İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEMEDE MÜZİK DERSİ YAKLAŞIMLARININ ANALİZİ

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ ANABİLİM DALI İsmet Kemal KÜLAH İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEMEDE MÜZİK DERSİ YAKLAŞIMLARININ ANALİZİ YÜKSEK LİSANS TEZİ TEZ YÖNETİCİSİ Y. Doç. Dr. Serhat YENER ERZURUM 27

I TEZ KABUL TUTANAĞI SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE Bu çalışma, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalının Müzik Öğretmenliği Bilim Dalında jürimiz tarafından Yüksek Lisans tezi olarak kabul edilmiştir. Y.Doç. Dr. Serhat YENER Danışman/Jüri Üyesi Prof. Dr. Babek KURBANOV Y.Doç. Dr. Cengiz ŞENGÜL Jüri Üyesi Jüri Üyesi Yukarıdaki imzalar adı geçen öğretim üyelerine aittir.23 / 3 / 27 Prof. Dr. Vahdettin BAŞCI Enstitü Müdürü

II İÇİNDEKİLER ÖZET... IV ABSTRACT...V ÖNSÖZ... VI TABLOLAR ve GRAFİKLER DİZİNİ... VII I. BÖLÜM... 1 1. GİRİŞ... 1 1.1. Problem... 3 1.2. Alt Problem... 3 1.3. Araştırmanın Amacı :... 4 1.4. Varsayımlar... 4 1.5. Sınırlılıklar... 4 1.6. Tanımlar... 5 1.7. Kuramsal Çerçeve... 5 II. BÖLÜM... 9 2.1. Yöntem... 9 2.2. Evren ve Örneklem... 9 2.3. Verilerin Toplanması... 9 2.4. Verilerin Analizi:... 1 III. BÖLÜM... 11 3. BULGULAR-YORUM... 11 3.1. İlköğretim İkinci Kademede Müzik Öğretmenlerine Sorulan Sorulara Verdikleri Cevapların Analizi... 11 IV. BÖLÜM... 33 4.1. SONUÇ... 33 4.2. ÖNERİLER... 34 KAYNAKÇA... 36 EKLER... 38 EK - 1... 39

III EK 2... 4 EK 3... 41 EK 4... 42 YÖNERGE... 42 KİŞİSEL BİLGİLER... 42 ANKET SORULARI... 43 ÖZGEÇMİŞ... 45

IV ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEMEDE MÜZİK DERSİ YAKLAŞIMLARININ ANALİZİ İsmet Kemal KÜLAH Danışman: Y. Doç. Dr. Serhat YENER 27 SAYFA: 45 Jüri : Y. Doç. Dr. Serhat YENER Prof. Dr. Babek KURBANOV Y. Doç. Dr. Cengiz ŞENGÜL Bu araştırma İlköğretim İkinci Kademede Müzik Dersine Yaklaşımların saptanması amacıyla yürütülecektir. Genel müzik eğitimi, meslek, iş, düzey ve program ayrımı gözetmeksizin her düzey ve her aşamada, herkese yönelik olan ortak genel müzik kültürünü kazandırmayı amaçlar. Müzik eğitimi toplumdaki müzik yaşamına ve bu yaşama egemen olan müzik anlayışına bağlı değişme ve gelişmelerden etkilenir. Müziğin toplumun genelinde sadece, bir eğlence aracı olarak algılanması, okullarda müzik derslerinde birtakım olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Haftalık ders saatleri, öğrenme öğretme ortamlarının yetersizliği, müzik öğretmeni eksikliği, birinci kademede sınıf öğretmenlerinin müzik derslerinde yeterince etkin olamamaları, ders kitaplarının yetersizliği, şarkı dağarcığının sınırlı olması, sanatsal değeri olmayan müziklerin dinletilmesi, araç-gereç eksikliği bu olumsuzluklarda bazılarıdır. Bu bağlamda müzik eğitimi okulların yönetici ve öğretmenlerinin tutumlarından da etkilenir. Etkilenmenin temelinde ise okul yönetici ve öğretmenlerinin genel müzik eğitimine bakış açılarının önemli bir işlevi vardır.

V ABSTRACT MASTER THESIS THE ANALAYSIS OF MUSIC LESSON APPROACHS IN PRIMARY EDUCATION SECOND DEGREE İsmet Kemal KÜLAH Supervisor: Assist. Prof. Dr. Serhat YENER 27 PAGE: 45 Jury : Assist. Prof. Dr. Serhat YENER Prof. Dr. Babek KURBANOV Assist. Prof. Dr. Cengiz ŞENGÜL The research will be conducted to determine the approaches of music lessons in Primary education second degree. General music education is designed to provide general music culture to anyone regardless of occupation, career, level and program at every stage. Music education is effected by changes and improvements that are correlated with music concept and music life. By knowing. Music as only an entertainment tool, is causing negative impacts on music lessons such as weekly class periods. Lack of teaching environment, lack of number of music teachers, lack of music knowledge by first degree teachers in primary education, lack of resources, limitation of repertoire, by listening to music that doesn t have any artistic value and lack of supplies are some of these negative impacts. In spite of this music education is also effected by superintendents and teachers behaviors. At the base of this effect, there is an important function of the superintendents and teachers view points on music education

VI ÖNSÖZ Bu tez çalışması Erzurum da, Milli Eğitim Bakanlığı na bağlı ilköğretim kurumlarında, okul yöneticilerinin ve müzik öğretmenlerinin, müzik dersine yaklaşımlarının tespiti ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri niteliğini taşır. Çalışmalarımızda, haftalık ders saatleri, öğrenme-öğretme ortamlarının yetersizliği, sanatsal değeri olmayan müziklerin dinletilmesi, araç- gereç eksikliği vb. olumsuzluklara ve bu olumsuzluklardan sonuçlarına değinilmiştir. Bu araştırmanın planlanıp gerçekleştirilmesi ve sonuçlandırılabilmesi için, yönlendirme ve önerilerde bulunan, destek ve yardımlarını esirgemeyen t e z danışmanım, G.S.F. Müzik Bilimleri Bölümü Başkanı Sayın Y. Doç. Dr. Serhat YENER e; K.K.E.F. Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Müzik Eğitimi A.B.D Başkanı Y. Doç. Dr. Cengiz ŞENGÜL e; K.K.E.F. Felsefe Grubu A.B.D Öğretim Üyesi, Sayın Prof. Dr. Babek KURBANOV a; araştırmalarımda yardımcı olan değerli eşim Özlem KÜLAH a teşekkür etmeyi bir borç bilirim.

