Trım Bilimleri Dergisi Tr. Bil. Der. Dergi we syfsı: www.gri.nkr.eu.tr/ergi Journl of Agriulturl Sienes Journl homepge: www.gri.nkr.eu.tr/journl Çn Bierine (Cpsium tum vr. penulum) Meyve Olgunluk Dönemleri ile Tohum Gelişimi ve Klitesi Arsınki İlişkilerin Belirlenmesi Nzlı İlke EKEN, Kzım MAVİ Mustf Keml Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Bhçe Bitkileri Bölümü, Hty, TÜRKİYE ESER BİLGİSİ Arştırm Mklesi Sorumlu Yzr: Kzım MAVİ, E-post: kzimmvi@hotmil.om, Tel: +90 (505) 833 17 59 Geliş Trihi: 29 Hzirn 2014, Düzeltmelerin Gelişi: 02 Ekim 2014, Kul: 30 Arlık 2014 ÖZET Bu rştırm Çn ierine (Cpsium tum vr. penulum) frklı meyve olgunluk önemlerine hst eilen tohumlrın, tohum gelişimi ile tohum klitesi rsınki ilişkilerin elirlenmesi mıyl yürütülmüştür. Bier meyveleri 2011 ve 2012 yılı vejetsyon önemine (1) yeşil olum, (2) renk önüşümü, (3) turunu olum, (4) kırmızı olum ve (5) şırı olum önemlerine hst eilmiştir. Renk gelişim önemlerine göre tohum nemi % 37.2-69.0 rsın eğişmiş, en üşük tohum nemi irini ve ikini yıl sırsıyl % 37.2 ve % 39.0 olrk şırı olum önemine elirlenmiştir. Meyve gelişim önemlerine göre çimlenme ornı % 0-94 rsın eğişmiş; mksimum çimlenme ornı 2011 yılın % 94 iken 2012 yılın % 79 ulunmuştur. Ortlm çimlenme süresi ise 4 il 13 gün rsın olmuştur. Her iki yıl için çıkış ornı % 1-97 rsın eğişmiş; mksimum çıkış ornı 2011 yılın % 97 ve 2012 yılın % 76 olrk elirlenmiştir. Bun ğlı olrk ortlm çıkış süresi 7 il 18 gün rsın eğişmiştir. Çıkış sonrsı fie oyu 3.0-5.7 m rsın, fie yş ğırlığı 122.75-255.0 mg ve fie kuru ğırlığı 8.75-33.66 mg rsın elirlenmiştir. Sonuç olrk, meyvenin olgunlşmsı ile tohum klite özelliklerinin rttığı ve tohum klitesi çısınn en uygun meyve hst zmnının kırmızı olum önemi oluğu elirlenmiştir. Anhtr Kelimeler: Fizyolojik olgunluk; Tohum nemi; Tohum güü; Fie klitesi Determintion of Reltionships Between Fruit Mturity Stges, n See Development n Qulity in Aji Pepper (Cpsium tum vr. penulum) ARTICLE INFO Reserh Artile Corresponing Author: Kzım MAVİ, E-mil: kzimmvi@hotmil.om, Tel: +90 (505) 833 17 59 Reeive: 29 June 2014, Reeive in Revise Form: 02 Otoer 2014, Aepte: 30 Deemer 2014 ABSTRACT TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF AGRICULTURAL SCIENCES 22 (2016) 69-76 This stuy ws onute to etermine the reltionships etween the sees hrveste t ifferent fruits mturity stges n the see evelopment n qulity in Aji pepper (Cpsium tum vr. penulum). The fruits were hrveste t
Çn Bierine (Cpsium tum vr. penulum) Meyve Olgunluk Dönemleri ile Tohum Gelişimi..., Eken & Mvi green ripe (1), reker (2), ornge ripe (3), re ripe (4) n over re ripe (5) mturity stges in 2011 n 2012 vegettion sesons. See moisture ontent ws hnge etween 37.2% n 69.0% se on evelopment stge, n over mturity stge h the lowest moisture ontent of 37.2% n 39.0% in oth yers, respetively. Germintion rte ws etween 0% n 94% with the mximum of 94% in 2011 n 79% in 2012. The verge germintion time rnge from 4 to 13 ys. The seeling emergene rte ws etween 1% n to 97% with the mximum of 97% in 2011 n 76% in 2012 tht the verge seeling