SAĞLIK HİZMETLERİNDE YALIN DÜŞÜNCE Uludağ Üniversitesi Deneyimi

Transkript

1 SAĞLIK HİZMETLERİNDE YALIN DÜŞÜNCE Uludağ Üniversitesi Deneyimi Prof. Dr. M. Ayberk KURT Uludağ Üniversitesi Rektör Danışmanı

2 Konuşma Akışı 1. Sağlık sektöründe neler oluyor? 2. Üniversite hastanelerinde neler oluyor? 3. Neden Yalın? 4. Yalın Nedir? 5. UÜSK da yalın çalışmaları? 6. Geleceğe bakış

3 Konuşma Akışı 1. Sağlık sektöründe neler oluyor? 2. Üniversite hastanelerinde neler oluyor? 3. Neden Yalın? 4. Yalın Nedir? 5. UÜSK da yalın çalışmaları? 6. Geleceğe bakış

4 1) Sağlık Sektöründe Neler Oluyor? 1) Sağlıkta Dönüşüm Programı ile Sağlığın sunumuna yönelik paradigmalar değişiyor

5

6 1) Sağlık Sektöründe Neler Oluyor? 2) Sağlık harcamalarının ülke ekonomisi üzerindeki yükü artıyor

7 Kamu Sağlık Harcamaları (milyon TL) , ,000 70,000 60,000 50,000 76, , , , , ,000 30,000 20,000 10, ,987 21, , , , Kamu Sağlık Harcamaları, TUİK

8 2) Sağlık Sektöründe Neler Oluyor? 3) Sağlığın finansmanına yönelik paradigmalar değişiyor

9 Katkı payı artışları Dün; Bugün; Sağlık hizmeti maliyetleri hızla yükseliyor. SGK ana alıcı, fiyat belirleyicisi ve kesintiler konusunda çok hevesli Fiyat= Maliyet Özel + Kar Özel Hastanelere %200 zam Kısıtlamalar (Diş, Göz..) Üniversite de Muayene Kar = FİYAT - Maliyet Performans Sistemi

10 1) Sağlık Sektöründe Neler Oluyor? 4) Toplum yaşlanıyor ve sağlığa yönelik talep hızla artıyor..

11 Toplum yaşlanıyor ve sağlığa yönelik talep artıyor yaş ve üzeri nüfus oranı % 4 % 7.2 Beklenen Yaşam süresi Kanser İnsidansı ( Kişide) Kaynak: Sağlık Bakanlığı, 2010 yılı Sağlık İstatistikleri Yıllığı verileri

12 Toplum yaşlanıyor ve sağlığa yönelik talep artıyor.. Birinci Basamak Başvurusu 60 milyon Hastane Başvurusu (Toplam) 125 milyon Kişi başı sağlık kuruluşu başvuru sayısı Yatan Hasta Sayısı 5,5 milyon Ameliyat Sayıları 2 milyon Oran 200 milyon 303 milyon % 233 % 142 2,9 7,6 % ,5 milyon 8,6 milyon % 90 % 330 Kaynak: Sağlık Bakanlığı, 2010 yılı Sağlık İstatistikleri Yıllığı verileri

13 Sağlık Kuruluşları/sağlık çalışanları aynı oranda artmıyor Oran Hastane Sayıları % 24 Yatak Sayısı % 25 Hekim Sayısı (Toplam) % 26 Hemşire Sayısı % 35 Kaynak: Sağlık Bakanlığı, 2010 yılı Sağlık İstatistikleri Yıllığı verileri

14 SONUÇ?

15 Konuşma Akışı 1. Sağlık sektöründe neler oluyor? 2. Üniversite hastanelerinde neler oluyor? 3. Neden Yalın? 4. Yalın Nedir? 5. UÜSK da yalın çalışmaları? 6. Geleceğe bakış

16 Üniversite Hastanelerinde Ne oluyor?

17 Üniversite Hastanelerinde Ne oluyor? Finansal Kriz Verimsizlik İsraf Mutsuz hastalar Mutsuz çalışanlar

18 Konuşma Akışı 1. Sağlık sektöründe neler oluyor? 2. Üniversite hastanelerinde neler oluyor? 3. Neden Yalın? 4. Yalın Nedir? 5. UÜSK da yalın çalışmaları? 6. Geleceğe bakış

19 Neden Yalın? Kalite ve Hasta güvenliğini iyileştirmek, israfı azaltmak, hızımızı, verimliliğimizi, hasta ve ÇALIŞAN memnuniyetini artırmak

20 Neden Yalın? Hedeflere ulaşmada Sistematik Çözüm? Yalın Sağlık Hizmeti

21 Konuşma Akışı 1. Sağlık sektöründe neler oluyor? 2. Üniversite hastanelerinde neler oluyor? 3. Neden Yalın? 4. Yalın Nedir? 5. UÜSK da yalın çalışmaları? 6. Geleceğe bakış

