Dera : XI fettan»: S S. SAYISI : 1959 Yılı Vakıflar U. M. Bütçesi

Transkript

1 Dera : XI fettan: S S. SAYISI : 959 Yılı Vakıflar U. M. Bütçesi

2

3 Vakıflar Umum Müdürlüğü 959 yılı LüVe hcrn r Bütçe Encümeni mazbatası (/7) T. C. Başvekâlet Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi Sayı : 7-87/399 Türkiye Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine 9. XI. 9â8 Vakıflar Umum Müdürlüğü 959 yılı bütçesi hakkında hazırlanan ve Yüksek Meclise takdimi tcra Vekilleri Heyetince 8. XI. 958 tarihinde kararlaştırılan kanun lâyihasının, esbabı mucibe ve ilişikleriyle birlikte sunulduğunu saygılarımla arz ederim. Başvekil A. Menderes Vakıflar Umum Müdürlüğü 959 yılı Bütçe Kanunu lâyihası ESBABI MUCÎBESÎ Umumi izahat Vakıflar Umum Müdürlüğü 959 yılı Bütçe Kanunu lâyihası tanzim edilerek ekleriyle birlikte takdim kılınmıştır yıllarının tahsilat seyri ve inşa halinde bulunan binalardan 959 yılında elde edileceği tahmin olunan kiralar göz önünde bulundurulmak suretiyle tanzim edilmiş olan bu bütçenin varidat ve masraf tahminleri lira olup mütevazindir. 958 yılı bütçesinin varidat ve masraf tahmini lira idi. 959 yılı tahminlerinin lira olduğuna göre lira bir fazlalık arz etmektedir. Varidat bütçesi lira olan 958 yılı varidat bütçesinin lirası Umum Müdürlüğün kendi kaynaklarından ve 6 50 lirası Hazine yardımından terekkübetmekte idi. Hazine yardımının lirası dernekler ve köyler tarafından tamir veya inşa ettirilecek hayrat için yapılacak yardımlarla âbidelerin, imar faaliyeti dolayısiyle açılan etrafının tarh ve tanzimine ve tamirine, lirası 7044 sayılı Kanunla Vakıflar Umum Müdürlüğüne devrolunan eski eserlerin tamirine ve bu tamir işinde istihdam edilecek teknik elemanların ücret ve tahsisatlarına, lirası bâzı mülhak vakıflara ait cami ve mescit hademelerinin ücret farklariyle tahsisatlarına karşılık bulunuyordu lira olarak teklif edilen 959 yılı bütçesinin lirası Umum Müdürlüğün kendi kaynaklarından, lirası Hazine yardımından terekkübetmektedir. işbu Hazine yardımının da lirası 7044 sayılı Kanunla bu Umum Müdürlüğe devredilmiş olan eski eserlerin tamir masraflariyle işbu tamir işlerindeistihdam edilecek teknik elemanların ücret ve tahsisatlarına, lirası dernekler ve köyler tarafından tamir veya inşa ettirilecek hayrat için yapılacak yardımlara, âbidelerin imar faaliyeti dolayısiyle açılan etrafının tarh, tanzim ve ( S. Sayısı : 4 )

4 _ 4 tamirlerine, lirası bâzı mülhak vakıflara ait cami ve mescit hademelerinin ücret farklariyle tahsisatlarına karşılık olup tertiplerinde etraflı izahat verilmiştir. İşbu bütçenin 958 bütçesiyle karşılaştırıldığında görüleceği üzere varidat kısmı yekûn itibariyle lira fazla ve lira noksandır. İşbu fazla ve noksanların sebepleri ve her maddeye konulan varidatın tesbitinde istinadedilen esaslar sırasiyle aşağıda arz edilmiştir. 958 yılı 959 yılı bütçe tali- için tahmin F. M. Varidatın nevi mini olunan İcarei vahide Bu # gelir, vakıf akaarların kiralarından terckkübetnıektedir. Akaar kiralan Millî Korunma Kanunu ile dondurulmuş bulunduğu cihetle bir artış beklenemiyeceği tabiidir. Yalnız ilgili vakıflar idarelerinden alınan malûmata nazaran, 958 yılı içinde inşaları ikmal edilmiş ve 959 yılında ikmal edilecek binaların kiraları da göz önünde tutulmak suretiyle lira kadar bir fazlaya mütehammil bulunduğu anlaşıldığından liraya çıkarılmıştır. Üç yıllık tahsilat seyri şöyledir. Hesabı Bütçe tah- katiler ttııı- Senesi minleri cibince tahsilat yılı 959 yılı bütçe tah- için tahinin F. M. Varidatın nevi mini olunan İcarei müeccele XII. 935 günlü ve 76 sayılı Kanunla tasfiyeye tâbi tutulan icareteynli gayrimenkulla rin, bu kanunun neşrinden itibaren on yıl zarfında, bir yıllık icarelerinin yirmi misli bir taviz karşılığında mutasarrıflarının mülkiyetine geçirilmesi lâzımgeliyordu. Tatbikat bu on yılın kâfi gelmiyeeeğini gösterdiğinden 4755 sayılı Kanunla on yıl daha uzatılmıştı. Bu on yıl da 3. XII. 955 tarihinde sona ermiş olup, ikinci bir temdit yapılmadığı cihetle bu tarihe kadar tavizi ödenmemiş olan icareteynli gayrimenkuller mezkûr kanunun 9 ncu maddesi mucibince kendiliğinden mutasarrıflarının mülkiyetine geçmiş ve vakıf hakkı ivaza inkılâbederek gayrimenkulun tamamı bu ivaz karşılığında birinci derece ve birinci sırada ipotek sayılmıştır. Şu duruma göre artık icare alınması bahis konusu değilse de eski yıllara ait bakayadan 959 yılında lira tahsilat yapılacağı tahmin olunmuş ve üç yıllık tahsilat seyri aşağıda arz edilmiştir. ( S. Sayısı : 4 )

5 Senesi Bütçe tahminleri Hesabı katiler mucibince tahsilat F. M. Varidatın nev'i, 3 Mukataa 958 yılı bütçe tahmini yıh için tahmin olunan İcareteynli gayrimenkuller gibi mukataalı topraklarda tasfiyeye tâbi tutulduğu cihetle bunlar da iearei müeccele maddesinde yazılı esas dairesinde kendiliğinden mutasarnflannm mülkiyetine geçmiş olup artık mukataa alınmamaktadır. Yalnız devam eden bakaya tahsilatından lira tahsilat yapılabileceği tahmin olunmuştur. Üç yıllık tahsilat seyri şöyledir : Senesi Bütçe tahminleri Hesabı katiler mucibince tahsilat V. M. Varidatın nev'i 958 yılı bütçe tah- * mini 959 yüı için tahmin olunan Vakıflar Bankası temettüleri sayılı Kanunla kurulmuş olan Türkiye Vakıflar Bankasının 50 milyon lira itibari sermayesinin % 55 i Vakıflar Umum Müdürlüğüne aittir. Yapılan hesaplara nazaran lira kadar bir temettü temin edeceği tahmin olunduğundan aynen ipka edilmiştir. Üç yıllık tahsilat seyri aşağıda yazılıdır. 954 yılı temettüünün noksan olması 8,5 aylık bir devreye inhisar etmesinden ve kuruluş masraflarından ileri gelmiştir. Ö. Sayısı : 4 ;

