12-B. Edebî Bilgiler (Şiir Bilgisi) TEST. 1. Şimdi bomboş sebilden serviler bir şey sorar Bu dizede görülen edebî sanat aşağıdakilerin hangisinde

Transkript

1 12-B T TEST 1 Edebî Bilgiler (Şiir Bilgisi) 1. Şimdi bomboş sebilden serviler bir şey sorar Bu dizede görülen edebî sanat aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Her mevsimi böyledir bu semtin Pek ilgisi yok geçen zamanla B) Geniş siyah gölgesi hayatımı kaplayan Tepemde kanat germiş bir kartaldır yalnızlık C) Kum, yaldızlı giysiler içinde meşhur güzel Ay öper eğilerek çölün yanaklarını D) Her şeyin geliş saatidir akşam Mahallede ömürler akşamüstü başlar E) Âşığım, ustayım ama ne çare Sana layık şiiri yazamıyorum 4. Derya coşar, inci saçar kenara Aşk ehli dayanır ateşe kora Bülbüller gül için giymişler kara Seherler uyanır bülbül zârından Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 11 li hece ölçüsüyle yazılmıştır B) Redif ve kafiye vardır. C) Kişileştirme sanatı yapılmıştır. D) Koşma türünün özelliklerini göstermektedir. E) Düz uyak düzeniyle oluşturulmuştur. 2. Kuş tüyü döşekte yattın, uzandın Haftada bir çeşit giydin, özendin Aferin aklına, sen mi kazandın Şu mülkü, tarlayı sana kim verdi Bu dörtlük aşağıdaki şiir türlerinden hangisine örnek olabilir? A) Lirik şiir B) Satirik şiir C) Didaktik şiir D) Epik şiir E) Dramatik şiir 3. Sesinde ne var biliyor musun Ev dağınıklığı var İkide bir elini başına götürüp Rüzgârda dağılan yalnızlığını Düzeltiyorsun Sesinde ne var biliyor musun Söylemediğin sözcükler var Küçücük şeyler belki Ama günün bu saatinde Anıt gibi dururlar Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 5. Aşağıdaki ikili dizelerden hangisi hece ölçüsü ile yazılmış olamaz? A) Ürküp uzak durma cancağızım Sanma ki hâlâ yaramazım B) Ve birden kalbe çırpınışlar veren hatıra Çekmede beni saadet dolu dünyalara C) Olsamdı ben sema, olsandı sen hava Alsamdı ben seni dem dem, nefes nefes D) Payın sadası gelse de sen hiç gelmesen Ben beklerim kıyameti vuslat istemem E) Bir kasedir alev dolu gönlüm yana yana Ben ta senin yanında dahi hasretim sana 6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif yoktur? A) Gittikçe uzaklaşan bu sesi duya duya Yavaşça dalacağım o kalkılmaz uykuya B) Ey şimdi kara haber gibi bana yaklaşan Sonra saadet olup yanımdan uzaklaşan C) Bir gün sönük göğsüme düştüğü vakit başım Benden ayrılıyormuş gibi bir can yoldaşım D) Bu sesler dokunuyor en ağrıyan yerime Bir eski çıban gibi işliyor içerime E) Güzellikleri alır satarım, gelişim bu Güzel tellalıyım ben, alan var mı, neşem bu A) İmgesel bir anlatım tercih edilmiştir. B) Sözcük tekrarlarıyla ahenk oluşturulmaya çalışılmıştır. C) Cumhuriyet Dönemi şiir geleneğiyle yazılmıştır. D) Yazıldığı dönemle ilgili bilgiler içermektedir. E) Serbest ölçüyle yazılmıştır. Î

2 TEST 1 T 12-B Edebî Bilgiler (Şiir Bilgisi) 7. I. İnsanı insan diye hep sevmişim, hep severim Ve onu tanrılara karşı bile överim II. Ey sarışın kahkaha yeşil bakışlı ölüm Aynaları sömüren binbir nakışlı ölüm III. Bir ilham istiyorum, bir gün vahye erecek Bir çift göz istiyorum, can evimi görecek IV. Aşk ile gerçek eden her masalı Yandıkça daha gür yeşeren çalı V. Yatağının açılmış kollarına koş çabuk Ey her akşam mağlup olan çocuk Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangilerinde zengin uyak vardır? A) I. ve III. B) II. ve III. C) II. ve IV. D) III. ve V. E) IV. ve V. 10. Ah vur ataşı gavur, sinem ko yansın Arkadaşlar uykulardan uyansın Bu dizelerde kullanılan uyak türü aşağıdakilerden hangisinde vardır? A) Bağrıma basarım taşlar Akıttın gözümden yaşlar B) Attın gurbet ellere Bıraktın yad ellere C) İçmiş aşk şarabını Atmış dünya gamını D) Evlerinin önü söğüt Atalardan almış öğüt E) Gah eserim yeller gibi Gah tozarım yollar gibi 8. Git bu mevsimde gurup vakti Cihangir den bak Bir zaman kendini karşındaki rüyaya bırak Bu iki dizelerden hareketle şiirin bütünüyle ilgili özelliklerinden hangisi kesin olarak saptanabilir? A) Yazıldığı dönem B) Nazım biçimi C) Kafiye düzeni D) Nazım birimi E) Ölçüsü 9. Bir kar ülkesidir alabildiğine ıssız Sessizliğin donarak katılaştığı Bu dizeler aşağıdakilerin hangisiyle tamamlanırsa şiirin uyak örgüsü sarma uyak olur? A) Seni böylesine yalnız Bırakıp gidenlerin toplandığı B) Mermer, ölülerin o sert yastığı Ak bir gölge gibi durur kımıltısız C) Her şey burada zamansız Yalnızlığın bir an durakladığı D) Korku herkesten yenilgisiz Hükmünü sürer kimsesiz E) Bu etrafa çığlık saçan borazanı Tık bir yere, kapat kapıyı 11. Gönlümüz şahin gibi hız alır fırtınada Dağlar bile devrilir değince bir kanada Yok, şu gözün lüzumu benim gibi sana da Ben bakmadan görürüm, sen görmeden bakarsın Bu dizelerde aşağıdaki edebî sanatlardan hangileri vardır? A) Tezat cinas B) İstifham teşhis C) İstiare tezat D) Teşbih mübalağa E) Mübalağa kinaye 12. Seni seven âşık neylesin malı Yumdukça gözünden döker mercanı Burnu fındık, ağzı kahve fincanı Şeker mi, şerbet mi, bal Acem kızı Bu dizelerde aşağıdaki edebî sanatlardan hangileri vardır? A) İstiare teşbih B) Teşhis mübalağa C) Kinaye telmih D) Hüsnütalil teşbih E) İstifham mecazımürsel Adı :... Soyadı : Sınıf :... NO :... Puan :...

3 12-B T TEST 2 Edebî Bilgiler (Şiir Bilgisi) 1. Yıllarca gezdirdim hoyrat başımı Aradım bir ömür arkadaşımı Ölsem dikecek yok mezar taşımı Hâlime ben bile hayret ederim Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 6+5 duraklı 11 li hece ölçüsüyle yazılmıştır. B) Ek hâlinde redif vardır. C) Yalnızlık teması işlenmiştir. D) Divan şiiri geleneğiyle yazılmıştır. E) Kafiye düzeni aaab şeklindedir. 4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde cinaslı uyak kullanılmıştır? A) Gönül feryadını aşıp taşırma Muhannete uyma yolun şaşırma B) Ana yok, baba yok, kardeş uzakta Başın ele bağlı ayak tuzakta C) Selam verdim, almaz oldun Kadir kıymet bilmez oldun D) Ne başta dert ne gönülde hasret olsun Ne zengin, fakir ne sen ben farkı olsun E) Onlardı en ziyade ağlayan için için Bu hâli nihayete erdirebilmek için 2. Sohbet etme kötü ile Güreş etme katı ile Gitme hırsın atı ile Sakın hileden, tuzaktan Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır? A) Epik şiir B) Didaktik şiir C) Lirik şiir D) Pastoral şiir E) Satirik şiir 3. Akşamı getiren sesleri dinle Dinle de gönlümü alıver gitsin Yukarıdaki dizelerle, I. dalıver gitsin II. kor gözlerinle III. yaşlı gözlerime IV. saçlarımdan tutup sözlerinin tümü kullanılarak çapraz uyak düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse numaralanmış ifadelerden hangisi son iki dizeyi oluşturur? 5. Layık mıdır âşığını yorması Yüzüne dökülmüş altın sırması Ağzında dişleri inci tanesi Gam mıdır yoluna bir can vermesi Beni Mecnun etti kaşı güzelin Bu dizelerde aşağıdaki edebî sanatlardan hangisi yoktur? A) İstiare B) Teşbih C) Tevriye D) İstifham E) Telmih 6. Her şey yerli yerinde havuz başında servi Bir dolap gıcırdıyor uzaklarda durmadan Eşya aksetmiş gibi tılsımlı bir uykudan Sarmaşıklar ve böcek sesleri sarmış evi Bu dörtlükle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Sade bir dil kullanılmıştır. B) Yarım uyak kullanılmıştır. C) s ve ş seslerine dayalı bir aliterasyon görülür. D) Sarma uyak kullanılmıştır. E) 14 lü hece ölçüsüyle söylenmiştir. A) I. - III. B) II. - III. II. - IV. IV. - I. C) III. - I. D) IV. - I. IV. - II II. - III. E) IV. - II III. - I. Î

