Demansta görüntülemenin rolü. Dr.Ercan Karaarslan Acıbadem Üniversitesi

Transkript

1 Demansta görüntülemenin rolü Dr.Ercan Karaarslan Acıbadem Üniversitesi

2 Konular Demansta görüntülemenin rolü Dejeneratif hastalıklarda atrofi paterni ve klinik pratikte ölçüm yöntemleri Dejeneratif hastalıklarda ileri görüntülemenin gerçekten rolü varmı?

3 Ana başlıklar Demans nedenleri Normal yaşlanma bulguları Görüntüleme yöntemleri Radyolojik bulgular

4 Demansın Nedenleri

5 Demans Nedenleri:I Primer Nörodejeneratif nedenli a.alzheimer b.lewy cisimli demans c.frontotemporal demans d.kortikobazal dejenerasyon e.progresiv supranükleer felç f.multi sistem atrofi g.hungtington hastalığı

6 Demans Nedenleri:II Sekonder Vasküler nedenli A.Geniş damar vasküler demans a.multi enfarkt demans b.stratejik enfarkt c.hipoperfüzyon ve hipoksik ensefalopati B.Küçük damar vasküler demans a.subkortikal VD b.lakün c.sessiz serebral enfarkt

7 Demans Nedenleri:III Diğer (Prion,inflamasyon,neoplazik,metabolik vs) a.prion hastalığı (Crutzfeld Jacop ve varyantı) b.enfeksiyon ile ilgili demans (ensefalit, HIV ve AIDS ilişkili) c.inflamatuar ve otoümmin nedenli demans (MS, Hashimato ensafaliti, nörosarkoidozis,vaskulitler, çöliak) d.malignite ile ilgili demanslar ( paraneoplastik tutulum, gliomatozis serebri,lenfoma, metastaz ) e.toksik, metabolik nedenler ( Wernikhe,Wilson, osmotik myelinozis, mitokondrial hastalıklar ) f.normal basınçlı hidrosefali g.kronik subdural hematom h.travmatik beyin yaralanması

8 Genç yaşta başlayan demans ( 65 yaş öncesi) 35 yaş altı başlangıçlı olanlarda metabolik hastalıklar araştırılmalı

9 Yaşlanan beyinde radyolojik bulgular Gri madde volümünde azalma Sulkuslarda ve ventriküllerde genişleme Perivasküler mesafede genişleme Ak madddede iskemik lökaryozis, kortikal ve laküner enfarkt bulguları Mikrokanamalar Demir birikimi DTI frakisyonel anizotropi kaybı MRS nöronal kayıp bulgusu,naa azalması Perfüzyonda azalma

10 Demansta Nörolojik Görüntüleme Demansın sekonder nedenlerini dışlamak için demanslı her hastanın değerlendirilmesinde BT yada MR inceleme önerilmektedir European Federation of Neurological Subspecialties (EFNS)

11 Demansta görüntüleme Yapısal görüntüleme (BT, MR) Fonksiyonel ve metabolik görüntüleme 1. MR: DWI, DTI, SWI, Perfüzyon, MR Spektroskopi, FMRI 2. BT Perfüzyon Metabolik görüntüleme: SPECT, PET-CT, PET MR

12 Demansta ayırıcı tanıya yardımcı radyolojik bulgular Yaşa göre belirgin atrofi (diffüz, lokal, bilateral,asimetrik) Kortikal sinyal farklılığı İskemi bulguları (kortikal, ak madde,derin gri madde, temporal,ekternal kapsül vs) Mikrohemoraji bulguları (ak madde, bazal ganglia, kortikal lober) Anormal demir birikimi Beyin sapı atrofisi Hipoperfüzyon (asimetrik, lokalize)

13 Atrofi paternine göre Demans Harper L, et al. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2014

14 MR Sinyal bulgularına göre Demans Harper L, et al. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2014

15 MR görüntüleme protokolü T2 T1 3D volumetrik ince kesit ( 1mm ) FLAIR 3D volumetrik ince kesit (1mm) Difüzyon-DTI SWI Perfüzyon ( ASL, ve DSC Perfüzyon)

16

17 GRE-T1

18 3D GRE T1

19 3D FLAIR

20 SWI: 33y,K,substansiya nigra ve red nükleusta normal demir birikimi

21 SWI:yaşlanan beyinde demir birikimi T 79y-E T

22 DTI

23 MSA-DTI:sol elde tremor

24 ASL Perfüzyon Sven Haller et all, Radiology 2016

25 ASL Perfüzyon TI :1400 TI :1600 TI :1800

26 MR da atrofi tanımlama paternleri standardizasyonu GCA skor: Global kortikal atrofi MTA skor: Medial temporal atrofi Koedam skor:parietal atrofi Fazekas skor:ak madde lezyonlar

27 Medial temporal lob atrofisi 75 yaşından küçüklerde skor 2 ve üstü, 75 yaş sonrası skor 3 ve üstü atrofi patolojik

28 Temporal Lob Atrofisi

29 Koedam skor:paryetal atrofi

30 Koedam skor:paryetal atrofi

31 Fazekas Sınıflaması

32 Fazekas skor ve kognitif etkilenme öngörüsü radiologyassistant

33 PSP A:Parkinson, B ve C:PSP Degnan A, and Levy L AJNR Am J Neuroradiol 2014;35:

34 Stratejik Enfarkt MCA: parietotemporal, temporooksipital bileşke ve angüler gyrus enfarktları PCA: paramedian talamik, inferiormedial temporal lob Watershed:süperior frontal ve parietal Sessiz enfarkt: bilateral talamik

35 Stratejik enfarkt

36 Talamik enfarkt: T2&FLAIR

37 Perivasküler boşluk genişlemesi

38 Dev perivasküler genişleme

39 Volümetrik inceleme

40 Volumetric MRI Analiz- NeuroQuant

41 Volumetric MRI Analiz NeuroQuant

42 Volümetrik inceleme yıllık değişikliğin takibi Jeffrey R. Petrella; Radiology 2013.

43 Kaynaklar A.D. Murray. Imaging Approaches for Dementia, AJNR, 2012 Harper L, et al. An algorithmic approach to structural imaging in dementia.j Neurol Neurosurg Psychiatry, 2014 Haller et al. Arterial Spin Labeling Perfusion of the Brain: Emerging Clinical Applications, Radiology, 2016 M.M. Miller et al. Multimodality Review of Amyloid-related Diseases of the Central Nervous System, Radiographics,2016 Neuroimaging in Demantia. Frederich Barkhof Radiologyassistant