OHSAS 18001 SALII VE GÜVENL YÖNETM REHBER STANDARDI GR : Dünyada, üretim faktörünün temel öesi olan çalıanların salıı ve güvenlii endüstriyel gelimelere paralel olarak, ön plana çıkmaktadır. Salıı ve i Güvenlii kavramı giderek önem kazanmakta ve bu alanda günümüzde geçmie oranla Daha planlı, Sistematik, Standardize edilmi yaklaımlar sunulmaktadır. Bir Organizasyonun SG Yaklaımı; Çalıanlar, Hissedarlar, Tüketiciler, Sigorta, Müteahhitler ve Sonuçta Toplumu Kapsamalıdır. SG tanımı sadece kazaların önlenmesinden ibaret deildir SG Yönetimi aynı zamanda SG de yüksek standartlamayı hedeflemektedir. Bu da genel anlamda tehlikelerinin tanımlanması, deerlendirilmesi ve ile ilgili risklerin kontrolünü kapsamalıdır. Bu kapsamda günümüzde kalite, çevre ve SG bir üçgenin birbirini tamamlayan kenarları gibi görülmekte ve birbirine uyumlu, standart, Genel Yönetim ve entegre bir yaklaımla ele alınmaktadır. Aaıda genel çerçevesi verilmeye çalıılan SALII VE GÜVENL YÖNETM REHBER STANDARDI da British Standardı nstitution (BS) tarafından gelitirilmi ve SG alanında dünyada kabul gören rehber bir standart özelliindedir. Bu standart, i salıı ve güvenlii yönetiminin, iletme yönetimine entegre edilmesi gerektii ve genel yönetimin ayrılmaz bir parçası olduu gerçei düünülerek hazırlanmıtır. OHSAS 18001 bir rehber standarttır ve iletme yönetimine rehberlik edecek önerileri içermektedir. Bilindii gibi iyerlerinde tutulan istatistikler, i kazalarını, ie balı hastalıkları ve meslek hastalıklarını bildirmekte ve haberdar olmamızı salamaktadırlar. Oysa bu kazaların ve hastalıkların arkasında yatan kazaya ya da hastalıa maruz kalanın, arkadalarının ve iverenin çektii acıları tam olarak görmemizi salayamazlar. Bununla birlikte kazalıya ya da hastaya maliyeti,iverene maliyeti, topluma maliyeti gibi önemli unsurlarda da çou kez yol gösterici olmaktan çok uzaktırlar. ngiltere de yapılan bir çalıma sonucunda; bir i kazası sonucu ortaya çıkan, sigorta kapsamı dıındaki maliyetin, sigorta dahilindeki maliyetten 8 ile 36 kat daha fazla olduu gösterilmitir. Gösterilen ekonomik nedenlerle beraber, etik nedenler ve iin verimini artırıcı nedenler dorultusunda, i salıı ve güvenlii yönetiminin bilimsel ve sistematik biçimde uygulanması gereklilii ortaya çıkmıtır. Halen yürürlükte olan yasal çerçeveye uygun olarak, i kazalarını ve hastalıkları en aza indirmek ve hatta önlemek için i salıı ve i güvenlii aktivitelerini yönetimin ve organizasyonunun bir parçası olarak ele almak amaçlanmaktadır. Bunu salamak üzere oluturulan rehber standart; Çalıanların ve dierlerinin maruz kaldıkları riskleri minimize etmek; in performansını attırmak; Dier iletmeler ya da müterilere karı duyarlı,sorumlu bir imaj yaratmayı amaçlamaktadır.