4 TEST 2 T 12-B Edebî Bilgiler (Şiir Bilgisi) 7. Bursa dan gelen yeşil bu denizi boyadı gökten sonra Ve trenler şifreli düdükleriyle trajedileri perdelerken Dönüp bir köşeden ötede kaybolurken Ben kayalarını denizin ahenkleştirdiği kıyılarda Gerçeği kovaladım hayal meyal görünen kelimeler arkasında Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Serbest ölçüyle yazılmıştır. B) Ahenk ögelerinden yararlanılmıştır. C) Alışılmamış bağdaştırmalar kullanılmıştır. D) Yalın, açık ve anlaşılır bir dille yazılmıştır. E) Anlamın bir dizede tamamlanması geleneğine dikkat edilmemiştir. 10. I. Şiiri oluşturan dizelerin hece sayısının denkliğine dayanan ölçüye hece ölçüsü denir. II. Toplum yaşamındaki düzensizlikleri, aksaklıkları, yanlışlıkları alaylı bir dille anlatan şiirler satirik şiir olarak adlandırılır. III. Dize sonlarında bulunan; yazılışları, okunuşları ve görevleri aynı olan ek ya da sözcüklere kafiye (uyak) denir. IV. Dizelerin ortasında yapılan uyağa iç uyak denir. V. Şiirde aynı ünsüz harfin tekrar edilmesi aliterasyon, ünlü harfin tekrar edilmesi asonans tır. Numaralanmış cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır? 8. Ellerde dolaşan kadehler gibi Yıllarca boşaldın, doldun ey gönül Bu dizelerde görülen edebî sanata aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Şarkın bu sevimli güzel köyünün Cenneti andıran bir akşamıydı B) Sordum ki bu kimdir, gülümsediler Eşinden ayrılan bir kız dediler C) Gezerken bu yolda ben akşamları Ruhuma cihanın dolar gamları D) Ne ölüm korkutur bizi ne hicran Kalbimiz olmasın yalnız ayrılan E) Gölgeler çökerek kararınca su Yayılır bir serin toprak kokusu 9. (I) Aruz ölçüsü Arapların bulduğu, onlardan Farslara geçen Türklerin de Farslardan alıp kullandığı ölçüdür. (II) Aruz, dizelerin hece sayısını değil, hecelerin uzunluk ve kısalık değerlerini esas alır. (III) Açık ve kapalı hecelerle oluşturulan aruz kalıplarında dizelerin bölündüğü parçalara tef ile veya cüz denir. (IV) Aruz kalıbına uymayan uzun heceyi kısa okumaya imale denir. (V) Ulama ise kapalı hecenin, kendinden sonra gelen ünlü ile başlayan hece dolayısıyla açık hâle gelmesidir. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır? 11. Kâh susar kâh çırpınır kâh ürperir kâh çağlar Su, eşyayı kemiren küfe ve pasa ağlar Bu dizelerde aşağıdaki sanatlardan hangisi yoktur? A) Tekrir B) Nida C) Kişileştirme D) İstiare E) Asonans 12. Orda bir güzel var, çatılmış kaşı Ak alnına kara çatkı bağlarmış Gül bahçelerinde baykuşlar öter Şu viranelikler eski bağlarmış Bu dizelerde aşağıdaki edebî sanatlardan hangileri vardır? A) Cinas tevriye B) İstifham kinaye C) İstiare tezat D) Mübalağa teşhis E) Tezat cinas Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

5 12-B T TEST 3 Düzyazı Türleri 1. Gönlümüzün güzelliği sevgi ise beynimizin güzelliği de düşünebilme yeteneğimizdir. O yeteneği her an, her dakika kullanalım. Unutmayalım ki düşünen insan, özgür insandır. Kişi düşünebiliyorsa pek çok sorununu çözümleyecek, pek çok şeyi bilecektir. Herkesi dinleyin. Annenizi, babanızı, arkadaşlarınızı dinleyin. Sonra da düşünün ve sorular sorun. Neden? Nasıl? Nerede? Sonra da oturup kararlarınızı kendiniz alın. Kararları yalnız aldığınız zaman, eziyetler de güçlükler de sonuç da bütünüyle size aittir artık. Karar alırken sorumluluk almayı da bilin. İşte bu, büyümek ve olgunlaşmaktır; özgür insan olma yolunda atılan ilk adımdır. Bu parça aşağıdaki düzyazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Röportaj B) Makale C) Otobiyografi D) Anı E) Deneme 2. Babamın dostları içinde çocukların en sevdiği yüz onun, millî şairin, yüzüydü. İstanbul da Serencebey yokuşundaki evi çocukluğumdan kalan en aydınlık kareler arasındadır. Evine gittiğimiz zaman sıralanır, elini öperdik. Biraz kalın ve daima ıslak dudaklarının temasını yanaklarımda, alnımda hâlâ duyuyorum. Şiirlerini okumasını isterdik. Zaten o da bunu bizden beklerdi. Derhal gözlüğünü itinayla takar, cebinden çıkardığı kâğıtlardan yeni şiirlerini sanki büyük bir topluluk karşısında bulunuyormuş gibi heyecanla, ciddiyetle okurdu. Birkaç şiiri vardı ki onları okurken biz çocuklar ağlayacak hâle gelirdik. Bu parça aşağıdaki düzyazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Biyografi B) Deneme C) Otobiyografi D) Anı E) Röportaj 4. I. Bir geççeğin inceleme, araştırma, gezip görme yoluyla belgelere de başvurularak yansıtıldığı yazı türüdür. II. Özgürce seçilen bir konuda okuyucuyu sıkmadan, konuşma havasında yazılan yazı türüdür. III. Bir sanat yapıtını ya da kişiyi olumlu ve olumsuz yönleriyle değerlendiren yazı türüdür. IV. Bir kişinin ya da grubun gezip gördüğü yerleri, orayla ilgili izlenim ve tespitlerini anlattığı yazı türüdür. Numaralanmış açıklamalarda, aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden söz edilmemiştir? A) Eleştiri B) Söyleşi C) Makale D) Röportaj E) Gezi yazısı 5. İnsanın ya da insan topluluklarının başlarından geçmiş ya da geçmesi muhtemel olan sosyal, siyasi, psikolojik, ekonomik, askerî vb. olayların belli bir sisteme bağlı olarak anlatıldığı hacimli, olay anlatımına dayalı metinlere ---- denir ise bu türden, şahıs kadrosunun az olması, geniş hacimli olmaması ve genellikle tek bir olay etrafında gelişmesi yönleriyle ayrılır. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir? A) Roman Hikâye B) Hikâye Roman C) Makale Fıkra D) Biyografi Otobiyografi E) Roman Tiyatro 3. Aşağıdakilerden hangisi fıkra (köşe yazısı) türünün özelliklerinden biri değildir? A) Bu yazılar kalıcı, uzun ömürlü olma niteliğine sahip değildir. B) Daha çok bireysel, felsefi ve içe dönük sorunlar üzerine yazılan yazılardır. C) Türk edebiyatına gazete ile birlikte gelen bir türdür. D) Güncel konular üzerine yazılan yazıları kapsayan bir türdür. E) Fıkra yazarı, öne sürdüğü görüşleri kanıtlayıcı bilgilerle desteklemek zorunda değildir. 6. Bilindiği gibi ülkemizin büyük bir bölümünde kurak ve yarı kurak iklim egemendir. Tarımsal üretimimiz ise önemli ölçüde hava koşullarına bağlıdır. Örneğin 1973 yılında kuraklık nedeniyle yalnız tahıl ürünlerindeki kayıp yaklaşık 2,5 milyon ton civarında olmuştur. Bu durumda sulama, olağan yağışlarla karşılanamayan su gereksinimini sağlamada, bitkisel üretimin artırılmasında önemli bir etken olmaktadır. Bu parça aşağıdaki düzyazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Makale B) Röportaj C) Fıkra D) Eleştiri E) Deneme Î

