MERGEN TÝCARET - Ayhan Mergen, Çorlu

Transkript

1 Faydalý Bilgiler UYGUN JENERATÖRÜN SEÇÝMÝ JENERATÖRÜNÜZÜ HANGÝ AMAÇLA KULLANMAYI PLANLIYORSUNUZ? Jeneratörler bir çok farklý amaç için kullanýlabilir. Honda hemen hemen tüm kullanýcýlarýn ihtiyacýna uygun modeller sunmaktadýr. Honda jeneratörler ürettikleri yüksek kalitede gücün yanýsýra, son derece güvenilir ve kullanýmý rahat jeneratörlerdir. Kullaným alanlarý: *Evlerde, iþyerlerinde yedekleme veya ilave enerji ünitesi olarak *Dýþarýda elektrik kaynaðýnýn bulunmadýðý ortamlarda, kamp yaparken veya hobi amaçlý iþlerde *Teknelerde, yatlarda *Ýnþaatlarda elektrikli cihazlarýn çalýþtýrýlmasý ve gece çalýþmalarýnda aydýnlatma amaçlý olarak *Akü þarjý için *Seyyar satýcý, pazarcý vb. tezgahlarýnýnýn aydýnlatýlmasý NE KADAR SESSÝZ BÝR JENERATÖRE ÝHTÝYACINIZ VAR? Honda jeneratörler muadillerine oranla daha sessiz çalýþmalarýyla tanýnmaktadýrlar. Honda jeneratörler arasýnda farklý ses seviyelerine sahip modeller mevcut olup, kullanýcý ihtiyacý doðrultusunda bir çok farklý model arasýndan kendisine en uygun jeneratörü seçebilir. Örneðin kamp amaçlý kullaným için dünyanýn en sessiz jeneratörleri olan EU serisinden bir model tercih edilebilirken, inþaatlarda kullanmak üzere H serisi jeneratörler daha uygun bir seçim olabilir. JENERATÖRDEN BESLENECEK CÝHAZLARIN ÖZELLÝKLERÝ NELERDÝR? Günlük hayatýmýzda kullandýðýmýz bilgisayar, plazma TV, müzik setleri, DVD oynatýcýlar vb. elektronik ve hassas cihazlarýn sayýsý ve çeþidi her geçen gün artmaktadýr. Bu tip cihazlar sinüs formu düzgün, voltajýnda dalgalanma olmayan, temiz ve kaliteli enerjiye ihtiyaç duyarlar. Aksi taktirde cihazlar zarar görebilir ya da performanslarýnda düþüþ meydana gelebilir. Honda nýn invertör teknolojisine sahip EU serisi jeneratörleri neredeyse evlerde kullandýðýmýz elektriðe eþ, kaliteli ve düzgün elektrik üretirler. Bu nedenle elektronik ve hassas cihazlar için en uygun jeneratörlerdir. MARÞLI BÝR MODELE ÝHTÝYAÇ VAR MI? Honda motorlar, ipli (manuel) modelleri söz konusu olduðunda bile ilk çalýþtýrmadaki kolaylýklarýyla ünlüdür. Ancak Honda nýn birçok marþlý modeli de mevcuttur. Diðer taraftan istenildiðinde bu marþlý modeller otomatik çalýþan jeneratörlere de dönüþtürülebilmektedir. Böylelikle elektrik kesintisi meydana geldiðinde jeneratör kendiliðinden devreye girip kesinti sona erdiðinde yine kendiliðinden devreden çýkmaktadýr. KOLAY TAÞINABÝLÝRLÝK Tüm Honda jeneratörler portatif sýnýfta yer alan jeneratörler olmakla birlikte, nispeten daha fazla aðýrlýða sahip modellerde bir yerden baþka bir yere hareketi ve taþýmayý kolaylaþlaþtýrýcý tekerlek ve taþýma kolu seçenekleri bulunmaktadýr. Ayrýca 0,65 2 kva arasý çanta tipi modeller hafifliði ve taþýma kolu sayesinde rahatlýkla taþýnabilir. Tüm bu seçenekleri dikkate alarak sizin için en uygun jeneratörü belirleyebilirsiniz. NE KADARLIK BÝR GÜCE ÝHTÝYACINIZ VAR? Cevaplanmasý gereken en önemli sorulardan bir tanesidir. Jeneratörler, evlerde kullandýðýmýz elektriðe çok benzer bir þekilde AC (alternatif akým) üretirler. Ancak þebekeden gelen enerji ile evinizde elektrikli tüm cihazlarýnýzý çalýþtýrabilirken, portatif bir jeneratör ile motor gücüne baðlý olarak sýnýrlý sayýda cihazýnýzý çalýþtýrabilirsiniz. Bir jeneratörün ürettiði güç kva cinsinden ifade edilir. (1000 VA= 1 kva) (VA=Volt x Amper)

