi Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprktki Besin Elementlerine ve Bzı Toprk Özelliklerine Etkilerinin Belirlenmesi Sır Üzeri Uygulmlrı Sır Üzeri Uygulmlrd Deneme Alnındki Ybncı Ot Türlerinin Sptnmsı ve Benzerlik İndekslerinin Belirlenmesi Denemede Kullnıln Mlç Mterylleri Hkkınd Genel Bilgi V

7 Mlç Örtülerinin Uygulnmsı Mlç Örtülerinin Gölgeleme Ornının Belirlenmesi Mlç Örtülerinin Toprk Nemi ve Sıcklığın Etkisinin Belirlenmesi Biçme Uygulmsı Kimysl Mücdele Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Yoğunluğu, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyun Oln Etkisinin Belirlenmesi Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Kontrolüne Etkisinin Belirlenmesi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi Gelişimine Oln Etkisinin Belirlenmesi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Besin Elementi İçeriğine Etkisinin Belirlenmesi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprktki Besin Elementlerine ve Bzı Toprk Özelliklerine Etkilerinin Belirlenmesi Elde Edilen Bulgulrın İsttistik Açıdn Değerlendirilmesi BULGULAR VE TARTIŞMA Sır Arsı Uygulmlr Ait Bulgulr Örtücü Bitki Uygulmsınd Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri ve Benzerlik İndeksleri Örtücü Bitki (Vici stiv L.) Boyu ve Gölgeleme Ornı Örtücü Bitki Yoğunluğu ve Kplm Alnı Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Yoğunluğu, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyu Üzerine Oln Etkisi Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Yoğunluğun Etkisi VI

8 Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Kplm Alnın Etkisi Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Boyun Etkisi Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlığın Etkisi Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Kontrolüne Etkisi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsınd Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Toprk Yüzeyini Gölgeleme Ornı Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Otlrın Yoğunluk, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyu Üzerine Oln Etkisi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Ot Yoğunluğun Etkisi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Ot Kplm Alnın Etkisi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Ot Boyun Etkisi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlığın Etkisi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Ot Kontrolüne Etkisi Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprktki Besin Elementlerine ve Bzı Toprk Özelliklerine Etkileri Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Azot İçeriğine Etkisi VII

9 Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Fosfor İçeriğine Etkisi Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Potsyum İçeriğine Etkisi Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Demir İçeriğine Etkisi Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Çinko İçeriğine Etkisi Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Mngn İçeriğine Etkisi Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Bkır İçeriğine Etkisi Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Orgnik Mdde İçeriğine Etkisi Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Kireç İçeriğine Etkisi Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprk ph sın Etkisi Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprk Tuzluluğun Etkisi Sır Üzeri Uygulmlr Ait Bulgulr Sır Üzeri Uygulmlrd Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri Sır Üzeri Uygulmlrd Mlç Örtülerinin Toprk Yüzeyini Gölgeleme Ornı Mlç Örtülerinin Toprk Sıcklığın ve Nem İçeriğine Etkisi VIII

10 Mlç Örtülerinin Toprk Sıcklığın Etkisi Mlç Örtülerinin Toprğın Nem İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Yoğunluğu, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyun Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Yoğunluğun Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Kplm Alnın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Boyun Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Kontrolüne Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi Gelişimine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi Boyun Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi nin Gövde Klınlığın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi nin Yprk Alnın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Besin Elementi İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Azot İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Fosfor İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Potsyum İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Demir İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Çinko İçeriğine Etkisi. 251 IX

11 Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Bkır İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Mngn İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprktki Besin Elementlerine ve Toprğın Bzı Özelliklerine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Azot İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Fosfor İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Potsyum İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Demir İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Çinko İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Bkır İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Mngn İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Orgnik Mdde İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Kireç İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprk ph sın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Toprk Tuzluluğun Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Mliyet Anlizi SONUÇLAR VE ÖNERİLER KAYNAKLAR ÖZGEÇMİŞ EK EK EK X

12 EK EK EK EK EK XI

13 ÇİZELGELER DİZİNİ SAYFA Çizelge 3.1. Denemelerin Yürütüldüğü Bhçeye Ait Özellikler Çizelge 3.2. Çizelge 3.3. Çizelge 3.4. Çizelge 3.5. Çizelge 3.6. Çizelge 3.7. Çizelge 4.1. Çizelge 4.2. Çizelge 4.3. Çizelge 4.4. Çizelge 4.5. Çizelge 4.6. Denemede Kullnıln Örtücü Bitki Tohumun Ait Bzı Özellikler Örtücü Bitki Uygulmsınd Boy Ölçümü Ypıln Bskın Ybncı Ot Türleri 30 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsınd Boy Ölçümü Ypıln Bskın Ybncı Ot Türleri.. 34 Denemede Kullnıln Mlç Tekstillerinin Bzı Teknik Özellikleri Yıllr Göre Denemede Kullnıln Mlç Örtülerinin Bzı Özellikleri Sır Üzeri Uygulmlrd Boy Ölçümü Ypıln Bskın Ybncı Ot Türleri 45 Örtücü Bitki Uygulmsının I. Yılınd Sptnn Ybncı Ot Türleri Örtücü Bitki Uygulmsının II. Yılınd Sptnn Ybncı Ot Türleri Örtücü Bitki Uygulmsının III. Yılınd Sptnn Ybncı Ot Türleri Yıllr Arsınd Sptnn Toplm ve Ortk Ybncı Ot Tür Syısı İle Benzerlik İndeksi Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Toplm ve Ortk Tür Syısı İle Benzerlik İndeksi Örtücü Bitkinin Frklı Trihlerdeki Yoğunluğu ve Kplm Alnı XI

14 Çizelge 4.7. Çizelge 4.8. Çizelge 4.9. Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Kplm Alnı Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Boyu Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Sptnn Ybncı Ot Türleri Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Sptnn Ybncı Ot Türleri Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrı İle Denemenin Yürütüldüğü Yıllr Arsındki Ortk Tür Syısı ve Benzerlik İndeksi Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrındki Ybncı Ot Genel Kplm Alnı Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Boyu Sır Üzeri Uygulmlrın I. Yılınd Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri Sır Üzeri Uygulmlrın II. Yılınd Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri Sır Üzeri Uygulmlrın III. Yılınd Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri Sır Üzeri Uygulmlrd Yıllr Göre Sptnn Ortk Tür Syısı ve Benzerlik İndeksi XII

15 Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Genel Ybncı Ot Yoğunluğun Etkisi Çizelge Çizelge Çizelge Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus Yoğunluğu Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce Yoğunluğu Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense Yoğunluğu Çizelge Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Echinochlo colonum Yoğunluğu Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis Yoğunluğu Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis Yoğunluğu Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense Yoğunluğu Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus Yoğunluğu Çizelge Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Echinochlo colonum Yoğunluğu Çizelge Çizelge Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce Yoğunluğu Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense Yoğunluğu Çizelge Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd D. snguinlis Yoğunluğu XIII

16 Çizelge Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus Yoğunluğu Çizelge Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis Yoğunluğu Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce Yoğunluğu Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Genel Kplm Alnın Etkisi Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus un Kplm Alnı Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce nin Kplm Alnı Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense nin Kplm Alnı Çizelge Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis in Kplm Alnı Çizelge Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Echinochlo colonum un Kplm Alnı Çizelge Çizelge Çizelge Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis in Kplm Alnı Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense nin Kplm Alnı Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus un Kplm Alnı Çizelge Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis in Kplm Alnı XIV

17 Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce nın Kplm Alnı... Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense nin Kplm Alnı Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis in Kplm Alnı Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus un Kplm Alnı Çizelge Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis in Kplm Alnı Çizelge Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce nın Kplm Alnı Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrd Genel Ybncı Ot Boyu Çizelge Çizelge Çizelge Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus un Boyu Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce nın Boyu Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense nin Boyu Çizelge Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis in Boyu Çizelge Çizelge Çizelge Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Echinoclo colonum un Boyu Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis in Boyu Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense nin Boyu XV

18 Çizelge Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus un Boyu Çizelge Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis in Boyu Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce nın Boyu Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepenese nin Boyu Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis in Boyu Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus un Boyu Çizelge Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis in Boyu Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Çizelge Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce nin Boyu Sır Üzeri Uygulmlrd Deneme Öncesi ve Sonrsınd Belirlenen Kültür Bitkisi Boylrı Sır Üzeri Uygulmlrd Deneme Öncesi ve Sonrsınd Belirlenen Kültür Bitkisi nin Gövde Klınlıklrı Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Azot İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Fosfor İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Potsyum İçeriğine Etkisi XVI

19 Çizelge Çizelge Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Demir İçeriğine Etkisi... Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Çinko İçeriğine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Bkır İçeriğine Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Mngn İçeriğine Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Azot İçeriğine Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Fosfor İçeriğine Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Potsyum İçeriğine Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Demir İçeriğine Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Çinko İçeriğine Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Bkır İçeriğine Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Mngn İçeriğine Etkisi. 263 Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Orgnik Mdde İçeriğine Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toprğın Kireç İçeriğine Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toprk PH sın Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toprk Tuzluluğun Etkisi Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Mlzeme Mliyeti Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın İşçilik Mliyeti Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Toplm Yıllık Mliyeti XVII

20 ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA Şekil 3.1. Şekil 3.2. Şekil 4.1. Şekil 4.2 Şekil 4.3 Şekil 4.4 Şekil 4.5 Deneme Süresince Deneme Alnın Ait Aylık Toplm Yğış (mm) ve Ortlm Sıcklık ( C) Değerleri. 21 Deneme Alnınd Uygulmlrın Dğılımı ve Deneme Deseni Sptnn Ybncı Ot Tür Syılrının Fmilylr Göre Dğılımı Örtücü Bitkinin Frklı Boylrd Toprk Yüzeyini Gölgeleme Ornı Denemenin I. Yılın Ait Örtücü Bitki Yoğunluğu ve Kplm Alnı Denemenin II. Yılın Ait Örtücü Bitki Yoğunluğu ve Kplm Alnı Denemenin III. Yılın Ait Örtücü Bitki Yoğunluğu ve Kplm Alnı Şekil 4.6 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Şekil 4.7 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Portulc olerce Yoğunluğu Şekil 4.8 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Sorghum hlepense Yoğunluğu Şekil 4.9 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Amrnthus retroflexus Yoğunluğu Şekil 4.10 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Fumri sepl Yoğunluğu XVIII

21 Şekil 4.11 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Cyperus rotundus Yoğunluğu Şekil 4.12 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Şekil 4.13 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Amrnthus retroflexus Yoğunluğu Şekil 4.14 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Setri viridis Yoğunluğu Şekil 4.15 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Amrnthus lbus Yoğunluğu Şekil 4.16 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Digitri snguinlis Yoğunluğu Şekil 4.17 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Aven sterilis Yoğunluğu Şekil 4.18 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Şekil 4.19 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Aven sterilis Yoğunluğu Şekil 4.20 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Fumri spel Yoğunluğu Şekil 4.21 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Veronic hederifoli Yoğunluğu Şekil 4.22 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Convolvulus rvensis Yoğunluğu Şekil 4.23 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Cpsell burs-pstoris Yoğunluğu XIX

22 Şekil 4.24 Yıllr Göre Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Şekil 4.25 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Kplm Alnı Şekil 4.26 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Portulc olerce nin Kplm Alnı Şekil 4.27 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Amrnthus retroflexus un Kplm Alnı Şekil 4.28 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Sorghum hlepense nin Kplm Alnı Şekil 4.29 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Convolvulus rvensis in Kplm Alnı Şekil 4.30 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Chenopodium lbum un Kplm Alnı Şekil 4.31 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Kplm Alnı Şekil 4.32 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Amrnthus retroflexus un Kplm Alnı Şekil 4.33 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Sinpis rvensis in Kplm Alnı Şekil 4.34 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Convolvulus rvensis in Kplm Alnı Şekil 4.35 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Setri viridis in Kplm Alnı Şekil 4.36 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Aven sterilis in Kplm Alnı XX

23 Şekil 4.37 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Kplm Alnı Şekil 4.38 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Sinpis rvensis in Kplm Alnı Şekil 4.39 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Fumri sepl nın Kplm Alnı Şekil 4.40 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Aven sterilis in Kplm Alnı Şekil 4.41 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Convolvulus rvensis in Kplm Alnı Şekil 4.42 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrınd Cpsell burs-pstoris in Kplm Alnı Şekil 4.43 Yıllr Göre Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Ybncı Ot Genel Kplm Alnı Şekil 4.44 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Boyu Şekil 4.45 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Portulc olerce nin Boyu Şekil 4.46 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Amrnthus retroflexus un Boyu Şekil 4.47 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Sorghum hlepense nin Boyu Şekil 4.48 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Fumri sepl nın Boyu Şekil 4.49 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Convolvulus rvensis in Boyu XXI

24 Şekil 4.50 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Boyu Şekil 4.51 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Amrnthus retroflexus un Boyu Şekil 4.52 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Aven sterilis in Boyu Şekil 4.53 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Convolvulus rvensis in Boyu Şekil 4.54 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Setri viridis in Boyu Şekil 4.55 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Sinpis rvensis in Boyu Şekil 4.56 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Boyu Şekil 4.57 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Aven sterilis L. in Boyu Şekil 4.58 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Fumri sepl nın Boyu Şekil 4.59 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Sinpis rvensis in Boyu Şekil 4.60 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Convolvulus rvensis in Boyu Şekil 4.61 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Cpsell burs-pstoris in Boyu Şekil 4.62 Yıllr Göre Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Ortlm Genel Ybncı Ot Boyu XXII

25 Şekil 4.63 Denemenin I. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlıklrı Şekil 4.64 Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlıklrı Şekil 4.65 Denemenin III. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlıklrı Şekil 4.66 Şekil 4.67 Şekil 4.68 Şekil 4.69 Şekil 4.70 Şekil 4.71 Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlığındki Azlmy Etkisi Örtücü Bitki Uygulmsının Yıllr Göre Ybncı Ot Kontrolüne Etkisi Sptnn Ybncı Ot Tür Syılrının Fmilylr Göre Dğılımı Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Toprk Yüzeyini Gölgeleme Ornı Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Digitri snguinlis Yoğunluğu Şekil 4.72 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Echinochlo colonum Yoğunluğu Şekil 4.73 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Cyperus rotundus Yoğunluğu Şekil 4.74 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Amrnthus retroflexus Yoğunluğu Şekil 4.75 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Convolvulus rvensis Yoğunluğu XXIII

26 Şekil 4.76 Şekil 4.77 Şekil 4.78 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Cyperus rotundus Yoğunluğu Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Sorghum hlepense Yoğunluğu Şekil 4.79 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Convolvulus rvensis Yoğunluğu Şekil 4.80 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Amrnthus retroflexus Yoğunluğu Şekil 4.81 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Portulc olerce Yoğunluğu Şekil 4.82 Yıllr Göre Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Şekil 4.83 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Ybncı Ot Genel Kplm Alnı Şekil 4.84 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Convolvulus rvensis in Kplm Alnı Şekil 4.85 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Amrnthus retroflexus un Kplm Alnı Şekil 4.86 Şekil 4.87 Şekil 4.88 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Sorghum hlepense nin Kplm Alnı Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Digitri snguinlis in Kplm Alnı Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Cyperus rotundus un Kplm Alnı XXIV

27 Şekil 4.89 Şekil 4.90 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Ybncı Ot Genel Kplm Alnı Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Sorghum hlepense nin Kplm Alnı Şekil 4.91 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Convolvulus rvensis in Kplm Alnı Şekil 4.92 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Cyperus rotundus un Kplm Alnı Şekil 4.93 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Amrnthus retroflexus un Kplm Alnı Şekil 4.94 Şekil 4.95 Şekil 4.96 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Prosopis frct nın Kplm Alnı Yıllr Göre Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Ot Genel Kplm Alnın Etkisi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Genel Ybncı Ot Boyu Şekil 4.97 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Amrnthus retroflexus un Boyu Şekil 4.98 Şekil 4.99 Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Cyperus rotundus un Boyu Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Sorghum hlepense nin Boyu Şekil Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Convolvulus rvensis in Boyu Şekil Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd Digitri snguinlis in Boyu XXV

28 Şekil Şekil Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Genel Ybncı Ot Boyu Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Sorghum hlepense nin Boyu Şekil Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Convolvulus rvensis in Boyu Şekil Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Cyperus rotundus un Boyu Şekil Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Amrnthus retroflexus un Boyu Şekil Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd Prosopis frct nın Boyu Şekil Yıllr Göre Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrındki Ortlm Genel Ybncı Ot Boyu Şekil Şekil Şekil Şekil Denemenin I. Yılınd Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrındki Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlıklrı Denemenin II. Yılınd Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrındki Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlıklrı Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlığındki Azlmy Etkisi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Yıllr Göre Ybncı Ot Kontrolüne Etkisi Şekil Fiğ Uygulmsının Toprktki Azot Miktrın Etkisi Şekil Deneme Öncesi ve Sonrsınd Toprktki Azot Miktrı Şekil Fiğ Uygulmsının Toprktki Fosfor Miktrın Etkisi Şekil Deneme Öncesi ve Sonrsınd Toprktki Fosfor Miktrı XXVI

29 Şekil Fiğ Uygulmsının Toprktki Potsyum Miktrın Etkisi Şekil Deneme Öncesi ve Sonrsınd Toprktki Potsyum Miktrı Şekil Fiğ Uygulmsının Toprktki Demir Miktrın Etkisi Şekil Deneme Öncesi ve Sonrsınd Toprktki Demir Miktrı Şekil Fiğ Uygulmsının Toprktki Çinko Miktrın Etkisi Şekil Deneme Öncesi ve Sonrsınd Toprktki Çinko Miktrı Şekil Fiğ Uygulmsının Toprktki Mngn Miktrın Etkisi Şekil Deneme Öncesi ve Sonrsınd Toprktki Mngn Miktrı Şekil Fiğ Uygulmsının Toprktki Bkır Miktrın Etkisi Şekil Deneme Öncesi ve Sonrsınd Toprktki Bkır Miktrı Şekil Şekil Fiğ Uygulmsının Toprktki Orgnik Mdde Miktrın Etkisi Deneme Öncesi ve Sonrsınd Toprktki Orgnik Mdde Miktrı Şekil Fiğ Uygulmsının Toprktki Kireç Miktrın Etkisi Şekil Deneme Öncesi ve Sonrsınd Toprktki Kireç Miktrı Şekil Fiğ Uygulmsının Toprk ph sın Etkisi Şekil Deneme Öncesi ve Sonrsındki Toprk ph sı Şekil Fiğ Uygulmsının Toprk Tuzluluğun Etkisi Şekil Deneme Öncesi ve Sonrsındki Toprk Tuzluluğu Şekil Şekil Sır Üzeri Uygulmlrd Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Tür Syılrının Fmilylr Göre Dğılımı Denemede Kullnıln Mlç Örtülerinin Toprk Yüzeyini Gölgeleme Ornı XXVII

30 Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Denemenin II. Yılınd Mlç Örtülerinin 10 cm Derinlikteki Toprk Sıcklığın Etkisi Denemenin III. Yılınd Mlç Örtülerinin 10 cm Derinlikteki Toprk Sıcklığın Etkisi Denemenin II. Yılınd Mlç Örtülerinin 10 cm Derinlikteki Toprğın Nem İçeriğine Etkisi Denemenin III. Yılınd Mlç Örtülerinin 10 cm Derinlikteki Toprğın Nem İçeriğine Etkisi Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Sır Üzeri Uygulmlrın Üç Yıllık Ortlm Genel Ybncı Ot Yoğunluğun Etkisi Ybncı Otlu Kontrol ve Biçme Uygulmlrındki Beş Önemli Ybncı Ot Türünün Üç Yıllık Ortlm Yoğunluklrı. 197 Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Ybncı Ot Genel Kplm Alnı Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Ybncı Ot Genel Kplm Alnı Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Ybncı Ot Genel Kplm Alnı Sır Üzeri Uygulmlrın Üç Yıllık Ortlm Ybncı Ot Genel Kplm Alnın Etkisi XXVIII

31 Şekil Şekil Şekil Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Genel Ybncı Ot Boyu Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Genel Ybncı Ot Boyu Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrd Genel Ybncı Ot Boyu Şekil Sır Üzeri Uygulmlrın Genel Ybncı Ot Boyun Etkisi Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Sır Üzeri Uygulmlrın Yıllr Göre Ybncı Ot Kontrolüne Etkisi Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi Boyundki Artış Etkisi Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi Boyundki Artış Etkisi Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi Boyundki Artış Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrd Deneme Bşı ve Sonundki Kültür Bitkisi Boylrı Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi Boyund Meydn Getirdiği Artış Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi nin Gövde Klınlığındki Artış Etkisi Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi nin Gövde Klınlığındki Artış Etkisi Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi nin Gövde Klınlığındki Artış Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrd Deneme Bşı ve Sonundki Kültür Bitkisinin Gövde Klınlığı XXIX

32 Şekil Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Gövde Klınlığınd Meydn Getirdiği Artış Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Şekil Denemenin I. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Yprk Alnın Etkisi Denemenin II. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Yprk Alnın Etkisi Denemenin III. Yılınd Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Yprk Alnın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Yprk Alnındki Artış Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Deneme Sonund Deneme Öncesine Göre Toprktki Azot Miktrın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Deneme Sonund Deneme Öncesine Göre Toprktki Fosfor Miktrın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Deneme Sonund Deneme Öncesine Göre Toprktki Potsyum Miktrın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Deneme Sonund Deneme Öncesine Göre Toprktki Demir Miktrın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Deneme Sonund Deneme Öncesine Göre Toprktki Çinko Miktrın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Deneme Sonund Deneme Öncesine Göre Toprktki Bkır Miktrın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Deneme Sonund Deneme Öncesine Göre Toprktki Mngn Miktrın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Deneme Sonund Deneme Öncesine Göre Toprğın Orgnik Mdde Miktrın Etkisi XXX

33 Şekil Şekil Şekil Sır Üzeri Uygulmlrın Deneme Sonund Deneme Öncesine Göre Toprktki Kireç Miktrın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Deneme Sonund Deneme Öncesine Göre Toprk ph sın Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Deneme Sonund Deneme Öncesine Göre Toprk Tuzluluğun Etkisi XXXI

34 RESİMLER DİZİNİ SAYFA Resim 3.1. Denemenin Yürütüldüğü Mndlin Bhçesi (Bitki Korum Bölümü Arştırm ve Uygulm Alnı) Resim 3.2. Örtücü Bitki Olrk Kullnıln Adi Fiğ (Vici stiv L.) Resim 3.3. Örtücü Bitki Ekimi Ypılmış Prselden Genel Bir Görünüm.. 25 Resim 3.4. Resim 3.5. Resim 3.6. Örtücü Bitki Uygulmsınd Syım Ypıln Alndn Bir Görünüm Örtücü Bitki ve Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlıklrını Belirlemek Üzere Hst Ypıln Bir Prselden Görünüm Örtücü Bitkilerin Sp Kırm Mkinesi İle Prçlnrk Mlç Olrk Bırkılmsı Resim 3.7. Siyh Renkli Mlç Tekstili Resim 3.8. Mndlind sır üzerine uygulnn mlç örtüleri (80 cm ve 160 cm). 40 Resim 3.9. Toprk Nemi ve Sıcklığını Ölçmek İçin Kullnıln Cihz Resim Biçme Uygulmsı Ypıln Bir Prselden Görünüm Resim Herbisit Uygulnn Bir Prselden Görünüm Resim Sır Üzeri Uygulmlrd Ybncı Ot Syımı Resim 4.1. Biçme Uygulmsı Ypıln Prsellerdeki Bir Ağç 246 Resim 4.2. Ybncı Otlu Kontrol Prsellerindeki Bir Ağç Resim 4.3. Mlç Tekstili, Biçme ve Ybncı Otlu Kontrol Uygulmlrındki Ağçlr XXXII

35 1. GİRİŞ Ysin Emre KİTİŞ 1. GİRİŞ Türkiye ship olduğu ekolojik koşullrı, coğrfi konumu, trih boyunc göç yollrı üzerinde bulunmsı ve ilk çğlrdn günümüze pek çok medeniyete ev shipliği ypmsı nedeniyle çok zengin bir bitki çeşitliliğine shiptir. Bu nedenledir ki ynı zmnd ülkemiz birçok kültür bitkisinin gen merkezi konumunddır. Bu çeşitlilik trım sistemimize de ynsımış ve bize çok geniş bir yelpzede üretim ypm imknı sğlmıştır. Bugün Türkiye de bitkisel üretime yrıln 26 milyon 606 bin hektr lnın % 68.3 ünde trl bitkileri, % 13 ünde ise bhçe bitkileri yetiştiriciliği ypılmktdır. Yetiştiriciliği ypıln bitkiler içerisinde meyveler ülkemiz için yrı bir öneme shiptir. Çünkü Türkiye ship olduğu coğrfi konumu nedeniyle tropik bitkiler dışınd tüm meyve türleri için oldukç elverişli bir iklime shiptir. Bu bkımdn Türkiye, bhçe bitkileri kültürünün doğuş yeri, dünyd yetişen birçok meyve türünün nvtnı konumunddır ve şu n dünyd kültürü ypıln 138 meyve türünden, 16 sı subtropik meyve türü olmk üzere 75 e ykın tür ülkemizde yetiştirilebilmektedir (Ağoğlu ve rk., 2001; Gül ve Akpınr, 2006) yılı verilerine göre düny meyve üretimi 507 milyon 730 bin ton olup, ülkemiz 12 milyon 622 bin ton üretimle düny üretiminin % 2.5 ini krşılmktdır. Ülkemizde meyve üretiminde önemli bir py ship oln meyve gruplrındn biri de turunçgillerdir. Ülkemizin önemli ihrç klemlerinden biri oln turunçgillerin 2005 yılı verilerine göre üretim miktrı 2 milyon 912 bin ton, toplm meyve üretimindeki pyı ise % 23 tür (Anonymous, 2007). Ülkemizin bşlıc turunçgil üretim merkezleri Doğu ve Btı Akdeniz Bölgesi, Ege Bölgesi ve Doğu Krdeniz Bölgesi dir. Turunçgil üretiminin yklşık % 90 ı Doğu Akdeniz Bölgesi nde gerçekleştirilmektedir (Gülcn ve rk., 2000). Doğu Akdeniz Bölgesi ndeki üretimin çok büyük bir bölümü ise, merkezinde Adn ilinin yer ldığı Çukurov Bölgesi nde gerçekleşmektedir yılı verilerine göre Adn merkez ve ilçelerinde toplm hektr lnd ton turunçgil üretimi gerçekleşmiştir (Anonymous, 2009). Turunçgil üretimi; ülkemizin toplm meyve üretiminde, üzüm ve elmdn sonr üçüncü sırd yer lmsın rğmen, ihrct yönünden birinci sırd 1

36 1. GİRİŞ Ysin Emre KİTİŞ bulunmktdır. Toplm meyve ihrctımızın % 78 ini turunçgil meyveleri krşılmktdır (Kygısız ve Aybk, 2000). Son 10 yılın turunçgil dış stımı değerlerine bkıldığınd, ülkemizin % 85.8 lik ihrct rtışı ile % 13.9 oln düny ihrct rtışının çok üstünde olduğu görülmektedir (Kşk ve rk., 2005). Bütün bu değerler, turunçgil yetiştiriciliğinin ülkemiz ve bölgemiz için çok büyük bir öneme ship olduğunu göstermektedir. Turunçgil üretimindeki rtışl berber, trımsl çıdn çözülmesi gereken problemler de rtmış ve rtmktdır. Trım lnlrını genişletmenin zor olduğu günümüz koşullrınd birim lndn dh fzl ürün lmk, kliteyi ve verimi yükseltmek hızl rtn düny nüfusunun beslenmesi çısındn önem tşımktdır. Bu nedenle bitki yetiştirmenin en önemli unsurlrındn biri oln trımsl mücdele kpsmı içerisinde ürünlerde sorun oln hstlık, böcek, ybncı otlr ve benzeri zrrlı gruplrının sptnmsı ve uygun mücdele yöntemleri ile bunlrın kontrol ltın lınmsı gerekmektedir. İklim koşullrı ve toprk ypısı itibriyle turunçgil trımın son derece elverişli oln Çukurov Bölgesi nde ki yygın turunçgil trımın prlel olrk hstlık, zrrlı ve ybncı otlrd d bir rtış ve çeşitlilik söz konusudur. Ülkemizde turunçgil yetiştiriciliğini olumsuz yönde etkileyebilecek 34 hstlık, 90 böcek, 16 nemtod ve 155 det ybncı ot türü sptnmıştır (Uygun ve rk., 2001). Tüm bu zrrlı gruplrı içerisinde ybncı otlr yrı bir öneme shiptir. Çünkü ybncı otlr, kültür bitkileri ile su, besin mddesi ve ışık gibi fktörler çısındn rekbete girerek verim ve kliteyi doğrudn etkilerken, kültür bitkilerinde zrrlı hstlık, böcek ve benzeri etmenlere konukçuluk etmek suretiyle dolylı olrk zrrlı olmktdır. Bölgemizde ypıln çlışmlr göstermektedir ki ybncı otlrın turunçgil bhçelerinde kpldığı ln tüm ybncı ot mücdelesine rğmen % 49 vrn bir değere ulşmktdır (Uygur, 1985). Ayrıc bölgemizde önemli slgınlr ypn ve birçok turunçgil bhçesinin sökülmesine neden oln Yediverenleşme (Stubborn) hstlığının etmeni oln Spiroplsm citri nin, turunçgil lnlrının problem ybncı otlrındn oln geliç (Sorghum hlepense (L.) Pers.) trfındn tşındığı tespit edilmiştir (Uygur, 1991). Bu sonuçlr bize göstermektedir ki Çukurov Bölgesi turunçgil lnlrının en önemli zrrlısı ybncı otlrdır. 2

37 1. GİRİŞ Ysin Emre KİTİŞ Turunçgil bhçelerinde bu denli öneme ship oln ybncı otlrın kontrolü için ülkemizde ve dünyd; kültürel, fiziksel, meknik, biyolojik ve kimysl olmk üzere değişik mücdele yöntem ve teknikleri geliştirilmiş ve kullnılmktdır. Anck bunlr içerisinde kimysl mücdele, koly uygulnbilmesi ve çbuk sonuç vermesi gibi özelliklerinden dolyı en çok kullnıln yöntem hline gelmiştir. Kimysl mücdelenin sık ve bilinçsizce kullnılmsı sonucu ise, insn ve hyvn sğlığı tehdit edilmekte, ybncı ot türleri herbisitlere krşı zmnl dynıklılık kznmkt, ekonomik zrrlı olmyn türler zmnl dominnt hle geçmekte, hedef dışı orgnizmlr zrr görmekte, biyolojik zenginlik zlmkt, kültür bitkilerinde fitotoksiteler oluşbilmekte ve benzeri birçok olumsuzluk orty çıkmktdır (Uygun ve rk., 2001). Bu olumsuzluklrı en z indirmek için etkili, etkili olduğu kdrd groekosisteme en z zrr veren yöntemlerin belirlenerek, uygulnmsı gerekmektedir. Bunlrın bşınd d pestisit kullnımının neden olduğu sorunlrı en z indirecek şekilde, lterntif mücdele yöntemlerini entegre ederek, ybncı otlrı ekonomik zrr eşiğinin ltınd tutck entegre ybncı ot yönetim progrmlrının uygulnmsı gelmektedir. Entegre mücdele progrmlrı içerisinde ybncı otlrı kontrol etmek mcıyl kullnıln yöntemlerden biri de cnlı ve cnsız mlç uygulmlrıdır. Cnlı mlç genellikle sır rlrınd, ybncı otlrı bskı ltın ln, nck kültür bitkisi ile rekbete girmeyen örtücü bitkilerin yetiştirilmesi şeklinde uygulnır. Son yıllrd üzerinde önemle duruln ve çevreye dost yeni bir yöntem oln örtücü bitki uygulmsı, toprk yüzeyini kplyn bitkiler kullnılrk ybncı otlr ile mücdele etmektir. Genel olrk, örtücü bitkiler tüm yıl y d belirli dönemlerde, ürün yetiştirilen lnlrd tek bşın vey krışık olrk tek y d çok yıllık kıs boylu otsu bitkilerle toprğın örtülmesi şeklinde tnımlnır. Örtücü bitkiler bklgil olnlr ve olmynlr diye ikiye yrılırlr. Bklgil türlerinin kültür bitkisi öncesi yetiştirilip toprğ yeşil gübre olrk krıştırılmsı çok yygındır (Kolören, 2004). Cnsız mlç ise, genellikle sır üzerlerinde toprk yüzeyinin ışık geçirmeyen bir mterylle örtülmesi şeklinde uygulnır. Böylece ybncı ot tohumlrı çimlenip toprk yüzeyine çıks bile ışık lmdıklrı için kıs bir süre sonr cnlılıklrını yitirmektedir. Mlçlm mcıyl turunçgil dışınd, çilek ve benzeri kültürlerde dh çok siyh 3

38 1. GİRİŞ Ysin Emre KİTİŞ renkli polietilen nylon kullnılmkl birlikte, orgnik ve inorgnik diğer mteryller de kullnılmktdır. Bu çlışmyl, ülkemiz ve bölgemiz için önemli kültür bitkilerinden oln turunçgillerin yetiştiriciliği sırsınd, bölge ikliminin ılımn, yğışlı ve rzilerin çoğunun sulnbilir olmsı nedeniyle büyük bir problem hlini ln ybncı otlrın kontrolünde bölge çiftçisi trfındn kullnıln yöntemlerin yerine geçebilecek, örtücü bitki uygulmsı ve mlçlm gibi lterntif mücdele yöntemlerinin ybncı otlnmy ve kültür bitkisi gelişimine etkilerinin rştırılmsı, biçme ve herbisit uygulmsı gibi bölgemizde hlihzırd uygulnn yöntemlere göre etkinliğinin kıyslnmsı, bu yöntemlerin entegre mücdele progrmlrı içerisindeki yerlerinin belirlenmesi, mliyet nlizlerinin orty konulmsı ve bölgede uygulnbilirliğinin belirlenmesi mçlnmıştır. Ayrıc mlç tekstili olrk dlndırdığımız, jeotekstil mlzemelerinin turunçgilde cnsız mlç mteryli olrk kullnılıp kullnılmycğı d bu çlışm ve ilgili (104 O 183 nolu) TÜBİTAK projesi çerçevesinde ypıln çlışmlrl ülkemizde ilk def orty konulmuştur. 4

39 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR 2.1. Cnlı Mlç (Örtücü Bitki) Uygulmlrı İle İlgili Ypıln Çlışmlr Bugg ve rk. (1991), kışlık örtücü bitki olrk Vici villos Roth ve Secle cerele L. nin pikn cevizi bhçelerinde Coccinellide türlerine oln etkilerini rştırdıklrı çlışmd, yprk bitleri ile beslenen Coccinellidlerin, örtücü bitki türleri üzerinde ybncı otlu vejetsyon göre 6, biçim ypıln ybncı otlu vejetsyon göre ise 87 kt dh fzl olduğunu, örtücü bitki türleri üzerinde ğırlıklı olrk Hippodmi convergens, Oll v-nigrum ve Coccinell septempunctt türlerinin bulunduğunu ve tüylü fiğ + çvdr krışımının pikn cevizi ğçlrının üzerindeki vcı gelin böceği populsyonunu rtırdığını bildirmektedirler. Cremer ve rk. (1995), örtücü bitkilerin meknik olrk biçilmek suretiyle ybncı ot kontrolünde mlç olrk kullnımını optimize etmek mcıyl yptıklrı çlışmd, kendi geliştirdikleri meknik biçme letini 17 frklı örtücü bitki türünde denemişler ve bunlr içerisinden toprk yüzeyinde dğılmdn mksimum kütle bırkn 4 türün (Trifolium incrntum, T. suberrneum, Vici grndiflor ve V. villos) ybncı ot yoğunluğun etkisini rştırmışlrdır. Arştırm sonucun göre biçilerek mlç olrk bırkıln örtücü bitki uygulmsındki ybncı ot yoğunluğu geleneksel sürüm (toprk işleme) uygulmsındki ybncı ot yoğunluğundn dh z çıkmkl birlikte isttistik çıdn iki uygulm rsınd frk bulunmmıştır. Connel ve Snyder (1999), Kliforniy (ABD) dki Sn Joquin vdisinde yer ln ve kış ylrınd sıkç don riski yşyn turunçgil plntsyonlrınd örtücü bitki uygulmlrının minimum gece sıcklığını 0.5 il 1.2 C düşürerek, don riskini rtırdığını, bu yüzden örtücü bitki uygulmsın krr verirken, söz konusu riskin göz rdı edilmemesi gerektiği ve bu tür bhçelerde rüzgr pervnelerinin dh rndımnlı kullnılbileceğini belirtmişlerdir. Grfton-Crdwell ve rk. (1999), bklgil örtücü bitkilerin, turunçgil bhçelerindeki vcı kr Euseius tulrensis (Acri: Phytoseiide) populsyonunun gelişimine oln etkilerini rştırdıklrı çlışmd, frklı örtücü bitkilerle beslenen kolonilerdeki cnlılık, cinsel ktivite ve üreme güçlerine bkılmış ve Vici fb L., 5

40 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ Pisum stivum (L.) vr. rvense Poir. ve Tirifolium repens L. üzerinde beslenen kolonilerin E. tulrensis in n konukçusu oln Mlephor croce (Jcquin) dkiyle eş üreme ve gelişme gözlenmiştir. Vici stiv L., Vici villos Roth ve Trifolium incrntum L. üzerinde beslenen kolonilerde üretkenlikte zlm görülürken, Trifolium hirtum Allioni ve Trifolium prtense L. üzerindeki koloniler bir genersyondn fzl yşymmıştır. Avcı krın tercih ettiği bklgil türlerden V. villos, V. fb ve P. stivum krışım hlinde ekilerek, üzerinde vcı böceğin çoğlmsı sğlnmış ve 4 hft sonr biçilerek genç turunçgil ğçlrının ynın bırkılmış ve ğçlrın üzerindeki vcı kr populsyonunun önemli derecede rttığı görülmüştür. Abd El-Rhmn ve El-Sid (2002), kirliliğe sebebiyet vermeyen ybncı ot kontrol metotlrının turunçgil bhçelerine etkisini rştırdıklrı çlışmd, el çpsı, biçme ve örtücü bitki uygulmlrındn el çpsının çok yıllık ybncı otlrı rtırdığı, biçme uygulmsının tek yıllık ve uzun boylu ybncı otlrın kontrolünde etkili olduğu, örtücü bitki uygulmsının ise, tüm ybncı ot türleri için bşrılı sonuç verdiğini bildirmiştir. Ayrıc kültür bitkisinin vejettif ve kök gelişimi çısındn en iyi sonucun örtücü bitki uygulmsındn lındığı belirtilmiştir. Kolören ve Uygur (2003) un bzı örtücü bitkilerin turunçgil bhçelerinde ybncı ot kontrolü üzerine oln etkilerini rştırdıklrı çlışmd, örtücü bitki olrk Medicgo stiv L., Trifolium lexndrinum L. un üç frklı vryetesi (Tbur, Khire ve Crmen), Vici stiv L. ve Poterium snguisorb L. türleri kullnılmış ve en düşük ybncı ot kplm lnının sırsıyl T. lexndrinum vr. Crmen, T. lexndrinum vr. Tbur, V. stiv ve P. snguisorb uygulmlrındn elde edildiği bildirilmiştir. Kolören ve Uygur (2004) un turunçgil bhçelerinde ybncı otlrın mücdelesinde kullnıln bzı örtücü bitkilerin önemli kışlık ybncı ot türleri ile oln rekbetini rştırdıklrı çlışmd, örtücü bitki olrk; Medicgo stiv L., Poterium snguisorb L., Trifolium incrntum L., T. prtense L., T. repens L., T. subterrneum L., Vici stiv L. ve V. villos Roth. türlerinin Aven sterilis L., Convolvulus rvensis L. ve Sinpis rvensis L. ybncı ot türleri trfındn bitki boyu, yş ve kuru ğırlık bkımındn nsıl etkilendiği rştırılmıştır. Elde edilen 6

41 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ bulgulr göre; her üç ybncı ot türünün örtücü bitki türleri ile bitki boyu yönünden rekbet etmediği, A. sterilis ve S. rvensis in yş ve kuru ğırlık yönünden örtücü bitkileri olumsuz etkiledikleri, C. rvensis in ise bu bkımdn bir etkisinin olmdığı bildirilmiştir. Moonen ve Brberi (2004), mısır ekim lnlrınd uzun süreli (7 yıl) örtücü bitki uygulmsının toprktki ybncı ot tohum bnksı üzerine oln etkilerini rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, örtücü bitkinin pullukl toprğ krıştırıldığı ve yüzeyde mlç olrk bırkıldığı toprk işlemesiz sistemde yrı yrı olmk üzere, Secle cerele L., Trifolium incrntum L. ve Trifolium subterrneum L. türleri örtücü bitki olrk kullnılmıştır. Konvensiyonel toprk işlemenin ypıldığı sistemde en düşük tohum bnksı yoğunluğu örtücü bitki olrk çvdrın kullnıldığı prsellerde (% -25), toprk işlemenin ypılmdığı sistemde ise, Trifolium subterrnum un uygulndığı prsellerde (% -22) elde edilmiştir. Mtheis ve Filho (2005), bzı örtücü bitki türlerinin ve ortmd bulunn örtücü bitki niteliğindeki doğl vejetsyonun biçilmek suretiyle mlç olrk uygulnmsının portkl bhçelerindeki ybncı ot populsyonun etkilerini rştırdıklrı çlışmlrınd, örtücü bitki olrk, Dolichos lblb L., Cjnus cjn (L.) Millsp ve Penisetum glucum (L.) Leke türlerini rziye ekerek, Pnicum mximum Jcq. ile bulşık bir lnı ise doğl örtücü bitki olrk kullnmışlr ve yeterli kplm lnın ulşınc biçerek mlç olrk bırkmışlrdır. Biçimden sonr periyodik olrk ybncı otlrın m 2 deki yoğunluklrı ve kplm lnlrı belirlenmiş ve ypıln syımlr sonucund örtücü bitki uygulmsı şeklinde kullnıln doğl olrk bulşık lnd ybncı otlnmnın en z düzeyde olduğu belirlenmiştir. Dhim ve rk. (2006), şeker pncrı yetiştiriciliğinde bzı kışlık thıllrın örtücü bitki olrk kullnımının dr yprklı ybncı otlr üzerine etkisini rştırdıklrı çlışmlrınd, örtücü bitki olrk iki rp (Hordeum vulgre L.), ltı triticle (x Triticosecle) ve üç çvdr (Secle cerele L.) çeşidinin Echinochlo crus-glli (L.) P. Beuv., Setri verticillt (L.) P. Beuv. ve Digitri snguinlis (L.) Scop. çıkışını mlçsız kontrole göre sırsıyl % 39-69, % 0-34 ve % 0-78 ornlrınd zlttığını nck ypıln llelopti çlışmlrınd örtücü bitki olrk 7

42 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ kullnıln kışlık thıllrdn elde edilen ekstrktlrın bşt çvdr olmk üzere şeker pncrı (Bet vulgris subsp. vulgris) gelişimini zlttığını tespit etmişlerdir. Dhim ve rk. (2006b), bzı kışlık thıl türlerinin bzı dr yprklı ybncı otlr ve mısır gelişimine lleloptik ve mlç olrk etkisini rştırdıklrı çlışmlrınd, iki rp (Hordeum vulgre L.), ltı triticle (x Triticosecle) ve üç çvdr (Secle cerele L.) çeşidinden elde ettikleri ekstrktlrın denemeye ldıklrı iki ybncı ot türü oln Echinochlo crus-glli (L.) P. Beuv. ve Setri verticillt (L.) P. Beuv. ın çimlenme ve gelişimini zltırken, mısır (Ze mys L.) ın çimlenme ve gelişimini etkilemediğini, rzi denemelerinde ise, örtücü bitki uygulmsının mlçsız kontrole göre E. crus-glli ve S. verticillt çıkışını sırsıyl % ve % 0-67 ornınd zltırken, mısır çıkışını etkilemediğini, mısırın dne veriminde % 45 lik bir rtış sğldığını ve elde edilen verimin, herbisitle ybncı ot kontrolü ypıln prsellerle ynı olduğunu bildirmişlerdir. Kolören ve Uygur (2006) un turunçgil bhçelerinde frklı ybncı ot kontrol yöntemlerinin rştırılmsı üzerine yptıklrı çlışmd, kültüvtörle toprk işleme, herbisit (glyphoste) ve frklı örtücü bitki (Medicgo stiv L., Poterium snguisorb L., Trifolium incrntum L., T. prtense L., T. repens L., T. subterrneum L., Vici stiv L. ve V. villos Roth.) uygulmlrı rsınd en etkili ybncı ot kontrol yöntemi sırsıyl toprk işleme, V. stiv ile örtücü bitki ve herbisit uygulmlrı bulunmuş, örtücü bitkilerin kplm lnı ile % genel ybncı otlnm rsınd negtif ilişki olduğu belirlenmiştir. Pullro ve rk. (2006), örtücü bitki uygulmsının ybncı otlr, ybncı ot tohum populsyonu ve herbivor böcekler üzerine etkisini rştırdıklrı çlışmlrınd, biber ve kr lhn yetiştiriciliğinde örtücü bitki olrk Vici stiv ve Secle cerele krışımı uygulnmış ve örtücü bitkiler gelişmelerini tmmldıktn sonr herbisit (Glyphoste) ve biçme olmk üzere iki yöntem kullnılmk suretiyle bulunduklrı yere otlu mlç olrk bırkılmıştır. Arştırm bulgulrın göre; örtücü bitki uygulmsının kontrole ornl ybncı ot kplm lnını % 31.8 ornınd zlttığı, ybncı ot tohumlrı ve zrrlı böceklerin n predtörü oln teş krınclrının; bu krınclr trfındn tüketilen ybncı ot tohumu ve zrrlı böcek lrv ve puplrının, teş krınclrının dışındki diğer omurgsız cnlılrın 8

