ĞI HREET ÖÜ 6 1 ODE SORU 1 DE SORURI ÇÖZÜER ( ) (+) 4 ve araçlarının birbi- rine göre hızları en küçük olur P 2 yaay yol CEP 3 2 5 olur aracındaki gözlemciye göre aracının hızı; 5 6 olur 2 Şekildeki konum- 3 dan iibaren, gözlemcisi ilk kez D nokasından geçerken gözlemcilerin birbirlerine göre hızları en büyük olur 2 D O C CEP D CEP C ESE YYIRI 5 Şekilde görüldüğü gibi, nin yere göre hız vekörü Şekil- II deki vekörlerden 5 numaralı vekördür 6 v2 CEP E v2 Şekilde görüldüğü gibi, I, II ve III yargıları doğrudur 3 2 CEP E Şekilde görüldüğü gibi, aracındaki gözlemci aracını baıya doğru 3 hızıyla gidiyor gibi görür CEP E UET E HREET 55
ODE SORU 2 DE SORURI ÇÖZÜER 3 konum 1 2x x konum 2x x 0 0 2 3 x x 2x 0 2x 2 0 Tx T 2x x x 3 0 3 2x ( x) 3x x 3 3 0 3 aracındaki gözlemci aracını; x 0 x 0 x 0 x 0 2 olur I yargı doğrudur ( ) 2 olur 3 II yargı yanlışır 2, baıya doğru gidiyor görür 2 aracı doğuya doğru sabi 2 hızıyla, ve araçları baıya doğru hızıyla hareke halindedir 2 3 aracındaki gözlemci aracını 3 hızıyla baıya doğru gidiyor gibi görür I yargı doğrudur 3x x 0 x konum CEP D ESE YYIRI 4 2 3 olur III yargı doğrudur Tx T 40 20 0 20 konum(m) 40 20 20 5 ms / 4 0 4 (s) 4 CEP D ( ) 20 ( 20) 40 10 ms / 4 0 4 0 aracındaki gözlemci aracını; aracındaki gözlemci aracını duruyor gibi görür II yargı doğrudur anında ve araçları arasındaki uzaklık 4x ir III yargı doğrudur CEP E 5 10 5 m/s, baıya doğru gidiyor görür CEP 56 UET E HREET
5 yere göre h z ODE SORU 3 TE SORURI ÇÖZÜER 2 1 0 3 X Y 2 2 I I 2 3 olur I yargı doğrudur Doğu yönünü (+) alalım X 2 + + 4 Y 3 + 2 X gözlemcisi Y gözlemcisini; 2 ( ) YX Y X 2 + 4 3 olur 5 ; baıya doğru II ve III yargılar yanlışır CEP D CEP 2 6 raçlar 0 anında h z doğuya doğru giiğine göre aracına gö- re nin hızı doğuya doğrudur > olduğundan 0- aralığında aracına göre nin hızı doğuya doğru armakadır I yargı yanlışır o 0 () nin aldığı yol nin aldığı yoldan büyük olduğundan ye göre kendisinden uzaklaşıyordur II yargı doğrudur Yere göre; aracının hızı armaka nin hızı azalmakadır aracındaki gözlemci yi baıya doğru sürekli hızlanıyor görür III yargı doğrudur CEP D ESE YYIRI 80m II ( ) 30 ( 3)15 2 3 5 m/s olur 30m ynı hızla nokasından nokasına en az; 80 20 saniyede çıkar 4 I I3m/s 5m/s 3m/s 4m/s CEP E 3 P R Şekilde görüldüğü gibi, yüzücüler nokasında karşılaşırlar CEP UET E HREET 57
4 6 40m C C 120m sin37 Şekilde görüldüğü gibi, yüzücülerin yere göre hızlarının büyüklükleri,, C arasında; C > > ilişkisi vardır CEP 37 cos37 oorun suya göre hızı, d sin37 120 20 06, 10 m/ s olur kınının hızı; II (cos37 ) 40 (100,8 )20 2 8 8 2 6 m/s olur CEP D 5 ESE YYIRI 7 90m 53 37 I I3m/s mooru için: cos53 0,6 3 5 m/s olur mooru için: d 90 90 30 s sin37 5 0, 6 3 II (cos37 + ) (50,8 + 3)30 730 210 m olur CEP D Şekilde görüldüğü gibi, mooru nokasında karşı kıyıya çıkığı anda, mooru nokasındadır II yargı doğrudur mooru nokasında karşı kıyıya çıkar I yargı doğrudur III yargı yanlışır CEP 58 UET E HREET
8 ve yüzücülerinin birbirine göre hızının büyüklüğü ve ye bağlıdır akını hızı ve akını yönüne bağlı değildir CEP 9 a a a Yüzücü suya göre aynı hızla den ye doğru dik yüzeceği için karşı kıyıya çıkma süresi den daha az olacakır arşı kıyıya daha çabuk çıkacağından II den daha az sürüklenecek ve - arasında karşı kıyıya çıkar CEP D ESE YYIRI 10 Şekilde görüldüğü gibi, moorların: arşı kıyıya varış süreleri aynıdır arşı kıyıya varış nokaları aynıdır Yere göre hızlarının büyüklükleri farklıdır CEP C UET E HREET 59
