Düşük ayak deformitesinde posterior tibial tendon transferi

Benzer belgeler
Düşük ayak deformitesinin posterior tibial tendon transferi ile düzeltilmesi

AYAK BILEĞI ORTEZLERI

DÖNEM V - C. GRUBU Ortopedi ve Travmatoloji Stajı Ders Programı 1. Hafta 09/09/2015. ÇARŞAMBA Doğuştan çarpık ayak. Kongenital Pes Ekuinovarus

Anatomi. Ayak Bileği Çevresi Deformitelerinde Tedavi Alternatifleri. Anatomi. Anatomi. Ardayak dizilim grafisi (Saltzman grafisi) Uzun aksiyel grafi

Primer ve sekonder Tendon onarımları

Giriş. Anatomi. Anterior kompartman BACAK YARALANMALARI. Tibia. Fibula

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

EKSTANSÖR TENDON YARALANMALARI. Prof. Dr. Mustafa HERDEM ORTOPEDİA Hastanesi ADANA

TIP FAKÜLTESİ. Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü. Prof. Dr. Eftal Güdemez

Atıf BAYRAMOĞLU Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı ERZURUM

KOMPARTMAN SENDROMU. Patofizyoloji. KS Nedenleri. Ödem

2) AYAK DEFORMİTELERİ ve ORTEZLERİ

29 Ekim 2015, Perşembe

PLAN AYAK BİLEĞİ VE AYAK YARALANMALARI. Epidemiyoloji. Anatomi. Anatomi. Ayak Bileğinin Bağları. Ayak Bileği Yaralanmaları

Patolojik yürüyüş ve özellikleri 4. hafta. Prof.Dr. Serap Alsancak Ankara Üniversitesi

Serebral Palside Algoritmalar

Alçılama sonrası izlem, sonuçlar ve nüksler

ALT EKSTREMİTEDEKİ FLEP UYGULAMALARI

ORTOPEDİK YARALANMALARDA İLKYARDIM

DEFORMİTE. Sagittal Plan Analizleri (Diz Kontraktürleri) DEFORMİTE (Tedavi Endikasyonlari) DEFORMİTE. Tedavi Endikasyonlari (klinik)

Konjenital Vertikal Talus

YÜKSEK TİBİAL OSTEOTOMİ

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015

Distal Radio Ulnar Eklem Yaralanmaları. Doç. Dr Halil İbrahim Bekler

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015

FTR 303 Ortopedik Rehabilitasyon. Kalça Artroplastisi. emin ulaş erdem

İNSAN ANATOMİSİ ve KİNESYOLOJİ

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

Gelişen en Olguda Mentamove ile Tedavi

Artroskopi, ortopedik cerrahların eklem içini görerek tanı koydukları ve gerektiğinde

Düşük ayak deformitesinin tibialis posterior tendonunun membran dışı transferi ile tedavisi

AYAK BİLEĞİ LATERAL LİGAMENT YARALANMALARI TEDAVİSİ VE KLİNİK DENEYİMLERİMİZ

SINIRLI YÜZEY DEĞİŞTİRME BAŞARILI MI?

ALT EKSTREMİTE KLİNİK ANATOMİSİ. Doç. Dr. ERCAN TANYELİ

PELVİS KIRIKLARI. Prof. Dr. Mehmet Aşık

TORAKOLOMBER VERTEBRA KIRIKLARI. Prof.Dr.Nafiz BİLSEL VERTEBRA KIRIKLARI 1

İliotibial Bant Sendromu

Foot Drop Gelişen Olguda EMG Tetiklemeli Elektrostimulasyon (Mentamove Metodu) ile Fonksiyonel İyileşme

Türk Ortopedi ve Travmatoloji Eğitim Konseyi (TOTEK) Kurum Ziyaretleri ve Akreditasyon Programı Esasları. ve Akreditasyon Standartları

Lateral ayak bile i ligamanlar n n Colville tekni i ile geç dönem rekonstrüksiyonu

Çocuklardaki Monteggia eşdeğer lezyonlarında tedavi sonuçları

HALLUKS VALGUS TEDAVÝSÝNDE UYGULADIÐIMIZ PROKSÝMAL METATARSAL KRESENT OSTEOTOMÝ SONUÇLARIMIZ

TOTBİD Dergisi Sürekli Tıp Eğitimi TTB-STE Değerlendirme Soruları

Çankaya Ortopedi. Posteromedial, Posterolateral Köşe Onarım ve Rekonstrüksiyonları. Dr. Uğur Gönç. Çankaya Ortopedi Grubu, Ankara

SPORCULARDA TEMASSIZ ÖN ÇAPRAZ BAĞ YARALANMALARI: RİSK FAKTÖRLERİ ve ÖNLEME STRATEJİLERİ

Ayak bileği ve distal tibia anatomisi

Total Kalça Protezi. Prof. Dr. Önder Yazıcıoğlu İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