VII TABLOLAR ve GRAFİKLER DİZİNİ Tablo 3.1.1. İlköğretim ikinci kademede müzik öğretmenlerine sorulan Sizce müzik derslerinin daha verimli olması için özel donanımlı bir müzik odası gerekli midir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu... 11 Grafik 3.1.1. İlköğretim ikinci kademede müzik öğretmenlerine sorulan Sizce müzik derslerinin daha verimli olması için özel donanımlı bir müzik odası gerekli midir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği... 12 Tablo 3.1.2. İlköğretim ikinci kademede müzik öğretmenlerine sorulan Müzik dersleri için her okulda piyano bulunmalı mıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu... 13 Grafik 3.1.2 İlköğretim ikinci kademede müzik öğretmenlerine sorulan Müzik dersleri için her okulda piyano bulunmalı mıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği... 13 Tablo 3.1.3. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim birinci kademede müzik dersine sınıf öğretmeni yerine branş öğretmeni girmeli midir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu... 14 Grafik 3.1.3. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim birinci kademede müzik dersine sınıf öğretmeni yerine branş öğretmeni girmeli midir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği... 14 Tablo 3.1.4. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim ikinci kademede müzik dersleri seçmeli olmalıdır. görüşüne katılma ölçülerinin dağılım tablosu... 15 Grafik 3.1.4. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim ikinci kademede müzik dersleri seçmeli olmalıdır. görüşüne katılma ölçülerinin dağılım grafiği... 16 Tablo 3.1.5. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Derslerinizde, teknolojinin hızla geliştiği günümüzde müzik teknolojisinden ne ölçüde faydalanıyorsunuz? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu... 16

VIII Grafik 3.1.5. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Derslerinizde, teknolojinin hızla geliştiği günümüzde müzik teknolojisinden ne ölçüde faydalanıyorsunuz? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği... 17 Tablo 3.1.6. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Okullarda bilgisayar destekli müzik eğitimi verilmelidir. sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu... 18 Grafik 3.1.6. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Okullarda bilgisayar destekli müzik eğitimi verilmelidir. sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği... 18 Tablo 3.1.7. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak ve motivasyonlarını artırmak için popüler müziklerden ne ölçüde yararlanılmalıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu... 19 Grafik 3.1.7. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak ve motivasyonlarını artırmak için popüler müziklerden ne ölçüde yararlanılmalıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği... 19 Tablo 3.1.8. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Öğrencilerin müzik dersi alanındaki başarıları diğer derslere de olumlu olarak yansımaktadır. sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu... 2 Grafik 3.1.8. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Öğrencilerin müzik dersi alanındaki başarıları diğer derslere de olumlu olarak yansımaktadır. görüşüne ne ölçüde katılıyorsunuz sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği... 21 Tablo 3.1.9. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Okul yöneticileri müzik etkinlikleri konusunda sizlere ne oranda destek olmaktadır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu... 22 Grafik 3.1.9. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Okul yöneticileri müzik etkinlikleri konusunda sizlere ne oranda destek olmaktadır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği... 22

IX Tablo 3.1.1. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan " Müzik derslerinin etkin bir şekilde işlenebilmesi için okul yönetimi ders materyalleri sağlamada ne oranda yeterlidir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu... 23 Grafik 3.1.1. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan " Müzik derslerinin etkin bir şekilde işlenebilmesi için okul yönetimi ders materyalleri sağlamada ne oranda yeterlidir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği... 23 Tablo 3.1.11. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan " Sizce okul yöneticileri ve öğretmenlerin müzik dersine yaklaşımları ne orandadır? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım tablosu... 24 Grafik 3.1.11. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan " Sizce okul yöneticileri ve öğretmenlerin müzik dersine yaklaşımları ne orandadır? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım grafiği... 24 Tablo 3.1.12. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrenci velileri müzik dersi ile ilgili konularda öğrencilere ne oranda destek olmaktadır? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım tablosu... 25 Grafik 3.1.12. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrenci velileri müzik dersi ile ilgili konularda öğrencilere ne oranda destek olmaktadır? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım grafiği... 26 Tablo 3.1.13. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Müzik ders kitaplarındaki şarkı dağarcığının öğrenci gelişim dönemi ve ses özelliklerine uygun olduğunu düşünüyor musunuz? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım tablosu... 27 Grafik 3.1.13. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Müzik ders kitaplarındaki şarkı dağarcığının öğrenci gelişim dönemi ve ses özelliklerine uygun olduğunu düşünüyor musunuz? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım grafiği... 27 Tablo 3.1.14. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Haftada bir saat müzik dersi sizce yeterli midir? görüşüne katılma ölçülerinin dağılım tablosu... 28 Grafik 3.1.14. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Haftada bir saat müzik dersi sizce yeterli midir? görüşüne katılma ölçülerinin dağılım grafiği... 28

X Tablo 3.1.15. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Haftada 1 saat müzik dersi, enstrüman eğitimi için yeterli midir? görüşüne katılma ölçülerinin dağılım tablosu... 29 Grafik 3.1.15. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Haftada 1 saat müzik dersi, enstrüman eğitimi için yeterli midir? görüşüne katılma ölçülerinin dağılım grafiği... 29 Tablo 3.1.16. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim ikinci kademede müzik dersi sizce kaç saat olmalıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu... 3 Grafik 3.1.16. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim ikinci kademede müzik dersi sizce kaç saat olmalıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği... 31 Tablo 3.1.17. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrencilerin verimli olabilmeleri için müzik ders saatinin hangi saatlere konulması daha uygundur? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu... 31 Grafik 3.1.17. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrencilerin verimli olabilmeleri için müzik ders saatinin hangi saatlere konulması daha uygundur? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği... 32

1 I. BÖLÜM 1. GİRİŞ Müzik, insanın, yaşamının her döneminde iç içe olduğu bir olgudur. İşitme yeteneği kazanıldığı andan itibaren yaşama giren müzik, ana kucağında, beşikte, evde, sokakta, okulda, taşıt araçlarında, radyo-televizyonlarda, sinemalarda, tiyatrolarda, konser salonlarında, tören ve toplantılarda insanın yanı başında yer alır, onu kucaklar, sarar, etkiler. Fark edilmese bile yaşamın vazgeçilmez bir parçası, doğal bir unsurudur. Müzik, bireyin sağlıklı ve dengeli, kendine özgü bir kimlik ve kişilik geliştirebilmesinde önemli rol oynar. Müzik sayesinde birey, belirli bir yeterlilik ve yetkinlik düzeyine erişebilmek için gerekli davranış değişikliklerini kazanır. Müzik hem bir sanat, hem de bir bilimdir. Duygusal olarak algılanışının yanı sıra akıl ile de kavranabilir. Bu özelliği ile bireyin ve toplumun duyuş ve biliş açısından durumunu belirlediği gibi, gelişim ve değişimini de sağlayan bir organik yapıdır. Teknolojinin hızla geliştiği günümüzde, kitle iletişim araçlarının etkisiyle, insanların yaşam şekilleri ve buna bağlı olarak müzik kültürleri de önemli bir ölçüde etkilenmiştir. Popüler kültür, halk kültürünü ve geleneksel müzik kültürümüzü önemli ölçüde etkilemiş, etkileyemediği müzik türlerimizi de kitle kültürü şekline dönüştürmüştür. Alınan ve satılan meta haline sokmuştur. Kendi müziğimizin yerelindeki zenginliklere rağmen, ikinci ellere geçtiğinde yaşadığı kayıplar, popüler müzik kültürünün bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. ( YENER, 26 : 167 ) Müziğin bir toplumun eğitiminde, değişiminde ya da kültürünü ifadesinde, rolü büyüktür. Popüler kültür eğitim müziğimizi de istem dışı etkilemektedir. Burada müzik eğitimcilerine büyük görevler düşmektedir. Toplumun ortak müzik kültürünün, belirlenen ilke ve amaçlar doğrultusunda, benimsenmesinde ve yaygınlaşmasında etkin bir rol oynamaktadırlar. Popüler kültürün getirdiği yozlaşmalar, çağın yeni yöntemlerine açık, kendi kültürünü yorumlayabilecek eğitimcilerin çalışmalarıyla giderilebilir.