6 ' 6 Hesabı 'v Bütçe tah- katiler nra- Senesi minleri cibince tahsilat (954 yılma ait 8,5 aylık temettü) (955 yılı temettüü) (956 yılı temettüü) 958 yılı 959 yılı bütçe tah- için tahmin F. M. Varidatın nev'i mini olunan Akaar ve toprak satış bedeli faizi Getirdikleri kira ve bulundukları mevki itibariyle elde tutulmalarında fayda görülmiyerek 76 sayılı Vakıflar Kanununun nci maddesine istinaden satılan akaar ve toprak satış bedellerinin; yeni bir akaar yaptırılmcaya kadar, tenmiyesi lâzımgelmekte olduğundan tahsil edilir edilmez Vakıflar Bankasına tevdi olunmaktadır. Gerçi bu bedeller peyderpey yeni inşaata sarf edilmekte ise de, 9 milyon lira civarında bir para daimî surette bankada mevcut kaldığı cihetle bunun %,5 hesabiyle faizi liradır. Vaktiyle akaar ve toprak satış bedelleri ile satmalmmış olan lira itibari kıymette % 7 faizli Sivas - Erzurum demiryolu ve Millî Müdafaa tahvilleri de mevcudolup bunların % 7 hesabiyle faizi de lira tuttuğu cihetle her ikisi liraya baliğ olmaktadır keşidelerinde amorti edilecek tahvillerden dolayı majhrum kalınacak faiz miktarı göz önüne alınarak lira tahmin edilmiş olup hesabı katiler mucibince üç yıllık tahsilat seyri aşağıda yazılıdır tahsilatının bütçe tahminlerinden fazla olması, Vakıflar Bankasına devri mukarrer bulunan bir kısım Devlet tahvillerinin devir muamelelerinin gecikmiş olmasından ileri gelmiştir. Senesi * Bütçe tahminleri Hesabı katiler mucibince tahsilat F. M. Varidatın nev'i 958 yılı bütçe tahmini 959 yılı için tahmin olunan 3 Taviz bedeli faizi îcarteynli gayrimenkullerle mukataalı - topraklardan, 76 sayılı Vakıflar Kanununun 7 ve 8 nci maddeleri mucibince elde edilen taviz bedelleri bir gelir kaynağı olarak muhafaza ve tenmiye edilmektedir. Elde nakit olarak mevcut bulunan lira taviz bedeli kurulusunu mütaakıp 954 yılında ve tahvil olarak mevcut bulunanlar yıllarında sermaye olarak Vakıflar Bankasına verilmiş bulunduğu cihetle halen elde lira kadar bir para mevcuttur. Peyderpey tahsilata devam edilmekte olmasına binaen bu miktar gün geçtikçe yükseldiği cihetle 959 yılı faizi lira olarak tahmin edilmiştir. t v ç vdhk tahsilat seyri aşağıda yazılıdır. Yıllık tahsilatın liradan liraya düş- (S. Sayısı: 4)

7 7 mesi ve 958 den itibaren bütçe tahmininin liraya indirilmiş olması; yukarda arz edildiği üzere eldeki Devlet tahvillerinin peyderpey sermaye olarak bankaya yatırılmış olmasından mütevellittir. Hesabı Bütçe tah- katiler mu- Senesi minleri cibince tahsilat yılı 959 yılı bütçe tah- için tahmin F. M. Varidatın nev'i mini olunan 3 Mahlûl muaccelesi Mahlûl muaccelesi; sabit ve muayyen bir gelir olmayıp vaktiyle mahlûl kaldıkları ibhar edilmiş veya Vakıflar idarelerince öğrenilmiş olan icareteynli gayrimenkullerden elde tutulmalarında fayda görülmiyenlerin satışlarından hâsıl olmaktadır. Elde birçok mahlûl dosyası mevcudolup çeşitli muameleleri ikmal edildikçe peyderpey satışa arz edilmektedir. Şu birkaç yıl içinde bir hayli satış yapıldığı cihetle lira noksan olarak tahmin olunmuştur. Üç yıllık tahsilat seyri aşağıda yazılıdır. 956 hasılatının noksan olması bir ara mahlûl satışlarının durdurulmuş olmasından mütevellittir. Hesabı Bütçe tah- katiler mu- Senesi minleri cibince tahsilat yılı 959 yılı bütçe tah- için tahmin F. M. Varidatın nev'i mini olunan 3 Zeytinlikler hasılatı Bu hasılat, işletme bölgesi haricinde bulunan izmir, Antalya, Hatay ve Muğla vilâyetleri dahilindeki vakıf zeytinliklere aittir. Zeytin ağaçları, bir yıl bol ve bir yıl kıt mahsul vermekte olup 958 bol mahsul senesi olduğundan hasılat miktarı liraya çıkarılmıştı. 959 kıt mahsul senesi olduğundan liraya indirilmiştir. Bu hususta vazıh bir füdr verebilmek için dört yıllık hasılat seyri aşağıda arz edilmiştir. Tetkikinde görüleceği üzere çift s/eneler hasılatı fazla ve tek seneler hasılatı azdır. (S. Sayısı: 4)

8 Senesi _ a Bütçe tahminleri Hesabı katiler mucibince tahsilat F. M. Varidatın nev'i 958 yılı bütçe tahmini 959 yılı için tahmin olunan 3 3 Arazi ve incirlikler hasılatı Bu hasılat, Millî Korunma Kanununa tâbi bulunmıyan bağ, bahçe, bostan, çiftlik ve tarla gibi gayrimenkullerle Aydm'daki incirlik ve Giresun'da bulunan fındıklıklardan elde edilmektedir, ilgili Vakıflar idarelerinden alman malûmata nazaran liraya mütehammil bulunduğu anlaşıldığından bu miktara iblâğ edilmiştir. Üç yıllık tahsilat seyri şöyledir: Senesi Bütçe tahminleri Hesabı katiler mu cibince tahsilat P. M. Varidatın nev'i yılı bütçe tahmini 959 yılı için tahmin olunan 4 Zeytinlikler işletmeleri hasılatı ve kira bedeli Bu hasılat, Ayvalık ve Aydm'da kurulmuş olan Vakıf Zeytinlikler işletmeleri tarafından temin olunmaktadır. Bu faslın 3 ncü maddesine ait izahatta arz edildiği üzere zeytinlikler bir yıl bol ve bir yıl kıt mahsul vermektedir. Dört yıllık tahsilat seyri aşağıda yazılıdır : istihsal kampanyası Şubat ayı sonlarına doğru hitam bulduğu cihetle bir yılın zeytin yağı mahsulü ertesi yıl zarfında satılarak bedeli o yıl bütçesine irat kaydedilmekte olmasına binaen 954 bütçesine irat kaydedilen lira 953 yılı kampanyasına, 955 bütçesine irat kaydedilen lira 954 yılı kampanyasına, 956 bütçesine irat kaydedilen lira 955 yılı kampanyasına ve 957 bütçesine irat kaydedilen lira 956 yılı kampanyasına aidolup bu da çift seneler hasılatının fazla ve tek seneler hasılatının noksan olduğunu göstermektedir. Var senesi olan 956 yılı hasılatının liradan ibaret bulunmasa; bu yıl zarfında istihsal olunan yağların 957 yılında satıiamıyarak 958 yılma devredilmiş olmasından mütevellittir. (S, Sayı : 4)