6 TEST 3 T 12-B Düzyazı Türleri 7. I. Kahramanlar sıradan, halktan insanlardır. Il. Konu genellikle günlük hayattan alınır. III. Yer, zaman ve olay birliğine uyularak yazılır. IV. Çirkin olaylar sahnede gösterilmez. Yukarıda verilen özelliklerden hangileri trajedi ye aittir? A) l. ve III. B) l. ve lv. C) II. ve III. D) II. ve lv. E) III. ve lv. 10. Roman ve hikâye türünün karşılaştırılması ile ilgili olarak aşağıda verilen cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) Romanda olaylar, hikâyede ise bir tek olay vardır. B) Roman serim, düğüm, çözüm bölümlerinden oluşurken hikâyede böyle bir plan yoktur. C) Her iki türde de olay, kişi, yer ve zaman unsurları vardır. D) Romanda ayrıntılara yer verilirken hikâyede yüzeysel bir anlatım söz konusudur. E) Hikâyede kişi sayısı azken romanda kalabalık ve çeşitlidir. 8. Halk dilinde oluşan, yaratıcısı belli olmayan bir anlatı türüdür. Bu eserler daha sonra bir yazar tarafından yazıya geçirilir. Olaylar tamamen hayal ürünüdür. Yer ve zaman belli değildir. Kahramanlar insanüstü özellikler gösterir. Çoğu kez evrensel konular işlenir. Bu türde eğiticilik esastır. Bu parçada özellikleri verilen edebî tür aşağıdakilerden A) Orta oyunu B) Destan C) Hikâye D) Masal E) Roman 9. Aşağıda ayraç içinde verilen terimlerden hangisi birlikte verildiği açıklamaya uygun değildir? A) Uzman bir kişinin topluluk karşısında alanıyla ilgili bir konuda yaptığı öğretici konuşmadır. (Konferans) B) Bir konu ya da sorun üzerinde bir başkan ve konuşmacıların bir karara varmaktan çok konuyu çeşitli yönleriyle değerlendirmek, düşünce alışverişinde bulunmak için yaptıkları tartışmadır. (Panel) C) Akademik değer taşıyan konuların çeşitli yönleri üzerinde, konunun uzmanı kişilerce yapılan seri konuşmalardır. Bilimsel ve ciddi bir havada geçen bu tür, konunun önemi ve uzunluğuna göre oturumlar hâlinde birkaç gün de sürebilir. (Açık oturum) D) Toplumu ilgilendiren bir konuda uzman konuşmacılarla birlikte dinleyicilerin de söz alarak yaptıkları tartışmadır. Başkan önce konuşmacılara sonra dinleyicilere söz hakkı verir. (Forum) E) Bir konunun iki karşıt yönü üzerinde iki grubun bir başkan yönetiminde ve jüri karşısında yarışma havasında gerçekleştirdikleri tartışma çeşididir. (Münazara) 11. Aşağıdakilerden hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım yanlış olur? A) , yaşamdan edinilen izlenimlerin, günü gününe tarih belirtilerek yazıldığı yazılardır. (Günlük) B) , bir düşünürün, bir sanatçının kendi yaşam öyküsünü anlattığı yazılardır. (Otobiyografi) C) , bir haberi, dileği veya duyguyu yanımızda olmayan birine iletmek amacıyla yazılan yazılara denir. (Mektup) D) ; kişiler, hayvanlar, bitkiler ve cansız varlıklar olan, ders verici kısa hikâyelerdir. (Fabl) E) , bir gerçeği açıklamak, bir konuda görüş öne sürmek amacıyla yazılan, ispat kaygısı taşıyan bir yazı türüdür. (Fıkra) 12. Aşağıdaki bilgilerin hangisi yanlıştır? A) Orta oyununda sanatçılar, yazılı metinlere dayalı ola-rak rollerini icra ederler. B) Tek kişinin çeşitli hikâyeler anlatarak insanları eğlendirdiği geleneksel oyuna meddah denir. C) Orta oyunu; giriş, söyleşme, fasıl ve bitiş olmak üzere dört bölümden oluşur. D) Karagöz oyununda başkahraman Karagöz dür, okumamış bir halk adamını canlandırır. E) Orta oyunu, Karagöz ün perdeden meydana inmiş şeklidir. Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

7 12-B T TEST 4 İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı 1. Aşağıdakilerden hangisi, İslamiyet öncesi Türk edebiyatının özelliklerinden biri değildir? A) Kullanılan dil, sade konuşma dilidir. B) Ölçü, dil ve öz bakımından millî bir edebiyattır. C) Edebî ürünler o dönemin göçebe kültürü ve felsefesine göre şekillenmiştir. D) Doğa sevgisi, kahramanlık, aile sevgisi, aşk gibi temalar işlenmiştir. E) Nazım birimi olarak dörtlüklerin yanında az da olsa beyitlere yer verilmiştir. 4. Körkle kövşek tokılıg Güzel, nazik yapılı İnimiz erding küvez a Küçüğümüzdün, ey yiğit! Ögke kangka sevitmiş Anaya babaya sevdirmiş [İnimiz] erding kadaş a Küçüğümüzdün ey kardeş! Neçükin yana birgerü Ne için, hep beraber, Birlekiye ünüp üçegü Birlikte büyümüşken üçümüz Negülüg titding özüngin Ne diye feda ettin kendini Bizni birle barmadıng Bizim ile varmadın? Günümüz Türkçesiyle birlikte verilen bu şiirin türü aşağıdakilerden A) Kaside B) Sagu C) Destan D) Koşuk E) Sav 2. Türk milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım. Küçük kardeşim Kül Tigin ile iki şad öle yite kazandım... Ben kendim kağan oturduğumda her yere gitmiş olan millet öle yite, yaya olarak, çıplak olarak dönüp geldi... Ondan sonra, Tanrı bağışlasın, devletim var olduğu için kısmetim var olduğu için, ölecek milleti diriltip besledim. Çıplak milleti elbiseli, fakir milleti zen-gin kıldım... Bu parça aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış olabilir? A) Oğuz Kağan Destanı B) Türeyiş Destanı C) Altun Yaruk D) Orhun Abideleri E) Manas Destanı 3. Sözlü edebiyat dönemini doğru anlamak için bazı sözcüklerin anlamlarını bilmek gerekir. Örneğin yuğ, I genel yas törenlerine verilen isimdir. Bu törenlerde, ölen kişinin ardından söylenen şiirlere koşuk denir. II Bugünkü atasözünün karşılığı ise o dönemde sav dır. III Törenleri şaman (baksı) denilen büyücü, hekim, ozan IV olarak görülen kişiler yönetirdi. Söylenen şiirlere eşlik eden telli sazlara ise kopuz denirdi. V Yukarıda numaralanmış sözcüklerden hangisinin açıklaması yanlış verilmiştir? 5. I. Edebî ürünlerin söyleyeni belli değildir. II. Başlangıcından XI. yüzyıla kadar olan dönemi kapsar. III. Sözlü Dönem in başlıca edebiyat ürünleri koşuklar, destanlar, savlar ve sagulardır. IV. Sagu adı verilen şiirler halk edebiyatındaki ağıt nazım türüne karşılık gelir. V. Dinî konuların ele alındığı destanlar bu dönemin en önemli ürünleridir. Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde Sözlü Edebiyat Dönemi ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır? 6. I. Düzyazıyla yazılan eserlerin yanında dinî törenlerde söylenen şiirler de görülür. II. Ürünler, Göktürkçe ve Uygurca verilmiştir. III. Ağır bir dil ve sanatlı bir söyleyiş vardır. IV. Nazım birimi dörtlük, ölçü hece ölçüsüdür. V. Uygurca yazılan eserlerde Mani ve Buda dinlerinin etkisi görülür. Yazılı Dönem ile ilgili numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? Î