Bu Standart, ÇEVRE YÖNETM KALTE YÖNETM BAARILI SALIK VE GÜVENLK YÖNETM standartlarındaki yönetim sistemleri ile aynı prensipleri paylamaktadır. Bunu salamak üzere OHSAS 18001 i Salıı ve Güvenlii yönetimini gelitirmekle beraber; dier yönetim sistemleri ile balantıları kurmaktadır. Bu rehber etkin bir SG Yönetim Sistemi için temel olan balıkları kapsamaktadır. Toplumların kültürel ve dier insani farklılıkları, bu rehberin uygulanmasını olumlu veya olumsuz ekilde etkileyebilir. Bu nedenle adaptasyon ve uygulama aamasında bu farklılıkları göz önüne almak gerekmektedir. Bu standart; SG Yönetim Sistemi Gelitirme, Dier yönetim sistemleri ile balantı kurma, konularında rehberlik etmektedir. Sürekli Geliim Yönetimin Gözden Geçirilmesi Balangıç Durum Deerlendirme Kontrol ve yiletirme SG POLTKASI Planlama Uygulama I. BALANGIÇ DURUM DEERLENDRMES: Balangıç Durum Deerlendirmesi POLTKA Performans Ölçümünün Organizasyon
letmeler uygulamaya balamadan mevcut i salıı ve güvenlii yönetim düzenlemelerini gözden geçirmeli ve NEREDEYZ? sorusunun cevabını aramalıdırlar. Bu deerlendirmede mevcut düzenlemelerin; lgiliyi yasalar uyarınca mevcut SG yönetim prosedürlerinde yapılması gerekenler letme içindeki SG yönetim rehberi olup olmama durumu, Dier benzer iletme ve sektörlerdeki iyi uygulamalar, le karılatırması yapılmalıdır. II. SG POLTKASI: Yönetim Deerlendirme Politika Planlama Performans Deerlendirmeden Edinilen Bilgiler letmenin politikası aaıdaki balıkları içerecek ekilde hazırlanmalıdır; SG Performansının entegre bir parçası olarak tanımlanmak, Yüksek bir SG performansına ulamak Yasaların gerektirdii düzenlemeleri kapsamak, Politikayı uygulamaya yönelik uygun ve yeterli kaynakları salamak SG Politikasının amaçlarını hazırlamak ve iletme içi herkesin bilgilenmesine yönelik yayınlamak, SG yönetimine birinci derecede öncelik vermek, SG Politikasının iletmede tüm seviyelerde anlaılmasını, uygulanmasını ve yerletirilmesini salamak, Çalıanların Politikaya uymak ve uygulanmasını salamak konusunda ibirliini salamak, SG Politikasını belirli aralıklarla gözden geçirmek, Her seviyede çalıanların SG Politikası uyarınca sorunluluklarını yerine getirebilmeye yönelik uygun eitimleri aldıklarından emin olmak, I. ORGANZASYON Politika ORGANZASYON Planlama ve Uygulama Performans Ölçümünün
SORUMLULUKLAR: SG sorumlulukları bütünüyle üs yönetimle ilgilidir. En güzel uygulama üst yönetimden ( büyük kurulularda Yönetim Kurulu üyelerinden biri olabilir) birisinin,sg yönetim sistemiyle ilgili bütün sorumluluu alarak,iletmede uygulama ve organizasyonu salamasıdır. Ayrıca iletmedeki bütün birimlerde çalıan yetkililer; Birimlerinde çalıan bütün insanların salıından ve güvenliinden sorumlu olmalı, Birimlerindeki ortamlardan,salık ve güvenlik yönünden etkilenenlerin sorumluluunun da kendilerine ait olacaını bilmeli, Alacakları kararların SG Yönetim Sistemi performansını etkileyecek düzeyde olduunun bilincinde olmalıdırlar. Üst düzey Yöneticiler, SG performansının daha da artması için aktif olarak kendi katılımlarını göstermelidirler. YÖNETSEL DÜZENLEMELER : SG in organizasyon ve onun tüm aktivitelerine,iin büyüklüü veya yapısı ne olursa olsun,tamamı ile entegre olması son derece önemlidir. Politikanın uygulanması ve etkin bir SG yönetimi için bir organizasyon unlara sahip olmalıdır; Yeterli SG bilgisine ulaılması, kanuni yaptırımlar çerçevesinde güvenli aktiviteler yapılması için beceri ve kabiliyet, Yönetim yapısı içinde sorunlulukların daılımının tanımlanması ve gerçekletirilmesi Kiilerin sorumluluklarını yerine getirebilmeye yönelik gerekli yetki ile donatılması, Organizasyon yapısına ve büyüklüüne uygun gerekli kaynakların salanması, Organizasyonun tüm seviyelerinde ihtiyaçların tanımlanması ve gerekli eitimlerin organize edilmesi, SG bilgisinin etkin ekilde ve uygun yerde paylaılmasına, iletiim salanmasına yönelik organizasyon yapılması, Uzmanlardan öneri ve hizmet almaya yönelik organizasyon yapılması, Çalıanların katılımının salanmasına yönelik organizasyonlar yapılması, SG YÖNETM SSTEMNN DÖKÜMÜNTASYONU : Etkin ve baarılı bir SG Yönetim Sistemi için, dokümantasyon en önemli unsurlardan biridir. Fakat unutulmamalıdır ki, dokümantasyon mümkün olan en az sayıda tutulmalı, verimlilik ve etkinlik azaltılmamalıdır. Organizasyon yasal veya ihtiyaçtan doan, bu gereklilii gösterebildikleri, kayıt sistemini oluturmalıdırlar. Bu kayıt sistemi SG planlarını tam anlamı ile uygulamaya geçirmeye uygun olmalı ve ihtiyaçların bir parçası olmalıdır. letmeler, dökümanların yenilikleri izleyen ekilde yeni tarihli olmasına dikkat etmeli ve uygun görüldükleri amaca hizmet için kullanılmalarını salamalıdır.