2 Maksimum ve sürekli çalýþma gücü Jeneratörlerde iki farklý güçten söz edilir. Maksimum çalýþma gücü jeneratörün ilk çalýþtýrýlmasýndan itibaren dakika içinde ürettiði güçtür. Bu güç daha sonra makinenin rejime girmesi, motorun ve alternatörün ýsýnmasý ile verimliliklerinin azalmasý sonucu düþer, bu da sürekli çalýþma gücüdür. Sürekli çalýþma gücü, maksimum çalýþma gücünün yaklaþýk %90 ý seviyesindedir. Jeneratör ile ilgili bütün hesaplamalarda sürekli çalýþma gücünün dikkate alýnmasý en güvenilir yöntemdir. Örneðin; 2500 VA lýk bir jeneratör maksimum 2500 VA üretir. Bu, jeneratörün maksimum güçte 100 lük ampullerden 25 adet yakabileceði anlamýna gelir. Ancak bu jeneratörün sürekli çalýþma gücü yaklaþýk 2200VA olacaðýndan, sürekli çalýþmada ancak 22 adet ampul yakabilir. Not: Jeneratörler kesinlikle 20 dakikadan daha uzun bir süre maksimum çalýþma gücünde çalýþtýrýlmamalýdýr. Güç ihtiyacýný belirlemek için ayný anda çalýþmasý gereken cihazlarý ve bunlarýn kalkýþ (demaraj) anýndaki (ilk çalýþmada) ihtiyaç duyduklarý yükü belirlemek gerekir. Güç ihtiyacýnda öncelikle evlerdeki hidrofor veya þantiyelerdeki hava kompresörü gibi ilk çalýþtýklarýnda normal çalýþmalarýna oranla 3-4 kat daha fazla güç çeken cihazlarý tespit etmek gerekir. Bu tip genellikle elektrik motoru ile çalýþan cihazlar güç tespitinde belirleyici olacaktýr. Unutmamak gerekir ki, portatif jeneratörler genellikle belirli süreler için elektrik ihtiyacýný karþýlamakta kullanýlýrlar. Dolayýsý ile bu süre içinde kullanýlmasý zorunlu olan cihazlar güç ihtiyacýnýn tespitinde dikkate alýnmalýdýr. Her zaman için tespit edilen güç ihtiyacýndan %15-20 daha fazla güce sahip bir jeneratör seçilmelidir. Gerek güç tespitinde yapýlabilecek hatalarý telafi etmek, gerekse ileri dönemde oluþabilecek yeni ihtiyaçlarý göz önünde bulundurarak böyle bir tercih yapmak doðru olacaktýr. Yük tipleri Yük, jeneratöre baðlý çeþitli cihazlar tarafýndan jeneratörden çekilen güç için yapýlan genel tanýmlamadýr. Sonuçta jeneratöre baðlanan her cihaz jeneratöre ilave bir yük getirir. Aktif yükler: Ampul, fýrýn, müzik seti vb. genelde bir elektrik motoru ile çalýþmayan ve etiketlerinde belirtilen deðerler kadar güç çeken cihazlardýr. Örneðin; 100 lük bir ampulün 100 Watt, 2000 lik bir ýsýtýcýnýn 2000 Watt güç çekmesi gibi.. Aktif yüklerin hesaplanmasý oldukça kolaydýr. 10 adet 100 lük ampulünüz var ise ihtiyacýnýz olan güç 1 kw lýk bir jeneratördür. Reaktif yükler: Buzdolabý, klima,çamaþýr makinesi, kompresör gibi genellikle elektrik motoru ile çalýþan ve demaraj akýmý çeken cihazlardýr. Bu cihazlar ilk devreye giriþte (ilk çalýþmada) ve sürekli çalýþmada (normal çalýþmada) olmak üzere 2 farklý güç çekerler. En fazla gücü ilk çalýþmalarýnda çekerler. Bu güç yaklaþýk olarak sürekli çalýþma gücünün 3-4 katýna kadar çýkabilir. Örneðin; bir buzdolabý normal çalýþmasýnda 400 Watt güç çekerken ilk çalýþmasýnda bu güç 1200 Watt a kadar çýkabilir. Reaktif yükler sözkonusu