9 Senesi Bütçe tahminleri Hesabı katiler mucibince tahsilat F. M. Varidatın nev'i 958 yılı bütçe tahmini 959 yıiı için tahmin olunan 3 5 Vakıf menba suları hâsılatı Bu hasılat, İstanbul'da bulunan Taşdelen ve Karakulak sularını işletmek üzere kurulmuş olan işletme tarafından temin edilmekte olup yine lirada ipka edilmiştir.. M Varidatın nev'i 958 yılı 959 yıiı bütçe tah- için tahmin mini olunan 3 6 Çeşitli varidat ve hasılat Bu hasılat, mülhak vakıfların, Vakıflar idarelerince tahsil olunan icare ve mukataalariyle bu vakıflardan emaneten veya niyabeten idare ümranların alelûmum gelirlerinden alınmakta olan % 0 idare ve tahsii masraflarından, münhal tevliyetler ücretlei'indcn, kanun ve nizami sebeplerle zaptolunan vakıfların birikmiş paralarından, 050 sayılı Muhasebe! Umumiye Kanununun 93 neü maddesi mucibince zamanaşımına uğrayan paralardan, eskimiş eşya. ve yıkıntı bedellerinden, idare lehine hükmolunan alacak faizlerinden, mahkeme masrafları istirdadından ve hayrat satış bedelleri faizinden terekkübetmekte olup 959 yılı için lira tahmin edilmiştir. Üç yıllık tahsilat seyri aşağıda yazılıdır yıllarında yapılan tahsilatın bütçe tahminlerini aşmış olması vaktiyle mazbuta meyanına alınmış olan bâzı mülhak vakıfların birikmiş paralarının ve amorti edilen Devlet tahvillerinin muharrer kıymetleri ile mubayaa bedelleri arasındaki farkların irada alınmış olmasından mütevellittir..senesi Bütçe tahminleri Hesabı katiler mucibince tahsilat F. M Var idatm nev'i yılı bütçe tahmini 959 yılı için tahmin olunan azmeden yardım yılı bütçesine mevzu bulunan Hazine yardımının lirası dernekler ve köyler tarafından tamir veya inşa edilecek hayrat için yapılacak yardımlar ile imar faaliyetlerinden mütevellit masraflara, lirası 7044 sayılı Kanunla Vakıflar Umum Müdürlüğüne devredilen eski S. Savısı 4

10 0 eserlerin tamir masrafı ile bu tamir işinde istihdam edilecek teknik eleman ve sürveyanlarm ücret ve tahsisatlarına, lirası da mülhak vakıflara ait cami ve mescit hademelerinin ücret farkları ve tahsisatlarına karşılık bulunuyordu. 959 yılı bütçesine konulan liranın lirası 7044 sayılı Kanunla bu Umum Müdürlüğe devredilen eski eserlerin tamir nıasraflariyie bu tamir işinde istihdam edilecek teknik eleman ve sürveyanlarm ücret ve tahsisatlarına, lirası dernekler ve köyler tarafından tamir veya inşa edilecek hayrat için yapılacak yardımlar ve imar faaliyetlerinden mütevellit masraflara ve lirası mülhak vakıflara ait cami ve mescit hademelerinin ücret farkları ve tahsisatlarına karşılıktır. 958 yılı 959 yılı bütçe tah- için tahmin b\ M. Varidatın nev'i mini olunan 5 Geçen yıldan devrolunan gelir fazlası Bâzı masraf tertiplerinden vukubulacak tasarruflarla Zeytinlikler işletmelerinden alınacak kâr miktarına nazaran lira bir gelir fazlası sağlanacağı umulduğundan buna göre tahmin edilmiştir. Masraf bütçesi İki cetvel halinde sunulan masraf bütçesi; gelir kısmında arz edilen lira Hazine yardımı ile birlikte lira varidata göre mütevazin olarak tanzim kılınmıştır. 958 yılı bütçesi ile karşılaştırıldıkta görüleceği üzere yekûn itibariyle lira fazla ve lira noksandır lira fazlanın 7 99 lirası 0 nci faslın nci merkez [hizmetlileri ücreti, 7 9 lirası bu faslın nci vilâyetler hizmetlileri ücreti maddelerine, lirası 03 ncü faslın 3 ncü 7044 sayılı Kanunla devralman eski eserler onarımı geçici hizmetlileri ücreti maddesine, lirası 09 ncu faslın 5 nci diğer ödemeler maddesine, lirası nci emekli, dul ve yetim maaşları faslına, lirası 30 nci merkez büro masrafları faslına, lirası 30 nci vilâyetler büro masrafları faslına, lirası 303 ncü basılı kâğıt ve defterler faslına, lirası 306 nci giyecekler faslına, lirası 307 nci faslın 0 ncu daimî vazife harcırahı ve lirası aynı faslın 0 nci muvakkat vazife harcırahı maddelerine, lirası 308 nci tedavi masrafları faslına, lirası 309 ncu taşıt masrafları faslına, lirası 47 nci vakıf akaarlar masrafları faslının nci Bina ve Arazi vergileri, Lirası bu faslın nci Belediye Vergi ve resimleri, lirası yine bu faslın 4 ncü başka her çeşit masraflar maddelerine, lirası 4 nci arazi, incirlik ve zeytinlikler umumi masrafları faslına, Jİrası 4 nci hayri ve sosyal hizmetler faslına, 500 lirası 45 nci faslın 0 ncu satmalına ve abone maddesine, 000 lirası 4489 sayılı Kanuna göre staj için ecnebi memleketlere gönderileceklerin harcırahları ile başka her çeşit masrafları faslına, lirası 604 ncü mülhak vakıflara ait cami ve mescit hademeleri ücret farkları ile tahsisatları faslına ve lirası da 74 nci faslın 0 nci 7044 sayılı Kanunla devralman eski eserler onarımı maddesine aittir lira noksanın, lirası 0 nci maaşlar faslına, lirası 03 ncü faslın merkez ve vilâyetler geçici hizmetlileri ücretleri maddelerine, 000 lirası 06 nci faslın nci vilâyetler memurları çocuk zammı maddesine, lirası 09 ncu Emekli Sandığına yapılacak ödemeler faslına, lirası 30 nci faslın merkez aydınlatma ve ısıtma maddelerine, lirası 307 nci faslın 50 nci ecnebi uzman ve hizmetlilerle bunlara yardımcı personelin harcırah ve başka masrafları maddesine, lirası 407 nci faslın nci aidat maddesine, lirası 49 ncu 609 sayılı Kanun gereğince yapılacak tesbit ve satış masrafları faslına, lirası 4 nci ( S. Sayısı : 4 )