II. PLANLAMA VE UYGULAMA Organizasyon Planlama ve Uygulama Performans Ölçümü Performans Ölçümü Bu planlanan aktivitenin baarı veya baarısızlıını açık bir ekilde görebilmek için önem taımaktadır. Bu planlama; SG konusunda gereksinimleri tanımlamak, belirgin performans kriterleri belirlemek aamalarını kapsamalı ve; NE yapılacak? KM sorumlu olacak? NE ZAMAN yapılacak? BEKLENEN çıktı ne olacak? sorularının cevapları yer almalıdır. RSK ANALZ : letme, tehlikelerin saptanmasını da kapsayacak ekilde risk analizi yapmalıdır. KANUN ve DER GEREKSNMLER: letme, risk analizinin yanı sıra, kanuni gereksinimleri belirlemeli ve dier gereksinimlerle birlikte SG Yönetimini uygulamalıdır. SG YÖNETM DÜZENLEMELER: Organizasyon aaıdaki balıkları da kapsayan düzenlemeleri yapmalıdır.; Politkikayı uygulamaya yönelik genel plan ve amaçlar (personel,kaynaklar da dahil) hazırlanmalıdır. Tanınmalanan riskleri kontrol ve tanımlanan ihtiyaçları karılamaya yönelik uygulama düzenlemeleri ve genel planlama yapılmalıdır. Acil durumlara yönelik planlamalar yapılmalıdır. letme gelecekte karılaılabilecek acil durumları inceden sezinleyip gerekli önlemleri almalı ve oluabilecek etkilerini hafifletmelidir. Performans ölçümü, denetleme ve durum deerlendirmesi için planlama yapılmalıdır. Gerekli görülen düzeltme aktiviteleri planlanmalı ve uygulanmalıdır. III. PERFORMANS ÖLÇÜMÜ
Planlama ve Uygulama Performans Ölçümü Tüm Aktivitelerin Performans Ölçümü,SG Yönetim Sisteminin verimini göstermek için anahtar bir yoldur. Gerekli olduu takdirde hem nitelik hem de nicelik ölçümleri yapılmalıdır. Performans ölçümü izleme anlamındadır. Hangi politika ve amaçların gerçekleebileceini gösterir. iki yolla yapılabilir. Proaktif Performans Ölçümü; surveyans ve gözlemler ile; Örnein yapılacak iin güvenlik sistemleri,çalıma izinleri gibi. Reaktif Performans Ölçümü; Kazaları, kazaya ramak kaldı durumlarını,hastalık,salık,dier salık ve güvenlik performans olaylarının takibi gibi. Yetersizlik görüldüü zaman, sebepleri kökten tespit edilmeli ve düzeltilmesi için gereken düzenlemeler yapılmalıdır. IV. DENETLEME Rutin Durum Gözden Geçirme Tüm Aktivitelere 2 yollu Bilgi Akıı SG nin rutin izlenmesine ek olarak SG Yönetim Sisteminin tüm elementlerini daha derin ve daha eletirel bakıla irdeleyen periyodik bir denetlemeye gerek vardır. Bu denetleme, organizasyon dıından, baımsız ve profesyonel kii veya kiilerce yapılmalıdır. yöntemleri organizasyonların büyüklüü ve mevcut tehlikelerin yapısına göre deiik olabilir. u soruları içermelidir. Organizasyon genel SG Yönetim Sistemi tanımlanan SG Performans standartlarına ulama kapasitesine sahip mi? SG Yönetim Sisteminin güçlü ve zayıf yönleri nelerdir.? Organizasyon gerçekten hedeflediklerini yapıyor ve ulaabiliyor mu? çok geni olabilir veya seçilmi bir alan veya konulara yönelik olabilir. Denetim sonuçları ve alınması gerekli düzeltici önlemler ilgili tüm kiilerle paylaılmalı, bu kiiler bilgilendirilmelidir.
V. PERYODK DURUM DEERLENDRME ç Faktörler Dı Faktörler Periyodik Durum Deerlendirme Performans Ölçümü Geri Bildirimi Politika Organizasyon ihtiyaçlara yönelik SG Yönetim Sisteminin periyodik gözden geçirilme sıklıını tanımlamalıdır. Bu gözden geçirme unları göz önünde tutmalıdır. SG Yönetim Sisteminin genel performansını, Sistemin elementlerinin performansını, bulgularını ç ve dı faktörleri; ÖRNEN; Deien organizasyonel yapı, deien kanunlar, yeni teknoloji sunumu gibi, Ve herhangi bir yetersizlii ortadan kaldırmak için hangi aktivitelerin gerekli olduunu tanımlayabilmelidir.