Ekonomi Bülteni, Sayı: 12 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ercan Ergüzel Doğukan Ulusoy Ali Can Duran 1
DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler ABD 212 nin son çeyreğinde % büyüdü. ABD ekonomisi 212 yılının son çeyreğinde yıllık bazda % oranında büyüdü. 3.kez açıklanarak nihai değerini alan büyüme oranı önceki tahminde %.1 lik daralma oranından %.1 lik genişlemeye revize edilmişti. Büyüme rakamının ikinci defa yukarı yönlü revize edilmesinde en önemli etken özellikle konut piyasasında olmak üzere şirket harcamalarındaki artışın ilk tahminlerden daha yüksek gerçekleşmesi oldu. 3.çeyrekte %3.1 lik büyüme oranının % e gerilemesinde daha önceki açıklamalarda belirtildiği gibi savunma harcamaları yapılan kesintiler gibi tek seferlik faktörler de rol oynadı. ABD verileri 213 için olumlu resim çiziyor. ABD de en büyük 2 şehirdeki konut fiyatlarını izleyen CaseShiller-2 konut fiyat endeksi Ocak ayında yıllık bazda %7.8 olan beklentilerin üzerinde %8.1 lik bir artış sergileyerek 26 yılından bu yana en hızlı yıllık artışa işaret etti. Ayrıca açıklanan dayanıklı mal siparişleri de beklentilerin üzerinde bir artış sergiledi. Siparişler Şubat ayında bir önceki aya göre %3.9 olan beklentilerin üzerinde %5.7 lik bir artış sergiledi. Dow Jones dan sonra S&P5 de rekor kırdı. Dow Jones ın 3 hafta önce tüm zamanların rekor seviyesini kırmasının ardından ABD de Paskalya bayramı tatili nedeniyle haftanın son işlem günü olan Perşembe günü S&P5 endeksi de tarihi rekor seviyesini yukarı taşıdı. Son işlem gününde %1 primlenerek 1569 puandan kapandı. ABD de yılbaşından bu yana sırasıyla %11.25 ve %1 primlenen Dow Jones ve S&P5 endeksleri piyasaların FED in ekonomik aktiviteyi canlandırmak adına desteğe devam edeceği yönündeki beklentilerin halen güçlü olduğuna işaret ediyor. İtalya da yeniden seçimlere gidilebilir. İtalya da seçimlerin üzerinden bir ay geçmesine karşın hükümet kurulamadı. İtalya da seçimler sonucunda hiçbir parti veya koalisyon hükümet kuracak çoğunluğu elde edememişti. Parlamentonun alt kanadında çoğunluk elde eden merkez-sol koalisyonunun lideri Bersani koalisyon kurmak için sıcak baktığı ve oyların %25 inden fazlasını alan eski komedyen Beppe Grillo nun partisi (5 Yıldız Hareketi) ile de bir anlaşmaya varamadı. Ülkenin Cumhurbaşkanı tarafından hükümet kurması için yetkilendirilen Merkez-Sol koalisyonu Demokrat Parti ye asla destek olmayacaklarının açıklayan 5 Yıldız Hareketi yeniden seçimlere gidilebileceğinin sinyallerini verdi. İtalya daki belirsizlik ülkenin borçlanma maliyeti üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturmaya devam ediyor. G.Kıbrıs sermaye kısıtlaması uygulanan ilk Euro Bölgesi ülkesi oldu. G.Kıbrıs ta geçtiğimiz Perşembe yeniden açılan bankalardan yüklü miktarda sermaye kaçışını engellemek için bazı kısıtlamalar getirildi. Mevduat sahiplerinin günlük para çekebilme limitleri 3 olarak belirlenirken 5 nun üzerindeki transferlerde merkez bankasının onayı gerekecek. Ayrıca yurt dışına yapılan transferlerin limiti ise aylık 5 olarak belirlendi. Transfer limitlerine ek olarak yurtdışına çıkış yapan bireyler üzerlerinden 3 dan fazla nakiti ülkeden çıkamayacaklar. G.Kıbrıs maliye bakanı bu kısıtlamaların geçici olacağını belirtmesine karşın ne kadar süre uygulanacağı konusunda bir açıklama yapmadı. BOJ un yeni başkanı gevşeme sinyalini verdi. Japonya Merkez Bankası (BOJ) yeni başkanı Kuroda önümüzdeki hafta yapılacak toplantı öncesi etkili bir parasal genişleme ve %2 lik enflasyon hedefine ulaşmak için tüm opsiyonları değerlendireceklerini açıkladı. Bu opsiyonların arasında merkez bankasının varlık alımlarını daha uzun vadeliler üzerinden gerçekleştirmesi de bulunuyor. Piyasalarda oluşan beklentiler ile birlikte tahvil getirileri 23 den bu yana en düşük seviyelerine geriledi. 