8 TEST 4 T 12-B İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı 7. Kırgız Türkleri arasında ortaya çıkan destan, Kazak- Kırgız Türk kültür dairesi içinde bugün de bütün canlılığı ile yaşamaktadır. Bu destanın XI. veya XII. yüzyıllarda meydana geldiği düşünülmektedir. Destanın kahramanı da Satuk Buğra Han gibi İslamiyet i yaymak için mücadele eden bir kahramandır. Böyle olmakla beraber destanda İslamiyet öncesi Türk kültür, inanç ve kabullerinin tamamını görmek mümkündür. Bazı varyantları mısra olan destan, Türk-Bozkır medeniyetinin Kazak-Kırgız dairesinin kültür belgeseli niteliğindedir. Dünyanın en uzun destanıdır. Bu parçada sözü edilen Türk destanı aşağıdakilerden A) Cengiz Han Destanı B) Ergenekon Destanı C) Battal Gazi Destanı D) Manas Destanı E) Köroğlu Destanı 8. Aşağıdakilerden hangisinde verilenler doğal destan örneğidir? A) Oğuz Kağan-Gılgamış-Şinto-Kalevela B) Gılgamış-İgor-Kalevela-Kurtarılmış Kudüs C) Oğuz Kağan-Şinto-Kaybolmuş Cennet- Şehname D) Nibelungen-İlyada-Kaybolmuş Cennet-İgor E) Çılgın Orlando-Oğuz Kağan-Nibelungen- Ramayana 9. MÖ VII. yüzyılda Türk-İran savaşlarında ün kazanmış, İran ordularını defalarca mağlup etmiş bir Türk hükümdarını anlatır. Daha sonra bu hükümdar İranlılar tarafından hileyle öldürülmüştür. Onun İran destanındaki adı Afrasyab dır. Ölümünden sonra söylenmiş bir sagu Divanü Lügati t Türk te yer alır. Bu parçada hakkında bilgi verilen Türk destanı aşağıdakilerden A) Türeyiş Destanı B) Attila Destanı C) Oğuz Kağan Destanı D) Şu Destanı E) Alp Er Tunga Destanı 10. ŞİİR Günümüz Türkçesiyle Agdı bulut kükreyü Bulut gürleyerek yükseldi Yağmur tolı sekrüyi Yağmur, dolu yağdı Kalık anı ügriyü Rüzgâr önüne kattı Kança barır belgüsüz Nereye gider bilinmez Türlük çeçek yarıldı Rengârenk çiçekler açıldı Barçın yadım kerildi İpek yaygılar serildi Uçmak yeri körüldi Cennet yeri görüldü Tumluk yana kelgüsüz Soğuklar artık gelmez Bu şiirin türü aşağıdakilerin A) Koşuk B) Sav C) Sagu D) Semai E) Destan 11. Aşağıdakilerden hangisi, Türk destanlarında yer alan motiflerden biri değildir? A) Işık B) Kurt C) Kalem D) Ağaç E) Rüya 12. Tahminen 930 yılında, Göktürk harfleriyle Mani muhitinde yazılmış önemli bir eserdir. İçinde dine ait unsurlar bulunmakla beraber dinî bir eser değildir, bir fal kitabıdır. Her biri ayrı bir fal olarak yorumlanan 65 paragraftan meydana gelmiştir. Son derece ilgi çekici bir yapısı ve üslubu vardır. Her fal Şöyle biliniz, iyidir. veya Şöyle biliniz, kötüdür. şeklinde bir hükümle bitmektedir. Bu küçük eserde çeşitli âdetler, inanışlar ve masal unsurları da yer almakta, günlük dilin kelimeleri de bolca kullanılmaktadır. Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden A) Sekiz Yükmek B) Kalevela C) Altun Yaruk D) Irk Bitig E) Kalyanamkara ve Papamkara Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

9 12-B T TEST 5 İslami Devir Türk Edebiyatı (İlk Ürünler) 1. Didaktik bir eserdir. Karahanlılar zamanında (XI. yüzyıl) yazılmıştır. Mesnevi nazım şeklinde aruz vezniyle 6645 beyit olarak yazılan bu eserde 173 tane de dörtlük vardır. Yazarın bu eseri oluşturmasındaki amacı, toplum hayatındaki bozuklukları düzeltecek, insanı mutlu edecek yollar bulmak; bu yolları, devrin hükümdarına öğütler hâlinde göstermektir. İdeal bir devlet yönetiminin nasıl olması gerektiği üzerinde durulan bu eser, aynı zamanda ilk siyasetname olma özelliği de taşır. Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden A) Tezkiretü ş Şuara B) Kutadgu Bilig C) Divanü Lügati t Türk D) Divan-ı Hikmet E) Atabetü l Hakayık 4. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet in Türk edebiyatı ve kültürüne yaptığı etkilerden biri değildir? A) 11. yy.dan itibaren Türkler Arap alfabesini kullanmaya başlamışlardır. B) Türk kültürü, İslam dininin etkisiyle yeni bir görünüm kazanmıştır. C) Edebiyatımızda Arap ve Fars edebiyatlarından etkilenme sonucu halk edebiyatı oluşmuştur. D) İslam inancının izlerini taşıyan destanlar, halk hikâyeleri oluşmaya başlamıştır. E) Türk edebiyatı yeni biçim ve içeriklerle zenginleşmiştir. 2. Aşağıdakilerden hangisi İslam etkisinde gelişen Türk edebiyatının ilk ürünlerinden biri değildir? A) Kutadgu Bilig B) Atabetü'l Hakayık C) Divan-ı Hikmet D) Mantıku't Tayr E) Divanü Lügati't Türk 3. Eser bir sözlüktür. Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmıştır. Bundan dolayı Türkçenin Arapça karşısında savunulduğu bir eser olarak değerlendirilir. Eserde Türkçe sözcüklerin Arapça karşılıklarıyla birlikte her maddeden sonra birtakım Türkçe metinler örnek olarak verilmektedir. XI. yüzyılda Hakaniye Türkçesiyle yazılan eserde 7500 civarında Türkçe sözcük Arapça olarak açıklanmıştır. Türk boylarının dilleri ve Türk illeri hakkında bilgi verilen bu eserde Türk dünyasını gösteren bir harita da yer almaktadır. Bu parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Atebetü l Hakayık Edip Ahmet Yüknekî B) Muhakemetü l Lügateyn Ali Şir Nevai C) Divan-ı Hikmet Ahmet Yesevi D) Kutadgu Bilig Yusuf Has Hacip E) Divanü Lügati t Türk Kaşgarlı Mahmut 5. Atabetü l Hakayık adlı eser için aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) İyilikten, cömertlikten söz eden bir öğütler kitabıdır. B) Eser, 12. yüzyıl başlarında Arapça yazılmıştır. C) Nazım birimi olarak beyit ve dörtlükler kullanılmıştır. D) Edip Ahmet Yükneki tarafından kaleme alınmıştır. E) Gerçeklerin eşiği anlamına gelen didaktik bir eserdir. 6. Eser mutluluk veren bilgi anlamına gelir. Dört ana karakter arasında geçen diyaloglardan oluşur. Küntogdı, Aytoldı, Ögdülmiş ve Odgurmış adlı bu karakterler sembolik bir anlam taşıyarak adaleti, saadeti, aklı ve akıbeti temsil ederler. Bu yönüyle de edebiyatımızın ilk alegorik eseri olma özelliğini taşır. Eserin dilinde Arapça ve Farsça etkisi fazla yoktur. Nazım birimi beyit, ölçüsü aruzdur. Bilinen üç nüshası, bugün Fergana, Viyana ve Mısır da bulunmaktadır. Bu parçada özellikleri verilen eser aşağıdakilerden A) Kutadgu Bilig B) Divanü Lügati t Türk C) Atabetü l Hakayık D) Divan-ı Hikmet E) Göktürk Yazıtları Î