DİZ MUAYENESİ. Prof. Dr. Bülent Ülkar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı

GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ PROGNOZU VE GÖRÜNTÜLEME. Dr. Öznur Leman Boyunağa Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı

Postür Analizi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker. Acıbadem Maslak Hastanesi

Rejyonel Anestezi Sonrası Düşük Ayak

EK-4 B GRUBU FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON TANI LİSTESİ A GRUBU

Plato Tibia ve ÖĞRENCİ DERS NOTLARI. Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ STAJ TANITIM REHBERİ

KEMAL BAYRAKTAR SALONU MUSTAFA HÜNER SALONU MUZAFFER AYKURT SALONU ÖMER ÇELİKER SALONU OSMAN KÖRÜKLÜ SALONU BÜLENT KAVAKLI SALONU ETEL KAYIRAN SALONU

Enjeksiyona Bağlı Siyatik Sinir Hasarında Mentamove Uygulaması Sonuçları. Olgu Sunumu Op. Dr. Mustafa AKGÜN Nöroşirürji Uzmanı ve Mentamove Eğitmeni

GONARTROZ UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ

Metakarp Kırıkları ve Tedavileri

Onarılması mümkün olmayan radial sinir felcinde tendon transferi sonuçları

Weber B tipi ayak bileği kırıklarının kilitli anatomik distal fibula plağı ile tedavisi

Patolojik yürüyüş ve özellikleri (uygulama ve beyin fırtınası) 5. hafta. Prof.Dr. Serap Alsancak Ankara Üniversitesi

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ ANABİLİM DALI

Ankilozan Spondilit Rehabilitasyonu. Prof. Dr.Hidayet Sarı

ÖZGEÇMİŞ. Umut Akgün

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015

DÜZCE TIP DERGİSİ DÜZCE MEDICAL JOURNAL

Kas İskelet Sistemi Acilleri

ÇOCUKLARDA HAREKET SİSTEMİ MUAYENESİ (ROMATOLOJİK MUAYENE) Özgür KASAPÇOPUR

Dr. İlker Akbaş Bingöl Devlet Hastanesi Acil Servisi Antalya - Nisan 2018

CERRAHİ ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI

Diyabetik Ayakta Sınıflama Önerileri

SEREBRAL PALSİ TANILI SKOLYOZLU HASTADA SOLUNUM FİZYOTERAPİSİNİN FONKSİYONEL KAPASİTEYE ETKİSİ: OLGU SUNUMU. Candan Algun 2

Neden Çankaya Ortopedi?

CERRAHÝ OLARAK TEDAVÝ EDÝLEN MALLEOL KIRIKLARINDA FONKSÝYONEL SONUÇLARIN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ

SIK GÖRÜLEN SPOR YARALANMALARI. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı

(Hasta başı vizit) Prof.Dr.Muhittin ŞENER İKÇÜ Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji AbD. 09:30-10:20 TEORİK

Endikasyonlar. FASS cerrahi tedavisi

OMUZ VE DİRSEK BÖLGESİ YARALANMALARI

ASIA Muayenesinde Güncellemeler: Alt Ekstremite Motor Değerlendirme Updates in ASIA Examination: Lower Extremity Motor Examination

Bezmialem Vakıf Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, İstanbul, Türkiye

Toplantı ve Kongre Takvimi

Pediatrik Gartland Tip 3 Suprakondiler Humerus Kırıkları Cerrahi Tedavisinde Erken Dönem Sonuçlarımız

FTR 208 Kinezyoloji II. El bileği III. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015

Omurga-Omurilik Cerrahisi

5. SINIF 1.KURUL 2.DÖNGÜ 5. S I N I F - 1. D E R S K U R U L U - 2. D Ö N G Ü

AYAK TIRNAK BATMASININ SEGMENTER MATRÝKS

REPLANTASYONDA KEMİK TESPİT YÖNTEMLERİ. Doç. Dr. Tahsin Beyzadeoğlu Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD.