43 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ syısının örtücü bitki uygulmsı ypıln prsellerde konvensiyonel üretim prsellerine ornl çok dh fzl olduğu sptnmıştır. Smrjeew ve rk. (2006), frklı toprk işleme sistemlerinde örtücü bitki kullnımının ybncı ot kontrolü, soy fsulyesi gelişimi ve verimine oln etkilerini rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, üç frklı toprk işleme sisteminde (toprk işlemesiz, minimum toprk işleme ve konvensiyonel toprk işleme) örtücü bitki olrk kullndıklrı Eleucine corocn L. nın ybncı otlrı etkili şekilde kontrol ettiğini nck toprk işlemesiz sistemde ybncı otlnmnın diğerlerinden dh fzl olduğunu, toprğın işlendiği uygulmlrd örtücü bitkinin soy fsulyesinin ne gelişiminde ne de klorofil içeriğinde bir zlmy neden olmdığını, minimum toprk işleme ve örtücü bitki kombinsyonunun soy fsulyesi veriminde zlmy neden olmdn bşrılı ybncı ot kontrolü sğldığını bildirmişlerdir. Wng ve rk. (2006), biber yetiştiriciliğinde örtücü bitki ve solrizsyon uygulmlrının nemtod kontrolü çısındn methil bromid uygulmsın kıysl etkinliğini rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, örtücü bitki olrk tek bşın Vign unguicult uygulmsının fydlı nemtod türlerini rtırdığını, nck herbivor nemtod türlerinde bşrılı bir kontrol sğlmdığını, fkt solrizsyon ve örtücü bitki kombinsyonunun herbivor nemtodlrın kontrolü çısındn methil bromid uygulmsıyle eş sonuçlr verdiğini bildirmişlerdir. Adler ve Chse (2007), frklı örtücü bitki türlerinin bzı ybncı ot ve kültür bitkisi türleri üzerine lleloptik etkilerini rştırdıklrı çlışmd, örtücü bitki olrk Crotlri junce L., Vign unguicult (L.) Wlp. ve Mucun deeringin (Bort) Merr. türlerinin % 10 luk su ekstrktlrını ve ynı türlerin kurumuş rtıklrındn elde ettikleri rezidüleri kullnrk, ybncı ot ve kültür bitkisi türlerinin çimlenme, bitki boyu ve kuru ğırlıklrın etkilerini rştırmışlr ve su ekstrktlrının Eleusine indic (L.) Gertn. ve Amrnthus lividus L. tohumlrının çimlenmesini inhibe ettiğini, biber (Cpsicum nnuum L.) tohumlrının çimlenmesi üzerine M. deeringin nın herhngi bir olumsuz etkisinin olmdığını, nck diğer iki türün ise çimlenmeyi z d ols inhibe ettiği, her üç örtücü bitki türünün domtes (Lycopersicon esculentum Mill.) tohumlrının çimlenmesini geciktirdiğini, bitki rezidülerinin ise ybncı ot tohumlrının çimlenmesi, bitki boyu ve kuru ğırlıklrını 9

44 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ önemli ölçüde zltırken, kültür bitkilerinin gelişimini kontrole ornl rtırdığını bildirmişlerdir. Crrer ve rk. (2007), trl domtesi üretiminde, siyh polietilenle mlçlm, tüylü fiğ (Vici villos Roth) le örtücü bitki uygulmsı, orgnik ve inorgnik gübre uygulmlrının toprktki mikrobiyl ktiviteye ve verime oln etkilerini rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, örtücü bitki uygulmsının polietilenle mlçlmy göre meyve verimini çok fzl rtırmdığını nck mikrobiyl ktiviteyi önemli derecede etkilediğini, verimi en fzl polietilen mlç ltın orgnik gübre ve kompost uygulmsının rtırdığını ve yine ynı uygulmnın örtücü bitki uygulmsı ile birlikte toprktki mikrobiyl çeşitliliği olumlu yönde önemli derecede rtırdığını bulmuşlrdır. Hiltbrunner ve rk. (2007), bzı bklgil örtücü bitki türlerinin orgnik buğdy yetiştiriciliğinde cnlı mlç olrk kullnımının ybncı ot kontrolü ve buğdy verimine oln etkilerini rştırdıklrı çlışmlrınd, 4 frklı örtücü bitki türünden Trifolium repens, Trifolium subterrneum ve Lotus cornicultus un tek yıllık monokotiledon ve dikotilodon ybncı ot türlerini zlttığını, Medicgo trunctul nın ise diğerleri kdr etkili olmdığını, nck ybncı otsuz kontrole göre örtücü bitki uygulmsının buğdyd dne verimini % 60 ornınd zlttığını bildirmişlerdir. Isc ve rk. (2007), örtücü bitki uygulmlrının, ybncı ot ve nemtod kontrolü ve toprk verimliliğine etkilerine rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, denemeye ldıklrı 3 örtücü bitki türü (Mucun pruriens, Desmodium heterocrpon vr. ovlifolium, Archis pintoi) nün muz trllrınd büyük sorun oln Commelin diffus bşt olmk üzere diğer ybncı otlrı bşrılı bir şekilde kontrol ltın ldığını, nemtod populsyonunu zlttığını ve toprk verimliliğini rtırdığını bulmuşlr, ybncı ot kontrolü bkımındn en etkili örtücü bitki türünün ise D. heterocrpon olduğunu bildirmişlerdir. Kolören (2007) in örtücü bitki hint hrdlı (Brssic junce (L.) Coss.) nın lleloptik etkisini belirlemek üzere yptığı çlışmd, örtücü bitkinin % 5, % 25 ve % 50 lik yprk suyu eksudtlrı kültür bitkisi olrk mrul ve mısır, ybncı ot türü olrk t Amrnthus retroflexus L. ve Lolium perene L. tohumlrın uygulnmıştır. 10

45 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ Uygulnn eksudtlrın konsntrsyonlrın bğlı olrk, denemeye lınn tüm türlerde çimlenme ve kökçük uzunluğunun zldığı belirlenmiştir. Mennn ve rk. (2007) trfındn bzı kışlık örtücü bitkilerin, domtes (Lycopersicon esculentum L.) ve biber (Cpsicum nnum L.) yetiştiriciliğinde ybncı ot mücdelesi mcıyl kullnım olnklrının rştırılmsı için ypıln çlışmd, denemeye lınn örtücü bitki türlerinden Lolium multiflorum L., Vici stiv L., Aven stiv L., Vici villos Roth. ve Secle cerele L. nin entegre ybncı ot mücdele sistemlerinde kullnılbilmesinin mümkün olduğu, htt orgnik sebze yetiştiriciliğinde kullnılbileceği tespit edilmiştir. Snchez ve rk. (2007) orgnik elm yetiştiriciliğinde örtücü bitki uygulmlrının toprğın orgnik mdde içeriğine ve ğçlrın gelişimine etkisini rştırdıklrı çlışmd, örtücü bitki olrk sır rlrınd Medicgo stiv L. + Festuc rundince Schribn., Trifolium frgiferum L. ve Vici stiv L. türleri kullnılmış, kontrol olrk bırkıln prsellerde ise yıld iki kez toprk işleme ypılmıştır. 6 yıl devm eden uygulmlrın rdındn ypıln toprk nlizlerinde toprğın orgnik mdde miktrı T. frgiferum, M. stiv + F. rundince, V. stiv ve kontrol prsellerinde sırsıyl 31 g/kg, 27.9 g/kg, 23 g/kg ve 18.6 g/kg olrk bulunmuştur. Ağçlrın gelişimi ve elm verimi de örtücü bitki uygulmsı ypıln prsellerde kontrole ornl dh yüksek bulunmuştur. Wlters ve rk. (2007), hıyr yetiştiriciliğinde sorun oln Amrnthus retroflexus ve Digitri ischemum un mücdelesi için, çvdrı (Secle cerele L.) örtücü bitki olrk tek bşın ve bzı çıkış öncesi herbisitler (clomzone, ethlflurlin ve hlosulfuron) ile kombine ederek uygulmış ve tek bşın örtücü bitki uygulmsının Amrnthus retroflexus ve Digitri ischemum un yoğunluğunu sırsıyl % 69 ve % 89 ornınd zlttığını, herbisitlerle kombineli örtücü bitki uygulmsının ise, dh yüksek ornd ybncı ot kontrolü sğldığını bulmuşlrdır. Steenwerth ve Belin (2008), örtücü bitki uygulmsı ve toprk işlemenin, toprktki zot dinmiklerine ve mikrobiyolojik fonksiyonlr etkilerini rştırdıklrı çlışmd, işlenen toprkt nitrt seviyesi dh yüksek iken, örtücü bitki uygulnn toprklrd monyum miktrının toprk işlemeye göre 2-3 kt dh fzl olduğu ve 11

46 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ benzer şekilde nitrifiksyon, zot minerlizsyonu ve denitrifiksyonun ve dolyısıyl mikrobiyl fonksiyonlrın toprk işlemeye ornl 2 il 4 kt rttığını bildirmişlerdir. DuPont ve rk. (2009), Kliforniy (Dvis) d yptıklrı çlışmd, fklı örtücü bitki krışımlrının (fiğ/bezelye, yulf/buğdy, fiğ/bezelye/yulf/buğdy) domtes mısır rotsyonund, bkterilerle beslenen ve zot minerlizsyonun ktif olrk ktıln nemtod populsyonunu örtücü bitkisiz kontrole göre iki kt rtırdığını ve özellikle bklgil türler bşt olmk üzere tüm örtücü bitki uygulmlrınd toprktki monyum seviyesinin yükseldiğini ve verimde rtış sğlndığını bildirmiştir Cnsız Mlç (Mlçlm Mterylleri) Uygulmlrı İle İlgili Ypıln Çlışmlr Mge (1982) dlı rştırıcı, genç elm bhçelerinde siyh plstik mlç uygulmsının, sürekli ybncı otlu y d herbisit vey meknik mücdele uygulmsı ypıln lnlr göre ğçlrın gelişimini ve meyve verimini dh fzl rtırdığını, plstik mlç ltındki toprk sıcklığı ve nem ornının, elm yprklrındki zot miktrının dh yüksek olduğunu bildirmiştir. Ashworth ve Hrrison (1983) trfındn 8 frklı mlç mterylinin 7 frklı kültür bitkisinde toprk sıcklığı, toprğın oksijen içeriği, ybncı ot kontrolü, kültür bitkilerinin gelişimi ve verimi üzerine oln etkilerini incelemek üzere ypıln çlışmd, mlç mteryli olrk; siyh ve beyz renkli jeotekstil (gözenekli), siyh renkli dokum jeotekstil (gözenekli), siyh ve şefff polietilen, yeşil renkli ğır ve dynıklı plstik mlç, prçlnmış ğç kbuğu ve yulf smnını lhn, mrul, domtes, fsulye, hıyr, kurtbğrı ve mzı bitkilerinde denenmiş ve yulf smnı ve şefff polietilen dışındki diğer uygulmlrın mlçsız kontrole göre ybncı otlrı bşrılı şekilde kontrol ettiği, toprk sıcklığını en fzl polietilen mlç uygulmlrı rtırırken, toprğın nem içeriğini en fzl jeotekstil ve orgnik mlç uygulmlrının muhfz ettiği, toprğın oksijen içeriğinin en yüksek beyz renkli jeotekstil 12

47 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ uygulmsınd olduğu, mrul ve lhn hriç diğer türlerde tüm mlç uygulmlrının meyve verimini kontrole göre rtırdığı bildirilmiştir. Brown ve Osborn (1989) un siyh plstik mlç ve jeotekstilin kvun yetiştiriciliğinde yrı yrı ve kombine şekilde kullnımının kültür bitkisi gelişimi üzerine oln etkilerini rştırdıklrı çlışmd, siyh plstik mlç ve jeotekstilin ynı lnd birlikte kullnıldıklrınd erkenci ve toplm meyve veriminin ve bitki gelişiminin mlçsız kontrol ve mlç mteryllerinin yrı yrı kullnımın göre dh yüksek olduğu bildirilmiştir. Gutl ve rk. (1992) nın domteste mlç uygulmsının verime ve ybncı ot kontrolüne etkisini rştırmk üzere ypmış olduklrı çlışmd, üç yıllık rştırm bulgulrın göre, 25 mikron klınlığınd ki siyh mlç filminin, verimi % 55 ornınd rtırdığı, ybncı ot gelişimini ise % 90 ornınd zlttığı bildirilmiştir. Ayrıc toprk neminin de kontrole göre % 28 ornınd muhfz edildiği belirtilmektedir. Tsekleev ve rk. (1992) nın fotoselektif toprk örtülerinin ser domteslerine etkisini rştırmk üzere ypmış olduklrı çlışmd, yedi frklı toprk örtüsü test edilmiş ve bunlrın optiksel ornlrı nliz edilmiştir. Ayrıc toprk ve hv sıcklığın, toprktki nem değişimine, ybncı ot gelişimine ve domtesin gelişimi ve verimliliğine etkileri incelenmiştir. Arştırm bulgulrın göre genel olrk plstik örtüler domtes verimine olumlu yönde etki etmiştir ve tüm prmetreler çısındn en iyi sonuç beyz-opk polietilen filmden elde edilmiştir. Zhng ve rk. (1992), Gnsu (Çin) d frklı renkteki toprk örtülerinin domtes ve mısırd ybncı ot kontrolüne etkisini rştırmk üzere ypmış olduklrı çlışmd, kullndıklrı, siyh, gümüş gibi prlk, kırmızı, srı ve yeşil renkli plstik örtüleri, yygın olrk kullnıln şefff plstik örtü ile krşılştırmışlrdır. Arştırm bulgulrın göre siyh film tüm ybncı otlrı % 100 ornınd kontrol ederken, gümüş prlklığındki film dr yprklı ybncı otlrı % ornınd, geniş yprklı ybncı otlrı % ornınd kontrol etmiştir. Diğer tüm renkli filmler ise % 50 ornınd kontrol sğlmıştır. Siyh ve gümüş prlklığındki filmler şefff kontrole göre domteste sırsıyl % 27.7 ve % 15.1 ornınd, mısırd % 27.5 ve % 24.2 ornınd verim rtışı sğlmışlrdır. 13

48 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ Abdul-Bki ve Tesdle (1993), sürüm uygulnmyn domtes üretim sisteminde, fiğ ve yoncnın cnlı mlç olrk kullnımını rştırmışlr ve bu iki uygulmyı siyh plstik mlç, kğıt mlç ve mlçsız kontrolle krşılştırmışlrdır. Arştırm bulgulrın göre, en fzl verim fiğ uygulmsındn lınmış, bunu siyh plstik mlç izlemiştir. Ayrıc siyh plstik mlçın toprk sıcklığını yükselttiği ve bitki gelişimini teşvik ettiği bildirilmiştir. Gonzles ve rk. (1993) nın Venezuell d ypmış olduklrı çlışmd, plstik mlç kullnımının geleneksel meknik ve kimysl ybncı ot kontrol yöntemlerinden dh etkili olduğunu ve bitki gelişimini, çiçek ve meyve syısını rtırdığını bildirmektedirler. Arştırmd, siyh-beyz mlç örtüsünün siyh mlçtn dh etkili olduğu bildirilmektedir. Ayrıc mlçlı lnlrın dh z sıklıkt sulm gerektirdiği ve böylece su ve iş gücünden tsrruf edildiği belirtilmektedir. Ishii ve Kdoy (1993), turunçgil bhçelerinde mlç olrk kullndıklrı Cryptomeri jponic kbuklrının toprktn nem kybını önlerken, ni sıcklık değişimlerine de engel olduğunu, mlç uygulmsı ypıln ğçlrın, herbisit y d meknik yoll ybncı ot mücdelesi ypıln prsellerdeki ğçlrdn dh kuvvetli geliştiğini bildirmişler. Anck bu bitkinin kbuklrının lleloptik özelliğe ship olmsı nedeniyle mlç olrk uygulnck yıllık ğç kbuğu miktrının 1 ton / dekr ı geçmemesi gerektiğini ifde etmişlerdir. Sing ve rk. (1993), yeni tesis limon bhçesinde frklı mlç uygulmlrının (beyz polietilen, siyh polietilen, çeltik smnı, çeltik kvuzu, tlş, kuru mngo yprklrı) ybncı ot yoğunluğun etkisini rştırdıklrı çlışmd, en düşük ybncı ot yoğunluğunun polietilen mlçlrdn elde edildiğini ve yine en iyi fidn gelişiminin polietilen mlç uygulmlrındn kydedildiğini bildirmişlerdir. Lohr ve rk. (1995), yeni tesis mndlin bhçesinde yptıklrı çlışmd, siyh polietilen, toprk ve yprkl mlçlm uygulmlrının bitki gelişimi ve toprğın nem içeriğine etkilerini rştırmışlr ve plstik mlçın bitki boyu ve gövde çpını (2.07 m, 3.61 cm) toprkl (2.03 m, 3.26 cm) ve yprkl (1.38 m, 2.37 cm) mlçlm uygulmlrındn dh fzl rtırdığını, plstik ve yprk mlç uygulmlrının toprğın nem içeriğini muhfz etmesi çısındn en iyi sonucu 14

49 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ verdiği nck yprkl mlçlmd rtn çekirge populsyonu nedeniyle mndlinlrın zrr gördüğü ifde edilmiştir. Kundl ve rk. (1995), şeftli bhçelerinde mlç ve herbisit (glyphoste) uygulmlrının ybncı ot kontrolüne oln etkilerini rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, mlç olrk siyh polietilen, herbisit olrk glyphoste in 100 cc/d, 150 cc/d, 200 cc/d ve 250 cc/d dozlrı ve elle yolm uygulmlrı içerisinde en iyi ybncı ot kontrolünün mlç uygulmsındn elde edildiği, bunu 250 cc/d dozd herbisit uygulmsının tkip ettiği, kontrol ve diğer uygulmlr göre en iyi meyve verimi ve klitesinin mlçlm uygulmsındn elde edildiği bildirilmiştir. Wlsh ve rk. (1996), elm bhçelerinde frklı örtücü bitki ve mlç uygulmlrının toprğın gregt stbilitesi, hcim yoğunluğu, sıcklığı, su içeriği ve elm ğçlrının gelişimi ve meyve verimine oln etkilerini rştırdıklrı çlışmd, mlç mteryli olrk, jeotekstil, smn ve kompoze edilmiş hyvn gübresini, örtücü bitki olrk t Festuc rubr L. ve Lupinus lbus L. + Ducus crot L. krışımını kullnmışlrdır. Jeotekstil ve smnl mlçlmnın, toprğın su içeriği ve ğçlrın gelişimini örtücü bitki uygulmlrın göre dh fzl rtırdığı, toprğın gregt stbilitesini en fzl örtücü bitki uygulmlrının koruduğu, toprk sıcklığı ve meyve verimini en fzl jeotekstil mlçın rtırdığı bildirilmiştir. Kolören ve Uygur (1998) un turunçgil bhçelerinde frklı ybncı ot kontrol yöntemlerinin etkinlik ve mliyet yönünden kıyslnmsı mcıyl yptıklrı çlışmd, herbisit (Norflurzon ve Terbuthylzine + Terbumeton), şefff polietilenle mlçlm, biçme ve kontrol uygulmlrınd tespit edilen genel ybncı otlnm değerlerinden en düşüğü Norflurzon uygulmsınd (% 6.54) sptnmış, bunu şefff nylon ile örtme (% 10.32), Terbuthylzine + Terbumeton (% 12.55), biçme (% 19.85) ve kontrol (% 27.63) uygulmlrı tkip etmiştir. Kumr ve Srivstk (1998), trl koşullrınd domtes yetiştiriciliğinde verim ve klite özellikleri üzerine toprğı örtmek üzere kullnıln frklı mteryllerin (siyh polietilen, şefff polietilen, mvi polietilen, çeltik spı, şeker kmışı spı ve kvk yprklrı) etkilerini rştırmk üzere ypmış olduklrı çlışmd, toprk yüzeyini örtmenin kontrole göre meyve ğırlığını ve bitki bşın düşen meyve syısını rtırdığı, pzrlnmz nitelikteki meyve yüzdesini ise 15

50 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ düşürdüğü tespit edilmiştir. Toprk yüzeyini örtmenin yrıc erkenci ve toplm meyve verim yüzdelerini rtırdığı, meyvenin spesifik ğırlığını ve hcmini önemli derecede etkilediği, toplm çözülebilir kuru mdde ve skorbik sit içeriği üzerinde ise etkisiz olduğu sptnmıştır. Lipecki ve Bielinsk (1998), frklı genişlikteki jeotekstil mlçın genç elm bhçelerinde ğç gelişimi ve toprğın zot içeriğine oln etkisi rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, sır üzerine 30 cm, 60 cm ve 90 cm genişliğinde uygulnn jeotekstillerden, genç ğçlrd sürgün uzunluğu, syısı ve gövde klınlığını mlçsız kontrole göre en fzl 90 cm eninde uygulnn jeotekstil mlçın rtırdığını, toprktki monyum ve nitrt ornının ise en yüksek mlçsız prsellerde olduğunu bildirmişlerdir. Ju ve rk. (1999), ışığı ynsıtn jeotkstillerin elmd pigment kümülsyonu ve meyvenin renklenmesine oln etkilerini rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, üzerine lüminyum folyo ypıştırılmış ve lüminyum metliyle prltılmış jeotekstillerin mlçsız kontrole göre elm ğçlrının tcının iç kısmın ulşn ışık miktrını % 30 il % 68 ornınd rtırdığı, meyve kbuğundki ntosiynin konsntrsyonunu rtırırken, klorofil miktrını zlttığı, krtenoid ve flvonoid konsntrsyonlrını ise etkilemediği ve meyvenin olgunlşmsı için önemli oln etilen sentezini stimüle ettiği bildirilmiştir. Smith ve rk. (2000) yptıklrı çlışmd, pikn cevizi fidnlrını odun yonglrıyl 30 cm klınlığınd, 1 ve 2 m genişliğinde mlçlmışlr ve uygulnn mlçın genişliği ile doğru orntılı olrk fidnlrın boyu ve gövde çpının mlçsız kontrole göre dh fzl rttığını, yprklrdki zot, fosfor ve potsyum konsntrsyonunun d dh yüksek olduğunu bildirmişlerdir. Fber ve rk. (2001), turunçgil (limon ve portkl) ve vokdo bhçelerinde orgnik mlç uygulmlrının ybncı ot gelişimini zlttığını, toprğın nem içeriğini koruduğunu, vokdo köklerinin gelişimini rtırırken, turunçgilde bunun gözlenmediğini, kültür bitkisi yprklrındki besin elementi içeriği üzerine ise belirgin bir etkinin olmdığını bildirmiştir. Kitiş (2002), domtes yetiştiriciliğinde şefff ve siyh polietilen mlç (0.02 mm) uygulmlrının ybncı ot kontrolü ve domtes verimine oln etkilerini 16

51 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ rştırmk üzere ypmış olduğu çlışmd, en iyi ybncı ot kontrolünün siyh polietilen mlç uygulmsındn elde edildiğini, domtes verimi ve toprk sıcklığını en fzl şefff örtü uygulmsının, meyve ğırlığı ve kuru mdde ornını ise en fzl siyh mlç uygulmsının rtırdığını bildirmiştir. Shirgure ve rk. (2003), mndlin yetiştiriciliğinde frklı mlç uygulmlrının ybncı ot kontrolü, kültür bitkisi gelişimi, verim ve toprğın nem içeriğine oln etkilerini rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, mlçlm mcıyl siyh ve beyz renkli polietilen, soy fsulyesi smnı, çeltik smnı ve yerel çim bitkilerinin smnını kullnmışlr ve tüm prmetreler (toprk neminin muhfzsı, kültür bitkisinin boyu, gövde klınlığı, sürgünlerin klınlığı, tç hcmi, meyve verimi, meyve ğırlığı, meyvede toplm çözünebilir kuru mdde miktrı, sitlik, su ornı ve ybncı ot kontrolü) çısındn en iyi sonucun siyh polietilen mlç uygulmsındn elde edildiği bildirilmiştir. Brown ve Tworkoski (2004) elm bhçelerinde kompost mlç uygulmsının zrrlı yönetimine oln fydlrını rştırdıklrı çlışmd, kompost uygulmsının ybncı otlrı kontrol etmesinin ynı sır, fydlı böcek türlerini rtırırken, zrrlı türleri zlttığı ve meyve bhçelerinde sürdürülebilir ybncı ot, hstlık ve zrrlı böcek yönetimini desteklediği bildirilmiştir. Rmrkrishn ve rk. (2006), yerfıstığı (Archis hypoge L.) yetiştiriciliğinde mlç uygulmlrının toprk sıcklığı, nemi ve ybncı otlnm üzerine oln etkilerini rştırdıklrı çlışmd, polietilen ve çeltik smnıyl mlçlmnın ybncı otlrı etkili şekilde kontrol ltın ldığını, polietilen mlçın toprk sıcklığını 5 cm de 6 C, 10 cm de 4 C rtırdığını, mlç uygulmlrının evporsyonl toprktn su kybını zlttığını ve mlç uygulnn bitkilerin gelişiminin dh iyi olduğunu bildirmişlerdir. Hssn ve rk. (2006), turunçgil bhçelerinde frklı ybncı ot kontrol yöntemlerinin etkinliğini ve meyve verimine oln etkilerini rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, siyh polietilen ve smn mlç, herbisit (fluzifob-butyl), 2 kez el çpsı ve 2 kez mkineli toprk işleme uygulmlrını ybncı otlu kontrole göre kıyslmışlr ve tüm uygulmlrın kontrole göre yıllık ve çok yıllık ybncı otlrın yş ğırlığını ve yoğunluğunu zlttığını ve meyve veriminde önemli rtış neden 17

52 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ olduğunu, uygulmlr rsınd ybncı ot kontrolü çısındn en iyi sonucun mlç uygulmlrındn elde edildiğini bildirmişlerdir. Hostetler ve rk. (2007), orgnik bğ lnlrınd frklı mlç (kompoze edilmiş ğç kbuğu, beyz ve siyh renkli jeotekstil mlç) uygulmlrının meknik toprk işlemeye göre ybncı otlnm ve meyve verimine etkilerini rştırdıklrı çlışmd, toprk işlemeye ornl tüm mlç uygulmlrının ybncı ot gelişimini önemli ölçüde bskı ltın ldığını ve en yüksek verimin beyz jeotekstil mlç uygulmsındn elde edildiğini bildirmişlerdir. Verdu ve Ms (2007), mndlin bhçelerinde lterntif ybncı ot yönetimi mcıyl mlç uygulmlrının kimysl mücdeleye göre etkinliği ve vntjlrını rştırdıklrı çlışmd, mlçlm mcıyl çeltik smnı, bdem kbuğu ve siyh jeotekstil mlçı, herbisit olrk d glyphoste i kullnmışlrdır. İki frklı loklitede yürütülen çlışmd jeotekstil mlç uygulmsının herbisitten dh iyi sonuç verdiği ve ortlm ybncı ot kplm lnının jeotekstil mlç uygulmsınd % 0.88, herbisit uygulmsınd ise % 2.04 olduğunu bildirmişlerdir. Ayrıc mndlin bhçelerinde mlç uygulmsının toprğı koruyn ve herbisit kirliliğinin önüne geçen bir ybncı ot kontrol strtejisi olduğun dikkti çekmişlerdir. Abouzien ve rk. (2008), 15 yşındki mndlin bhçesinde mlç, toprk işleme ve herbisit uygulmlrının ybncı ot kontrolü, meyve verimi ve klitesi üzerine etkilerini rştırdıklrı çlışmd, mlç olrk çeltik smnı, kmış (Cyprus rticultus L.) ve siyh plstik (0.20 mm ve 0.15 mm), el çpsı, toprk işleme ve herbisit (glyphoste) uygulmlrındn ybncı ot kontrolü çısındn en iyi sonucun (% 94 - % 100) mlç uygulmlrındn elde edildiğini, yine tüm mlç uygulmlrının meyve verimini toprk işlemeye göre dh fzl rtıdığını bildirmişlerdir. Koosowski ve Szfirowsk (2008), orgnik sebze yetiştiriciliğinde mlç uygulmlrının ybncı ot kontrolüne etkilerini rştırdıklrı çlışmd, mlçlm mcıyl kullndıklrı kıyılmış yonc yprklrı, kıyılmış çvdr smnı ve 50 g / m 2 lik siyh jeotekstil mlçtn, ybncı ot kontrolü bkımındn mlçsız kontrole göre en iyi sonucu jeotekstil mlç uygulmsının verdiğini, bunu kıyılmış çvdr 18

53 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Ysin Emre KİTİŞ smnının tkip ettiğini, yonc yprklrının ise ybncı otlrı yeterli ornd bskı ltın lmdığını bildirmişlerdir. 19

54 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ 3. MATERYAL VE METOD 3.1. Denemenin Yürütüldüğü Bhçe Hkkınd Genel Bilgi Turunçgil bhçesinde cnlı (örtücü bitki) ve cnsız (örtü mlzemeleri) mlç uygulmlrının entegre ybncı ot kontrolü çısındn değerlendirilmesi mcıyl ypıln çlışmlr 2004, 2005 ve 2006 yıllrınd Çukurov Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Bitki Korum Bölümü, Arştırm ve Uygulm Alnı nd bu çlışm için trfımızdn tesis edilen mndlin (Citrus reticult Blnco) bhçesinde yürütülmüştür (Resim 3.1). Denemelerin yürütüldüğü bhçeye it özellikler ve denemenin ypıldığı yıllr it iklim verileri Çizelge 3.1 ve Şekil 3.1 de verilmiştir. Resim 3.1. Denemenin yürütüldüğü mndlin bhçesi (Bitki Korum Bölümü Arştırm ve Uygulm Alnı, 2004). 20

55 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 3.1. Denemelerin Yürütüldüğü Bhçeye Ait Özellikler Özellik Deneme Alnı Loksyon Tür Çeşit Erkencilik Ç.Ü. Bitki Korum Bölümü Deneme Alnı Mndlin (Citrus reticult Blnco) Okitsu Erkenci Dikim Yılı 2004 Dikim Sıklığı Aln Tekstür Sınıfı 5 m x 5 m 5 d Killi Toprk ph sı 7.30 Toprk Tuzluluğu Tuzsuz Toprğın Kireç Ornı % 1.34 Toprğın Orgnik Mdde İçeriği % Yğış Sıcklık 35 Aylık Toplm Yğış (mm) Ock Şubt Mrt Nisn Myıs Hz. Tem. Ağust. Eylül Ekim Ksım Arlık Ock Şubt Mrt Nisn Myıs Hz. Tem. Ağust. Eylül Ekim Ksım Arlık Ock Şubt Mrt Nisn Myıs Hz. Tem. Ağust. Eylül Ekim Ksım Arlık Aylık Ortlm Sıcklık ( C) Şekil 3.1. Deneme süresince deneme lnın it ylık toplm yğış (mm) ve ortlm sıcklık ( C) değerleri (Anonymous, 2007). 21

56 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ 3.2. Deneme Deseni ve Plnı Deneme, tesdüf bloklrı deneme desenine göre sır üzerinde; polietilen mlç, mlç tekstili, biçme ve herbisit uygulmlrı olmk üzere 5 tekerrürlü, sır rsınd ise, örtücü bitki (Vici stiv L.) uygulmsı olmk üzere, 4 tekerrürlü olrk kurulmuştur. Sır rsı örtücü bitki uygulmsınd prsel büyüklükleri 48 m x 3 m (144 m 2 ), sır üzeri uygulmlrd ise, 15 m x 1.6 m (24 m 2 ) olrk yrlnmıştır. Deneme lnınd uygulmlrın dğılımı ve deneme plnı Şekil 3.2 deki gibidir. PolietilenMlç Mlç Tekstili Mlç Tekstili Mlç Tekstili (0.04/0.10 mm) (0.38 mm) (0.58 mm) (0. 72 mm) Biçme Herbisit Kontrol 1 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Sır Üzeri ÖrtücüBitki Kontrol I Sır Arsı 2 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Kontrol ÖrtücüBitki II 3 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X ÖrtücüBitki Kontrol III 4 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Kontrol ÖrtücüBitki IV 5 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Şekil 3.2. Deneme lnınd uygulmlrın dğılımı ve deneme deseni Sır Arsı Uygulmlr Denemede Kullnıln Örtücü Bitki (Vici stiv L.) Hkkınd Genel Bilgi Adi fiğ (Vici stiv L.) tek yıllık bir serin iklim bklgil yem bitkisidir. Çok eski çğlrdn beri tnınn ve trımı ypıln bir bitkidir. Romlılr ve Yunnlılrın 22

57 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ kışlık olrk fiğ yetiştirdikleri bilinmektedir. Adi fiğin nvtnı ülkemizin de içinde yer ldığı Btı Asy dır. Bu nedenle ülkemizin hemen her bölgesinde Adi fiğin ybni formlrın rstlnır (Soy ve rk., 1997; Gülcn ve Anlrsl, 2001). Adi fiğin örtücü bitkilerde istenildiği gibi zyıf ve z derine giden bir kök sistemi vrdır. Anck yn kökleri iyi teşekkül etmiştir. Adi fiğ koşullr göre değişmekle berber 100 cm ye kdr boylnır. Bşlngıçt dik gelişir, boylndıkç ytmy bşlr. Bu nedenle bzı yörelerde rp, yulf vb. bitkilerle krışım hlinde ekilir. Yprklr 4-6 çift yprkçıktn oluşur. Yprk uçlrı hfifçe çıkıntılıdır ve yprk ucu sülükle biter, bu Vici cinsi için krkteristiktir. Çiçekler yprk koltuklrındn çıkn kıs spçıklr üzerinde bulunur. Tç yprklrı mor, menekşe, erguvni kırmızı bzen de beyzdır (Resim 3.2). Dh çok kendine döllenir. Tipik bir bkl oln meyve, 3-5 cm uzunluğunddır ve üzeri tüylüdür. Olgunlşmış meyvenin rengi srımsı khverengidir. İçerisinde 4-10 det tohum bulunur ve olgunlşn meyve ort dmr boyunc çtlyrk meyvelerini dökebilir. Bitkide meyvelerin olgunlşmsı lttn üste doğru olmktdır. Fiğ tohumlrı yuvrlğ ykın olmkl birlikte, renk ve biçimleri çeşide göre frklılık gösterebilir. Tohum rengi koyu srıdn siyh kdr değişebilir dne ğırlığı g rsınddır (Soy ve rk., 1997; Gülcn ve Anlrsl, 2001). Adi fiğ çok çeşitli iklim ve toprk şrtlrınd yetişebilen dptsyon yeteneği yüksek bir bitkidir. -12 C ye kdr dynbilen Adi fiğ, kışı sert geçen yörelerde ilkbhrd, Akdeniz ve diğer shil bölgelerinde gerek sonbhrd, gerekse ilkbhrd ekilebilir. Ekimde kg /d tohumluk kullnılır. Ypıln çlışmlrd tohumluk miktrının rttıkç, bitki boyu ve kuru mdde ornınd önemli bir değişmenin olmdığı orty çıkmıştır (Soy, 1997 ye tfen Gülcn ve Anlrsl, 2001). Adi fiğ fzl bir bkım ihtiyç göstermez. Ilımn bölgelerde kışlık olrk ypıln ekimlerde sulmy gerek yoktur. İç kesimlerde ise olnklr el veriyors çiçeklenmeden önce 1-2 kez sulnmsı özellikle dne verimini rtırmktdır. Bitkide çiçeklenmenin bşldığı dönemden, lt bkllrın olgunlşmsın kdr geçen süre içerisinde hst ypılbilir (Soy ve rk., 1997; Gülcn ve Anlrsl, 2001). 23

58 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Ekim nöbeti sistemi içerisine lınmsı tvsiye edilen ve toprğın ypısını iyileştirdiği bilinen di fiğ, dekr ortlm 9 kg sf zot bırkmktdır (Eripek, 1995). Adi fiğin toprk yüzeyinde sık bir örtü oluşturrk yoğun bir gölgeleme yptığı, ortmdki kynklrdn hızlı bir şekilde fydlndığı ve ship olduğu lleloptik potnsiyel syesinde bir çok ybncı ot türü ile rekbette üstün özelliklere ship olduğu, ypıln çlışmlrl orty konmuştur (Fuji, 2001; Kolören, 2004). Resim 3.2. Örtücü bitki olrk kullnıln di fiğ (Vici stiv L.) Örtücü Bitki Ekimi Örtücü bitki (Vici stiv L.) ekimi, prselizsyon ve ekim hzırlığı ypıldıktn sonr birinci ve ikinci yıllrd yzlık ( , ), üçüncü yıl ise kışlık ( ) olmk üzere 14 kg/d hesbıyl ve 3 cm x 10 cm ekim sıklığı ile mibzerle ekilmiştir (Resim 3.3). Ekimle birlikte 20 kg/d hesbıyl 20:20 tbn gübresi verilmiştir. Denemede Ceylnpınr Trım İşletmesi Müdürlüğü nden temin edilen sertifiklı Selçuk 99 çeşidi kullnılmıştır. Tohumluğ it bzı özellikler Çizelge 3.2 de verilmiştir. 24

59 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 3.2. Denemede Kullnıln Örtücü Bitki (Vici stiv L.)Tohumun Ait Bzı Özellikler SAFİYET ÇİMLENME (%) Sf Tohumluk Cnsız Ybncı mdde Diğer Mhsul Tohumlrı Ybncı Ot Tohumlrı Diğer Tür ve Çeşit Tohumlrı Çimlenme Sert Tohum Dormnt Tohum Anorml Tohum Ölü Tohum Resim 3.3. Örtücü bitki ekimi ypılmış prselden genel bir görünüm (2005) Örtücü Bitki Uygulmsınd Deneme Alnındki Ybncı Ot Türlerinin Sptnmsı ve Benzerlik İndekslerinin Belirlenmesi Deneme lnınd bulunn ybncı otlrdn rzide tnısı ypılmynlrın herbryumu ypılmış ve Flor of Turkey nd Est Aegen Islnds (Dvis, ) bşt olmk üzere, Hnf (1983), Viggini (1990), Viggini ve Angelini (1993) ve Çukurov Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Bitki Korum Bölümü Herbryumu ndn yrrlnılrk teşhisleri ypılmıştır. 25

60 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd ve uygulmlrın frklı yıllrınd tespit edilen ybncı ot türleri rsındki benzerliğin vey frklılığın orty konulmsı mcıyl Odum (1971) it şğıdki formül kullnılrk benzerlik indeksleri hesplnmıştır. Benzerlik indeksi 1 e ne kdr ykın çıkrs türlerin benzerliği o kdr fzldır. B.İ. = 2C A + B B.İ. : Benzerlik İndeksi A : A Uygulmsındki / Yılındki Ybncı Ot Türlerinin Syısı B : B Uygulmsındki / Yılındki Ybncı Ot Türlerinin Syısı C : Her İki Uygulmdki / Yıldki Ortk Ybncı Ot Türlerinin Syısı Örtücü Bitki Boyu ve Gölgeleme Ornının Belirlenmesi Örtücü bitki uygulmsının ypıldığı prsellerde birinci ve ikinci yıllrd ltışr, üçüncü yıl ise üçer det birer m 2 lik (1 x 1 m) çkılı lnlr oluşturulmuş ve örtücü bitki çıkışlrının tmmlndığı trihten itibren düzenli olrk her 14 günde bir, 10 bitkinin boyu cetvel y d şerit metre yrdımıyl ölçülerek belirlenmiştir. Bu mçl denemenin I. yılınd , , , ve trihlerinde olmk üzere beş kez, denemenin II. yılınd , , , trihlerinde olmk üzere dört kez, denemenin III. yılınd , , , , , , , , trihlerinde olmk üzere dokuz kez ölçüm ypılmıştır. Bitkiler rsındki en önemli rekbet fktörlerinden biri oln ışığın, kullnıln örtücü bitki trfındn ne ornd engellendiğini belirlemek mcıyl örtücü bitkilerin gelişip gölgeleme ypmy bşldıklrı trihten itibren örtücü bitkilerin üstündeki ve ltındki ışık şiddeti lüksmetre yrdımıyl 14 günde bir 26

61 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ düzenli olrk ölçülmüştür. Bu mçl birinci , ve trihlerinde olmk üzere yıl üç, ikinci yıl , , , trihlerinde olmk üzere 4, üçüncü yıl ise , , , , , , , , trihlerinde olmk üzere dokuz ölçüm ypılmıştır. Üstten ölçümler bitkinin en üst yprğının üstünden yere prlel şekilde, ltındki ölçümler ise toprk yüzeyinden ypılmıştır. Ölçümler her prselde, tesdüfen seçilen 5 noktd ve güneş ışınlrının dik geldiği öğlen stlerinde ypılmıştır. Bitkinin ltındn ve üstünden ölçülen değerler rsındki frk hesplnrk, % gölgeleme ornı sptnmış ve her üç yıl it veriler korelsyon tbi tutulrk Vici stiv nın frklı boylrd yptığı gölgeleme ornı hesplnmıştır Örtücü Bitkinin Yoğunluğu ve Kplm Alnının Belirlenmesi Örtücü bitki uygulmsının ypıldığı prsellerde birinci ve ikinci yıllrd ltışr, üçüncü yıl ise üçer det birer m 2 lik (1 x 1 m) çkılı lnlr oluşturulmuş ve örtücü bitki çıkışlrının tmmlndığı trihten itibren düzenli olrk her 14 günde bir, m 2 de ki örtücü bitki syısı ve tüm prsel bzınd % kplm lnı belirlenmiştir. (Resim 3.4). Bunun için denemenin I. yılınd , , , ve trihlerinde olmk üzere beş kez, denemenin II. yılınd , , , trihlerinde olmk üzere dört kez, denemenin III. yılınd , , , , , , , , trihlerinde olmk üzere dokuz kez ölçüm ypılmıştır. Her bir gözlem trihi için belirlenen yoğunluk ve kplm lnı değerleri şğıdki formüller kullnılrk hesplnmıştır. Bun göre; tespit edilen toplm bitki syısı, syım ypıln toplm ln bölünerek m 2 de ki örtücü bitki syısı, benzer şekilde toplm kplm lnı, toplm gözlem syısın bölünerek belirlenmiştir (Odum, 1971). 27

62 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Yoğunluk (Abundns) = Ö.B.T.Y. / n Ö.B.T.Y. : Örtücü bitkinin syım ypıln lnlrdki toplm yoğunluğu (Adet) n : Syım ypıln toplm ln (m 2 ) Kplm Alnı (%) = Ö.B.T.K.A. / m Ö.B.T.K.A. : Örtücü bitkinin deneme ypıln bhçedeki % olrk kpldığı lnlrın toplm değeri m : Toplm değerlendirme syısı Resim 3.4. Örtücü bitki uygulmsınd syım ypıln lndn bir görünüm Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Otlrın Yoğunluğu, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyu Üzerine Oln Etkilerinin Belirlenmesi Örtücü bitki uygulmsının ypıldığı prsellerde birinci ve ikinci yıllrd ltışr, üçüncü yıl ise üçer det birer m 2 lik (1 x 1 m) çkılı lnlr oluşturulmuş ve bu çkılı lnlr içerisine giren ybncı otlrın tür bzınd yoğunluğu ve tüm prsel bzınd kplm lnı, her 14 günde bir düzenli olrk belirlenmiştir. Bunun için denemenin I. yılınd , , , ve

63 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ trihlerinde olmk üzere beş kez, denemenin II. yılınd , , , trihlerinde olmk üzere dört kez, denemenin III. yılınd , , , , , , , , trihlerinde olmk üzere dokuz kez ölçüm ypılmıştır. Her bir gözlem trihi için belirlenen yoğunluk ve kplm lnı değerleri şğıdki formüller kullnılrk hesplnmıştır. Bun göre; her bir ybncı ot türü için ypıln syımlr sonucu elde edilen toplm değer, syım ypıln toplm ln bölünerek ybncı ot yoğunluğu belirlenmiş, benzer şekilde her bir ybncı ot türünün kpldığı lnlrın toplm değeri, toplm değerlendirme syısın bölünerek kplm lnı belirlenmiştir. Yoğunluklr det/m 2, kplm lnlrı ise % olrk değerlendirilmiştir (Odum, 1971). Yoğunluk (Abundns) = T.Y. / n T.Y. : Her türün syım ypıln lnlrdki toplm yoğunluğu (Adet) n : Syım ypıln toplm ln (m 2 ) Kplm Alnı (%) = T.K.A. / m T.K.A. : Her türün deneme ypıln bhçedeki % olrk kpldığı lnlrın toplm değeri m : Toplm değerlendirme syısı Ayrıc genel ybncı ot boyu ve deneme lnınd gerek yoğunluk, gerekse kplm lnı bkımındn en bskın beş ybncı ot türünün boyu cetvel y d şerit metre yrdımıyl ynı trihlerde her 14 günde bir düzenli olrk belirlenmiştir. Boyu belirlenen bskın ybncı ot türleri yıldn yıl değişmiştir (Çizelge 3.3). 29