emergene time hnge etween 7 n 18 ys. Seeling length rnge from 3.0 to 5.7 m, seeling fresh weight rnge from 122.75 to 255.00 mg n seeling ry weight rnge from 8.75 to 33.66 mg. The results showe tht the see qulity inrese s mturity level progresse, n the est fruit hrvest te ws re ripe stge for mximum see qulity in Aji pepper. Keywors: Physiologil mturity; See moisture; See vigor; Seeling qulity Ankr Üniversitesi Zirt Fkültesi 1. Giriş Bier, gerek üny ve gerekse ülkemize sevilerek tüketilen, içeriği vitmin ve minerl meler yönünen zengin ve insn eslenmesine olumlu ktkısı oln ir seze türüür. Ülkemiz üretimine konu oln ierlerin tmmın ykını C. nnuum türüne ittir. Cpsium insi içerisine yklşık 30 tür ulunmkl irlikte Cpsium nnuum L., C. tum L., C. hinense Jq., C. frutesens L., ve C. puesens Ruiz & Pv. türleri kültüre lınmıştır (Bosln 1994). C. tum kültürü ypıln u eş türen iriir ve ülkemize meyveleri çn enzeiği için çn ieri vey gül ieri olrk lnırılmktır. C. tum türü, C. tum vr. tum, C. tum vr. penulum ve C. tum vr. pretermissum olmk üzere üç lt türe yrılmktır. C. tum vr. penulum lt türünün meyveleri tze tüketim ynın, sls sosu, ı ier sosu ve toz ier üretimine kullnılmktır (Jrret 2007). Tür ı oln tum üzümsü meyve nlmın gelmekteir. Değişik meyve şekillerine, eşsiz ir lezzete ve frklı romlr ship olmsın rğmen Güney Amerik ışın pek tnınmmsı ve yetiştirilmemesi üyük ir kyıptır. Bitki genellikle hızl üyümekte ve fzl oylnmktır. Ülkemize yetiştiriiliği ypıln ir çeşii ulunmmktır. Biere ypıln tüm çlışmlr Cpsium nnuum türüne it çeşitler üzerine yürütülmüştür (Demir & Ellis 1992; Snhez et l 1993; Demir & Ellis 1994; Cvero et l 1995; Ynmz & Demir 1998; Demir 2002; Srıyılız 2003; Viigl et l 2011). Diğer kültürü ypıln ier türlerine ise tohum gelişimi ile ilgili olrk trnn kynklr z syı çlışmy rstlnmktır. Bir iğer önemli konu meyve renklerinin h ojektif olrk elirlenmesinin sğlnmsıır. Çünkü ynı itki üzerine frklı gelişim evrelerineki meyvelerin ulunuğu ier gii türlere ynı gelişim önemineki meyvelerin h ojektif olrk elirlenmesinin h kliteli tohumluklrın ele eilmesine yrımı olileeği üşünülmekteir. Bu çlışm, Cpsium tum vr. penulum türüne it ir htt, frklı gelişim önemlerine hst eilen meyveleren ele eilen tohumlrın tohum klite eğişimini elirlemek, tohumluk gelişim süreine çıkış ornını tespit etmek ve u veriler ışığın tür için en uygun tohumluk hst önemini sptmk mıyl yürütülmüştür. 2. Mteryl ve Yöntem Çlışm Mustf Keml Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Bhçe Bitkileri Bölümüne 2011 ve 2012 yıllrın yürütülmüştür. Bitkisel mteryl olrk süs ieri genetik koleksiyonun ulunn MKÜ- 19 (Çn ieri) nolu genotipi kullnılmıştır (Mvi & Mvi 2012). Tohumlr, fie ikim trihinen ir y öne içine Klsmn torf ulunn viyollere ekilmiş ve ısıtmsız m ser çimlenirilmiştir. Dikim üyüklüğüne gelen fieler 2011 yılın 2 Mrt trihine, 2012 yılın ise 10 Nisn trihine öneen hzırlnmış rzieki yerlerine ikilmiştir. Kültürel işlemlerin rht ypılilmesi ve enemelere kullnılk yeterli tohumun ele 70 Trım Bilimleri Dergisi Journl of Agriulturl Sienes 22 (2016) 69-76