10 TEST 5 T 12-B İslami Devir Türk Edebiyatı (İlk Ürünler) 7. Aşağıdaki yargılardan hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Geçiş Dönemi Edebiyatı'mızda Uygur alfabesinin yanında Arap alfabesi de kullanılmıştır. B) Türk dili, İslamiyet in kabulünden sonra Hakaniye lehçesi ve Oğuz Türkçesi olarak iki bölüme ayrıldı. C) Dede Korkut Hikâyeleri, destan geleneğinden halk hikâyeciliğine geçişin ilk izlerini taşır. D) İslamiyet in kabulü ile din dışı eser yazımı terk edilmiş, sadece dinî tarzda eserler yazılmaya başlanmıştır. E) İslami Dönem Edebiyatı'mızın ilk yıllarından itibaren dörtlük ile birlikte beyit nazım birimi de kullanılmaya başlanmıştır. 10. Dinî, tasavvufi ve öğretici olan bu eser, 12. yüzyılda Ahmet Yesevi tarafından söylenen şiirlerle oluşturulmuştur. Eserde dünyanın mal ve gösterişine aldanmanın boş olduğu belirtilmiştir. Hakaniye lehçesiyle hece ölçüsü ve dörtlükler hâlinde yazılan bu eser halk şiirinin geleneksel yapısıyla benzerlik gösterir. Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden A) Şecere-i Türki B) Kutadgu Bilig C) Divan-ı Hikmet D) Divanü Lügati t Türk E) Atabetü l Hakayık 8. I. Edebiyatımızın ilk mesnevisidir. II. İslam kültürü etkisindeki ilk edebi eserdir. III. Hakaniye lehçesiyle yazılan eserde Arapça ve Farsça sözcükler de kullanılmıştır. IV. Ahlak, dinin önemi, devlet idaresi gibi konulara değinilmiştir. V. Türkçenin Farsçadan üstünlüğü ortaya konmaya çalışılmıştır. Yukarıda Kutadgu Bilig ile ilgili olarak verilen numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır? 9. Kaşgar yazı diliyle yazılan eser, ayet ve hadislere dayanarak ahlaktan ve dindar olmanın öneminden, ilmin mutluluğa götüren yol olduğundan bahseder. Bu bakımdan didaktik özellikler taşımaktadır. Hem beyit hem dörtlük nazım birimi kullanılmıştır. Dörtlükler aaxa şeklinde uyaklıdır. Eserin XII. yüzyılda yazıldığı sanılmaktadır. Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden A) Atabetü l Hakayık B) Divanü Lügati t Türk C) Divan-ı Hikmet D) Nehcü l Feradis E) Vesiletü n Necat 11. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri ne ait bir özellik değildir? A) Çok temiz, zengin ve güzel bir Türkçe kullanılmıştır. B) Genelde Oğuz Türklerinin iç ve dış savaşlarını anlatır. C) Hikâyeler tamamen nesir şeklinde yazılmıştır. D) On iki hikâye ve bir ön sözden oluşur. E) Hikâyelerde yer yer masal ve destan özellikleri görülür. 12. Sav Günümüz Türkçesi Ermegüke bulıt yük bolır. Tembele bulut yük olur. Aç ne yimes, tok ne times. Aç ne yemez, tok ne demez. Efdeki buzagı öküz bolmas. Evdeki buzağı öküz olmaz. Kanıg kan bile yumas. Kanı kanla yıkamazlar. Tag taga kavuşmas, kişi Dağ dağa kavuşmaz, kişike kavuşur. kişi kişiye kavuşur. Alın arslan tutar, küçin Al (Hile) ile aslan tutulur, sıçgan tutmas. güç ile sıçan tutulmaz. Sözlü Dönem ürünü olan bu savlar aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış olabilir? A) Kutadgu Bilig B) Şecere-i Türki C) Atabetü l Hakayık D) Divanü Lügati t Türk E) Muhakemetü l Lügateyn Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

11 12-B T TEST 6 Oğuz Türkçesinin Anadolu daki İlk Ürünleri ( yy.) 1. ve 2. sorular bu metne göre çözülecektir. Halife ordusu İstanbul üzerine yürür. Kayser Asatur, Battal(Seyyid) ı yenemeyeceğini anlar, cadılardan yardım diler. Kuzende câzû (cadı), askeriyle birlikte, savaş alanına gelir. Kuzende câzû (cadı) ol evvel meydana girdi. Kırk arşın kadd ü kaametiyle (boyu bosuyla) yüz kendi gibi câzûlar bileşince (yanında) od saçarlar. Sünniler anı görüp korktular. Seyyid, Halife önünde dua kıldı, azm-i meydan eyledi (meydana yürüdü), Kuzende câzûya beraber geldi. Çünkim melun, Seyyid i gördü, eydür: Kimsin? Seyyid eydür: Sen kimi istersin? Câzû eydür: Cihanı birbirine uran ve bu Rum vilayetine fitne bırağan sen misin, dedi. Seyyid eyitti: Belî, olam (Evet, Oyum.) Ol melun gözleri kana döndü, el urdu, koynundan taş çıkardı, tez efsun okudu, Seyyid in üzerine attı. Hemandem (hemen) Seyyid i ateş kapladı ve ateş içinde ejderhalar peyda oldu, Seyyid e hamle kıldılar; Seyyid dahi Hızır Peygamber duasın okudu, câzûluk batıl oldu. Seyyid, Aşkar ı sürdü, ileri geldi tîg (kılıç) çaldı, lâîni (lanetlenmiş yaratığı) iki pare (parça) eyledi.. Câzû leşkeri ayruk (artık) durmadılar. Kûzende nin gövdesinden alıp kaçtılar. Seyyid, kâfir alemin (bayrağını) yıktı. Kayser kaçtı. Şehre giderken leşkeriyle Abdülvehhab pusuda idi, üzerlerine vardı. Kayseri tuttular, esir eylediler, Seyyid katına getirdiler. Seyyid eyitti: Ey lâîn! Tez Müslüman ol, yohsa şimdi seni pare pare ederim, dedi Battalnameden alınan bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Olağanüstü olay ve kişiler vardır. B) Kişiler tarihte yaşadıkları zamanın diliyle konuşturulmuştur. C) Kahramanlık ve gaza temaları işlenmiştir. D) Yapılan betimlemelerle dinleyicinin dikkati canlı tutulmaya çalışılmıştır. E) Divan edebiyatının ilk ürünlerindendir. 2. Bu metin aşağıdaki metin türlerinden hangisinin kapsamında değerlendirilebilir? A) Anlatmaya bağlı metinler B) Göstermeye bağlı metinler C) Öğretici metinler D) Kişisel hayatı konu edinen metinler E) Gazete çevresinde gelişen metinler 3. (I) İslamiyet in etkisiyle 13. ve 14. yüzyıllarda tasavvufi metinler ortaya çıkmıştır. (II) İslamiyet in kökleşip yayılmasında büyük etkisi olan tasavvuf, zamanla edebî eserlerde de işlenmiş; din ve tasavvuf, edebiyat aracılığıyla yayılmaya çalışılmıştır. (III) Tasavvufi metinlerde asıl olan sanat yapmak değil, dinî-tasavvufi düşünceyi yaymaktır. (IV) Bu sebeple oluşturulan metinlerde halkın anlayacağı bir dil kullanılmaya çalışılmıştır. (V) Bu dönemin bütün eserleri nesir biçiminde oluşturulmuştur. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? 4. Aceb bu derdümün dermanı yok mı Ya bu sabr itmegün oranı yok mı Yanarım mumlayın baştan ayağa Nedür bu yanmagun pâyânı yok mı Güler düşmen benim ağladuğuma Aceb şol kâfirin îmânı yok mı Delüpdür cigerümi gamzen okı Ara yürekde gör peykânı yok mı Begüm, Dehhânî ye ölmezdin öndin Tapuna irmegün imkânı yok mı Bu parçanın nazım şekli aşağıdakilerden A) İlahi B) Nefes C) Mesnevi D) Gazel E) Kaside 5. (I) Dede Korkut Hikâyeleri, ismini genellikle hikâyelerin sonunda görülen ve bilge bir kişilik olan Dede Korkut tan alır. (II) Bu hikâyeler destandan halk hikâyesine geçiş dönemi ürünü olarak değerlendirilir. (III) Bu hikâyeler nazım-nesir biçiminde oluşturulmuştur. (IV) Halk hikâyesi özelliği taşıdığı için olağanüstülüklere yer verilmez. (V) Hikâyelerde Oğuzların iç çatışmaları ve düşmanlarla yaptıkları savaşlar anlatılır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? Î