ĞI HREET TEST-1 İ ÇÖZÜÜ 1 ( ) (+) 4 yaay yol C C 5 ( ) + 5 > ; > ; olabilir ehrin geniflli i H z n ak n ya dik bilefleni I yargı için kesin birşey söylenemez 2 2 4 2 br 2 4 2 br + 2 C 1 4 4 br > dir una göre, III yargı kesinlikle doğrudur 2 2 C olur + 5 CEP 2 + 3 > ; > ; olabilir II yargı için kesin birşey söylenemez ESE YYIRI 5 R P S CEP C 2 45 45 v2 Şekilde görüldüğü gibi, aracındaki gözlemci aracını e doğru hızı ile gidiyor gibi görür 3 kını yönünde: x 1 ( y + ) 1 (5 + 3)20 160 m kınıya ers yönde: x 2 ( y ) 2 (5 3)50 250 100 m Yüzücü 70 saniye içerisinde; CEP x 160 100 60 m, akını yönünde yer değişirir CEP C 6 I Şekilde görüldüğü gibi, moorlar R nokasında karşılaşırlar 0 2 2 olur I yargı doğru olabilir II 2 olur II yargı doğru olabilir III 2 3 olur III yargı doğru olabilir CEP E CEP E 60 UET E HREET
7 kını yönünde: x 1 ( y + ) 1 (5 + ) 1 10 Yüzücünün nehri en kısa sürede geçişi: 6 1 kınıya ers yönde: d80m y 5m/s 3m/s x 2 ( y ) 2 b (5 ) 2 4 2 Toplam yer değişirme sıfır olduğuna göre, x 1 x 2 6 1 4 2 3 1 2 2 d y 1 516 80 m Yüzücünün nehri en kısa yoldan geçişi: 1 2 olur 2 3 CEP 3m/s 80m y 5m/s b 4m/s 8 T P R ESE YYIRI d 80 2 20 s olur b 4 CEP Şekilde görüldüğü gibi, yüzücüsü P nokasında karşı kıyıya çıkar CEP D 9 11 R S T P Şekilde görüldüğü gibi, I, II ve III yargıları doğrudur CEP E Şekilde görüldüğü gibi, mooru nokasına geldiği anda, mooru S nokasında karşı kıyıya çıkar CEP D UET E HREET 61
12 konum 4x 3x 2x x 0 2 3 4 x 2x 3x 2x x 2 2 0 2 x 2 x 3x 3 4 0 4 x ( 2x) x 4 0 4 2 ( 3) 2 + 3 5 olur I yargı doğrudur 3 4 olur II yargı doğrudur ESE YYIRI 2 olur III yargı yanlışır CEP 62 UET E HREET
ĞI HREET TEST-2 İ ÇÖZÜÜ 1 II (10 6)(30 ı ) 4(30 ı ) 16 ı 4(30 ı ) 4 ı 30 ı yaay yol 5 ı 30 Doğu yönünü (+) alalım ı 6s II 16 ı 166 96 m olur 3 0 CEP C 3 doğuya doğru 2 3 2 5 aracındaki gözlemci aracını baıya doğru 5 hızıyla hareke ediyor gibi görür CEP D ESE YYIRI 4 v2 v2 Şekilde görüldüğü gibi, aracındaki gözlemci aracını baıya doğru 2 hızıyla gidiyor gibi görür CEP Şekilde görüldüğü gibi, aracındaki gözlemci yalnız aracına bakarak kendisini e doğru gidiyor gibi algılar 3 CEP 5 120m 1 moorun gidiş-dönüş süresi; 120 + 120 240 30 s 8 8 II uzaklığı, II (10 + 6) ı 16 ı I I6m/s y d x a d sina bağınısından bulunur, akını hızı bulunamaz oorun karşı kıyıya çıkığı nokanın nokasına uzaklığı bulunamaz CEP UET E HREET 63
6 oosikleli vapuru duruyor gördüğüne göre suya göre hız vekörleri eşi olmalıdır oorun hızı, 9 gemi + moor vapur 2 + moor 2 moor bulunur 3 I yargı doğrudur oosikleli gemiyle zı yönde hızıyla gimekedirler v2 II yargı doğrudur apura göre uçak gemisinin hızı, bağ cisim gözlemci uçak gemisi vapur Şekilde görüldüğü gibi, aracındaki gözlemci aracını e doğru 3 hızıyla gidiyor gibi görür 2 CEP C dir III yargı yanlışır CEP C 10 x 3x I I10m/s y 7 x 1 ( m ) 1 200 (5 )100 2 5 x 37 3 m/s olur x 2 ( m + ) 2 120 (5 + 3) 2 120 8 2 ESE YYIRI kını hızı; 3x sin37 x ( cos37 a) 3 10 0, 6 1 10 0, 8 a 2 15 s olur CEP E 3 6 1 8 a 2 8 a a 6 m/ s olur 8 (0 2) saniye aralığında: CEP D 20 40 20 2 0 2 10 ms / 20 0 20 10 ms / 2 0 2 11 10 10 20 m/s (2 4) saniye aralığında: 40 20 5 ms / 6 2 0 5 0 (m/s) 2 6 (s) Şekilde görüldüğü gibi, I yargı doğrudur 5 0 5 m/s 20 II yargı yanlışır III yargı doğrudur CEP CEP E 64 UET E HREET