Determintion of Reltionships Between Fruit Mturity Stges, n See Development n Qulity in Aji Pepper..., Eken & Mvi eileilmesi için 300 et fie 35x45 m sır üzeri ve rsı mesfelere ikilmiştir. Dikimen hst sonun kr itkilere kültürel işlemler üzenli ir şekile ypılmıştır. Yetiştirme önemi oyun sıklık ve nem eğerleri kyeilmiştir (Çizelge 1). An itkinin ilk ört oğumu içerisineki meyveler (1) yeşil olum, (2) renk önüşümü, (3) turunu olum, (4) kırmızı olum ve (5) şırı olum olgunluk önemlerine hst eilmiş ve tohumlrı yrılmıştır. Meyve rengi her olgunluk önemi için 30 r meyvee Minolt renk ölçerle (L*, *, *, hue (h*) çı ve C*) elirlenmiştir. Ele eilen tohumlrın klitesi; tohum nemi, 1000 tohum ğırlığı, çimlenme ornı (%), ortlm çimlenme süresi (gün), kontrollü ozulm testi (% 24 nem, 45 o C, 24 h -1 ), çıkış ornı (%), ortlm çıkış süresi (gün), fie oyu (m), fie yş ve kuru ğırlığı (mg) ve elektriksel iletkenlik (µs m -1 g -1 ) testleri ile elirlenmiştir (Eken 2014). Fie eğerlenirmeleri tohum ekiminen 20 gün sonr ypılmıştır. Denemeler tesüf prselleri eneme esenine göre 4 tekerrürlü ve her tekerrüre 50 tohum olk şekile yürütülmüştür. Ele eilen veriler SPSS pket progrmı ile vriyns nlizine ti tutulmuş ve yüze şeklineki veriler nliz önesine çı eğerine çevrilmiştir. Ortlmlr rsınki frklılıklr Dunn testi ile 0.05 önem üzeyine krşılştırılmıştır. 3. Bulgulr ve Trtışm Bugüne kr ypıln tohum gelişimi çlışmlrın meyve renkleri gözle (sujektif) elirlenmiştir. Çlışmmız ise, h sonr ypılk çlışmlr ir örneklik sğlmk mıyl frklı hst önemlerine meyvelerin renkleri ijitl olrk Minolt renk ölçerle elirlenmiştir (Şekil 1 ve Çizelge 2). Kırmızı olum önemineki renk eğerleri, Mvi & Mvi (2012) nin kırmızı olum önemineki meyveleri ile enzer ulunmuştur. Kırmızı olum öneminin, Mvi & Mvi (2012) trfınn elirlenen meyve gelişim urumlrı ile krşılştırılığın, çiçeklenmeen sonr 65. güne enk geliği thmin eilmekteir. Hue çı eğerleri ise Tesse et l (2002) ile çok enzer ulunurken C* Çizelge 1- Denemenin yürütülüğü Antky ilçesine it 2011 ve 2012 yıllrı iklim verileri Tle 1- The limti t of Antky where the experiments were onute in 2011 n 2012 Yıllr ve ylr Aylık ortlm sıklık eğerleri Ortlm nem Toplm yğış Mksimum Minimum Ortlm (%) (mm) ( o C) ( o C) ( o C) Mrt 26.3 3.1 13.7 64.2 143.5 Nisn 28.9 5.4 17.0 66.1 130.4 Myıs 30.8 11.8 20.9 64.4 65.1 2011 Hzirn 32.5 16.6 24.7 66.7 86.3 Temmuz 35.0 22.8 27.7 65.9 0.0 Ağustos 33.9 23.7 28.6 63.4 0.0 Eylül 38.9 16.3 26.5 62.0 34.7 Ekim 34.6 8.8 16.8 48.5 82.5 Mrt 23.8-2.9 10.4 65.7 105.2 Nisn 33.3 5.7 16.9 61.1 16.5 Myıs 34.0 15.5 21.3 64.3 97.6 2012 Hzirn 43.2 17.5 26.0 60.7 1.6 Temmuz 40.1 23.0 28.8 60.4 14.1 Ağustos 37.3 23.2 29.4 59.2 0.0 Eylül 38.4 19.4 27.4 58.9 0.0 Ekim 38.5 12.0 22.1 60.2 85.1 Trım Bilimleri Dergisi Journl of Agriulturl Sienes 22 (2016) 69-76 71