5. SINIF 1.KURUL 3.Döngü

KOL VE BACAK YARALANMALARI

5. SINIF 2.GRUP 1.KURUL HAREKET SİSTEMİ HASTALIKLARI 5.SINIF- 2.GRUP 1.DERS KURULU

ALT EKSTREMİTE KEMİK YAPISI

MESLEKİ TUZAK NÖROPATİLER DR. AYŞEGÜL ÇUBUK NÖROLOJİ UZMANI TC. SAĞLIK BAKANLIĞI İSTANBUL MESLEK HASTALIKLARI HASTANESİ

Title: Fracture of Collum Femoris Secondary to Gunshot Wound: A Lucky Patient Who

Kırılmanın klinik fizyolojisi

TERMİNOLOJİ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİYOMEKANİK DERS NOTU. Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI

Çocukluk çağı kubitus varus deformitelerinin düzeltilmesinde distal humerus ters V osteotomisi sonuçları

5. SINIF 5.GRUP 1.KURUL HAREKET SİSTEMİ HASTALIKLARI 5. S I N I F - 5. G R U P 1. D E R S K U R U L U

Engin Çetin, Ufuk Özkaya. Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü, İstanbul

Transkript:

ACTA ORTHOPAEDICA et TRAUMATOLOGICA TURCICA Acta Orthop Traumatol Turc 2007;41(5):387-392 Düşük ayak deformitesinde posterior tibial tendon transferi Tibialis posterior tendon transfer for drop foot deformity Halil BEKLER, Tahsin BEYZADEOĞLU, Alper GÖKÇE Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Amaç: Düşük ayak deformitesi nedeniyle posterior tibial tendon (PTT) transferi uygulanan hastalar değerlendirildi. Çalışma planı: Düşük ayak deformitesi saptanan sekiz hastada (2 kadın, 6 erkek; ort. yaş 40; dağılım 15-75 yıl) PTT ayak dorsaline nakledildi. Üç hastada sol, beş hastada sağ alt ekstremitede tutulum vardı. Etyoloji altı hastada travmatik peroneal sinir yaralanması, iki hastada ise kalça ve bel cerrahisinin yol açtığı daha yüksek seviyeli sinir yaralanmalarıydı. Klinik sonuçları değerlendirirken, ilk olarak hastaların tedavi sonucuyla ilgili düşünceleri sorgulandı; daha sonra hastalar Yeap ve ark. tarafından PTT transferlerinden sonra önerilen Stanmore değerlendirme skalasına göre incelendi. Ortalama takip süresi 39 ay (dağılım 8-78 ay) idi. Sonuçlar: Stanmore skalasına göre üç hastada mükemmel, iki hastada iyi, iki hastada orta, bir hastada kötü sonuç alındı. Dört hasta durumunu mükemmel, üçü iyi, biri ise kötü olarak değerlendirdi. Kötü sonuç alınan olguda, politravma sekelli femur kırığı, asetabulum posterior kırıklı çıkığı, L 3 kompresyon kırığı öyküsüyle birlikte, siyatik sinirde de en az iki seviyeli hasar vardı. Orta sonuç alınan iki hastanın birinde ameliyat sonrası yetersiz bakım nedeniyle, ayak dorsalinde transfer bölgesinde derin yangı gelişti. Kullanılmış olan dikişli ankor, bir bölüm kemik debridmanıyla birlikte çıkarıldı. Diğer hastada ise doğuştan olan spondilolistezis zemininde gelişen ve füzyon ameliyatını takiben ilerleyen ciddi paraparezi vardı. Çıkarımlar: Düşük ayak deformitesi tedavisinde PTT transferi, paraparezili ambulatuvar hastalarda dahi başarıyla uygulanabilen bir tekniktir. Bu hastalarda anterior tibial tendonun da işleme eklenmesi yararlı olabilir. Anahtar sözcükler: Ayak bileği eklemi; düşük ayak/etyoloji/cerrahi; ayak deformitesi, edinsel; peroneal sinir; tendon transferi/yöntem. Objectives: We evaluated tibialis posterior tendon (TPT) transfers in patients with drop foot deformity. Methods: Eight patients with drop foot deformity (2 females, 6 males; mean age 40 years; range 15 to 75 years) underwent TPT transfer to the dorsum of the foot. The deformity was on the left in three patients and on the right in five patients. Etiology was traumatic peroneal nerve injuries in six patients, and upper-level nerve injuries after hip and lumbar surgery in two patients. For clinical evaluation, the patients were questioned about the results of treatment, and the Stanmore evaluation scale was applied, which is recommended by Yeap et al. for TPT transfers. The mean follow-up period was 39 months (range 8 to 78 months). Results: According to the Stanmore scale, the results were excellent in three patients, good in two patients, fair in two patients, and poor in one patient. Subjectively, four patients defined their condition as excellent, three as good, and one as poor. One poor result was associated with polytrauma sequelae including a femoral fracture, posterior acetabular fracture-dislocation, and L 3 compression fracture, accompanied by at least a two-level injury to the sciatic nerve. Of two patients with a fair result, one patient developed deep infection at the dorsum of the foot due to inadequate postoperative care and required removal of the suture anchor with partial bone debridement. The other patient had severe paraparesis associated with congenital spondylolisthesis, which aggravated following spinal fusion surgery. Conclusion: We conclude that TPT transfer is a successful technique for the treatment of drop foot even in ambulatory patients with paraparesis. Addition of tibialis anterior tendon transfer may be useful in these patients. Key words: Ankle joint; clubfoot/etiology/surgery; foot deformities, acquired; peroneal nerve; tendon transfer/methods. Yazışma adresi / Correspondence: Dr. Halil Bekler. Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, 34752 Kozyatağı, İstanbul. Tel: 0216-578 40 00 Faks: 0216-359 49 57 e-posta: hbekler@yahoo.com Başvuru tarihi / Submitted: 28.01.2007 Kabul tarihi / Accepted: 14.11.2007 2007 Türk Ortopedi ve Travmatoloji Derneği / 2007 Turkish Association of Orthopaedics and Traumatology

