11.3. Delphi Tekniği (Delphi Technique) Ön Tehlike Analizi (Preliminary Hazard Analysis - PHA)

Transkript

1 İÇİNDEKİLER SUNUŞ... 9 G İR İŞ BÖLÜM: TEH LİK E VE RİSK KAVRAMLARI 1.1. Terminoloji Teknoloji ve Tehlike Kavramı Risk ve Belirsizlik Kavramı BÖLÜM: GÜVENLİK KÜLTÜRÜ 2.1. Teknoloji ve Güvenlik Kültürü Öğrenen Organizasyonlar BÖLÜM: RİSK DEĞERLENDİRME M ETODOLOJİLERİNİN DOĞUŞU 3.1. Tarihçe Emekleme D önem i Güvenilirlikle İlgili Doktrinlerin Oluşumu Olasılık Kuramlarının Oluşum u Nükleer Tesisler İçin Çalışmaların Artışı Tüm Endüstriler İçin Disiplinlerin Oluşturulması BÖLÜM: Ü LKEM İZDEKİ MEVZUAT 4.1. Risk Değerlendirme Yaptırma Yükümlülüğü Dokümantasyon Risk Değerlendirmesinin Yenilenmesi Risk Değerlendirmesi Ekibi Risk Değerlendirmesi Aşamaları Büyük Kaza Önleme Politika Belgesi veya Güvenlik Raporu Hazırlanması Gereken İşyerlerinde Risk Değerlendirmesi BÖLÜM: TEKNOLOJİK RİSK KAVRAMI 5.1. Kaza Modelleri ve Teknolojik Risk Arasındaki İlişki Kritik Sistemler ve Güvenilirlik Kavramı BÖLÜM: GÜVENİLİRLİK TEO RİSİ 6.1. Güvenilirlik MTTF, MTTR, MTBF ve Kullanılabilirlik... 65

2 11.3. Delphi Tekniği (Delphi Technique) Ön Tehlike Analizi (Preliminary Hazard Analysis - PHA) İş Güvenlik Analizi - JSA (Job Safety Analysis) Çeklisi Kullanılarak Birincil Risk Analizi -(Preliminary Risk Analysis (PRA) Using Checklists) Güvenlik Denetimi (Safety Audit) Risk Matrisleri (L Tipi Matrisler) Makine Risk Değerlendirme (Machine Risk Asessment) Makine Risk Değerlendirmesi Nasıl Yapılmalı? Makine Sınırlarının Tayini Tehlikenin Tanımlanması Risk Tahmini Makinenin Kategorisinin Bulunması Her Parçanın Tehlikeli Hata Yapma Ortalama Zamanı (Mean Time to Dangerous Failure of Each Channel - MTTFd) B10d den Hareketle, Komponentler (Parçalar) İçin MTTFd in Hesaplanması Hata Tespit Kapsamı (Diagnostic Coverage - D C ) Ortalama DC nin Tahmin Edilmesi Donanımın Güvenirliği Yoluyla Tehlikelere Maruz Kalmanın Sınırlanması Koruyucuların ve Güvenlik Tertibatlarının Seçimi Kontrol Önlemi

3 7. BÖLÜM: RİSK YÖNETİM KAVRAMI 7.1. Risk Yönetim Süreci...^ Yetki ve Sorumluluklar Risk Yönetim Prosesi (Risk Management Prosses -RMP ) Kimyasallarla Çalışmada Meslek Hastalığı Risk Yönetim Prosesi BÖLÜM: RİSK DEĞERLENDİRMESİ MEDOLOJİLERİNİN SEÇİM KRİTERLERİ 8.1. Kaynakların Kullanılabilirliği Belirsizliğin Niteliği ve Düzeyi Güçlük Düzeyi Kullanım Süresi Evreleri Boyunca Risk Değerlendirmesinin Uygulanması BÖLÜM: RİSK DEĞERLENDİRMESİ UYGULAMA ADIMLARI 9.1. Kapsamı Oluşturma (Tehlike Kaynaklan ve Tehlikelerin Tanımlanması) Risk Değerlendirmesi Risk Analizi Olasılık Tayini veya Hesaplaması Risk Değerleme (Kabul Edilebilirlik Kriterini Belirleme) Sonuç Analizi Risk Müdahalesi (Kontrol Önlemlerinin Belirlenm esi) Belgelendirme İzleme ve Gözden Geçirme (Güncelleme) BÖLÜM: RİSK DEĞERLENDİRME METODOLOJİLERİNİN SINIFLANDIRILM ASI BÖLÜM: RİSK DEĞERLENDİRME M ETODOLOJİLERİNİN İNCELENMESİ Beyin Fırtınası Tekniği (Brainstorming) Yapılandırılmış veya Yarı Yapılandırılmış Görüşmeler (Structured or semi-structured interviews)