2 Müzik eğitimi sanat eğitiminin en önemli dallarından biridir. Bireye istendik olarak müziksel davranışlar kazandırma veya müziksel davranışlarında değişiklikler oluşturma süreci, müzik eğitimidir. Bu süreçte daha çok eğitim gören bireyin kendi müziksel yaşantısı temel alınır, bu temelden yola çıkarak belirli amaçlar doğrultusunda planlı ve yöntemli bir yol izlenir ve bu yolla belirli hedeflere erişilir.müzik eğitimi yoluyla birey ile çevresi, özellikle müziksel çevresi arasındaki iletişim ve etkileşimin daha sağlıklı, daha düzenli, daha etkili ve daha verimli olması beklenir. (UÇAN, 1994:16 ) Müzik eğitimi çok kapsamlı ve geniş bir eğitim sürecidir. Müzik eğitimi genel, özengen (amatör) ve mesleki (profesyonel) olmak üzere üç ana bölümden oluşur Genel müzik eğitimi, toplumda ortak kültür oluşturması, bu kültür ve geleneğin yani halk kültürünün gelecek nesle aktarılması bakımından önemlidir. Bireylere halk kültürünün yanında evrensel müzik kültürü ile ilgili bilgilerin verilmesi bu bağlamda önemlidir. Genel müzik eğitimi bireyleri müzik alanında sanatçı yapmaz ancak, müzik alanında neyin sanat olduğu ya da, sanatın ne olduğu konusunda bireyi düşündürür. Genel müzik eğitimi, genel eğitim içinde değerlendirildiğinden genel eğitimi alan her birey genel müzik eğitimini almış olur. Bu nedenle bireyin genel müzik eğitimi alabilmek için onun ne derece bu eğitimi alabileceğini bir yetenek sınavından geçmesi gerekmez. Çünkü; genel müzik eğitimi amacı ve kapsamı bakımından yalnızca bu alana yatkın kişiler için değil, örgün eğitim alan herkesi kapsar.( ŞENGÜL, 21: 3 ) Özengen ( amatör) müzik eğitimi, kişinin ilgi ve isteğine bağlı olarak müziğin herhangi bir alanını daha iyi tanımasına fırsat veren eğitimdir. Özel dershaneler, çeşitli dernek ve vakıflar, amatör eğitim veren kurum ve kuruluşlardandır. Mesleki (profesyonel) müzik eğitimi çeşitli müziksel alanları kapsayan, öğretmenlik ve müzikle ilgili gerekli davranışların kazandırıldığı, becerilerin geliştirildiği ve bununla birlikte sanatsal görüş ve düşünceler ışığında, geleneksel olguları geliştirerek yeni kuşaklara yaymak amacı taşıyan, ayrıca müziğin öğretimi ile ilgili bir çok çalışmaların yapıldığı ve kazanıldığı bir eğitim sürecidir. Mesleksel

3 yaşantıda gerekli olan her türlü bilgi, beceri ve davranışlar mesleki eğitim süreci içerisinde kazanılmaya çalışılır. ( ŞENGÜL, 26 : 8 ) 1.1. Problem İlköğretim okullarında müzik öğretmenlerinin yaşadığı sorunlar ve karşılaştıkları güçlükler bu araştırmanın yapılmasında en önemli etken olmuştur. Bu noktadan hareketle problem, ilköğretim ikinci kademede m ü z i k öğretmenlerinin müzik dersine yaklaşımları olarak tespit edilmiştir. 1.2. Alt Problem 1. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerinin derslerin daha verimli geçebilmesi için ayrı bir dersliğe ihtiyaç duyup duymadıkları, 2. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerinin müzik dersleri için her okulda piyano bulunmalıdır görüşüne katılma seviyeleri, 3. Müzik öğretmenlerinin ilköğretim birinci kademede müzik derslerine sınıf öğretmeni yerine branş öğretmeni girmelidir görüşüne katılma seviyeleri, 4. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerinin müzik dersinin seçmeli olması görüşüne katılma seviyeleri 5. İlköğretim ikinci kademe müzik dersinin daha verimli olması için teknolojinin yeterince kullanılıp kullanılmadığı, 6. Müzik öğretmenlerinin okullarda bilgisayar destekli müzik eğitimi verilmelidir görüşüne katılma seviyeleri, 7. Öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak ve motivasyonlarını artırmak için popüler müziklerden ne ölçüde yararlanıldığı, 8. Öğrencilerin müzik dersi içindeki başarılarının diğer derslerine ne ölçüde yansıdığı, 9. Okul yöneticilerinin müzik etkinlikleri ve ders materyalleri sağlama konusunda müzik öğretmenlerine ne oranda destek oldukları, 1. Okul yöneticileri ve diğer branş öğretmenlerinin müzik dersine ne oranda yaklaştıkları,

4 11. Öğrenci velilerinin müzik dersi ile ilgili konularda öğrencilere ne oranda destek oldukları 12. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerinin, müzik ders kitaplarındaki şarkı dağarcığının, öğrenci gelişim dönemi ve ses özelliklerine uygun olma görüşüne katılma seviyeleri, 13. Haftalık bir saat müzik dersinin ne ölçüde yeterli olduğu, 14. İlköğretim ikinci kademede müzik dersi haftalık ders saatinin kaç saat olması gerektiği, 15. Öğrencilerin müzik derslerinde daha verimli olabilmeleri için müzik derslerinin hangi saatlerde yapılması gerektiği, gibi konular alt problemler olarak belirlenmiştir. 1.3. Araştırmanın Amacı Probleme bağlı olarak amaç i lköğretim ikinci kademede müzik dersine yaklaşımların tespit edilmesi, müzik dersi ile ilgili temel konulardaki anlayış ve yaklaşımlarının tespit edilmesi, müzik dersine gösterdikleri ilgi ve tutumlar, müzik ile ilgili ders içi ve ders dışı etkinliklere ilişkin görüşlerinin saptanmasıdır. 1.4. Varsayımlar 1. Araştırmada başvurulan kaynaklar geçerli ve güvenilir olduğu, 2. Kullanılan veri toplama araçlarının, geçerli ve güvenilir olduğu, 3. Müzik öğretmenlerinin, uygulanan anket sorularına verdikleri cevapların gerçek durumu yansıttığı, 4. Seçilen örneklemin evreni temsil ettiği temel sayıtlılardan hareket edilmiştir. 1.5. Sınırlılıklar 1. Araştırma verilerin ait olduğu yıllarla, 2. Araştırma verilerin alınabildiği okullarda görev yapan, müzik öğretmenleri ile sınırlıdır.