388 Acta Orthop Traumatol Turc Ayak dorsifleksörlerinin kuvvet kaybı, yerçekimi ve plantar fleksör adalelerin etkisi ile ayağın plantar fleksiyonda kalmasına; dolayısı ile dorsifleksiyon yapamamasına yol açar. Bu durum düşük ayak deformitesi olarak adlandırılır. Düşük ayak birinci ya da ikinci motor hastalıklarında veya yaralanmalarında görülebildiği gibi, adale tendon yaralanmalarında da karşımıza çıkabilir. Bu hastalar, yürümenin salınım fazında ve topuk vurmadan hemen sonra ayaklarını kaldıramadığından, ön ayak zemin ile temas eder ve yürümeleri bozulur. Yürümeyi kolaylaştırmak amacıyla aynı taraf kalça ve dize fleksiyon yaptıran hastalardan, ileri derecede olanlarında pelvis eğilmesi dahi görülebilir. Peroneal felce bağlı olarak gelişen düşük ayağın tedavisinde posterior tibial adale tendonunun transferi 1921 yılında Mayer tarafından tanımlanmıştır. [1] Lepraya bağlı düşük ayaklarda başarı ile kullanılan bu cerrahi teknik daha sonra rekonstrüktif ortopedik çalışmalarda yaygın kullanım bulmuştur. Posterior tibial tendonun (PTT) ayak dorsaline transferi leprada, spastik ekinovarus deformitesinde, periferik nöropatilerde ve travmatik paralitik düşük ayakların tedavisinde uygulanmaktadır. [2] Düşük ayak ile ilgili yayınların büyük çoğunluğu bir başka hastalık ya da cerrahi komplikasyon ve istenmeyen durum sonucu oluşmuş olgular üzerinedir. Travmatik kaynaklı düşük ayakla ilgili yayınlarına daha az rastlanmaktadır. Öncelikle spondilolistezis tedavisinde olmak üzere bel kemiği cerrahisinde, asetabulum ve tibia kırıklarında, diz ve kalça artroplastisi cerrahisinde görülebilen peroneal sinir yaralanmalarının tedavisinde PTT transferi kullanılabilmektedir. [3-7] Bu çalışmada, bası veya kesi gibi mekanik nedenlerle oluşan düşük ayak deformitesinde PTT transferinin sonuçları değerlendirildi. Hastalar ve yöntem 2000-2006 yılları arasında çeşitli nedenlerle düşük ayak deformitesi saptanan sekiz hastaya (2 kadın, 6 erkek; ort. yaş 40; dağılım 15-75), tibialis posterior tendonunun ayak dorsaline nakil ameliyatı uygulandı. Üç hastada sol, beş hastada ise sağ alt ekstremitede tutulum vardı. Etyoloji altı hastada travmatik peroneal sinir yaralanması, iki hastada ise kalça ve bel cerrahisinin yol açtığı daha yüksek seviyeli sinir yaralanmalarıydı. Hastaların hepsinde yaralanma ikinci motor nörondaydı ve bası veya kesi gibi mekanik nedenlerden kaynaklanmaktaydı. Santral felçler, tabes dorsalis ve nöropatileri olan hastalar çalışmaya alınmadı. Tendon transferi uyguladığımız hastaların üçünde fibula başı bölgesinde açık geniş yaralanma ile beraber peroneal sinir kesisi de vardı. Bu hastalarda sinir onarımına tendon transferi de eklendi. Cerrahi teknik Hastalar genel ya da spinal anestezi altında sırtüstü pozisyonda yatırıldı. Tüm işlemler 300 mmhg ye şişirilmiş pnömatik turnike altında yapıldı. Akut peroneal sinir yaralanmalarında, yaralanma bölgesinde önce gerekli debridman, temizlik ve sinir onarımı işlemleri uygulandı. Sinir tamiri yapılacak olan üç hastada, diz altına yerleştirilen destek-yastık ile diz 30 derece fleksiyona getirilerek peroneal sinir uçlarının rahatça karşı karşıya gelmesi sağlandı. Tamir bölgesinde gerilme olmaması için diz ekstansiyonundan kaçınıldı. Ameliyat mikroskobu altında mikrocerrahi teknik kullanılarak 8/0 ve/veya 9/0 Ethilon dikiş materyali kullanılarak tamir tamamlandı. Tendon transferi ameliyatı sinirin primer tamirini takiben uygulandı. Ayağa eversiyon ve dış rotasyon verilerek, ayak iç kısmında naviküler kemik ve buna yapışan gergin posterior tibial adale tendonunun rahatlıkla hissedilmesi sağlandı. Ayak bileği seviyesinde iç malleol, daha yukarıda Aşil tendonu ve bağlı adale iç kenarı hissedilerek cilt işaretlendi. Naviküler kemik üzerinden yapılan kesi ile PTT ye ulaşıldı. Tendon ve naviküler kemik ortaya konularak, PTT yapıştığı naviküler kemikten bir bölümü kaldırılacak şekilde serbestleştirildi (Şekil 1a). Ayak bileği proksimalinde tibia posteriorunda yapılan insizyondan diseksiyon ile posterior tibial adale distaline varıldı. Bu sırada distalden tendona yapılan germe serbestleştirme hareketleri posterior tibial adalesinin tanınmasını kolaylaştırdı. Serbestleştirilmiş olan tendon, malleol posteriorundan geçirilip proksimale alınırken var olan kalın kemik uzantısının işlemi zorlaştırabildiği görüldü. Geçişi kolaylaştırmak ve tendona zarar vermemek amacıyla PTT kılıfı uzunlamasına açıldı. Üçüncü insizyon fibulanın hemen önünde anterior kompartmanda yapıldı. Yapılan diseksiyonla interosseöz membrana ulaşılarak burada, PTT kıvrılmasını önleyecek şekil, genişlik ve seviyede yeterli miktarda pencere açıldı. Bu sırada membranın hemen altında seyreden nörovasküler yapılara zarar vermemek için dikkat edildi ve membran arkasında var olan yumu-

