1.Yönetim ve Yönetim Bilimi 2.Planlama 3.Örgütleme 4.Yöneltme 5.Denetim 1 6.Klasik Yönetim 7.Neo-Klasik Yönetim 8.Sistem ve Durumsallık Yaklaşımı 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 1
Dersin Adı : Yönetim Bilimi I Dersin Kodu : KYT201U Dersin Dönemi :Güz Yarıyıl :3 Dersin Kredisi :5 Dersin Soru Sayısı : 20 2 Ara Sınav Sorumlu Üniteler : 1-4 Dönem Sonu Sınavı Sorumlu Üniteleri: 1-8 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 2
ÜNİTE:1 Üşenme. Erteleme. Vazgeçme. A.Fuat Başgil 1.Yönetim ve Yönetim Bilimi Yönetim, belirli amaçlara ulaşmak için, eldeki tüm kaynakları birbirleriyle uyumlu, etkin ve verimli kullanabilecek kararlar alma ve uygulama sanatı ve bilimidir. Yönetim, insanlar aracılığıyla örgütsel amaçlara ulaşma sanatıdır. Sosyal bilimler içinde gelişmekte olan ve gittikçe önem kazanan bir disiplin olan yönetim bilimi, genç bir bilim dalıdır. Yönetimin kendisi ilk insan topluluklarında sanat yönüyle ifadesini bulurken, bilimsel olarak incelenmesi yaklaşık yüz seksen yıllık oldukça yakın sayılabilecek bir geçmişe dayanır. Yönetim biliminin konusunu yönetim süreci oluşturur. Yönetim sürecinin temel unsuru da insandır. Bu nedenle insan davranışları da yönetim biliminin konusuna girmektedir. Kamu yönetiminin inceleme alanı kamu kuruluşları, kamu görevlileri ve kamu kuruluşlarının organizasyon yapıları, yönetsel faaliyetleri, sorunları olurken işletme yönetiminin inceleme alanı ticari nitelikli her türlü özel sektör kuruluşların yönetsel işlemleri ve eylemleri olmaktadır. Planlama, örgütleme, yöneltme (yürütme) ve denetim yönetimin dört temel fonksiyonudur. Planlamanın yararlarına gelince tüm faaliyetlerin amaca yönelik olmasını, kaynakların etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasını, yöneticilerin zamandan tasarruf etmesini sağlar ve yöneticileri rasyonel ve iktisadi olmaya yöneltir. Yönetimin başarısı sadece planlamaya bağlı değildir, planların uygulanmasındaki başarıya da bağlıdır. Uygulama ise plandaki amaçlara ulaşmak için bir sistemin kurulmasına bağlıdır. işte bu sistemi kurma faaliyetine örgütleme adı verilmektedir. Etkin bir yöneltmenin sağlanabilmesi için yani kişilerin amaçlar doğrultusunda davranışa sevk edilebilmesi için liderlik, motivasyon ve iletişim gereklidir. Denetim, planlanan amaçlar ile gerçekleşen sonuçlar arasındaki uyumun değerlendirilmesidir. Planlananın gerçekleşenden az ya da fazla olması kurum için istenmeyen bir durumdur. Amaçlanan hedefler sonuçlardan fazlaysa olumsuz sapma, amaçlanandan daha fazla sonuç alınmış ise olumlu sapma oluşmuş demektir. Yönetici, yönetim 3 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 3
sürecinin sorumluluğunu üstlenen kişidir. Yöneticiler, kendilerine yasal olarak verilen yetki sayesinde işlerin düzenli bir şekilde örgütsel amaçlar doğrultusunda yürümesini sağlayan kişilerdir. Yönetim kavramını açıklayabilmek. Yönetim, bir gup insanın belirli amaçları yerine getirmek için etkin ve verimli bir şekilde kaynakların planlanması, örgütlenmesi, yöneltilmesi ve denetlenmesini sağlayan sistemli bir süreçtir. Yönetim, belirli amaçlara ulaşmak için, eldeki tüm kaynakları birbirleriyle