64 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 3.3. Örtücü Bitki Uygulmsınd Boy Ölçümü Ypıln Bskın Ybncı Ot Türleri I. Yıl (2004) II. Yıl (2005) III. Yıl (2006) Convolvulus rvensis L. Convolvulus rvensis L. Convolvulus rvensis L. Amrnthus retroflexus L. Amrnthus retroflexus L. Aven sterilis L. Portulc olerce L. Aven sterilis L. Sinpis rvensis L. Sorghum hlepense (L.) Pers. Sinpis rvensis L. Fumri sepl Boiss. Fumri sepl Boiss. Setri viridis (L.) P. Beuv. Cpsell burs-pstoris (L.) Medic Örtücü Bitki ve Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlığının Belirlenmesi Vici stiv L. d çiçeklenmenin % 10 u geçtiği dönemde, biçimden hemen önce olmk üzere denemenin birinci yılınd trihinde, denemenin ikinci yılınd trihinde, denemenin üçüncü yılınd trihinde her prselde tesdüfen seçilen bir m 2 lik (1 x 1 m) lndki örtücü bitkiler ve ybncı otlr kökleriyle birlikte hst edilmiş, köke ypışık toprklr ve yeşil ksm üzerindeki ybncı mddeler elle temizlenmiş ve di fiğle ybncı otlr birbirinden yrılrk hsss terzi yrdımıyl yş ğırlıklrı belirlenmiştir (Resim 3.5). Trtımı ypıln bitkiler 70 C de ğırlığı sbitleninceye kdr (yklşık 72 st) kurutulmuş ve hsss terzi yrdımıyl kuru ğırlıklrı belirlenmiştir (Wlsh ve Beton, 1973). 30

65 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Resim 3.5. Örtücü bitki ve ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrını belirlemek üzere hst ypıln bir prselden görünüm Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Kontrolüne Etkisinin Belirlenmesi Örtücü bitki uygulmsının ybncı otlu kontrole göre, ybncı otlnmyı ne ornd bskı ltın ldığını ve etkili olduğunu belirlemek için kontroldeki ve örtücü bitki uygulmsındki ybncı ot genel kplm lnlrı bz lınmış ve kontroldeki kplm lnın ornlnrk hesplnmıştır Örtücü Bitki Olrk Kullnıln Adi Fiğin Biçilerek Sır Arlrın Mlç Olrk Uygulnmsı Denemenin II. ve III. yıllrınd (2005 ve 2006) örtücü bitki olrk kullnıln di fiğ vejetsyonunu tmmldıktn sonr biçilerek mlç olrk uygulnmıştır. Bu mçl örtücü bitki uygulmsı ypıln prsellerde di fiğ (V. stiv L.) % 10 luk çiçeklenme periyodun ulştığınd (II. yıl , III. yıl ) sp kırm mkinesi ile prçlnrk olduğu yere mlç olrk bırkılmış, sır rsındki kontrol 31

66 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ prselleri ise kültivtörle sürülmüştür (Resim 3.6). Bundn sonr, sır rsınd biçilmiş fiğle mlçlı prsellerle, kontrol prselleri rsındki ybncı otlnmyı gözlemek üzere tekrr birer m 2 lik (1 x 1 m) çkılı lnlr hzırlnrk, ölçümlere devm edilmiştir. Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının ilk yılınd her prselde ltışr det, ikinci yılınd ise üçer det çkılı ln hzırlnmıştır. Resim 3.6. Örtücü bitkilerin sp kırm mkinesi ile prçlnrk mlç olrk bırkılmsı Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsınd Deneme Alnındki Ybncı Ot Türlerinin Sptnmsı ve Benzerlik İndekslerinin Belirlenmesi Deneme lnınd bulunn ybncı otlrdn rzide tnısı ypılmynlrın herbryumu ypılmış ve Flor of Turkey nd Est Aegen Islnds (Dvis, ) bşt olmk üzere, Hnf (1983), Viggini (1990), Viggini ve Angelini (1993) ve Çukurov Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Bitki Korum Bölümü Herbryumu ndn yrrlnılrk teşhisleri ypılmıştır. Biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrınd ve uygulmlrın frklı yıllrınd tespit edilen ybncı ot türleri rsındki benzerliğin vey frklılığın orty konulmsı mcıyl Odum (1971) it şğıdki formül kullnılrk benzerlik indeksleri hesplnmıştır. Benzerlik indeksi 1 e ne kdr ykın çıkrs türlerin benzerliği o kdr fzldır. 32

67 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ B.İ. = 2C A + B B.İ. : Benzerlik İndeksi A : A Uygulmsındki / Yılındki Ybncı Ot Türlerinin Syısı B : B Uygulmsındki / Yılındki Ybncı Ot Türlerinin Syısı C : Her İki Uygulmdki / Yıldki Ortk Ybncı Ot Türlerinin Syısı Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Toprk Yüzeyini Gölgeleme Ornının Belirlenmesi Örtücü bitki V. stiv L. prçlnrk olduğu yere mlç olrk bırkıldıktn sonr yüzeyde kln bitki prçlrının toprk yüzeyini ne ornd gölgelediğini belirlemek için birinci syımdn önce (denemenin birinci yılınd , denemenin ikinci yılınd ) her prselde tesdüfen seçilen 10 noktd fiğli mlç ltındki ve üstündeki ışık şiddeti lüks metre yrdımıyl ölçülmüş ve rdki frk hesplnrk gölgeleme ornı (%) belirlenmiştir Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Otlrın Yoğunluk, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyu Üzerine Oln Etkilerinin Belirlenmesi Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının ybncı otlnmy oln etkisini belirlemek üzere, çkılı lnlr içerisindeki ybncı otlrın tür bzınd yoğunluğu ve tüm prsel bzınd kplm lnı denemenin birinci yılınd , , , ve trihlerinde, denemenin ikinci yılınd , , , , , , , , trihlerinde olmk üzere tespit edilmiştir. Her bir gözlem trihi için belirlenen yoğunluk ve kplm lnı değerleri şğıdki formüller kullnılrk hesplnmıştır. Bun göre; her bir ybncı ot türü için ypıln syımlr sonucu elde edilen toplm değer, syım ypıln toplm ln 33

68 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ bölünerek ybncı ot yoğunluğu belirlenmiş, benzer şekilde her bir ybncı ot türünün kpldığı lnlrın toplm değeri, toplm değerlendirme syısın bölünerek kplm lnı belirlenmiştir. Yoğunluklr det/m 2, kplm lnlrı ise % olrk değerlendirilmiştir (Odum, 1971). Yoğunluk (Abundns) = T.Y. / n T.Y. : Her türün syım ypıln lnlrdki toplm yoğunluğu (Adet) n : Syım ypıln toplm ln (m 2 ) Kplm Alnı (%) = T.K.A. / m T.K.A. : Her türün deneme ypıln bhçedeki % olrk kpldığı lnlrın toplm değeri m : Toplm değerlendirme syısı Ayrıc genel ybncı ot boyu ve deneme lnınd gerek yoğunluk, gerekse kplm lnı bkımındn en bskın beş ybncı ot türünün boyu cetvel y d şerit metre yrdımıyl ynı trihlerde belirlenmiştir. Boyu belirlenen bskın ybncı ot türleri yıldn yıl değişmiştir (Çizelge 3.4). Çizelge 3.4. Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsınd Boy Ölçümü Ypıln Bskın Ybncı Ot Türleri I. Yıl (2005) II. Yıl (2006) Amrnthus retroflexus L. Amrnthus retroflexus L. Cyperus rotundus L. Cyperus rotundus L. Sorghum hlepense (L.) Pers. Sorghum hlepense (L.) Pers. Convolvulus rvensis L. Convolvulus rvensis L. Digitri snguinlis (L.) Scop. Prosopis frct (Bn. nd Sol.) Mc. 34

69 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlığın Etkisinin Belirlenmesi Biçilerek toprk yüzeyine mlç olrk bırkıln örtücü bitki, sürülerek toprğ krıştırılmdn önce, fiğli mlç ve kontrol prsellerindeki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlığını belirlemek üzere, denemenin birinci yılınd , denemenin ikinci yılınd trihinde her prselde tesdüfen seçilen bir m 2 lik lndki ybncı otlr kökleriyle birlikte hst edilmiş, köke ypışık toprklr ve yeşil ksm üzerindeki ybncı mddeler elle temizlenmiş ve hsss terzi yrdımıyl yş ğırlıklrı belirlenmiştir. Trtımı ypıln bitkiler 70 C de ğırlığı sbitleninceye kdr (yklşık 72 st) kurutulmuş ve hsss terzi yrdımıyl kuru ğırlıklrı belirlenmiştir (Wlsh ve Beton, 1973) Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Ot Kontrolüne Etkisinin Belirlenmesi Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının kontrole göre, ybncı otlnmyı ne ornd bskı ltın ldığını ve etkili olduğunu belirlemek için kontroldeki ve biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ybncı ot genel kplm lnlrı bz lınmış ve kontroldeki kplm lnın ornlnrk hesplnmıştır Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprktki Besin Elementlerine ve Bzı Toprk Özelliklerine Etkilerinin Belirlenmesi Örtücü bitki uygulmsı, rdındn biçilerek olduğu yere mlç olrk bırkılmsı ve dh sonr toprğ krıştırılmsı işlemlerinin toprktki besin elementlerinin miktrını ve bzı toprk özelliklerini nsıl etkilediğini tespit etmek mcıyl, deneme kurulmdn önce ( ) bir kez bşlngıç örneği, deneme kurulduktn sonr ise örtücü bitki ve kontrol prsellerinden yrı yrı olmk üzere her 35

70 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ yıl deneme sonund (Birinci yıl: , ikinci yıl: , üçüncü yıl: ) toprk örnekleri lınmıştır. Örnekler her prsel için tesdüfen seçilen iki noktd burgu yrdımıyl 0-30 cm lik profilden lınmış ve pçl ypılmıştır. Alınn toprk örnekleri od sıcklığınd kurutulduktn sonr nlizlerinin ypılmsı için Ç.Ü. Zirt Fkültesi, Toprk Bölümü ne gönderilmiştir. Anlizlerde toprktki mkro (N, P, K) ve önemli mikro (Fe, Cu, Zn, Mn) besin elementlerinin miktrlrın, orgnik mdde içeriğine, ph y, kireç ve tuzluluk ornlrın bkılmıştır Sır Üzeri Uygulmlrı Sır Üzeri Uygulmlrd Deneme Alnındki Ybncı Ot Türlerinin Sptnmsı ve Benzerlik İndekslerinin Belirlenmesi Deneme lnınd bulunn ybncı otlrdn rzide tnısı ypılmynlrın herbryumu ypılmış ve Flor of Turkey nd Est Aegen Islnds (Dvis, ) bşt olmk üzere, Hnf (1983), Viggini (1990), Viggini ve Angelini (1993) ve Çukurov Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Bitki Korum Bölümü Herbryumu ndn yrrlnılrk teşhisleri ypılmıştır. Sır üzeri uygulmlrın frklı yıllrınd tespit edilen ybncı ot türleri rsındki benzerliğin vey frklılığın orty konulmsı mcıyl Odum (1971) it şğıdki formül kullnılrk benzerlik indeksleri hesplnmıştır. Benzerlik indeksi 1 e ne kdr ykın çıkrs türlerin benzerliği o kdr fzldır. B.İ. = 2C A + B B.İ. : Benzerlik İndeksi A : A Yılındki Ybncı Ot Türlerinin Syısı B : B Yılındki Ybncı Ot Türlerinin Syısı C : Her İki Yıldki Ortk Ybncı Ot Türlerinin Syısı 36

71 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Denemede Kullnıln Mlç Mterylleri Hkkınd Genel Bilgi Bugüne kdr mlçlm üzerine ypılmış çlışmlrd dh çok polietilen örtüler ve orgnik mlçlr kullnılmıştır. Bu çlışmd, yurt dışınd mlç mteryli olrk kullnımı son dönemde rtn, nck ülkemizde henüz bu mçl kullnılmyn teknik tekstiller (mlç tekstili) mlçlm mcıyl stndrt siyh polietilen nylonl kıyslmlı olrk denenmiştir. Teknik tekstil teriminin kullnımı ülkemiz için oldukç yenidir. Bu çıdn teknik tekstil terimiyle nelerin kstedildiğini kısc tnımlmk yerinde olcktır. Özel olrk tsrlnn, herhngi bir üründe vey proses dhilinde vey ylnız bşın belirli bir özelliği yerine getirmek mcıyl kullnıln mlzemelere "teknik tekstil" denilmektedir. Teknik tekstiller bu terimden bşk; endüstriyel tekstiller, yüksek performnslı tekstiller, yüksek teknik tekstiller, konvnsiyonel olmyn tekstiller, mühendislik tekstilleri diye de isimlendirilebilmektedir (Yıldırım ve rk., 2002). Teknik tekstiller, konvnsiyonel tekstillerin ksine, tekstil dışındki lnlrd d kullnılır. Bu ürünler; kimysllr, hv şrtlrın ve mikro orgnizmlr dynımlı, yüksek mukvemet, ynmzlık, yüksek şınm dynımı gibi yüksek performns özellikleri gösteren ürünlerdir. Özellikle uzy, hvcılık, skeriye, tıp gibi ileri teknolojinin kullnıldığı lnlrd kritik role ship oln teknik tekstiller, günlük yşmımızd d spor, gezinti ve eğlence giysileri, döşemeler, mobilylr, bin ve bin donnımı gibi lnlrd ktif olrk kullnılır hle gelmiştir. Gelecekte ise teknik tekstiller insn yşmınd dh çok yer edineceği ve vzgeçilmez ürünler rsın yerleşeceği beklenmektedir. Teknik tekstillerin kıs sürede hızlı bir gelişme göstermesinde, mlzeme özelliklerinden beklenen esneklik, elstikiyet ve mukvemet gibi özelliklerinin ynı sır, sonsuz tsrım olnklrı ile kullnılıp tılbilme vey kendiliğinden bozunbilme gibi özelliklere ship olmlrı etkili olmuştur. Kompozit mlzemeler olrk dlndırılnlrı özellikle uzy, hvcılık, otomobil ve inşt sektöründe kullnılmkt olup, üretim nedenleri rsınd, mlzemenin düşük ğırlıklı ve yüksek dynımlı olmsının ynınd üretim proseslerinin ucuz, bsit ve stndrt klitede olmsı yer lır (Yıldırım ve rk., 2002). 37

72 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Türkiye de teknik tekstil ytırımlrı oldukç yeni olup, bşt otomobil endüstrisi olmk üzere konfeksiyon, ykkbı, çnt, çocuk bezi gibi brnşlrd fliyet gösteren üretici firmlr mevcuttur. Türkiye de teknik tekstil üretimi her ne kdr sınırlı ols d, TÜBİTAK Burs Test ve Anliz Lbortuvrı (BUTAL) teknik tekstillerin özelliklerinin test edilmesi konusund gerekli lt ypı olnklrın ship olup, snyi kuruluşlrının tlepleri doğrultusund gerekli testleri ypmktdır. Dünyd ziri tekstillerin teknik tekstiller içerisindeki pyı % 3.9 dur (Yıldırım ve rk., 2002). Ülkemizde ise trım lnlrınd henüz kullnılmmktdır. Turunçgil bhçelerinde mlç mteryli olrk denemeye ldığımız teknik tekstiller, trfımızdn mlç tekstili olrk dlndırılmıştır ve tez içerisinde bundn sonr bu isimle nılcktır (Resim 3.7). Resim 3.7. Siyh renkli mlç tekstili. Mlç tekstillerinin en büyük vntjı gözenekli bir ypıy ship olmlrı nedeniyle polietilen mlçlrdn frklı olrk, gz ve su giriş çıkışın izin vermesidir. Plstik mlçlr su ve gz girişine izin vermediği için toprk hvsız klmkt, bu d köklerin dh yüzlek gelişmesine ve toprk kökenli bzı ptojenlerin rtmsın neden olmktdır. Ayrıc mlç tekstilleri şiddetli rüzgr y d hyvnlrın vermiş 38

73 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ olduğu zrrlr plstik örtülerden dh dynıklıdır. Bu nedenle yurt dışınd özellikle meyve bhçeleri, prk ve rekresyon lnlrı gibi çok yıllık kültürlerde ynı mteryl 4-5 yıl süreyle kullnılmktdır. Bunlrın ynı sır toprk kökenli ptojenlerin bitkinin meyve ve üst ksmın bulşmsını engellemekte ve Cpnodis gibi zrrlı böcek türlerinin fliyetini önemli ölçüde sınırlmktdır. Denemede kullnıln mlç tekstilleri Mogul Tekstil Sn. ve Tic. Ltd. Şirketi yetkilileri ile görüşülerek, istenilen ebt ve klınlıkt özel olrk yptırılmıştır. Polietilen mlç örtüleri ise, piysd bu mc yönelik hizmet veren Verim Plstik A.Ş. ve Sepş Plstik A.Ş. den temin edilmiştir. Denemede 40 ve 100 mikron klınlığınd siyh polietilen örtüler kullnılmıştır. Denemede kullnıln tüm örtü mlzemeleri ultrviole (UV) ktkısı içermiştir. Denemeye lınn mlç tekstillerinin bzı teknik özellikleri Çizelge 3.5 de verilmiştir. Çizelge 3.5. Denemede Kullnıln Mlç Tekstillerinin Bzı Teknik Özellikleri (Anonymous, 2004) Teknik Özellikler Test Metodu Birim Denemede Kullnıln Mlç Tekstilleri Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Ağırlık ERT g / m Klınlık ERT mm Gerilme Kuvveti Yırtılm Kuvveti Hv Geçirgenliği ERT ERT N / 5 cm N MD* CD* MD CD MD CD MD CD MD CD MD CD ASTM D737 cm 3 / cm 2.sn Mlç Örtülerinin Uygulnmsı 2004 yılınd, Bitki Korum Bölümü Arştırm ve Uygulm Alnı nd yeni tesis edilen mndlin bhçesinde dml sulm sisteminin olmmsı nedeniyle krık usulü sulm ypılmış ve bu nedenle mlç örtüleri sır üzerlerine 80 cm genişliğinde uygulnmış ve kenrlrındn sulm suyunun girebileceği şekilde telle toprğ sbitlenmiştir yılınd, rziye dml sulm sisteminin kurulmsının rdındn mlç örtüleri 160 cm genişliğinde uygulnmış ve kenrlrı toprkl 39

74 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ sbitlenmiştir (Resim 3.8) yılınd ynı örtüler değiştirilmeden kullnılmıştır. Denemede 3 frklı klınlıkt mlç tekstili ve 2 frklı klınlıkt polietilen nylon kullnılmıştır. Yıllr göre denemede kullnıln örtüler ve klınlıklrı Çizelge 3.6 d verilmiştir. Mlç örtüleri her prselde 3 ğcı kpsyck şekilde 15 m boyund serilmiş ve tesdüf bloklrı deneme desenine göre beş tekerrürlü olrk dizyn edilmiştir. 80 cm 160 cm 2005 Resim 3.8. Mndlind sır üzerine uygulnn mlç örtüleri (80 cm ve 160 cm). Çizelge 3.6. Yıllr Göre Denemede Kullnıln Mlç Örtülerinin Bzı Özellikleri Yıl Örtü Tipi Üretici Firm Renk Klınlık Genişlik 0.38 mm 2004 Mlç Tekstili Mogul Tekstil Siyh 0.58 mm 80 cm 0.72 mm Polietilen Verim Plstik Siyh 0.04 mm 80 cm 0.38 mm 2005 Mlç Tekstili Mogul Tekstil Siyh 0.58 mm 160 cm 0.72 mm Polietilen Sepş Plstik Siyh 0.10 mm 160 cm 0.38 mm 2006 Mlç Tekstili Mogul Tekstil Siyh 0.58 mm 160 cm 0.72 mm Polietilen Sepş Plstik Siyh 0.10 mm 160 cm 40

75 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Mlç Örtülerinin Gölgeleme Ornının Belirlenmesi Mlçlm mcıyl kullnıln üç frklı klınlıktki mlç tekstili ve iki frklı klınlıktki polietilen örtünün güneş ışığını toprk yüzeyine ne ornd geçirip geçirmediğini sptmk mcıyl her biri için mlç örtüsü ltındki ve üzerindeki ışık şiddeti lüksmetre yrdımıyl belirlenmiş ve örtü ltındki ve üzerindeki ışık şiddeti (lüks) frkı hesplnrk örtülerin gölgeleme ornlrı tespit edilmiştir Mlç Örtülerinin Toprk Nemi ve Sıcklığın Oln Etkisinin Belirlenmesi Uygulnn mlç örtülerinin toprk nemi ve sıcklığın etkisini belirlemek mcıyl mlç örtülerinin her birinin ltınd ve mlçsız kontrolde 10 cm derinliğe yerleştirilen özel sensörler yrdımıyl stlik olrk sıcklık ve nem kydı lınmıştır. Denemede Onset Computer Corportion firmsın it Hobo mrk H model elektronik ölçüm ve kyıt cihzı kullnılmıştır (Resim 3.9). Resim 3.9. Toprk nemi ve sıcklığını ölçmek için kullnıln cihz. 41

76 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Biçme Uygulmsı Denemede biçme uygulmsı için yrıln prsellerde ybncı otlrın boyu ortlm cm ye ulştığınd motorlu tırpnl biçilmiştir (Resim 3.10). Bunun için 2004 yılınd , ve trihlerinde üç kez, 2005 yılınd , , , , ve trihlerinde ltı kez, 2006 yılınd , , , , ve trihlerinde ltı kez, biçme uygulmsı ypılmıştır. Resim Biçme uygulmsı ypıln bir prselden görünüm Kimysl Mücdele Kimysl mücdele için yrıln prsellerde, ybncı otlrın kplm lnı %15 e ulştığınd, döner bşlıklı pulveriztör (Herbi-4) ile bölgede kullnımı en yygın oln glyphoste etkili mddeli herbisit 600 cc/d ticri preprt dozund uygulnmıştır (Resim 3.11). Bunun için 2004 yılınd ve trihlerinde iki kez, 2005 yılınd , , , ve trihlerinde beş kez, 2006 yılınd , ve trihlerinde üç kez herbisit uygulmsı ypılmıştır. 42

77 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Resim Herbisit uygulnn bir prselden görünüm Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Yoğunluğu, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyun Oln Etkisinin Belirlenmesi Dört frklı mlç uygulmsı, biçme ve herbisit uygulmlrının ybncı otlrın yoğunluğu, kplm lnı ve boyun oln etkisini belirlemek üzere, her prseldeki çkılı lnlr içerisine giren ybncı otlrın tür bzınd yoğunluğu, tüm prsel bzınd kplm lnı ve deneme lnınd bskın durumd bulunn beş ybncı ot türü ve genel ybncı ot boyu her 14 günde bir düzenli olrk belirlenmiştir (Resim 3.12). Bunun için denemenin birinci yılınd , , , , , , ve trihlerinde toplm sekiz kez, denemenin ikinci yılınd , , , , , , , , , , , ve trihlerinde toplm 13 kez, denemenin üçüncü yılınd , , , , , , , , , , , ve trihlerinde toplm 13 kez syım ypılmıştır. 43

78 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Her bir gözlem trihi için belirlenen yoğunluk ve kplm lnı değerleri şğıdki formüller kullnılrk hesplnmıştır. Bun göre; her bir ybncı ot türü için ypıln syımlr sonucu elde edilen toplm değer, syım ypıln toplm ln bölünerek ybncı ot yoğunluğu belirlenmiş, benzer şekilde her bir ybncı ot türünün kpldığı lnlrın toplm değeri, toplm değerlendirme syısın bölünerek kplm lnı belirlenmiştir. Yoğunluklr det/m 2, kplm lnlrı ise % olrk değerlendirilmiştir (Odum, 1971). Yoğunluk (Abundns) = T.Y. / n T.Y. : Her türün syım ypıln lnlrdki toplm yoğunluğu (Adet) n : Syım ypıln toplm ln (m 2 ) Kplm Alnı (%) = T.K.A. / m T.K.A. : Her türün deneme ypıln bhçedeki % olrk kpldığı lnlrın toplm değeri m : Toplm değerlendirme syısı Resim Sır üzeri uygulmlrd ybncı ot syımı. 44

79 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ Boy ölçümü ypıln, gerek yoğunluk, gerekse kplm lnı bkımındn bskın ybncı ot türlerinin yıllr göre dğılımı Çizelge 3.7 de verilmiştir. Çizelge 3.7. Sır Üzeri Uygulmlrd Boy Ölçümü Ypıln Bskın Ybncı Ot Türleri I. Yıl (2004) II. Yıl (2005) III. Yıl (2006) Cyperus rotundus L. Cyperus rotundus L. Cyperus rotundus L. Portulc olerce L. Portulc olerce L. Portulc olerce L. Sorghum hlepense (L.) Pers. Sorghum hlepense (L.) Pers. Sorghum hlepense (L.) Pers. Convolvulus rvensis L. Convolvulus rvensis L. Convolvulus rvensis L. Echinochlo colonum (L.) Link. Digitri snguinlis (L.) Scop. Digitri snguinlis (L.) Scop Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Kontrolüne Etkisinin Belirlenmesi Sır üzeri uygulmlr (biçme, herbisit ve mlç uygulmlrı) ın ybncı otlu kontrole göre, ybncı otlnmyı ne ornd bskı ltın ldığını ve etkili olduğunu belirlemek için kontroldeki ve uygulmlrdki ybncı ot genel kplm lnlrı bz lınmış ve kontroldeki kplm lnın ornlnrk hesplnmıştır Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi Gelişimine Oln Etkisinin Belirlenmesi Çlışm yeni tesis mndlin (Okitsu) bhçesinde yürütüldüğü için kültür bitkisinin meyve verimine bkılmmıştır. Bunun için bitki boyu, gövde çpı ve yprk lnı gibi bitki gelişimini krkterize eden prmetreler incelenmiştir. Bu 45

80 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ mçl, her yıl için denemenin bşınd ve sonund şerit metre yrdımıyl bitki boylrı ve kumps yrdımıyl gövde çplrı ölçülmüştür. Bitki boylrı belirlenirken, toprk seviyesinden bitkinin en uç kısmın kdr oln kısım ölçülmüştür. Gövde çplrı için ise, her ğçt toprk seviyesinden 50 cm yukrısı bz lınmış ve bu noktdn ölçümler ypılmıştır. Yprk lnını belirlemek mcıyl her yıl dönem sonund Ekim, Ksım ylrı içerisinde o yılın yz sürgünlerinin sonundn geriye doğru 1.,3. ve 5. zrr görmemiş ve norml olmyn yprklr lınmış ve tryıcıdn geçirilerek, bilgisyr ktrılmıştır. Resim dosysı hline getirilen yprk örneklerinin yüzey lnı Scion Imge dı verilen pket progrm yrdımıyl hesplnmıştır Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Besin Elementi İçeriğine Etkisinin Belirlenmesi Sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisinin besin elementi içeriğine etkisini belirlemek mcıyl her yıl deneme sonund (Birinci yıl: , ikinci yıl: , üçüncü yıl: ) yprk örnekleri lınmıştır. Bunun için o yılın ilkbhr sürgünleri üzerindeki zrr görmemiş yprklrdn ğç bşın en z 15 det olmk üzere lınmıştır. Lbortuvrd önce çeşme, sonr sf sud yıknn yprk örnekleri etüve konulrk 70 C de 72 st kurutulmuş dh sonr d öğütülerek toz hle getirilmiştir. Anlize hzır hle getirilen örneklerin mkro (N, P, K) ve önemli mikro (Fe, Zn, Cu, Mn) besin elementi içerikleri Ç.Ü. Zirt Fkültesi, Toprk Bölümü ndeki uzmnlrc belirlenmiştir Sır Üzeri Uygulmlrın Toprktki Besin Elementlerine ve Bzı Toprk Özelliklerine Etkilerinin Belirlenmesi Sır üzeri uygulmlrın toprktki besin elementi içeriğine etkisini belirlemek üzere, her yıl deneme sonund (Birinci yıl: , ikinci yıl: , üçüncü yıl: ) mlç örtüleri ltındn ve diğer sır üzeri uygulmlrdn frklı birkç noktdn olmk üzere burgu yrdımıyl 0-30 cm lik 46

81 3. MATERYAL VE METOD Ysin Emre KİTİŞ profilden lınn toprk örnekleri pçl ypılrk nylon poşetler içerisine konulmuş ve od sıcklığınd kurutulmuştur. Alınn örnekler dh sonr nlizlerinin ypılmsı için Ç.Ü. Zirt Fkültesi, Toprk Bölümü ne gönderilmiştir. Toprk örneklerinde mkro (N, P, K) ve önemli mikro (Fe, Zn, Cu, Mn) besin elementlerinin içeriğine, toprğın orgnik mdde içeriğine, ph, kireç ve tuzluluk ornlrın bkılmıştır Elde Edilen Bulgulrın İsttistik Açıdn Değerlendirilmesi Uygulmlrın etkisini rştırdığımız bğımlı değişkenlerin vryns nlizleri SPSS pket progrmı yrdımıyl ypılmış, ortlmlr it değerlerin çoklu krşılştırmsı % 95 lik güven düzeyinde Duncn testiyle belirlenmiştir. 47

82 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 4. BULGULAR VE TARTIŞMA 4.1. Sır Arsı Uygulmlr Ait Bulgulr Örtücü Bitki Uygulmsınd Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri ve Benzerlik İndeksleri Deneme lnınd örtücü bitki uygulmsının ypıldığı ve ybncı otlu kontrol prsellerinde deneme süresince iki monokotiledon ve 22 dikotiledon olmk üzere 24 fmilyy it toplm 52 ybncı ot türü sptnmıştır. Tespit edilen türlerin denemenin ypıldığı yıllr göre ve tür syılrının fmilylr göre dğılımı Çizelge 4.1., 4.2., 4.3. ve Şekil 4.1 de verilmiştir. Çizelge 4.1. Örtücü Bitki Uygulmsının I. Yılınd (2004) Sptnn Ybncı Ot Türleri No Ybncı Ot Türü No Ybncı Ot Türü 1 Amrnthus lbus L. 20 Hibiscus trionum L. 2 Amrnthus retroflexus L. 21 Lmium mplexicule L. 3 Aven sterilis L. 22 Lolium perenne L. 4 Clendul rvensis L. 23 Mlv neglect Wllr. 5 Cpsell burs-pstoris (L.) Medic. 24 Mtricri chmomill L. 6 Chenopodium lbum L. 25 Melilotus officinlis (L.) Desr. 7 Chrozophor tinctori (L.) Rfi. 26 Portulc olerce L. 8 Convolvulus rvensis L. 27 Senecio vernlis Wldst. & Kit. 9 Corchorus olitorus L. 28 Setri verticillt (L.) P.Beuv. 10 Cyperus rotundus L. 29 Setri viridis (L.) P.Beuv. 11 Digitri snguinlis (L.) Scop. 30 Sinpis rvensis L. 12 Echinochlo colonum (L.) Link. 31 Solnum nigrum L. 13 Eleusine indic (L.) Gertn. 32 Sonchus sper (L.) Hill. 14 Euphorbi chmesyce L. 33 Sonchus olerceus L. 15 Euphorbi nutns Lg. 34 Sorghum hlepense (L.) Pers. 16 Fumri sepl Boiss. 35 Tribulus terrestris L. 17 Fumri officinlis L. 36 Veronic hederifoli L. 18 Gernium dissectum L. 37 Xnthium strumrium L. 19 Heliotropium europeum L. 48

83 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 4.2. Örtücü Bitki Uygulmsının II. Yılınd (2005) Sptnn Ybncı Ot Türleri No Ybncı Ot Türü No Ybncı Ot Türü 1 Amrnthus lbus L. 20 Lmium mplexicule L. 2 Amrnthus hybridus L. 21 Lolium perenne L. 3 Amrnthus retroflexus L. 22 Mlv neglect Wllr. 4 Aven sterilis L. 23 Mtricri chmomill L. 5 Clendul rvensis L. 24 Melilotus officinlis (L.) Desr. 6 Cpsell burs-pstoris (L.) Medic. 25 Phlris minor Retz. 7 Chenopodium lbum L. 26 Polygonum viculre L. 8 Convolvulus rvensis L. 27 Portulc olerce L. 9 Cyperus rotundus L. 28 Senecio vernlis Wldst. & Kit. 10 Digitri snguinlis (L.) Scop. 29 Setri viridis (L.) P.Beuv. 11 Echinochlo colonum (L.) Link. 30 Sinpis rvensis L. 12 Erodium cule (L.) Becherer & Tell. 31 Sonchus sper (L.) Hill. 13 Euphorbi chmesyce L. 32 Sonchus olerceus L. 14 Euphorbi nutns Lg. 33 Sorghum hlepense (L.) Pers. 15 Fumri sepl Boiss. 34 Tribulus terrestris L. 16 Fumri officinlis L. 35 Urtic urens L. 17 Heliotropium europeum L. 36 Veronic hederifoli L. 18 Hibiscus trionum L. 37 Xnthium strumrium L. 19 Lctuc serriol L. Çizelge 4.3. Örtücü Bitki Uygulmsının III. Yılınd (2006) Sptnn Ybncı Ot Türleri No Ybncı Ot Türü No Ybncı Ot Türü 1 Angllis rvensis L. 15 Mercurilis nnu L. 2 Aven sterilis L. 16 Ochtodium egypticum (L.) DC. 3 Clendul rvensis L. 17 Ppver rhoes L. 4 Cpsell burs-pstoris (L.) Medic. 18 Polygonum viculre L. 5 Convolvulus rvensis L. 19 Rumex crispus L. 6 Crepis foetid L. 20 Senecio vernlis Wldst. & Kit. 7 Fumri sepl Boiss. 21 Silene colort Poir. 8 Fumri officinis L. 22 Sinpis rvensis L. 9 Gernium dissectum L. 23 Sonchus sper (L.) Hill. 10 Lmium mplexicule L. 24 Stellri medi (L.) Vill. 11 Lolium perenne L. 25 Trifolium prtense L. 12 Mlv neglect Wllr. 26 Trgopogon ltifolius Boiss. 13 Mtricri chmmomill L. 27 Urtic urens L. 14 Melilotus officinlis (L.) Desr. 28 Veronic hederifoli L. 49

84 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Tür Syısı ASTERACEAE POACEAE EUPHORBIACEAE AMARANTHACEAE BRASSICACEAE CARYOPHYLLACEA FABACEAE FUMARIACEAE GERANIACEAE MALVACEAE POLYGONACEAE BORAGINACEAE CHENOPODIACEAE CONVOLVULACEAE CYPERACEAE LAMIACEAE PAPAVERACEAE PORTULACACEAE PRIMULACAE SCROPHULARIACEA SOLANACEAE TILIACEAE URTICACEAE ZYGOPHYLLACEAE Fmilylr Şekil 4.1. Sptnn ybncı ot tür syılrının fmilylr göre dğılımı. Şekil ve çizelgelerden de görüleceği üzere, örtücü bitki uygulmsının ypıldığı deneme lnınd birinci yıl 37, ikinci yıl 37 ve üçüncü yıl 28 ybncı ot türü tespit edilmiş olup, bu türlerin fmilylr göre dğılımın bktığımızd, ilk sıryı 9 türle Astercee (Composite) fmilysının, ikinci sıryı ise 8 türle Pocee (Grminee) fmilysının ldığını görmekteyiz. Denemenin yürütüldüğü yıllr rsınd, tespit edilen toplm ve ortk ybncı ot tür syısı ile benzerlik indeksi Çizelge 4.4 te verilmiştir. Çizelge 4.4. Yıllr Arsınd Sptnn Toplm ve Ortk Ybncı Ot Tür Syısı İle Benzerlik İndeksi Denemenin Yürütüldüğü Yıllr Toplm Tür Syısı Ortk Tür Syısı Benzerlik İndeksi (Odum, 1971) I. ve II. Yıl II. ve III. Yıl I. ve III. Yıl I., II. ve III. Yıl

85 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 4.4 ten de görüleceği üzere, denemenin I. ve II. yıllrındki ortk tür syısının III. yıldn dh fzl olduğu görülmektedir. Bunun nedeni, denemenin ilk iki yılınd yzlık, üçüncü yıl kışlık ekim ypılmsı ve dolyısıyl yzlık ekimde vejetsyonun yz kyrk ilk iki yıld kışlık türlerin ynı sır yzlık ybncı ot türlerinin de görülmesidir. Örtücü bitki ve ybncı otlu kontrol uygulmlrınd sptnn toplm ve ortk ybncı ot tür syısı ile benzerlik indeksi Çizelge 4.5 te verilmiştir. Çizelge 4.5. Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Toplm ve Ortk Tür Syısı İle Benzerlik İndeksi Denemenin Yürütüldüğü Yıllr Toplm Tür Syısı Ortk Tür Syısı Benzerlik İndeksi (Odum, 1971) I. Yıl II. Yıl III. Yıl I., II. ve III. Yıl Çizelge 4.5 ten de görüleceği üzere, örtücü bitki ve ybncı otlu kontrol uygulmlrı rsındki ortk tür syısı ve benzerlik indeksi oldukç yüksek çıkmkl birlikte, III. yıld I. ve II. yıl göre bir zlm söz konusu olmuştur. Diğer bir ifdeyle, örtücü bitki uygulmsı ile kontrol rsındki tür frklılığı rtmıştır. Bu durum, ynı lnd üç yıl süreyle ypıln örtücü bitki uygulmsının, ybncı ot florsınd kısmen de ols bir değişikliğe neden olmsındn kynklnmktdır. Örtücü bitkiyle rekbet edebilen y d o ortm yk uydurbilen türler vrlığını devm ettirmiş, diğerleri zmnl elimine olmuştur. Çünkü örtücü bitki ortmdki kynklrı sınırlmıştır. Nitekim Vndermeer (1989), sınırlı bir lnd rtn bitki yoğunluğunun, ortmdki kynk miktrını zlttığını ve birbirleriyle rekbet hlinde oln türlerin yşm lnlrının sınırlndığını ve tür çeşitliliğinin zldığını bildirmiştir. 51

86 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitki (Vici stiv L.) Boyu ve Gölgeleme Ornı Örtücü bitki uygulmsınd di fiğ çıkışlrı tmmlndıktn sonr biçime kdr her 14 günde bir olmk üzere birinci yıl beş, ikinci yıl dört ve üçüncü yıl dokuz ölçüm ypılmıştır. Ypıln ölçümlerde ortlm bitki boylrı birinci yıl sırsıyl, 4.9 cm, 9.2 cm, 21.3 cm, 41.1 cm ve 65.1 cm, ikinci yıl sırsıyl, 14.8 cm, 29 cm, 53.3 cm ve 84.3 cm, üçüncü yıl sırsıyl, 14.7 cm, 18.7 cm, 25 cm, 30.3 cm, 41 cm, 53 cm, 66.3 cm, 81.1 cm ve cm olrk belirlenmiştir. İlk iki yıldki ölçüm syısının üçüncü yıldn dh z olmsının nedeni, örtücü bitki ekiminin ilk iki yıl ilkbhrd, üçüncü yıl sonbhrd ekilmesinden dolyı bitkinin vejetsyon hızının yzlık ekimde kışlık ekime göre dh hızlı olmsı ve dh çbuk biçime gelmesidir. Örtücü bitki boyu ortlm cm ye ulşıp gölgeleme ypmy bşldığı trihten itibren düzenli rlıklrl (14 günde bir) birinci yıl 3, ikinci yıl 4, üçüncü yıl ise 9 kez ypıln ölçümler sonucund gölgeleme ornlrı birinci yıl sırsıyl, % 76.6, % 87.1, % 95.4, ikinci yıl % 18.4, % 55.5, % 87.3, % 98.8, üçüncü yıl % 15.9, % 23.1, % 30.8, % 45.7, % 61.2, % 76.1, % 88.3, % 97.5 ve % 99.8 olrk belirlenmiştir. Her üç yıl it bitki boyu ve gölgeleme ornın it verilerin korelsyon tbi tutulrk V. stiv nın 15 cm, 30 cm, 45 cm, 60 cm, 75 cm ve 90 cm boyd iken toprk yüzeyini ne ornd gölgelediği hesplnmıştır (Şekil 4.2) ,0 94,9 95,8 Gölgeleme Ornı (%) ,5 51,2 71, cm 30 cm 45 cm 60 cm 75 cm 90 cm Vici stiv Boyu Şekil 4.2. Örtücü bitkinin frklı boylrd toprk yüzeyini gölgeleme ornı. 52

87 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitki Yoğunluğu ve Kplm Alnı Örtücü bitki çıkışlrının tmmlndığı trihten biçime kdr oln süre içerisinde birinci yıl 5, ikinci yıl 4, üçüncü yıl 9 kez düzenli rlıklrl ypıln syımlr sonucund Vici stiv nın yoğunluğu (det / m 2 ) ve kplm lnı (%) n it elde edilen bulgulr Çizelge 4.6 d verilmiştir. Kullnıln di fiğ tohumunun sertifiklı olmsı nedeniyle bütün yıllrd çıkışlr homojen olmuş ve ilk iki syımdn sonr m 2 de ki yoğunluk hemen hemen değişmemiştir. Gelişerek hbitusunu rtırn di fiğin kplm lnı ise zmn bğlı olrk rtış göstermiştir (Şekil 4.3, 4.4, 4.5). Vejetsyon dönemi boyunc örtücü bitkinin ortlm yoğunluğu I. yıl 109 det / m 2, II. yıl 75 det / m 2, III. yıl 71 det / m 2, kplm lnı ise, yıllr göre sırsıyl % 75, % 76 ve % 65 olrk tespit edilmiştir. Çizelge 4.6. Örtücü Bitkinin Frklı Trihlerdeki Yoğunluğu ve Kplm Alnı Syım No Yoğunluk (det/m 2 ) I. YIL (2004) II. YIL (2005) III. YIL (2006) Kplm Alnı (%) Yoğunluk (det/m 2 ) Kplm Alnı (%) Yoğunluk (det/m 2 ) Kplm Alnı (%) 1. Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım

88 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Yoğunluk Kplm Alnı Yoğunluk (Adet / m 2 ) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Kplm Alnı (%) Şekil 4.3. Denemenin I. yılın it örtücü bitki yoğunluğu ve kplm lnı. Yoğunluk Kplm Alnı Yoğunluk (Adet / m 2 ) Kplm Alnı (%) 0 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil 4.4. Denemenin II. yılın it örtücü bitki yoğunluğu ve kplm lnı. 54

89 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Yoğunluk Kplm Alnı Yoğunluk (Adet / m 2 ) Kplm Alnı (%) Syım Syım Syım Syım 5. Syım Syım Syım Syım Syım Şekil 4.5. Denemenin III. yılın it örtücü bitki yoğunluğu ve kplm lnı Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Yoğunluğu, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyu Üzerine Oln Etkisi Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Yoğunluğun Etkisi Örtücü bitki uygulmsı ve kontrol prsellerinde tespit edilen genel ybncı ot yoğunluğu Çizelge 4.7 de verilmiştir. Çizelge incelendiğinde, denemenin yürütüldüğü her üç yıld d örtücü bitki uygulmsındki ybncı ot yoğunluğunun, düzenli rlıklrl frklı trihlerde ypıln syımlr genel olrk değerlendirildiğinde, kontrole göre dh z olduğu, yni örtücü bitki uygulmsının genel ybncı ot yoğunluğunu zlttığı görülmektedir. 55

90 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 4.7. Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Syım No Örtücü Bitki Yoğunluk (Adet / m 2 ) I. Yıl (2004) II. Yıl (2005) III. Yıl (2006) Kontrol Örtücü Bitki Kontrol Örtücü Bitki Kontrol 1. Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Denemenin I. yılınd, dördüncü syım hriç diğer syımlrd örtücü bitki ve kontrolde ki genel ybncı ot yoğunluğu çısındn isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frk bulunmmkl birlikte, kontrol prsellerindeki genel ybncı ot yoğunluğu örtücü bitki uygulmsı ypıln prsellerdekinden dh yüksek bulunmuştur (Şekil 4.6.). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm genel ybncı ot yoğunluğu 42.3 det / m 2, kontrolde ki ortlm genel ybncı ot yoğunluğu ise 73.7 det / m 2 olrk bulunmuştur. Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd yoğunluklrı Ek 1 de verilmiştir. 56