Bekler ve ark. Düşük ayak deformitesinde posterior tibial tendon transferi 389 (a) (b) (c) şak dokular elevatör yardımıyla yavaşça uzaklaştırıldı. Pencerenin distale fazla yaklaşması, interosseöz mesafenin azalması ve oluşabilecek açılanma nedeniyle arzu edilmedi. Bir Kocher klempi yardımıyla tendon anterior kompartmana alındı (Şekil 1b). Dördüncü kesi, ayak orta dorsal kısımda, üçüncü metatars aksına uyacak şekilde yapıldı. Yüzeyel peroneal sinir korunarak, ekstansör tendonlar bulunup, lateral küneiform kemiğe ulaşıldı. Kıvrık bir klemp ekstansör retinakulum önünden cilt altından geçirilerek anterior kompartmana uzatıldı ve PTT ayak dorsaline taşındı (Şekil 1c). Posterior tibial tendonu ve distalinde bulunan kemik lateral küneiforma tespit edildi. Tespit için bölgenin hazırlanmasından hemen sonra, turnike açılarak, kanama dolaşım kontrolleri yapıldı. Ayak dorsalinde tespit için gerekli kesi dışındaki tüm bölgeler kapatıldı. Diz tam ekstansiyonda, ayak bileği 20 derece dorsifleksiyonda iken tendon küneiform kemiğe beş hastada dikişli ankor, üç hastada ise transosseöz dikişlerle tespit edildi. Yeterli ayak bileği dorsifleksiyonu sağlanamayan iki hastada, işleme Aşil uzatması da eklendi. Hastaların hepsine 30 derece fleksiyonda, dizüstü sirküler alçı uygulandı. Üçüncü haftada alçı değişimi ile beraber dikişler alındı. Altıncı haftada alçı sonlandırılarak, AFO cihazına geçildi. Sekizinci haftadan itibaren cihazın sadece gece ateli olarak kullanımına geçildi ve üçüncü ayın sonuna kadar devam edildi. Değerlendirme ölçütleri Klinik sonuçları değerlendirirken, ilk olarak hastanın ameliyat öncesi durumu ile son durumunu kıyaslaması istendi. Bu subjektif değerlendirmeyi takiben hastalar, Yeap ve ark.nın [8] posterior tibial tendon transferlerinden sonra önerdiği Stanmore değerlendirme skalasına göre incelendi (Tablo 1). Bu skalaya göre sonuçlar, mükemmel (85-100 puan), iyi (70-84 puan), orta (55-69 puan) ve kötü (<54 puan) olarak değerlendirildi. Hastaların ortalama takip süresi 39 ay (dağılım 8-78 ay) idi. Şekil 1. (a) Posterior tibial tendon naviküler kemikten bir parça ile birlikte kaldırılır. (b) Tendonun anterolateralde transfere uygun hali. (c) Tendon, transferin uygulanacağı ayak dorsaline alınır. (N) Naviküler kemik; (Med. Mall.) Medial malleol; (Lat. Mall.) Lateral malleol; (PTT) Posterior tibial tendon. Sonuçlar Stanmore skalasına göre üç hastada mükemmel, iki hastada iyi, iki hastada orta, bir hastada kötü sonuç alındı. Hastalardan dördü kendini mükemmel, üçü iyi, biri ise kötü olarak değerlendirdi. Kötü sonuç alınan olguda, politravma sekelli femur kırığı, asetabulum posterior kırıklı çıkığı, L 3 kompresyon kırığı öyküsüyle birlikte, siyatik sinirde de en az iki seviyeli hasar vardı. Orta sonuç alınan olgu, şehir dışından sevk edilmiş ve ameliyattan hemen sonra ikamet ettiği şehre dönmek zorunda kalmıştı. Hastada ameliyat sonrası yetersiz bakım nedeniyle, ayak dorsalinde transfer

