BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSLERİNDE ALTERNATİF ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ KULLANILMASINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ Onur ÖZKOPARAN MEB Gümüşhacıköy Anadolu Lisesi, Amasya ozkoparanonur@hotmail.com
AMAÇ: Bu araştırma ile ortaokullarda görev yapan Beden Eğitimi öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerini kullanma sıklıkları ile bu yöntemlere yönelik görüşlerinin saptanması ve öğretmenlerin bazı demografik özelliklerine göre farklılaşma durumlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM Araştırmanın Modeli: Bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Modelin hem nicel hem de nitel boyutları tercih edilmiştir.
Evren ve Örneklem: Evren: Bu araştırmanın evrenini 2014 2015 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilindeki devlet ve özel ortaokullarında görev yapan Beden Eğitimi öğretmenleri oluşturmuştur.
Örneklem: Araştırmanın örneklemini, 2014 2015 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilindeki devlet ve özel ortaokullarında görev yapan Beden Eğitimi öğretmenleri arasından seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilen 257 öğretmen oluşturmuştur.
Veri Toplama Araçları: 1. Kişisel Bilgi Formu 2. Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri Kullanma Sıklığı Anketi 3. Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemine Yönelik Görüşme Formu
Verilerin Çözümlenmesi: Araştırmanın Nicel Verilerinin Analizi: Araştırmada toplanan nicel verilerin analizinde istatistik paket programı olan SPSS in 22. versiyonu kullanılmıştır. Nicel verileri analiz etmek üzere hangi istatistik tekniklerin kullanılması gerektiğini belirlemek üzere öncelikle toplanan verilerin dağılımının normallik gösterip göstermediği Tek Örneklem Kolmogorov-Smirnov testi kullanılarak belirlenmiştir.
Araştırmanın birinci alt amacı olan Beden Eğitimi Öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerini kullanma sıklıkları nasıldır? sorusuna yanıt bulmak amacıyla toplanan nicel veriler üzerinde aritmetik ortalama ve standart sapma gibi betimsel istatistik analizi uygulanmıştır.
Araştırmanın ikinci alt amacı olan Beden Eğitimi Öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerini kullanma sıklıkları görev yaptıkları okul türüne göre farklılaşmakta mıdır? ve araştırmanın üçüncü alt amacı olan Beden Eğitimi Öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerini kullanma sıklıkları hizmet içi eğitim alma durumuna göre farklılaşmakta mıdır? sorularına yanıt bulmak amacıyla toplanan nicel veriler üzerinde Mann- Whitney U Testi kullanılmıştır.
Araştırmanın Nitel Verilerinin Analizi: Nitel veriler 25 Beden Eğitimi öğretmeninden yüz yüze görüşme yöntemiyle elde edilmiştir. Nitel verilerin analizinde ise, öğretmenlerin Yarı yapılandırılmış görüşme formuna" (YYGF) verdikleri cevapların analizine değinilmiştir. YYGF'den elde edilen nitel verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır.
YYGF ile elde edilen verilerin analizine formların numaralandırılması ile başlanmıştır. Her öğretmene bir kod verilmiştir: Öğretmen1, Öğretmen2, Öğretmen3...gibi. (Ö1, Ö2, Ö3,...) Daha sonra formlar iki kere okunarak verilere ait kategoriler ve yapılacak doğrudan alıntılar belirlenmiştir.
BULGULAR Nicel Bulgular: 1. Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerini Kullanma Sıklıkları Nasıldır?:
Yapılandırılmış grid, tanılayıcı dallanmış ağaç ve vee diyagramı alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemleri içinde öğretmenlerin en az kullandıkları yöntemler olarak görülmektedir.
2.Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerini Kullanma Sıklıkları Görev Yaptıkları Okul Türüne Göre Farklılaşmakta Mıdır?
Devlet ve özel okulda görev yapan Beden Eğitimi öğretmenleri arasında genel olarak alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerini kullanma sıklıkları açısından anlamlı bir fark söz konusu değildir (p=,321; p>0,05). Her iki okul türünde de görev yapan Beden Eğitimi öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerini genel olarak benzer sıklıkta kullandıkları söylenebilir.
3.Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerini Kullanma Sıklıkları Hizmet İçi Eğitim Alma Durumlarına Göre Farklılaşmakta Mıdır? Hizmet içi eğitim almış öğretmenler lehine anlamlı bir fark mevcuttur.