12 TEST 6 T 12-B Oğuz Türkçesinin Anadolu daki İlk Ürünleri ( yy.) 6. Türk kültür, edebiyat ve folkloru açısından fıkra denince akla gelen ilk isimdir. Bir taraftan güldüren öte taraftan düşündüren fıkraları, Türk halkının olay ve olgular karşısında takındığı tavrın dokundurmalı ve esprili bir dille dışa vurumudur. O, fıkralarında Anadolu insanının ortak hayat tarzını, olaylara bakışını, gülmece anlayışını, alay ve eğlenme kültürünü, övgü ve yergi becerisini dile getirmiştir. Bu fıkraların orijinallerine ulaşmak olanaksızdır. Çünkü bu fıkralar, ilk söylendikleri anda yazıya geçirilmemiş, zamanla sözlü gelenek içinde değişikliklere uğrayarak günümüze dek ulaşmıştır. Fıkra kahramanımız 1208 yılında Sivrihisar da doğmuş, 1284 yılında 76 yaşındayken Akşehir de vefat etmiş ve oraya defnedilmiştir. Bu parçada tanıtılan fıkra kahramanı aşağıdakilerden A) Temel B) Nasrettin Hoca C) İncili Çavuş D) Bekri Mustafa E) Bektaşi 7. Haber eylen âşıklara, Aşka gönül veren benem Aşk bahrisi oluban Denizlere dalan benem Gördüm göğün meleklerin, Her biri bir işteymiş Hak Çalabın zikrin eden İncil benem Kuran benem Gördüm diyen değil, gören Bildim diyen değil, bilen Bilen O dur, gösteren O, Aşka esir olan benem Deli oldum adım Yunus Aşk oldu bana kılavuz Hazrete değin yalınız Yüz sürüyü varan benem Yunus Emre ye ait olan bu parçanın nazım türü aşağıdakilerden A) İlahi B) Nefes C) Mesnevi D) Gazel E) Kaside 8. Deli Dumrul: Bre sakalcığı akça ihtiyar! Gözceğizi fersiz ihtiyar! Bre, ne heybetli ihtiyarsın söyle bana! Kazam belam dokunur bugün sana. Böyle deyince Azrail in hiddeti tuttu, der: Bre! Gözümün fersiz olduğunu ne beğenmiyorsun? Gözü güzel kızların, gelinlerin canını çok almışım. Sakalımın ağardığını ne beğenmiyorsun? Ak sakallı, kara sakallı yiğitlerin canını çok almışım. Sakalımın ağarmasının mânası budur. Al kanatlı Azrail benim elime geçse, öldüreydim, Güzel yiğidin canını onun elinden kurtaraydım, diyordun. Şimdi bre, geldim ki senin canını alayım, Verir misin yoksa benimle cenk eder misin? Bu parça aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış olabilir? A) Dede Korkut Hikâyeleri B) Köroğlu Destanı C) Battalname D) Manas Destanı E) Oğuz Kağan Destanı 9. I. Anadolu nun fethini ve bu fethi gerçekleştiren kahramanların anlatıldığı bir destandır. II. 12.yy.da sözlü olarak şekillenmiş 13.yy.da yazıya geçirilmiştir. III. Anadolu coğrafyası, destanda gerçek isimleriyle yer alır. IV. Destanda adı geçen kahramanlar, gerçek Türk beyleridir. V. Bu destan uzun süre bir tarih kitabı olarak nitelendirilmiştir. VI. Eser ilk defa Anadolu Selçuklu Sultanı İkinci İzzeddin Keykavus un emriyle İbn-i Ala tarafından derlenmiştir. Yukarıda özellikleri sıralanan eser aşağıdakilerden A) Battalname B) Köroğlu Destanı C) Danişmentname D) Oğuz Kağan Destanı E) Dede Korkut Hikâyeleri Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

13 12-B T TEST 7 Divan Edebiyatı 1. Divan edebiyatının en ünlü övgü ve yergi şairidir. Şiirdeki ustalığını övgü şiiri olan kasidede göstermiş, edebiyatımızın kaside ustası kabul edilmiştir. Şairin kasideleri, gazellerini gölgelemiştir. Saltanatları döneminde yaşadığı dört padişahtan en çok IV. Murat a kasideler yazmıştır. Devrinin devlet adamlarına ve şairlerine en sert sözleri söylemekten çekinmemiştir. Yazdığı bir hicvi yüzünden boğdurularak öldürülmüştür. Siham-ı Kaza adlı bir eseri vardır. Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden 4. Divan edebiyatına Türklerin kattığı bir nazım biçimidir. Dörtlüklerle oluşturulur. Dörtlük sayısı 3 ile 5 arasındadır. Uyak düzeni aaaa, bbba, ccca şeklindedir. İlk bendin dördüncü mısrası bütün bentlerde tekrarlanır. Bu tekrarlanan bölüme nakarat denir. Halk edebiyatındaki türküye benzer. Aşk, eğlence ve sevgili gibi konular işlenir. Bestelenmek için yazıldıklarından dili sadedir. Divan Edebiyatı ndaki en büyük temsilcisi Nedim dir. Bu parçada belirtilen özellikler edebiyatımızdaki nazım şekillerinden hangisine aittir? A) Nedim B) Nesimî C) Taşlıcalı Yahya D) Necati E) Nefi A) Şarkı B) Rubai C) Tuyuğ D) Kıt a E) Koşma 2. Aşağıdakilerden hangisi divan şiirinin belirleyici özelliklerinden biri değildir? A) Genellikle soyut konuların işlenmesi B) Aynı konunun birçok sanatçı tarafından işlenmesi C) Biçimsel özelliklerin, çoğu zaman arka plana atılması D) Konuşma diline uzak ağır bir dil kullanılması E) Bütünden çok parçanın güzel olmasına özen gösterilmesi 3. Divan edebiyatında kaside nazım biçiminin bölümleri çeşitli adlarla anılır. Kasidenin giriş bölümüne nesip (teşbip), asıl konuya girişin yapıldığı bölüme I girizgâh denir. Kaside nin içinde bir gazelin söylen- II mesine tegazzül, şairin kendini övdüğü bölüme methi- III IV ye denir. Kasidenin son bölümü ise dua bölümüdür. V Yukarıda numaralanmış altı çizili kavramlardan hangisinin açıklaması yanlış verilmiştir? 5. Ali Şir Nevai nin ilk şairler tezkiresi olarak kabul edilen eseri aşağıdakilerden A) Muhakemetü l Lügateyn B) Şecere-i Türk C) Mizanü l Evzan D) Tezkiretü ş Şuara E) Mecalisü n Nefais 6. Kırşehir de yaşayan şair, Anadolu Türkleri arasında tasavvufu yaymak için uğraşmıştır. Türkçenin Anadolu da bir edebiyat dili olarak yerleşmesinde önemli katkılarda bulunmuştur. Yunus Emre nin etkisinde kalan, hem hece hem aruzla şiirler yazan sanatçının en önemli eseri Garipname adlı mesnevisidir. Bu eserle, Türklere tasavvufu öğretmeye çalışmıştır. Bu parçada özellikleri verilen sanatçı aşağıdakilerden A) Fuzuli B) Nabi C) Şeyh Galip D) Âşık Paşa E) Mevlana Celalettin Rumi Î