390 Acta Orthop Traumatol Turc Tablo 1. Stanmore posterior tibial tendon transferi sonuç değerlendirme skalası [12] Ağrı Hiç yok 15 Hafif 10 Orta 5 Ciddi 0 Ortez kullanımı Yok 15 Bazen (haftada bir) 10 Sıklıkla (haftada iki) 5 Hep (haftada ikiden fazla) 0 Normal ayakkabı kullanımı Var 5 Var, fakat belirli tipler 3 Yok 0 Fonksiyon Normal günlük işler ve eğlence 10 Normal günlük işler, kısıtlı eğlence 6 Kısıtlı günlük işler ve eğlence 3 Ciddi kısıtlanma 0 Adale kuvveti 4 + -5 25 4 20 3 10 2 ve daha az 0 Aktif dorsifleksiyon derecesi 6 25 0-5 20-5 ile -1 10-10 ile -6 5-11 den az 0 Ayak pozisyonu Plantigrad, dengeli deformite yok 5 Plantigrad, hafif deformite 3 Açık deformite ve dizilim kusuru 0 bölgesinde derin yangı gelişti. Kullanılmış olan dikişli ankor, bir bölüm kemik debridmanıyla birlikte çıkarılmak zorunda kalındı. Debridmanı takiben yerel yara bakımı ve antibiyoterapi ile yara iyileşti; ancak, ayak dorsalinde hassas cilt skarı kaldı. Orta sonuç alınan diğer hastada ise doğuştan olan spondilolistezis zemininde gelişen ve füzyon ameliyatını takiben ilerleyen ciddi paraparezi vardı. Tartışma Düşük ayak deformitesi, alt ekstremite fonksiyonlarını ve yürümeyi ileri derecede etkileyen bir bozukluktur. Tedavisinde Lambrinudi gibi özel üçlü artrodezler ya da posterior kemik blokları ile ayak bileği plantar fleksiyonun sınırlanması kullanılmıştır. Posterior tibial tendonun öne nakli ile plantar fleksörinvertör olan bir adalenin dorsifleksör hale getirilmesi günümüzde sıklıkla tercih edilen yöntemdir. Ayak bileği eklem hastalıklarının tedavisinin değerlendirilmesinde birçok skorlama sistemi kullanılmaktadır. [9-12] Oysa PTT nin anteriora transferi yöntemi uygulanan hastalarda, patoloji ayak bileği ekleminde değildir. Tendon transferi ile aktif ayak bileği dorsifleksiyonu arzu edilirken, ameliyatın yarattığı iyatrojenik travmanın ağrı yaratmaması istenmektedir. Ek olarak, transfer edilen adalenin yarattığı kaybın ayak, ayak bileği fonksiyonlarını bozmaması, ayakta deformite, denge bozukluğu yaratmaması arzu edilir. Yeap ve ark.nın [8] önerdiği Stanmore skorlamasının, PTT transferi ameliyatlarının değerlendirilmesinde uygun bir yöntem olduğunu düşünüyoruz. Bu skorlamada, 45 puanı hastanın günlük yaşam kalitesi ile ilgili, hastanın verdiği yanıtlar oluşturmaktadır. Kanımızca, ağrı, ortez kullanma gereksinimi, piyasadan ayakkabı temin edebilme, modifiye edilmemiş ayakkabı giyebilme, işte ve eğlence rekreasyon zamanlarında olağan kullanım hasta açısından çok önemli özelliklerdir. Ortez kullanarak yürüyebilen bir hastaya ameliyat uygulamak ne derece gerekli? sorusuna yanıt arayan cerrah için de bu skorlama çok değerlidir. Geri kalan 55 puanı ise adale gücü, aktif dorsifleksiyon ve postür gibi cerrahın değerlendireceği, kısmen objektif denebilecek kıstaslar oluşturmaktadır. Stanmore skorlamasına ek olarak hastalara sorduğumuz, Ameliyatınızdan genel olarak memnun musunuz? sorusuna aldığımız yanıtlar skorlamaya uygun idi. Stanmore skorlamasına göre sekiz hastanın beşinde iyi ve mükemmel sonuç aldık. Omer, [13] peroneal sinir yaralanmalarında posterior kemik blok ameliyatlarının ve Lambrinudi tipi ve diğer artrodezlerin, ortez kullanımı olmadan düşük ayak deformitesini düzeltemeyeceğini bildirmiştir. Carayon ve ark., [14] Lambrinudi artrodezlerini takiben kaynama ve cilt sorunlarına sık rastladıklarını bildirmişlerdir. Ayak bileği ekleminin arka bölümüne bir kemik yerleştirerek plantar fleksiyonu önlemek ya da talusun ön kısmını çıkararak, talus maksimum ekinusta iken ayağı nötrale getirerek yapılan bu ameliyatlar, ciddi ağrı, eklem sertliği, kemik avasküler nekrozları gibi önemli yan etki riskleri taşır. Klinik başarılarının düşük olması nedeniyle yaygın olarak kullanılmamaktadır.