11 - İİ faslın 50 nci çeşitli sosyal yardımlar masrafları maddesine, lirası 45 nci faslm 0 nci başka her çeşit yayın ve tanıtma masrafları maddesine ve lirası da 75 nci taşıtlar satmalma karşılığı faslına taallûk etmektedir. Yukarda arz edilen fazla ve noksanların müfredatı ve sebepleri sırasiyle aşağıda arz edilmiştir. Fazlalar şunlardır : 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası 0 Merkez hizmetlileri ücreti Vilâyetler hizmetlileri ücreti (E) cetveli kadrolarına dâhil bulunan bâzı genç teknik elemanlar (D) cetveli kadrolarını tercih ettikleri cihetle merkez (D) cetveli kadrolarına (). aded 65, () aded 550, () aded 475 lira ücretli, vilâyetler (D) cetveli kadrolarına (3) aded 550 şer lira ücretli olmak üzere (6) aded teknisiyen kadrosu ilâve edilmiş olduğundan bu kadroların ücret ve tahsisatları ile emekli kesenekleri ve ek karşılıkları için lira zam yapılmış ve buna mukabil 03 ncü merkez ve vilâyetler geçici hizmetlileri ücreti faslından lira tenzil edilmiştir. 958 yılı 950 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası sayılı Kanunla devralman eski eserler onarımı geçici hizmetlileri ücreti sayılı Kanunla devralman eski eserlerin (4 milyon) lira tahsisat dâhilinde yapılacak onarımında istihdam edilecek teknik eleman ve sürveyanlarm ücret ve tahsisatlarına karşılık olmak üzere 958 yılı bütçesine (44 50) lira tahsisat konulmuştu. Bu tahsisatla alman ve aynen muhafaza edilen kadrolar arasında 7, 8 ve 0 aylık olarak alınıp 959 da bütün sene istihdam edilecekler de bulunduğu cihetle bunların ücret ve tahsisat farkına karşılık olmak üzere (4 575) liva zam yapılmıştır. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası 09 5 Diğer ödemeler sayılı T. C. Emekli Sandığı Kanununun muvakkat 9 ve 0 nci maddelerinde; bu kanunun yürürlüğe girdiği 950 yılında memur bulunanların kaldırılan hükümlere göre iktisabettikleri fiilî ve itibari hizmet müddetlerinin her yılı için 946 yılı iptidasında maaşlarının emsalleri seneliğinin % 5 i nispetinde bir para ayrılarak 5 senede ve 5 müsavi taksitte Sandığa ödeneceği ve bu paraların 950 yılından itibaren % 5 faize tâbi tutulacağı yazılıdır. Bu tahsisat; işbu ödemelerle 6 sayılı Kamunun muaddel 39 ncu maddesinin (B) fıkrası uyarınca re'sen emekliye ayrılanlardan 55 vasini doldurmamış olanların 55 ten eksik her yaş yılı için aylık veya ücretlerinin % 0 u nispet! de Emekli Sandığına ödenecek paralara karşılıktır. Mezkûr 9 ve 0 nci maddeler mucibince tahakkuk eden paraların faizi ile birlikte 9L bütçe yılı sonuna kadar ödenmesi lâzımgelmekte o n liranın faizi ile birlikte bu borcun ve aynı zamanda re'sen emekliye sevk edilenlere ait mvıtm öde?ımesine kâfi gelmiyeceği anlaşıldığından lira zam yapılmıştır. (S. Sayısı: 4)

12 _ 958 yılı 959 yüı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası Emeldi, dul ve yetim maaşları , 66 ve 734 sayılı kanunlar mucibince tahsis edilen maaşlar ve 64 sayılı Kanun mucibince yapılan zamlarla birlikte halen muhassas olan emekli, dul ve yetim maaşları liraya baliğ olduğundan noksanı bulunan lira zammedilmiştir. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası Merkez kırtasiyesi Merkez demirbaşı Merkez öteberi masrafları Vilâyetler kırtasiyesi Vilâyetler demirbaşı Vilâyetler öteberi masrafları Vilâyetler aydınlatması Vilâyetler ısıtması Bu tertiplere yapılan zamlar, kısmen artan hizmetler karşısında tahakkuk eden ihtiyacın bütçeye mevzu miktarları ile karşılanamamışından ve kısmen de fiyat ayarlamaları dolayısiyle hususle gelen farklardan mütevellittir. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası 303 Basılı kâğıt ve defterler Kâğıt fiyatlarının ve baskı ücretlerinin artması dolayısiyle lira ile ihtiyacın temin edilemiyeceği anlaşılmıştır. Elde stok da kalmadığından bâzı Vakıflar idarelerinin defter ve makbuz ihtiyacı temin edilemediği cihetle 958 yılı için munzam tahsisat istenilmiştir. 958 yılı 959 yılı V. M. Tahsisatın nev'i '"' tahsisatı teklifi Fazlası 306 Giyecekler * 40 00C Kumaş fiyatlarında % 7 nispetinde bir artış vukubulmuştur. Dikiş ve diğer malzeme fiyatlarında da muhtelif nispetlerde artış vnkubulluğun dan lira fazlasiyle teklif edilmiştir. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası Daimî vazife harcırahı Muvakkat vazife harcırahı Tren ücretlerinde % 75, vapur ücretlerinde vasati % 60 nispetinde bir artış vardır. Diğer taraftan onarma tahsisatı 958 e nazaran 4 milyon lira kadar fazla bulunmasına binaen daha fazla sayıda eski eserin tamiri ele alınacağı ve bu da teknik elemanların daha fazla mesai sarf etmelerini muoibolacağı cihetle muvakkat vazife harcırahı lira fazlasiyle teklif olunmuştur. Nakil vasıtası ücretlerindeki artışlar nazara alınarak daimî vazife harcırahına da lira zam yapılmıştır. ( S. Sayısı : 4 )

13 3 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası sayılı Kanun gereğince ödenecek merkez memurları tedavi masrafları ve harcırahları sayılı Kanun gereğince ödenecek vilâyetler memurları tedavi masrafları ve harcırahları * Yol masrafları ile sıhhi müesseseler tedavi ücretlerinde ve ilâç bedellerinde vukubıılan artışlara karşılık olmak üzere her iki tertibe lira zam yapılmıştır. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası 309 Merkez taşıtları işletme masrafları Merkez taşıtları onarma masrafları Vilâyetler taşıtları işletme masrafla IM ( Vilâyetler taşıtları onarma masrafları Benzin ve yedek parça fiyatlarındaki artışlar göz önüne alınarak birer miktar zam yapılmıştır. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası 47 Bina ve Arazi vergileri Belediye Vergi ve resimlen Yeni yaptırılan binalardan Konya Işhaııı, Çine hâl binası ve İzmit'de dükkânlar ile Sivas'da Taşhan'm üç yıllık vergi muafiyeti 8. II. 959 tarihinde hitam bularak. III. 959 tarihinden itibaren vergiye tâbi tutulacaklardır. Diğer taraftan arşiv olarak kullanılmakta iken Türk Havayollarına kiraya verilen İkinci Vakıf Apartmanı m altındaki mağazalar ile depo olarak kullanılmakta iken PTT işletmesine kiraya verilen mağazaların vergi muafiyetleri kalkarak bunlar da vergiye tâbi tutulmuşlardır, Bu sebeple 958 bütçesine mevzu vergi tahsisatı kâfi gelmediğinden munzam tahsisat istenilmiş olduğu cihetle 959 tahsisatı da artırılmıştır. Belediye vergi ve resimlerine gelince: Yeni inşa edilen binalar, inşalarının hitam bulduğu tarihi takibeden bütçe yılı başından itibaren bu resme tâbi tutulmakta olup 958 de inşaları hitam bulan ve bulacak olan Yozgad ve îsparta'daki işli anı ve çarşılar, Giresun'daki hamam ve otel ve Edirne ve Kırklareli'ndeki oteller ve Diyarbakır'da Deliller Hanı için 959 yılından itibaren belediye vergi ve rüsumu ödenmeye başlanacağı ve esasen 958 bütçesine mevzu tahsisat da kâfi gel mediğinden munzam tahsisat istenildiği cihetle!>u maddeye de lira zam yapılmıştır. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatm nev'i tahsisatı teklifi Fazlası 47 4 Başka her çeşit masraflar Bu tahsisat, vakıf han ve apartımanlardan kaloriferli bulunanlar için alınan maden kömürü bedeli, gerek bunların ve gerek kaloriferli olmıyanların umumi yerlerindeki su, elektrik bedelleri ve (R) formülünde yazılı daha birçok masraflar karşılığıdır. Kömür ve sn fiyatlarının artması ( S. Sayısı :. 4 )