14 TEST 7 T 12-B Divan Edebiyatı 7. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatındaki sade nesrin özelliklerinden biri değildir? A) Sade nesir, kolay anlaşılır olma yı esas almıştır. B) Ustalık göstermek için yazılan nesir çeşididir. C) Sade nesirde yabancı sözcükler az kullanılmıştır. D) Halk için, sade bir dille yazılır, temelde konuşma dili özelliğini kaybetmemiştir. E) Din ve tasavvuf konulu bazı eserlerde, ahlak kitaplarında halkın anlayacağı bir dil kullanılmıştır. 8. Elli yıl Osmanlı Devleti nin hemen her tarafını dolaşan sanatçı, gördüklerini ve başından geçenleri bir hikâyeci edasıyla hoş bir tarzda on ciltlik eserinde anlatmıştır. Eser dil, tarih, coğrafya, sosyoloji, folklor ve edebiyat yönünden zengin bir malzeme içermektedir. Eserde diğer divan nesri örneklerine göre daha sade bir dil kullanılmıştır. Yer yer mübalağaya kaçarak, şahıslara ve olaylara masal unsurunu katarak anlatıma ayrı bir renk kazandıran sanatçı, edebiyatımızın en büyük gezi eserlerinden birini yazmıştır. Burada sözü edilen sanatçı ve eseri aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Evliya Çelebi Seyahatname B) Kâtip Çelebi Cihannüma C) Süleyman Çelebi Vesiletü n Necat D) Âşık Paşa Garipname E) Peçevî Peçevî Tarihi 9. Aşağıdakilerden hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım yanlış olur? 10. Halep te oğlu Ebulhayr Mehmet e seslenerek yazdığı bu eser, Nabi nin en meşhur eseridir. Şair bu eserle devrine göre doğru ve uygun gördüğü yolu oğlunun şahsında gençliğe göstermek istemiştir. Eser otuz beş manzumeden ibarettir. İslam ın şartlarından başlayıp ilimlerin tahsiline, İstanbul un güzelliklerine, çeşitli mesleklere, hayatın çeşitli safhalarına dair şairin görüş ve düşüncelerini içerir. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden A) Tuhfetü l Harameyn B) Hayriye C) Lütfiye D) Surname E) Hadis-i Erbain 11. I. 14. yy. sanatçısı olan Şeyyat Hamza, Türk edebiyatının bilinen ilk Yusuf ile Züleyha mesnevisinin sahibidir. II. Bahaeddin Veled in öğrencisi olan Ahmet Fakih, dinî ve ahlaki öğütler veren Çarhname isimli eserin müellifidir. III. 15. yy.ın gazel alanındaki üstadı olan, melikü ş şuara diye anılan Necati Bey in eserlerinde mahallîleşme akımının ilk izleri görülür. IV. Hamse sahibi olan 16. yy.ın mesnevi alanındaki en ünlü sanatçısı Bağdatlı Ruhi, Şehzade Mustafa ya yazdığı mersiye ile de bilinir. V. Naili ve Neşati sebkihindi tarzının Şeyh Galip le birlikte edebiyatımızdaki en önemli temsilcileridir. Yukarıda numaralı cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) ----, bir şairin başka bir şairin şiirine aynı ölçü ve uyakla yazdığı karşılıktır. (Nazire) B) ----, herhangi bir nesnenin özellikleri anlatılarak sorulan manzum bilmecelerdir. (Lügaz) C) ----, peygamberimizin hayatını anlatmak üzere yazılan eserlerin ortak adıdır. (Siyer) D) ----, beş mesnevinin bir araya getirilmesiyle oluşturulan yapıtlara denir. (Hamse) E) ----, Osmanlı şehzadelerinin sünnet törenlerini ve kadın sultanların düğün merasimlerini anlatan manzum ve mensur eserlerdir. (Şehrengiz) 12. Aşağıdakilerden hangisi mesnevi nazım şeklinin özelliklerinden biri değildir? A) Beyit sayısı sınırsızdır. B) Her beyit kendi arasında uyaklanır. C) Genellikle aruzun uzun kalıplarıyla yazılır. D) Edebiyatımıza Fars edebiyatından geçmiştir. E) Genellikle hikâye edilmeye uygun konular işlenir. Adı : Soyadı :... Sınıf :... NO :... Puan :...

15 12-B T TEST 8 Divan Edebiyatı 1. I. Şiire başlık konmaz; her şiir, redif veya türünün adı ile anılır. II. Her şairin kullandığı mazmunlar (kalıplaşmış sözler) birbirinden farklıdır. III. Arap ve Fars edebiyatlarının etkisindedir. IV. İnsanın iç dünyasına yönelik, soyut bir edebiyattır. V. Ne söylendiğinden çok nasıl söylendiği önemlidir. Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangisi divan edebiyatının özellikleri arasında yer almaz? 4. Aşağıdakilerden hangisinde divan edebiyatı nazım biçimleri bir arada verilmiştir? A) Türkü Şarkı Gazel Kaside B) Koşma Tuyuğ Gazel Tahmis C) Kaside Gazel Şarkı Semai D) Murabba Kaside Varsağı Muhammes E) Tardiye Şarkı Rubai Kıt a 2. Ömrünü ilim öğrenmekle geçirmiş Türk bilginidir. Dinî ilimlerden başka matematik, astronomi gibi ilimleri, Latince ve Fransızcayı öğrendi. Batı ilimlerine ilk pencereyi açan, devrine göre çok ileri düşünen bir bilgindir. Fikir tarihimize tarih, coğrafya, toplumbilim alanlarında her biri Batı anlayışıyla yazılmış ciddi emek ürünü eserler bırakmıştır. Cihannüma ve Fezleke önemli eserlerindendir. Bu parçada tanıtılan ünlü Türk bilgini aşağıdakilerden A) Mercimek Ahmet B) Seydi Ali Reis C) Naima D) Evliya Çelebi E) Kâtip Çelebi 3. Aşağıdakilerin hangisinde Nedim le ilgili yanlış bilgi verilmiştir? A) Divan edebiyatına şarkı biçimini getirmiş, gazelleriyle ün yapmıştır. B) Hece ölçüsünü de denemiş heceyle bir türkü yazmıştır. C) Tasavvufla ilgilenmemiş, şiirlerinde din dışı konuları işlemiş, hayatın güzelliklerini dile getirmiştir. D) Hayatın gelip geçici olduğunu, insanın acı çekerek olgunlaşabileceğini dile getiren şiirler yazmıştır. E) Şiirlerinde mahallî unsurlara yer vermiş, diğer divan şairlerine göre daha sade bir dil kullanmıştır yüzyılın en güçlü şairlerindendir. Arapça, Farsça, Türkçe divanı olan tek şairdir. Eserlerini Azeri lehçesiyle yazmıştır. Divan edebiyatının en lirik şairi olarak kabul edilmektedir. Ona göre yaşamın anlamı acı çekmekle özdeştir. Platonik bir aşk arayışı vardır. Din dışı konularda yazmakla birlikte tasavvuftan da etkilendiği bilinmektedir. Kendisine bağlanan maaşı almasında güçlük çıkaran memurları şikayet etmek için yazdığı Şikâyetname adlı mektubu edebiyatımızdaki en ünlü yergilerden biridir. Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden A) Âşık Paşa B) Taşlıcalı Yahya C) Fuzuli D) Nefi E) Şeyh Galip 6. I. Öğretici bir amacı olan bilim ve kültür konularında yazılmış eserlerin çoğu orta nesir özelliği taşır. II. Divan nesrinin önemli eserlerinden olan Kâtip Çelebi nin Kabusname si süslü nesir örneğidir. III. Süslü nesirde seci lere çok yer verilmiş, şiirsel bir dil kullanılmıştır. IV. Konu ve anlamın ikinci plana itildiği süslü nesirde yazarların amacı ustalık göstermektir. V. Şairlerin yaşamını anlatan, şiirlerinden örnekler veren tezkireler edebiyat tarihinin yerini tutar. Yukarıda numaralı cümlelerden hangisinde divan nesri ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır? Î

16 TEST 8 T 12-B Divan Edebiyatı 7. Aşağıdakilerden hangisinde bir sanatçı, kendisine ait olmayan bir yapıtla birlikte verilmiştir? A) Süleyman Çelebi Vesiletü n Necat B) Mevlâna Mektubat C) Şeyhî Hüsrev ü Şirin D) Ali Şir Nevai Tazarruname E) Şeyh Galip Hüsn ü Aşk 10. Gazel ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Uyak düzeni aa, ba, ca şeklindedir. B) Genellikle sevgi, güzellik, aşk gibi konular işlenir. C) En az beş, en çok on beş beyitten oluşur. D) İlk beytine matla, son beytine makta denir. E) Öyküleme gerektiren konular bu türde işlenir. 8. Kaside ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisinde yanlışlık yapılmıştır? A) Kafiye düzeni aa, bb, cc, dd,... şeklindedir. B) Konusuna göre türlere ayrılır. C) Şairin mahlasının bulunduğu beyte taç beyit denir. D) İlk beytine matla, son beytine makta denir. E) Beyit sayısı 33 ile 99 arasındadır. 9. Aşağıdaki cümlelerde divan sanatçıları ile ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Mevlâna nın oğlu olan Sultan Veled ömrü boyunca Mevlevilik tarikatını yaymaya çalışmıştır. İbtidaname, İntihaname, Rübabname adlı Farsça üç mesnevisi vardır. B) 13. yy.da yaşayan, Divan Edebiyatı nın kurucusu sayılan Hoca Dehhani, devrindeki şairler dinî eserler verirken bütün eserlerini din dışı konularda yazmıştır. C) Fatih Sultan Mehmet in sohbet arkadaşı, hocası ve veziri olan Şeyyat Hamza, bir ara Fatih in gazabına uğramış, vezirlik rütbesi alınmış ve hapsedilmiş ise de Kerem redifli kasidesiyle idamdan kurtulmuştur. D) Bağdat doğumlu olan Nesimî için Divan şiirinin Yunus Emre si denilebilir. Şiir ve düşüncelerinin şeriata aykırı görülmesi yüzünden Halep te derisi yüzdürülerek öldürülen sanatçı tuyuğlarıyla tanınmıştır. Farsça ve Türkçe ile yazılmış iki Divan ı da vardır. E) Uzun yıllar divan kâtipliği yapmış olan Ahmedi, ömrünün çoğunu Bursa da geçirmiştir. Büyük bir Divan ı ile Cemşid ü Hurşid adlı mesnevisi vardır. 11. Sağlam bir medrese eğitimi gören, çok geniş bir bilgi ve kültür birikimine sahip olan şair, 16. yüzyılın ve Türk edebiyatının en tanınmış şairlerindendir. Şaire göre insan kısa ömrünü iyi değerlendirmeli; gam, keder ve üzüntüyü bir kenara bırakmalı; elden geldiğince zevk ve eğlence içinde ömür geçirmelidir. Şairin en meşhur eseri Divan ıdır. Bunun dışında dinî konularda tercüme mensur eserleri de vardır. Kanuni ye yakınlığıyla tanınan şair, onun ölümü üzerine bir mersiye de yazmıştır. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden A) Baki B) Nabi C) Necati D) Fuzuli E) Şeyh Galip yüzyıl tasavvuf şairlerinden olan sanatçının Türkçe yazılmış herhangi bir eseri yoktur. Buna karşın şair Her ne kadar Farsça söylüyorsam da aslım Türk tür. anlamına gelen Farsça bir dize ile aslının Türk olduğunu belirtmiştir. Sanatçı, Allah a akıl ve kıyasla değil gönül ve aşk yoluyla varılacağını savunur ve aşkı yüceltir. Divan-ı Kebir ve Mesnevi sanatçının belli başlı eserleridir. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden A) Şeyh Galip B) Mevlâna C) Hoca Dehhani D) Yunus Emre E) Sultan Veled Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

