Tip 2 diyabetik bireyde oral ajanlar yetmiyor. GLP-1 Analoğu? Prof. Dr. Erdinç Ertürk Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Öğretim Üyesi 52. Ulusal Diyabet Kongresi, 20-24 Nisan 2016 Antalya
Tip2 Diyabet tedavi seçenekleri gelişimi GLP-1 analogları İnsülin İnsan insülini Analog insülin GLP-1 analog Sulfonilüre Biguanid Akarboz Glitazonlar DPP4 inh. SGLT inh. 1920 1950 1970 1990 2000 2010 2016
İnkretin Tarihçesi 1902, Bayliss & Starling Sekretin, pankreas sekresyonunu sinir sistemi değil, kimyasal sistem kontrol etmektedir 1932, La Barre İnkretin, Üst GIS kaynaklı molekül hipoglisemiye yol açabiliyor 1939, Leow İnkretin varlığı çok şüphelidir 1960, Berson & Yalow Plazma insulin düzeyi ölçümü 1964, Mc Intyre & Elrick İnkretin etki (OGTT/IVGTT)
İnkretin etkinin ispatlanması (1964) Elrick H, J Clin Endocr 24:1076, 1964
In-cret-in Intestinal Secretion of Insulin Gastrointestinal sistemde sentez edilerek sistemik dolaşıma verilen ve insülin salgılanmasına neden olan hormonlar Oral besin alınması ile salgılanırlar İki hormon GIP Gastric inhibitory peptide Glucose dependant insulinotropic peptide GLP-1 Glucagon-like peptide 1
Kendall DM, Diab Care 2005
Kendall DM, Diab Care 2005
Tip2 Diyabet tedavi seçenekleri gelişimi GLP-1 analogları Exenatide Exenatide FDA Mayıs 2005 TR Temmuz 2008 Liraglutide Lixisenatide Dulaglutide Albiglutide Semaglutide İnsülin İnsan insülini Analog insülin GLP-1 analog Sulfonilüre Biguanid Akarboz Glitazonlar DPP4 inh. SGLT inh. 1920 1950 1970 1990 2000 2010 2016
GLP-1 etkilerinin özellikleri İnkretin etki insülin sekretagog etkiden farklıdır
GLP-1 SU C Alarcon C, Diabetologia 2006
Gallwits B, Lancet 2012
GLP-1 etkilerinin özellikleri İnkretin etki insülin sekretagog etkiden farklıdır İnsülinotropik etkisi glukoz bağımlıdır
GLP-1 etkilerinin özellikleri İnkretin etki insülin sekretagog etkiden farklıdır İnsülinotrpik etkisi glukoz bağımlıdır Glisemi regülasyonunda sadece inkretin etki ile rol oynamazlar
Diyabetik kişiler Sağlıklı kontrol Willms B, JCEM 1996
Szayna M, Endocrinology 2000
GLP-1 etkilerinin özellikleri İnkretin etki insülin sekretagog etkiden farklıdır İnsülinotrpik etkisi glukoz bağımlıdır Glisemi regülasyonunda sadece inkretin etki ile rol oynamazlar Mide motilitesini yavaşlatıcı etki Santral sistemi üzerinden iştah azaltıcı etki
Kendall DM, Diab Care 2005
Vilsbol T, BMJ 2012
Diyabetik kişiler Willms B, JCEM 1996
Farilla L, Endocrinology 2003
Gallwits B, Lancet 2012
GLP-1 etkilerinin özellikleri İnkretin etki insülin sekretagog etkiden farklıdır İnsülinotrpik etkisi glukoz bağımlıdır Glisemi regülasyonunda sadece inkretin etki ile rol oynamazlar Mide motilitesini yavaşlatıcı etki Santral sistemi üzerinden iştah azaltıcı etki Glukogan sekresyonunun inhibisyonu Beta hücre fonksiyonlarında düzelme
GLP-1 glisemi regülasyonundaki etkileri Pankreas GIS SSS İnsülin sekresyonunu artırmak Glukagon sekresyonunu baskılamak Mide boşalmasını geciktirmek Barsak motilitesini yavaşlatmak İştahı azaltmak İndirekt etkiler (kc,yağ,kas) Glukoz uptake artışı Glikojen sentez artışı Lipogenez azalması
GLP-1 etkilerinin özellikleri İnkretin etki insülin sekretagog etkiden farklıdır İnsülinotrpik etkisi glukoz bağımlıdır Glisemi regülasyonunda sadece inkretin etki ile rol oynamazlar Mide motilitesini yavaşlatıcı etki Santral sistemi üzerinden iştah azaltıcı etki Glukogan sekresyonunun inhibisyonu Beta hücre fonksiyonlarında düzelme Diyabetik hastalarda glisemi regülasyonu dışında da olumlu etkileri vardır