uyumlu, etkin ve verimli kullanabilecek kararlar alma ve uygulama sanatı ve bilimidir. Süreç olarak yönetim, birtakım faaliyet ve fonksiyonları, sanat olarak yönetim bir uygulamayı, bilim olarak yönetim sistematik ve bilimsel bilgi topluluğu anlamına gelir. Yönetim bilimi kavramım, yönetim biliminin konusu ve alanını tanımlayabilmek. Yönetim bilimi, yönetim olgusunu sebep-sonuç ilişkilerine dayalı olarak inceleyen bilim dalıdır. Bir amacı gerçekleştirmek için bir araya gelen insanların örgütün amaçlarını gerçekleştirmek için yaptıkları her türlü davranışları, eylemleri, işlemleri ve sonuçlarını bilimsel yöntemlerle inceleyen, araştıran bir bilimdir. Yönetim bilimi, yönetim süreci ve örgütsel davranışlarla ilgili olgu ve olayların nasıl oluştuğunu ve ne şekilde cereyan ettiğini bilimsel yöntemle inceleyip araştıran, objektif, genel ve açık birtakım ilkeler ortaya koymaya çalışan bir disiplindir. Yönetim biliminin konusunu, yönetim süreci ve örgütsel davranışlarla ilgili olgu ve olaylar oluşturur. Alan açısından yönetim bilimi kamu ve özel olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Yönetim biliminin gelişimi ve diğer bilim dallan ile olan ilişkisini ifade edebilmek. Yönetim bilimi, ekonomiden hukuka kadar uzanan geniş toplumsal bilimler yelpazesindeki bilim dallarının kesişme noktasında yer almaktadır. Bu bilim dallarının yöntemlerinden yararlanan disiplinlerarası bir yaklaşımdır. Yönetim olgusu hukuksal, örgütsel, siyasal, ekonomik ve toplumsal yönlerden inceleme konusu yapılabildiğinden yönetim bilimi çok yönlü bir disiplindir. Bu nedenle yönetim bilimi, diğer sosyal bilim dallarıyla siyaset bilimi, ekonomi, hukuk, sosyoloji, tarih, psikoloji, antropoloji gibi bilim dalları ile yakından ilişkili olmak durumundadır. Yönetim fonksiyonlarını, yönetici yetenekleri ve rollerini açıklayabilmek. Yönetim, planlama, örgütleme, yöneltme (yürütme) ve denetim olmak üzere dört temel fonksiyona sahiptir. Farklı yönetim kademesinde yer alan yöneticiler üst, orta ve alt düzey yöneticiler olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Yöneticiler görevlerini yerine getirirken bir dizi beceriye de sahip olmak zorundadırlar. Hangi yönetim düzeyinde bulunursa bulunsun, her yöneticide bulunması gerekli becerileri üç grupta toplayabiliriz. Bunlar; teknik, beşeri ve kavramsal yeteneklerdir. Yöneticiler aynı zamanda üç tür örgütsel rolü yerine getirmekle görevlidirler. Bu roller, kişilerarası roller, bilgiye ilişkin roller ve kararlara ilişkin rollerdir. 4 Yönetim bilimi alanında doğa bilimlerinde olduğu gibi laboratuvar deneyi yapma imkânı yoktur. Her yönetim teorisi ve yaklaşımları, esas aldıkları analiz birimine göre örgütlere farklı açıdan yaklaşmaktadır. Bu nedenle değişik bakış açılarının incelenmesi, yöneticilerin nerelerde, ne tür sorunlarla karşılaşacaklarını belirlemelerine yardımcı olacaktır. Ayrıca her yaklaşım, belirli amaçları gerçekleştirmek üzere bir organizasyonu oluşturan unsurların en etkin bir şekilde nasıl bir araya getirilecekleri ile ilgili olduklarından yöneticiler için bir çerçeve oluşturmaktadır. 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM 4