Çn Bierine (Cpsium tum vr. penulum) Meyve Olgunluk Dönemleri ile Tohum Gelişimi..., Eken & Mvi eğerleri h yüksek olmuştur. Bierlere, ijitl renk ölçümü ile meyve renginin en uygun sınırlrı tespit eileileeği ve u öneme ypılk hst ile kliteli tohum üretimi mümkün olileektir. II I 1 2 Şekil 1- Frklı gelişme şmlrın hst eilen Çn ieri meyvelerinin 2011 (1, 2, 3, 4, 5) ve 2012 (I, II, III, IV, V) yıllrınki * ve * renk eğişimleri Figure 1- * n * olor vrition in Aji peppers hrveste t ifferent evelopment stges in 2011 (1, 2, 3, 4, 5) n 2012 (I, II, III, IV, V) Çizelge 2- Çn ieri meyvelerine 2011 ve 2012 yıllrın L*, hue (h*) çı ve C* renk eğerlerineki eğişimler Tle 2- L*, h* n C* olor vrition of hrveste Aji pepper fruits in 2011-2012 3 III 4 IV V 5 ile klite rtmktır. Demir & Ellis (1992); Blsik et l (2006); Pgms & Nwt (2007); Viigl et l (2011), tür ve çeşitlere göre frklılık olmkl irlikte tohum neminin % 37-50 üzeyine oluğu elirtilmiştir. Gelişim öneminin uzmsıyl irlikte tohum nemi zlırken, tohum ğırlığın ve kuru mesine rtış meyn gelmekteir. Öte ynn tohum ğırlığının yüksek sıklıkt yetiştirilen itkilere üşük klığı Pgms & Nwt (2007) trfınn elirlenmiştir. Yüksek sıklıklr, meyvelerin erken renklenmesin sğlyıp olgunlşm süresini kısltırken ünyesineki tohumlrın kuru me, yğ ve kronhirt irikimlerini zltmktır. Yeterli gelişmesini tmmlmmış tohumlr krrmkt, tohum ğırlığı şt olmk üzere çimlenme ornı, tohum güü ve sonuçt tohum klitesi üşmekteir. Çn ierine e u urum gözlenmiş olup (Şekil 2) çlışmnın ikini yılınki tohum ğırlıklrının nispeten üşük klmsının ir neeni olrk yüksek sıklıklr üşünülmekteir (Şekil 2). Meyve L* h* C* gelişim önemleri 2011 2012 2011 2012 2011 2012 Yeşil olum 65.6 63.5 109.1 114.5 52.8 49.0 Renk eğişimi 68.5 67.1 99.4 109.4 56.8 54.2 Turunu olum 65.6 58.3 81.1 63.0 61.2 55.4 Kırmızı olum 52.3 52.8 50.2 49.6 57.3 56.1 Aşırı olum 47.8 49.0 42.3 40.3 55.0 51.0 e Tohum nemi 2011 yılın yeşil olum önemine % 59.2 iken olgunlşmnın ilerlemesi ile irlikte turunu ve şırı olum önemlerine % 37.2 ye üşmüştür. 2012 yılın ise yeşil olum önemine % 69.0 oln nem içeriği şırı olum önemine % 39.0 olrk elirlenmiştir. Genellikle ier türlerine tohum neminin % 40 seviyelerine üşmesi Şekil 2- Çn ierine meyve gelişim önemlerine göre tohumlrın tohum nemi (%) ve 1000 tohum ğırlığınki (g) eğişim Figure 2- The hnge of moisture ontent (%) n 1000-see weight (g) of Aji pepper sees uring fruit evelopment stges 72 Trım Bilimleri Dergisi Journl of Agriulturl Sienes 22 (2016) 69-76
Determintion of Reltionships Between Fruit Mturity Stges, n See Development n Qulity in Aji Pepper..., Eken & Mvi Tohum çimlenme ornı, gelişim önemlerine ğlı olrk 2011 yılın % 3-% 94 2012 yılın ise % 0-% 79 rsın eğişmiş ve rlrınki frk isttistiksel olrk (P<0.05) önemli ulunmuştur. Özelikle çiçeklenmeen sonrki yklşık 30. güne enk gelen yeşil olum hst önemine tohumlrın henüz çimlenme yeteneğini kznmığı, renk önüşümü önemine ise çimlenme kiliyeti kznılmsın rğmen çimlenme ornı ve tohum güünün üşük klığı gözlenmiştir. Çimlenme ornınki eğişim her iki yıl meyve olgunluk öneminin ilerlemesi ile irlikte rtmış ve meyve renginin tm kırmızı oluğu kırmızı ve şırı olum önemlerine mksimum seviyeye ulşmıştır. Ortlm çimlenme süresi ise meyve olgunluk önemlerinin ilerlemesiyle kıslm göstermiştir (Şekil 3). Diğer rştırıılr genele enzer sonuçlr ulmuştur. Snhez et l (1993) şırı olgun kırmızı önemeki tohumlrın