olduðunda güç tespiti için en garantili yöntem, vasýflý bir elektrikçinin pensampermetre cihazý kullanarak bu cihazlarýn çektikleri demaraj akýmlarýný (ilk çalýþmada çektikleri güç) ölçmesidir. Diðer bir yöntem ise bilgi etiketlerinin okunmasýdýr. Bütün elektrik motorlarýnýn gövdelerinde motorun gücü (hp), voltaj (V), akým (A), faz (trifaze/monofaze) vb. bilgileri içeren bir etiket bulunur. Bu etiketler üzerinde bazen motorun ilk çalýþtýrma için ihtiyaç duyduðu akým (A) bilgisini içeren bir yük kodu yer alýr. Bir harfe karþýlýk gelen bu kod, motorun kalkýþ anýnda beygir gücü (BG = HP) baþýna karþýlýk ihtiyaç duyduðu akýmý temsil eder. Yük kodu tablosu aþaðýda verilmiþtir. Yük kodu Amper/ 1 BG Yük kodu Amper/ 1 hp A 26.0 L 83.3 B 29.5 M 93.3 C 33.3 N D 37.4 P E 41.6 R 133.3

3 F 46.6 S G 52.4 T H 59.0 U J 66.6 V > Örneðin; elektrik motorumuzun üzerindeki kodun L olduðunu ve motorumuzun gücünün de 1/3 BG olduðunu varsayalým. Bu durumda motorumuzun ilk çalýþtýrmada çekeceði güç 1/3 X 84 A = 28 A olacaktýr. Bazý cihazlarýn çektikleri güçler yaklaþýk olarak aþaðýdaki tabloda verilmiþtir. Ev aletleri Çalýþma sýrasýndaki ihtiyaç Ýlk çalýþma için gerekli ilave ihtiyaç Kahve makinesi Bulaþýk makinesi Elektrikli fritöz Elektrikli fýrýn Elektrikli ýzgara Mikrodalga fýrýn (625 W) Ekmek kýzartma makinesi Buzdolabý Çamaþýr makinesi Ütü Çamaþýr kurutma makinesi Kat kaloriferi Kat hidroforu Mikser Blender Mutfak robotu Ekmek yapma makinesi Saç kurutma makinesi Video CD Player 85 0 DVD player 80 0 Su ýsýtýcýsý Pencere faný Aydýnlatma Ampul üzerindeki deðer 0 Elektrikli battaniye Radyo Televizyon Nem alýcý Klima ( BTU) Ýþ aletleri Çalýþma sýrasýndaki ihtiyaç Ýlk çalýþma için gerekli ilave ihtiyaç Hava kompresörü (1 BG) Hava kompresörü (1/2 BG) El matkabý (1/2 inch) Yüksek basýnçlý yýkama makinesi (1 BG) Döner testere Zincirli testere (2 BG) Tarým Çalýþma sýrasýndaki ihtiyaç Ýlk çalýþma için gerekli ilave ihtiyaç

4 ekipmanlarý Süt soðutucu Süt saðma makinesi Portatif mazotlu ýsýtýcý BTU Akü þarj cihazý (15A) Elektrikli kaynak makinesi (200A) Bilgisayar Çalýþma sýrasýndaki ihtiyaç Ýlk çalýþma için gerekli ilave ihtiyaç Masaüstü Dizüstü Monitör Faks makinesi Yazýcý Tarayýcý Not: Yukarýda belirtilen deðerler tahminidir. Cihazýnýzýn gerçek güç ihtiyacý yukarýda listelenenden farklýlýk gösterebilir. Cihazýnýzýn üzerindeki etiketi kontrol edin. MONOFAZE / TRÝFAZE JENERATÖRLER Jeneratörden beslenecek cihazlar arasýnda bir veya daha fazla sayýda trifaze cihaz var ise, jeneratör de trifaze olmalýdýr. Trifaze jeneratörlerde monofaze yüklerin 3 faza da eþit olarak daðýtýlmasý ve bu esasa uygun olarak jeneratörün kullanýlmasý zorunluluðu, bu jeneratörlerin monofaze jeneratörlere oranla daha hassas ve dikkatli kullanýmýný gerektirmektedir. Diðer taraftan tesisatýn trifaze olmasý jeneratörün de trifaze olmasýný gerektirmez. Eðer jeneratörden beslenecek cihazlarýn tamamý monofaze ise, tesisat trifaze olmasýna raðmen sistemde yapýlacak gerekli uyarlamalar ile monofaze bir jeneratör kullanýlabilir. JENERATÖRÜN KULLANIMI VE GÜVENLÝK JENERATÖR MONTAJI Jeneratörün güvenli bir þekilde kullanýmýnda ilk adým