Bekler ve ark. Düşük ayak deformitesinde posterior tibial tendon transferi 391 Omer, [13] PTT transferinin iyi bir seçenek olduğunu; ancak, PTT nin dorsifleksör olarak kullanımının süre gerektirdiğini belirtmiştir. Pinzur ve ark. [2] bu gerekçe ile PTT transferine anterior tibial tendonu da eklemişler, bununla öğrenme aşamasında anterior tibial tendonun tenodez görevi gördüğünü ve sonucu iyi yönde etkilediğini bildirmişlerdir. Carayon ve ark. [14] PTT ye ek olarak fleksör dijitorum longus adalesinin de anteriora naklini önermiş ve uygulamışlardır. Peroneal sinir kesilerinde, sinir onarımına PTT nin ayak dorsumuna nakli aynı seansta eklenip, hastanın erken rehabilitasyonu sağlanabilir. Bu ek girişimle, hastanın ameliyat öncesi durumuna çok kısa zamanda dönebilmesi mümkündür. Akut peroneal sinir yaralanmalarına ek olarak uyguladığımız tendon transferleri dışındaki olgularda, ameliyat kararı aldığımız anda posterior tibial adale egzersizlerine başladık. Hastaya ayak bileği inversiyon hareketleri vererek aktif olarak posterior tibial tendonun kasılmasını kontrol etmesini, bu sırada dorsifleksiyon yapıyormuş gibi düşünmesini istedik. Bu şekilde tibialis posterior adalesini kasmayı öğrenen hastalarda, ameliyat sonrası dönemde adalenin yeniden kullanımını öğrenmenin son derece kolay olduğu ve adaptasyon döneminin kısaldığı düşünüldü. Stanmore sınıflamasının PTT transferlerinin değerlendirilmesinde kullanılmasını öneren Yeap ve ark. [15] en iyi klinik sonuçların, 30 yaşın altındaki peroneal sinir lezyonu olan hastalarda alındığını bildirmişlerdir. Çalışmamızın sonuçları da bu bilgiyi desteklemektedir. Genç, sistemik hastalığı olmayan, yara iyileşme potansiyeli yüksek hastalarda, transfer edilecek adalenin kuvveti de iyi olmaktadır. Transfer edilecek adale kuvvetinin en az 4 derece gücünde olması, tendon transfer ameliyatlarının altın prensibidir. Transferden sonra adale kuvvetinin bir derece azaldığı bilinmektedir. Bu hastalarda ameliyat sonrası adalenin eğitilmesi çok daha kolay olmaktadır. Transfer bölgesinde gelişen yara enfeksiyonu nedeniyle sorunlarla karşılaştığımız bir olgu dışında, travmatik peroneal sinir tutulumu olan tüm genç hastalarda sonuçlar mükemmel olarak değerlendirildi. Ancak, ne yazık ki düşük ayak sorunu olan hastaların tümü travmatik peroneal sinir yaralanmalı genç erişkinler değildir. Orta sonuç alınan, spondilolistezis zemininde ciddi paraparezisi olan hasta, sorunlu hastalara bir örnektir. Bu hastada ameliyat öncesi posterior tibial adale kuvveti 3 gücünde değerlendirildi ve her iki ayakta duyu kaybı vardı. Bu haliyle ameliyata uygun olmadığı düşünülen hastada üst seviyelerde adale kuvvet kaybı da vardı. Düşük ayak deformitesini telafi etmede kullanılabilecek kalça eğimi, kalça ve diz fleksiyon hareketleri de bu hastada yapılamamaktaydı. Ortez kullanımı ise var olan ciddi duysal kayıp nedeniyle yaralanmalara neden olmaktaydı. Bu nedenle, uyguladığımız PTT transferi skorlamada orta derece ile değerlendirildi; buna rağmen, hasta durumunu iyi olarak nitelendirdi. Elde edilen yetersiz sonucu, hastanın iyi olarak nitelemesinin nedeni, kanımızca, transferin yarattığı tenodezin az da olsa hasta konforunu artırmasıdır. Posterior tibial adalenin ayak sırtına naklinde en çok tartışılan konu, nakil uygulamasının sirkumtibial mi (tibia çevresinden dolaşılarak) yoksa interosseöz yoldan mı yapılmasının daha uygun olduğudur. Sirkumtibial yol, kuvvet kolunda artma yaratacağından, momenti de artıracak daha güçlü bir dorsifleksiyon sağlayacaktır. Ancak, hareket miktarında kayıp ortaya çıkacaktır. [16] İnterosseöz yolun avantajı ekleme kazandırdığı hareketin daha fazla olmasıdır. Yalnızca 2 cm lik kasılma mesafesi olan bir adale kullandığımızdan, olgularımızda tendon nakil kurallarına daha uygun ve düz olan interosseöz yolu tercih ettik. Ancak, belirtmek gerekir ki, adale kuvveti yetersiz olan olgularda sirkumtibial yol daha uygun olabilir. Sonuç olarak, PTT transferinin, düşük ayak deformitesi tedavisinde paraparezili ambulatuvar hastalar da dahil, başarıyla uygulanabilen bir teknik olduğunu düşünüyoruz. Ancak bu hastalarda, Omer in [13] önerdiği gibi anterior tibial tendonun da işleme eklenmesi yararlı olabilir. Kaynaklar 1. Mayer L. The physiological method of tendon transplantation in the treatment of paralytic drop-foot. J Bone Joint Surg [Am] 1937;19:389-94. 2. Pinzur MS, Kett N, Trilla M. Combined anteroposterior tibial tendon transfer in post-traumatic peroneal palsy. Foot Ankle 1988;8:271-5. 3. Mont MA, Dellon AL, Chen F, Hungerford MW, Krackow KA, Hungerford DS. The operative treatment of peroneal nerve palsy. J Bone Joint Surg [Am] 1996;78:863-9. 4. Zigler JE, Anderson PA, Boden SD, Bridwell KH, Vaccaro AR. What s new in spine surgery. J Bone Joint Surg [Am] 2004;86:1587-96. 5. Archibeck MJ, White RE Jr. What s new in adult reconstructive knee surgery. J Bone Joint Surg [Am] 2006;88:1677-86. 6. Giannoudis PV, Da Costa AA, Raman R, Mohamed AK,