91 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Yoğunluk (Adet / m 2 ) Kontroldki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu b 0 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil 4.6. Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki genel ybncı ot yoğunluğu. Deneme boyunc gerek örtücü bitki uygulmsınd, gerekse kontroldeki ybncı ot türlerinin ortlm yoğunluklrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, yoğunluk bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Portulc olerce L., Sorghum hlepense (L.) Pers., Amrnthus retroflexus L., Fumri sepl Boiss., ve Cyperus rotundus L. olmuştur. Bu beş türün, örtücü bitki uygulmsı ve kontrolde düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen yoğunluklrı (det / m 2 ) sırsıyl Şekil 4.7, 4.8, 4.9, 4.10 ve 4.11 de verilmiştir. P. olerce nın örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 4.3 (det / m 2 ), 0.5 (det / m 2 ), ikinci syımd; 18.6 (det / m 2 ), 14.3 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 20.5 (det / m 2 ), 20.5 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 21.8 (det / m 2 ), 22.3 (det / m 2 ), beşinci syımd; 18.8 (det / m 2 ), 18.9 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. P. olerce nın deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 16.8 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 15.3 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın P. olerce yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.7). 57

92 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk P. olerce Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil 4.7. Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Portulc olerce L. (Semiz otu) yoğunluğu. Sorghum hlepense nin örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 1.6 (det / m 2 ), 1.0 (det / m 2 ), ikinci syımd; 2.8 (det / m 2 ), 2.8 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 3.9 (det / m 2 ), 8.8 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 3.6 (det / m 2 ), 13.5 (det / m 2 ), beşinci syımd; 3.1 (det / m 2 ), 15.1 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. S. hlepense nin deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 3.0 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 8.2 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. hlepense nin yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmkl birlikte, örtücü bitki uygulmsındki S. hlepense yoğunluğunun kontrolün ltınd olduğu görülmektedir (Şekil 4.8). Amrnthus retroflexus un örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 0 (det / m 2 ), 0.04 (det / m 2 ), ikinci syımd; 3.1 (det / m 2 ), 8.8 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 4.0 (det / m 2 ), 9.5 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 4.0 (det / m 2 ), 9.3 (det / m 2 ), beşinci syımd; 3.4 (det / m 2 ), 9.4 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. A. retroflexus un deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 2.9 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm 58

93 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ yoğunluğu ise, 7.4 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus un yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmkl birlikte, örtücü bitki uygulmsındki A. retroflexus yoğunluğunun kontrolün ltınd olduğu görülmektedir (Şekil 4.9). S. hlepense Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil 4.8. Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) yoğunluğu. A. retroflexus Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil 4.9. Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) yoğunluğu. 59

94 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Fumri sepl nın örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 0.04 (det / m 2 ), 0.08 (det / m 2 ), ikinci syımd; 7.8 (det / m 2 ), 10.0 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 8.6 (det / m 2 ), 10.0 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 3.8 (det / m 2 ), 8.4 (det / m 2 ), beşinci syımd; 0.04 (det / m 2 ), 0.04 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. F. sepl nın deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 4.1 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 5.7 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın F. sepl nın yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmkl birlikte, örtücü bitki uygulmsındki F. sepl yoğunluğunun kontrolün ltınd olduğu görülmektedir (Şekil 4.10). F. sepl Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Fumri sepl Boiss. (Beyz çiçekli şhtere) yoğunluğu. Cyperus rotundus un örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 0.5 (det / m 2 ), 2.2 (det / m 2 ), ikinci syımd; 0.9 (det / m 2 ), 6.3 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 1.3 (det / m 2 ), 9.3 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 1.9 (det / m 2 ), 13.3 (det / m 2 ), beşinci syımd; 1.2 (det / m 2 ), 9.2 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. C. rotundus un deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 1.2 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm 60

95 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ yoğunluğu ise, 8.0 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rotundus un yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmkl birlikte, örtücü bitki uygulmsındki C. rotundus yoğunluğunun kontrolün ltınd olduğu görülmektedir (Şekil 4.11). C. rotundus Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Cyperus rotundus L. (Toplk) yoğunluğu. Denemenin II. yılınd son syım hriç diğer syımlrd, örtücü bitki uygulmsı ve kontroldeki genel ybncı ot yoğunluğu çısındn isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frk bulunmmkl birlikte, kontrol prsellerindeki genel ybncı ot yoğunluğu örtücü bitki uygulmsı ypıln prsellerdekinden dh yüksek bulunmuştur (Şekil 4.12). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm genel ybncı ot yoğunluğu det / m 2, kontrolde ki ortlm genel ybncı ot yoğunluğu ise det / m 2 olrk bulunmuştur. 61

96 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Yoğunluk (Adet / m 2 ) Örtücü Bitkideki Genel Genel Ybncı Ybncı Ot Yoğunluğu Ot Yoğunluğu Kontroldki Kontroldeki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Ot Yoğunluğu 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki genel ybncı ot yoğunluğu. b Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd yoğunluklrı Ek 2 de verilmiştir. Deneme boyunc gerek örtücü bitki uygulmsınd, gerekse kontroldeki ybncı ot türlerinin ortlm yoğunluklrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, yoğunluk bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Amrnthus retroflexus L., Setri viridis (L.) P.Beuv., Amrnthus lbus L., Digitri snguinlis (L.) Scop., ve Aven sterilis L. olmuştur. Bu beş türün, örtücü bitki uygulmsı ve kontrolde düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen yoğunluklrı (det / m 2 ) sırsıyl Şekil 4.13, 4.14, 4.15, 4.16 ve 4.17 de verilmiştir. Amrnthus retroflexus un örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 34.9 (det / m 2 ), 11.0 (det / m 2 ), ikinci syımd; 40.1 (det / m 2 ), 29.5 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 41.5 (det / m 2 ), 38.3 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 37.9 (det / m 2 ), 43.8 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. A. retroflexus un deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 38.6 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 30.6 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn birinci syım hriç frk bulunmmıştır (Şekil 4.13). 62

97 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk A. retroflexus Yoğunluğu (Adet / m 2 ) b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) yoğunluğu. Setri viridis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 0 (det / m 2 ), 10.7 (det / m 2 ), ikinci syımd; 5.1 (det / m 2 ), 39.3 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 7.5 (det / m 2 ), 87.3 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 8.1 (det / m 2 ), 98.8 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. S. viridis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 5.2 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 59.0 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. viridis yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn bütün syımlrd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.14). Amrnthus lbus un örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 8.8 (det / m 2 ), 1.0 (det / m 2 ), ikinci syımd; 15.0 (det / m 2 ), 4.0 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 21.4 (det / m 2 ), 17.2 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 15.4 (det / m 2 ), 21.7 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. A. lbus un deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 15.1 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 10.9 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. lbus yoğunluğun etkisi 63

98 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ bkımındn ikinci syım hriç diğer syımlrd P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.15). S. viridis Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk b b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Setri viridis (L.) P.B. (Yeşil kirpi drı) yoğunluğu. 50 Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk A. lbus Yoğunluğu (Adet / m 2 ) b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Amrnthus lbus L. (Horozibiği) yoğunluğu. 64

99 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Digitri snguinlis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 0 (det / m 2 ), 0.8 (det / m 2 ), ikinci syımd; 9.9 (det / m 2 ), 8.4 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 14.9 (det / m 2 ), 16.3 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 12.1 (det / m 2 ), 21.1 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. D. snguinlis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 9.2 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 11.6 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın D. snguinlis yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.16). D. snguinlis Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Digitri snguinlis (L.) Scop. (Çtl otu) yoğunluğu. Aven sterilis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 4.8 (det / m 2 ), 3.8 (det / m 2 ), ikinci syımd; 7.6 (det / m 2 ), 8.3 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 10.1 (det / m 2 ), 11.9 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 10.1 (det / m 2 ), 15.1 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. A. sterilis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 8.1 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 9.8 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. sterilis yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.17). 65

100 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ A.sterilis Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk 0 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Aven sterilis L. (Kısır ybni yulf) yoğunluğu. Denemenin III. yılınd son üç syım kdr örtücü bitki ve kontrol uygulmlrının genel ybncı ot yoğunluğun etkisi bkımındn isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frk bulunmmkl birlikte, kontrol prsellerindeki genel ybncı ot yoğunluğu örtücü bitki uygulmsı ypıln prsellerdekinden dh yüksek bulunmuştur ve örtücü bitki uygulmsının etkisi, isttistik olrk t yedinci syıml birlikte orty çıkmıştır (Şekil 4.18). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm genel ybncı ot yoğunluğu 61.0 det / m 2, kontrolde ki ortlm genel ybncı ot yoğunluğu ise det / m 2 olrk bulunmuştur. Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd yoğunluklrı Ek 3 de verilmiştir. Deneme boyunc gerek örtücü bitki uygulmsınd, gerekse kontroldeki ybncı ot türlerinin ortlm yoğunluklrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, yoğunluk bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Aven sterilis L., Fumri sepl Boiss., Veronic hederifoli L. Convolvulus rvensis L., ve Cpsell burs-pstoris (L.) Medic. olmuştur. Bu beş türün, örtücü bitki uygulmsı ve kontrolde düzenli 66

101 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ rlıklrl frklı trihlerde belirlenen yoğunluklrı (det / m 2 ) sırsıyl Şekil 4.19, 4.20, 4.21, 4.22 ve 4.23 de verilmiştir. Örtücü Bitkideki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Kontroldki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Yoğunluk (Adet / m 2 ) b b b Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki genel ybncı ot yoğunluğu. Aven sterilis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 4.2 (det / m 2 ), 10.1 (det / m 2 ), ikinci syımd; 8.1 (det / m 2 ), 17.3 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 11.2 (det / m 2 ), 28.2 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 14.6 (det / m 2 ), 39.2 (det / m 2 ), beşinci syımd 16.9 (det / m 2 ), 43.4 (det / m 2 ), ltıncı syımd 17.1 (det / m 2 ), 47.1 (det / m 2 ), yedinci syımd 16.3 (det / m 2 ), 50.3 (det / m 2 ), sekizinci syımd 15.2 (det / m 2 ), 51.5 (det / m 2 ), dokuzuncu syımd 14.6 (det / m 2 ), 51.9 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. A. sterilis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 13.1 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 37.7 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. sterilis yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn son iki syım hriç frk bulunmmkl birlikte, örtücü bitki uygulmsındki A. sterilis yoğunluğunun kontrolün çok ltınd olduğu görülmüştür (Şekil 4.19). 67

102 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk A. sterilis Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Syım 2. Syım 3. Syım4. Syım 5. Syım 6. Syım7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Aven sterilis L. (Kısır ybni yulf) yoğunluğu b b Fumri sepl nın örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 17.8 (det / m 2 ), 14.7 (det / m 2 ), ikinci syımd; 20.3 (det / m 2 ), 17.0 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 22.0 (det / m 2 ), 20.7 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 27.2 (det / m 2 ), 22.9 (det / m 2 ), beşinci syımd 31.9 (det / m 2 ), 24.9 (det / m 2 ), ltıncı syımd 25.9 (det / m 2 ), 47.1 (det / m 2 ), yedinci syımd 15.4 (det / m 2 ), 15.2 (det / m 2 ), sekizinci syımd 7.6 (det / m 2 ), 6.4 (det / m 2 ), dokuzuncu syımd 1.7 (det / m 2 ), 1.4 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. F. sepl nın deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 18.9 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 16.1 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın F. sepl yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.20). Veronic hederifoli nın örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 6.1 (det / m 2 ), 21.2 (det / m 2 ), ikinci syımd; 8.6 (det / m 2 ), 23.2 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 10.8 (det / m 2 ), 24.3 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 10.9 (det / m 2 ), 23.8 (det / m 2 ), beşinci syımd 11.2 (det / m 2 ), 24.5 (det / m 2 ), ltıncı syımd 10.1 (det / m 2 ), 22.8 (det / m 2 ), yedinci syımd 7.0 (det / m 2 ), 21.8 (det / m 2 ), sekizinci syımd 4.0 (det / m 2 ), 11.5 (det / m 2 ), 68

103 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ dokuzuncu syımd 2.0 (det / m 2 ), 5.8 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. V. hederifoli nın deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 7.9 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 19.0 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın V. hederifoli yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn bütün syımlrd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.21). Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk F. sepl Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Syım 2. Syım 3. Syım4. Syım 5. Syım 6. Syım7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Fumri sepl Boiss. (Beyz çiçekli şhtere) yoğunluğu Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk V. hederifoli Yoğunluğu (Adet / m 2 ) b b b b b b b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Veronic hederifoli L. (Yvşn otu) yoğunluğu. 69

104 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Convolvulus rvensis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 5.0 (det / m 2 ), 10.4 (det / m 2 ), ikinci syımd; 5.3 (det / m 2 ), 11.5 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 5.9 (det / m 2 ), 12.9 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 5.9 (det / m 2 ), 12.9 (det / m 2 ), beşinci syımd 5.4 (det / m 2 ), 13.8 (det / m 2 ), ltıncı syımd 5.2 (det / m 2 ), 13.6 (det / m 2 ), yedinci syımd 5.2 (det / m 2 ), 12.6 (det / m 2 ), sekizinci syımd 4.8 (det / m 2 ), 11.9 (det / m 2 ), dokuzuncu syımd 4.7 (det / m 2 ), 11.9 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. C. rvensis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 5.3 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 12.4 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn ilk üç syım hriç diğer syımlrd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.22). Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk C. rvensis Yoğunluğu (Adet / m 2 ) b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) yoğunluğu. b b b b b Cpsell burs-pstoris in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 1.8 (det / m 2 ), 2.8 (det / m 2 ), ikinci syımd; 2.4 (det / m 2 ), 3.7 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 3.4 (det / m 2 ), 4.9 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 3.9 (det / m 2 ), 5.2 (det / m 2 ), beşinci syımd 4.5 (det / m 2 ), 5.5 (det / m 2 ), ltıncı syımd 5.8 (det / m 2 ), 6.4 (det / m 2 ), yedinci syımd 5.8 (det / m 2 ), 70

105 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 6.4 (det / m 2 ), sekizinci syımd 3.5 (det / m 2 ), 3.8 (det / m 2 ), dokuzuncu syımd 2.0 (det / m 2 ), 1.8 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. C. burs-pstoris in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 3.7 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 4.5 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. burs-pstoris yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmkl birlikte, örtücü bitki uygulmsındki C. burs-pstoris yoğunluğu kontrolün ltınd tespit edilmiştir (Şekil 4.23). Örtücü Bitkideki Yoğunluk Kontroldki Yoğunluk C. burs-pstoris Yoğunluğu (Adet /m 2 ) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Cpsell burs-pstoris (L.) Medik. (Çobn çntsı) yoğunluğu. Denemenin üç yıllık ortlm genel ybncı ot yoğunluklrın bkılck olurs, örtücü bitki uygulmsı ypıln lnlrd genel ybncı ot yoğunluğunun kontrolün ltınd olduğu ve bu uygulmnın ybncı ot yoğunluğunu kontrole göre I. yıl % 42.1, II. yıl % 42.8, III. yıl % 43.6 ornınd zlttığı görülmektedir. Denemenin her üç yılınd d uygulmlr rsındki frk isttistik çıdn önemli bulunmuştur (Şekil 4.24). 71

106 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Kontroldki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Yoğunluk (Adet / m 2 ) ,9 b 106,8 108,0 73,5 61,0 b 42,6 b I. Yıl (2004) II. Yıl (2005) III. Yıl (2006) Şekil Yıllr göre örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki genel ybncı ot yoğunluğu. Çlışmnın üç yıllık sonuçlrı genel olrk değerlendirildiğinde, örtücü bitki (Vici stiv L. ) uygulmsının ybncı ot yoğunluğunu kontrole göre ortlm % 42.8 ornınd zlttığı tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuç dh önce ypıln çlışmlrl d benzerlik göstermektedir. Örneğin Kolören (2004) in frklı örücü bitki türlerinin ybncı otlnmy oln etkisini rştırdığı çlışmd ybncı ot yoğunluğunun rekbete bğlı olrk zldığı bildirilmiş ve denemeye lınn örtücü bitki türleri içerisinde ybncı otlrl rekbet çısındn en iyi sonucu di fiğ (V. stiv) ve tüylü kuş fiği (Vici villos Roth.) türlerinin verdiği ifde edilmiştir. Brndseter ve Roen (2004), orgnik elm üretiminde sır rlrınd örtücü bitki olrk tüylü kuş fiği (V. villos) uygulmsının ybncı ot yoğunluğunu önemli ölçüde zlttığını bildirmişlerdir. Fisk ve rk. (2001), mısır yetiştiriciliğinde tek yıllık bklgil örtücü bitkilerin ybncı ot yoğunluğunu % 41 il % 78 ornınd zlttığını bildirmiştir. Hiltbrunner ve rk. (2007), buğdy yetiştiriciliğinde denemeye ldıklrı dört frklı örtücü bitkinin (Trifolium repens L., Trifolium subterrneum L.,Medicgo trunctul Gert. ve Lotus cornicultus L.) tek yıllık monokotiledon ve dikotilodon ybncı otlrın yoğunluğunu zlttığını bildirmiştir. 72

107 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Kplm Alnın Etkisi Örtücü bitki uygulmsı ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı ot genel kplm lnı (%) Çizelge 4.8 de verilmiştir. Çizelge incelendiğinde, denemenin yürütüldüğü her üç yıld d örtücü bitki uygulmsındki ybncı ot kplm lnının, düzenli rlıklrl frklı trihlerde ypıln syımlr genel olrk değerlendirildiğinde kontrolden dh z olduğu, yni örtücü bitki uygulmsının ybncı ot genel kplm lnını zlttığı görülmektedir. Çizelge 4.8. Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Ybncı Ot Genel Kplm Alnı Syım No Örtücü Bitki Kplm Alnı (%) I. Yıl (2004) II. Yıl (2005) III. Yıl (2006) Kontrol Örtücü Bitki Kontrol Örtücü Bitki Kontrol 1. Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Denemenin I. yılınd, ilk iki syım hriç diğer syımlrd örtücü bitki ve kontrolde ki ybncı ot genel kplm lnı isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frklı bulunmuş ve örtücü bitki uygulmsındki ybncı ot kplm lnının kontrolün önemli derecede şğısınd olduğu görülmüştür (Şekil 4.25). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm ybncı ot genel kplm lnı % 16.4, kontrolde ki ortlm ybncı ot genel kplm lnı ise % 44.2 olrk bulunmuştur. 73

108 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Genel Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki ybncı ot genel kplm lnı. Grfikte ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn çoklu krşılştırm testine göre P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk yoktur. Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd kplm lnlrı Ek 1 de verilmiştir. Deneme boyunc gerek örtücü bitki uygulmsınd, gerekse kontroldeki ybncı ot türlerinin ortlm kplm lnlrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, kplm lnı bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Portulc olerce L., Amrnthus retroflexus L., Sorghum hlepense (L.) Pers., Convolvulus rvensis L. ve Chenopodium lbum L. olmuştur. Bu beş türün, örtücü bitki uygulmsı ve kontrolde düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen kplm lnlrı (%) sırsıyl Şekil 4.26, 4.27, 4.28, 4.29 ve 4.30 d verilmiştir. P. olerce nın örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0.3, % 0.1, ikinci syımd; % 6.8, % 1.5, üçüncü syımd; % 5.3, % 11.3, dördüncü syımd; % 4.8, % 12.3, beşinci syımd; % 4.8, % 17.0 olrk belirlenmiştir. P. olerce nın deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 4.4, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 8.4 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın P. olerce nın 74

109 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn son iki syımd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.26). Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm Kplm Alnı (%) b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Portulc olerce L. (Semiz otu) nin kplm lnı. Amrnthus retroflexus un örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0, % 0.1, ikinci syımd; % 1.0, % 2.1, üçüncü syımd; % 1.9, % 8.8, dördüncü syımd; % 2.1, % 16.8, beşinci syımd; % 1.9, % 16.0 olrk belirlenmiştir A. retroflexus un deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 1.4, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 8.8 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus un kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn son iki syımd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.27). Sorghum hlepense nin örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0.9, % 0.6, ikinci syımd; % 1.6, % 2.3, üçüncü syımd; % 3.5, % 4.5, dördüncü syımd; % 3.3, % 12.5, beşinci syımd; % 3.3, % 11.3 olrk belirlenmiştir S. hlepense nin deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 2.5, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 6.2 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, 75

110 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ uygulmlrın S. hlepense nin kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn dördüncü syım hriç frk bulunmmıştır (Şekil 4.28). Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) un kplm lnı. Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin kplm lnı. 76

111 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Convolvulus rvensis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0.5, % 0.5, ikinci syımd; % 1.0, % 0.9, üçüncü syımd; % 1.5, % 3.5, dördüncü syımd; % 3.5, % 4.8, beşinci syımd; % 3.8, % 5.0 olrk belirlenmiştir C. rvensis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 2.1, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 2.9 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.29). Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in kplm lnı. Chenopodium lbum un örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0.3, % 0.3, ikinci syımd; % 0.9, % 1.1, üçüncü syımd; % 1.9, % 3.3, dördüncü syımd; % 1.9, % 5.3, beşinci syımd; % 1.9, % 8.0 olrk belirlenmiştir C. lbum un deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 1.4, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 3.6 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. lbum un kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn son syım hriç frk bulunmmıştır (Şekil 4.30). 77

112 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Chenopodium lbum L. (Sirken) un kplm lnı. Denemenin II. yılınd, ilk iki syım hriç diğer syımlrd örtücü bitki ve kontrolde ki ybncı ot genel kplm lnı isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frklı bulunmuş ve örtücü bitki uygulmsındki ybncı ot kplm lnının kontrolün şğısınd olduğu görülmüştür (Şekil 4.31). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm ybncı ot genel kplm lnı % 33.1, kontrolde ki ortlm ybncı ot genel kplm lnı ise % 53.1 olrk bulunmuştur. Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd kplm lnlrı Ek 2 de verilmiştir. Deneme boyunc gerek örtücü bitki uygulmsınd, gerekse kontroldeki ybncı ot türlerinin ortlm kplm lnlrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, kplm lnı bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Amrnthus retroflexus L., Sinpis rvensis L., Convolvulus rvensis L., Setri viridis (L.) P. Beuv. ve Aven sterilis L. olmuştur. Bu beş türün, örtücü bitki uygulmsı ve kontrolde düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen kplm lnlrı (%) sırsıyl Şekil 4.32, 4.33, 4.34, 4.35 ve 4.36 d verilmiştir. 78

113 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Ybncı Ybncı Otlnm Otlnm Kontroldeki Kontroldki Ybncı Otlnm Otlnm Genel Kplm Alnı (%) b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki ybncı ot genel kplm lnı. A. retroflexus un örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 5.3, % 1.9, ikinci syımd; % 9.5, % 5.8, üçüncü syımd; % 12.3, % 11.5, dördüncü syımd; % 11.8, % 11.8 olrk belirlenmiştir. A. retroflexus un deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 9.7, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 7.7 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus un kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.32). Sinpis rvensis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 1.5, % 1.0 ikinci syımd; % 4.3, % 4.5, üçüncü syımd; % 10.3, % 8.3, dördüncü syımd; % 16.0, % 13.8 olrk belirlenmiştir. S. rvensis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 8.0, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 6.9 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. rvensis in kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.33). 79

114 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm Kplm Alnı (%) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) un kplm lnı. Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Sinpis rvensis L. (Ybni hrdl) in kplm lnı. Convolvulus rvensis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 2.0, % 6.3 ikinci syımd; % 2.8, % 12.0, üçüncü syımd; % 4.0, % 13.3, dördüncü syımd; % 3.3, % 13.8 olrk belirlenmiştir. C. 80

115 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ rvensis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 3.0, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 11.3 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn bütün syımlrd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.34). Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm b b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in kplm lnı. Setri viridis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0, % 2.1 ikinci syımd; % 0.4, % 6.3, üçüncü syımd; % 0.5, % 16.3, dördüncü syımd; % 1.0, % 23.3 olrk belirlenmiştir. S. viridis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 0.5, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 12.0 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. viridis in kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn birinci syım hriç bütün syımlrd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.35). Aven sterilis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 1.3, % 1.8 ikinci syımd; % 2.8, % 5.3, üçüncü syımd; % 5.6, % 8.0, dördüncü syımd; % 9.3, % 11.0 olrk belirlenmiştir. A. sterilis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 81

116 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 4.7, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 6.5 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. sterilis in kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.36) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm Kplm Alnı (%) b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Setri viridis (L.) P.B. (Yeşil kirpi drı) in kplm lnı Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm Kplm Alnı (%) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Aven sterilis L. (Kısır ybni yulf) in kplm lnı. 82

117 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Denemenin III. yılınd, ilk üç syım hriç diğer syımlrd örtücü bitki ve kontrolde ki ybncı ot genel kplm lnı isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frklı bulunmuş ve örtücü bitki uygulmsındki ybncı ot kplm lnının kontrolün şğısınd olduğu görülmüştür (Şekil 4.37). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm ybncı ot genel kplm lnı % 30.1, kontrolde ki ortlm ybncı ot genel kplm lnı ise % 47.9 olrk bulunmuştur. Genel Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Genel Ybncı Otlnm Kontroldki Genel Ybncı Otlnm b b b b b b 1. Syım 2. Syım3. Syım 4. Syım 5. Syım6. Syım 7. Syım8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki ybncı ot genel kplm lnı. Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd kplm lnlrı Ek 3 de verilmiştir. Deneme boyunc gerek örtücü bitki uygulmsınd, gerekse kontroldeki ybncı ot türlerinin ortlm kplm lnlrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, kplm lnı bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Sinpis rvensis L., Fumri sepl Boiss., Aven sterilis L., Convolvulus rvensis L. ve Cpsell burs-pstoris (L.) Medic. olmuştur. Bu beş türün, örtücü bitki uygulmsı ve kontrolde düzenli rlıklrl frklı 83

118 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ trihlerde belirlenen kplm lnlrı (%) sırsıyl Şekil 4.38, 4.39, 4.40, 4.41 ve 4.42 de verilmiştir. S. rvensis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 1.5, % 1.7, ikinci syımd; % 3.3, % 3.7, üçüncü syımd; % 4.8, % 5.3, dördüncü syımd; % 5.3, % 7.7, beşinci syımd; % 7.7, % 8.8, ltıncı syımd; % 8.8, % 11.3, yedinci syımd; % 10.3, % 16.7, sekizinci syımd; % 14.7, % 21.3, dokuzuncu syımd; % 19.3, % 23.7 olrk belirlenmiştir. S. rvensis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 8.4, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 11.1 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. rvensis in kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn son üç syımd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.38). Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Sinpis rvensis L. (Ybni hrdl) in kplm lnı. b b b Fumri sepl nın örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 4.0, % 4.0, ikinci syımd; % 6.3, % 5.7, üçüncü syımd; % 9.7, % 10.3, dördüncü syımd; % 15.0, % 16.3, beşinci syımd; % 16.3, % 15.8, ltıncı syımd; % 14.7, % 15.7, yedinci syımd; % 7.0, % 11.3, 84

119 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ sekizinci syımd; % 3.3, % 5.7, dokuzuncu syımd; % 0.5, % 0.5 olrk belirlenmiştir. Fumri sepl nın deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 8.5, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 9.5 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın F. sepl nın kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.39). Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Fumri sepl Boiss. (Beyz çiçekli şhtere) nın kplm lnı. Aven sterilis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 2.0, % 3.0, ikinci syımd; % 2.5, % 4.0, üçüncü syımd; % 3.0, % 5.7, dördüncü syımd; % 3.3, % 7.5, beşinci syımd; % 3.7, % 12.0, ltıncı syımd; % 4.5, % 15.0, yedinci syımd; % 5.7, % 16.0, sekizinci syımd; % 7.5, % 19.5, dokuzuncu syımd; % 13.0, % 21.7 olrk belirlenmiştir. A. sterilis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 5.0, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 11.6 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. sterilis in kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn beşinci syımdn itibren frk tespit edilmiştir (Şekil 4.40). 85

120 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm b b b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Aven sterilis L. (Kısır ybni yulf) in kplm lnı. Convolvulus rvensis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 1.7, % 2.0, ikinci syımd; % 1.8, % 2.7, üçüncü syımd; % 2.0, % 3.7, dördüncü syımd; % 2.0, % 5.3, beşinci syımd; % 1.8, % 6.7, ltıncı syımd; % 2.0, % 8.3, yedinci syımd; % 1.7, % 8.8, sekizinci syımd; % 1.5, % 7.7, dokuzuncu syımd; % 1.3, % 6.8 olrk belirlenmiştir. C. rvensis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 1.8, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 5.8 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn dördüncü syımdn itibren frk tespit edilmiştir (Şekil 4.41). Cpsell burs-pstoris in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0.5, % 0.5, ikinci syımd; % 0.8, % 1.0, üçüncü syımd; % 1.2, % 1.7, dördüncü syımd; % 1.3, % 3.3, beşinci syımd; % 1.8, % 4.3, ltıncı syımd; % 3.3, % 5.7, yedinci syımd; % 5.7, % 7.3, sekizinci syımd; % 3.3, % 5.3, dokuzuncu syımd; % 1.5, % 3.7 olrk belirlenmiştir. C. burspstoris in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 2.2, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 3.6 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. burs-pstoris in kplm lnın etkisi 86

121 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn dördüncü, beşinci, sekizinci ve dokuzuncu syımlrd frk tespit edilirken, diğer syımlrd frk bulunmmıştır (Şekil 4.42). Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm b b b b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in kplm lnı. Kplm Alnı (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm b b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrınd Cpsell burs-pstoris (L.) Medik. (Çobn çntsı) in kplm lnı. 87

122 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Deneme sonuçlrı genel olrk değerlendirilecek olurs, denemenin her üç yılınd d örtücü bitki uygulmsındki ybncı ot genel kplm lnının kontrolün ltınd olduğu ve uygulmlr rsındki frkın isttistik çıdn önemli olduğu görülmektedir (Şekil 4.43). Örtücü bitki uygulmsının ybncı otlrın genel kplm lnını kontrole göre I. yıl % 62.9, II. yıl % 37.8, III. yıl % 37.1 ornınd zlttığı belirlenmiştir. Örtücü Bitkideki Ybncı Otlnm Kontroldki Ybncı Otlnm Genel Kplm Alnı (%) ,1 44,2 47,9 33,1 b b 30,1 b 16,4 I. Yıl (2004) II. Yıl (2005) III. Yıl (2006) Şekil Yıllr göre örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki ybncı ot genel kplm lnı. Çlışmnın üç yıllık ortlm değerlerine bkıldığınd, örtücü bitki (Vici stiv L. ) uygulmsının ybncı ot genel kplm lnını kontrole göre ortlm % 45.9 ornınd zlttığı tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuç dh önce ypıln çlışmlrl d benzerlik göstermektedir. Örneğin Kolören ve Uygur (2004) un turunçgil bhçelerinde frklı ybncı ot kontrol metotlrını rştırdıklrı çlışmd, denemeye ldıklrı sekiz frklı örtücü bitki türünden, ybncı ot kplm lnını en çok zltn türün V. stiv olduğunu ve bu uygulmnın ybncı ot kontrolü bkımındn herbisit ve toprk işlemeyle birlikte en iyi sonucu veren uygulm olduğunu, yrıc örtücü bitki kplm lnı ile % genel ybncı otlnm rsınd negtif bir ilişkinin bulunduğunu bildirmişlerdir. Benzer şekilde Cml-Mldondo 88

123 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ ve rk. (2001) nın lleloptik bklgil örtücü bitkilerin ybncı ot kontrolüne etkisini rştırdıklrı çlışmd, örtücü bitki kullnımının ybncı ot kplm lnını ve biyo kütlesini önemli ölçüde zlttığını bildirmişlerdir. Ammon ve rk. (1995), mısır yetiştiriciliğinde cnlı ve cnsız mlç kullnımının ybncı otlnm ve mısır gelişimine etkisini rştırdıklrı çlışmd, örtücü bitki olrk Lolium perene L. + L. multiflorum Lm. + Trifolium repens L. + T. lexndrinum L. krışımı, T. repens L. ve Coronill vri L. yı kullnmışlr ve bu örtücü bitkileri doğrudn y d çeşitli herbisitler y d biçme yoluyl gelişimlerini bskılmk suretiyle uygulmışlrdır. Arştırm sonucun göre bu 3 frklı örtücü bitki uygulmsınd tespit edilen ortlm ybncı ot genel kplm lnı kontrolle birlikte sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; Kontrol: % 80, buğdygil + bklgil krışımı: % 32, beyz yonc (T. repens L.): % 49, tçlı fiğ (C. vri L.): % Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Boyun Etkisi Örtücü bitki uygulmsı ve kontrol prsellerinde tespit edilen genel ybncı ot boyu (cm) Çizelge 4.9 d verilmiştir. Çizelge incelendiğinde, denemenin yürütüldüğü her üç yıld d örtücü bitki uygulmsı ile kontrol rsınd ybncı ot boyu çısındn önemli bir frk olmdığı görülmektedir. Çizelge 4.9. Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Boyu Ybncı Ot Boyu (cm) Syım No I. Yıl (2004) II. Yıl (2005) III. Yıl (2006) Örtücü Örtücü Örtücü Kontrol Kontrol Bitki Bitki Bitki Kontrol 1. Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım

124 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Denemenin I. yılınd, son syım hriç örtücü bitki ve kontrol uygulmlrı rsınd genel ybncı ot boyu çısındn isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frk bulunmmıştır (Şekil 4.44). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm genel ybncı ot boyu 22.8 cm, kontrolde ki ortlm genel ybncı ot boyu ise 25.8 cm bulunmuştur. Genel Ybncı Ot Boyu (cm) Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki genel ybncı ot boyu. Denemenin I. yılınd deneme lnınd bskın durumd bulunn beş ybncı ot türü (Portulc olerce L., Amrnthus retroflexus L., Sorghum hlepense (L.) Pers., Fumri sepl Boiss., Convolvulus rvensis L.) nün düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen boylrı (cm) sırsıyl Şekil 4.45, 4.46, 4.47, 4.48 ve 4.49 d verilmiştir. P. olerce nin örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 2.5 cm, 2.1 cm, ikinci syımd; 5.8 cm, 5.5 cm, üçüncü syımd; 10.1 cm, 11.0 cm, dördüncü syımd; 13.5 cm, 14.6 cm, beşinci syımd; 16.3 cm, 17.8 cm olrk belirlenmiştir. P. olerce nin deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 9.6 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 10.2 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın P. olerce nin boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.45). 90

125 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu 25 Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Portulc olerce L. (Semiz otu) nin boyu Amrnthus retroflexus un örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 3.8 cm, 4.0 cm, ikinci syımd; 5.5 cm, 6.0 cm, üçüncü syımd; 9.8 cm, 10.3 cm, dördüncü syımd; 15.0 cm, 16.2 cm, beşinci syımd; 19.5 cm, 21.5 cm olrk belirlenmiştir. A. retroflexus un deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 10.7 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 11.6 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus un boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.46). Sorghum hlepense nin örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 8.8 cm, 9.0 cm, ikinci syımd; 16.2 cm, 18.2 cm, üçüncü syımd; 25.4 cm, 29.5 cm, dördüncü syımd; 36.0 cm, 41.2 cm, beşinci syımd; 48.1 cm, 55.4 cm olrk belirlenmiştir. S. hlepense nin deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 26.9 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 30.7 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. hlepense nin boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn nck son syımd frk tespit edilebilmiştir (Şekil 4.47). 91

126 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) un boyu. Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu Ybncı Ot Boyu (cm) b 0 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin boyu. Fumri sepl nın örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 3.0 cm, 3.0 cm, ikinci syımd; 7.5 cm, 7.8 cm, üçüncü syımd; 12.1 cm, 12.9 cm, dördüncü syımd; 19.0 cm, 20.3 cm, beşinci syımd; 19.2 cm, 20.5 cm olrk belirlenmiştir. F. sepl nın deneme boyunc örtücü bitki 92

127 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ uygulmsındki ortlm boyu; 12.2 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 12.9 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın F. sepl nın boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik frk bulunmmıştır (Şekil 4.48). Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Fumri sepl Boiss. (Beyz çiçekli şhtere) nın boyu. Convolvulus rvensis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 3.5 cm, 4.0 cm, ikinci syımd; 8.4 cm, 9.1 cm, üçüncü syımd; 13.5 cm, 14.2 cm, dördüncü syımd; 17.3 cm, 18.8 cm, beşinci syımd; 20.6 cm, 21.2 cm olrk belirlenmiştir. C. rvensis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 12.7 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 13.5 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik frk bulunmmıştır (Şekil 4.49). 93

128 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Denemenin I. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in boyu. Denemenin II. yılınd, örtücü bitki ve kontrol uygulmlrı rsınd genel ybncı ot boyu çısındn isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frk bulunmmıştır (Şekil 4.50). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm genel ybncı ot boyu 18.6 cm, kontrolde ki ortlm genel ybncı ot boyu ise 18.8 cm bulunmuştur. Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu Genel Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki genel ybncı ot boyu. 94

129 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Denemenin II. yılınd deneme lnınd bskın durumd bulunn beş ybncı ot türü (Amrnthus retroflexus L., Aven sterilis L., Convolvulus rvensis L., Setri viridis (L.) P. Beuv., Sinpis rvensis L.) nün düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen boylrı (cm) sırsıyl Şekil 4.51, 4.52, 4.53, 4.54 ve 4.55 de verilmiştir. A. retroflexus un örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 5.4 cm, 4.8 cm, ikinci syımd; 10.6 cm, 9.4 cm, üçüncü syımd; 17.8 cm, 16.9 cm, dördüncü syımd; 24.3 cm, 23.6 cm olrk belirlenmiştir. A. retroflexus un deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 14.5 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 13.7 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus un boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.51). 30 Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) un boyu Aven sterilis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 7.5 cm, 8.0 cm, ikinci syımd; 14.0 cm, 15.0 cm, üçüncü syımd; 26.0 cm, 29.0 cm, dördüncü syımd; 35.0 cm, 38.0 cm olrk belirlenmiştir. A. sterilis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 20.6 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 22.5 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine 95

130 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ göre, uygulmlrın A. sterilis in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.52). Ybncı Ot Boyu (cm) Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Aven sterilis L. (Kısır ybni yulf) in boyu. Convolvulus rvensis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 4.0 cm, 4.5 cm, ikinci syımd; 7.5 cm, 8.8 cm, üçüncü syımd; 11.4 cm, 12.8 cm, dördüncü syımd; 16.0 cm, 17.4 cm olrk belirlenmiştir. C. rvensis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 9.7 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 10.9 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.53). Setri viridis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 0 cm, 4.3 cm, ikinci syımd; 4.4 cm, 8.4 cm, üçüncü syımd; 9.3 cm, 13.9 cm, dördüncü syımd; 15.5 cm, 23.6 cm olrk belirlenmiştir. S. viridis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 7.3 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 12.6 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. viridis in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn nck son syımd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.54). 96

131 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. Yılınd Örtücü Bitki ve Kontrol Uygulmlrındki Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in Boyu Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu 30 b Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Setri viridis (L.) P.B. (Yeşil kirpi drı) in boyu. Sinpis rvensis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 6.0 cm, 6.2 cm, ikinci syımd; 16.3 cm, 18.4 cm, üçüncü syımd; 30.2 cm, 29.8 cm, dördüncü syımd; 46.4 cm, 48.9 cm olrk belirlenmiştir. S. rvensis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 24.7 cm, 97

132 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ kontroldeki ortlm boyu ise, 25.8 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. rvensis in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.55). Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu 60 Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım Şekil Denemenin II. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Sinpis rvensis L. (Ybni hrdl) in boyu. Denemenin III. yılınd, örtücü bitki ve kontrol uygulmlrı rsınd genel ybncı ot boyu çısındn isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frk bulunmmıştır (Şekil 4.56). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm genel ybncı ot boyu 36.6 cm, kontrolde ki ortlm genel ybncı ot boyu ise 35.2 cm bulunmuştur. Denemenin III. yılınd deneme lnınd bskın durumd bulunn beş ybncı ot türü (Aven sterilis L., Fumri sepl Boiss., Sinpis rvensis L., Convolvulus rvensis L., Cpsell burs-pstoris (L.) Medic.) nün düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen boylrı (cm) sırsıyl Şekil 4.57, 4.58, 4.59, 4.60 ve 4.61 de verilmiştir. 98

133 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Genel Ybncı Ot Boyu (cm) Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki genel ybncı ot boyu. Aven sterilis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 8.3 cm, 8.9 cm, ikinci syımd; 14.8 cm, 14.9 cm, üçüncü syımd; 23.6 cm, 24.0 cm, dördüncü syımd; 34.2 cm, 36.5 cm, beşinci syımd; 42.9 cm, 48.2 cm, ltıncı syımd; 65.1 cm, 72.8 cm, yedinci syımd; 97.9 cm, cm, sekizinci syımd; cm, cm, dokuzuncu syımd; cm, cm olrk belirlenmiştir. A. sterilis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 57.5 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 62.8 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. sterilis in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.57). Fumri sepl nın örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 6.5 cm, 6.1 cm, ikinci syımd; 10.4 cm, 9.8 cm, üçüncü syımd; 15.6 cm, 14.3 cm, dördüncü syımd; 19.8 cm, 17.6 cm, beşinci syımd; 26.6 cm, 24.3 cm, ltıncı syımd; 48.2 cm, 45.6 cm, yedinci syımd; 62.7 cm, 59.9 cm, sekizinci syımd; 64.1 cm, 62.4 cm, dokuzuncu syımd; 62.1 cm, 61.3 cm olrk belirlenmiştir. F. sepl nın deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 35.1 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 33.5 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın F. sepl nın boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.58)

134 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Aven sterilis L. (Kısır ybni yulf) in boyu. Ybncı Ot Boyu (cm) Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Fumri sepl Boiss. (Beyz çiçekli şhtere) nın boyu. Sinpis rvensis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 9.5 cm, 8.1 cm, ikinci syımd; 15.8 cm, 10.4 cm, üçüncü syımd; 21.4 cm, 12.6 cm, dördüncü syımd; 26.3 cm, 16.8 cm, beşinci syımd; 30.7 cm, 20.5 cm, ltıncı syımd; 55.8 cm, 41.1 cm, yedinci syımd; 80.1 cm, 61.4 cm, sekizinci syımd; cm, 92.3 cm, dokuzuncu syımd; cm, cm olrk belirlenmiştir. S. rvensis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki 100

135 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ ortlm boyu; 54.8 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 42.8 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. rvensis in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.59). Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu 180 Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Sinpis rvensis L. (Ybni hrdl) in boyu. Convolvulus rvensis in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 2.5 cm, 2.8 cm, ikinci syımd; 4.8 cm, 5.3 cm, üçüncü syımd; 7.3 cm, 8.4 cm, dördüncü syımd; 13.1 cm, 14.2 cm, beşinci syımd; 19.6 cm, 20.1 cm, ltıncı syımd; 27.5 cm, 29.6 cm, yedinci syımd; 29.1 cm, 31.3 cm, sekizinci syımd; 30.2 cm, 32.4 cm, dokuzuncu syımd; 30.9 cm, 33.1 cm olrk belirlenmiştir. C. rvensis in deneme boyunc örtücü bitki uygulmsındki ortlm boyu; 18.3 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 19.7 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.60). Cpsell burs-pstoris in örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 2.2 cm, 2.0 cm, ikinci syımd; 4.4 cm, 4.2 cm, üçüncü syımd; 8.3 cm, 8.1 cm, dördüncü syımd; 14.2 cm, 13.4 cm, beşinci syımd; 19.9 cm, 19.0 cm, ltıncı syımd; 35.1 cm, 30.8 cm, yedinci syımd; 56.8 cm, 49.6 cm, sekizinci syımd; 69.4 cm, 63.2 cm, dokuzuncu syımd; 72.3 cm, 67.5 cm olrk belirlenmiştir. C. burs-pstoris in deneme boyunc örtücü bitki 101

136 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ uygulmsındki ortlm boyu; 31.4 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 28.6 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. burs-pstoris in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.61). Ybncı Ot Boyu (cm) Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in boyu. Ybncı Ot Boyu (cm) Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Denemenin III. yılınd örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki Cpsell burs-pstoris (L.) Medik. (Çobn çntsı) in boyu. 102

137 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü bitki uygulmsının ybncı ot boyun etkisi genel olrk değerlendirildiğinde, örtücü bitki uygulmsındki genel ybncı ot boyunun ybncı otlu kontrole göre I. yıl % 11.8 ornınd dh z olduğu ve kontrolün şğısınd kldığı, II. yıl % 1.0 gibi küçük bir frkl neredeyse kontrolle eşit olduğu, III. yıl ise, % 4.2 ornınd kontrolün üzerine çıktığı sptnmıştır (Şekil 4.62). Üç yılın ortlmsını ldığımızd, örtücü bitki uygulmsındki genel ybncı ot boyunun (26.0 cm), kontroldeki genel ybncı ot boyun (26.6 cm) neredeyse eşit olduğu görülmektedir. Genel ybncı ot boyun etkisi bkımındn uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk tespit edilmemiştir. Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Boyu Kontroldki Ybncı Ot Boyu Genel Ybncı Ot Boyu (cm) ,6 35,2 25,8 22,8 18,6 18,8 I. YIL (2004) II. YIL (2005) III. YIL (2006) Şekil Yıllr göre örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki ortlm genel ybncı ot boyu. 103