çimlenme ornlrının çeşitlere ğlı olrk % 49-% 93 rsın eğiştiğini ve 5 il 7 güne çimleniklerini elirtmiştir. Cvero et l (1995) ise iki frklı ier çeşiine tohumlrın olgun ve şırı olgun önemlere % 95, yrı olgun öneme ise % 40-50 ivrın çimleniğini tespit etmiştir. Nsimento et l (2011) BRS Mri çeşiine (Cpsium tum) çiçeklenmeen 70 gün sonr hst eilen meyvelerin tohumlrının % 70 çimlenme ornın ship oluğunu ve çiçeklenmeen sonr 80. günen itiren çimlenme ornının üştüğünü sptmıştır. Tohum çıkış ornın olgunlşmnın ilerlemesi ile irlikte yükselme ve ortlm çıkış süresine kıslm tespit eilmiştir (Şekil 4). 2011 yılın yeşil olum önemine % 3, şırı olum önemine ise e Şekil 3- Çn ierine meyve gelişim önemlerine göre tohumlrın çimlenme ornı (%) ve ortlm çimlenme süresineki (gün) eğişim Figure 3- The hnge of germintion perentge (%) n germintion time (y) of Aji pepper sees uring fruit evelopment stges Şekil 4- Çn ierine meyve gelişim önemlerine göre tohumlrın çıkış ornı (%) ve ortlm çıkış süresineki (gün) eğişim Figure 4- The hnge of seeling emergene rte (%) n the verge emergene time (y) of Aji pepper sees uring fruit evelopment stges Trım Bilimleri Dergisi Journl of Agriulturl Sienes 22 (2016) 69-76 73
Çn Bierine (Cpsium tum vr. penulum) Meyve Olgunluk Dönemleri ile Tohum Gelişimi..., Eken & Mvi % 97 olrk elirlenmiştir. 2012 yılın ise u eğerler % 1 ve % 76 rsın eğişmiş ve önemler rsınki frk isttistiksel olrk (P<0.05) önemli ulunmuştur. Demir & Ellis (1992) e Cliforni Woner çeşiine it ier tohumlrın enzer ilişki gözlemiştir. Fie oyu 2011 yılın en yüksek (4.1 m) şırı kırmızı olum önemine iken, en üşük (3.0 m) renk önüşümü önemine ölçülmüştür. Fie yş ğırlığı kırmızı olum önemi hriç olmk üzere meyve olgunlşm önemlerine ğlı olrk rtmış nk u rtış isttistiki olrk önemli ulunmmıştır. Fie kuru ğırlığı ise en yüksek şırı olum (33.7 mg) ve kırmızı olum önemlerine (30.7 mg), en üşük ise renk önüşümü önemine (21.9 mg) tespit eilmiştir. 2012 yılın, renk önüşümü önemineki fie oyu (3.2 m), turunu olum (5.5 m), kırmızı olum (5.7 m) ve şırı olum (5.8 m) önemlerine göre h üşük ulunmuştur. Fie yş ğırlığı, en üşük renk önüşümü önemine (122.8 mg) tespit eilirken, en yüksek turunu olum önemine (238.5 mg) elirlenmiştir. Turunu olum, kırmızı olum ve şırı olum rsın frklılık önemsizir. Fie kuru ğırlığı, en üşük renk önüşümü önemine (8.8 mg) ve en yüksek kırmızı olum önemine (18.3 mg) ulunmuştur (Çizelge 3). Viigl et l (2011) see fie oyu ile gelişme önemlerini eğerlenirmiş ve çiçeklenmeen sonr 50. güne ele eilen tohumlrın fielerinin en kıs fie oyun ship oluğunu, iğer gruplrın ise iririne ykın ve h uzun fie oluşturuklrını ilirmiştir. Fie kuru ğırlığı ise Demir & Ellis (1992) in çlışmsınki sonuçlr ile enzerlik gösterirken, Demir (2002) e göre h yüksek ulunmuştur. Bu urumun fielerin yetiştirilme koşullrı ile ilişkili olileeği üşünülmekteir. Elektriksel iletkenlik test sonuçlrın göre, Çn ierine meyve olgunluğunki rtışl irlikte u meyveleren ele eilen tohumlr elektriksel iletkenlik eğerleri zlmıştır. Elektriksel iletkenliği 800 µs m -1 g -1 üzerine oln tohumlrın ekim eğerini kyettiği, 400 µs m -1 g -1 ltın ise tohum güünün yüksek oluğu söyleneilir. 