1 yıllık gösterge tahvilinin getirisi hafta içerisinde %.51 e kadar geriledi. G. Kore de ekonomi yavaş büyüyor. Asya nın en büyük 4. ekonomisi Güney Kore de açıklanan GSYH büyüme oranı %1.5 olarak teyit edildi. Bir önceki çeyreğe göre ise büyüme oranı % den %.3 e revize edilerek 29 dan bu yana 2.en düşük büyüme hızına işaret etti. Düşük büyüme hızı Nisan ayında yapılacak olan politika karar toplantısında faiz oranlarının düşürülmesi yönünde baskı yaratırken, değer kaybeden Japon Yeni nin G.Kore nin ihracatına daha da fazla negatif etki yaratacağı korkusu devam ediyor. YEN, ülkenin para birimine karşı son 6 ayda %18 değer kaybetmiş durumda. Macaristan Merkez Bankası politika faizini indirdi. Macaristan Merkez Bankası ekonomik aktiviteyi canlandırmak için politika faiz oranını 25 baz puan indirerek tarihi düşük seviyesi olan %5 e çekti. Macaristan da son 7 yılın en düşük seviyelerinde seyreden enflasyon oranı MB nın bu kararı almasında elini rahatlattı. Macaristan MB nın para politikasını gevşetmeye devam etmesi ve yıl içerisinde politika faizini %4.5 e çekmesi bekleniyor. 2
DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler TCMB Faiz Kararı Mart 213 TCMB, piyasa beklentilerinin dışında sürpriz politika adımları attı. Faiz koridorunun üst bandında 1 baz puanlık önemli bir indirim yapılırken, koridorun alt bandı ve haftalık repo faiz oranında (politika faizi) bir değişikliğe gidilmedi. Böylece politika faizi %5.5 te sabit bırakılırken, faiz koridoru ise %7.5-4.5 aralığına daraltılmış oldu. Bunun yanında ROK larda da yeni bir düzenlemeye gidildi. ROK dilimlerine yeni bir basamak ilave edilirken, ilk dilimler haricinde YP ve Altın ROK ları.1 puan artırıldı. Beklentilerin aksine munzam karşılıklarda ise herhangi bir değişikliğe gidilmedi. TCMB, koridorun alt bandında bir değişiklik yapılmadan (son dönemde her iki bantta yapılan 25 er baz puanlık indirimlerin aksine) sadece üst bandı 1 baz puan aşağı çekerek önceki dönemlerde aktif olarak kullandığı bu silahın etkinliğini azaltmış oldu. Yayınlanan karar metninde de bu duruma atıfta bulunularak Rezerv Opsiyonu Mekanizmalarının faiz koridoruna duyulan ihtiyacı azalttığı ve bu mekanizmaların önümüzdeki daha etkin kullanılacağı belirtildi. Karar metninde faiz koridorunun etkinliğinin azaltılacağı sinyali dışındaki diğer önemli noktalar; önceki karar metinlerinde cari açığın kademeli olarak azalmaya devam ettiği belirtilirken, bu ay yayınlanan metinde iç talepteki canlanmaya bağlı olarak cari işlemler açığının bir miktar yükseldiği dile getirildi Türkiye ye gelen güçlü sermaye akımları söylemi yerine, küresel belirsizlikler referans gösterilerek sermaye akımlarının yavaşladığına dikkat çekildi. Enflasyon tarafında küresel talep koşullarındaki zayıflık ve ılımlı seyreden emtia fiyatlarının enflasyonist riskleri azalttığı belirttirilirken, İç talep ve Kredi artışlarının enflasyon üzerindeki etkilenin takip edileceği ifade edildi. Dış Ticaret Dengesi, Şubat 213 Piyasa beklentisi 213 ün ikinci ayında dış ticaret açığının 8.8 milyar $ civarında gerçekleşmesi yönündeydi. Şubat ayı verileri beklentilerin altında 6.96 milyar $ olarak gerçekleşti ve 12 aylık dış ticaret açığı.9 milyar $ lık bir artış göstererek 85.1 milyar $ a yükseldi. Böylece yıllık Dış ticaret açığı geçen ayla beraber Nisan 211 den son ikinci defa bir artış göstermiş oldu. Aylık Yıllık 12 Ay Toplam Yıllık Milyar $ Şub.12 Şub.13 % Değ. Şub.12 Şub.13 % Değ. İhracat 11.7 12.4 6% 137 154 12% İthalat 17.8 19.4 9% 242 239-1% Yatırım Malları 2.5 2.8 11% 38 34-8% Ara Malı 13.2 14.3 8% 174 177 2% Tüketim Malları 2. 2.3 13% 29 27-7% Dış Tic. Dengesi -6. -7. 15% -14-85 -18% İthalat Şubat ayında geçtiğimiz seneye göre %9 luk bir artış ile 19.4 milyar $ olarak gerçekleşirken, İhracat ise geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %6 lik bir artış gösterdi ve 12.4 milyar $ olarak gerçekleşti. Ocak ayında İthalatta %8 lik, ihracatta ise %11 oranında bir artış gerçekleşmişti. 