138 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlığın Etkisi Denemenin I. yılınd örtücü bitki uygulmsı ve kontroldeki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrı Şekil 4.63 te verilmiştir. Örtücü bitki uygulmsı ypıln prsellerdeki ybncı otlrın ortlm yş ğırlığı g / m 2, kuru ğırlığı ise, g / m 2, kontroldekilerin yş ğırlığı, g / m 2, kuru ğırlığı ise, g / m 2 olrk tespit edilmiştir. Adi fiğin yş ğırlığı, g / m 2, kuru ğırlığı ise, g / m 2 bulunmuştur. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlr P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frklı bulunmuş ve örtücü bitki uygulmsındki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrı kontrolün önemli ölçüde ltınd klmıştır. Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Ot Kontroldki Kontroldeki Ybncı Ot Ot 1400 b 1200 Ağırlık (g / m 2 ) b Yş Ağırlık Kuru Ağırlık Şekil Denemenin I. yılınd (2004) örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrı. Denemenin II. yılınd örtücü bitki uygulmsı ve kontroldeki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrı Şekil 4.64 te verilmiştir. Örtücü bitki uygulmsı ypıln prsellerdeki ybncı otlrın ortlm yş ğırlığı g / m 2, kuru ğırlığı ise, g / m 2, kontroldekilerin yş ğırlığı, g / m 2, kuru ğırlığı ise, g / 104

139 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ m 2 olrk tespit edilmiştir. Adi fiğin yş ğırlığı, g / m 2, kuru ğırlığı ise, g / m 2 bulunmuştur. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlr rsınd P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmkl birlikte, örtücü bitki uygulmsı ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrını kontrole ornl zltmıştır. Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Kontroldki Ybncı Ot Ağırlık (g / m 2 ) Yş Ağırlık Kuru Ağırlık Şekil Denemenin II. yılınd (2005) örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrı. Denemenin III. yılınd örtücü bitki uygulmsı ve kontroldeki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrı Şekil 4.65 de verilmiştir. Örtücü bitki uygulmsı ypıln prsellerdeki ybncı otlrın ortlm yş ğırlığı g / m 2, kuru ğırlığı ise, g / m 2, kontroldekilerin yş ğırlığı, g / m 2, kuru ğırlığı ise, g / m 2 olrk tespit edilmiştir. Adi fiğin yş ğırlığı, g / m 2, kuru ğırlığı ise, g / m 2 bulunmuştur. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlr rsınd P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmkl birlikte, örtücü bitki uygulmsı ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrını kontrole ornl zltmıştır. 105

140 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitkideki Ybncı Ot Kontroldki Ybncı Ot Ağırlık (g / m 2 ) Yş Ağırlık Kuru Ağırlık Şekil Denemenin III. yılınd (2006) örtücü bitki ve kontrol uygulmlrındki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrı. Denemenin II. ve III. yıllrınd uygulmlr rsınd isttistik çıdn her ne kdr frk gözükmese de örtücü bitki uygulmsı kontrole göre ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrını sırsıyl I. yıl: % 48.8, % 54.8, II. yıl: % 43.7, % 56.6, III. yıl: % 31.0, % 40.0 ornınd zltmıştır. Üç yılın ortlmsını ldığımızd, örtücü bitki uygulmsı kontrole göre ybncı otlrın yş ğırlığını % 41.1, kuru ğırlığını ise, % 50.5 ornınd zltmıştır ve Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd önemli frk vrdır (Şekil 4.66). 106

141 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Ybncı Ot Biyo Kütlesindeki Azlm (%) Örtücü Bitkideki Ybncı Ot b Yş Ağırlıktki Azlm Kontroldki Ybncı Ot b Kuru Ağırlıktki Azlm Şekil Örtücü bitki uygulmsının ybncı otlrın yş ve kuru ğırlığındki zlmy etkisi. Kruidhof (2008), örtücü bitki kullnımını bz ln ekolojik ybncı ot yönetimiyle ilgili ypmış olduğu çlışmd, örtücü bitki olrk kullndığı kolz (Brssic npus), turp (Rphnus stivus), çvdr (Secle cerele), İngiliz çimi (Lolium multiflorum), yonc (Medicgo stiv) ve cı bkl (Lupinus lbus) nın ybncı ot biyo kütlesini bskı ltın lrk zlttığını bildirmiştir. Benzer şekilde Meschede ve rk. (2007), yedi frklı örtücü bitki türünü denemeye lmışlr ve sonuç olrk örtücü bitki biyo kütlesinin ybncı ot biyo kütlesiyle ters orntılı bir ilişki içinde olduğunu ifde etmişlerdir. Fisk ve rk. (2001), toprk işlemesiz sistemde denemeye ldıklrı dört frklı bklgil örtücü bitki türünün ( Medicgo polymorph, M. trunctul, Trifolium lexndrinum, T. prtense) tek yıllık ybncı otlrın kuru ğırlığını % 26 il % 80 ornınd, çok yıllık ybncı otlrın kuru ğırlığını ise, % 35 il % 75 rsınd zlttığını bildirmişlerdir. Ross ve rk. (2001), örtücü bitki uygulmsının ybncı ot gelişimine oln etkisini rştırdıklrı çlışmd, sekiz frklı örtücü bitki türünü (Trifolium hybridum, T. michelinum, T. lexndrinum, T. incrntum, T. resupintum, T. prtense, T. repens, Secle cerele) denemeye lmışlr ve tüm örtücü bitki türlerinin ybncı ot biyo kütlesini zlttığını bildirmişlerdir. 107

142 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitki Uygulmsının Ybncı Ot Kontrolüne Etkisi Örtücü bitki uygulmsının ybncı otlu kontrole göre, ybncı otlnmyı ne ornd bskı ltın ldığını ve etkili olduğunu belirlemek için kontroldeki ve örtücü bitki uygulmsındki ybncı ot genel kplm lnlrı bz lınmış ve kontroldeki kplm lnın ornlnrk hesplnmıştır. Bun göre örtücü bitki uygulmsı denemenin I. yılınd % 62.2, II. yılınd % 36.2, III. yılınd % 36.3 ornınd ybncı ot gelişimini bskı ltın lmıştır (Şekil 4.67). Ybncı Ot Kontrolü (%) Kontrol Örtücü Bitki b 62,2 b b ,2 36,3 0 I. YIL II. YIL III. YIL (2004) (2005) (2006) Şekil Örtücü bitki uygulmsının yıllr göre ybncı ot kontrolüne etkisi. Elde edilen bu sonuç dh önce ypıln birçok çlışmyl d benzerlik göstermektedir. Örneğin Kolören ve Uygur (2007) turunçgil bhçelerinde örtücü bitki olrk Vici stiv nın en z kültivtörle toprk işleme ve herbisit uygulmsı kdr etkili bir yöntem olduğunu ve ybncı ot kplm lnını % 9.8 e kdr zlttığını bildirmişlerdir. Benzer şekilde Btool ve Hmid (2006) meyve bhçelerinde örtücü bitki olrk Vici villos nın ybncı otlrı birinci yıl % 42, ikinci yıl % 58 ornınd kontrol ettiğini bildirmektedir. Nktsubo ve rk. (2008) mısır yetiştiriciliğinde cnlı mlç olrk Vici villos nın ybncı ot kontrolünde son 108

143 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ derece etkili olduğunu bildirmişlerdir. Moonen ve Brberi (2002) örtücü bitkilerin rekbet ve llelopti gibi meknizmlrı kullnrk ybncı otlrı kontrol ltın ldığını bildirmişlerdir. Protoppdkis ve Ynnitsros (1993) turunçgil yetiştiriciliğinde örtücü bitki kullnımının ybncı ot kontrolüne etkisini rştırdıklrı çlışmd, örtücü bitki olrk seçtikleri Medicgo polymorph nın deneme lnındki ybncı otlrı bşrılı şekilde kontrol ltın ldığını bildirmişlerdir Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsınd Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri ve Benzerlik İndeksleri Deneme lnınd, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının ypıldığı ve ybncı otlu kontrol prsellerinde deneme süresince iki monokotiledon ve 14 dikotiledon olmk üzere 16 fmilyy it toplm 34 ybncı ot türü sptnmıştır. Tespit edilen türlerin denemenin ypıldığı yıllr göre ve tür syılrının fmilylr göre dğılımı Çizelge 4.10., ve Şekil 4.68 de verilmiştir. Çizelge Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının I. Yılınd (2005) Sptnn Ybncı Ot Türleri No Ybncı Ot Türü No Ybncı Ot Türü 1 Amrnthus lbus L. 16 Hibiscus trionum L. 2 Amrnthus hybridus L. 17 Lctuc serriol L. 3 Amrnthus retroflexus L. 18 Mlv neglect Wllr. 4 Aven sterilis L. 19 Mtricri chmomill L. 5 Chenopodium lbum L. 20 Melilotus officinlis (L.) Desr. 6 Cichorium intybus L. 21 Polygonum viculre L. 7 Convolvulus rvensis L. 22 Portulc olerce L. 8 Corchorus olitorus L. 23 Prosopis frct (Bn.nd Sol.) Mc. 9 Chrozophor tinctori (L.) Rfin 24 Setri viridis (L.) P.Beuv. 10 Cyperus rotundus L. 25 Sinpis rvensis L. 11 Digitri snguinlis (L.) Scop. 26 Sonchus sper (L.) Hill. 12 Echinochlo colonum (L.) Link. 27 Sonchus olerceus L. 13 Euphorbi chmesyce L. 28 Sorghum hlepense (L.) Pers. 14 Euphorbi nutns Lg. 29 Tribulus terrestris L. 15 Heliotropium europeum L. 109

144 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının II. Yılınd (2006) Sptnn Ybncı Ot Türleri No Ybncı Ot Türü No Ybncı Ot Türü 1 Amrnthus lbus L. 16 Heliotropium europeum L. 2 Amrnthus hybridus L. 17 Lctuc serriol L. 3 Amrnthus retroflexus L. 18 Lolium perenne L. 4 Aven sterilis L. 19 Mlv neglect Wllr. 5 Chenopodium lbum L. 20 Mtricri chmomill L. 6 Cichorium intybus L. 21 Picris echioides L. 7 Convolvulus rvensis L. 22 Polygonum viculre L. 8 Conyz cndensis (L.) Cronquist 23 Portulc olerce L. 9 Corchorus olitorus L. 24 Prosopis frct (Bn.nd Sol.) Mc. 10 Chrozophor tinctori (L.) Rfin 25 Rumex crispus L. 11 Cynodon dctylon (L.) Pers. 26 Setri viridis (L.) P.Beuv. 12 Cyperus rotundus L. 27 Sonchus olerceus L. 13 Digitri snguinlis (L.) Scop. 28 Sorghum hlepense (L.) Pers. 14 Echinochlo colonum (L.) Link. 29 Tribulus terrestris L. 15 Euphorbi nutns Lg. Tür Syısı ASTERACEAE POACEAE EUPHORBIACEAE AMARANTHACEAE MALVACEAE POLYGONACEAE BORAGINACEAE BRASSICACEAE CHENOPODIACEAE CONVOLVULACEAE CYPERACEAE FABACEAE MIMOSACEAE PORTULACACEAE TILIACEAE ZYGOPHYLLACEAE Fmilylr Şekil Sptnn ybncı ot tür syılrının fmilylr göre dğılımı. Şekil ve çizelgelerden de görüleceği üzere, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının ypıldığı deneme lnınd her iki yıld d 29 ybncı ot türü tespit edilmiş olup, bu türlerin fmilylr göre dğılımın bktığımızd, ilk sıryı 7 şer türle Astercee ve Pocee fmilylrının ldığını görmekteyiz. 110

145 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Denemenin yürütüldüğü yıllr rsınd, tespit edilen ortk ybncı ot tür syısı 24, benzerlik indeksi ise 0.83 olrk bulunmuştur. Uygulmnın I. yılınd ybncı otlu kontrolle biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortk tür syısı 24, benzerlik indeksi ise, 0.91 olrk bulunmuştur. Uygulmnın II. yılınd ybncı otlu kontrol prselleri ile uygulm ypıln prsellerde sptnn ortk tür syısı 22, benzerlik indeksi 0.86 olrk tespit edilmiştir (Çizelge 4.12). Gerek uygulmlr, gerekse yıllr rsındki benzerlik indeksi yüksek olmkl birlikte, uygulmnın ikinci yılındki tür benzerliği birinci yıl göre z d ols zlmıştır. Çizelge Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrı İle Denemenin Yürütüldüğü Yıllr Arsındki Ortk Tür Syısı ve Benzerlik İndeksi Kıyslnn Fktör Denemenin Yürütüldüğü Yıllr Ortk Tür Syısı Benzerlik İndeksi (Odum, 1971) Yıllr Arsındki Benzerlik Uygulmlr Arsındki Benzerlik I. ve II. YIL I. YIL II. YIL Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Toprk Yüzeyini Gölgeleme Ornı Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsınd toprk yüzeyinde bırkıln biçilmiş bitki örtüsünün toprk yüzeyini ne ornd gölgelediğini belirlemek üzere her prselde tesdüfen seçilen 10 noktdn ypıln ölçümler sonucund fiğli mlç ltındki ve üstündeki ortlm ışık şiddetinin uygulmnın I. yılınd sırsıyl, 2334 lüks ve lüks olduğu, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının toprk yüzeyini % 97.4 ornınd gölgelediği sptnmıştır (Şekil 4.69). Uygulmnın II. yılınd fiğli mlç ltındki ve üstündeki ortlm ışık şiddeti sırsıyl, 2600 lüks ve lüks olrk tespit edilmiş, uygulmnın toprk yüzeyini % 96.9 ornınd gölgelediği 111

146 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ sptnmıştır (Şekil 4.69). Denemenin her iki yılınd d uygulmlr rsınd P 0.05 seviyesindeki frk isttistik çıdn önemli bulunmuştur. Işık Şiddeti ( Lüks ) Biçilmiş Fiğli Mlç Altındki Işık Şiddeti b Yüzeydeki Işık Şiddeti Biçilmiş Fiğli Mlç Altındki Işık Şiddeti b Yüzeydeki Işık Şiddeti I. Yıl (2005) II. Yıl (2006) Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının toprk yüzeyini gölgeleme ornı Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Otlrın Yoğunluk, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyu Üzerine Oln Etkisi Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Ot Yoğunluğun Etkisi Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ve kontrol prsellerinde tespit edilen genel ybncı ot yoğunluğu Çizelge 4.13 te verilmiştir. Çizelge incelendiğinde, uygulmnın I. yılınd genel ybncı ot yoğunluğunun biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsınd kontrole göre dh fzl olduğu görülürken, II. yıl uygulmdki ybncı ot yoğunluğunun kontrolün ltınd olduğu görülmektedir. 112

147 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Yoğunluğu Syım No Biçilmiş Fiğle Mlçlı Yoğunluk (Adet / m 2 ) I. Yıl (2005) II. Yıl (2006) Kontrol Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol 1. Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd, birinci syım hriç diğer syımlrd fiğle mlçlı ve kontroldeki genel ybncı ot yoğunluğu, isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frksız bulunmkl birlikte, kontrol prsellerindeki genel ybncı ot yoğunluğu biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ypıln prsellerdekinden dh z bulunmuştur (Şekil 4.70). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm genel ybncı ot yoğunluğu det / m 2, kontrolde ki ortlm genel ybncı ot yoğunluğu ise 92.1 det / m 2 olrk sptnmıştır. Uygulmnın I. yılınd biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd yoğunluklrı Ek 4 te verilmiştir. Deneme boyunc gerek biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsınd, gerekse kontroldeki ybncı ot türlerinin ortlm yoğunluklrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, yoğunluk bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Digitri snguinlis (L.) Scop., Echinochlo colonum (L.) Link., Cyperus rotundus L., Amrnthus retroflexus L. ve Convolvulus rvensis L., olmuştur. Bu beş türün, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ve kontrolde düzenli rlıklrl frklı trihlerde 113

148 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ belirlenen yoğunluklrı (det / m 2 ) sırsıyl Şekil 4.71, 4.72, 4.73, 4.74 ve 4.75 de verilmiştir. Yoğunluk (Adet/m 2 ) Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd genel ybncı ot yoğunluğu. Digitri snguinlis in biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 38.9 (det / m 2 ), 1.5 (det / m 2 ), ikinci syımd; 57.3 (det / m 2 ), 4.6 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 60.0 (det / m 2 ), 8.3 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 59.1 (det / m 2 ), 7.1 (det / m 2 ), beşinci syımd; 54.8 (det / m 2 ), 5.9 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. D. snguinlis in deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 54.0 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 5.5 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın D. snguinlis in yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn son syımd frk tespit edilmekle birlikte, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki yoğunluk kontrole göre oldukç yüksek bulunmuştur (Şekil 4.71). Bunun olsı nedeni örtücü bitki uygulmsınd zten vr oln D. snguinlis populsyonunun biçme işlemiyle birlikte rtışının teşvik edilmiş olmsıdır. İsttistik nlize göre uygulmlr rsınd frk bulunmmsının nedeni ise, tekerrürler rsındki vrysyonun yüksek olmsındn kynklnmktdır. 114

149 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol D. snguinlis Yoğunluğu (Adet / m 2 ) b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Digitri snguinlis (L.) Scop. (Çtl otu) yoğunluğu. Echinochlo colonum un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 6.2 (det / m 2 ), 1.3 (det / m 2 ), ikinci syımd; 11.8 (det / m 2 ), 22.2 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 16.3 (det / m 2 ), 40.8 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 12.0 (det / m 2 ), 28.6 (det / m 2 ), beşinci syımd; 9.0 (det / m 2 ), 21.2 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. E. colonum un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 11.1 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 22.8 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın E. colonum un yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.72). Cyperus rotundus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 4.8 (det / m 2 ), 19.5 (det / m 2 ), ikinci syımd; 5.9 (det / m 2 ), 21.7 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 5.9 (det / m 2 ), 23.8 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 6.4 (det / m 2 ), 25.3 (det / m 2 ), beşinci syımd; 7.3 (det / m 2 ), 22.3 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. C. rotundus un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 6.1 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 22.5 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rotundus un yoğunluğun etkisi 115

150 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmkl birlikte, kontroldeki yoğunluk biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının ltınd tespit edilmiştir (Şekil 4.73). Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol E. colonum Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Echinochlo colonum (L.) Link. (Benekli drıcn) yoğunluğu. C. rotundus Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Cyperus rotundus L. (Toplk) yoğunluğu. 116

151 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Amrnthus retroflexus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 18.5 (det / m 2 ), 0.2 (det / m 2 ), ikinci syımd; 25.3 (det / m 2 ), 4.8 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 17.6 (det / m 2 ), 7.8 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 13.6 (det / m 2 ), 5.8 (det / m 2 ), beşinci syımd; 9.6 (det / m 2 ), 3.3 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. A. retroflexus un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 16.9 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 4.4 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus un yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn ilk iki syımd frk sptnmıştır (Şekil 4.74). A. retroflexus Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) yoğunluğu. Convolvulus rvensis in biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 5.6 (det / m 2 ), 13.5 (det / m 2 ), ikinci syımd; 6.0 (det / m 2 ), 14.6 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 5.3 (det / m 2 ), 15.9 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 4.2 (det / m 2 ), 15.6 (det / m 2 ), beşinci syımd; 4.1 (det / m 2 ), 12.8 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. C. rvensis in deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 5.0 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 14.5 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu 117

152 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn bütün syımlrd frk sptnmıştır (Şekil 4.75). Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol C. rvensis Yoğunluğu (Adet / m 2 ) b b b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) yoğunluğu. Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd, genel ybncı ot yoğunluğu çısındn uygulmlr rsınd isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frk bulunmmkl birlikte, kontrol prsellerindeki genel ybncı ot yoğunluğu biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ypıln prsellerdekinden dh yüksek bulunmuştur (Şekil 4.76.). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm genel ybncı ot yoğunluğu 33.9 det / m 2, kontrolde ki ortlm genel ybncı ot yoğunluğu ise 52.7 det / m 2 olrk sptnmıştır. Uygulmnın II. yılınd biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd yoğunluklrı Ek 5 te verilmiştir. 118

153 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Yoğunluk (Adet / m 2 ) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd genel ybncı ot yoğunluğu. Deneme boyunc gerek biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsınd, gerekse kontroldeki ybncı ot türlerinin ortlm yoğunluklrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, yoğunluk bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Cyperus rotundus L., Sorghum hlepense (L.) Pers., Convolvulus rvensis L., Amrnthus retroflexus L. ve Portulc olerce L. olmuştur. Bu beş türün, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ve kontrolde düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen yoğunluklrı (det / m 2 ) sırsıyl Şekil 4.77, 4.78, 4.79, 4.80 ve 4.81 de verilmiştir. Cyperus rotundus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 3.4 (det / m 2 ), 6.1 (det / m 2 ), ikinci syımd; 6.8 (det / m 2 ), 14.0 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 6.4 (det / m 2 ), 17.7 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 5.7 (det / m 2 ), 21.9 (det / m 2 ), beşinci syımd; 6.3 (det / m 2 ), 24.3 (det / m 2 ), ltıncı syımd; 6.4 (det / m 2 ), 23.6 (det / m 2 ), yedinci syımd; 6.1 (det / m 2 ), 21.4 (det / m 2 ), sekizinci syımd; 4.6 (det / m 2 ), 18.0 (det / m 2 ), dokuzuncu syımd; 2.8 (det / m 2 ), 13.3 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. C. rotundus un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 5.4 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 17.8 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. 119

154 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ rotundus un yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmkl birlikte, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki yoğunluk kontrolün oldukç ltınd sptnmıştır (Şekil 4.77). Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol C. rotundus Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Cyperus rotundus L. (Toplk) yoğunluğu. Sorghum hlepense nin biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 0.1 (det / m 2 ), 1.9 (det / m 2 ), ikinci syımd; 1.0 (det / m 2 ), 5.0 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 4.9 (det / m 2 ), 8.1 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 9.4 (det / m 2 ), 11.0 (det / m 2 ), beşinci syımd; 12.1 (det / m 2 ), 14.2 (det / m 2 ), ltıncı syımd; 15.6 (det / m 2 ), 15.0 (det / m 2 ), yedinci syımd; 17.3 (det / m 2 ), 14.7 (det / m 2 ), sekizinci syımd; 13.7 (det / m 2 ), 11.8 (det / m 2 ), dokuzuncu syımd; 10.4 (det / m 2 ), 8.8 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. S. hlepense nin deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 9.4 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 10.0 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. hlepense nin yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.78). 120

155 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol S. hlepense Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) yoğunluğu. Convolvulus rvensis in biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 8.3 (det / m 2 ), 12.0 (det / m 2 ), ikinci syımd; 9.4 (det / m 2 ), 14.7 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 8.7 (det / m 2 ), 13.1 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 7.4 (det / m 2 ), 10.9 (det / m 2 ), beşinci syımd; 7.1 (det / m 2 ), 9.4 (det / m 2 ), ltıncı syımd; 6.9 (det / m 2 ), 8.8 (det / m 2 ), yedinci syımd; 6.1 (det / m 2 ), 7.3 (det / m 2 ), sekizinci syımd; 4.7 (det / m 2 ), 5.4 (det / m 2 ), dokuzuncu syımd; 4.2 (det / m 2 ), 4.1 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. C. rvensis in deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 7.0 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 9.5 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmkl birlikte, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki yoğunluk kontrolün ltınd sptnmıştır (Şekil 4.79). 121

156 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol C. rvensis Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) yoğunluğu. Amrnthus retroflexus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 0 (det / m 2 ), 0 (det / m 2 ), ikinci syımd; 0 (det / m 2 ), 1.3 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 1.6 (det / m 2 ), 4.4 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 3.4 (det / m 2 ), 8.8 (det / m 2 ), beşinci syımd; 6.2 (det / m 2 ), 10.6 (det / m 2 ), ltıncı syımd; 9.1 (det / m 2 ), 12.3 (det / m 2 ), yedinci syımd; 9.2 (det / m 2 ), 12.3 (det / m 2 ), sekizinci syımd; 7.8 (det / m 2 ), 10.8 (det / m 2 ), dokuzuncu syımd; 4.7 (det / m 2 ), 6.9 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. A. retroflexus un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 4.7 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 7.5 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus un yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci syımlrd frk tespit edilirken, diğer syımlrd frk bulunmmıştır (Şekil 4.80). 122

157 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol A. retroflexus Yoğunluğu (Adet / m 2 ) b b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) yoğunluğu. Portulc olerce nın biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki yoğunluğu sırsıyl birinci syımd; 0 (det / m 2 ), 0 (det / m 2 ), ikinci syımd; 0 (det / m 2 ), 0 (det / m 2 ), üçüncü syımd; 1.3 (det / m 2 ), 1.1 (det / m 2 ), dördüncü syımd; 4.1 (det / m 2 ), 2.9 (det / m 2 ), beşinci syımd; 5.4 (det / m 2 ), 6.0 (det / m 2 ), ltıncı syımd; 6.0 (det / m 2 ), 9.9 (det / m 2 ), yedinci syımd; 6.7 (det / m 2 ), 7.3 (det / m 2 ), sekizinci syımd; 3.9 (det / m 2 ), 2.6 (det / m 2 ), dokuzuncu syımd; 1.7 (det / m 2 ), 0.6 (det / m 2 ) olrk belirlenmiştir. P. olerce nın deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm yoğunluğu; 3.2 (det / m 2 ), kontroldeki ortlm yoğunluğu ise, 3.4 (det / m 2 ) olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın P. olerce nın yoğunluğun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn ltıncı ve son syımd frk sptnmış, diğer syımlrd frk bulunmmıştır (Şekil 4.81). 123

158 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ P. olerce Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Portulc olerce L. (Semiz otu) yoğunluğu. Denemenin iki yıllık ortlm genel ybncı ot yoğunluklrın bkılck olurs, I. yıl biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ypıln lnlrd genel ybncı ot yoğunluğunun (119.5 det / m 2 ) kontrolden (92.1 det / m 2 ) fzl olduğu, II. yıl ise (33.9 det / m 2 ), kontrolün (52.7 det / m 2 ) ltınd olduğu görülmektedir (Şekil 4.82). Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsınd ybncı ot yoğunluğu I. yıl kontrole göre % 29.7 ornınd rtmış, II. yıl ise, % 35.7 ornınd zlmıştır. Denemenin her iki yılınd d uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk tespit edilememiştir. Çlışmnın iki yıllık sonuçlrı genel olrk değerlendirildiğinde, Vici stiv nın biçilerek olduğu yerde mlç olrk bırkılmsı işlemi ybncı ot yoğunluğunu kontrole göre ortlm % 3 ornınd zltmıştır nck, bu frk isttistik çıdn önemsiz bulunmuştur. 124

159 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Ybncı Ot Yoğunluğu (Adet / m 2 ) ,5 92,1 52,7 33,9 I. YIL (2005) II. YIL (2006) Şekil Yıllr göre biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki genel ybncı ot yoğunluğu. Konuyl ilgili dh önce ypıln çlışmlr bkıldığınd; Cremer ve rk. (1995), örtücü bitkilerin meknik olrk biçilmek suretiyle ybncı ot kontrolünde mlç olrk kullnımını optimize etmek mcıyl yptıklrı çlışmd, kendi geliştirdikleri meknik biçme letini 17 frklı örtücü bitki türünde denemişler ve bunlr içerisinden toprk yüzeyinde dğılmdn mksimum kütle bırkn 4 türün (Trifolium incrntum, T. suberrneum, Vici grndiflor. V. villos) ybncı ot yoğunluğun etkisini rştırmışlrdır. Arştırm sonucun göre biçilerek mlç olrk bırkıln örtücü bitki uygulmsındki ybncı ot yoğunluğu geleneksel sürüm (toprk işleme) uygulmsındki ybncı ot yoğunluğundn dh z çıkmkl birlikte isttistik çıdn iki uygulm rsınd frk bulunmmıştır. Hoffmn ve rk. (1993), mısır yetiştiriciliğinde Vici villos nın biçilerek y d herbisitle kurutulrk mlç olrk uygulnmsının ybncı ot yoğunluğun etkisini rştırdıklrı çlışmd, biçilerek y d herbisitle öldürülerek mlç olrk uygulnmış örtücü bitkinin, ybncı otlu kontrole göre genel ybncı ot yoğunluğunu denemenin I. yılınd zlttığını, II. yılınd ise kontrolden frksız olduğunu bildirmişlerdir. Tesdle ve rk. (1991), toprk işlemesiz ve konvensiyonel toprk işleme sistemlerinde, örtücü 125

160 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ bitkinin herbisitle kurutulrk olduğu yerde mlç olrk kullnılmsının ybncı ot yoğunluğun etkisini rştırdıklrı çlışmd, örtücü bitki olrk çvdr (Secle cerele) ve tüylü kuş fiği (Vici villos) ni prqut uygulmsıyl kurutrk mlç etkisini incelemişlerdir. Arştırm sonucun göre toprk işlemesiz sistemde her iki örtücü bitkinin de kurutulrk mlç olrk uygulnmsı kontrole göre ybncı ot yoğunluğunu 4 yıllık çlışmnın 3 yılınd zltmmış, sdece bir yılınd zltmıştır. Konvensiyonel toprk işlemenin ypıldığı sistemde ise, denemenin 4 yılınd d ybncı ot yoğunluğund kontrole göre bir zlm tespit edilememiştir. Dh önce ypıln çlışmlrl elde edilen bulgulr kıyslndığınd, sonuçlrın benzer olduğu görülmektedir Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Ot Kplm Alnın Etkisi Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı ot genel kplm lnı Çizelge 4.14 te verilmiştir. Çizelge incelendiğinde, uygulmnın I. yılınd ybncı ot genel kplm lnının biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsınd kontrole göre dh fzl olduğu görülürken, II. yıl uygulmdki ybncı ot kplm lnının kontrolün ltınd olduğu görülmektedir. Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd, uygulmlr rsınd ybncı ot kplm lnı bkımındn isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frk bulunmmıştır. (Şekil 4.83). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm ybncı ot genel kplm lnı % 33.1, kontrolde ki ortlm ybncı ot genel kplm lnı ise % 31.0 olrk sptnmıştır. 126

161 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrındki Ybncı Ot Genel Kplm Alnı Syım No Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kplm Alnı (%) I. Yıl (2005) II. Yıl (2006) Kontrol Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol 1. Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Genel Kplm Alnı (%) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd ybncı ot genel kplm lnı. Uygulmnın I. yılınd biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd kplm lnlrı Ek 4 te verilmiştir. Deneme boyunc gerek biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsınd, gerekse kontroldeki ybncı ot türlerinin ortlm kplm lnlrı bz lınrk oluşturuln 127

162 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ sıry göre, kplm lnı bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Convolvulus rvensis L., Amrnthus retroflexus L., Sorghum hlepense (L.) Pers., Digitri snguinlis (L.) Scop. ve Cyperus rotundus L. olmuştur. Bu beş türün, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ve kontrolde düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen kplm lnlrı (%) sırsıyl Şekil 4.84, 4.85, 4.86, 4.87 ve 4.88 de verilmiştir. Convolvulus rvensis in biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 1.5, % 5.0, ikinci syımd; % 2.3, % 15.5, üçüncü syımd; % 3.1, % 20.5, dördüncü syımd; % 1.4, % 16.3, beşinci syımd; % 0.5, % 14.5 olrk belirlenmiştir. C. rvensis in deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 1.8, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 14.4 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn bütün syımlrd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.84). Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol Kplm Alnı (%) b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in kplm lnı. b b b Amrnthus retroflexus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 14.0, % 0.4, ikinci syımd; % 17.8, % 0.6, üçüncü syımd; % 19.3, % 0.8, dördüncü syımd; % 14.5, % 0.9, beşinci 128

163 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ syımd; % 11.8, % 1.3 olrk belirlenmiştir. A. retroflexus un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 15.5, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 0.8 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus un kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn bütün syımlrd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.85). Kplm Alnı (%) Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol b b b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) un kplm lnı. Sorghum hlepense nin biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 1.6, % 1.9, ikinci syımd; % 2.9, % 3.3, üçüncü syımd; % 4.8, % 6.1, dördüncü syımd; % 7.6, % 15.8, beşinci syımd; % 9.9, % 16.8 olrk belirlenmiştir. S. hlepense nin deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 5.4, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 8.8 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. hlepense nin kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.86). 129

164 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol Kplm Alnı (%) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin kplm lnı. Digitri snguinlis in biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 2.5, % 0.5, ikinci syımd; % 4.3, % 0.6, üçüncü syımd; % 7.0, % 0.8, dördüncü syımd; % 8.5, % 1.0, beşinci syımd; % 9.0, % 1.1 olrk belirlenmiştir. D. snguinlis in deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 6.3, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 0.8 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın D. snguinlis in kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn birinci ve son syım hriç diğer syımlrd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.87). Cyperus rotundus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0.5, % 5.4, ikinci syımd; % 0.5, % 5.8, üçüncü syımd; % 0.5, % 5.9, dördüncü syımd; % 0.5, % 5.4, beşinci syımd; % 0.5, % 5.4 olrk belirlenmiştir. C. rotundus un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 0.5, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 5.6 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rotundus un kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn bütün syımlrd frk tespit edilmiştir (Şekil 4.88). 130

165 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol Kplm Alnı (%) b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Digitri snguinlis (L.) Scop. (Çtl otu) in kplm lnı. b b Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol Kplm Alnı (%) b b b b b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Cyperus rotundus L. (Toplk) un kplm lnı. Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd, uygulmlr rsınd ybncı ot kplm lnı bkımındn isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frk bulunmmıştır. (Şekil 4.89.). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon 131

166 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ dönemi boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm ybncı ot genel kplm lnı % 19.3, kontrolde ki ortlm ybncı ot genel kplm lnı ise % 21.2 olrk sptnmıştır. Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Genel Kplm Alnı (%) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd ybncı ot genel kplm lnı. Uygulmnın II. yılınd biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol prsellerinde tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd kplm lnlrı Ek 5 te verilmiştir. Deneme boyunc gerek biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsınd, gerekse kontroldeki ybncı ot türlerinin ortlm kplm lnlrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, kplm lnı bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Sorghum hlepense (L.) Pers., Convolvulus rvensis L., Cyperus rotundus L., Amrnthus retroflexus L. ve Prosopis frct (Bn. nd Sol.) Mc. olmuştur. Bu beş türün, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ve kontrolde düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen kplm lnlrı (%) sırsıyl Şekil 4.90, 4.91, 4.92, 4.93 ve 4.94 te verilmiştir. Sorghum hlepense nin biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0.3, % 0.5, ikinci syımd; % 2.2, % 2.2, üçüncü syımd; % 4.3, % 4.3, dördüncü syımd; % 8.7, % 8.3, beşinci syımd; % 132

167 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 10.7, % 12.7, ltıncı syımd; % 12.3, % 14.3, yedinci syımd; % 12.7, % 16.0, sekizinci syımd; % 13.7, % 18.0, dokuzuncu syımd; % 12.3, % 17.0 olrk belirlenmiştir. S. hlepense nin deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 8.6, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 10.4 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. hlepense nin kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.90). Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Kplm Alnı (%) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin kplm lnı. Convolvulus rvensis in biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 2.7, % 2.3, ikinci syımd; % 5.7, % 5.3, üçüncü syımd; % 7.7, % 6.3, dördüncü syımd; % 9.0, % 8.0, beşinci syımd; % 7.7, % 8.3, ltıncı syımd; % 6.0, % 6.3, yedinci syımd; % 5.0, % 5.3, sekizinci syımd; % 1.7, % 2.0, dokuzuncu syımd; % 0.8, % 1.2 olrk belirlenmiştir. C. rvensis in deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 5.1, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 5.0 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in 133

168 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.91). Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Kplm Alnı (%) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in kplm lnı. Cyperus rotundus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0.3, % 1.3, ikinci syımd; % 0.7, % 2.7, üçüncü syımd; % 0.7, % 4.0, dördüncü syımd; % 1.0, % 6.0, beşinci syımd; % 1.2, % 6.0, ltıncı syımd; % 1.2, % 5.0, yedinci syımd; % 1.0, % 3.3, sekizinci syımd; % 1.0, % 1.2, dokuzuncu syımd; % 0.5, % 0.7 olrk belirlenmiştir. C. rotundus un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 0.8, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 3.4 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rotundus un kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn ikinci syım hriç diğer syımlrd frk bulunmmıştır (Şekil 4.92). 134

169 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Kplm Alnı (%) b 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Cyperus rotundus L. (Toplk) un kplm lnı Amrnthus retroflexus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0.2, % 0.2, ikinci syımd; % 0.3, % 0.3, üçüncü syımd; % 0.5, % 0.5, dördüncü syımd; % 0.8, % 0.7, beşinci syımd; % 1.3, % 1.3, ltıncı syımd; % 2.7, % 2.7, yedinci syımd; % 5.3, % 3.7, sekizinci syımd; % 5.3, % 3.3, dokuzuncu syımd; % 4.3, % 2.7 olrk belirlenmiştir. A. retroflexus un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 2.3, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 1.7 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus un kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.93). Prosopis frct nın biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki kplm lnı sırsıyl birinci syımd; % 0, % 0.2, ikinci syımd; % 0.5, % 0.2, üçüncü syımd; % 0.5, % 0.5, dördüncü syımd; % 0.7, % 0.8, beşinci syımd; % 0.7, % 1.0, ltıncı syımd; % 0.8, % 1.7, yedinci syımd; % 1.0, % 2.0, sekizinci syımd; % 1.2, % 1.5, dokuzuncu syımd; % 1.2, % 1.2 olrk belirlenmiştir. P. frct nın deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm kplm lnı; % 0.7, kontroldeki ortlm kplm lnı ise, % 1.0 olrk 135

170 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın P. frct nın kplm lnın etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.94). Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Kplm Alnı (%) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) un kplm lnı. Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Kplm Alnı (%) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Prosopis frct nın kplm lnı. 136

171 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Denemenin iki yıllık ortlm ybncı ot genel kplm lnlrın bkılck olurs, I. yıl biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ypıln lnlrd ybncı ot genel kplm lnının (% 33.1) kontrolden (% 31.0) birz fzl olduğu, II. yıl ise (% 19.3), kontrolün (% 21.2) ltınd olduğu görülmektedir (Şekil 4.95). Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsınd ybncı ot genel kplm lnı I. yıl kontrole göre % 6.8 ornınd rtmış, II. yıl ise, % 9.1 ornınd zlmıştır. Denemenin her iki yılınd d uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk tespit edilememiştir. Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Ybncı Ot Genel Kplm Alnı (%) ,1 31,0 19,3 21,2 I. YIL (2005) II. YIL (2006) Şekil Yıllr göre biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının ybncı ot genel kplm lnın etkisi. Steinmus ve rk. (2008), bğ lnlrınd örtücü bitkiyle mlçlmnın konvensiyonel ybncı ot yönetimine bir lterntif olbileceği yönünde yptıklrı rştırmd, örtücü bitki olrk yulf (Aven stiv), fiğ (Vici benghlensis) ve yulf-fiğ krışımını kullnmışlr ve örtücü bitkileri belirli bir boy geldikten sonr biçerek olduklrı yere mlç olrk bırkmışlrdır. Sonuç olrk ybncı otlrın kplm lnı bkımındn, uygulmlr rsınd frk tespit edilememiştir. Brberi ve Mzzoncini (2001), frklı örtücü bitki türlerini (Trifolium incrntum,t. subterrneum, Secle cerele) herbisitle kurutrk olduklrı yerde mlç olrk uyguldıklrı çlışmd, bu uygulmnın denemenin her üç yılınd d ybncı 137

172 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ otlrın kplm lnını kontrole göre zltmdığını, benzer şekilde ybncı ot yoğunluğund d kontrole ornl bir zlmnın söz konusu olmdığını bildirmişlerdir. Dh önce ypıln çlışmlrdn d görüleceği üzere, denemeden elde edilen bulgulr benzerlik göstermektedir Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Ot Boyun Etkisi Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ve kontrol prsellerinde tespit edilen genel ybncı ot boyu (cm) Çizelge 4.15 de verilmiştir. Çizelge incelendiğinde, denemenin yürütüldüğü her iki yıld d biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ile kontrol rsınd ybncı ot boyu çısındn önemli bir frk olmdığı görülmektedir. Çizelge Biçilmiş Fiğle Mlçlm ve Kontrol Uygulmlrındki Genel Ybncı Ot Boyu Syım No Biçilmiş Fiğle Mlçlm Ybncı Ot Boyu (cm) I. Yıl (2005) II. Yıl (2006) Kontrol Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol 1. Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Denemenin I. yılınd, biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrı rsınd genel ybncı ot boyu çısındn isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frk bulunmmıştır. Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm genel ybncı ot boyu 138

173 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 13.6 cm, kontrolde ki ortlm genel ybncı ot boyu ise 13.1 cm bulunmuştur (Şekil 4.96). Genel Ybncı Ot Boyu (cm) Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd genel ybncı ot boyu. Denemenin I. yılınd deneme lnınd bskın durumd bulunn beş ybncı ot türü (Amrnthus retroflexus L., Cyperus rotundus L., Sorghum hlepense (L.) Pers., Convolvulus rvensis L., Digitri snguinlis (L.) Scop.) nün düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen boylrı (cm) sırsıyl Şekil 4.97, 4.98, 4.99, ve de verilmiştir. Amrnthus retroflexus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 11.9 cm, 5.9 cm, ikinci syımd; 16.7 cm, 10.3 cm, üçüncü syımd; 19.5 cm, 13.8 cm, dördüncü syımd; 23.6 cm, 16.2 cm, beşinci syımd; 25.2 cm, 17.3 cm olrk belirlenmiştir. A. retroflexus un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm boyu; 19.4 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 12.7 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus un boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.97). 139

174 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) un boyu. Cyperus rotundus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 10.4 cm, 12.8 cm, ikinci syımd; 15.6 cm, 19.8 cm, üçüncü syımd; 19.2 cm, 24.2 cm, dördüncü syımd; 19.8 cm, 24.9 cm, beşinci syımd; 18.6 cm, 22.3 cm olrk belirlenmiştir. C. rotundus un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm boyu; 16.7 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 20.8 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rotundus un boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn üçüncü ve dördüncü syımlrd frk sptnmıştır (Şekil 4.98). Sorghum hlepense nin biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 12.8 cm, cm, ikinci syımd; 30.6 cm, 32.8 cm, üçüncü syımd; 60.2 cm, 64.6 cm, dördüncü syımd; 80.9 cm, 87.6 cm, beşinci syımd; 77.6 cm, 79.3 cm olrk belirlenmiştir. S. hlepense nin deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm boyu; 52.4 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 55.7 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. hlepense nin boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.99). 140

175 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol Ybncı Ot Boyu (cm) b b 0 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Cyperus rotundus L. (Toplk) un boyu. Ybncı Ot Boyu (cm) Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin boyu. 141

176 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Convolvulus rvensis in biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 6.5 cm, 7.4. cm, ikinci syımd; 10.2 cm, 11.3 cm, üçüncü syımd; 18.6 cm, 20.2 cm, dördüncü syımd; 20.1 cm, 22.6 cm, beşinci syımd; 20.0 cm, 22.1 cm olrk belirlenmiştir. C. rvensis in deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm boyu; 15.1 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 16.7 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.100). Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in boyu. Digitri snguinlis in biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 3.5 cm, 3.0. cm, ikinci syımd; 8.4 cm, 7.2 cm, üçüncü syımd; 12.8 cm, 11.3 cm, dördüncü syımd; 14.2 cm, 13.5 cm, beşinci syımd; 15.0 cm, 14.2 cm olrk belirlenmiştir. D. snguinlis in deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm boyu; 10.8 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 9.8 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın D. snguinlis in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.101). 142

177 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının I. yılınd Digitri snguinlis (L.) Scop. (Çtl otu) in boyu. Denemenin II. yılınd, biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrı rsınd genel ybncı ot boyu çısındn isttistik olrk P 0.05 seviyesinde frk bulunmmıştır (Şekil 4.102). Ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, vejetsyon dönemi boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm genel ybncı ot boyu 18.3 cm, kontrolde ki ortlm genel ybncı ot boyu ise 20.6 cm bulunmuştur. Denemenin II. yılınd deneme lnınd bskın durumd bulunn beş ybncı ot türü (Sorghum hlepense (L.) Pers., Convolvulus rvensis L., Cyperus rotundus L., Amrnthus retroflexus L., Prosopis frct (Bn. nd Sol.) Mc.) nün düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen boylrı (cm) sırsıyl Şekil 4.103, 4.104, 4.105, ve de verilmiştir. 143