14 4 ve 958 yılında hizmete girmiş olan yeni binaların masraflarının tahmin edilen miktardan fazla zuhur etmesi dolayısiyle; 958 yılı bütçesine msvzu lira kâfi gelmediğinden İra munzam tahsisat istenildiği cihetle 959 tahsisatı da bu miktar artırılmıştır. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası 4 Arazi, incirlikler ve zeytinlikler umumi masrafları Bu tahsisat, işletme bölgesi haricinde bulunan Antalya, Hatay, İzmir ve Muğla'daki zeytinliklerle narenciye bahçelerinin imar ve tımar masrafları karşılığıdır. İşçi yevmiyeleri arttığı ve bunların 959 yılında daha esaslı bir bakıma tâbi tutulmaları mukarrer bulunduğu cihetle tahsisatı liraya çıkarılmıştır. F. M. Tahsisatın nev'i 958 yılı tahsisatı 959 yılı teklifi Fazlası 4 0 (kıraba Hastanesi masrafları 0 İmaretler masrafları 30 Çeşitli hayır şartları ve sosyal yardım mas raf lan 40 Üniversite ve okullar muhtaç öğrencileri yurt ve kamp masrafları L Hastane masrafları, beher yatak için 380 kuruş üzerinden hesaplanmakta idi. 959 yılma ait yatak masraf lan nm-ilâç ve teçhizat bedelleri hariç - beş liraya çıkarıldığı anlaşılmıştır. 300 yataklı Guraba Hastanesinin beher yatak 5 lira hesabiyle senelik masrafı liraya baliğ olmaktadır. Buna lira da ilâç ve teçhizat bedeli ilâve edilerek liraya baliğ olunmuştur. Yeniden açılacak imaret ve talebe yurtları masrafları ile erzak fiyatlannda vukubulan artışlara karşılık olmak üzere bu faslın 0 nci ve 40 ncı maddelerine de 00 er bin lira zam yapılmıştır. Çeşitli hayır şartlan ve sosyal yardım masraflarına gelince: Bu tahsisat, (Çeşitli hayır şartları masrafları) ve (Çeşitli sosyal yardımlar masrafları) adı altında iki madde halinde bütçeye vaz'edilmekte idi. Tatbikatta; ne gibi masrafların hayır şartı ve ne gibilerin sosyal yardım olduğunda Divanı Muhasebat ile ihtilâfa düşüldüğü anlaşılmıştır. Filhakika meselâ vâkıfın; (Vakfımın fazlasından şu kadar lira fukaraya tasadduk edilsin) diye yazılı bulunan şartı hem sosyal yardım ve aynı zamanda vaz'edilmiş bir hayır şartıdır. Binaenaleyh bu bapta yapılacak masrafın her iki maddeden de ödenmesi mümkün bulunduğu cihetle bu gibi ihtilâflara mahal kalmamak üzere bu maddeler (Çeşitli hayır şartları ve sosyal yardım masrafları) adı ile bir madde halinde teklif edilmiş ve bu tevhit dolayısiyle (Çeşitli sosyal yardım masrafları) maddesindeki lira, (Çeşitli hayır şartlan) maddesindeki liraya ilâve ve lira da bir zam yapılarak liraya iblâğ olunmuştur. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası 45 0 Satmalına ve abone, masrafları Kâğıt fiyatlarının artmasına binaen gazete ve kitap fiyatları da arttığı cihetle bu artıştan mütevellit farka karşılık olmak üzere 500 lira bir zam yapılmıştır. (S. Sayısı ; 4)

15 5 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası sayılı Kanuna göre staj için ecnebi memleketlere gönderileceklerin harcırahları ile başka her çeşit masrafları Yeni döviz primlerine göre husule gelecek farka karşılık olmak üzere 000 lira ilâve edilmiştir. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası 604 Mülhak vakıflara ait cami ve mescit hademe ücretleri farkları ile tahsisatlar] Gelirleri müsait bulunmıyan bâzı mülhak vakıflara ait cami ve mescit hademelerine cüzi bir ücret verilebilmekte idi. Aynı hizmeti gören mazbut vakıflara ait cami ve mescit hademelerine en az ayda 00 lira ücret ve beş de tahsisat verilmekte olduğundan; aradaki fark Devlet bütçesinden karşılanmak suretiyle bunların ücretleri de 00 liraya iblâğ edilmiş ve beş de tahsisat verilmeye başlanmıştır. Vakfı gelirinden verilmekte olan ayda 5-0 liraya kimse rağbet etmediğinden bu cami ve mescitlerden bir kısmının hizmetleri muattal bulunuyordu. Aylık ücretlerinin 00 liraya çıkarılması ve beş de tahsisat verilmeye başlanması talip zuhur ederek hizmeti muattal kalan cami ve mescitlerin de ibadete açılmasına imkân verdiği cihetle liranın ihtiyacı karşılamıyacağı anlaşıldığından lira ilâve edilerek liraya çıkarılmıştır. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Fazlası 74] sayılı Kanunla devralınan eski eserler onarımı. ' sayılı Kanunla devralman eski eserlerden bir kısmının, 959 yılma sâri taahhüde girişilmek suretiyle tamirine başlanmış ve daha birçoklarının tamirine başlanması mukarrer bulunmuş olmasına binaen lira fazlasiyh* teklif edilmiştir. Noksanlar da şunlardır 958 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı 959 yılı teklifi Noksanı 07 Merkez memurları maaşı Vilâyetler memurları maaşı Merkez ve vilâyetler teşkilâtında münhal bulunan bir kısım kadrolar (L) cetveline alındığı cihetle bu kadroların maaş ve tahsisatları tutarı bulunan ceman lira tasarruf edilmiştir. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Noksanı 0 Merkez memurları acık maaşı 975 Vilâyetler memurları açık maaşı Merkezcile açık maaşı alan memur yoktur. Vilâyetler teşkilâtında dört kişi mevcudolup bunların ( S. Sayısı : 4 )

16 6 senelik maaşları, beş tahsisatı ile birlikte liradan ibaret bulunduğu cihetle merkez açık maaşı liraya ve vilâyetler mtemurları açık maaşı liraya tenzil olunmuştur. memurlan 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Noksanı 03 "Merkez geçici hizmetlileri ücreti Vilâyetler geçici hizmetlileri ücreti Merkez ve vilâyetlere ait (E) cetveli 'kadrolarındık! (bir kısım teknik elemanların (Teknisiyen) unvanı altında (D) -cetveline nalkledilnıiş olmalarına 'binaen iş'bu lira Ibunların ücret, tahsisat ve emekli keseneklerinden mütevellit farka karşılık olmak üzere 0 nci faslın ive nei ve 09 neu faslın ve nci maddelerine nakledilmiştir. 958 yılı 959 yılı "F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Noksanı 09 % 5 emekli ve % 5 giriş (kesenekleri ile artış farkları % ek karşılıklar Merkez ve vilâyetler teşkilâtında münhal bulunan ibir'kısım kadrolar (L) 'cetveline ilâve edildiği cihetle husule yeleri faıiktan (D) cetveline ilâve 'edilen 6 'kadronun emekli keseneği ve % i karşılan dikta.n sonra lira da tasarruf edilmiştir. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Noksanı Merkez aydınlatması Merkez ısıtması Umum Müdürlüğün; Etibank tarafından tahliye edilen Atatürk Bulvarındaki binaya nakli düşünülerek, müstakillen işgal edilecek olan bu binanın aydınlatma ve ısıtma masraflarına karşılık olmak üzere bütçeye tahsisat konulmakta idi. Bu nakil işine filhal imkân kalmadığı cihetle madde unvanlarının muhafazası için birer liraya indirilerek bakiyeleri tasarruf olunmuştur. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i ' tahsisatı teklifi Noksanı Ecnebi uzman ve hizmetlilerle bunlara yardımcı personelin harcırah ve başka masrafları Filhal ihtiyaca yeter derecede görülerek liraya indirilmiştir. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Noksanı Aidat Son yılların; hesabı katilerle tesbit olunan sarfiyatına nazaran 50 Ö00 lira ihtiyaca yeter derecede görüldüğünden bu miktara tenzil olunmuştur. { S. Sayısı ; 4 )