Hizmet İçi Eğitim Alma Durumuna Göre Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerini Kullanma Sıklığı Performans değerlendirme, Dereceleme ölçeği, Kelime ilişkilendirme Diğer Alternaitif Ölçme Değerlendirme Yöntemleri *Eğitim Almış * Eğitim almamış
Nitel Bulgular: 1.Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Derslerinde Kullandıkları Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerini Tercih Etme Nedenlerine Yönelik Bulgular:
2.Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemi Konusunda Yeterince Bilgi Sahibi Olup Olmadıklarına Yönelik Bulgular:
3.Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemine Yönelik Hizmet İçi Eğitim Alma Durumları ve Alınan Hizmet İçi Eğitimin Yeterliliğine Yönelik Görüşlerine Yönelik Bulgular:
Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri Üzerine Hizmet İçi Eğitim Alma Durumları Frekans ve Yüzdeleri Hayır almadım 16-%64 Evet aldım 9-%36 N=25
4.Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Hangi Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerini Kullandıklarına Yönelik Bulgular:
f-11 %20 f-6 %11 f-6 %11 f-6 %11 Performans Değerlendirme Kontrol Listesi Gösteri Dereceleme Ölçeği f-5 %9 f-4 %7 f-4 %7 f-4 %7 Gözlem Görüşme Grup Değerlendirme Akran Değerlendirme f-4 %7 f-3 %5 f-2 %3 f-1 %2 Öz Değerlendirme Proje Rubrik Drama
5.Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerini Uygularken Yaşadıkları Zorluklara İlişkin Görüşlerine Yönelik Bulgular:
Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerini Uygularken Yaşanılan Zorluklar Evrak çokluğu-kağıt israfı f-3 -%10 Bilgi eksikliği f-3 -%10 Uğraş gerektirmesibürokrasi f-4 - %14 Alan-materyal eksikliği f-4 - %14 Kalabalık sınıf f-4 - %14 Zaman yetersizliği f-11 - %38
SONUÇ-TARTIŞMA Nicel Sonuçlar 1.En Çok ve En Az Tercih Edilen Alternatif Ölçme Değerlendirme Yöntemleri
2. Devlet Okullarında Ve Özel Okulda Görev Yapan Beden Eğitimi Öğretmenleri Arasında Genel Olarak Alternatif Ölçme Ve Değerlendirme Yöntemlerini Kullanma Sıklıkları
3.Öğretmenler Arasında Hizmet İçi Eğitim Alma Durumuna Göre Genel Olarak Alternatif Ölçme Ve Değerlendirme Yöntemlerini Kullanma Sıklıkları Açısından Anlamlı Bir Fark Söz Konusudur. Hizmet İçi Eğitim Almış Öğretmenler Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerini Sık Kullanıyorlar Hizmet İçi Eğitim Almamış Öğretmenler Alternatif Ölçme ve Değerlendirme yöntemlerini Az Kullanıyorlar
Nitel Sonuçlar 1. Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Derslerinde Kullandıkları Ölçme Değerlendirme Yöntemlerini Tercih Etme Nedenleri 1. Yöntemler kullanışlı olduğu için %35 2. Programda olduğu için %23 3. Seviye belirlemek, Öğrenciyi tanımak için %23 4. Yeterli Oldukları İçin %10 5. Somut veri elde Etmeye Yarıyorlar %6 6. Bu yöntemler Objektif %3
2.Alternatif Ölçme Ve Değerlendirme Yöntemine Yönelik Yeterince Bilgi Sahibi Olup Olmama Durumu 11 12 N=25 2 Kısmen biliyorum Yeterince biliyorum Yeterince bilmiyorum
3. Araştırma sonucuna göre, alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemine yönelik olarak Beden Eğitimi öğretmenlerinin büyük çoğunluğu hizmet içi eğitim almamıştır. Hizmet içi eğitim alan Beden Eğitimi öğretmenlerinin verilen eğitimin yeterliliğiyle ilgili görüşleri incelendiğinde, öğretmenlerin büyük çoğunluğu aldıkları eğitimlerin yetersiz ve yüzeysel olduğu yönünde görüş bildirmişlerdir.
4.Beden Eğitimi Öğretmenleri Hangi Alternatif Ölçme Ve Değerlendirme Yöntemleri Kullanıyor Performans Değerlendirme %20 Kontrol Listesi %11 Gösteri %11 Dereceleme Ölçeği %11 Gözlem %9 Görüşme %7 Grup Değerlendirme %7 Akran Değerlendirme %7 Öz değerlendirme %7 Proje %5 Rubrik %3 Drama %2
5.Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme Değerlendirme Yöntemlerini Uygularken Yaşadıkları En Büyük Zorluklar %38 Zaman Yetersizliği %14 Kalabalık Sınıf %14 Alan-materyal eksikliği %14 Uğraş gerektirmesi-bürokrasi %10 Bilgi eksikliği %10 Evrak çokluğu-kağıt israfı
Teşekkürler..