178 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Genel Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd genel ybncı ot boyu. Sorghum hlepense nin biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 12.2 cm, 9.6 cm, ikinci syımd; 31.4 cm, 30.3 cm, üçüncü syımd; 54.2 cm, 55.8 cm, dördüncü syımd; 75.3 cm, 85.3 cm, beşinci syımd; 82.0 cm, 91.5 cm, ltıncı syımd; 83.8 cm, 94.1 cm, yedinci syımd; 81.8 cm, 92.4 cm, sekizinci syımd; 78.6 cm, 89.8 cm, dokuzuncu syımd; 78.0 cm, 89.0 cm olrk belirlenmiştir. S. hlepense nin deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm boyu; 64.1 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 70.9 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın S. hlepense nin boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.103). Convolvulus rvensis in biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 5.5 cm, 6.2 cm, ikinci syımd; 9.4 cm, 10.4 cm, üçüncü syımd; 16.3 cm, 18.6 cm, dördüncü syımd; 21.4 cm, 23.9 cm, beşinci syımd; 23.8 cm, 25.6 cm, ltıncı syımd; 25.2 cm, 27.9 cm, yedinci syımd; 26.1 cm, 28.3 cm, sekizinci syımd; 26.8 cm, 29.1 cm, dokuzuncu syımd; 27.0 cm, 29.8 cm olrk belirlenmiştir. C. rvensis in deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm boyu; 20.2 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 144

179 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 22.2 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rvensis in boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.104). Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin boyu. Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in boyu. 145

180 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Cyperus rotundus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 4.5 cm, 5.5 cm, ikinci syımd; 8.8 cm, 9.4 cm, üçüncü syımd; 13.2 cm, 14.2 cm, dördüncü syımd; 16.4 cm, 18.9 cm, beşinci syımd; 18.9 cm, 22.1 cm, ltıncı syımd; 20.1 cm, 23.8 cm, yedinci syımd; 20.0 cm, 22.6 cm, sekizinci syımd; 19.8 cm, 21.4 cm, dokuzuncu syımd; 19.6 cm, 20.9 cm olrk belirlenmiştir. C. rotundus un deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm boyu; 15.7 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 17.6 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın C. rotundus un boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.105). Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Cyperus rotundus L. (Toplk) un boyu. Amrnthus retroflexus un biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 2.3 cm, 2.0 cm, ikinci syımd; 5.1 cm, 4.5 cm, üçüncü syımd; 9.6 cm, 8.2 cm, dördüncü syımd; 14.2 cm, 14.6 cm, beşinci syımd; 16.4 cm, 17.4 cm, ltıncı syımd; 18.8 cm, 19.1 cm, yedinci syımd; 18.2 cm, 18.6 cm, sekizinci syımd; 18.0 cm, 18.2 cm, dokuzuncu syımd; 17.9 cm, 18.0 cm olrk belirlenmiştir. A. retroflexus un deneme boyunc biçilmiş fiğle 146

181 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ mlçlm uygulmsındki ortlm boyu; 13.4 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 13.4 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın A. retroflexus un boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.106). Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Ybncı Ot Boyu (cm) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Amrnthus retroflexus L. (Horozibiği) un boyu. Prosopis frct nın biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki boyu sırsıyl birinci syımd; 4.5 cm, 4.0 cm, ikinci syımd; 8.4 cm, 9.2 cm, üçüncü syımd; 13.5 cm, 15.3 cm, dördüncü syımd; 16.7 cm, 18.6 cm, beşinci syımd; 23.2 cm, 24.0 cm, ltıncı syımd; 28.6 cm, 29.3 cm, yedinci syımd; 30.4 cm, 31.4 cm, sekizinci syımd; 31.2 cm, 31.8 cm, dokuzuncu syımd; 32.0 cm, 32.0 cm olrk belirlenmiştir. P. frct nın deneme boyunc biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ortlm boyu; 20.9 cm, kontroldeki ortlm boyu ise, 21.7 cm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlrın P. frct nın boyun etkisi bkımındn P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.107). 147

182 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Ybncı Ot Boyu (cm) Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının II. yılınd Prosopis frct nın boyu. Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının ybncı ot boyun etkisi genel olrk değerlendirildiğinde, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki genel ybncı ot boyunun ybncı otlu kontrole göre I. yıl % 4.2 ornınd dh fzl olduğu, II. yıl ise, % 11.1 ornınd kontrolün şğısınd kldığı sptnmıştır (Şekil 4.108). İki yılın ortlmsını ldığımızd, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki genel ybncı ot boyunun (16.0 cm), kontroldeki genel ybncı ot boyun (16.8 cm) neredeyse eşit olduğu görülmektedir. Denemenin her iki yılınd d genel ybncı ot boyu bkımındn uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk tespit edilememiştir. 148

183 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlı Kontrol Genel Ybncı Ot Boyu (cm) ,6 18,3 13,6 13,1 I. YIL (2005) II. YIL (2006) Şekil Yıllr göre biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki ortlm genel ybncı ot boyu Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Otlrın Yş ve Kuru Ağırlığın Etkisi Denemenin I. yılınd biçilmiş fiğle mlçlm ve kontroldeki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrı Şekil d verilmiştir. Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ypıln prsellerdeki ybncı otlrın ortlm yş ğırlığı g / m 2, kuru ğırlığı ise, 91.4 g / m 2, kontroldekilerin yş ğırlığı, g / m 2, kuru ğırlığı ise, 85.3 g / m 2 olrk tespit edilmiştir. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlr P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frksız bulunmuştur. Denemenin II. yılınd biçilmiş fiğle mlçlm ve kontroldeki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrı Şekil d verilmiştir. Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ypıln prsellerdeki ybncı otlrın ortlm yş ğırlığı g / m 2, kuru ğırlığı ise, 38.5 g / m 2, kontroldekilerin yş ğırlığı, g / m 2, kuru ğırlığı ise, g / m 2 olrk tespit edilmiştir. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, uygulmlr P 0.05 seviyesinde isttistik çıdn frklı bulunmuştur. 149

184 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol Ağırlık (g / m 2 ) Yş Ağırlık Kuru Ağırlık Şekil Denemenin I. yılınd (2005) biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrı. Biçilmiş Fiğle Mlçlm Kontrol b 350 Ağırlık (g / m 2 ) b 50 0 Yş Ağırlık Kuru Ağırlık Şekil Denemenin II. yılınd (2006) biçilmiş fiğle mlçlm ve kontrol uygulmlrındki ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrı. Denemenin iki yıllık sonuçlrı genel olrk değerlendirildiğinde, biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsı ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrını kontrole göre sırsıyl 150

185 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ % 27.9 ve % 29.9 ornınd zltmkl birlikte, Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk yoktur (Şekil 4.111). Ybncı Ot Biyo Kütlesindeki Azlm (%) Biçilmiş Fiğle Mlçlm Yş Ağırlıktki Azlm Kontrol Kuru Ağırlıktki Azlm Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının ybncı otlrın yş ve kuru ğırlığındki zlmy etkisi. Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının ybncı otlrın yş ve kuru ğırlıklrın etkisi denemenin I. ve II. yıllrınd frklı olmuş, I. yıl kontrolden frksız bulunurken, II. yıl ybncı otlrın biyo kütlesi kontrolün ltınd sptnmıştır. Hoffmn ve rk. (1993), tüylü kuş fiği (Vici villos) ni biçerek ve herbisitle öldürmek suretiyle olduğu yerde mlç olrk bırkmışlr ve her iki uygulmnın ybncı otlu kontrole göre toplm ybncı ot biyo kütlesine etkisini rştırmışlrdır. Arştırm sonucun göre, denemenin her iki yılınd d uygulmlrın kontrolden frklı çıkmdığını, yni ybncı ot biyo kütlesini zltmdığını bildirmişlerdir. Cremer ve rk. (1995), dört frklı örtücü bitki türünü (Trifolium incrntum, T. suberrneum, Vici grndiflor. V. villos) meknik olrk biçerek mlç olrk kullnmk suretiyle ybncı ot kontrolüne etkisini rştırdıklrı çlışmd, örtücü bitkilerin biçilerek mlç olrk uygulnmsı konvensiyonel toprk işlemeye göre geniş yprklı ybncı otlrın kuru ğırlığını zltmış nck dr yprklı ybncı otlrın kuru ğırlığınd bir değişime neden olmmıştır. Tesdle ve rk. (1991), 151

186 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ örtücü bitkilerin (Secle cerele, Vici villos) herbisitle kurutulrk mlç olrk uygulnmsı işleminin ybncı otlrın biyo kütlesini etkilemediğini, örtücü bitki uygulnmmış kontroldeki ybncı otlrın biyo kütlesiyle eşit ornd gelişme gösterdiklerini bildirmişlerdir. Denemeden elde edilen sonuçlrl dh önce ypıln çlışmlr bu çıdn benzerlik göstermektedir Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmsının Ybncı Ot Kontrolüne Etkisi Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının ybncı otlu kontrole göre, ybncı otlnmyı ne ornd bskı ltın ldığını ve etkili olduğunu belirlemek için kontroldeki ve biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsındki ybncı ot genel kplm lnlrı bz lınmış ve kontroldeki kplm lnın ornlnrk hesplnmıştır. Bun göre denemenin iki yıllık sonuçlrı genel olrk değerlendirildiğinde biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının ybncı ot kontrolü bkımındn ybncı otlu kontrolden frklı olmdığı ve uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk bulunmdığı tespit edilmiştir (Şekil 4.112) Kontrol Örtücü Bitki Ybncı Ot Kontrolü (%) I. YIL II. YIL (2005) (2006) Şekil Biçilmiş fiğle mlçlm uygulmsının yıllr göre ybncı ot kontrolüne etkisi. 152

187 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Dh önce ypıln birçok çlışmd (Tesdle ve rk. (1991), Hoffmn ve rk. (1993), Cremer ve rk. (1995), Brberi ve Mzzoncini (2001), Steinmus ve rk. (2008)) benzer şekilde biçilerek y d herbisitle kurutulduktn sonr mlç olrk kullnıln örtücü bitkilerin gerek ybncı ot yoğunluğu ve kplm lnı, gerekse biyo kütlesi çısındn kontrolden çok frklı sonuçlr vermediği, bu metotl bşrılı ybncı ot kontrolü sğlmk için toprk üzerinde bırkıln örtücü bitki rtıklrının mümkün olduğunc yoğun olmsı gerektiği, nck bu şekilde ybncı ot populsyonund bir zlmnın meydn gelebileceği ve bu metott en önemli fktörlerden birinin toprk yüzeyinde kln mlç mterylinin ışık geçirmezliği olduğu ifde edilmiştir Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprktki Besin Elementlerine ve Bzı Toprk Özelliklerine Etkileri Örtücü bitki uygulmsı, rdındn biçilerek olduğu yere mlç olrk bırkılmsı ve dh sonr toprğ krıştırılmsı işlemlerinin toprktki mkro (N, P, K) ve bzı mikro (Fe, Cu, Zn, Mn) besin elementlerinin miktrını ve toprğın orgnik mdde, ph, tuzluluk ve kireç içeriğini nsıl etkilediğini tespit etmek mcıyl denemeden önce ve her yıl deneme sonund lınn toprk örneklerinin nliz sonuçlrı sırsıyl değerlendirilmiştir Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Azot İçeriğine Etkisi Deneme lnınd di fiğ (Vici stiv L.) in önce örtücü bitki, sonr biçilerek mlç olrk uygulnmsı rdındn toprğ krıştırılmsı işlemini genel olrk fiğ uygulmsı şeklinde dlndırck olursk, fiğ uygulmsı ypıln lnd denemenin her üç yılınd d ybncı otlu kontrole göre toprktki zot (%) miktrının dh fzl olduğu görülmektedir (Şekil 4.113). Fiğ uygulmsınd toprktki zot ornı yıllr göre sırsıyl I. yıl; % 0.090, II. yıl; % 0.088, III. yıl; % 0.095, kontrolde ise, I. yıl; 153

188 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ % 0.068, II. yıl; % 0.060, III. yıl; % olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk bulunmmıştır. Fiğ Uygulmsı Kontrol Azot (%) 0,140 0,120 0,100 0,080 0,060 0,040 0,020 0,000 I. Yıl II. Yıl III. Yıl (2004) (2005) (2006) Şekil Fiğ uygulmsının toprktki zot miktrın etkisi. Deneme öncesiyle üç yıllık deneme sonund, toprktki zot miktrlrı kıyslndığınd, fiğ uygulmsının toprktki zot miktrını (% 0.095) rtırdığını, kontroldeki (% 0.074) zot miktrının ise deneme öncesiyle (% 0.071) hemen hemen ynı olduğu ve isttistik çıdn rlrınd frk olmdığı görülmüştür (Şekil 4.114). Fiğ uygulmsı ypıln lnlrd toprktki zot miktrının yüksek çıkmsı di fiğin bir bklgil bitkisi olmsı ve hvnın serbest zotunu toprğ fiske etme özelliğine ship olmsı nedeniyle beklenen bir sonuçtur. 154

189 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Azot (% N) Azot (%) 0,14 0,12 0,10 0,08 0,06 b b 0,04 0,02 0,00 Kontrol Fiğ Uygulmsı Denemeden Önce Denemeden Sonr Şekil Deneme öncesi ve sonrsınd toprktki zot miktrı Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Fosfor İçeriğine Etkisi Fiğ uygulmsı ypıln lnlrl ypılmyn kontrol prsellerinde toprğın fosfor (P 2 O 5 ) içeriği (kg / d) bkımındn önemli bir frkın olmdığı belirlenmiştir. Fiğ uygulmsınd toprktki fosfor miktrı yıllr göre sırsıyl I. yıl; kg/d, II. yıl; kg/d, III. yıl; kg/d, kontrolde ise, I. yıl; kg/d, II. yıl; kg/d, III. yıl; kg/d olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk bulunmmıştır (Şekil 4.115). Deneme öncesiyle üç yıllık deneme sonund, toprktki fosfor miktrlrı kıyslndığınd, gerek fiğ uygulmsınd (15.50 kg/d), gerekse kontrolde (13.22 kg/d) toprktki fosfor miktrı deneme öncesine (5.85 kg/d) göre rtmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre, deneme öncesiyle sonrsı rsındki frk isttistik çıdn önemli bulunmuştur (Şekil 4.116). 155

190 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Fiğ Uygulmsı Kontrol 25 Fosfor (P2O5 Kg / d) I. Yıl II. Yıl III. Yıl (2004) (2005) (2006) Şekil Fiğ uygulmsının toprktki fosfor miktrın etkisi. Fosfor (P 2 O 5 kg / d) Fosfor (P2O5 kg / d) b Kontrol b Fiğ Uygulmsı Denemeden Önce Denemeden Sonr Şekil Deneme öncesi ve sonrsınd toprktki fosfor miktrı. 156

191 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Potsyum İçeriğine Etkisi Fiğ uygulmsı ypıln lnlrl ypılmyn kontrol prsellerinde toprğın potsyum (K 2 O) içeriği (kg/d) bkımındn bir frkın olmdığı görülmektedir (Şekil 4.117). Fiğ uygulmsınd toprktki potsyum miktrı yıllr göre sırsıyl I. yıl; kg/d, II. yıl; kg/d, III. yıl; kg/d, kontrolde ise, I. yıl; kg/d, II. yıl; kg/d, III. yıl; kg/d olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk bulunmmıştır. Fiğ Uygulmsı Kontrol Potsyum (K2O kg / d) I. Yıl II. Yıl III. Yıl (2004) (2005) (2006) Şekil Fiğ uygulmsının toprktki potsyum miktrın etkisi. Deneme öncesiyle üç yıllık deneme sonund, toprktki potsyum miktrlrı kıyslndığınd, gerek fiğ uygulmsınd (169.8 kg/d), gerekse kontrolde (168.6 kg/d) toprktki potsyum miktrı deneme öncesine (171.7 kg/d) göre değişmemiştir. (Şekil ). Duncn çoklu krşılştırm testine göre, deneme öncesiyle sonrsı rsınd isittistik çıdn frk yoktur. 157

192 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Potsyum (K 2 O kg / d) Potsyum (K2O kg / d) Kontrol Fiğ Uygulmsı Denemeden Önce Denemeden Sonr Şekil Deneme öncesi ve sonrsınd toprktki potsyum miktrı Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Demir İçeriğine Etkisi Fiğ uygulmsı ypıln lnlrl ypılmyn kontrol prsellerinde toprğın demir içeriği (ppm) bkımındn önemli bir frkın olmdığı belirlenmiştir (Şekil 4.119). Fiğ uygulmsınd toprktki demir miktrı yıllr göre sırsıyl I. yıl; 2.15 ppm, II. yıl; 2.31 ppm, III. yıl; 2.10 ppm, kontrolde ise, I. yıl; 2.12 ppm, II. yıl; 2.21 ppm, III. yıl; 2.06 ppm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk bulunmmıştır. Deneme öncesiyle üç yıllık deneme sonund, toprktki demir miktrlrı kıyslndığınd, gerek fiğ uygulmsınd (2.10 ppm), gerekse kontrolde (2.06 ppm) toprktki demir miktrı deneme öncesine (2.11 ppm) göre değişmemiştir. (Şekil 4.120). Duncn çoklu krşılştırm testine göre, deneme öncesiyle sonrsı rsınd isittistik çıdn frk yoktur. 158

193 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Demir (ppm) 2,75 2,50 2,25 2,00 1,75 1,50 1,25 1,00 0,75 0,50 0,25 0,00 Fiğ Uygulmsı Kontrol I. Yıl (2004) II. Yıl (2005) III. Yıl (2006) Şekil Fiğ uygulmsının toprktki demir miktrın etkisi. Demir (ppm) 3,00 2,50 Demir (ppm) 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 Kontrol Fiğ Uygulmsı Denemeden Önce Denemeden Sonr Şekil Deneme öncesi ve sonrsınd toprktki demir miktrı. 159

194 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Çinko İçeriğine Etkisi Fiğ uygulmsı ypıln lnd kontrol prsellerine göre toprğın çinko içeriği (ppm) dh yüksek bulunmuştur (Şekil 4.121). Fiğ uygulmsınd toprktki çinko miktrı yıllr göre sırsıyl I. yıl; 0.60 ppm, II. yıl; 0.77 ppm, III. yıl; 0.83 ppm, kontrolde ise, I. yıl; 0.46 ppm, II. yıl; 0.34 ppm, III. yıl; 0.60 ppm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd I. ve III. yıllrd isttistik çıdn frk görülmezken, II. yıl d frk sptnmıştır. Fiğ Uygulmsı Kontrol Çinko (ppm) 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 b 0,2 0,0 I. Yıl II. Yıl III. Yıl (2004) (2005) (2006) Şekil Fiğ uygulmsının toprktki çinko miktrın etkisi. Deneme öncesiyle üç yıllık deneme sonund, toprktki çinko miktrlrı kıyslndığınd, gerek fiğ uygulmsınd (0.83 ppm), gerekse kontrolde (0.60 ppm) toprktki çinko miktrı deneme öncesine (0.27 ppm) göre rtmıştır. (Şekil 4.122). Duncn çoklu krşılştırm testine göre, deneme öncesiyle sonrsı rsınd isittistik çıdn frk vrdır. 160

195 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çinko (ppm) 1,2 b Çinko (ppm) 1 0,8 0,6 0,4 b 0,2 0 Kontrol Fiğ Uygulmsı Denemeden Önce Denemeden Sonr Şekil Deneme öncesi ve sonrsınd toprktki çinko miktrı Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Mngn İçeriğine Etkisi Fiğ uygulmsı ypıln lnlrl kontrol prsellerinde toprğın mngn içeriği (ppm) bkımındn önemli bir frkın olmdığı belirlenmiştir (Şekil 4.123). Fiğ uygulmsınd toprktki mngn miktrı yıllr göre sırsıyl I. yıl; 13.2 ppm, II. yıl; 15.9 ppm, III. yıl; 16.0 ppm, kontrolde ise, I. yıl; 12.2 ppm, II. yıl; 13.5 ppm, III. yıl; 13.4 ppm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk bulunmmıştır. Deneme öncesiyle üç yıllık deneme sonund, toprktki mngn miktrlrı kıyslndığınd, fiğ uygulmsınd (16.0 ppm) toprktki mngn miktrının rttığı, kontrolde (13.4 ppm) ise, deneme öncesine (11.9 ppm) göre önemli bir rtışın meydn gelmediği ve isttistik çıdn deneme öncesi ile deneme sonrsı kontrolde frk olmdığı görülmüştür (Şekil 4.124). 161

196 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Fiğ Uygulmsı Kontrol 25 Mngn (ppm) I. Yıl II. Yıl III. Yıl (2004) (2005) (2006) Şekil Fiğ uygulmsının toprktki mngn miktrın etkisi. Mngn (ppm) Mngn (ppm) b Kontrol b Fiğ Uygulmsı Denemeden Önce Denemeden Sonr Şekil Deneme öncesi ve sonrsınd toprktki mngn miktrı. 162

197 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Bkır İçeriğine Etkisi Fiğ uygulmsı ypıln lnlrl kontrol prsellerinde toprğın bkır içeriği (ppm) bkımındn bir frkın olmdığı belirlenmiştir (Şekil 4.125). Fiğ uygulmsınd toprktki bkır miktrı yıllr göre sırsıyl I. yıl; 1.53 ppm, II. yıl; 1.58 ppm, III. yıl; 1.60 ppm, kontrolde ise, I. yıl; 1.48 ppm, II. yıl; 1.58 ppm, III. yıl; 1.58 ppm olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk bulunmmıştır. Fiğ Uygulmsı Kontrol 2,5 2,0 Bkır (ppm) 1,5 1,0 0,5 0,0 I. Yıl II. Yıl III. Yıl (2004) (2005) (2006) Şekil Fiğ uygulmsının toprktki bkır miktrın etkisi. Deneme öncesiyle üç yıllık deneme sonund, toprktki bkır miktrlrı kıyslndığınd, gerek fiğ uygulmsınd (1.60 ppm), gerekse kontrolde (1.58 ppm) toprktki bkır miktrının deneme öncesine (1.46 ppm) göre çok fzl değişmediği ve uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk olmdığı görülmüştür (Şekil 4.126). 163

198 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Bkır (ppm) 2,5 2,0 Bkır (ppm) 1,5 1,0 0,5 0,0 Kontrol Fiğ Uygulmsı Denemeden Önce Denemeden Sonr Şekil Deneme öncesi ve sonrsınd toprktki bkır miktrı Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Orgnik Mdde İçeriğine Etkisi Fiğ uygulmsı ypıln lnlrd toprğın orgnik mdde içeriği (%) kontrolden dh yüksek bulunmuştur (Şekil 4.127). Fiğ uygulmsınd toprktki orgnik mdde miktrı yıllr göre sırsıyl I. yıl; % 1.33, II. yıl; % 1.33, III. yıl; % 1.48, kontrolde ise, I. yıl; % 1.18, II. yıl; % 1.17, III. yıl; % 1.32 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk bulunmmıştır. Deneme öncesiyle üç yıllık deneme sonund, toprktki orgnik mdde miktrlrı kıyslndığınd, gerek fiğ uygulmsınd (% 1.48), gerekse kontrolde (% 1.32) toprktki orgnik mdde miktrının deneme öncesine (% 1.46) göre çok fzl değişmediği ve uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk olmdığı görülmüştür (Şekil 4.128). 164

199 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Fiğ Uygulmsı Kontrol Orgnik Mdde (%) 2,0 1,8 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 I. Yıl (2004) II. Yıl (2005) III. Yıl (2006) Şekil Fiğ uygulmsının toprktki orgnik mdde miktrın etkisi. Orgnik Mdde (%) Orgnik Mdde (%) 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Kontrol Fiğ Uygulmsı Denemeden Önce Denemeden Sonr Şekil Deneme öncesi ve sonrsınd toprktki orgnik mdde miktrı. 165

200 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprğın Kireç İçeriğine Etkisi Fiğ uygulmsı ypıln lnlrl kontrol prsellerinde toprğın kireç içeriği (% CCO 3 ) bkımındn bir frkın olmdığı belirlenmiştir (Şekil 4.129). Fiğ uygulmsınd toprktki kireç miktrı yıllr göre sırsıyl I. yıl; % 1.60, II. yıl; % 1.59, III. yıl; % 1.55, kontrolde ise, I. yıl; % 1.62, II. yıl; % 1.62, III. yıl; % 1.56 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk bulunmmıştır. Fiğ Uygulmsı Kontrol 3,0 Kireç (% CCO3) 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 I. Yıl II. Yıl III. Yıl (2004) (2005) (2006) Şekil Fiğ uygulmsının toprktki kireç miktrın etkisi. Deneme öncesiyle üç yıllık deneme sonund, toprktki kireç miktrlrı kıyslndığınd, gerek fiğ uygulmsınd (% 1.55), gerekse kontrolde (% 1.56) toprktki kireç miktrının deneme öncesine (% 1.34) göre çok fzl değişmediği ve uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk olmdığı görülmüştür (Şekil 4.130). 166

201 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Kireç (%) 2,5 2 Kireç (%) 1,5 1 0,5 0 Kontrol Fiğ Uygulmsı Denemeden Önce Denemeden Sonr Şekil Deneme öncesi ve sonrsınd toprktki kireç miktrı Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprk ph sın Etkisi Fiğ uygulmsı ypıln lnlrl kontrol prsellerinde toprk ph sı bkımındn bir frkın olmdığı belirlenmiştir (Şekil 4.131). Fiğ uygulmsınd toprk ph sı yıllr göre sırsıyl I. yıl; 7.35, II. yıl; 7.26, III. yıl; 7.28, kontrolde ise, I. yıl; 7.30, II. yıl; 7.39, III. yıl; 7.34 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk bulunmmıştır. Deneme öncesiyle üç yıllık deneme sonundki, toprk ph sı kıyslndığınd, gerek fiğ uygulmsınd (7.28), gerekse kontroldeki (7.34) toprk ph sının deneme öncesine (7.30) göre çok fzl değişmediği ve uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk olmdığı görülmüştür (Şekil 4.132). 167

202 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 8,0 Fiğ Uygulmsı Kontrol 7,0 6,0 5,0 ph 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 I. Yıl II. Yıl III. Yıl (2004) (2005) (2006) Şekil Fiğ uygulmsının toprk ph sın etkisi. ph ph 7,50 7,45 7,40 7,35 7,30 7,25 7,20 7,15 7,10 7,05 7,00 6,95 Kontrol Fiğ Uygulmsı Denemeden Önce Denemeden Sonr Şekil Deneme öncesi ve sonrsındki toprk ph sı. 168

203 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Örtücü Bitki ve Biçilmiş Fiğle Mlçlm Uygulmlrının Toprk Tuzluluğun Etkisi Fiğ uygulmsı ypıln lnlrl kontrol prsellerinde toprk tuzluluğu bkımındn önemli bir frkın olmdığı belirlenmiştir (Şekil 4.133). Fiğ uygulmsınd toprktki tuz ornı yıllr göre sırsıyl I. yıl; % 0.13, II. yıl; % 0.11, III. yıl; % 0.13, kontrolde ise, I. yıl; % 0.12, II. yıl; % 0.10, III. yıl; % 0.12 olrk sptnmıştır. Duncn çoklu krşılştırm testine göre uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk bulunmmıştır. Fiğ Uygulmsı Kontrol 0,16 0,14 0,12 Tuzluluk (%) 0,10 0,08 0,06 0,04 0,02 0,00 I. Yıl II. Yıl III. Yıl (2004) (2005) (2006) Şekil Fiğ uygulmsının toprk tuzluluğun etkisi. Deneme öncesiyle üç yıllık deneme sonundki, toprk tuzluluğu kıyslndığınd, gerek fiğ uygulmsınd (% 0.13), gerekse kontroldeki (% 0.12) toprk tuzluluğunun deneme öncesine (% 0.08) göre rttığı ve rdki frkın isttistik çıdn önemli olduğu görülmüştür (Şekil 4.134). 169

204 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Tuzluluk (%) 0,16 0,14 0,12 0,10 0,08 0,06 0,04 0,02 0,00 Tuzluluk (%) b Kontrol b Fiğ Uygulmsı Denemeden Önce Denemeden Sonr Şekil Deneme öncesi ve sonrsındki toprk tuzluluğu. Fiğ uygulmsı olrk özetlediğimiz; di fiğin örtücü bitki olrk kullnılmsı, rdındn biçilerek mlç olrk bekletilmesi, rdındn toprğ krıştırılmsı işleminin toprğın mkro ve mikro besin elementleri ile bzı toprk özelliklerine etkisini özet olrk değerlendirecek olursk, fiğ uygulmsının deneme öncesine göre toprktki zot miktrını % 33.8, fosfor miktrını % 164.9, çinko miktrını % 205.6, mngn miktrını % 33.7 ve toprk tuzluluğunu % 60.3 ornınd rtırdığı görülmüştür. Özellikle çinko değerlerinin bu uygulm sonucund yüksek çıkmsı, Çukurov koşullrınd eksikliği görülen bu element çısındn oldukç önemlidir. Konuyl ilgili dh önce ypıln çlışmlr bktığımızd; Ait ve rk. (2004), toprk işlemesiz mısır yetiştiriciliğinde örtücü bitki olrk di fiğ (Vici stiv), kr yulf (Aven strigos) ve turpun (Rphnus stivus) yrı yrı ve krışım hlindeki biyo rezidülerinin toprktki zot dinmiğine etkisini rştırdıklrı çlışmd, tek bşın Vici stiv uygulmsının toprğın 0-5, 5-15, 15-30, ve cm derinliğindeki toplm minerl zotu diğer uygulmlrdn dh fzl rtırdığı ve denemenin dh birinci yınd di fiğin toprktki zot miktrını diğer uygulmlr göre 30 kg / h dn dh fzl rtırdığını bildirmişlerdir. Kuo ve Jellum (2002), yrı yrı ve ikili krışımlr hlinde örtücü bitki (Secle cerele, Lolium multiflorum, ve Vici villos subsp. villos) uygulmlrının toprktki zot miktrın etkisini 170

205 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ rştırdıklrı çlışmd, toplm zot kümülsyonunun en fzl fiğ uygulmsındn elde edildiğini bildirmişlerdir. Steenwerth ve Belin (2008), örtücü bitki uygulmsı ve toprk işlemenin, toprktki zot dinmiklerine ve mikrobiyolojik fonksiyonlr etkilerini rştırdıklrı çlışmd, işlenen toprkt nitrt seviyesi dh yüksek iken, örtücü bitki uygulnn toprklrd monyum miktrının toprk işlemeye göre 2-3 kt dh fzl olduğu ve benzer şekilde nitrifiksyon, zot minerlizsyonu ve denitrifiksyonun ve dolyısıyl mikrobiyl fonksiyonlrın toprk işlemeye ornl 2 il 4 kt rttığını bildirmişlerdir. Frnchini ve rk. (2004), örtücü bitki köklerinin toprktki fosforun dğılımın etkisini rştırdıklrı çlışmd, denemeye ldıklrı örtücü bitki türlerinden (Aven strigos, A. stiv, Secle cerele, Pisum stivum subsp. rvense, Pisum stivum, Vici villos, V. stiv, Lupinus ngustifolius, L. lbus ve Triticum estivum) Vici stiv köklerinin % 60 ın üzerinde fosfor içerdiğini ve toprğ yklşık 7 kg / h fosfor ktkısınd bulunduğunu bildirmişlerdir. Snches ve rk. (2006), orgnik elm yetiştiriciliğinde örtücü bitki kullnımının toprk verimliliğine etkisini rştırdıklrı çlışmd, denemeye ldıklrı örtücü bitki türlerinin (Medicgo stiv,festuc rundince,trifolium frgiferum,vici stiv) bir kez toprk işlemenin ypıldığı kontrole göre toprğın orgnik mdde miktrını rtırdığını ve özellikle çok yıllık örtücü bitkilerde bu rtışın dh fzl olduğunu bildirilmişlerdir. Song ve rk. (2004), örtücü bitki kullnımının toprk ltı bileşenlerine etkisini rştırdıklrı çlışmd, denemeye lınn örtücü bitkilerin (Secle cerele, Trifolium prtense, Vici villos) toprk ph sını etkilemedikleri, orgnik mdde miktrını rtırdıklrı, kırmızı yonc uygulnn prsellerde minerl mdde ornının dh yüksek bulunduğu, çvdr ekili prsellerde ise toprğın nispeten potsyum, klsiyum ve mğnezyum içeriğinin dh yüksek olduğu, tüylü kuş fiği ekili lnlrd ise erobik bkterilerin ve florsn Pseudomons türlerinin dh fzl bulunduğu bildirilmiştir. Dh önce ypıln rştırmlr elde edilen bulgulrl krşılştırılınc sonuçlrın benzer olduğu, örtücü bitki uygulmsının genel olrk orgnik ve minerl mdde miktrlrını rtırdığı ve toprğın ypısını koruduğu görülmektedir. 171

206 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 4.2. Sır Üzeri Uygulmlr Ait Bulgulr Sır Üzeri Uygulmlrd Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri Deneme lnınd sır üzeri uygulmlrı (mlçlm, biçme, herbisit, ybncı otlu kontrol) nın ypıldığı prsellerde deneme süresince iki monokotiledon ve 23 dikotiledon olmk üzere 25 fmilyy it toplm 47 ybncı ot türü sptnmıştır. Tespit edilen türlerin denemenin ypıldığı yıllr göre ve tür syılrının fmilylr göre dğılımı Çizelge 4.16., 4.17., ve Şekil de verilmiştir. Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın I. Yılınd (2004) Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri No Ybncı Ot Türü No Ybncı Ot Türü 1 Amrnthus lbus L. 12 Euphorbi chmesyce L. 2 Amrnthus hybridus L. 13 Euphorbi nutns Lg. 3 Amrnthus retroflexus L. 14 Heliotrophium europeum L. 4 Clendul rvensis L. 15 Hibiscus trionum L. 5 Chenopodium lbum L. 16 Mlv neglect Wllr. 6 Chrozophor tinctori (L.) Rfi. 17 Portulc olerce L. 7 Convolvulus rvensis L. 18 Prosopis frct (Bn.nd Sol.) Mc. 8 Corchorus olitorus L. 19 Setri verticillt (L.) P.Beuv. 9 Cyperus rotundus L. 20 Setri viridis (L.) P.Beuv. 10 Digitri snguinlis (L.) Scop. 21 Sorghum hlepense (L.) Pers. 11 Echinochlo colonum (L.) Link. 22 Tribulus terrestris L. Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın II. Yılınd (2005) Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri No Ybncı Ot Türü No Ybncı Ot Türü 1 Amrnthus lbus L. 22 Heliotrophium europeum L. 2 Amrnthus retroflexus L. 23 Hibiscus trionum L. 3 Angllis rvensis L. 24 Lctuc serriol L. 4 Aven sterilis L. 25 Lmium mplexicule L. 5 Clendul rvensis L. 26 Lolium perenne L. 6 Cpsell burs pstoris (L.) Medic. 27 Mlv neglect Wllr. 7 Cerstium dichotomum L. 28 Mtricri chmmomill L. 8 Chenopodium lbum L. 29 Melilotus officinlis (L.) Desr. 9 Cichorium intybus L. 30 Ppver rhoes L. 10 Convolvulus rvensis L. 31 Polygonum viculre L. 172

207 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 4.17 nin devmı 11 Corchorus olitorus L. 32 Portulc olerce L. 12 Chrozophor tinctori (L.) Rfin. 33 Prosopis frct (Bn.nd Sol.) Mc. 13 Cynodon dctylon (L.) Pers. 34 Rumex crispus L. 14 Cyperus rotundus L. 35 Setri verticillt (L.) P.Beuv. 15 Digitri snguinlis (L.) Scop. 36 Setri viridis (L.) P.Beuv. 16 Echinochlo colonum (L.) Link. 37 Sinpis rvensis L. 17 Erodium cule (L.) Becherer & Tell. 38 Sonchus sper (L.) Hill. 18 Euphorbi chmesyce L. 39 Sorghum hlepense (L.) Pers. 19 Euphorbi nutns Lg. 40 Tribulus terrestris L. 20 Fumri sepl Boiss. 41 Urtic urens L. 21 Fumri officinlis L. 42 Veronic hederifoli L. Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın III. Yılınd (2006) Deneme Alnınd Sptnn Ybncı Ot Türleri No Ybncı Ot Türü No Ybncı Ot Türü 1 Amrnthus lbus L. 23 Hibiscus trionum L. 2 Amrnthus hybridus L. 24 Lctuc serriol L. 3 Amrnthus retroflexus L. 25 Lmium mplexicule L. 4 Angllis rvensis L. 26 Lolium perenne L. 5 Aven sterilis L. 27 Mlv neglect Wllr. 6 Cpsell burs pstoris (L.) Medic. 28 Mtricri chmmomill L. 7 Chenopodium lbum L. 29 Melilotus officinlis (L.) Desr. 8 Cichorium intybus L. 30 Picris echioides L. 9 Convolvulus rvensis L. 31 Polygonum viculre L. 10 Conyz cndensis (L.) Cronquist 32 Portulc olerce L. 11 Corchorus olitorus L. 33 Prosopis frct (Bn.nd Sol.) Mc. 12 Chrozophor tinctori (L.) Rfin. 34 Rumex crispus L. 13 Cynodon dctylon (L.) Pers. 35 Setri viridis (L.) P.Beuv. 14 Cyperus rotundus L. 36 Sinpis rvensis L. 15 Digitri snguinlis (L.) Scop. 37 Solnum nigrum L. 16 Echinochlo colonum (L.) Link. 38 Sonchus sper (L.) Hill. 17 Erodium cule (L.) Becherer & Tell. 39 Sorghum hlepense (L.) Pers. 18 Euphorbi chmesyce L. 40 Tribulus terrestris L. 19 Euphorbi nutns Lg. 41 Trifolium prtense L. 20 Fumri sepl Boiss. 42 Urtic urens L. 21 Fumri officinlis L. 43 Veronic hederifoli L. 22 Heliotrophium europeum L. 173

208 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Tür Syısı POACEAE ASTERACEAE AMARANTHACEAE EUPHORBIACEAE BRASSICACEAE FABACEAE FUMARIACEAE MALVACEAE POLYGONACEAE BORAGINACEAE CARYOPHYLLACEAE CHENOPODIACEAE CONVOLVULACEAE CYPERACEAE GERANIACEAE LAMIACEAE MIMOSACEAE PAPAVERACEAE PORTULACACEAE PRIMULACAE SCROPHULARIACEAE SOLANACEAE TILIACEAE URTICACEAE ZYGOPHYLLACEAE Fmilylr Şekil Sır üzeri uygulmlrd deneme lnınd sptnn ybncı ot tür syılrının fmilylr göre dğılımı. Şekil ve çizelgelerden de görüleceği üzere, sır üzeri uygulmlrın ypıldığı deneme lnınd birinci yıl 22, ikinci yıl 42 ve üçüncü yıl 43 ybncı ot türü tespit edilmiş olup, bu türlerin fmilylr göre dğılımın bktığımızd, ilk sıryı 8 türle Pocee (Grminee) fmilysının, ikinci sıryı ise 7 türle Astercee (Composite) fmilysının ldığını görmekteyiz. Denemenin yürütüldüğü yıllr rsınd, tespit edilen ortk ybncı ot tür syısı ve benzerlik indeksi Çizelge 4.19 d verilmiştir. Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrd Yıllr Göre Sptnn Ortk Tür Syısı ve Benzerlik İndeksi Denemenin Yürütüldüğü Yıllr Ortk Tür syısı Benzerlik İndeksi (Odum, 1971) I. ve II. Yıl I. ve III. Yıl II. ve III. Yıl I., II. ve III. Yıl

209 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Sır Üzeri Uygulmlrd Mlç Örtülerinin Toprk Yüzeyini Gölgeleme Ornı Mlçlm mcıyl kullnıln üç frklı klınlıktki mlç tekstili ve iki frklı klınlıktki polietilen örtünün güneş ışığını toprk yüzeyine ne ornd geçirip geçirmediğini sptmk mcıyl örtü ltı ve üstünden ölçülen ışık şiddeti rsındki frkın hesplnmsıyl elde edilen gölgeleme ornlrı Şekil d verilmiştir. Gölgeleme Ornı (%) ,8 99,5 96,6 99,9 100, Polietilen (0.04 mm) Polietilen (0.10 mm) Mlç Tekstili (0.38 mm) Mlç Tekstili (0.58 mm) Mlç Tekstili (0.72 mm) Şekil Denemede kullnıln mlç örtülerinin toprk yüzeyini gölgeleme ornı. Şekil dn d görüleceği üzere, 0.04 mm klınlığındki siyh polietilen % 94.8, 0.10 mm klınlığındki siyh polietilen % 99.5, 0.38 mm klınlığındki mlç tekstili % 96.6, 0.58 mm klınlığındki mlç tekstili % 99.9, 0.72 mm klınlığındki mlç tekstili % 100 ornınd güneş ışığının toprk yüzeyine ulşmsını engellemiştir. 175

210 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Mlç Örtülerinin Toprk Sıcklığın ve Nem İçeriğine Etkisi Mlç Örtülerinin Toprk Sıcklığın Etkisi Çlışmnın I. yılınd elimizde ölçüm cihzlrının bulunmmsı nedeniyle toprk sıcklığı ile ilgili kyıt lınmmıştır. Denemenin II. ve III. yıllrınd mlçsız kontrole göre, mlç örtülerinin 10 cm derinlikteki toprk sıcklığın etkisi ylık ortlmlr şeklinde Şekil ve de verilmiştir. Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Kontrol Aylık Ortlm Toprk Sıcklığı ( o C) Nisn Myıs Hzirn Temmuz Ağustos Eylül Şekil Denemenin II. yılınd (2005) mlç örtülerinin 10 cm derinlikteki toprk sıcklığın etkisi. Şekil den de görüleceği üzere, tüm mlç uygulmlrı 10 cm derinlikteki toprk sıcklığını mlçsız kontrole göre ortlm 1.9 C il 3.9 C rtırmış, mlç uygulmlrı rsınd ise en fzl sıcklık rtışı polietilen mlç uygulmsındn elde edilmiştir. Deneme boyunc lınn sıcklık kyıtlrının ortlmsı dikkte lındığınd uygulmlrın toprk sıcklığın etkisi sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; polietilen mlç: 29.3 C, mlç tekstili I: 27.4 C, mlç tekstili II: 27.3 C, mlç tekstili III: 27.3 C ve kontrol: 25.3 C. Dönem boyunc toprk ltındki en yüksek 176

211 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ sıcklık 40.6 C ile Temmuz yınd polietilen mlçtn elde edilmiştir. En yüksek ylık ortlm toprk sıcklığı ise, 34.7 C ile yine Temmuz yınd polietilen mlç uygulmsındn elde edilmiştir. Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Kontrol Aylık Ortlm Toprk Sıcklığı ( o C) Ock Şubt Mrt Nisn Myıs Hzirn Temmuz Ağustos Eylül Ekim Ksım Şekil Denemenin III. yılınd (2006) mlç örtülerinin 10 cm derinlikteki toprk sıcklığın etkisi. Şekil den görüleceği üzere denemenin III. yılınd tüm mlç örtüleri 10 cm derinlikteki toprk sıcklığını mlçsız kontrole göre 0.2 C il 2.0 C rtırmış, mlç uygulmlrı rsın d ise en fzl sıcklık rtışı polietilen mlç uygulmsındn elde edilmiştir. Deneme boyunc lınn sıcklık kyıtlrının ortlmsı dikkte lındığınd uygulmlrın toprk sıcklığın etkisi sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; polietilen mlç: 23.1 C, mlç tekstili I: 21.3 C, mlç tekstili II: 21.8 C, mlç tekstili III: 21.8 C ve kontrol: 21.1 C. Dönem boyunc toprk ltındki en yüksek sıcklık 40.6 C ile Temmuz yınd polietilen mlçtn elde edilmiştir. En yüksek ylık ortlm toprk sıcklığı ise, 34.2 C ile yine Temmuz yınd polietilen mlç uygulmsındn elde edilmiştir. 177

212 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Kullnıln mlç örtüleri içerisinde polietilenin, mlç tekstillerinden frklı olrk hv geçirgenliğinin olmyışı toprk sıcklığının rtmsındki en büyük etken olrk krşımız çıkmktdır Mlç Örtülerinin Toprğın Nem İçeriğine Etkisi Çlışmnın I. yılınd elimizde ölçüm cihzlrının bulunmmsı nedeniyle toprk nemi ile ilgili kyıt lınmmıştır. Denemenin II. ve III. yıllrınd mlçsız kontrole göre, mlç örtülerinin 10 cm derinlikteki toprğın nem içeriğine etkisi ylık ortlmlr şeklinde Şekil ve d verilmiştir. Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Kontrol 100 Aylık Ortlm Toprk Nemi (%) Nisn Myıs Hzirn Temmuz Ağustos Eylül Şekil Denemenin II. yılınd (2005) mlç örtülerinin 10 cm derinlikteki toprğın nem içeriğine etkisi. Şekil dn d görüleceği üzere, mlç tekstili I uygulmsı hriç diğer uygulmlr 10 cm derinlikteki toprğın nem içeriğini mlçsız kontrole göre ortlm % 1.35 il % 3.58 rsınd rtırmıştır. Mlç uygulmlrı rsınd ise toprğın nem içeriğini en fzl muhfz eden mlç tekstili III uygulmsı (% 49.43) olmuş, bunu sırsıyl polietilen mlç (% 47.83), mlç tekstili II (% 47.20), kontrol 178