5 1.6. Tanımlar 1. Müzik öğretmeni : İlköğretim ikinci kademede müzik dersine giren ve branşı müzik olan öğretmenler. 1.7. Kuramsal Çerçeve İnsana, bütün sanatlardan daha büyük bir kolaylık ve etkileme gücüyle ulaşan müziği, seslerle düşünme, sesler aracılığı ile yaşamı duyumsama ve geliştirme yolunda insan gerçeğinin bütün ilişkileri içinde, araştırılması ve aktarılması sanatı olarak da tanımlayabiliriz. (SELANİK, 1996 : 1) Kısa tanımıyla müzik düşüncelerin ezgilerle ifade edilmesidir. Bir sanat dalı olmasının yanında zaman içinde bir bilim dalı halini de almıştır. Ülkemizde müzik eğitimi veren, üniversitelere bağlı müzik öğretmeni yetiştiren bölümler, sanat eğitiminin yanında kuramsal eğitim de vermektedir. Bu açıdan bakıldığında müzik öğretmenleri yeni nesilleri müzik ile ilgili daha kalıcı, sağlam ve bilimsel temeller çerçevesinde harmanlayacaktır. Ortak müzik kültürümüzün kalıcı olması için bu gelişim olumlu sonuçlar doğurmaktadır. Günümüzde toplumların gelişmişlik düzeyleri, eğitim sistemlerinin sağlam ve ülke koşullarına uygun olmasıyla doğrudan ilgilidir. Eğitim, bireyde çevre ayarlaması yoluyla istendik davranış değişikliği oluşturma sürecidir.(sönmez,1993 : 2) İnsanın bulunduğu ortamda yeterli görülmeyip istendik davranışlarla donatılması, eğitim denilen bir süreci, bu süreç ise belli bir sistemi beraberinde getirmektedir. Bu sistem, bireye kazandırılacak olan istendik davranışların belirlenip, ortamın hazırlanarak belli süreler içinde hedeflenen davranışlardan ne kadarının kazanılıp kazanılmadığının, varsa eksik ve yanlışlıkların neden olduğunun araştırılarak saptanmasıyla ve yeniden onarılıp işe koşulmasıyla dinamik bir biçimde sürüp gitmektedir. Bundan dolayı eğitim, sistemi içinde devam eden bir süreçtir. Dolayısıyla, nitelikli insan gücü yetiştirilebilmesi açısından da ülke kalkınmasındaki en önemli etkendir.

6 Tarihsel süreç içinde zamanla gelişen müzik zamanla insan yaşamının her evresinde yer alan vazgeçilmez bir olguya dönüşmüştür. Zevk ve acılarımızın olduğu gibi, neşe ve ızdıraplarımızın da dilidir müzik.(tarcan, 1945 : 3) Dünyanın en eski yerleşim bölgelerinden biri olan Anadolu, binlerce yıllık geçmişi ve tarihinde var olan bir çok farklı kültürün etkisiyle ender görülen kültürel zenginliğe sahiptir.bu öylesine bir zenginliktir ki, birbirine çok yakın yerleşim bölgelerinde bile bu zenginliğin yarattığı kültürel farklılıkları görebiliriz. Genel kültürel yapıdaki bu zenginlik doğal olarak müzik kültürümüze de yansımaktadır. Bu kültürü toplumsal düzeyde korunması ve kuşaktan kuşağa aktarılması bilinçli bir müzik eğitimi ile mümkündür. Ulusal müzik kültürü ile ilgili yeterli bilgi birikimine sahip olan bireyler yetiştirmek, müzik eğitimcilerinin sorumluluğundadır. Müzik eğitimi yoluyla birey ile toplumsal ve kültürel çevresi, özellikle birey ile müziksel çevresi arasındaki iletişim ve etkileşim daha düzenli, daha etkili ve daha verimli olması beklenir.(uçan, 1988 : 312) Ülkemizde müzik eğitiminin kurumsallaşması Cumhuriyet dönemine rastlamaktadır. Osmanlı İmparatorluğu'nun kendisini güçlendirmek ve yenilemek için giriştiği batılılaşma hareketleri çerçevesinde açılan, Askeri Tıp Okulu, Deniz Mühendis Okulu ve Kara Mühendis Okulu gibi okullarda gözlem ve deneye dayalı bilimsel anlamda eğitim yapılmaktaydı. Bunun yanında rüştiyeler, idadiler, sultaniler gibi orta dereceli okullar da 183'larda açılmıştı. Adı geçen bu okullarda, birçok yeni konuyu içeren "eşya", "gına", "musiki ve gına" dersleri okutulmaktaydı.(ünal, 1988 :481) Ulusal müzik kültürümüzün oluşmasında ulu önder Atatürk ün önderliği etkili olmuştur. Çağdaş düzeyde ülkeler arası bizi temsil edebilecek müzik kültürümüzün oluşması için, geleneksel müziklerimizin evrensel müzik kuraları çerçevesinde yorumlanması gerektiğini belirtmiştir. Bu nedenle yurt içinde müzik öğretmeni yetiştiren kurumlar açılmış, yurt dışına da yetenekli öğrenciler gönderilerek, yeni yetişen nesle daha kaliteli bir eğim vermek hedeflenmiştir.