4 Koruma Katmanları Analizi (Layers of Protection Analysis - LOPA) Karar Ağacı Analizi (Decision Tree Analysis) İnsan Güvenilirlik Değerlendirmesi (Human Reliability Assessment - HRA) Papyon Analizi (Bow - Tie Analysis) Kantitatif Risk Tahmini Güvenlik Fonksiyonlarının Karakteristikleri Güvenilirlik Merkezli Bakım (Reliability Centred Maintenance - RCM) Gizlilik Analizi (Sneak Analysis -SA) ve Gizlilik Devre Analizi (Sneak Circuit Analysis -SCI) Markov Analizi (Markov Analysis) Monte Carlo Simülasyonu (Monte Carlo Simulation) Bayes İstatistiği ve Bayes Ağları (Bayesian Statistics and Bayes Nets) Bayesgil Çıkarsama (Bayesian Inference) Bayes Ağları F-N Eğrileri (F-N Curves) Maliyet/Fayda Analizi (Cost/Benefit Analysis- CBA) Çok Kriterli Karar Analizi (Multi - Criteria Decision Analysis - MCDA) Risk Endeksleri (Risk Indices) Toksikolojik Risk Değerlendirme- Kimyasal Mauziyet Risk Değerlendirme (Toxicity Risk Assessment- Chemical Exposure Risk Assessment) BÖLÜM: PATLAYICI ORTAMLAR- ATEX DİREK TİFLERİ Patlayıcı Ortam Sınıflaması İle İlgili Standartlar ve Hukuki Düzenlemeler Patlayıcı Ortam Sınıflandırma ve Patlayıcı Ortam Risk Değerlendirmesi NEC 50, NFPA Kodlarına Göre Alan Sınıflandırması EN Patlayıcı Gaz Ortamlarında Tehlikelerin Sınıflandırılması

5 Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktalan (Hazard Analysis and Critical Control Points - HACCP) Olursa Ne Olur? (What If..? SWIFT Tekniği) Tehlike ve İşletilebilme Çalışması Metodolojisi (Hazard and Operability Studies- HAZOP) Tehlike Sınıflandırma ve Derecelendirme Güvenlik Ölçümleme Sistemi (SIS) - Güvenlik Bütünlük Derecesi (SİL) Risk Grafiği ile SIL; (IEC 61508) Kantitatif Analiz Kollektif Zorunlu Seçim... 94^ Kontrol Önlemleri Önerilmesi Aynı Prosedürün Prosesin Diğer Ekipmanlarına Uygulanması İş Etki Analizi (Business Impact Analysis -BIA) Kök Neden Analizi (Root Cause Analysis -RCA) Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis-FTA) Ağaç Yapısı ve Semboller FTA Diyagramının Yapılandırılması Kantitatif A naliz Güvenirlik ve Hata Olasılık Bağlantıları Boolean Matematiği... 95g Mantık Matematiğinde İşlem Basitleştirilmesi Azaltılmış Hata Ağacı- Mantık Eşiti Hata Ağacı Hata Modu ve Etkileri Analizi (Failure Mode and Effects Analysis- Failure Mode and Critically Effects Analysis- FMEA/FMECA) Neden - Sonuç Analizi (Cause-Consequence Analysis) Olay Ağacından Hata Ağacına Transformasyon Neden - Sonuç Analizi (Cause-Consequence Analysis) Neden ve Etki Analizi (Cause and Effect Analysis) Senaryo Analizi (Scenario Analysis)

6 12.5. TC31/W09 - Güvenlik Bütünlük Derecelendirme - SIL(Safety Integrity Level)... 3^ Yangın ve Patlama İndeksleri...3^ Dow F&EI ve Mond F&ETI... 3^ Temel Emniyet İndeksi (Inherent Safety Index -ISI) ve Entegre Temel Emniyet İndeksi (Integrated Inherent Safety Index -I2SI)... 3?g Çevre Sağlık ve Emniyet İndeksi - Environment Health &Safety Index (EHS)...3?9 13. BÖLÜM: BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN KONTROLÜ HAKKINDA YÖNETMELİK GEREĞİNCE RİSK DEĞERLENDİRMESİ M ETODOLOJİ: ARAMIŞ PROJESİ SEVESO III Direktifi...3^ ARAMIŞ Projesi Nedir?... 3^ SEVESO Kuruluşlarında Büyük Kaza Senaryolarının Tanımlanması... 39^ Büyük Çaplı Kaza Tehlikelerinin Tanımlanması (MIMAH) MIMAH m Adımları...39^ Ekipman Tipolojisi... 39^ Madde Tipolojisi... 39^ Tehlikeli Ekipmanın Seçimi Bow-Tie (Papyon) Yaklaşımı... 39g MIMAH Metodolojisi nde Matrislerin Kullanımı Hata Ağacının Oluşturulması Referans Kaza Senaryolarının Belirlenmesi Metodolojisi (MIRAS)...4O MIRAS ın Amaçları ve Temel Adımları Olay Ağaçlarında Geçiş Olasılıklarının Değerlendirilmesi Olay Ağacındaki Güvenlik Bariyerlerinin E tkileri Risk Şiddeti Değerlendirmesi ve Haritalandırınası Maruziyetlerin Değerlendirilmesi KAYNAKÇA.....