213 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ (% 45.85) ve mlç tekstili I (% 45.54) uygulmlrı tkip etmiştir. Dönem boyunc toprk ltındki en yüksek ylık ortlm nem içeriği Nisn yınd % ile mlç tekstili III uygulmsındn elde edilmiştir. Denemenin III. yılınd tüm mlç uygulmlrı 10 cm derinlikteki toprğın nem içeriğini mlçsız kontrole göre ortlm % 1.97 il % 6.57 rsınd rtırmıştır. Mlç uygulmlrı rsınd ise toprğın nem içeriğini en fzl muhfz eden bir önceki yıld olduğu gibi mlç tekstili III uygulmsı (% 49.80) olmuş, bunu sırsıyl polietilen mlç (% 48.43), mlç tekstili I (% 46.60), mlç tekstili II (% 45.20) ve kontrol (% 43.23) uygulmlrı tkip etmiştir. Dönem boyunc toprk ltındki en yüksek ylık ortlm nem içeriği Ekim yınd % ile mlç tekstili III uygulmsındn elde edilmiştir (Şekil 4.140). Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Kontrol Aylık Ortlm Toprk Nemi (%) Ock Şubt Mrt Nisn Myıs Hzirn Tem. Ağust. Eylül Ekim Ksım Şekil Denemenin III. yılınd (2006) mlç örtülerinin 10 cm derinlikteki toprğın nem içeriğine etkisi. Mlç uygulmlrının toprğın nem içeriği ve sıcklığın etkisiyle ilgili dh önce ypıln çlışmlr bktığımızd, Ishii ve Kdoy (1993), turunçgil bhçelerinde mlç olrk kullndıklrı Cryptomeri jponic kbuklrının toprktn nem kybını önlerken, ni sıcklık değişimlerine de engel olduğunu bildirmiştir. 179

214 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Mge (1982) dlı rştırıcı genç elm bhçelerinde siyh plstik mlç uygulmsınd mlç ltındki toprk sıcklığı ve nem ornının sürekli ybncı otlu y d herbisit vey meknik mücdele uygulmsı ypıln lnlr göre dh fzl olduğunu bildirmiştir. Ashworth ve Hrrison (1983) trfındn 8 frklı mlç mterylinin 7 frklı kültür bitkisinde toprk sıcklığı, toprğın oksijen içeriği, ybncı ot kontrolü, kültür bitkilerinin gelişimi ve verimi üzerine oln etkilerini incelemek üzere ypıln çlışmd, mlç mteryli olrk; siyh ve beyz renkli mlç tekstili (gözenekli), siyh renkli dokum mlç tekstili (gözenekli), siyh ve şefff polietilen, yeşil renkli ğır ve dynıklı plstik mlç, prçlnmış ğç kbuğu ve yulf smnını lhn, mrul, domtes, fsulye, hıyr, kurtbğrı ve mzı bitkilerinde denenmiş ve yulf smnı ve şefff polietilen dışındki diğer uygulmlrın mlçsız kontrole göre ybncı otlrı bşrılı şekilde kontrol ettiği, toprk sıcklığını en fzl polietilen mlç uygulmlrı rtırırken, toprğın nem içeriğini en fzl mlç tekstili ve orgnik mlç uygulmlrının muhfz ettiği, toprğın oksijen içeriğinin en yüksek beyz renkli mlç tekstili uygulmsınd olduğu, mrul ve lhn hriç diğer türlerde tüm mlç uygulmlrının meyve verimini kontrole göre rtırdığı bildirilmiştir. Gutl ve rk. (1992) domteste mlç uygulmsının toprk nemini kontrole göre % 28 ornınd muhfz ettiğini belirtmektedir. Rmrkrishn ve rk. (2006) yerfıstığı (Archis hypoge L.) yetiştiriciliğinde mlç uygulmlrının toprk sıcklığı, nemi ve ybncı otlnm üzerine oln etkilerini rştırdıklrı çlışmd, polietilen ve çeltik smnıyl mlçlmnın ybncı otlrı etkili şekilde kontrol ltın ldığını, polietilen mlçın toprk sıcklığını 5 cm de 6 C, 10 cm de 4 C rtırdığını, mlç uygulmlrının evporsyonl toprktn su kybını zlttığını ve mlç uygulnn bitkilerin gelişiminin dh iyi olduğunu bildirmişlerdir. Önceki çlışmlrdn d görüleceği üzere, elde edilen bulgulr dh önce ypıln çlışmlr trfındn desteklenmektedir. 180

215 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Yoğunluğu, Kplm Alnı ve Ybncı Ot Boyun Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Yoğunluğun Etkisi Sır üzeri uygulmlrd tespit edilen genel ybncı ot yoğunluğu Çizelge 4.20 de verilmiştir. Çizelge incelendiğinde, denemenin her üç yılınd ybncı ot yoğunluğunun en fzl kontrol ve biçme uygulmlrınd olduğunu görmekteyiz. En düşük ybncı ot yoğunluğu ise, mlç uygulmlrındn elde edilmiştir. Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Genel Ybncı Ot Yoğunluğun Etkisi Syım Trihleri Genel Ybncı Ot Yoğunluğu (Adet / m 2 ) I. Yıl (2004) Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Mlç Tekstili III * b 0 b 0 b 0 b b 1.8 c 0 c 0 c 0 c b 6.2 c 0 c 0 c 0 c b 9.6 b 0 b 0 b 0 b b 10.2 b 0 b 0 b 0 b b 16.2 b 0 b 0 b 0 b b c 23.2 d 0 e 0 e 0 e b c 28.2 c 0 d 0 d 0 d Syım Trihleri Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III II. Yıl (2005) b 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b c 0 d 0 d 0 d 0 d b c 0.2 c 0 c 0 c 0 c b c 0.2 d 0 d 0 d 0 d b 0.2 b 0 b 0 b 0 b b 0.2 c 0 c 0 c 0 c b 0.2 b 0 b 0 b 0 b b 0.4 b 0 b 0 b 0 b b 0.4 b 0 b 0 b 0 b b 0.4 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b 181

216 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 4.20 nin devmı Syım Trihleri Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III III. Yıl (2006) b 0.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.4 c 0 c 0 c 0 c b 0.0 c 0.8 c 0 c 0 c 0 c b 55.8 c 1.0 d 0 d 0 d 0 d b 1.4 c 0 c 0 c 0 c b 1.0 b 0 b 0 b 0 b b 20.8 c 1.0 d 0 d 0 d 0 d b 1.0 c 0 c 0 c 0 c b 1.6 b 0.4 b 0.2 b 0 b b c 3.2 c 0.4 c 0.2 c 0 c b 3.6 b 0.4 b 0.2 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Denemenin I. yılınd, dönem boyunc frklı trihlerde düzenli rlıklrl ypıln syımlr genel olrk değerlendirildiğinde biçme uygulmsı dışındki diğer uygulmlrd ybncı ot yoğunluğunun kontrolün önemli derecede ltınd olduğu, biçme uygulmsınd ise, biçim ypıln trihlerde ybncı ot yoğunluğund kısmen düşüşler olmkl birlikte, genel itibriyle kontrolün üzerinde bir yoğunluğ ship olduğu görülmüştür (Şekil 4.141). Biçme uyglmsıyl ybncı otlr tmmen ortdn klkmmkt, sdece üst kısmı biçilmektedir. Bu yüzden biçme uygulmsınd yoğunluk zlmmış, ksine özellikle son syımlrd vejettif olrk çoğln çok yıllık ybncı otlrd biçme ile sürekli kırıln pikl dominns nedeniyle rtış görülmüştür. Denemenin I. yılınd, vejetsyon dönemi boyunc ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk sır üzeri uygulmlrd tespit edilen genel ybncı ot yoğunluklrı sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol: 170 det / m 2, biçme: det / m 2, herbisit: 38.4 det / m 2, polietilen mlç: 12.0 det / m 2, mlç tekstili I: 0 det / m 2, mlç tekstili II: 0 det / m 2, mlç tekstili III: 0 det / m 2 182

217 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Genel Ybncı Ot Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım Şekil Denemenin I. yılınd (2004) sır üzeri uygulmlrd genel ybncı ot yoğunluğu. Denemenin I. yılınd sır üzeri uygulmlrd tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd yoğunluklrı Ek 6 d verilmiştir. Deneme boyunc sır üzeri uygulmlrd sptnn ybncı ot türlerinin ortlm yoğunluklrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, yoğunluk bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Cyperus rotundus L., Portulc olerce L., Sorghum hlepense (L.) Pers., Echinochlo colonum (L.) Link. ve Digitri snguinlis (L.) Scop. olmuştur. Bu beş türün, sır üzeri uygulmlrd düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen yoğunluklrı (det / m 2 ) sırsıyl Çizelge 4.21, 4.22, 4.23, 4.24 ve 4.25 de verilmiştir. Cyperus rotundus un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 23.0 det / m 2, biçme: 63.5 det / m 2, herbisit: 4.1 det / m 2, polietilen mlç: 12.0 det / m 2, mlç tekstili uygulmlrının hiç birinde C. rotundus tespit edilmemiştir (Çizelge 4.21). Portulc olerce nın vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 34.9 det / m 2, biçme: 33.7 det / m 2, herbisit: 17.5 det / m 2, mlç uygulmlrının hiç birinde P. olerce tespit edilmemiştir (Çizelge 4.22). 183

218 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus L. (Toplk) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b b 0.8 c 0 c 0 c 0 c b c 1.8 c 0 c 0 c 0 c b c 6.2 c 0 c 0 c 0 c b c 9.6 c 0 c 0 c 0 c b c 10.2 b 0 c 0 c 0 c b c 16.2 b 0 c 0 c 0 c b c 23.2 b 0 c 0 c 0 c c d 28.2 b 0 d 0 d 0 d * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce L. (Semiz otu) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 0 c 0 c 0 c 0 c b 32.4 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b c 0 c 0 c 0 c 0 c b 3.6 c 0 c 0 c 0 c 0 c b b 0 c 0 c 0 c 0 c bc 11.0 b c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Sorghum hlepense nin vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 46.1 det / m 2, biçme: 32.1 det / m 2, herbisit: 2.4 det / m 2, mlç uygulmlrının hiç birinde S. hlepense tespit edilmemiştir (Çizelge 4.23). Echinochlo colonum un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 39.9 det / m 2, biçme: 32.1 det / m 2, herbisit: 2.5 det / m 2, mlç uygulmlrının hiç birinde E. colonum tespit edilmemiştir (Çizelge 4.24). 184

219 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 6.2 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.4 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 3.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b bc 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Echinochlo colonum (L.) Link. (Benekli drıcn) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 4.2 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Digitri snguinlis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 2.1 det / m 2, biçme: 22.0 det / m 2, herbisit: 0.5 det / m 2, mlç uygulmlrının hiç birinde D. snguinlis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.25). 185

220 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis (L.) Scop. (Çtl otu) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 1.6 b 0.2 b 0 b 0 b 0 b 0 b b b 0 b 0 b 0 b 0 b b b 0 b 0 b 0 b 0 b b b 0 b 0 b 0 b 0 b b c 0 c 0 c 0 c 0 c b bc 0 c 0 c 0 c 0 c b bc 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Denemenin II. yılınd d I. yıl benzer şekilde dönem boyunc frklı trihlerde düzenli rlıklrl ypıln syımlr genel olrk değerlendirildiğinde, biçme uygulmsı dışındki diğer uygulmlrd ybncı ot yoğunluğunun kontrolün önemli derecede ltınd olduğunu görmekteyiz (Şekil 4.142). Biçme uygulmsınd özellikle vejettif olrk çoğln ve biçimle krdeş syısı rtn dr yprklı ybncı otlrın syısınd rtış olmuştur. Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Genel Ybncı Ot Yoğunluğu (Adet/m 2 ) Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Şekil Denemenin II. yılınd (2005) sır üzeri uygulmlrd genel ybncı ot yoğunluğu. 186

221 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Denemenin II. yılınd, vejetsyon dönemi boyunc ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, sır üzeri uygulmlrd tespit edilen genel ybncı ot yoğunluklrı sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; Ybncı otlu kontrol: det / m 2, biçme: det / m 2, herbisit: 31.2 det / m 2, polietilen mlç: 0.2 det / m 2, mlç tekstili I: 0 det / m 2, mlç tekstili II: 0 det / m 2, mlç tekstili III: 0 det / m 2. Denemenin II. yılınd sır üzeri uygulmlrd tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd yoğunluklrı Ek 7 de verilmiştir. Deneme boyunc sır üzeri uygulmlrd sptnn ybncı ot türlerinin ortlm yoğunluklrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, yoğunluk bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Digitri snguinlis (L.) Scop., Sorghum hlepense (L.) Pers., Cyperus rotundus L., Echinochlo colonum (L.) Link. ve Portulc olerce L. olmuştur. Bu beş türün, sır üzeri uygulmlrd düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen yoğunluklrı (det / m 2 ) sırsıyl Çizelge 4.26, 4.27, 4.28, 4.29 ve 4.30 d verilmiştir. Digitri snguinlis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: det / m 2, biçme: det / m 2, herbisit: 1.3 det / m 2, mlç uygulmlrının hiç birinde D. snguinlis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.26). Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis (L.) Scop. (Çtl otu) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b b 0 b 0 b 0 b 0 b b b 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b 187

222 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Sorghum hlepense nin vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 76.8 det / m 2, biçme: 33.9 det / m 2, herbisit: 2.6 det / m 2, mlç uygulmlrının hiç birinde S. hlepense tespit edilmemiştir (Çizelge 4.27). Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b 0 b b 15.0 bc 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 4.6 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 5.0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.8 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 2.0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.4 b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Cyperus rotundus un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 34.9 det / m 2, biçme: 44.4 det / m 2, herbisit: 1.6 det / m 2, polietilen mlç: 0.2 det / m 2, mlç tekstili uygulmlrının hiç birinde C. rotundus tespit edilmemiştir (Çizelge 4.28). 188

223 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus L. (Toplk) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0.2 c 0 c 0 c 0 c b 0.2 b 0 b 0 b 0 b b 0.2 b 0 b 0 b 0 b b 0.2 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0.2 b 0 b 0 b 0 b b 0.4 b 0.4 b 0 b 0 b 0 b b 0.6 b 0.4 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0.4 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Echinochlo colonum un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 9.3 det / m 2, biçme: 14.5 det / m 2, herbisit: 8.3 det / m 2, mlç uygulmlrının hiç birinde E. colonum tespit edilmemiştir (Çizelge 4.29). Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Echinochlo colonum (L.) Link. (Benekli drıcn) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 2.2 b b 0 b 0 b 0 b b b 0 b 0 b 0 b 0 b b b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 189

224 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 4.29 un devmı Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 3.2 b 0 b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Portulc olerce nın vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 15.2 det / m 2, biçme: 7.6 det / m 2, herbisit: 7.2 det / m 2, mlç uygulmlrının hiç birinde P. olerce tespit edilmemiştir (Çizelge 4.30). Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce L. (Semiz otu) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b b 0 b 0 b 0 b b b 0 b 0 b 0 b 0 b b b 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 16.4 b c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 15.8 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 3.0 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 6.8 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 3.4 b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. 190

225 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Denemenin III. yılınd d ilk iki yıl benzer şekilde dönem boyunc frklı trihlerde düzenli rlıklrl ypıln syımlr genel olrk değerlendirildiğinde biçme uygulmsı dışındki diğer uygulmlrd ybncı ot yoğunluğunun kontrolün önemli derecede ltınd olduğu görmektedir (Şekil 4.143). Denemenin III. yılınd, vejetsyon dönemi boyunc ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk, sır üzeri uygulmlrd tespit edilen genel ybncı ot yoğunluklrı sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; Ybncı otlu kontrol: det / m 2, biçme: det / m 2, herbisit: 24.0 det / m 2, polietilen mlç: 1.2 det / m 2, mlç tekstili I: 0.09 det / m 2, mlç tekstili II: 0.05 det / m 2, mlç tekstili III: 0 det / m 2. Genel Ybncı Ot Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Syım Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Şekil Denemenin III. yılınd (2006) sır üzeri uygulmlrd genel ybncı ot yoğunluğu. Denemenin III. yılınd sır üzeri uygulmlrd tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd yoğunluklrı Ek 8 de verilmiştir. Deneme boyunc sır üzeri uygulmlrd sptnn ybncı ot türlerinin ortlm yoğunluklrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, yoğunluk bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Sorghum hlepense (L.) Pers., Digitri snguinlis (L.) Scop., Cyperus rotundus L., Convolvulus rvensis L. ve Portulc olerce L. olmuştur. Bu beş türün, sır üzeri 191

226 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ uygulmlrd düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen yoğunluklrı (det / m 2 ) sırsıyl Çizelge 4.31, 4.32, 4.33, 4.34 ve 4.35 de verilmiştir. Sorghum hlepense nin vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 85.0 det / m 2, biçme: 62.2 det / m 2, herbisit: 1.6 det / m 2, mlç uygulmlrının hiç birinde S. hlepense tespit edilmemiştir (Çizelge 4.31). Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.2 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 2.2 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 1.2 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 2.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Digitri snguinlis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 85.0 det / m 2, biçme: 62.2 det / m 2, herbisit: 1.6 det / m 2, mlç uygulmlrının hiç birinde D. snguinlis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.32). 192

227 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis (L.) Scop. (Çtl otu) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Cyperus rotundus un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 21.3 det / m 2, biçme: 37.2 det / m 2, herbisit: 0 det / m 2, polietilen mlç: 1.0 det / m 2, mlç tekstili uygulmlrının hiç birinde C. rotundus tespit edilmemiştir (Çizelge 4.33). Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus L. (Toplk) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b b 0 b 0 b 0 b 0 b b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0.4 c 0 c 0 c 0 c b 0.8 b 0 b 0 b 0 b b c 1.0 c 0 c 0 c 0 c b c 1.4 c 0 c 0 c 0 c b c 1.0 c 0 c 0 c 0 c b 1.0 b 0 b 0 b 0 b b 0.6 b 0 b 0 b 0 b 193

228 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 4.33 ün devmı Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 1.2 b 0 b 0 b 0 b b 2.6 b 0 b 0 b 0 b b 2.8 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Convolvulus rvensis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 9.5 det / m 2, biçme: 12.3 det / m 2, herbisit: 0.4 det / m 2, polietilen mlç: 0.2 det / m 2, mlç tekstili I: 0.1 det / m 2, diğer mlç tekstili uygulmlrınd C. rvensis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.34). Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.4 b 0 b 0 b 0 b b 0.4 b 0.4 b 0 b 0 b b 0.6 b 0.4 b 0 b 0 b b 0.8 b 0.4 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Portulc olerce nın vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm yoğunluğu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 5.7 det / m 2, biçme: 4.5 det / m 2, herbisit: 8.4 det / m 2, mlç uygulmlrının hiç birinde P. olerce tespit edilmemiştir (Çizelge 4.35). 194

229 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce L. (Semiz otu) Yoğunluğu Yoğunluk (Adet /m 2 ) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 2.6 c c 0 c 0 c 0 c b 9.0 b c 0 c 0 c 0 c b b 0 c 0 c 0 c 0 c b b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b b 3.2 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Sır üzeri uygulmlrın genel ybncı ot yoğunluğun etkisini üç yıllık sonuçlrın genel ortlmlrını dikkte lrk değerlendirecek olursk, ybncı ot yoğunluğunun en fzl biçme uygulmsınd (261 det / m 2 ) olduğu, bunu sırsıyl ybncı otlu kontrol (231 det / m 2 ), herbisit (31 det / m 2 ), polietilen mlç (4 det / m 2 ), mlç tekstili I (0.03 det / m 2 ), mlç tekstili II (0.02 det / m 2 ) ve mlç tekstili III (0 det / m 2 ) uygulmlrının tkip ettiği görülmektedir (Şekil 4.144). 195

230 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Genel Ybncı Ot Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç cm Tekstili I b 31 c d d d 4 0,03 0,02 0 Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Sır üzeri uygulmlrın üç yıllık ortlm genel ybncı ot yoğunluğun etkisi. Ybncı otlu kontrol ve biçme uygulmlrı rsınd her ne kdr isttistik çıdn frk tespit edilmese de biçme uygulmsındki ybncı ot yoğunluğunun kontrolün üzerinde çıktığı bir gerçektir. Bunun en büyük nedeninin çtl otu (Digitri snguinlis) ve toplk (Cyperus rotundus) türlerinin biçme uygulmsın krşı verdiği reksiyon olduğu düşünülmektedir. Kontrol ve biçme uygulmlrındki toplm ybncı ot yoğunluğunun ortlm % 83 ünü oluşturn beş ybncı ot türünün kontrol ve biçme uygulmlrındki ortlm yoğunluklrın bkck olursk, D. snguinlis yoğunluğunun biçme uygulmsınd kontrole ornl % 93.3, C. rotundus yoğunluğunun % 83.1 ornınd rttığı, Sorghum hlepense, Convolvulus rvensis ve Portulc olerce yoğunluklrının ise kontrole ornl sırsıyl % 38.3, % 29.8 ve % 18.0 ornınd zldığı görülmektedir. Bu beş türün toplmın bktığımızd ise, biçme uygulmsındki ybncı ot yoğunluğunun kontrole göre % 23.7 dh fzl olduğunu görmekteyiz. Bu d göstermektedir ki; biçme uygulmsındki yoğunluk rtışının bşlıc nedeni D. snguinlis ve C. rotundus yoğunluğunun biçme uygulmsınd fzl oluşudur (Şekil 4.145). 196

231 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Ybncı Ot Yoğunluğu (Adet / m 2 ) Kontrol Biçme 227,2 183,7 113,3 69,3 58,6 48,4 42,7 26,4 18,6 10,7 15,3 7,5 D. snguinlis C. rotundus S. hlepense C. rvensis P. olerce Toplm Şekil Ybncı otlu kontrol ve biçme uygulmlrındki beş önemli ybncı ot türünün üç yıllık ortlm yoğunluklrı. Asi ve rk. (1995), biçme uygulmsının beyz yoncnın (Trifolium repens L.) gelişme ve vejetsyon dinmiği ile ybncı otlnmy etkisini rştırdıklrı çlışmd, yz ylrınd ypıln biçme uygulmsının Digitri ciliris ve Setri fberi bşt olmk üzere yzlık dr yprklı ybncı otlrın syısını rtırdığını ve rekbete bğlı olrk bu ybncı otlrın yonc gelişimini sınırldığı bildirilmiştir. Nishid ve rk. (1993), ypy mer lnlrınd gelişen ybncı otlr üzerine yptıklrı çlışmd, hzirn yınd ypıln biçme uygulmsındn sonr Digitri ciliris in yoğunluğund bir rtışın olduğu ve biçme uygulmsının D. ciliris ve Persicri longiset türleri bşt olmk üzere, yzlık tek yıllık ybncı otlrın biyo kütlesinde rtış neden olduğunu bildirmiştir. Summerlin ve rk. (2000), golf shlrınd sorun oln çok yıllık dr yprklı ybncı ot türlerinin biçme uygulmsın verdiği reksiyonu belirlemek üzere yptıklrı çlışmd, hftd üç kez ve bir kez olmk üzere, iki biçim sıklığını ve iki frklı biçim yüksekliğini (1.3 cm ve 3.8 cm) uygulmışlrdır. Arştırm sonucun göre, hftd üç kez 1.3 cm den biçilen lnd toplk (Cyperus rotundus) ın sürgün syısınd zlm tespit edilirken, 3.8 cm den ypıln biçme uygulmsınd denemenin her iki yılınd d toplğın sürgün syısınd bir zlmnın meydn gelmediği bildirilmiştir. Bu sonuçlr d bize göstermektedir ki gerek çtl otu, gerekse toplğın biçmeye krşı 197

232 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ verdiği reksiyon güçlü olmkt ve hızlı rejenersyon yetenekleri syesinde her biçimden sonr kırıln pikl dominns nedeniyle dh fzl syıd sürgün oluşturbilmektedir. Bu tür ybncı otlrın biçmeyle kontrol edilebilmesi için dh sık ve derin biçme uygulmsının ypılmsı gerektiği orty çıkmıştır. Biçme uygulmsınd rzu edilen sonuç elde edilememiş nck, diğer sır üzeri uygulmlr oln mlçlm ve herbisit uygulmlrının ybncı ot yoğunluğunu önemli ölçüde zlttığını belirtmiştik. Bu çıdn elde edilen bulgulrl dh önce ypıln çlışmlr kıyslndığınd, sonuçlrın benzer olduğu görülmektedir. Örneğin Sing ve rk. (1993), yeni tesis limon bhçesinde frklı mlç uygulmlrının (beyz polietilen, siyh polietilen, çeltik smnı, çeltik kvuzu, tlş, kuru mngo yprklrı) ybncı yoğunluğun etkisini rştırdıklrı çlışmd, en düşük ybncı ot yoğunluğunun polietilen mlçlrdn elde edildiğini ve yine en iyi fidn gelişiminin polietilen mlç uygulmlrındn kydedildiğini bildirmişlerdir. Kundl ve rk. (1995), şeftli bhçelerinde mlç ve herbisit (glyphoste) uygulmlrının ybncı ot kontrolüne oln etkilerini rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, mlç olrk siyh polietilen, herbisit olrk glyphoste in 100 cc/d, 150 cc/d, 200 cc/d ve 250 cc/d dozlrı ve elle yolm uygulmlrı içerisinde en iyi ybncı ot kontrolünü mlç uygulmsı lmış bunu 250 cc/d dozd herbisit uygulmsı tkip etmiştir. Kontrol ve diğer uygulmlr göre en iyi meyve verimi ve klitesi mlçlm uygulmsındn elde edilmiştir. Hostetler ve rk. (2007), orgnik bğ lnlrınd frklı mlç (kompoze edilmiş ğç kbuğu, beyz ve siyh renkli mlç tekstili) uygulmlrının meknik toprk işlemeye göre ybncı otlnm ve meyve verimine etkilerini rştırdıklrı çlışmd, toprk işlemeye ornl tüm mlç uygulmlrının ybncı ot gelişimini önemli ölçüde bskı ltın ldığını ve en yüksek verimin beyz mlç tekstili uygulmsındn elde edildiğini bildirmişlerdir. Hssn ve rk. (2006), turunçgil bhçelerinde frklı ybncı ot kontrol yöntemlerinin etkinliğini ve meyve verimine oln etkilerini rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, siyh polietilen ve smn mlç, herbisit (fluzifob-butyl), 2 kez el çpsı ve 2 kez mkineli toprk işleme uygulmlrını ybncı otlu kontrole göre kıyslmışlr ve tüm uygulmlrın kontrole göre yıllık ve çok yıllık ybncı otlrın yş ğırlığını ve yoğunluğunu zlttığını ve meyve veriminde önemli rtış neden olduğunu, 198

233 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ uygulmlr rsınd ybncı ot kontrolü çısındn en iyi sonucun mlç uygulmlrındn elde edildiğini bildirmişlerdir Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Kplm Alnın Etkisi Sır üzeri uygulmlrd tespit edilen ybncı ot genel kplm lnı (%) Çizelge 4.36 d verilmiştir. Çizelge incelendiğinde, denemenin her üç yılınd ybncı ot genel kplm lnının en fzl kontrol ve biçme uygulmlrınd olduğunu görmekteyiz. En düşük kplm lnı değeri ise, mlç uygulmlrındn elde edilmiştir. Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Genel Kplm Alnın Etkisi Syım Trihleri Ybncı Ot Genel Kplm Alnı (%) I. Yıl (2004) Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Mlç Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 0.3 b 0 b 0 b 0 b b 0.3 c 0 c 0 c 0 c b 0.4 b 0 b 0 b 0 b b 0.4 b 0 b 0 b 0 b b 1.2 c 0.4 c 0 c 0 c 0 c b 0.7 c 0 c 0 c 0 c b 0.8 c 0 c 0 c 0 c II. YIL (2005) Syım Mlç Mlç Mlç Trihleri Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 c 0.1 c 0 c 0 c 0 c b 0.1 c 0 c 0 c 0 c b 0.5 c 0.1 c 0 c 0 c 0 c b 0.1 c 0 c 0 c 0 c b 0.5 c 0.1 c 0 c 0 c 0 c c 0.2 c 0 c 0 c 0 c b 19.2 c 0.2 d 0 d 0 d 0 d b 2.0 c 0.2 c 0 c 0 c 0 c b 5.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c 199

234 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 4.36 nın devmı III. YIL (2006) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 1.1 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 2.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 8.2 c 0.2 d 0 d 0 d 0 d b 0.5 c 0.4 c 0 c 0 c 0 c b 11.0 c 0.5 d 0 d 0 d 0 d b 0.5 c 0 c 0 c 0 c b 3.2 c 0.5 c 0 c 0 c 0 c b 13.0 c 0.5 d 0 d 0 d 0 d b 36.0 c 0.5 d 0 d 0 d 0 d b 5.4 c 0.5 c 0.3 c 0.1 c 0 c b 1.5 c 0.5 c 0.3 c 0.1 c 0 c b 6.2 c 0.5 c 0.3 c 0.1 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Denemenin I. yılınd, dönem boyunc frklı trihlerde düzenli rlıklrl ypıln syımlr genel olrk değerlendirildiğinde biçme uygulmsı dışındki diğer uygulmlrd ybncı ot genel kplm lnının kontrolün önemli derecede ltınd olduğu, biçme uygulmsınd ise, biçim ypıln trihlerde ybncı ot kplm lnınd kısmi düşüşler olmkl birlikte, genel itibriyle kontrole ykın bir seviye tkip ettiği görülmüştür (Şekil 4.146). Denemenin I. yılınd, vejetsyon dönemi boyunc ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk sır üzeri uygulmlrd tespit edilen ybncı ot genel kplm lnı sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol: % 69.4, biçme: % 57.5, herbisit: % 9.3, polietilen mlç: % 0.4, mlç tekstili I: % 0, mlç tekstili II: % 0, mlç tekstili III: % 0. Denemenin I. yılınd sır üzeri uygulmlrd tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd kplm lnlrı Ek 6 d verilmiştir. 200

235 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Ybncı Ot Genel Kplm Alnı (%) Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III 1. Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım Şekil Denemenin I. yılınd (2004) sır üzeri uygulmlrd ybncı ot genel kplm lnı. Deneme boyunc sır üzeri uygulmlrd sptnn ybncı ot türlerinin ortlm kplm lnlrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, kplm lnı bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Cyperus rotundus L., Portulc olerce L., Sorghum hlepense (L.) Pers., Convolvulus rvensis L. ve Echinochlo colonum (L.) Link. olmuştur. Bu beş türün, sır üzeri uygulmlrd düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen kplm lnlrı (%) sırsıyl Çizelge 4.37, 4.38, 4.39, 4.40 ve 4.41 de verilmiştir. Cyperus rotundus un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 14, biçme: % 18.3, herbisit: % 2.1, polietilen mlç: % 0.4, mlç tekstili uygulmlrının hiç birinde C. rotundus tespit edilmemiştir (Çizelge 4.37). 201

236 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus L. (Toplk) un Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b c 0 c 0 c 0 c b c 0.3 c 0 c 0 c 0 c c 0.3 c 0 c 0 c 0 c c 0.4 c 0 c 0 c 0 c c 0.4 c 0 c 0 c 0 c b 0.4 b 0 b 0 b 0 b b 0.7 b 0 b 0 b 0 b b 0.8 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Portulc olerce nın vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 21.7, biçme: % 16.8, herbisit: % 4.6, mlç uygulmlrının hiç birinde P. olerce tespit edilmemiştir (Çizelge 4.38). Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce L. (Semiz otu) nin Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 1.9 bc 1.3 bc 0 c 0 c 0 c 0 c c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b bc 1.0 bc 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b bc 2.8 bc c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Sorghum hlepense nin vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 15.5, biçme: % 5.8, 202

237 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ herbisit: % 0.5, mlç uygulmlrının hiç birinde S. hlepense tespit edilmemiştir (Çizelge 4.39). Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0.3 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.8 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.1 c 0 c 0 c 0 c 0 c bc 0.2 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.6 c 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Convolvulus rvensis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 6.4, biçme: % 5.1, herbisit: % 0.5, mlç uygulmlrının hiç birinde C. rvensis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.40). Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0.4 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.3 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. 203

238 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Echinochlo colonum un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 6.5, biçme: % 4.8, herbisit: % 0.3, mlç uygulmlrının hiç birinde E. colonum tespit edilmemiştir (Çizelge 4.41). Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Echinochlo colonum (L.) Link. (Benekli drıcn) un Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0.3 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.1 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Denemenin II. yılınd, dönem boyunc frklı trihlerde düzenli rlıklrl ypıln syımlr genel olrk değerlendirildiğinde biçme uygulmsı dışındki diğer uygulmlrd ybncı ot genel kplm lnının kontrolün önemli derecede ltınd olduğu, biçme uygulmsınd ise, biçim ypıln trihlerde ybncı ot kplm lnınd düşüşler olmkl birlikte, ybncı otlu kontrolden sonr en yüksek kplm lnın ship uygulm olrk krşımız çıktığı görülmektedir (Şekil 4.147). Denemenin II. yılınd, vejetsyon dönemi boyunc ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk sır üzeri uygulmlrd tespit edilen ybncı ot genel kplm lnı sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol: % 80.4, biçme: % 65.9, herbisit: % 6.9, polietilen mlç: %0.1, mlç tekstili I: % 0, mlç tekstili II: % 0, mlç tekstili III: % 0. Denemenin II. yılınd sır üzeri uygulmlrd tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd kplm lnlrı Ek 7 de verilmiştir. 204

239 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Ybncı Ot Genel Kplm Alnı (%) Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Syım Şekil Denemenin II. yılınd (2005) sır üzeri uygulmlrd ybncı ot genel kplm lnı. Deneme boyunc sır üzeri uygulmlrd sptnn ybncı ot türlerinin ortlm kplm lnlrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, kplm lnı bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Digitri snguinlis (L.) Scop., Sorghum hlepense (L.) Pers., Cyperus rotundus L., Convolvulus rvensis L. ve Portulc olerce L., olmuştur. Bu beş türün, sır üzeri uygulmlrd düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen kplm lnlrı (%) sırsıyl Çizelge 4.42, 4.43, 4.44, 4.45 ve 4.46 d verilmiştir. Digitri snguinlis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 20.9, biçme: % 29.4, herbisit: % 0.1, mlç uygulmlrının hiç birinde D. snguinlis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.42). Sorghum hlepense nin vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 30.4, biçme: % 10.1, herbisit: % 0.8, mlç uygulmlrının hiç birinde S. hlepense tespit edilmemiştir (Çizelge 4.43). 205

240 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis (L.) Scop. (Çtl otu) in Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b c 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0.5 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 1.8 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.3 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.3 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 1.6 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.2 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 2.9 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.5 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 1.2 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.3 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. 206

241 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Cyperus rotundus un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 14.0, biçme: % 13.8, herbisit: % 0.6, polietilen mlç: % 0.1, mlç tekstili uygulmlrının hiç birinde C. rotundus tespit edilmemiştir (Çizelge 4.44). Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus L. (Toplk) un Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b 0 b b bc 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.1 b 0 b 0 b 0 b b 0.1 b 0 b 0 b 0 b b 0.1 b 0 b 0 b 0 b b 0.1 b 0 b 0 b 0 b b 0.3 c 0.1 c 0 c 0 c 0 c b 0.5 c 0.2 c 0 c 0 c 0 c b 0.6 c 0.2 c 0 c 0 c 0 c bc 0.1 c 0.2 c 0 c 0 c 0 c bc 0.2 c 0.2 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Convolvulus rvensis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 11.7, biçme: % 7.9, herbisit: % 0.6, mlç uygulmlrının hiç birinde C. rvensis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.45). Portulc olerce nın vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 2.8, biçme: % 0.5, herbisit: % 3.0, mlç uygulmlrının hiç birinde P. olerce tespit edilmemiştir (Çizelge 4.46). 207

242 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b b 0 b 0 b 0 b 0 b b bc 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.1 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.8 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.1 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.9 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.1 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.6 b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce L. (Semiz otu) nın Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0.4 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.1 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 c c 0 c 0 c 0 c b 0.3 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 c c 0 c 0 c 0 c b 0.5 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 c c 0 c 0 c 0 c b 1.8 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.3 b b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. 208

243 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Denemenin III. yılınd, dönem boyunc frklı trihlerde düzenli rlıklrl ypıln syımlr genel olrk değerlendirildiğinde, tüm uygulmlrın ybncı ot genel kplm lnı bkımındn ybncı otlu kontrolün ltınd kldığı, nck biçme uygulmsı ypıln lnlrdki genel kplm lnının kontrol dışındki diğer uygulmlrdn oldukç yüksek olduğu görülmektedir (Şekil 4.148). Denemenin III. yılınd, vejetsyon dönemi boyunc ypıln tüm syımlrın ortlmsı olrk sır üzeri uygulmlrd tespit edilen ybncı ot genel kplm lnı sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; Ybncı otlu kontrol: % 64.7, biçme: % 41.2, herbisit: % 8.8, polietilen mlç: % 0.35, mlç tekstili I: % 0.07, mlç tekstili II: % 0.02, mlç tekstili III: % 0. Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Ybncı Ot Genel Kplm Alnı (%) Syım 2. Syım 3. Syım 4. Syım 5. Syım 6. Syım 7. Syım 8. Syım 9. Syım 10. Syım 11. Syım 12. Syım 13. Syım Şekil Denemenin III. yılınd (2006) sır üzeri uygulmlrd ybncı ot genel kplm lnı. Denemenin III. yılınd sır üzeri uygulmlrd tespit edilen ybncı otlrın tür bzınd kplm lnlrı Ek 8 de verilmiştir. Deneme boyunc sır üzeri uygulmlrd sptnn ybncı ot türlerinin ortlm kplm lnlrı bz lınrk oluşturuln sıry göre, kplm lnı bkımındn ilk beş sıryı ln ybncı ot türleri Sorghum hlepense (L.) Pers., Digitri snguinlis (L.) Scop., Cyperus rotundus L., Convolvulus rvensis L. ve 209

244 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Portulc olerce L., olmuştur. Bu beş türün, sır üzeri uygulmlrd düzenli rlıklrl frklı trihlerde belirlenen kplm lnlrı (%) sırsıyl Çizelge 4.47, 4.48, 4.49, 4.50 ve 4.51 de verilmiştir. Sorghum hlepense nin vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 34.7, biçme: % 14.5, herbisit: % 0.6, mlç uygulmlrının hiç birinde S. hlepense tespit edilmemiştir (Çizelge 4.47). Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.6 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.9 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.5 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 1.2 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.8 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 3.1 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.1 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0.4 c 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Digitri snguinlis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 15.2, biçme: % 14.5, herbisit: % 0.2, mlç uygulmlrının hiç birinde D. snguinlis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.48). Cyperus rotundus un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 5.8, biçme: % 7.8, herbisit: % 0.2, polietilen mlç: % 0.4, diğer mlç uygulmlrının hiç birinde C. rotundus tespit edilmemiştir (Çizelge 4.49). 210

245 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis (L.) Scop. (Çtl otu) in Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0.4 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.1 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus L. (Toplk) un Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.2 b 0 b 0 b 0 b b 0.4 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 b 0 b 0 b 0 b b c 0.5 c 0 c 0 c 0 c b 0.5 b 0 b 0 b 0 b b c 0.5 c 0 c 0 c 0 c b 0.5 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. 211

246 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Convolvulus rvensis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 3.5, biçme: % 3.0, herbisit: % 0.4, polietilen mlç: % 0.07, mlç tekstili I: % 0.07, diğer mlç uygulmlrının hiç birinde C. rvensis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.50). Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.2 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0.2 b 0.3 b 0 b 0 b b 0.1 b 0.2 b 0.3 b 0 b 0 b b 0.3 b 0.3 b 0.3 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Portulc olerce nın vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm kplm lnı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 1.3, biçme: % 0.5, herbisit: % 5.2, mlç uygulmlrının hiç birinde P. olerce tespit edilmemiştir (Çizelge 4.51). 212

247 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce L. (Semiz otu) nın Kplm Alnı Kplm Alnı (%) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0.2 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0.5 b b 0 b 0 b 0 b b 0.8 c c 0 c 0 c 0 c b b 0 b 0 b 0 b b 0.5 b b 0 b 0 b 0 b bc 1.4 bc c 0 c 0 c 0 c b 0.7 b b 0 b 0 b 0 b b 0.2 b b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Sır üzeri uygulmlrın ybncı ot genel kplm lnın etkisini üç yıllık sonuçlrın genel ortlmlrını dikkte lrk değerlendirecek olursk, ybncı ot genel kplm lnının en fzl ybncı otlu kontrolde (% 71.5) olduğu, bunu sırsıyl biçme (% 54.9), herbisit (% 8.3), polietilen mlç (% 0.3), mlç tekstili I (% 0.02), mlç tekstili II (% 0.01) ve mlç tekstili III (% 0) uygulmlrının tkip ettiği görülmektedir (Şekil 4.149). Şekil dn d görüleceği üzere, ybncı ot yoğunluğund olduğu gibi ybncı ot genel kplm lnı bkımındn d en iyi sonucu mlç uygulmlrı vermiş, bunu herbisit uygulmsı tkip etmiştir. Biçme uygulmsı ise, kontrole ykın bir seviye tkip etmiştir. Anck biçme uygulmsının yoğunluk değerleri kontrolün üzerindeyken, kplm lnı değerleri kontrolün ltınd seyretmiştir. Bu doğl bir sonuçtur. Çünkü biçme uygulmsıyl genellikle youğunluk zlmzken, kplm lnı değerini veren bitkinin hbitusu sürekli zltılmıştır. 213

248 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 100 Ybncı Ot Genel Kplm Alnı (%) ,5 54,9 b c 8,3 d d d d 0,3 0,02 0, Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Sır üzeri uygulmlrın üç yıllık ortlm ybncı ot genel kplm lnın etkisi. Konuyl ilgili dh önce ypıln çlışmlr bktığımızd; Kolören ve Uygur (1998) un turunçgil bhçelerinde frklı ybncı ot kontrol yöntemlerinin etkinlik ve mliyet yönünden kıyslnmsı mcıyl yptıklrı çlışmd, herbisit (Norflurzon ve Terbuthylzine + Terbumeton), şefff polietilenle mlçlm, biçme ve kontrol uygulmlrınd tespit edilen genel ybncı otlnm değerlerinden en düşüğü Norflurzon uygulmsınd (% 6.54) sptnmış, bunu şefff nylon ile örtme (% 10.32), Terbuthylzine + Terbumeton (% 12.55), biçme (% 19.85) ve kontrol (% 27.63) uygulmlrı tkip etmiştir. Verdu ve Ms (2007), mndlin bhçelerinde lterntif ybncı ot yönetimi mcıyl mlç uygulmlrının kimysl mücdeleye göre etkinliği ve vntjlrını rştırdıklrı çlışmd, mlçlm mcıyl çeltik smnı, bdem kbuğu ve siyh renkli jeotekstili, herbisit olrk d glyphoste i kullnmışlrdır. İki frklı loklitede yürütülen çlışmd jeotekstil uygulmsının herbisitten dh iyi sonuç verdiği ve ortlm ybncı ot kplm lnının jeotekstille mlçlmd % 0.88, herbisit uygulmsınd ise % 2.04 olduğunu bildirmişlerdir. Ayrıc mndlin bhçelerinde mlç uygulmsının toprğı koruyn ve herbisit kirliliğinin önüne geçen bir ybncı ot kontrol strtejisi olduğun dikkti çekmişlerdir. Kitiş (2002), domtes yetiştiriciliğinde şefff ve siyh polietilen mlç 214

249 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ (0.02 mm) kullnımının ybncı otlnm üzerine oln etkisini rştırdığı çlışmd, en düşük ybncı ot kplm lnı değerinin siyh polietilen mlç uygulmsınd (% 5.33) elde edildiğini, bunu şeff polietilen uygulmsının (% 45.33) tkip ettiğini ve en fzl ybncı otlnmnın ise, ybncı otlu kontrol uygulmsınd (% 93.68) sptndığını bildirmiştir. Elde edilen bulgulr dh önce ypıln çlışmlrl kıyslnınc, sonuçlrın benzer olduğu görülmektedir Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Boyun Etkisi Sır üzeri uygulmlrd tespit edilen genel ybncı ot boyu (cm) Çizelge 4.52 de verilmiştir. Çizelge incelendiğinde, denemenin her üç yılınd d genel ybncı ot boyu çısındn uygulmlrın kontrolün önemli ölçüde ltınd olduğu görülmektedir. Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrd Genel Ybncı Ot Boyu Genel Ybncı Ot Boyu (cm) Syım I. Yıl (2004) Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 15.4 b 10.0 b 0 c 0 c 0 c b 2.8 c 12.8 b 0 c 0 c 0 c b 6.4 d 17.5 c 0 e 0 e 0 e b 10.8 b 18.2 b 0 c 0 c 0 c b 15.8 b 19.0 b 0 c 0 c 0 c b 16.0 c 26.5 b 0 d 0 d 0 d II. YIL (2005) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 5.6 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 9.0 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 5.0 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 14.2 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 10.2 b 0.8 c 0 c 0 c 0 c c 17.8 b 1.6 d 0 d 0 d 0 d b 8.8 b 2.0 c 0 c 0 c 0 c b 12.8 b 2.0 c 0 c 0 c 0 c b 6.8 c 2.0 d 0 d 0 d 0 d b 15.6 c 2.4 d 0 d 0 d 0 d b 9.2 b 4.4 bc 0 c 0 c 0 c 215