17 7 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Noksanı sayılı Kanun gereğince yapılacak tesbit ve satış masrafları Başlanılan tesbit işinin mühim kısmı ikmal edilmiş olup filhal fazla tahsisata ihtiyaç bulunmadığından lira noksaniyle teklif edilmiştir. 958 yılı 959 yılı F. M. * Tahsisatın nevi tahsisatı teklifi Noksanı 4 50 Çeşitli sosyal yardım masrafları nei faslın 30 ncu maddesine ait gerekçede açıklandığı üzere arasıra Divanı Muhasebatla zuhur eden ihtilâfların bertaraf edilmesi için bu faslın 30 ve 50 nei maddelerinin tevhidedilmesine binaen işbu lira 30 ncu maddeye nakledilmiş olup hakiki bir noksan değildir. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatın nev'i tahsisatı teklifi Noksanı 45 0 Başka her çeşit yayın ve tanıtma masrafları p Bu faslın 0 ncu satmalına ve abone maddesirin tahsisatı liradan ibaret olup gazete ve kitap fiyatlarının artmasına binaen ihtiyacı karşılamadığı cihetle bu maddeden lira alınarak 500 lirası 0 ncu maddeye ilâve ve 500 lirası tasarruf edilmiştir. 958 yılı 959 yılı F. M. Tahsisatm nev'i tahsisatı teklifi Noksanı 75 Taşıtlar satmalma karşılığı Bilhassa âbideler ve eski eserler onarımında sürat temini bakımından taşıta ihtiyaç varsa da bütçe durumu göz önüne alınıp bu ihtiyaç müsait zamana talik edilerek işbu lira tasarruf olunmuştur. ( S. Sayı : 4)

18 Rapor 4, XII. 958 Bütçe Encümeni Reisliğine Vakıflar Umum Müdürlüğünün 959 yılı bütçesi tarafımızdan tetkik edildi. Varidat ve masraf yekûnu lira olarak bağlanmış bulunan işbu bütçe, varidat ve masraf yekûnu lira olan 958 yılı bütçesine nazaran lira fazlalık ve lira noksanlık arz etmektedir. Bu fazla ve noksanların hangi fasıllara taallûk ettiği ve mucip sebepleri aşagıjda arz edilmşitir.. Merkez ve vilâyetler memurları maaşları ile açık maaşlarını ihtiva eden 0 nei fasılda lira noksanlık mevcuttur. Bu noksanlığın, münhal bulunan bir kısım kadroların (L) cetveline alınmış ve ihtiyaç kalmıyan açık maaşı tahsisatından tenzilât yapılmış olmasından ileri geldiği anlaşılmıştır.. Merkez ve vilâyetler daimî hizmetlileri ücretlerini ihtiva eden 0 nei fasılda lira bir fazlalık görülmektedir. Bu fazlanın, geçici hizmetlilere ait (E) cetveli kadrosuna dâhil bulunan (6) teknisiyenin; daimî hizmetlilere ait (D) cetveli kadrosuna nakledilmiş olmalarından mütevellit bulunduğu anlaşılmıştır. Ücretleri tutarı bulunan liranın lirası geçici himetliler ücretine ait 03 ncü fasıldan bu fasla aktarılmış v«î üst tarafı diğer fasıllardan yapılan tasarruflarla karşılanmıştır. 3. Geçici hizmetliler ücretini ihtiva eden 03 ncü fasıl da, lira fazla ve lira noksandır lira fazla, 7044 sayılı kanunla V-ıkıflar Umum Müdürlüğüne devredilen eski eserlerin tamir işinde istihdam edilmek üzere 958 yılında 7, 8 ve 0 ay müddetle alınmış olan kadrolarda çalışan bir kısım teknik eleman ve sürvcyanlar 959 da bütün yıl istihdam edileceklerinden husule gelecek ücret ve tahsisatları farkına aittir. Noksanı bulunan lira, (6) teknisiyenin geçici hizmetlilere ait (E) cetvelinden çıkarılarak daimî hizmetlilere mahsus (D) cetveli kadrosuna nakledilmesi dolayısiyle husule gelmiş olup nd fıkrada belirtildiği üzere 0 nei fasla aktarılmıştır. 4. Zamma müstahak çocuk sayısına nazaran fazla olduğu a ulaş'j m ası üzerine 06 ncı faslın nei vilâyetler memurları çocuk zammı maddesinden lira tenzil edilmiştir. 5. Merkez ve vilâyetler teşkilatındaki münhal memuriyetlerden bir kısmının daha yeniden (D cetveline alınmasa ve (D) cetveline (6) teknisiyen kadrosu ilâve edilmesi neticesinde 09 ncu faslın ve nei maddelerinden lira ve 8 ncü emekli ikramiyesi maddesinden 0 0Ü0 lira tasarruf edilmiş ve buna karşı ihtiyaca kifayet etmiyeceği anlaşılan 5 nei diğer ödemeler maddesine lira zam yapılmıştır. Bu tahsisatın, 950 yılında Vakıflar Umum Müdürlüğü teşkilâtında bulunan memurlara bağlanacak emekli maaşlarına karşılık olmak üzere, 5434 sayılı Kanun mucibince her yıl T. C. Emekli Sandığına ödenmekte olduğu ve bu tediyenin 964 yılı sonuna kadar devam edeceği anlaşılmıştır. 6. nei emekli, dul ve yetim maaşları faslında da lira bir fazlalık vardır. Bu fazla, 66, 6745 ve 734 sayılı kanunlar mucibince yeniden bağlanan maaşlarla 64 sayılı Kanun mucibince bu maaşlara yapılan zam karşılığıdır. 7. Yönetim masraflarını ihtiva eden ncu fasıllara, fiyat ayarlamalarından mütevellit farklara karşılık olmak üzere ceman lira zam yapılmış olup mucip sebeplerine nazaran (S. Sayısı: 4)