22 Yalın Nedir? Değere odaklanıp, israfı önlemek İlk seferde tam doğruyu yapmak İşleri kümelendirmeden yapmak Çoğu azla yapmayı başarmak

23 Yalını Kimler Uyguluyor? NEDEN Uyguluyor?

24 Sağlık Sektöründe Yalın Virginia Mason Tıp Merkezi, 350 yataklı, 445 Hekimli, Non-profit Hastane 1998 ve 1999 Finansal Kriz 2000 yılında Dr. Gary Kaplan (iç Hastalıkları Uzmanı) CEO Acil Değişim ve Innovasyon ihtiyacı, METOD arayışı Nobody had a management method in healthcare that we could steal Toyoya Üretim Sistemi (TPS) ile tanışma Boeing den (Kasım 2000) Japonya ya (Mart 2001) TPS Virginia Mason da

25 Sağlık Sektöründe Yalın Virginia Mason Tıp Merkezi, Seattle: SONUÇ TPS uygulamaya başladıktan sonra gelen kazanç; Milyon $ kazanç, %3.6 işletme karı, Milyon $ kazanç, %5.9 işletme karı Tüm kurumların çalışan azalttığı 2009 yılında, tüm çalışanlara dağıtılan 500$ bonus 30 yıldır zarar eden Dahiliye nin 2008 de ilk kez kar edişi Mekanın etkin kullanımına bağlı, planlanan yatırımlara gerek kalmamaması (11 milyon $) yılları arası ardarda 4 yıl Leapfrog Group un TOP HOSPITALS listesine giriş

26 Sağlık Sektöründe Yalın Virginia Mason Tıp Merkezi, Seattle: SONUÇ Etkinlik Düzeyi (Kalite-Maliyet oranı) sıralamasına, ABD de 1165 hastane arasında %1 e giriş Dr. Gary Kaplan (CEO) nun 2009 da Joint Commission un Hasta Güvenliği ve Kalite Ödülü alması. 31 eyaletten, 8 farklı ülkeden (JAPONYA DAHİL) yüzlerce, doktor, hemşire, yönetici ve CEO nun VMPS i görmek için Seattle a gidişi İngiltere NHS in 160 kişiyi VM a eğitim amaçlı gönderişi.

27 Sağlık Yalın Yayılım

28 Sağlık Sektöründe Yalın Kalite & Güvenlik: Hız Hasta ve Çalışan Memnuniyeti Maliyet/İsraf

29 Yalın Nedir? Değere odaklanıp, israfı önlemek İlk seferde tam doğruyu yapmak İşleri kümelendirmeden yapmak Çoğu azla yapmayı başarmak

30 Yalın Ne Değildir? Lean is not about cost reduction, it s about waste removal. J. Thoussaint

31 Konuşma Akışı 1. Sağlık sektöründe neler oluyor? 2. Üniversite hastanelerinde neler oluyor? 3. Neden Yalın? 4. Yalın Nedir? 5. UÜSK da yalın çalışmaları? 6. Geleceğe bakış

32 UÜSK da YALIN PROJE Uludağ Üniversitesi Sağlık Kuruluşlarında Yalın Düşünce Sisteminin Uygulanması

33 Temel İlkeler 1. Kişiler, meslek grupları, bölümlerle değil sistem ve süreçlerle ilgileniyoruz 2. Çalışanların işinin güvence altında olmasına büyük önem veriyoruz 3. Amaç: ek iş, angarya değil, işlerin ilk seferde tam doğru yapılması, kaynak/maliyet kısıtlaması değil, israfın azaltılması 4. Kar amacı gütmeyen eğitim kurumuyuz AMA Kurum menfaatleri = çalışanlarının meşru menfaatleri

34 PROJE? Yöntem: Proje Hazırlık Fazı (Ön Planlama ve Eğitim ) Pilot Uygulama Fazı Yayılım Fazı

35 PROJE? Proje Hazırlık Fazı (Ön Planlama ve Eğitim ) Bugün içinde bulunduğumuz durumu üst yönetimle birlikte değerlendirdik, değişimin gerekçesini oluşturduk ve James Womack Konferansı ile başlangıç vuruşunu yaptık.

36 PROJE? Proje Hazırlık Fazı (Ön Planlama ve Eğitim ) Yalın dönüşüm projesinde çalışacak bir ön öğrenme, araştırma, tasarım ve uygulama ekibi (YALIN ÇEKİRDEK EKİBİ) oluşturduk, Yalın Enstitü den Yalın Düşünce Eğitimleri aldık.

37 PROJE? Proje Hazırlık Fazı (Ön Planlama ve Eğitim ) YALIN ÇEKİRDEK EKİBİNİN Yalın uygulayıcı firmaları ziyaretleri ile yerinde görerek öğrenmelerini sağlandık.