7 Cumhuriyetin kuruluşundan bugüne kadar geçen sürede, Genel Müzik Eğitimi nin, anaokullarında 196'lardan itibaren önem kazandığı, ilkokullarda 1948'e kadar sadece kent ilkokullarında olmak üzere, 1948'den başlayarak da köy ilkokullarını içine alacak şekilde düzenlendiği görülmektedir. (TÖREYİN 1997:142) Ortaokullarda ( ilköğretim ikinci kademe) ise, müzik dersi Cumhuriyetin ilk yıllarından bu yana zorunlu ders olarak programlarda yer almıştır. Ancak büyük bir çoğunlukla müzik öğretmeni yokluğu nedeniyle branş dışı öğretmenler tarafından okutulmuş, amacına uygun işlenememiş, sanatsal temelden ve anlayıştan yoksun kalmıştır. 1995-1996 öğretim yılından itibaren denenip geliştirilmek üzere yürürlüğe giren İlköğretim Kurumları Müzik Dersi Öğretim Programı uygulanmaktadır. Ağustos 1997 den itibaren de temel eğitim sekiz yıla çıkarılmıştır. Müzik dersi, çocuğun ilgi ve yeteneklerini geliştirme fırsatı bulabileceği temel derslerden biridir. Bu dersin ayrıca çocuğun kişilik gelişiminde, sınıfıyla ve arkadaşlarıyla uyumunda, demokratik haklarını; yurduna, ulusuna karşı görev ve sorumluluklarını kavramasında önemli bir işlevi vardır.(saydam, 23 : 75) Müzik öğretmeninin görevi çalıştığı kurum ya da kuruluşta, müzik ile ilgili eğitim vermektir. Bununla birlikte görevi sadece nota öğretmek ve enstrüman çalmak değildir. Müzik ile ilgili, bilgi beceri tutum ve davranışların, hangi yaş düzeyindeki öğrencilere, hangi yöntemlerle kazandıracağını da bilmelidir. Uçan a göre Türkiye de müzik eğitiminin, Cumhuriyetin ilk atmış yılında gerçekleştirilen atılımlar, elde edilen deneyinler, sağlanan gelişmeler ve bilgi birikimi ışığında, çok daha etkili, ve verimli kılınabileceği görüşü ortaya çıkmaktadır.(uçan, 1994 :5) Müzik eğitimi bölümleri, ilköğretim kurumlarındaki en önemli sorunun "müzik eğitimcisi gereksinimi" olduğunun bilincindedirler. Müzik Eğitimi Bölümleri,

8 Türkiye'de müzik eğitiminin okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim kurumları olarak ayrı ayrı planlanıp kendi bölümlerinde yetiştirilecek olan yetkin müzik öğretmenlerince uygulanması gereğine inanmaktadırlar. (TÖREYİN, 1995 :64) Yetenek sınavlarıyla öğrenci alan üniversitelerin eğitim fakültelerine bağlı, Müzik Eğitim Bölümleri, müzik öğretmenliği konusunda mesleki davranış ve tutum kazanmış bireyler yetiştirir. Ancak eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği bölümlerinden yetişmiş olan sınıf öğretmenleri, müzik ile ilgili herhangi bir yetenek sınavından geçmemektedir. Müzik alanında yetersiz kalabilen öğretmenler, öğrencilerin müzik dersine karşı gelişen ilgi ve tavırlarında olumsuzluğa yol açabilir.

9 II. BÖLÜM 2. YÖNTEM VE TEKNİKLER 2.1. Yöntem Bu araştırma ilköğretim ikinci kademedeki müzik öğretmenlerinin müzik dersine yaklaşımlarının tespitine yönelik betimleme, tarihsel yöntem ve anket çalışmasına dayalı bir araştırmadır. 2.2. Evren ve Örneklem Bu araştırmanın evrenini, resmi ilköğretim okullarının ikinci kademesinde görev yapan müzik öğretmenleri oluşturmaktadır. Müzik öğretmenlerinin Türkiye de farklı illerde, dağınık bir şekilde bulunması nedeniyle, araştırma bir çalışma evreni üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma evreni olarak, Erzurum ili sınırları içindeki 2627 öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim okullarının ikinci kademede (6, 7, ve 8. sınıflarda) görev yapan müzik öğretmenleri seçilmiştir. Araştırmacının Erzurum da bulunması, a r a ş t ı r m a n ı n hızlı, etkili bir şekilde yürütülebilmesi, zaman, ulaşım ve araştırma kolaylığı sağlanabilmesi için, çalışma evreni olarak Erzurum seçilmiştir. Araştırma anketi Erzurum Merkez il Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı, ilköğretim ikinci kademede, müzik öğretmeni bulunan 44 ilköğretim okulundan 25 ine uygulanmıştır. Anketlerin 2 si geri dönmüştür.( 8 ) 2.3. Verilerin Toplanması Araştırmaya başlanırken öncelikli olarak konuya ilişkin kaynak taraması yapılmış, benzer araştırmalarla ilgili olarak d a tez taraması yapılmıştır. Bunun yanında araştırmaya ışık tutabilecek makale, bildiri, tez ve dergiler incelenmiştir. Anketler ilköğretim okullarının ikinci kademesinde görevli müzik öğretmenlerine uygulanmıştır. Anketler müzik öğretmenlerinin görev yaptıkları okullara gidilerek doğrudan uygulanmıştır.

1 2.4. Verilerin Analizi Anket sonucu ile elde edilen verilerin ekans () ve yüzde () değerleri tablosu gösterilmiş ve grafikleri oluşturulmuştur. Tarihsel ve betimsel yöntemle elde edilen bulgular ve anket sonucunda elde edilen verilerle sorunların çözümüne yönelik öneriler getirilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde betimsel tekniklerden ( Excel : Grafik, Word : Yazım ) yararlanılmıştır.

11 III. BÖLÜM 3. BULGULAR-YORUM Bu bölümde uygulanan anketler ortaya konulmuş ve anket sonuçları yorumlanmıştır. 3.1. İlköğretim İkinci Kademede Müzik Öğretmenlerine Sorulan Sorulara Verdikleri Cevapların Analizi 3.1.1. Müzik öğretmenlerine uygulanan ankette Sizce müzik derslerinin daha verimli olması için özel donanımlı bir müzik odası gerekli midir? sorusuna verilen cevaplar sonucu aşağıdaki tabloyu oluşturmak mümkündür. Tablo 3.1.1. İlköğretim ikinci kademede müzik öğretmenlerine sorulan Sizce müzik derslerinin daha verimli olması için özel donanımlı bir müzik odası gerekli midir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu Sizce müzik derslerinin daha verimli olması için özel donanımlı bir müzik odası gerekli midir? 14 7 Büyük ölçüde 6 3 2 1 Toplam Tablo 3.1.1 den elde edilen veriler sonucunda aşağıdaki grafik oluşturulmuştur.

12 Grafik 3.1.1. İlköğretim ikinci kademede müzik öğretmenlerine sorulan Sizce müzik derslerinin daha verimli olması için özel donanımlı bir müzik odası gerekli midir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği 8 7 6 5 4 3 2 1 Büyük Ölçüde Tablo 3.1.1 de görüldüğü gibi müzik öğretmenlerinin 7 gibi büyük bir çoğunluğu özel donanımlı bir müzik odasına tamamen ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir. Bunun yanında 3 gibi bir bölümü ise büyük ölçüde ihtiyaç duyduklarını düşünmektedir. Tablo 3.1.1 den elde edilen verilerle müzik öğretmenlerinin 1 oranında özel donanımlı bir müzik odasına ihtiyaç duydukları sonucu ortaya çıkmaktadır. 3.1.2. Ankete katılan müzik öğretmenlerine Müzik dersleri için her okulda piyano bulunmalı mıdır? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.