250 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 4.52 nin devmı II. YIL (2005) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 11.6 b 6.2 bc 0 c 0 c 0 c b 14.0 b 6.4 bc 0 c 0 c 0 c III. YIL (2006) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 2.6 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 3.8 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 8.6 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 13.6 c 1.0 d 0 d 0 d 0 d b 7.6 b 2.6 c 0 d 0 d 0 d b 9.2 c 4.0 d 0 e 0 e 0 e b 14.4 c 5.0 d 0 e 0 e 0 e b 9.6 c 6.0 d 0 e 0 e 0 e c 14.8 b 8.6 c 0 d 0 d 0 d c 21.0 b 10.4 d 0 e 0 e 0 e b 11.6 b 10.0 b 1.4 c 0.8 c 0 c b 15.0 c 10.4 d 3.2 e 2.0 e 0 e c 16.4 b 10.2 c 5.4 cd 3.0 de 0 e * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Denemenin I. yılınd genel ybncı ot boyu çısındn dönem boyunc düzenli rlıklrl ypıln ölçümler genel olrk değerlendirildiğinde, sır üzeri uygulmlrın tümünün kontrolün önemli ölçüde ltınd kldığı görülmektedir (Şekil 4.150). Vejetsyon dönemi boyunc ypıln ölçümlerin ortlmsı olrk, sır üzeri uygulmlrd tespit edilen genel ybncı ot boylrı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 57.6 cm. biçme: 18.3 cm. herbisit: 11.2 cm. polietilen mlç: 17.3 cm. mlç tekstili I: 0 cm. mlç tekstili II: 0 cm. mlç tekstili III: 0 cm. Şekil den de görüleceği üzere, ilk yıl kullnıln 0.04 mm klınlığındki polietilen örtü ybncı otlrı rzu edilen ölçüde bskı ltın lmmış, şiddetli güneş ışığı ve çevre fktörlerin etkisiyle vejetsyon dönemi sonun kdr bütünlüğünü koruymmıştır. Bu nedenle denemenin ikinci ve üçüncü yıllrınd 0.10 mm klınlığınd polietilen örtü kullnılmıştır. 216

251 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Genel Ybncı Ot Boyu (cm) Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III 1. Ölçüm 2. Ölçüm 3. Ölçüm 4. Ölçüm 5. Ölçüm 6. Ölçüm Şekil Denemenin I. yılınd (2004) sır üzeri uygulmlrd genel ybncı ot boyu. Denemenin I. yılınd deneme lnınd bskın durumd bulunn beş ybncı ot türü (Cyperus rotundus L., Portulc olerce L., Sorghum hlepense (L.) Pers., Convolvulus rvensis L. ve Echinoclo colonum (L.) Link.) nün düzenli rlıklrl ypıln ölçümler sonucu belirlenen boylrı (cm) sırsıyl Çizelge 4.53, 4.54, 4.55, 4.56 ve 4.57 de verilmiştir. Cyperus rotundus un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 28.8 cm, biçme: 17.9 cm, herbisit: 14.4 cm, polietilen mlç: 15.6 cm, diğer mlç uygulmlrının hiç birinde C. rotundus tespit edilmemiştir (Çizelge 4.53). Portulc olerce nın vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 22.5 cm, biçme: 12.9 cm, herbisit: 11.2 cm, mlç uygulmlrının hiç birinde P. olerce tespit edilmemiştir (Çizelge 4.54). 217

252 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus L. (Toplk) un Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 16.9 b 8.1 c 0 d 0 d 0 d b 3.4 c 12.4 b 0 c 0 c 0 c b 8.1 c 15.6 b 0 d 0 d 0 d b 17.4 b 18.2 b 0 c 0 c 0 c b 20.2 b 19.3 b 0 c 0 c 0 c b 20.7 b 19.8 b 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce L. (Semiz otu) nın Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 4.0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 8.6 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 16.4 b 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Sorghum hlepense nin vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: cm, biçme: 45.9 cm, herbisit: 26.3 cm, mlç uygulmlrının hiç birinde S. hlepense tespit edilmemiştir (Çizelge 4.55). Convolvulus rvensis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 28.9 cm, biçme: 12.4 cm, herbisit: 14.8 cm, mlç uygulmlrının hiç birinde C. rvensis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.56). 218

253 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 46.0 bc 0 d 0 d 0 d 0 d b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 12.2 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 25.8 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 35.7 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 38.1 b 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 3.8 bc 0 c 0 c 0 c 0 c b 9.1 bc 0 d 0 d 0 d 0 d c 15.6 b 0 d 0 d 0 d 0 d c 21.1 b 0 d 0 d 0 d 0 d c 22.9 b 0 d 0 d 0 d 0 d * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Echinoclo colonum un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 37.7 cm, biçme: 21.2 cm, herbisit: 11.3 cm, mlç uygulmlrının hiç birinde E. colonum tespit edilmemiştir (Çizelge 4.57). 219

254 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin I. Yılınd (2004) Sır Üzeri Uygulmlrd Echinochlo colonum (L.) Link. (Benekli drıcn) un Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 3.2 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 9.1 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 19.7 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 21.3 b 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Denemenin II. yılınd genel ybncı ot boyu çısındn dönem boyunc düzenli rlıklrl ypıln ölçümler genel olrk değerlendirildiğinde, sır üzeri uygulmlrın tümünün kontrolün önemli ölçüde ltınd kldığını görmekteyiz (Şekil 4.151). Vejetsyon dönemi boyunc ypıln ölçümlerin ortlmsı olrk, sır üzeri uygulmlrd tespit edilen genel ybncı ot boylrı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 45.9 cm, biçme: 11.5 cm, herbisit: 10.8 cm, polietilen mlç: 2.1 cm, mlç tekstili I: 0 cm, mlç tekstili II: 0 cm, mlç tekstili III: 0 cm. Kontrol Biçme Herbisit Polietilen 90 Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm 8. Ölçüm 9. Ölçüm 10. Ölçüm 11. Ölçüm 12. Ölçüm 13. Ölçüm Genel Ybncı Ot Boyu (cm) Şekil Denemenin II. yılınd (2005) sır üzeri uygulmlrd genel ybncı ot boyu. 220

255 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Denemenin II. yılınd deneme lnınd bskın durumd bulunn beş ybncı ot türü (Digitri snguinlis (L.) Scop., Sorghum hlepense (L.) Pers., Cyperus rotundus L., Convolvulus rvensis L. ve Portulc olerce L.) nün düzenli rlıklrl ypıln ölçümler sonucu belirlenen boylrı (cm) sırsıyl Çizelge 4.58, 4.59, 4.60, 4.61 ve 4.62 de verilmiştir. Digitri snguinlis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 38.4 cm, biçme: 9.8 cm, herbisit: 1.0 cm, mlç uygulmlrının hiç birinde D. snguinlis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.58). Sorghum hlepense nin vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: cm, biçme: 42.2 cm, herbisit: 16.6 cm, mlç uygulmlrının hiç birinde S. hlepense tespit edilmemiştir (Çizelge 4.59). Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis (L.) Scop. (Çtl otu) in Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 3.7 bc 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 2.9 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 3.1 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. 221

256 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b b 11.2 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 37.0 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 25.2 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 12.7 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 25.7 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 7.1 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 10.2 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 29.2 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 6.2 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 10.8 c 0 d 0 d 0 d 0 d * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Cyperus rotundus un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 36.2 cm, biçme: 18.9 cm, herbisit: 15.3 cm, polietilen mlç: 2.1 cm, diğer mlç uygulmlrının hiç birinde C. rotundus tespit edilmemiştir (Çizelge 4.60). Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus L. (Toplk) un Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b b 13.3 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 12.5 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 12.0 b 0.8 c 0 c 0 c 0 c b 23.8 b 1.6 c 0 c 0 c 0 c b 12.4 b 2.0 c 0 c 0 c 0 c b 22.3 b 2.0 c 0 c 0 c 0 c b 10.9 b 2.0 c 0 c 0 c 0 c 222

257 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge 4.60 ın devmı Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 19.0 b 2.4 c 0 c 0 c 0 c b 23.1 b 4.4 c 0 c 0 c 0 c b 9.8 c 6.2 cd 0 d 0 d 0 d b 19.6 b 6.4 c 0 d 0 d 0 d * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Convolvulus rvensis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 23.0 cm, biçme: 7.9 cm, herbisit: 6.7 cm, mlç uygulmlrının hiç birinde C. rvensis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.61). Portulc olerce nın vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 10.9 cm, biçme: 5.5 cm, herbisit: 3.2 cm, mlç uygulmlrının hiç birinde P. olerce tespit edilmemiştir (Çizelge 4.62). Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b b b 0 b 0 b 0 b b 4.5 bc 0 c 0 c 0 c 0 c b 3.8 bc 0 c 0 c 0 c 0 c b 7.7 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 3.5 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 8.7 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 3.9 bc 0 c 0 c 0 c 0 c b 8.4 b 0 c 0 c 0 c 0 c c 13.1 b 0 d 0 d 0 d 0 d b 4.5 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 8.2 b 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. 223

258 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin II. Yılınd (2005) Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce L. (Semiz otu) nın Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 1.2 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b b 1.1 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c b 1.6 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 5.1 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 1.2 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 4.9 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 8.6 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 2.1 bc 0 c 0 c 0 c 0 c b 5.7 b 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Denemenin III. yılınd genel ybncı ot boyu çısındn dönem boyunc düzenli rlıklrl ypıln ölçümler genel olrk değerlendirildiğinde, sır üzeri uygulmlrın tümünün kontrolün önemli ölçüde ltınd kldığını görmekteyiz (Şekil 4.152). Vejetsyon dönemi boyunc ypıln ölçümlerin ortlmsı olrk, sır üzeri uygulmlrd tespit edilen genel ybncı ot boylrı şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 48.4 cm, biçme: 13.0 cm, herbisit: 11.4 cm, polietilen mlç: 5.2 cm, mlç tekstili I: 0.8 cm, mlç tekstili II: 0.4 cm, mlç tekstili III: 0 cm. Denemenin III. yılınd deneme lnınd bskın durumd bulunn beş ybncı ot türü (Sorghum hlepense (L.) Pers., Digitri snguinlis (L.) Scop., Cyperus rotundus L., Convolvulus rvensis L. ve Portulc olerce L.) nün düzenli rlıklrl ypıln ölçümler sonucu belirlenen boylrı (cm) sırsıyl Çizelge 4.63, 4.64, 4.65, 4.66 ve 4.67 de verilmiştir. Sorghum hlepenese nin vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: cm, biçme: 30.9 cm, herbisit: 20.8 cm, mlç uygulmlrının hiç birinde S. hlepense tespit edilmemiştir (Çizelge 4.63). 224

259 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 80 Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Genel Ybncı Ot Boyu (cm) Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Ölçüm Şekil Denemenin III. yılınd (2006) sır üzeri uygulmlrd genel ybncı ot boyu. Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Sorghum hlepense (L.) Pers. (Geliç) nin Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b 0 b b 19.5 b 0 c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c b 65.1 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 12.2 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 29.4 c 0 d 0 d 0 d 0 d b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 14.9 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 45.3 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 9.7 c 0 c 0 c 0 c 0 c c 31.2 b 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. 225

260 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Digitri snguinlis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 34.4 cm, biçme: 6.9 cm, herbisit: 8.1 cm, mlç uygulmlrının hiç birinde D. snguinlis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.64). Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Digitri snguinlis (L.) Scop. (Çtl otu) in Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b b 4.0 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 11.1 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 19.7 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 6.3 bc 0 c 0 c 0 c 0 c c 13.1 b 0 c 0 c 0 c 0 c c 24.3 b 0 d 0 d 0 d 0 d b 0 b 0 b 0 b 0 b 0 b b 0 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 3.9 b 0 b 0 b 0 b 0 b * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Cyperus rotundus un vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 33.6 cm, biçme: 13.4 cm, herbisit: 17.4 cm, polietilen mlç: 5.3 cm, diğer mlç uygulmlrının hiç birinde C. rotundus tespit edilmemiştir (Çizelge 4.65). Convolvulus rvensis in vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 26.0 cm, biçme: 10.9 cm, herbisit: 12.4 cm, polietilen mlç: 1.6 cm, mlç tekstili I: 0.8 cm diğer mlç uygulmlrının hiç birinde C. rvensis tespit edilmemiştir (Çizelge 4.66). 226

261 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Cyperus rotundus L. (Toplk) un Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b b c 0 c 0 c 0 c b c 0 c 0 c 0 c b 5.2 bc 2.6 c 0 c 0 c 0 c b 14.3 b 4.0 c 0 c 0 c 0 c b 27.5 b 5.0 c 0 c 0 c 0 c b 9.7 c 6.0 cd 0 d 0 d 0 d c 16.9 b 8.6 c 0 d 0 d 0 d b 24.1 b 10.4 c 0 d 0 d 0 d bc 11.2 b 11.2 b 0 c 0 c 0 c b 18.3 b 10.8 b 0 c 0 c 0 c cd 24.6 b 9.6 c 0 d 0 d 0 d * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Convolvulus rvensis L. (Trl srmşığı) in Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b 0 b 0 b 0 b b 0 b 0 b 0 b b c 0 c 0 c 0 c b 0 b 0 b 0 b b 6.3 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 12.5 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 20.2 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 9.9 b 0 c 0 c 0 c 0 c c 18.7 b 0 d 0 d 0 d 0 d c 26.4 b 1.8 d 0 d 0 d 0 d b 0 c 3.1 c 1.4 c 0 c 0 c b 9.2 bc 5.8 cd 3.2 d 0 d 0 d c 14.5 b 10.4 bc 5.4 cd 0 d 0 d * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. 227

262 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Portulc olerce nin vejetsyon dönemi boyunc sır üzeri uygulmlrdki ortlm boyu şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 26.0 cm, biçme: 10.9 cm, herbisit: 12.4 cm, polietilen mlç: 1.6 cm, mlç tekstili I: 0.8 cm diğer mlç uygulmlrının hiç birinde P. olerce tespit edilmemiştir (Çizelge 4.67). Çizelge Denemenin III. Yılınd (2006) Sır Üzeri Uygulmlrd Portulc olerce L. (Semiz otu) nin Boyu Bitki Boyu (cm) Syım Trihleri Mlç Mlç Mlç Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Tekstili I Tekstili II Tekstili III b b 0 b 0 b 0 b b c 0 c 0 c 0 c b 2.9 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 6.8 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 10.9 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 3.1 c 0 c 0 c 0 c 0 c b 7.1 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 12.2 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 4.5 b 0 c 0 c 0 c 0 c b 5.2 b 0 c 0 c 0 c 0 c bc 7.9 b 0 c 0 c 0 c 0 c * Stırlrd ynı hrfle gösterilen uygulmlr rsınd Duncn testine göre P 0.05 seviyesinde frk yoktur. Sır üzeri uygulmlrın ybncı ot boyun etkisi ile ilgili üç yıllık sonuçlr genel olrk değerlendirildiğinde, tüm uygulmlrın genel ybncı ot boyunu kontrole göre önemli ölçüde zlttığı görülmektedir (Şekil 4.153). Bu zlış sırsıyl biçme uygulmsınd % 71.8, herbisit uygulmsınd % 78.0, polietilen mlç uygulmsınd % 83.7, mlç tekstili I uygulmsınd % 99.5, mlç tekstili II uygulmsınd % 99.7 ve mlç tekstili III uygulmsınd % 100 ornınd gerçekleşmiştir. 228

263 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 70 Genel Ybncı Ot Boyu (cm) ,7 14,3 b 11,1 8,2 Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç cm Tekstili I c d e e e 0,3 0,1 0,0 Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Sır üzeri uygulmlrın genel ybncı ot boyun etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Ybncı Ot Kontrolüne Etkisi Sır üzeri uygulmlr (biçme, herbisit ve mlç uygulmlrı) ın ybncı otlu kontrole göre, ybncı otlnmyı ne ornd bskı ltın ldığını ve etkili olduğunu belirlemek için kontroldeki ve uygulmlrdki ybncı ot genel kplm lnlrı bz lınmış ve kontroldeki kplm lnın ornlnrk hesplnmıştır. Bun göre denemenin üç yıllık sonuçlrı genel olrk değerlendirildiğinde mlç tekstili uygulmlrı % 100, polietilen mlç % 99.6, herbisit % 88.4, biçme % 23.4 ornınd ybncı ot kontrolü sğlmıştır (Şekil 4.154). 229

264 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III 100 c d d d d c d d d d c d d d d 90 Ybncı Ot Kontrolü (%) b b b 0 I. YIL (2004) II. YIL (2005) III. YIL (2006) Şekil Sır üzeri uygulmlrın yıllr göre ybncı ot kontrolüne etkisi. Konuyl ilgili dh önce ypıln çlışmlr bkıldığınd; Shirgure ve rk. (2003), mndlin yetiştiriciliğinde frklı mlç uygulmlrı içerisinde (siyh ve beyz renkli polietilen, soy fsulyesi smnı, çeltik smnı ve yerel çim bitkilerinin smnı) ybncı ot kontrolü çısındn en iyi sonucun siyh polietilen mlç uygulmsındn elde edildiğini bildirmişlerdir. Abouzien ve rk. (2008), 15 yşındki mndlin bhçesinde mlç, toprk işleme ve herbisit uygulmlrının ybncı ot kontrolü, meyve verimi ve klitesi üzerine etkilerini rştırdıklrı çlışmd, mlç olrk çeltik smnı, kmış (Cyprus rticultus L.) ve siyh plstik (0.20 mm ve 0.15 mm), el çpsı, toprk işleme ve herbisit (glyphoste) uygulmlrındn ybncı ot kontrolü çısındn en iyi sonucun (% 94 - % 100) mlç uygulmlrındn elde edildiğini, yine tüm mlç uygulmlrının meyve verimini toprk işlemeye göre dh fzl rtıdığını bildirmişlerdir. Gutl ve rk. (1992) nın domteste mlç uygulmsının verime ve ybncı ot kontrolüne etkisini rştırmk üzere ypmış olduklrı çlışmd, üç yıllık rştırm bulgulrın göre, 25 mikron klınlığınd ki siyh mlç filminin, verimi % 55 ornınd rtırdığı, ybncı ot gelişimini ise % 90 ornınd zlttığı bildirilmiştir. Zhng ve rk. (1992), Gnsu 230

265 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ (Çin) d frklı renkteki toprk örtülerinin domtes ve mısırd ybncı ot kontrolüne etkisini rştırmk üzere ypmış olduklrı çlışmd, kullndıklrı, siyh, gümüş gibi prlk, kırmızı, srı ve yeşil renkli plstik örtüleri, yygın olrk kullnıln şefff plstik örtü ile krşılştırmışlrdır. Arştırm bulgulrın göre siyh film tüm ybncı otlrı %100 ornınd kontrol ederken, gümüş prlklığındki film dr yprklı ybncı otlrı % ornınd, geniş yprklı ybncı otlrı % ornınd kontrol etmiştir. Diğer tüm renkli filmler ise %50 ornınd kontrol sğlmıştır. Siyh ve gümüş prlklığındki filmler şefff kontrole göre domteste sırsıyl %27.7 ve %15.1 ornınd, mısırd %27.5 ve %24.2 ornınd verim rtışı sğlmışlrdır. Gonzles ve rk. (1993) nın Venezuell d ypmış olduklrı çlışmd, mlç kullnımının geleneksel meknik ve kimysl ybncı ot kontrol yöntemlerinden dh etkili olduğunu ve bitki gelişimini, çiçek ve meyve syısını rtırdığını bildirmişlerdir. Dh önce ypıln çlışmlr, elde ettiğimiz bulgulrl büyük prlellik göstermekte ve mlç uygulmlrının ybncı ot kontrolünde etkin bir yöntem olduğunu orty koymktdır Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi Gelişimine Etkisi Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi Boyun Etkisi Sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisinin boyun etkisini belirlemek üzere, her yıl denemenin bşınd ve sonund olmk üzere, deneme lnındki bütün ğçlrın toprk seviyesinden en uç noktsın kdr oln kısmı şerit metre yrdımıyl ölçülmüş ve son ölçümle ilk ölçüm rsındki frk ornlnrk bitki boyundki rtış (%) hesplnmıştır. Her yıl için sır üzeri uygulmlrd denemenin bşınd ve sonund belirlenen bitki boylrı Çizelge 4.68 de verilmiştir. Deneme lnındki ğçlrın boylrı dikimden itibren eşit olmdığı ve her yıl budm ypıldığı için ölçüm sonuçlrı üzerinden kıyslm ypılmmış, her uygulm için bitki boyundki ornsl rtış belirlenmek suretiyle stndrt hle getirilmiş ve vryns nlizine tbi tutulmuştur. 231

266 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrd Deneme Öncesi ve Sonrsınd Belirlenen Kültür Bitkisi Boylrı Kültür Bitkisi Boyu (cm) Uygulmlr I. YIL (2004) II. YIL (2005) III. YIL (2006) Önce Sonr Önce Sonr Önce Sonr Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Denemenin I. yılınd bütün uygulmlr kültür bitkisi boyunu ybncı otlu kontrole göre önemli ölçüde rtırmıştır. Bitki boyundki rtış ornlrı sır üzeri uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol: % 13.6, biçme: % 18.7, herbisit: % 30.4, polietilen mlç: % 43.0, mlç tekstili I: % 35.3, mlç tekstili II: % 34.4, mlç tekstili III: % 37.2 (Şekil 4.155). 120 Kültür Bitkisi Boyundki Artış (%) b bc Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I d bc bc bc Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Denemenin I. yılınd (2004) sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisi boyundki rtış etkisi. 232

267 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Şekil den de görüleceği üzere, denemenin I. yılınd kültür bitkisi boyundki en yüksek rtış polietilen mlç uygulmsındn elde edilmiş, bunu diğer mlç uygulmlrı tkip etmiştir. Denemenin II. yılınd kültür bitkisi boyundki rtış ornlrı uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol: % 35.6, biçme: % 68.2, herbisit: % 79.8, polietilen mlç: % 89.5, mlç tekstili I: % 88.2, mlç tekstili II: % 88.0, mlç tekstili III: % 82.8 (Şekil 4.156). Kültür Bitkisi Boyundki Artış (%) b bc c c c bc 0 Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Denemenin II. yılınd (2005) sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisi boyundki rtış etkisi. Şekil dn d görüleceği üzere, denemenin II. yılınd kültür bitkisi boyundki en yüksek rtış mlç uygulmlrındn elde edilmiştir. Denemenin III. yılınd kültür bitkisi boyundki rtış ornlrı uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol: % 41.3, biçme: % 59.9, herbisit: % 87.7, polietilen mlç: % 72.1, mlç tekstili I: % 64.9, mlç tekstili II: % 90.3, mlç tekstili III: % 78.7 (Şekil 4.157). 233

268 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Kültür Bitkisi Boyundki Artış (%) b d bcd bc d cd 0 Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Denemenin III. yılınd (2006) sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisi boyundki rtış etkisi. Şekil den de görüleceği üzere, denemenin III. yılınd kültür bitkisi boyundki en yüksek rtış herbisit ve mlç tekstili II uygulmlrındn elde edilmiştir. Sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisi boyun oln etkisini dh özet ve net olrk görmek çısındn mndlin fidnlrının dikiminden hemen sonr ölçülen bitki boylrı ile üç yıl devm eden uygulmlrın rdındn ölçülen bitki boylrı kıyslndığınd, deneme sonund, tüm uygulmlrd kültür bitkisi boyunun kontrolün üzerinde olduğu görülmüştür. Denemenin bşınd tespit edilen bitki boylrı uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 94.6 cm, biçme: cm, herbisit: 96.4 cm, polietilen mlç: cm, mlç tekstili I: 94.2 cm, mlç tekstili II: 97.2 cm, mlç tekstili III: 94.1 cm. Denemenin sonund tespit edilen bitki boylrı ise, uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; kontrol: cm, biçme: cm, herbisit: cm, polietilen mlç: cm, mlç tekstili I: cm, mlç tekstili II: cm, mlç tekstili III: cm (Şekil 4.158). 234

269 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Deneme Bşı Deneme Sonu Kültür Bitkisi Boyu (cm) c c c c b c 0 Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç cm Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Sır üzeri uygulmlrd deneme bşı ve sonundki kültür bitkisi boylrı. Sır üzeri uygulmlrın deneme sonund kültür bitkisi boyund meydn getirdiği rtış (%) denemenin bşın göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 62.6, biçme: % 90.4, herbisit: % 168.5, polietilen mlç: % 156.7, mlç tekstili I: % 157.8, mlç tekstili II: % 176.0, mlç tekstili III: % (Şekil 4.159). Bitki Boyundki Artış (%) b b b b b 0 Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç cm Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisi boyund meydn getirdiği rtış. 235

270 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Şekil dn d görüleceği üzere, üç yıllık sonuçlr dikkte lındığınd kültür bitkisi boyundki en yüksek rtış 0.58 mm klınlığındki mlç tekstili II uygulmsındn elde edilmiş, bunu sırsıyl, mlç tekstili III, herbisit, mlç tekstili I ve polietilen mlç uygulmlrı tkip etmiştir. Kültür bitkisi boyun etkisi bkımındn herbisit ve mlç uygulmlrı rsınd isttistik çıdn frk tespit edilmemiştir. Ybncı otlu kontrole göre kültür bitkisi boyundki en düşük rtış biçme uygulmsınd gözlenmiş ve bu iki uygulm rsınd isttistik çıdn frk tespit edilmemiştir. Bu sonuçlr bize göstermektedir ki, mlç uygulmlrı gerek ybncı otlrı bşrılı şekilde kontrol etmeleri, gerekse toprk sıcklığını muhfz etmeleri nedeniyle kültür bitkisi gelişimini teşvik etmiştir. Elde edilen bulgulr Mge (1982), Ishii ve Kdoy (1993), Shirgure ve rk. (2003), Smith ve rk. (2000) nın yptıklrı çlışmlrl d benzerlik göstermektedir. Bun göre; Mge (1982) dlı rştırıcı genç elm bhçelerinde mlç uygulmsının herbisit vey meknik mücdele ypıln lnlr göre ğçlrın gelişimini ve meyve verimini dh fzl rtırdığını, mlç ltındki toprk sıcklığı ve nem ornının dh yüksek olduğunu bildirmiştir. Ishii ve Kdoy (1993), turunçgil bhçelerinde mlç uygulmsı ypıln ğçlrın, herbisit y d meknik yoll ybncı ot mücdelesi ypıln prsellerdeki ğçlrdn dh kuvvetli geliştiğini bildirmişlerdir. Shirgure ve rk. (2003), mndlin yetiştiriciliğinde plstik ve orgnik mlç uygulmlrı içerisinde kültür bitkisinin boyu, gövde klınlığı, sürgünlerin klınlığı, tç hcmi, meyve verimi, meyve ğırlığı, meyvede toplm çözünebilir kuru mdde miktrı, sitlik, su ornı ve ybncı ot kontrolü çısındn en iyi sonucu siyh polietilen mlç uygulmsının verdiğini bildirmişlerdir. Smith ve rk. (2000) yptıklrı çlışmd, pekn cevizi fidnlrını odun yonglrıyl 30 cm klınlığınd, 1 ve 2 m genişliğinde mlçlmışlr ve uygulnn mlçın genişliği ile doğru orntılı olrk fidnlrın boyu ve gövde çpının mlçsız kontrole göre dh fzl rttığını bildirmişlerdir. 236

271 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi nin Gövde Klınlığın Etkisi Sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisinin gövde klınlığın etkisini belirlemek üzere, her yıl denemenin bşınd ve sonund olmk üzere, deneme lnındki bütün ğçlrın toprk seviyesinden 50 cm yukrısı bz lınrk kumps yrdımıyl klınlıklrı ölçülmüş ve son ölçümle ilk ölçüm rsındki frk ornlnrk gövde çpındki rtış (%) hesplnmıştır. Her yıl için sır üzeri uygulmlrd denemenin bşınd ve sonund belirlenen gövde klınlıklrı Çizelge 4.69 d verilmiştir. Çizelge Sır Üzeri Uygulmlrd Deneme Öncesi ve Sonrsınd Belirlenen Kültür Bitkisi nin Gövde Klınlıklrı Kültür Bitkisi'nin Gövde Klınlığı (mm) Uygulmlr I. YIL (2004) II. YIL (2005) III. YIL (2006) Önce Sonr Önce Sonr Önce Sonr Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Deneme lnındki ğçlrın gövde klınlıklrı dikimden itibren eşit olmdığı için ölçüm sonuçlrı üzerinden kıyslm ypılmmış, her uygulm için bitkinin gövde klınlığındki ornsl rtış belirlenmek suretiyle stndrt hle getirilmiş ve vryns nlizine tbi tutulmuştur. Denemenin I. yılınd tüm uygulmlr kültür bitkisinin gövde klınlığını ybncı otlu kontrole göre rtırmıştır. Gövde çpındki rtış ornlrı sır üzeri uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol: % 29.6, biçme: % 48.1, herbisit: % 52.4, polietilen mlç: % 68.3, mlç tekstili I: % 73.4, mlç tekstili II: % 69.0, mlç tekstili III: % 60.5 (Şekil 4.160). 237

272 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Kültür Bitkisinin Gövde Klınlığındki Artış (%) b bc Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I bc c bc Mlç Tekstili II bc Mlç Tekstili III Şekil Denemenin I. yılınd (2004) sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisi nin gövde klınlığındki rtış etkisi. Şekil dn d görüleceği üzere, denemenin I. yılınd kültür bitkisi nin gövde klınlığındki en yüksek rtış mlç uygulmlrındn elde edilmiştir. Denemenin II. yılınd kültür bitkisinin gövde klınlığındki rtış ornlrı uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol: % 43.1, biçme: % 66.1, herbisit: % 105.2, polietilen mlç: % 96.1, mlç tekstili I: % 99.8, mlç tekstili II: % 86.9, mlç tekstili III: % 90.7 (Şekil 4.161). Şekil den de görüleceği üzere, denemenin II. yılınd kültür bitkisi nin gövde klınlığındki en yüksek rtış herbisit ve mlç uygulmlrındn elde edilmiştir. Denemenin III. yılınd kültür bitkisinin gövde klınlığındki rtış ornlrı uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol: % 38.9, biçme: % 45.1, herbisit: % 68.3, polietilen mlç: % 73.6 mlç tekstili I: % 70.6, mlç tekstili II: % 82.4 mlç tekstili III: % 75.9 (Şekil 4.162). Şekil den de görüleceği üzere, denemenin III. yılınd kültür bitkisi nin gövde klınlığındki en yüksek rtış herbisit ve mlç uygulmlrındn elde edilmiştir. 238

273 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Kültür Bitkisinin Gövde Klınlığındki Artış (%) b c Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I c c c Mlç Tekstili II c Mlç Tekstili III Şekil Denemenin II. yılınd (2005) sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisi nin gövde klınlığındki rtış etkisi. Kültür Bitkisinin Gövde Klınlığındki Artış (%) b Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I b b b Mlç Tekstili II b Mlç Tekstili III Şekil Denemenin III. yılınd (2006) sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisi nin gövde klınlığındki rtış etkisi. 239

274 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisinin gövde klınlığın oln etkisini dh özet ve net olrk görmek çısındn mndlin fidnlrının dikiminden hemen sonr ölçülen gövde klınlıklrı ile üç yıl devm eden uygulmlrın rdındn ölçülen gövde klınlıklrı kıyslndığınd, deneme sonund, tüm uygulmlrd kültür bitkisinin gövde klınlığının kontrolün üzerinde olduğu görülmüştür. Denemenin bşınd tespit edilen gövde klınlıklrı uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 5.7 mm, biçme: 5.6 mm, herbisit: 5.9 mm, polietilen mlç: 6.1 mm, mlç tekstili I: 5.6 mm, mlç tekstili II: 5.7 mm, mlç tekstili III: 5.9 mm. Denemenin sonund tespit edilen gövde klınlıklrı ise, uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; kontrol: 17.6 mm, biçme: 21.4 mm, herbisit: 38.3 mm, polietilen mlç: 41.3 mm, mlç tekstili I: 40.0 mm, mlç tekstili II: 38.9 mm, mlç tekstili III: 37.8 mm (Şekil 4.163). Deneme Bşı Deneme Sonu Kültür Bitkisinin Gövde Klınlığı (mm) Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç cm Tekstili I b b b b Mlç Tekstili II b Mlç Tekstili III Şekil Sır üzeri uygulmlrd deneme bşı ve sonundki kültür bitkisinin gövde klınlığı. Sır üzeri uygulmlrın deneme sonund kültür bitkisinin gövde klınlığınd meydn getirdiği rtış (%) denemenin bşın göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 213.3, biçme: % 284.9, herbisit: % 552.7, polietilen mlç: % 578.5, mlç tekstili I: % 619.9, mlç tekstili II: % 593.4, mlç tekstili III: % (Şekil 4.164). 240

275 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Kültür Bitkisinin Gövde Klınlığındki Artış (%) b b b Kontrol Biçme cm Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I b Mlç Tekstili II b Mlç Tekstili III Şekil Sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisinin gövde klınlığınd meydn getirdiği rtış. Kültür bitkisinin gövde klınlığındki en yüksek rtış 0.38 mm klınlığındki mlç tekstili I uygulmsındn elde edilmiş, bunu sırsıyl mlç tekstili II, polietilen mlç, herbisit ve mlç tekstili III uygulmlrı tkip etmiştir. Kültür bitkisinin gövde klınlığın etkisi bkımındn herbisit ve mlç uygulmlrı rsınd isttistik çıdn frk tespit edilmemiştir. Ybncı otlu kontrole göre kültür bitkisinin gövde klınlığındki en düşük rtış biçme uygulmsınd gözlenmiş ve bu iki uygulm rsınd isttistik çıdn frk görülmemiştir. Mlç uygulmlrı gerek ybncı otlrı bşrılı bir şekilde kontrol etmek suretiyle rekbeti ortdn kldırmlrı, gerekse toprk sıcklığı ve nemini muhfz etmeleri nedeniyle bitki boyund olduğu gibi gövde klınlığının rtmsınd d önemli bir etken olmuşlrdır. Elde edilen bu bulgulr Lohr ve rk. (1995), Shirgure ve rk. (2003), Lipecki ve Bielinsk (1998) nın çlışmlrıyl d benzerlik göstermektedir. Bun göre Lohr ve rk. (1995) yeni tesis mndlin bhçesinde yptıklrı çlışmd, siyh polietilen, toprk ve yprkl mlçlm uygulmlrının bitki gelişimine etkilerini rştırmışlr ve plstik mlçın bitki boyu ve gövde çpını (2.07 m, 3.61 cm) toprkl (2.03 m, 3.26 cm) ve yprkl (1.38 m, 2.37 cm) 241

276 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ mlçlm uygulmlrındn dh fzl rtırdığını bildirmişlerdir. Shirgure ve rk. (2003), mndlin yetiştiriciliğinde plstik ve orgnik mlç uygulmlrı içerisinde kültür bitkisinin boyu, gövde klınlığı, sürgünlerin klınlığı, tç hcmi, meyve verimi, meyve ğırlığı, meyvede toplm çözünebilir kuru mdde miktrı, sitlik, su ornı ve ybncı ot kontrolü çısındn en iyi sonucu siyh polietilen mlç uygulmsının verdiğini bildirmişlerdir. Lipecki ve Bielinsk (1998) frklı genişlikteki siyh mlç tekstilinin genç elm bhçelerinde ğç gelişimine oln etkisini rştırmk üzere yptıklrı çlışmd, sır üzerine 30 cm, 60 cm ve 90 cm genişliğinde uygulnn mlç tekstillerinden, genç ğçlrd sürgün uzunluğu, syısı ve gövde klınlığını mlçsız kontrole göre en fzl 90 cm eninde uygulnn mlç tekstilinin rtırdığını bildirmişlerdir Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisi nin Yprk Alnın Etkisi Yprk lnlrı her yıl deneme sonund bir kez belirlendiği için yıllık gelişme ornı yerine doğrudn tespit edilen yprk lnı değerleri (cm 2 / yprk) verilmiştir. Bun göre, denemenin I. yılınd sptnn ortlm yprk lnlrı sır üzeri uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol: cm 2, biçme: cm 2, herbisit: cm 2, polietilen mlç: cm 2, mlç tekstili I: cm 2, mlç tekstili II: cm 2, mlç tekstili III: cm 2. Denemenin I. yılınd yprk lnı bkımındn uygulmlr rsınd isttistik çıdn bir frk tespit edilmemiştir (Şekil 4.165). Denemenin II. yılınd sptnn ortlm yprk lnlrı (cm 2 / yprk) sır üzeri uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol: cm 2, biçme: cm 2, herbisit: cm 2, polietilen mlç: cm 2, mlç tekstili I: cm 2, mlç tekstili II: 17,13 cm 2, mlç tekstili III: cm 2. Denemenin II. yılınd d yprk lnı bkımındn uygulmlr rsınd isttistik çıdn bir frk tespit edilmemiştir (Şekil 4.166). 242

277 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Yprk Alnı (cm 2 ) Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Denemenin I. yılınd (2004) sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisinin yprk lnın etkisi Yprk Alnı (cm 2 ) Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Denemenin II. yılınd (2005) sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisinin yprk lnın etkisi. Denemenin III. yılınd sptnn ortlm yprk lnlrı (cm 2 / yprk) sır üzeri uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; ybncı otlu kontrol:

278 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ cm 2, biçme: cm 2, herbisit: cm 2, polietilen mlç: cm 2, mlç tekstili I: cm 2, mlç tekstili II: cm 2, mlç tekstili III: cm 2. Denemenin III. yılınd herbisit ve mlç uygulmlrı kültür bitkisinin yprk lnını biçme ve ybncı otlu kontrole göre önemli ölçüde rtırmıştır (Şekil 4.167). Yprk Alnı (cm 2 ) b Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç Tekstili I b b b b Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Denemenin III. yılınd (2006) sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisinin yprk lnın etkisi. Sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisinin yprk lnın etkisi yıllr bzınd yrı yrı incelendiğinde, denemenin ilk iki yılınd uygulmlr rsınd isttistik çıdn frk tespit edilmezken, üçüncü yıl uygulmlrın etkisi isttistik olrk t orty çıkmış ve herbisit ve mlç uygulmlrınd sptnn ortlm yprk lnlrı diğer uygulmlrın üzerinde bulunmuştur. Sır üzeri uygulmlrın deneme sonund, denemenin ilk yılın göre mndlinnın yprk lnını ne ornd rtırdığın bkılck olurs, biçme uygulmsı hriç diğer uygulmlrın kültür bitkisinin yprk lnını kontrole ornl önemli ölçüde rtırdığı görülmüştür. Bu rtış, uygulmlr göre sırsıyl şu şekilde bulunmuştur; kontrol: % 12.8, biçme: % 17.4, herbisit: % 34.5, polietilen mlç: % 244

279 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ 39.7, mlç tekstili I: % 40.1, mlç tekstili II: % 40.5, mlç tekstili III: % 41.4 (Şekil 4.168) Yprk Alnındki Artış (%) b bc c c c c 0 Kontrol Biçme Herbisit Polietilen Mlç cm Tekstili I Mlç Tekstili II Mlç Tekstili III Şekil Sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisinin yprk lnındki rtış etkisi. Şekil den de görüleceği üzere, üç yıllık çlışmnın sonuçlrı genel olrk değerlendirildiğinde, kültür bitkisinin yprk lnınd en yüksek rtış mlç uygulmlrındn elde edilmiş, bunu herbisit uygulmsı tkip etmiştir. Elde edilen bu bulgulr Gikwd ve rk. (2002), Hssn ve Ahmed (2007), Sren ve rk. (2008) nın yptığı çlışmlrın sonuçlrıyl benzerlik göstermektedir. Bun göre; Gikwd ve rk. (2002) nın mndlin bhçesinde frklı mlç uygulmlrının bitki gelişimi, verim ve klitesine etkilerini rştırdıklrı çlışmd, siyh polietilen mlç, 5 cm klınlığınd kuru ot mlç ve 10 cm klınlığınd toprk mlç uygulmlrındn mlçsız kontrole göre, sürgün / dl syısı (5.90), sürgün uzunluğu (14.84 cm), yprk lnı (22.53 cm 2 ), ğç bşın meyve syısı (970), ortlm meyve ğırlığı ( g) gibi prmetreler çısındn en iyi sonucun kuru otl mlçlm uygulmsındn lındığını bildirmişlerdir. Hssn ve Ahmed (2007), muz plntsyonlrınd frklı ybncı ot kontrol yöntemlerininin bitki gelişim prmetrelerine etkilerini rştırdıklrı çlışmd herbisit (glyphoste, glyphoste + üre, glyphoste + monyum sülft), çeltik smnıyl mlçlm ve el çpsı 245

280 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ uygulmlrının kontrole ornl bitki boyu, gövde çpı, yprk syısı ve lnını rtırdığını bildirmişlerdir. Sren ve rk. (2008) nın üç frklı mlç uygulmsının mlçsız kontrole göre nijer y d rmtil olrk dlndırıln Guizoti byssinic Css. bitkisine etkisini kıysldıklrı çlışmd toprk tozu, çeltik smnı ve siyh polietilen mlç uygulmlrının bitkinin yprk lnı d dhil olmk üzere bitki boyu, dl syısı, kuru mdde miktrı, yğ içeriği ve verimi mlçsız kontrole göre rtırdığı, en yüksek rtışın ise polietilen mlçtn elde edildiğini bildirmişlerdir. Mlç ve herbisit uygulmlrının kültür bitkisinin gelişimi üzerine oln pozitif etkileri yukrıd verilen syısl ve isittistik değerlerle orty konulmuştur. Anck bu uygulmlrın bitki gelişimi üzerinde oluşturduğu frklılık rzi koşullrınd d briz bir şekilde gözlenmiştir. Resim 4.1. de biçme uygulmsı ypıln prsellerdeki ğçlrdn biri görülmektedir. Resimden de görüldüğü üzere, gerek bitki boyu, gerek gövde klınlığı ve gerekse besin mddesi eksikliği sonucu yprklrdki renk çılmlrı briz bir şekilde görülmektedir. Resim 4.1. Biçme uygulmsı ypıln prsellerdeki bir ğç (2006). 246

281 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Resim 4.2. de ybncı otlu kontrol prsellerindeki ğçlrdn biri görülmektedir. Resimden de görüldüğü üzere, neredeyse hiç gelişememiş, dl ve sürgün oluşturmmış, yprk syısı son derece z mndlin bitkisi, ybncı otlrdn det gözükmemektedir. Resim 4.2. Ybncı otlu kontrol prsellerindeki bir ğç (2006). Resim 4.3. te kıyslm ypmk mcıyl, mlç tekstili, biçme ve ybncı otlu kontrol prsellerindeki mndlin ğçlrın it fotoğrflr ynyn verilmiştir. Resimden de görüldüğü üzere, mlç tekstili uygulmsı, kültür bitkisi gelişmini gerek biçme, gerekse kontrole ornl çok dh fzl rtırmıştır (Resim 4.3). 247

282 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Ysin Emre KİTİŞ Mlç Tekstili Biçme Kontrol Resim 4.3. Mlç tekstili, biçme ve ybncı otlu kontrol uygulmlrındki ğçlr Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Besin Elementi İçeriğine Etkisi Sır üzeri uygulmlrın kültür bitkisinin içerdiği mkro (N, P, K) ve mikro (Fe, Zn, Cu, Mn) besin elementlerine etkisini belirlemek üzere her yıl deneme sonund lınn yprk örneklerinin nliz sonuçlrı sırsıyl değerlendirilmiştir Sır Üzeri Uygulmlrın Kültür Bitkisinin Azot İçeriğine Etkisi Denemenin her üç yılınd d kültür bitkisinin zot içeriği bkımındn en yüksek değerler herbisit ve mlç uygulmlrındn elde edilmiştir. Biçme uygulmsı ybncı otlu kontrolle birlikte en düşük değerleri vermiş, htt kontrolün ltınd klmıştır (Çizelge 4.70). Bu beklenen bir sonuçtur çünkü biçme ve kontrol uygulmlrınd ortmd bulunn ybncı otlr toprktki lınbilir formdki zot ortk olmkt, bu d kültür bitkilerindeki % zot miktrını düşürmektedir. Herbisit 248