38 PROJE? Proje Hazırlık Fazı (Ön Planlama ve Eğitim ) Yalın Düşence ve Sağlık sektöründeki uygulamalarına yönelik bol bol kaynak inceledik, temel kaynakları okuduk/okuyoruz.

39 PROJE? Pilot Uygulama Fazı YALIN ÇEKİRDEK EKİBİ nin eş zamanlı olarak yürütmeyi başlattıkları üç pilot proje belirledik, bu projelerde çalışacaklara yönelik iş bölümü yaptık Bu projeler: Poliklinik Süreci İyileştirme Projesi Faturalama Süreci İyileştirme Projesi Eczane Hizmeti Süreci İyileştirme Projesi

40 Yalın Düşüncede Kullanılan Yöntemler Yalın Araçlar 1. Değer Akış Haritalama 2. A3 Raporlama 3. 5S (Düzen ve Temizlik) 4. Standart İş 5. Görsel Yönetim 6. Kanban ve Çekme Sistemi 7. Poka-Yoke 8. Kaizen Problem Çözme Teknikleri 1. 5 Neden Analizi 2. Beyin Fırtınası 3. Sebep-sonuç (balık kılçığı) 4. 5 N-1K Tekniği (ne, neden, ne zaman, nasıl, kim) 5. PUKÖ döngüsü

41 ECZANE PROJESİ? 6 Katta (48 yataklı alana) günlük ortalama 850 hasta için kalem adet ilaç karşılanıyor. Ortalama bir hastaya günlük 7 kalem, 14 adet ilaç çıkarılıyor.

42 ECZANE PROJESİ? Eczane: Akışa uygun mekan düzenlemesi

43 PROJE? Dengeli İş yükü katlara atanmış teknisyenlerin iş yükü kliniklere atanmış sabit personel iş yükü (shr) Paket 2.Paket 3.Paket 4.Paket 5.Paket 6.Paket 7.Paket

44 PROJE? Örnekler: Kaizenler ve Eczane

45 Eczane: KAZANIMLAR? En son ilaçları hazırlanan bölüm 2013 mart ayına göre 4 saat önce ilaçlarını teslim alıyor Teknisyenlerin ortalama paket hazırlama süresi %18 kısaldı Çalışan memnuniyeti arttı Poliklinik: Hasta bekleme süreleri %46 azaldı Poliklinikte hasta bakan asistan sayısı inmesine rağmen bakılan hasta sayısı değişmedi Çalışan memnuniyeti %9 arttı

46 Faturalama: KAZANIMLAR? Fatura sonlandırma döneminde klinikte bekleyen evrak sayısı 252 den 9 a düşürüldü. Medulla Kontrol sonrası kliniğe geri dönen evrak oranı %22.6 dan %8.04 e düştü

47 PROJE? Yöntem: Proje Hazırlık Fazı (Ön Planlama ve Eğitim ) Pilot Uygulama Fazı Yayılım Fazı

48 EĞİTİMLER? TARİH KATILIMCI SAYISI TOPLAM GENEL TOPLAM 24 Şubat Şubat Şubat Nisan Nisan

49 Konuşma Akışı 1. Sağlık sektöründe neler oluyor? 2. Üniversite hastanelerinde neler oluyor? 3. Neden Yalın? 4. Yalın Nedir? 5. UÜSK da yalın çalışmaları? 6. Geleceğe Bakış?

50 KISACA BUNDAN SONRA? Anabilim/Bilim Dalı başkanlarının bilgilendirilmesi ve sürece katılımı Kalite Koordinatörlüğü ve Yalın ofisin yapılandırılması/güçlendirilmesi Kaizen öneri sisteminin yapılandırılması (anında cevap, karar, yönlendirme, duyuru, yayılım) ve Kalite Yönetim Sitemine entegrasyonu Yalın WEB Sayfası ve Kaizen Onur duvarı hazırlanması Kaizen çalıştayı sistematiğinin yapılandırılması ve kalite yönetim sistemine entegre edilmesi Ödüllendirme sistematiğinin kurgulanması Gelecek Dönem Sistem kaizen in ve çalışma grubunun belirlenmesi Görsel Standart yönetişimin geliştirilmesi (KPI lar, Görsel Yönetim Panosu, Pilot Uygulama)

51 GÜÇLÜKLER 1) Sağlık sunumunda tüm değer akışlarının (hasta, bilgi, malzeme) YATAY akarken, kurumsal organizasyon yapılarının DİKEY olması. OTORİTE SORUMLULUK 2) Gündelik çözümler ve noktasal verim önceliği ile hareket etmek 3) Beyaz önlük tipi liderlik ve Sloan tipi yönetişim

52