13 Tablo 3.1.2. İlköğretim ikinci kademede müzik öğretmenlerine sorulan Müzik dersleri için her okulda piyano bulunmalı mıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu Müzik dersleri için her okulda piyano bulunmalı mıdır? 1 5 Büyük ölçüde 1 5 2 1 Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür. Grafik 3.1.2 İlköğretim ikinci kademede müzik öğretmenlerine sorulan Müzik dersleri için her okulda piyano bulunmalı mıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği 6 5 4 3 2 1 Büyük ölçüde Tablo 3.1.2 de görüldüğü gibi okullarda Müzik dersleri için her okulda piyano bulunmalı mıdır? sorusuna okul yöneticilerinin 5 si, 5 si büyük ölçüde cevabı vermiştir. Tablo 3.1.2 de görüldüğü gibi müzik öğretmenleri 1 oranında okullarda piyanoya ihtiyaç duymaktadır.

14 3.1.3. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine İlköğretim birinci kademede müzik dersine sınıf öğretmeni yerine branş öğretmeni girmeli midir? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.3. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim birinci kademede müzik dersine sınıf öğretmeni yerine branş öğretmeni girmeli midir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu İlköğretim birinci kademede müzik dersine sınıf öğretmeni yerine branş öğretmeni girmeli midir? 15 75 Büyük ölçüde 5 25 Toplam 2 1 Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki gibi bir grafik oluşturulmuştur. Grafik 3.1.3. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim birinci kademede müzik dersine sınıf öğretmeni yerine branş öğretmeni girmeli midir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği 8 7 6 5 4 3 2 1 Büyük ölçüde

15 Yukarıdaki tablodan hareketle müzik öğretmenleri 75, 25 büyük ölçüde birinci kademede müzik derslerine sınıf öğretmeni yerine branş öğretmenlerinin girmesine yönelik görüş belirtmişlerdir. Tablo 3.1.3 de görüldüğü gibi müzik öğretmenleri, 1 oranında, ilköğretim birinci kademede müzik dersine sınıf öğretmeni yerine branş öğretmenlerinin girmesini tercih etmektedir. 3.1.4. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine İlköğretim ikinci kademede müzik dersleri seçmeli olmalıdır. görüşü sunulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.4. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim ikinci kademede müzik dersleri seçmeli olmalıdır. görüşüne katılma ölçülerinin dağılım tablosu İlköğretim ikinci kademede müzik dersleri seçmeli olmalıdır. 1 5 Büyük ölçüde 6 3 6 3 2 1 5 25 2 1 Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür.

16 Grafik 3.1.4. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim ikinci kademede müzik dersleri seçmeli olmalıdır. görüşüne katılma ölçülerinin dağılım grafiği 35 3 25 2 15 1 5 Büyük ölçüde Tablo 3.1.4. sonucu elde edilen verilerle müzik öğretmenleri İlköğretim ikinci kademede müzik dersleri seçmeli olmalıdır. Görüşüne 5 i, 3 u Büyük Ölçüde, 3 u, 1 u, 25 i de cevabı vererek, katılmışlardır. Bu sonuca göre müzik öğretmenleri 65 oranında ilköğretim ikinci kademede müzik derslerinin seçmeli olması görüşüne sahiplerdir. 3.1.5. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine Derslerinizde, teknolojinin hızla geliştiği günümüzde müzik teknolojisinden ne ölçüde faydalanıyorsunuz? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.5. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Derslerinizde, teknolojinin hızla geliştiği günümüzde müzik teknolojisinden ne ölçüde faydalanıyorsunuz? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu Derslerinizde, teknolojinin hızla geliştiği günümüzde müzik teknolojisinden ne ölçüde faydalanıyorsunuz? 1 5 Büyük ölçüde 8 4 7 35 2 1 2 1 2 1 Toplam

17 Tablo 3.1.5 den hareketle aşağıdaki grafiği elde etmek mümkündür. Grafik 3.1.5. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Derslerinizde, teknolojinin hızla geliştiği günümüzde müzik teknolojisinden ne ölçüde faydalanıyorsunuz? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Büyük ölçüde Tablo 3.1.5 sonucuna göre müzik öğretmenlerinin müzik derslerinde teknolojiden faydalanma oranları 5, 4 Büyük ölçüde, 35 te, 1, 1 olarak saptanmıştır. Tablo 3.1.5 de görüldüğü gibi müzik öğretmenleri müzik derslerinde 8 oranında teknolojiden faydalanmaktadır. Bununla birlikte, müzik derslerinde teknoloji kullanımının imkanlar çerçevesinde artırılabileceği görülmektedir. 3.1.6. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine Okullarda bilgisayar destekli müzik eğitimi verilmelidir. görüşü yöneltilmiş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.

18 Tablo 3.1.6. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Okullarda bilgisayar destekli müzik eğitimi verilmelidir. sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu Okullarda bilgisayar destekli müzik eğitimi verilmelidir. 6 3 Büyük ölçüde 6 3 6 3 1 5 1 5 2 1 Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür. Grafik 3.1.6. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Okullarda bilgisayar destekli müzik eğitimi verilmelidir. sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği 35 3 25 2 15 1 5 Büyük ölçüde Tablo 3.1.6 da elde edilen veriler sonucunda müzik öğretmenleri, 3, 3 Büyük Ölçüde, 3, 5, 5 oranında bilgisayar destekli müzik eğitimini onaylamaktadır. Tablo 3.1.6 dan çıkan sonuca göre müzik öğretmenleri 9 oranında okullarda bilgisayar destekli müzik eğitimi verilmesi görüşüne katılmışlardır. 3.1.7. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine Sizce öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak ve motivasyonlarını artırmak için popüler müziklerden ne ölçüde

19 yararlanılmalıdır? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.7. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak ve motivasyonlarını artırmak için popüler müziklerden ne ölçüde yararlanılmalıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu Sizce öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak ve motivasyonlarını artırmak için popüler müziklerden ne ölçüde yararlanılmalıdır? Büyük ölçüde 7 35 12 6 1 5 2 1 Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür. Grafik 3.1.7. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak ve motivasyonlarını artırmak için popüler müziklerden ne ölçüde yararlanılmalıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği 7 6 5 4 3 2 1 Büyük ölçüde

2 Tablo 3.1.7. s o n u c u n d a müzik öğretmenlerinin Sizce öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak ve motivasyonlarını artırmak için popüler müziklerden ne ölçüde yararlanılmalıdır? sorusuna 35 oranında Büyük ölçüde, 6 da, 5 yanıtı verdikleri tespit edilmiştir. Tablo 3.1.7 den elde edilen verilerle, müzik öğretmenlerinin, 95 oranında, öğrencilerin derse katılımını sağlamak ve motivasyonlarını artırmak için, popüler müziklerden yararlanmayı tercih ettikleri görülmüştür. 3.1.8. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine Öğrencilerin müzik dersi alanındaki başarıları diğer derslere de olumlu olarak yansımaktadır. görüşüne ne ölçüde katılıyorsunuz sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.8. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Öğrencilerin müzik dersi alanındaki başarıları diğer derslere de olumlu olarak yansımaktadır. sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu Öğrencilerin müzik dersi alanındaki başarıları diğer derslere de olumlu olarak yansımaktadır. 4 2 12 6 4 2 2 1 Büyük ölçüde Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür.

