SSS İNFLAMATUAR HASTALIKLARI Prof. Dr. Cem ÇALLI Ege University Medical Faculty Dept. of Radiology Neuroradiology Section Izmir, TURKEY İnflamasyon: Dokunun hasara karşı immun cevabı: Enfeksiyöz ajan Antikor İrritanlar Travma Tümör Dejenerasyon, vb SSS İnflamasyonu: Enfeksiyon: Bakteri, Viral, Fungal, Granülomatöz Serebrit, Abse, Ensefalits, Menenjit Enfeksiyon dışı: Antikorlara sekonder Vaskülit, limbik ensefalit, vb Demyelinizan MS, ADEM, NMO, vb Granülomatöz Nörosarkoidoz, vb Görüntüleme Yöntemleri Bilgisayarlı Tomografi (BT) Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) T2A, T1A, FLAIR, Kontrastlı (Gadolinium) Ayırıcı tanı için gerekli Difüzyon görüntüleme (DWI) Susceptibility weighted imaging (SWI) Enfeksiyon dışı SSS İnflamasyonu: MS, Radyolojik Tanı: Modifiye McDonald Kriterleri 2010 Demyelinizan hastalıklar MS, ADEM, NMO,.. Vaskülit SSS Primer Anjiiti, Behçet hst, SLE, Antikor ilişkili inflamasyon Limbik ensefalit, Hashimoto, Granülomatöz hastalıklar Nörosarkoidoz Diğer Uzaysal yaylım Polman CH, Ann Neurol 2011 Zamansal yayılım 1
MS Lezyonları: Infratentorial Jukstakortikal MS plakları: T2W hiperintens, T1W izo-hipointens T1W Black Holes Ovoid şekilli KK a dik yerleşim (Dawson s finger) Periventriküler Subkortikal MS plak yerleşimi: MS vs. Küçük damar hs. Korpus Kallozum (KK) Kallozoseptal yüz (Yüksek sensitivite) Internal kapsül Optik sinir ve yolları Periatrial beyaz madde Orta serebellar pedinküller Periakuaduktal alan, Black holes vs izointens Ovoid şekil vs yuvarlak KK a dik Temporal beyaz madde!!!! MS vs. Küçük damar hs. MS vs. Küçük damar hs. Infratentorial lezyon KK tutulumu Juxtacortical vs subcortical Temporal beyaz madde lezyonu DWI hiperintensite Kontrastlanma 2
Aktif MS plağı? Teknik: Çift doz Gd Tek doz Gd + MT saturasyonu Gd inj dan sonra geç imajlar (Min 5 dk) Multipl halka / noduler kontrastlanan lezyonlar MS Bazıları «yarım ay» tarzında Kontrastlanma: Homojen Yarım ay (tamamlanmamış halka) MT - MT + Çallı C. Turkiye Klinikleri J Radiol2008;1(3):41-51 Multipl lezyonlar T2W hipointens duvar? MS Aktif plak?? Multipl abseler Double dose Gd (0.2mmol/kg) + late CE images NB. 9y, F. MR: 2006 3.min 6.min 9.min 12.min Lövblad K, ECR 2010 3
NB. 9y, F. MR: 2007 NB. 9y, F. MR: 2010 T2 FLAIR +C Migren ÇS. 17y, M. MR: 2007 ÇS. 17y, M MR: 2009 Myelit?,TM?, Demyelinizan hast? 4
Lyme disease (Neuroborrelliosis) MS Borrelia burgdorferi ADEM (Acute Disseminated Encephalomyelitis) 1.5T 3T Monofazik hastalık Aşı / Viral enfeksiyon sonrası Lezyon sınırları keskin değil Bazal ganglion ve talamus tutulumu Kortikal / Subkortikal tutulum Yamalı tarzda kontrastlanma +/- www.radiologyassistant.nl ADEM SSS VASKÜLİTİ Primer SSS nin primer anjiiti (PACNS) SSS nin granülomatöz anjiiti (GACNS) Reversibl serebral vazokonstrüksiyon send (RCVS) Sekonder Sistemik vaskülit Bağ dokusu hastalıkları Enfeksiyonlar Lenfoproliferatif hastalıklar 5
SSS VASKÜLİTİ SSS VASKÜLİTİ SWI Multipl mikrokanamalar Perivasküler kontrastlanma İrregüler damar duvarları 43 y. K SLE SSS VASKÜLİTİ Folow-up after therapy 4.11.2011 Behçet hastalığı: Triad: Oral + genital ulser+ uveitis Talamus, mezensefalon Beyin sapı tutulumları Beyaz madde lezyonları Toksoplazma Lenfoma Restricted diffusion Increased Perf. 6
TBC Menenjit (vaskülit) Mucormycosis SSS TBC en sık formu Çocuklar, Yaşlılar, AIDS Kontrastlanan, kalınlaşmış meninksler (öz. Bazal sisternalarda) vs. Bakteriyel (daha periferal & daha ince) BAZAL MENENJİT Eşlik eden parankimal enfeksiyon (Tüberkülom, abse) Komplikasyonlar hidrosefali infarktlar (arterit) 22.7.2013 02.8.2013 15.8.2013 Limbik ensefalit Paraneoplastik sendrom Bilateral mesial temporal lob tutulumu sık BOS da antikorlar + olabilir Sıklıkla Bronşial ca hastalarında Rasmussen ensefaliti Kronik lokalize ensefalit Tek hemisferik vaskülit Hemisferik atrofi ve patolojik sinyaller Nörosarkoidoz Multipl parankimal kontrastlanan lezyonlar (pial yüzeye yakın), Santral T2A hipointensite, leptomeningeal kontrastlanma Adeno ca metastazı 7
SONUÇ VE ÖNERİ SSS inflamasyonu heterojen bir grup hastalık Radyolojik bulgular da heterojen ( BÜYÜK PROBLEM) Klinisyen ile iyi bir işbirliği gerekli Direkt konuşma önemli Yazılı mesajlar her zaman düşünceleri yeterince ifade edemez Hasta hakkında tam detaylı bilgi (Lab, klinik.) Eğer bunları görürseniz inflamasyon / enfeksiyonu düşünün: Lezyonda T2A hipointensite Multipl, kontrastlanan, hemorajik, birleşme eğiliminde atipik lezyonlar Eğer hala karar veremediyseniz, daha fazla (ileri) görüntülemeye devam DWI, SWI, Perfusion MR, MRS, MRA, CTA, DSA 8