19 9 - kabule şayan görülmüştür. Bu kısmın 30 nci faslında lira ve 307 ııci faslında 0 ı 000 lira noksanlık mevcuttur. Bu noksanın lirası merkez aydınlatması ve ısıtması maddelerine ve lirası ecnebi uzmanlar (harcırahı maddesine aittir. 8. Ankara'da bulunan nci Vakıf Apartmanın altında olup galeri olarak kullanılan mağazaların Türk Hava Yollarına, depo olarak kullanılan mağazaların PTT İşletmesine kiraya verilmeleri dolayısiyle vergi muafiyetlerinin düşmesi, yeni yapıtırılan binalardan Konya/daki işhanı, Çine'de hal, İzmit'te dükkânlar ve Sivas'taki hanın üç yıllık vergi muafiyetleri 958 bütçe yılı sonunda hitam bulacağından.959 bütçe yılı başından itibaren -bunlar için de vergi ödenmeye başlanması lâzımgelmesi dolayısiyle 47 nci faslın nci Bina ve Arazi vergileri maddesine lira ve ihtiyaca kâfi gelmiyeceği anlaşılan nci Belediye Vergi ve resimleri maddesine lira zam yapılmıştır. 47 nci fasla dâhil olup Vakıf han ve apartmanların kömür, su, elektrik ve daha birçok masraflarına karşılık bulunan 4 ncü başka her çeşit masraflar maddesine de lira zam yapılmıştır. Bu zammın mevcut tahsisatın ihtiyaca tekabül' etmemesi dolayısiyle yapıldığı ve 958 yılı ihtiyacının da lira munzam tahsisat alınmak suretiyle karşılandığı anlaşılmıştır. I). İşletme bölgesi haricinde bulunan Antalya, Hatay, Muğla ve İzmir havalisindeki zeytinliklerin daha esaslı bir bakıma tâbi tutulmaları için 4 nci arazi, incirlikler ve zeytinlikler umumi masrafları faslına da lira zam yapılmıştır-. 0. (A/l) işaretli cetvelin en fazla zam gören kısmı 4 nci hayrî ve sosyal hizmetler faslıdır liraya baliğ olan bu zammın lirası Guraba Hastanesi, lirası imaretler, lirası talebe yurtları ve lirası da çeşitli (hayır şartları ve sosyal yardımlar masrafları faslına aidolup taallûk ettikleri hizmetlerin.mahiyeti itibariyle yerinde ve şayanı kabul görülmüştür.. Muhafazasına lüzum kalmıyan evrak ve vesaikin imhası hakkında olan 6696 sayılı Kanunun hazırlıkları ikmal edilerek 959 yılından itibaren tatbikine geçilmesi mukarrer bulunmasına binaen yeniden açılan 448 nci fasla lira tahsisat konulmuştur.. 45 nci yayın ve tanıtma masrafları faslının 0 neu satmalına ve abone maddesine 500 lira gibi cüzi bir zam yapılmış ve buna mukabil 0 nci başka her çeşit yayın ve tanıtma masrafları maddesinden lira düşülmüştür.? ''" < ; 3. Yeni döviz primlerinden mütevellit farka karşılık olmak üzere 45 nci, 4489 sayılı Kanuna göre staj için ecnebi memleketlere gönderileceklerin harcırahları ve başka her çeşit masrafları faslının lira tahsisatı, 000 lira fazlasiyle liraya iblâğ olunmuştur. 4. Bâzı mülhak vakıflara ait cami ve mescit hademelerinden;.vakıfları gelirinin müsaidolmaması dolayısiyle 00 liradan az ücret alanların 'aylık ücretlerinin 00 liraya çıkarılması ve kendilerine beş de tahsisat verilmeye başlanması üzerine vakıf gelirinden verilebilen ücretin azlığı dolayısiyle hizmetleri muattal kalan bir kısım cami ve mescitler; imam ve müezzin bulunarak peyderpey ibadete açılmış ve açılmakta olduklarından ihtiyaca kâfi gelmiyeceği anlaşılan, 604 ncü, mülhak vakıflara ait cami ve mescit hademeleri ücret farkları ile tahsisatları faslına da lira zam yapılmıştır. 5. Yatırımlar tahsisatını ihtiva eden (A/) işaretli cetvelde, 4 milyon lira fazlalık ve lira noksanlık mevcuttur. 4 milyon lira fazla. 74 nci faslın 0 nci, 7044 sayılı Kanunla Vakıflar Umum Müdürlüğüne devredilen eski eserlerin onarımına aittir. Bu eserlerin onarımının; 958 yılına nazaran daha geniş bir programla ele alınacağı anlaşılmıştır lira noksan da 75 nci taşıtlar satmalma karşılığı faslına aidolup 959 yılı için böyle bir tahsisat teklif edilmemiştir. 6. Vakıflar Umûm Müdürlüğünün gelir bütçesi üzerinde yaptığımız tetkikata göre; 959 yılı ( S, Sayısr : 4 )

20 0 için tahmin olunan liranın lirasının Umum Müdürlüğün kendi kaynaklarından temin olunacağı ve lirasının muayyen hizmetler mukabili Hazine tarafından verileceği anlaşılmıştır. Bu miktarlar; lira olan 958 yılı tahminine nazaran lira fazla olup bu fazlanın lirası Hazine yardımına ve lirası Umum Müdürlüğün kendi kaynaklarına aittir. Umum Müdürlüğün kendi kaynaklarına ait gelirlerin tahmininde hesabı katilere göre son üç yıllık tahsilat seyrinin, 958 yılının altı aylık tahsilatı ile vakıflar idarelerinden alman malûmatın esas tutulduğu anlaşılmış olup tahakkuku mümkün görülmüştür. Umum Müdürlüğün 950 yılındaki varidatı lira iken 957 yılı hesabı katisi mucibince liraya baliğ olmuştur ki, lira fazla ve artış nispeti % 08,47 dir. Vakıflar Umum Müdürlüğünün 958 yılında yapmış olduğu işler de kısaca aşağıda arz edilmiştir : idare; kendisine esaslı bir gelir kaynağı temin etmek ve aynı zamanda şehirlerimizin imarına hadim olmak üzere 95 yılından bu yana lira sarfiyle inşa ettirdiği (6) bina hizmete girmiştir. İhale bedelleri lira tutan (0) bina da inşa halinde olup peyderpey hizmete gireceklerdir. Umum Müdürlük, her yıl artan geliri ile mütenasibolarak âbide 've cami tamirine ve sosyal hizmetlerin daha geniş ölçüde ele alınmasına büyük önem vermektedir. 958 yılında lira ayrılarak (75) eserin restorasyon işi ele alınmıştır. Bu suretle son yıllar zarfında tamir ettirilen eski eser ve cami sayısı ( 9) ve sarf edilen para miktarı liraya baliğ olmaktadır. Tamir işi ele alman eski eserin (53) ü ve ayrılan paranın 4 milyon lirası 7044 sayılı Kanunla Vakıflar Umum Müdürlüğüne devredilen eski eserlere aittir. Ecdadımızın vakfiyelerinde geniş ölçüde yer verdikleri sosyal yardım hizmetleri de önemle ele alınarak bugüne kadar (5) imaret ve () talebe yurdu açılmıştır. İmaretler, ekserisi fakir mektep talebesi olmak üzere (0 000) e yakın kişiye sıcak öğle yemeği vermektedir. Talebe yurtlarında da binden fazla fakir çocuğun her türlü ihtiyaçları temin edilerek okutulduğu anlaşılmıştır. Temennilerimiz :. Umum Müdürlüğün; 959 yılma sâri taahhütlerle 958 yılında tamirine giriştiği ve 959 yılında da daha birçoklarını programa almayı kararlaştırdığı eski eserlerin dağınık bir halde ve bilhassa kervansarayların şehir ve kasabaların kilometrelerce uzağında bulunmasına binaen yapılacak tamiratın kontrolü için vasıta tedarikinde müşkülâtla karşılaşıldığı öğrenilmiş olup; 959 yılı bütçe lâyihasının tanzim ve takdiminden sonra ortaya çıkan bu müşkülün halli için hiç değilse () aded kapalı jeep alınması lüzumuna kanaat hâsıl olmuştur. Bu ihtiyacın temini için yapılan incelemede; sona ermek üzere bulunan 958 takvim yılı hesaplarının neticelerine nazaran Vakıflar Bankasının; varidat bütçesinin nci faslının nci (Türkiye Vakıflar Bankası temettüleri) maddesine konulmuş olan liraya karşı lira fazlasiyle lira net temettü temin edeceği anlaşıldığından bunun varidat bütçesinin mezkûr maddesine ilâvesiyle lirasının () jeep bedeline karşılık olmak üzere 75 nci (Taşıtlar satınalma karşılığı) faslına, lirasının 309 ncu taşıt masrafları faslının 3 nci (Vilâyetler taşıtları işletme masrafları) maddesine, 500 lirasının aynı faslın 3 nci (Vilâyetler taşıtları onarma masrafları) maddesine, (D) cetvelinin vilâyetler hizmetlileri kısmına beheri 300' lira aylık ücretli () şoför kadrosu ilâve edilerek bunların senelik ücret ve tahsisatlarına karşılık olmak üzere 0 50 lirasının 0 nci ücretler faslının nci (Vilâyetler hizmetlileri ücreti) maddesine, 550 lirasının 09 ncu faslın nci (% 5 emekli ve % 5 giriş kesenekleri ile artış farkları) maddesine, 00 lirasının aynı faslın nci (% ek karşılıklar) maddesine ve geri kalan lirasının 4 nci hayri ve sosyal ( S. Sayısı : 4 )