21 Grafik 3.1.8. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Öğrencilerin müzik dersi alanındaki başarıları diğer derslere de olumlu olarak yansımaktadır. görüşüne ne ölçüde katılıyorsunuz sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği 7 6 5 4 3 2 1 Büyük ölçüde Tablo 3.1.8. sonucunda elde edilen veriler müzik öğretmenlerinin Öğrencilerin müzik dersi alanındaki başarıları diğer derslere de olumlu olarak yansımaktadır. görüşüne ne ölçüde katılıyorsunuz sorusuna 2, 6 oranında Büyük ölçüde, 2 yanıtı verdikleri tespit edilmiştir. Tablo 3.1.8 e göre müzik öğretmenleri 1 oranında, öğrencilerin müzik derslerinde elde ettikleri başarıların, d iğer derslerine olumlu olarak yansıdığını düşünmektedir. 3.1.9. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine Okul yöneticileri müzik etkinlikleri konusunda sizlere ne oranda destek olmaktadır? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.

22 Tablo 3.1.9. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Okul yöneticileri müzik etkinlikleri konusunda sizlere ne oranda destek olmaktadır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu Okul yöneticileri müzik etkinlikleri konusunda sizlere ne oranda destek olmaktadır? 2 1 Büyük ölçüde 4 2 8 4 6 3 2 1 Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür. Grafik 3.1.9. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Okul yöneticileri müzik etkinlikleri konusunda sizlere ne oranda destek olmaktadır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Büyük ölçüde Tablo 3.1.9. sonucunda elde edilen veriler müzik öğretmenlerinin Okul yöneticileri müzik etkinlikleri konusunda sizlere ne oranda destek olmaktadır? sorusuna 1, 2 Büyük ölçüde, 4 gibi, 3 yanıtı verdikleri tespit edilmiştir. Tablo 3.1.9 a göre Okul yöneticileri, müzik etkinlikleri konusunda m ü z ik öğretmenlerine 7 oranında destek olmaktadır.

23 3.1.1. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine " Müzik derslerinin etkin bir şekilde işlenebilmesi için okul yönetimi ders materyalleri sağlamada ne oranda yeterlidir? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.1. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan " Müzik derslerinin etkin bir şekilde işlenebilmesi için okul yönetimi ders materyalleri sağlamada ne oranda yeterlidir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu Müzik derslerinin etkin bir şekilde işlenebilmesi için okul yönetimi ders materyalleri sağlamada ne oranda yeterlidir? 1 5 Büyük ölçüde 3 15 2 1 1 5 4 2 2 1 Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür. Grafik 3.1.1. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan " Müzik derslerinin etkin bir şekilde işlenebilmesi için okul yönetimi ders materyalleri sağlamada ne oranda yeterlidir? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği 6 5 4 3 2 1 Büyük ölçüde

24 Tablo 3.1.1. sonucunda elde edilen veriler müzik öğretmenlerinin " Müzik derslerinin etkin bir şekilde işlenebilmesi için okul yönetimi ders materyalleri sağlamada ne oranda yeterlidir? sorusuna 5, 15 Büyük ölçüde, 1, 5, 2 yanıtı verdikleri tespit edilmiştir. Tablo 3.1.1 dan elde edilen veriler, okul yöneticilerinin ders materyalleri sağlamada 3 oranında yeterli olduğunu göstermektedir. 3.1.11. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine Sizce okul yöneticileri ve öğretmenlerin müzik dersine yaklaşımları ne orandadır? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.11. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan " Sizce okul yöneticileri ve öğretmenlerin müzik dersine yaklaşımları ne orandadır? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım tablosu Sizce okul yöneticileri ve öğretmenlerin müzik dersine yaklaşımları ne orandadır? 1 5 Büyük ölçüde 4 2 4 2 1 5 1 5 2 1 Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür. Grafik 3.1.11. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan " Sizce okul yöneticileri ve öğretmenlerin müzik dersine yaklaşımları ne orandadır? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım grafiği 6 5 4 3 2 1 Büyük ölçüde

25 Tablo 3.1.11. sonucunda elde edilen veriler müzik öğretmenlerinin Sizce okul yöneticileri ve öğretmenlerin müzik dersine yaklaşımları ne orandadır? sorusuna 5, 2 Büyük ölçüde, 2, 5, 5 yanıtı verdikleri tespit edilmiştir. Tablo 3.1.11 e göre okul yöneticileri ve diğer öğretmenler müzik dersine 45 oranında yaklaşmaktadır. 3.1.12. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine Sizce öğrenci velileri müzik dersi ile ilgili konularda öğrencilere ne oranda destek olmaktadır? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.12. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrenci velileri müzik dersi ile ilgili konularda öğrencilere ne oranda destek olmaktadır? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım tablosu Sizce öğrenci velileri müzik dersi ile ilgili konularda öğrencilere ne oranda destek olmaktadır? 1 5 Büyük ölçüde 2 1 2 1 13 65 2 1 2 1 Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür.

26 Grafik 3.1.12. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrenci velileri müzik dersi ile ilgili konularda öğrencilere ne oranda destek olmaktadır? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım grafiği 7 6 5 4 3 2 1 Büyük ölçüde Tablo 3.1.12. sonucunda elde edilen veriler müzik öğretmenlerinin Sizce öğrenci velileri müzik dersi ile ilgili konularda öğrencilere ne oranda destek olmaktadır? sorusuna 1, 65 Büyük ölçüde, 1, 1, 5 yanıtı verdikleri tespit edilmiştir. Tablo 3.1.12 de görüldüğü gibi öğrenci velileri 25 oranında, müzik dersi ile ilgili konularda öğrencilere destek olmaktadır. 3.1.13. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine Müzik ders kitaplarındaki şarkı dağarcığının öğrenci gelişim dönemi ve ses özelliklerine uygun olduğunu düşünüyor musunuz? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur

27 Tablo 3.1.13. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Müzik ders kitaplarındaki şarkı dağarcığının öğrenci gelişim dönemi ve ses özelliklerine uygun olduğunu düşünüyor musunuz? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım tablosu Müzik ders kitaplarındaki şarkı dağarcığının öğrenci gelişim dönemi ve ses özelliklerine uygun olduğunu düşünüyor musunuz? 1 5 Büyük ölçüde 2 1 1 5 7 35 2 1 Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür. Grafik 3.1.13. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Müzik ders kitaplarındaki şarkı dağarcığının öğrenci gelişim dönemi ve ses özelliklerine uygun olduğunu düşünüyor musunuz? sorusuna verdikleri cevapları gösteren dağılım grafiği 6 5 4 3 2 1 Büyük ölçüde Tablo 3.1.13. sonucunda elde edilen veriler müzik öğretmenlerinin Müzik ders kitaplarındaki şarkı dağarcığının öğrenci gelişim dönemi ve ses özelliklerine uygun olduğunu düşünüyor musunuz? sorusuna 5, 1 Büyük Ölçüde, 5, 35 yanıtı verdikleri tespit edilmiştir.