12 aylık verilere bakıldığında Ocak ta 153.7 milyar $ olan ihracat 154.4 milyar $ a yükselirken, İthalat ise aynı dönemde 237.9 milyar $ dan 239.5 milyar $ a yükseldi ve son 4 ay içerisinde üçüncü kere artış gösterdi. Geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %6 lik bir artış ortaya koyan ihracat rakamlarının, mevsim ve takvim etkileri arındırıldığında da ivmelendiği görülüyor, Ocak ayında bir önceki aya göre %2 oranında artan endeks Şubat ayında da %6.2 lik bir artışı işaret etti ve aylık bazda Ağustos 212 den sonra en sert çıkışı kaydetmiş oldu. Kasım ayında 74 milyon $ lık pozitif katkı yapan net altın ihracatı düzenli olarak gerilemeye devam ediyor. Ocak ayında 82 milyon $ negatif katkı bu kalemden gelirken, Şubat ayında yapılan negatif katkının 288 milyon $ a çıktığı görülüyor. Altın hariç bakıldığında ise % 6 lik yıllık bazda görülen artışın %5.3 seviyesine indiği görülüyor. İthalat tarafında ise mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere bakıldığında ivmelenmenin devam ettiği görülüyor. Ocak %9.1 lik bir artış gösteren ithalat rakamları Şubat ayında da %6.5 oranında bir artış göstererek artan iç talebe paralel ithalatın hızlanmaya başladığını ortaya koydu. Şubat ayı verilerinde ithalat tarafındaki artışta en düşük artış %8.1 ile Ara Malları grubunda olurken, %13.3 oranında artan tüketim malları en çok artan mal grubu oldu. 211 sonunda %59.3 olan ihracatın İthalatı karşıma oranı düzenli olarak atarak 213 Ocak ayında %64.6 ya kadar yükselmesinin artından sınırlı da olsa ilk defa bir düşüş gerçekleştirerek Şubat ayında %64.5 olarak gerçekleşti. Kıymetli Taş ve Altın ticaretini dışarı da bırakıldığında 12 Aylık dış ticaret açığında 85.1 milyar $ yerine 91.9 milyar $ olarak gerçekleşiyor. 3
H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Emtia End. Altın 5 Günlük Değ (%, $ Bazında) -.6 Emtia End. Altın 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) 1.3 TL-Basket.9 TL-Basket.3 EURO/$ EURO/$ IMKB 1 3.9 IMKB 1 7.9 MSCI EM 1.7 MSCI EM 1.5-2 -1 1 2 3 4-3 -2-1 1 2 3 4 5 6 7 8 Geçtiğimiz hafta risk iştahı toparlanma eğilimi gösterdi... USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%) 1.2 12 Aylık USD Libor 3 Aylık USD Libor 1 Aylık USD Libor.73.28.2 Ocak 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 1.2 USD JPY EUR 3 Aylık Libor Faizi (%).28.16.13 Ocak 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Libor faizleri geçtiğimiz hafta yeniden yönünü aşağı çevirdi Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai Tr-Imkb1 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac4 UK-FTSE 1 EU-DJ Stoxx 5 ABD-DJ Indus G-7 Ortalama MSCI Global -5.5-3.9-1.1 -.3 -.1-5. -3.4 - -5.1-2.4 -.9-1.9 -.1 1 Aylık Değ (%) 1.4 1.7.5.7-1.7-1.2.2-2.9 3. 2.3 3.8 3.7 1.1 3.7 1.5 -.6 1.3.2 2.1-6 -4-2 2 4 6 8 7.3 7.9 Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 211=1) 13 12 11 MSCI IMKB Endeksi 1 9 8 7 MSCI GOÜ Endeksi 211 212 213 S&P nin not artışı ile beraber IMKB deki diğer GOÜ lerden daha fazla primlendi. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 4
Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni 14 12 Gösterge Tahvil Faiz Oranı 1 Politika Faiz Oranları (%) 4 3 GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; S&P, LT FX) TR, BB+ Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB 8 6 MB Haftalık Repo Faizi 2 4 Gecelik Borç Alma ve 2 Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Gösterge tahvil getirisi hafta boyunca %6 nın üzerinde seyretti... USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL -.7 MXN.2 CZK -1.2 PLN -2.3 HUF -4.6 -.5 ZAR -2.4.6 KRW -2.6.7 TRY -.7.2 JPY - GBP.2 1 Aylık Değ (%) -.2 EURO -5-3 -1 1 3 GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı) Ocak 11 Mayıs 11 Eylül 11 Ocak 12 Mayıs 12 Eylül 12 Ocak 13 9 1 11 12 TL GOÜ Ortalaması 13 /$ paritesi AB kaynaklı endişelerle baskı altında kalıyor. Tarım Tem. Maden Değ. Maden Enerji Top. Endeks Emtia Endekslerinde Değişim (%) -3.9-4.4 1 Aylık Değ (%) -1.1-1.5 2. 3.2-5 -4-3 -2-1 1 2 3 4 Endişe (VIX) Endeksi 5 45 4 35 3 25 2 15 1 21 211 212 213 ABD de olumlu gelen ekonomik verilerle yükselen Brent Petrol fiyatları enerji endeksine yön verdi.. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 5