Vilsbol T, BMJ 2012
Vilsbol T, BMJ 2012
Lozano-Ortega G, Curr Med Res and Op 2013
Lozano-Ortega G, Curr Med Res and Op 2013
Lozano-Ortega G, Curr Med Res and Op 2013
Lozano-Ortega G, Curr Med Res and Op 2013
Lozano-Ortega G, Curr Med Res and Op 2013
GLP-1 nin olası etkileri Sistolik ve diastolik kan basıncını azaltıcı etki Natriüretik etkiye bağlı TA düşüklüğü Periferik vazodilatör etki SSS etki ile KA salınımının azaltılması ANP salınımına etki MI sonrası kardiyoprotektif etki Ateroskleroz üzerine olumlu etki Kardiyovasküler risk markerleri (PAI-1, BNP, hscrp, adiponektin) olumlu etki Mikroalbuminüride azalma Renal morfolojide düzelme Nonalkolik hepatosteatoz da olumlu etki Nöroprotektif etkiler (Alzheimer, Parkinson)
Kan şekerini düşürme potansiyeli Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Postprandial glukoz seviyesini azaltıcı etki Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Hipoglisemi riski Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Titrasyon gerektirmemesi Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Uzun süreli glisemi kontrolü sağlaması Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Diğer ajanlarla kombinasyonda olumlu etki Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Kilo kaybı sağlama Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Ekonomik tedavi seçeneği olması Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Hepatik glukoneogenezi azaltma Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Kan basıncına olumlu etki Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Lipid profiline olumlu etki Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Gastrointestinal yan etkiler Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Sıvı retansiyonu Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Hastanın sosyal yaşamına etki Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Pankreatit riski Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Malignite riski Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Tedavi dozunun 130 katı Knudsen LB, Endocrinology 2010
Hegedüs L, JCEM 2011
Diyabetin kronik komplikasyonlarına olumlu etki Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Çok uzun süreli olumlu sonuçlar Bazal İnsülin GLP-1R Agonisti
Metformin ile KŞ regülasyonu sağlanamayan hastalarda GLP-1 kullanımı için kısıtlayıcı olmayan faktörler Yaş Cinsiyet BMI Diyabet yaşı Hiperglisemi seviyesi Dislipidemi Konjestif kalp yetm Koroner arter hastalığı Serebral arter hastalığı Hepatik fonksiyonlar SDBY hariç DM komplikasyonlar Her çeşit OAD kullanımı Diğer ilaç kullanımları Mental/kognitif fonk Denge sorunu varlığı Hipotiroidi varlığı Adrenal yetmezlik varlığı
Metformin ile KŞ regülasyonu sağlanamayan hastalarda GLP-1 in güçlü endikasyonları Kilolu/Obez hastalar Hipoglisemi risk oluşturan hastalar Yaşlılar, günlük aktivitesi değişken kişiler, vardiya çalışanlar vb Hipertansiyonlu hastalar Metabolik sendromu olanlar Postprandial hiperglisemisi belirgin olanlar
Monoterapide ilk seçenek Neden Sulfonilüre değil de Metformin ise Dual veya triple tedavide de öncelikli seçenek Bazal İnsülin değil GLP-1 agonisti olmalıdır
Monoterapide ilk seçenek Neden Sulfonilüre değil de Metformin ise Dual veya triple tedavide de öncelikli seçenek Bazal İnsülin değil GLP-1 agonisti olmalıdır Tip 2 DM nin günümüzdeki en etkin tedavisi Bariatrik cerrahi Yani obezite tedavisidir.