doðru montajdýr. Baþtan hatalý yapýlan montajlar, ileride jeneratörden beklenen verimin alýnamamasý bunun da ötesinde hayati tehlikeye varacak sonuçlar doðurabilir. Jeneratörün yerleþtirileceði yerin belirlenmesi Portatif benzinli jeneratörlerde nadiren su soðutmalý motorlar da kullanýlmakla beraber çok büyük oranda hava soðutmalý motorlar kullanýlmaktadýr. Dolayýsý ile jeneratörün iki ana parçasý olan benzinli motor ve alternatörün soðutma sistemleri hava sirkülasyonu yoluyla olmaktadýr. Bu durumda jeneratörün verimli bir þekilde çalýþabilmesi, performansýnda düþüþ olmamasý ve ciddi hasarlarýn meydana gelmemesi için, jeneratörün çalýþtýðý ortamdaki hava sirkülasyonunun çok iyi saðlanmasý gerekir. Bunun için asgari koþullarda jeneratörün her yönden en az 1 metre açýk olmasýna dikkat edilmelidir. Ayrýca jeneratörün bulunduðu zeminin ýslak olmamasý da önemlidir. Egzoz gazýnýn ortam dýþýna atýlmasý Jeneratör egzozundan çýkan gazlar mutlaka jeneratörün bulunduðu kapalý ortamýn dýþýna atýlmalýdýr. Aksi taktirde bu gazlar hava sirkülasyonu ile soðuyan motorun hava filtresi tarafýndan tekrar emilecek

5 ve jeneratörde ciddi hasarlar meydana gelmesine neden olacaktýr. Egzoz gazlarýnýn zehirli olduðu, solunmasý halinde insanlar ve hayvanlarý öldürebileceði unutulmamalýdýr. Jeneratör için ayrý bir elektrik tesisatýnýn çekilmesi Jeneratörler kendi baþlarýna baðýmsýz birer enerji kaynaðýdýr. Jeneratörlerin sabit bir yedekleme ünitesi olarak kullanýlacaðý ev veya iþ yerlerinde, jeneratör için ayrý bir elektrik tesisatýnýn çekilmesi gerekir. Ayrýca jeneratörün besleyeceði devrelerin baþtan planlanarak belirlenmesi ve elektrik panosu içinde buna uygun olarak ayýrýmýnýn yapýlmasý gerekir. Böylelikle jeneratör kullanýldýðýnda evdeki hangi cihazlarýn jeneratörden besleneceði önceden tespit edilmiþ ve sýnýrlandýrýlmýþ olur. Bu da jeneratörden kapasitesinin üzerinde yük çekilmesi ihtimalini azaltarak güvenli bir kullaným saðlar. Ayrýca trifaze jeneratörlerde mutlaka 3 fazdan da eþit miktarlarda yük çekilmesini saðlayacak uyarlamalar elektrik panosu içinde yapýlmalýdýr. Kutup deðiþtirici þalter kullanýmý: Kutup deðiþtirici þalter, jeneratörün üretmiþ olduðu elektrik ile þehir þebeke elektriðinin birbiri ile çakýþmasýný önlemek amacý ile kullanýlýr. Jeneratörün kullanýlacaðý durumlarda þalter üzerindeki anahtar buna uygun konuma getirilerek, daha önce elektrik panosu içinde ayýrýmý yapýlan devrelere elektrik verilir. Þehir elektriðinin kullanýlacaðý durumlarda da þalter üzerindeki anahtar buna uygun konuma getirilerek tüm devrelere elektrik verilmesi saðlanýr. Böylelikle iki ayrý elektrik kaynaðýnýn birbirleri ile baðlantýsý kesilir ve þehir elektriðinin jeneratöre verebileceði hasarlar önlenmiþ olur. Kutup deðiþtirici þalter manuel jeneratörlerde kullanýlan bir sistemdir. Otomatik jeneratörlerde ise jeneratör ile birlikte verilen otomatik transfer panolarý ayný iþlevi görmektedir. Not: Jeneratör montajý ile ilgili tüm iþlemlerin yetkili servisler tarafýndan yapýlmasý gerekmektedir. JENERATÖR KULLANIMINDA DÝKKAT EDÝLMESÝ GEREKEN HUSUSLAR Günümüzde pek çok ev ve iþyeri sahibi çeþitli amaçlarla