270-300 µs m -1 g -1 ise güçlü tohumlr için kul eileilir sınır olrk görülmekteir (Şekil 5). Ank Şekil 5- Çn ierine meyve gelişim önemlerine göre tohumlrın elektriksel iletkenlik (µs m -1 g -1 ) eğerineki eğişim Figure 5- The hnge of eletril onutivity of Aji pepper sees uring fruit evelopment stges Çizelge 3- Çn ierine frklı olgunluk önemlerine hst eilen ierlerin tohumlrının, fie oyu (m) ile fie yş ve kuru ğırlığı (mg) üzerine etkileri Tle 3- The effet of Aji pepper sees hrveste t ifferent fruit mturity stges on seeling length (m), n seeling fresh n ry weight (mg) Meyve gelişim önemleri Boy (m) Yş ğırlık (mg) Kuru ğırlık (mg) 2011 2012 2011 2012 2011 2012 Yeşil olum* - - - - - - Renk eğişimi 3.0 3.2 222.1 122.8 21.9 8.8 Turunu olum 3.4 5.5 249.1 238.5 26.7 18.0 Kırmızı olum 3.7 5.7 239.6 232.5 30.7 18.3 Aşırı olum 4.1 5.8 255.0 214.8 33.7 16.8 *, gelişme önemine yeterli fie ele eilememesi neeniyle veri lınmmıştır; ynı sütun frklı hrflerle gösterilen ortlmlr rsı frk önemliir (P 0.05) 74 Trım Bilimleri Dergisi Journl of Agriulturl Sienes 22 (2016) 69-76
Determintion of Reltionships Between Fruit Mturity Stges, n See Development n Qulity in Aji Pepper..., Eken & Mvi eğerlerin optimize eilmesi gerekli görülmekteir. Bu konu çok z syı çlışm ulunmktır. Demir & Ellis (1992) ve Viigl et l (2011) tohum olgunluğunki ve gelişim önemlerineki rtışl irlikte elektriksel iletkenlik eğerlerine zlm oluğunu göstermiştir nk Viigl et l (2011) in eğerleri olukç yüksektir. Kontrollü ozulm testi küçük tohumlu türler için uygun ir tohum güü testiir. Kontrollü ozulm testine göre çimlenme ornı en yüksek kırmızı olum önemine % 86 ve % 43 olrk sırsıyl 2011 ve 2012 yıllrın elirlenmiştir (Şekil 6). Her iki yıl kontrollü ozulm çimlenme ornlrı gelişim önemlerineki rtış prlel olrk rtmıştır. Ank 2012 yılınki yüksek sıklıklr neeniyle kontrollü ozulm çimlenme ornlrı h üşük klmıştır. Viigl et l (2011) ise ynı mntıksl temele ylı oln hızlnırılmış yşlnırm testini kullnmış ve enzer şekile erken meyve olgunluğun ele eilen tohumlrın hızlnırılmış yşlnırm testine e üşük eğerlere ship oluğunu tespit etmiştir. 4. Sonuç Çn ierine (MKÜ 19 nolu genotip) yüksek çimlenme kiliyeti için tohumluk meyve hsının kırmızı olum ve kırmızı renklenme sonrsınki 10 gün içerisine, tohum neminin % 37-39 üştüğü öneme ypılmsı gerekmekteir. Yüksek sıklıklrın tohum klitesine oln olumsuz etkisi gözleniğinen tohum üretimi için, itkilerin gee-günüz sıklık frkının h yüksek oluğu nk gee ve günüz sıklıklrının nispeten üşük oluğu ölgelere ypılmsı önerilmekteir. Elektriksel iletkenlik testinin ier tohumlrın optimize eilmesine ihtiyç ulunmktır. Böylee ek ir tohum güü testi olrk kullnılmsı mümkün olktır. Bu çlışm ile tohumluk meyve renginin ojektif ir yöntemle tyini ilk kez ypılmıştır ve iğer ier tür ve çeşitlerine kullnılmsı ve optimize eilmesi önerilmekteir. Teşekkür Bu çlışm 8201 nolu proje ile MKÜ BAP koorinsyon irimine esteklenmiştir. Şekil 6- Çn ierine, meyve gelişim önemlerine göre tohumlrın kontrollü ozulm çimlenme