392 Acta Orthop Traumatol Turc Smith RM. Double-crush syndrome after acetabular fractures. A sign of poor prognosis. J Bone Joint Surg [Br] 2005; 87:401-7. 7. Cole PA, Bhandari M. What s new in orthopaedic trauma. J Bone Joint Surg [Am] 2005;87:2823-38. 8. Yeap JS, Singh D, Birch R. A method for evaluating the results of tendon transfers for foot drop. Clin Orthop Relat Res 2001;(383):208-13. 9. Rozzi SL, Lephart SM, Sterner R, Kuligowski L. Balance training for persons with functionally unstable ankles. J Orthop Sports Phys Ther 1999;29:478-86. 10. Domsic RT, Saltzman CL. Ankle osteoarthritis scale. Foot Ankle Int 1998;19:466-71. 11. Kaikkonen A, Kannus P, Jarvinen M. A performance test protocol and scoring scale for the evaluation of ankle injuries. Am J Sports Med 1994;22:462-9. 12. Roos EM, Brandsson S, Karlsson J. Validation of the foot and ankle outcome score for ankle ligament reconstruction. Foot Ankle Int 2001;22:788-94. 13. Omer GE Jr. Reconstructive procedures for extremities with peripheral nerve defects. Clin Orthop Relat Res 1982;(163):80-91. 14. Carayon A, Bourrel P, Bourges M, Touze M. Dual transfer of the posterior tibial and flexor digitorum longus tendons for drop foot. Report of thirty-one cases. J Bone Joint Surg [Am] 1967;49:144-8. 15. Yeap JS, Birch R, Singh D. Long-term results of tibialis posterior tendon transfer for drop-foot. Int Orthop 2001; 25:114-8. 16. Richard BM. Interosseous transfer of tibialis posterior for common peroneal nerve palsy. J Bone Joint Surg [Br] 1989; 71:834-7.