21 hizmetler faslının 30 ncu (Çeşitli hayır şartlan ve sosyal yardım masrafları) maddesin*? eklenmesini,. istanbul'da Fethiye mevkiinde ilim Yayma Cemiyeti tarafından inşa ettirilerek Maarif Vekâleti tarafından idare edilmekte bulunan imam ve Hatip Mektebi içinde ilahiyat Enstitüsünün de açılacağı ve bu mektebin yanında bulunan Fethiye Camimin harabolup kapalı tutulduğu öğrenilmiştir. Vakıflar Umum Müdürlüğünün eski eserlerin tamirine önem verdiği bu devirde istanbul'un en eski mabetlerinden biri olan Fethiye Camiinin harap bir halde kapalı olarak tutulmaması ve 959 yılı içinde tercihan tamir ettirilerek imam ve Hatip Mektebi talebelerinin bu camiden istifa^de etmelerinin temin olunmasını, Temenniye şayan görmekteyiz. Vakıflar Bankasının umumi mesaisine gelinee: Banka, 50 milyon lira itibari sermayeli olup bunun lirası tahsil olunmuştur. Umumi tevdiat-yekûnu lira, ticaret ve sanayiin inkişafına tahsis ettiği kredi yekûnu liradır. Alman izahata göre; sona ermek üzere bulunan 958 takvim yılı faaliyetlerinin neticeleri, yukarda da işaret edildiği gibi memnuniyet verici olup hissedarlarına % 8 in üstünde net temettü temin edebileceği anlaşılmaktadır. Mesaisini her gün biraz daha inkişaf ettirmeye çalıştığı ve halkın a'lâka ve emniyetini celbe muvaffak olduğu anlaşılan Vakıflar Bankasının şube ve ajans adedi halen 7 ye ulaşmıştır. Hulâsa; gerek Vakıflar Umum Müdürlüğünün ve gerek Vakıflar Bankasının gayelerinde dikkat ve hassasiyetle çalışmakta bulunduklarını ve Vakıflar Umum Müdürlüğünün varidatını artırmak için yeni binalar inşası ve bilhassa memleketin muhtelif köşelerindeki âbide ve camilerin geniş ölçüde tamir ve restorasyon işinde gösterdiği gayret ve faaliyetini takdire şayan gördüğümüzü arz ederiz. Gazianteb Mebusu Rize Mebusu İsparta Mebusu Ekrem Cenanı İzzet Akçal Tevfik Tığlı (S. Sayısı: 4)

22 _ Bütçe Encümeni mazbatası T. H. M. M. Bütçe, Encümeni Esas No: /7 Karar No: IH Yüksek.Reislice Vakıflar IImum Müdürlüğü 959 yılı bütçesi hakkında hazırlanan ve Yüksek Meclise arzı lera Vekilleri Heyetince kararlaştırılıp Başvekâletin!). XI. 958 tarihli ve 7-87/399 sayılı tezkeresiyle gönderilen kanını, lâyihası encümenimizi; havale edilmiş olmakla Başvekâlet Müsteşarı, Vakıflar Umum Müdürü ve Maliye Vekâleti mümessili hazır oldukları halde tetkik ve müzakere edildi. Umum Müdürlüğün 959 yılı bütçesini encümenimiz namına tetkik eden raportörler heyetinin hazırlamış oklukları rapor okunduktan ve Umum. Müdürlüğün faaliyeti ile ilgili mevzular üzerinde vâki sualler Hükümet mümessilleri tarafından cevaplandırıldıktan sonra lâyihanın birinci maddesine merbut masraf tertiplerini ihtiva eden (A/l) ve (A/) işaretli cetvellerin fa sil ve maddelerinin, tetkikine geçilmiştir. Masraf' tertiplerini ihtiva eden (A/l) işaretli cetvel yekûnu gecen yıla nispetle lira fazlasiyle ve yatırım kısmını teşkil eden (A/) işaretli cetvel, yekûnu ise yine 3, lira fazlasiyle lira olarak Hükümetçe tanzim ve teklif edilmiş bulunmaktadır. (A/l) işaretli cetvelde görülen fazlalığın hangi hizmetlere ait fasıl ve maddelere mevzu tahsisatlardan tahaşşüt ettiği lâyihanın esbabı raııcibesinde her fasıl ve madde hakkında ayrı ayrı arz ve izah edilmiştir. Yatırım kısmını teşkil eden (A/) işaretli cetvelde görülen fazlalığın da 7044 sayılı Kanunla onarımı Vakıflar Umum Müdürlüğüne devre- Uman eski eserlerin tamiri için geçen yıl bütçesine mevzu dört milyon liranın bu yıl liraya iblâğı ndan müte veli.idolduğı.ı anlaşılırı ıstı r. (A/l) ve (A/) işaretli cetvellerin fasıl ve maddeleri üzerinde yapılan müzakere esnasında. raportörlerimizin hazırladıkları raporda da belirtildiği üzere- gerek 958 yılında, tamirine girişilmiş ve gerek.959 vılında girişihvek işler miyarımda buiuuan eski: eserlerin dağınık bir halde ve bilhassa, kervansarayların şehir ve kasabaların kilometrelerce uzağında bulunması hasebiyle yapılacak tamiratın kontrolü için vasıta tedariki müşkülâtı karşısında iki adcd cip steyşinvagon mubayaası için (A/) işaretli cetvelin 75 ne i. taşıtlar satmalımı, karşılığı faslına ve (D) cetveline ilâve olunan 300 lira ücretli iki şoför kadrosu için (A/l) işaretli cetvelin 0 nci ücretler faslının nci vilâyetler hizmetlileri ücreti maddesine 0 50, Emekli Sandığına yapılacak ödemeler hakkındaki 09 ne/u faslın nci maddesine 550, nci maddesine 00, 309 nen taşıtlar faslının 3 nci vilâyetler taşıtları işletme masrafları maddesine.0 000, 3 nci vilâyetler taşıtları onarma masrafları maddesine 500 ve 4 nci hayrı ve sosyal hizmetler faslının 30 ucu çeşitli hayır şartları ve sosyal yardım masrafları maddesine liranın ilâvesi hakkında vâki teklifleri eııcümenimizce de yerinde görülerek kabul edilmiş ve bu suretle (A/) işaretli cetvel yekûnu eııcümenimizce ve (A/) işaretli cetvel yekûnu ise lira olarak tesbit ve kabul edilmiştir. Umum Müdürlüğün 959 yılı varidatını gös. teren (B) işaretli cetvel yekûnu 958 yılına nazaran lira fazlasiyle lira olarak Hükümetçe tahmin ve tesbit edilmiş bulunmakta olup, görülen fazlalığın mühim kısmı zeytinlikler işletmeleri hasılatı ve kira bedelinin 959 yılında bir milyon liradan fazla tahakkuk edeceği tahmin enilmiş ve Hazine yardım inin da artmış olmasından ileri geldiği görülmüştür. (A./l) ve (A/) işaretli cetvellerin muhtelif fasıl ve maddelerine yapılan ceman liranın karşılığını teşkil etmek üzere fazla tahakkuk edeceği tahmin edilmiş olan Türkiye Vakıflar Bankası temettüleri maddesine aynı miktarın ilâvesi eııcümenimizce uygun görülmüş ve lâyihanın ikinci maddesine merbut (B) işaretli S Savımı : 4