ornı (%) ve ortlm çimlenme süresi (gün) eğerlerineki eğişim Figure 6- The hnge of germintion rte (%) n germintion time (y) t ontrolle eteriortion tests of Aji pepper sees uring fruit evelopment stges Kynklr Blsik J, Kung A, Frhngi C S & Musgrve M E (2006). Roles of intr-fruit oxygen n ron ioxie in ontrolling pepper (Cpsium nnuum L.) see evelopment n storge reverse eposition. Journl of the Amerin Soiety for Hortiulturl Siene 131(1): 164-173 Bosln P W (1994). Chiles: History, Cultivtion n Uses Spies. (E. G.Chrlmous). Hers n Eile Fungi, Elseiver Siene, B.V. New Mexio Cvero J, Orteg R G & Zrgos C (1995). Influene of fruit ripeness t the time of see extrtion on pepper Trım Bilimleri Dergisi Journl of Agriulturl Sienes 22 (2016) 69-76 75
Çn Bierine (Cpsium tum vr. penulum) Meyve Olgunluk Dönemleri ile Tohum Gelişimi..., Eken & Mvi (Cpsium nnuum) see germintion. Sienti Hortiulture 60: 345-352 Demir I (2002). The effet of ontrolle hyrtion tretment on germintion n seeling emergene of unge n ge pepper sees uring evelopment. Isrel Journl of Plnt Siene 50: 251-257 Demir I & Ellis R H (1992). Development of pepper (Cpsium nnuum) see qulity. Annls of Applie Biology 121: 385-399 Demir I & Ellis R H (1994). The effets of priming on germintion n longevity of sequentilly hrveste pepper see lots. Turkish Journl of Agriulture n Forestry 18: 213-217 Eken N İ (2014). Çn ierine (Cpsium tum vr. penulum) meyve olgunluk önemleri ile tohum gelişimi ve klitesi rsınki ilişkilerin elirlenmesi. Yüksek Lisns Tezi, Mustf Keml Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Bsılmmış), Hty Jrret R L (2007). Morphologi vrition for fruit hrteristis in the USDA/ARS Cpsium tum L. germplsm olletion. HortSiene 42(5): 1303-1305 Mvi K & Mvi F (2012). Cpsium tum vr. penulum türüne it ier httının tohumlrın çimlenme için uygun sıklığın elirlenmesi. MKÜ Zirt Fkültesi Dergisi 17(2): 79-86 Nsimento W M, Silv P P, Justino E V & Freits R A (2011). Physiologil see qulity n stn estlishment of hot pepper (Cpsium tum L. vr. penulum) uner tropil onitions. At Hortiulture 898: 307-310 Pgms P & Nwt E (2007). Effet of high temperture uring the see evelopment on qulity n hemil omposition of hili pepper sees. Jpnese Journl of Tropil Agriulture 51(1): 22-29 Snhez V M, Sunstrom F J, MClure G N & Lng N S (1993). Fruit mturity, storge n posthrvest mturtion tretments ffet ell pepper (Cpsium nnuum L.) see qulity. Sienti Hortiulture 54: 191-201 Srıyılız Z (2003). Frklı önemlere hst eilmiş ier tohumlrın ABA eğişimi ve kontrollü nemlenirme uygulmsının stres sıklıklrın çimlenme performnsı ve tohum epo ömrü üzerine etkisinin elirlenmesi. Yüksek Lisns Tezi, Ankr Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Bsılmmış), Ankr Viigl D S, Dis D C F S, Dis L A S & Finger F L (2011). Chnges in see qulity uring fruit mturtion of sweet pepper. Sienti Agriol 68(5): 535-539 Ynmz R & Demir İ 1998. Bzı ier çeşitlerine olgunluk önemi ve kurutm sıklıklrının tohum klitesine etkisi. 2. Seze Trımı Sempozyumu, Tokt, s. 93-99 76 Trım Bilimleri Dergisi Journl of Agriulturl Sienes 22 (2016) 69-76