28 Tablo 3.1.13 de görüldüğü gibi müzik ders kitaplarındaki şarkı dağarcığı, 65 oranında, öğrenci gelişim dönemi ve ses özelliklerine ortalamanın üzerinde uygunluk göstermektedir. 3.1.14. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine Haftada bir saat müzik dersi sizce yeterli midir? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.14. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Haftada bir saat müzik dersi sizce yeterli midir? görüşüne katılma ölçülerinin dağılım tablosu Haftada bir saat müzik dersi sizce yeterli midir? 1 5 Büyük ölçüde 1 5 9 45 9 45 2 1 Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür. Grafik 3.1.14. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Haftada bir saat müzik dersi sizce yeterli midir? görüşüne katılma ölçülerinin dağılım grafiği 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Büyük ölçüde

29 Tablo 3.1.14. sonucunda elde edilen veriler müzik öğretmenlerinin Haftada bir saat müzik dersi sizce yeterli midir? sorusuna,5, 5, 45, 45 yanıtı verdikleri tespit edilmiştir. Tablo 3.1.14 e göre haftada 1 saat müzik dersi 1 oranında yeterlidir. 3.1.15. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine Haftada 1 saat müzik dersi, enstrüman eğitimi için yeterli midir? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.15. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Haftada 1 saat müzik dersi, enstrüman eğitimi için yeterli midir? görüşüne katılma ölçülerinin dağılım tablosu Haftada 1 saat müzik dersi, enstrüman eğitimi için yeterli midir? 2 1 Büyük ölçüde 1 5 7 35 1 5 Toplam 2 1 Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür. Grafik 3.1.15. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Haftada 1 saat müzik dersi, enstrüman eğitimi için yeterli midir? görüşüne katılma ölçülerinin dağılım grafiği

3 6 5 4 3 2 1 Büyük ölçüde Tablo 3.1.15. sonucunda elde edilen veriler müzik öğretmenlerinin Haftada 1 saat müzik dersi, enstrüman eğitimi için yeterli midir? sorusuna, 1, 5, 35, 5 yanıtı verdikleri tespit edilmiştir. Tablo 3.1.15 den elde edilen veriler haftalık 1 saat müzik dersinin 15 oranında enstrüman eğitimi için yeterli olduğunu göstermektedir. 3.1.16. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine İlköğretim ikinci kademede müzik dersi sizce kaç saat olmalıdır? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.16. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim ikinci kademede müzik dersi sizce kaç saat olmalıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu İlköğretim ikinci kademede müzik dersi sizce kaç saat olmalıdır? 1 Saat 2 Saat 16 8 3 Saat 1 5 4 Saat 3 15 2 1 Toplam Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür.

31 Grafik 3.1.16. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan İlköğretim ikinci kademede müzik dersi sizce kaç saat olmalıdır? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 Saat 2 Saat 3 Saat 4 Saat Tablo 3.1.16. sonucunda müzik öğretmenlerinin İlköğretim ikinci kademede müzik dersi sizce kaç saat olmalıdır? sorusuna 8 2 saat, 5 3 saat, 15 4 saat yanıtı verdikleri tespit edilmiştir. Tablo 3.1.16 dan elde edilen verilere göre müzik öğretmenleri 8 oranında, haftalık müzik ders saatinin 2 saat olmasını tercih etmektedir. 3.1.17. Araştırmaya katılan müzik öğretmenlerine Sizce öğrencilerin verimli olabilmeleri için müzik ders saatinin hangi saatlere konulması daha uygundur? sorusu sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Tablo 3.1.17. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrencilerin verimli olabilmeleri için müzik ders saatinin hangi saatlere konulması daha uygundur? sorusuna verdikleri cevapların dağılım tablosu Sizce öğrencilerin daha verimli olabilmeleri için müzik derslerinin hangi saatlere konulması daha uygundur? 1. Saat 1 5 2. Saat 1 5 3. Saat 5 25 4. Saat 8 4 5. Saat 3 15 6. Saat 2 1 2 1 Toplam

32 Yukarıdaki tablodan hareketle aşağıdaki grafiği oluşturmak mümkündür. Grafik 3.1.17. İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerine sorulan Sizce öğrencilerin verimli olabilmeleri için müzik ders saatinin hangi saatlere konulması daha uygundur? sorusuna verdikleri cevapların dağılım grafiği 45 4 35 3 25 2 15 1 5 1. Saat 2. Saat 3. Saat 4. Saat 5. Saat 6. Saat Tablo 3.1.17. sonucunda elde edilen veriler müzik öğretmenlerinin Sizce öğrencilerin verimli olabilmeleri için müzik ders saatinin hangi saatlere konulması daha uygundur? sorusuna 5 1. saat, 5 2. saat, 25 3. saat, 4 4. saat, 15 5. saat, 1 6. saat yanıtı verdikleri tespit edilmiştir. Tablo 3.1.17 den elde edilen veriler, öğrencilerin derslerde verimli olabilmeleri için, müzik öğretmenlerinin 1 oranında, 3. 4. 5. ve 6. saatlerde ders yapılması gerektiğini düşündüklerini ortaya koymuştur.

33 IV. BÖLÜM 4.1. SONUÇ Bu araştırmada elde edilen bulgulardan hareketle ilköğretim ikinci kademede yönetici ve müzik öğretmeni yaklaşımlarının tutarlı, anlamlı ve dikkate değer olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulardan ilköğretim ikinci kademede görev yapan müzik öğretmenleri ilgi, tutum ve yaklaşımlarında olumlu bir bakış içinde oldukları tespit edilmiştir. Bulgular sonucunda şu sonuçlar tespit edilmiştir: Müzik derslerinin daha verimli işlenebilmesi için 1 oranında ayrı bir dersliğe ihtiyaç duyulduğu; Müzik dersleri için okullarda 1 oranında piyanoya ihtiyaç hissedildiği; İlköğretim birinci kademede müzik derslerine 1 oranında sınıf öğretmenleri yerine branş öğretmenlerinin girmesi gerektiği; Müzik derslerinin okullarda seçmeli ders olarak 65 oranında okutulabileceği; Müzik öğretmenlerinin müzik teknolojisinden 8 oranında yararlandığı; Okullarda bilgisayar destekli müzik eğitimi verilmesine 9 oranında ihtiyaç duyulduğu; Öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak ve motivasyonlarını artırmak için popüler müziklerden 95 oranında yararlanılması gerektiği; Öğrencilerin müzik dersinde kaydettikleri başarıların diğer derslere 1 oranında olumlu olarak yansıdığı; Müzik etkinlikleri konusunda okul yöneticilerinin müzik öğretmenlerine 7 oranında destek oldukları;