17 12-B T TEST 9 Divan Edebiyatı 1. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin ilk beyti (matla) olabilir? A) Ey Necâtî çıkma yoldan aldanub güzellere Şem gibi sanma kim dâim önünce varalar B) Renk aldı özge ateşimizden şerab ü gül Peymane söylesün bunu gülzar söylesün C) Gelin ey ehl-i hakikat çıkalım dünyadan Gayr yerler gezelim, özge safalar görelim D) Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi E) Dilde gam var şimdilik lûtfeyle gelme ey sürûr Olamaz bir hânede mihmân mihmân üstüne yüzyılın en büyük, en şöhretli şairlerinden biridir. Şair, edebiyatımızda düşünce çığırını açmıştır. Şiirlerinde söz oyunlarından uzak, açık ve yapmacıksız bir üsluptan, sade bir dilden yana olan şair, şiirle düşünceyi birleştirerek edebiyatımızda hikemi şiir yolunu açmıştır. Hikemi tarzda yazdığı gazellerle Osmanlının duraklama devrinde halkın güvensizlik ve bezginlik durumlarına tercüman olmuştur. Devrinde Şeyhü ş-şuara (şairlerin şeyhi) olarak anılan şairin manzum ve mensur pek çok eseri arasında Surname ve Hayrabat da vardır. Burada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden 2. Aşağıdaki sanatçı - eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Şeyhî - Hüsrev ü Şirin B) Nesimi - İskendername C) Mevlâna - Fihi Ma Fih D) Mercimek Ahmet - Kabusname E) Hoca Dehhani - Selçuklu Şehnamesi 3. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatının belirleyici özelliklerinden değildir? A) Konuya değil, konunun süslü ve sanatlı bir dille anlatımına önem verilir. B) Bu edebiyat esas olarak bir nazım (şiir) edebiyatıdır. C) Arapça, Farsça ve Türkçenin karışımından oluşan bir dil kullanılmıştır. D) Divan edebiyatı, daha çok saray-medrese-konak çevresinde toplanan aydın azınlığın edebiyatıdır. E) Şiirler cönk adı verilen mecmualarda toplanmıştır. A) Nabi B) Ahmet Paşa C) Nedim D) Hoca Dehhani E) Şeyh Galip 5. Aşağıdakilerden hangisi 18. yüzyıl Türk edebiyatının özelliklerinden biri değildir? A) Divan edebiyatı varlığını sürdürmüştür. B) Mahallileşme akımı Nedim le zirveye çıkmıştır. C) Şarkı türü ilgi görmüş, bu türde güzel eserler meydana getirilmiştir. D) Şeyhî ve Necati bu yüzyılın önemli şairleridir. E) Divan edebiyatının son büyük şairleri bu yüzyılda yetişmiştir. 6. Çiy damlası, gül goncası, taptaze bahar Hâlâ bugün içmiş gibi sarhoşluğu var Tuttukça yakar şimdi boşalmış kadehim Ömrün dokunulmaz külüdür hatıralar Tek dörtlükten oluşan bu şiirin nazım şekli aşağıdakilerden A) Muhammes B) Rubai C) Şarkı D) Murabba E) Mani Î

18 TEST 9 T 12-B Divan Edebiyatı 7. Aşağıdaki özelliklerden hangisi divan nesri ile ilgili değildir? A) Paragraf anlayışı yoktur. B) Hikmet ve felsefeyi konu edinen yazılar yazılmıştır. C) Edebî sanatlara yer verilmemiştir. D) Tezkireler, sefaretnameler, seyahatnameler divan nesrinin belli başlı türleridir. E) Dinî, tasavvufi konuların anlatıldığı yazılar genellikle sade nesirlerdir. 10. Türk mizah ve hiciv edebiyatının şaheserlerinden sayılan eser, 126 beyitlik küçük bir mesnevidir. Osmanlı sarayında ödüllendirildikten sonra memleketine dönerken yolda soyulan şair, rahat umdukça zahmetler gördüğünü, mutluluk istedikçe eziyetler gördüğünü söyleyerek bu eserini yazmış ve padişahtan adalet isteyerek duada bulunmuştur. Alegorik bir yapıya sahip olan ve fabl türünün başarılı örneklerinden biri olan eserde sosyal eşitlik fikri işlenmiştir. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden A) Siham-ı Kaza B) Hayriyye C) Harname D) Şikayetname E) Risaletü n Nushiye 8. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Atasözlerinin toplandığı bir kitap olan Kenzü l Bedayi nin yazarı Güvahi nin Pendname adlı bir nasihatnamesi de vardır. B) Süslü nesrin en önemli sanatçılarından olan Veysi Habname adlı eserinde gördüğü bir rüyayı ve dünya düzeni hakkındaki görüşlerini anlatır. C) Naima ve Peçevi kendi adlarını taşıyan tarih kitapları bulunan tarih yazarlarıdır. D) Keçecizade İzzet Molla Mihnet-Keşan adlı mesnevisinde sürgüne gönderilişini ve çektiği sıkıntıları dile getirir. E) Nergisî, Miratü l Memalik adlı eserinde aşk, cömertlik, ahlak gibi konulara yer vermiştir. 11. I. Tasavvuf akımının çok önemli bir sanatçısıdır. II. Divan edebiyatının Sultanu ş Şuara sı olarak ün yapan şairin bir hiciv ustası olduğu da bilinmektedir. III. Şiirlerini Farsça söylemesine karşın Mesnevi ve Divan-ı Kebir inde yer yer Türkçe sözcüklere rastlanır. IV. Mesnevi adlı eseriyle İslam dünyasını derinden etkilemiştir. V. Engin bir hoşgörü ve insan sevgisiyle tüm insanlığı kucaklamıştır. Mevlâna ile ilgili olarak verilen numaralı cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır? 9. Aşağıdakilerden hangisi rubai ve tuyuğ için ortak bir özellik değildir? A) Tek dörtlükten oluşur. B) Kafiyelenişi aaxa biçimindedir. C) Divan edebiyatı nazım şeklidir. D) Türklerin divan edebiyatına kazandırdığı türlerdir. E) İnce düşünceler, nükteli sözler, felsefi düşünceler içerir yüzyılın başlarında Kırşehir de yaşayan sanatçı, şiir tekniğine hâkimdir ve dili ustaca kullanır. Onun Türk dili ve edebiyatı bakımından asıl önemi idealist bir Türkçeci olmasıdır. En önemli eseri, İranlı düşünür ve şair Attar ın aynı ismi taşıyan eserini esas alarak yazdığı Mantıku t Tayr adlı mesnevidir. Kuş dili anlamına gelen eserde sembollerle tasavvuf işlenir. Burada kendisinden söz edilen sanatçı aşağıdakilerden A) Gülşehri B) Mevlâna C) Nedim D) Şeyh Galip E) Şeyhî Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...