jeneratör sahibi olmaktadýrlar. Jeneratörler günümüzde en baðýmlý olduðumuz þeyi, elektriði bize saðladýðý için hayatýmýzý büyük ölçüde kolaylaþtýrýrlar. Ancak kolaylýðýn sýkýntýya dönüþmemesi, hatta insan hayatýný tehlikeye düþürmemesi için kullanýcýlarýn bazý gereken önemli konulara dikkat etmesi gerekmektedir. Jeneratör satýn almadan önce mutlaka güç tespiti yaptýrýn Jeneratörünüzü çalýþtýrmadan önce yakýt seviyesini kontrol edin *Honda motorlar kurþunsuz benzin ile çalýþma esasýna göre dizayn edilmiþlerdir. Pompa oktaný 86 ve daha yüksek kurþunsuz benzin kullanmaya özen gösterin. Bu; supap, alev tutucu, susturucu ve buji gibi parçalarda tortu birikmesini önleyecektir. *Uzun süre beklemiþ ve kirli benzin kullanmayýn. *Honda nýn ürettiði tüm motorlar 4-zamanlýdýr. 2-zamanlý motorlarda olduðu gibi benzine yað karýþtýrýlmaz. *Yakýt deposunun kirlenmesi ya da içine su girmesini önleyin. *Yakýt ikmali yaparken motorun çalýþmýyor olduðundan ve bulunduðunuz ortamýn havalandýrmasýnýn yeterli olduðundan emin olun. Benzin belirli koþullarda aþýrý derecede yanýcý ve patlayýcý olabilir. *Depoyu taþacak þekilde doldurmayýn. Eðer taþtýysa, depo çevresindeki benzinin iyice temizlendiðinden emin olmadan jeneratörü çalýþtýrmayýn. Yað seviyesi ve hava filtresini kontrol edin. Jeneratörünüzü evinizi/ofisinizin içinde ya da kapalý ortamlarda kesinlikle çalýþtýrmayýn. *Jeneratör egzozundan çýkan gaz zehirli olup insan saðlýðý için tehlikelidir. Jeneratörünüzün fiþini doðrudan evdeki prizlere kesinlikle takmayýn. Böyle bir durumda jeneratör þehir elektriði ile doðrudan karþý karþýya kalýr ve bu farklý yapýlardaki fazlar kýsa devre yaparak hem jeneratöre hem de çevresindeki insanlara ciddi zararlar verebilir.

6 Jeneratörünüzü parlayýcý ve yanýcý maddeler ile ocak, fýrýn, ýsýtýcý gibi cihazlardan uzak tutun. Elinizde sigara veya diðer yanan maddelerle ile jeneratöre yaklaþmayýn. Jeneratör çalýþýrken motor, egzoz vb. sýcak aksamlara dokunmayýn. Kullanma ve bakým el kitabýnda belirtilen periyodik bakým talimatlarýna mutlaka uyun. Jeneratörünüzü, elektrik kesintisi olmasa bile en az ayda bir kere dakika çalýþtýrýn. Bu sayede yaðýn motor içinde dolaþarak yaðlama yapmasý, karbüratöre temiz hava ve yakýtýn girmesi ve akünün þarj olmasý saðlanýr. Bunlarýn hepsi, jeneratöre gerçekten ihtiyaç duyduðunuzda sorunsuz bir þekilde çalýþmasýna yardýmcý olur. Jeneratörünüze yakýn bir yerde mutlaka bir yangýn söndürücü bulundurun. Jeneratörünüzü ve varsa harici yakýt deponuzu çocuklarýn ulaþamayacaðý ortamlarda bulundurun. Uzatma kablolarýný düzenli olarak kontrol edin. Yýpranmýþ, eskimiþ kablolarý mutlaka deðiþtirin. Jeneratör ile ilgili bir problem olduðunda mutlaka yetkili servislere baþvurun. Kendiniz problemi gidermeye çalýþmayýn. JENERATÖRÜN TAÞINMASI VE DEPOLANMASI Jeneratörünüzü bir yerden diðerine taþýrken veya depolarken, yakýt musluðunu kapalý (OFF) konuma getirmeyi unutmayýn. Aksi takdirde benzin karterin içine sýzýp motor yaðýna karýþabilir ve yaðýn yaðlama özelliðini kaybetmesine dolayýsý ile motorun zarar görmesine neden olabilir. Jeneratörü 2 aydan fazla kullanmayacaksanýz, yakýtý tamamen boþaltýn.