SAVAÞ, BUSH VE KÜRESEL BAK. Þenol Karakaþ

Transkript

1 SAVAÞ, BUSH VE KÜRESEL BAK Þenol Karakaþ

2 Ýçindekiler 1. Küresel sermayenin askeri kanadý, savaþ, Bush ve BAK 3 2. Emperyalizme karþý bir kampanya. Ama sosyalistlerin kampanyasý mý, kitlelerin kampanyasý mý? Küresel hareketin bir parçasý 16 Giriþ Küresel Barýþ ve Adalet Koalisyonu (BAK) 2003 yýlýnýn Haziran ayýnda kuruldu. Bu küçük broþürde, BAK'ýn niçin kurulduðunu, hangi kampanyalarý nasýl yapmaya çalýþtýðýný anlatmaya çalýþacaðým. Bu yazýyý yazmamýn nedenlerinin baþýnda, BAK'a yönelik eleþtirilerin geldiðini söyleyebilirim. BAK'ýn yaptýklarýyla, politik odaðýyla, BAK'ýn yaptýðý iddia edilen iþler arasýndaki uçurumu anlatýrken, bir kez daha BAK'ýn ne olduðunu, hangi kampanyalarý neden yaptýðýný, hedefinin ne olduðunu anlatma fýrsatýný deðerlendirmek de önemli. Kuþkusuz burada yapacaðým yorumlar, tüm BAK aktivistlerini baðlamaz. Bunlar, benim BAK'ý nasýl algýladýðýmý gösterir sadece. Bu yazýda Doðan Tarkan'ýn, Roni Margulies'in, Erkan Kara'nýn ve Alex Callinicos'un birçok makalesinden yararlandým. Hatta çoðu yerde, benden daha iyi ifade ettikleri için onlarýn yazdýklarýný aynen kullandým. Þenol Karakaþ

3 1. KÜRESEL SERMAYENÝN ASKERÝ KANADI, SAVAÞ, BUSH VE BAK BAK'ý kurma nedenlerimiz neler deðildi Kadýköy BAK'ýn aktivistleri, ABD seçimlerinden önce Bush'a hayýr, Irak'ta iþgale son! kampanyasýnýn bir adýmý olarak, Barýþ Manço Kültür Merkezi'nde düzenlenecek panelin afiþlerini asmak için kapý kapý, sendika sendika, kafe kafe gezerken, Soros'tan para mý alýyorsunuz suçlamasýyla karþýlaþtýklarýnda çok þaþýrmýþlardý. Neden Soros'tan para alalým ki? Nereden çýktý bu da þimdi? Bu suçlamayý yapan zihniyet, Soros da Bush'a hayýr diyor, siz de, demek ki bir baðlantýnýz var dediðinde, Radikal köþe yazarý Murat Çelikkan'la Mor ve Ötesi grubundan Kerem Kabadayý'nýn konuþmacý olduklarý panelin ilanýný asmak isteyen aktivistler sadece çok öfkelenmiþlerdi. Kadýköy BAK'ýn 30 Ekim 2004'te, ABD baþkanlýk seçimleri öncesinde açtýðýmýz standýnda, tanýdýðým bir solcu arkadaþýn gelip Ne yani, Kerry daha mý iyi demesi Soros meselesi kadar manidar bir örnekti. Kuþkusuz bunlar ciddiye alýnacak örnekler deðil. BAK Soros'tan para almak için kurulmuþ, her aktivistinin limuzinlerle gezdiði bir kampanya deðil. Bu tür eleþtiriler de eleþtiri deðil zaten. Ama en baþtan BAK'ý neden, neleri yapmak için kurmadýðýmýzý anlatmak yararlý olacak. BAK'ý; -Yeni dünya düzeni daha rahat yaygýnlaþsýn diye kurmadýk, -Liberalizm yaygýnlaþsýn diye kurmadýk, -Ýktidar perspektifiyle mücadele etmek isteyen aktivistlerin kafasýný karýþtýrmak ve iktidar perspektifinden uzaklaþtýrmak için kurmadýk, -ABD hegemonyasý daha rahat yaygýnlaþsýn diye kurmadýk, -Küresel sermayenin bir baþka kanadý daha rahat etsin diye kurmadýk, -Kitleler pasifize olsun diye kurmadýk, -Türkiye'de bir sivil toplum örgütü daha eksikti de bu eksikliði giderelim diye kurmadýk, -Sol örgütler bunalýma girsin diye kurmadýk, -Solun harakirisi gerçekleþsin diye kurmadýk, -Rekabetçi bir platform eksikti, bu eksikliði giderelim diye kurmadýk, -Kitle örgütlerinde sýkýntý yaþansýn diye kurmadýk, -Hoplayalým, zýplayalým, eðlenelim diye kurmadýk, -Ýnsanlarýn dikkatini Bush'a odaklayýp, emperyalizmin gerçek iþleyiþ mekanizmalarýný gizlemek için kurmadýk, -ABD seçimlerinde Kerry kazansýn diye kurmadýk, - Gelme Bush, Gitme Bush demek için kurmadýk, -Türkiye'de naiflik sýkýntýsý çekiliyor, biraz naif bir etkinlik düzenleyelim diye kurmadýk, -Aydýn, sanatçý ve konfederasyon yöneticilerinin konuþacaklarý platform yok, onlara bir platform sunalým diye kurmadýk, -Savaþ karþýtý hareket bölünsün diye kurmadýk, -Antikapitalist hareketin bir karikatürünü yaratalým diye kurmadýk, -Bireyciliði yüceltip, örgütlenmeyi ve örgüt fikrini kötüleyelim diye kurmadýk, -Kitle örgütlerinin olanaklarýný istismar edelim diye kurmadýk, -Cenova'dan kalkan trene atlamak için kurmadýk, -Karþý devrimcilik yapalým diye kurmadýk, -23 Nisan müsamerelerine benzer etkinlikler yapalým diye kurmadýk, -Küresel turizm acentemiz olsun diye kurmadýk, -Solcular siyasal Ýslamcýlarýn peþinden sürüklensin diye kurmadýk BAK'a yönelik eleþtirilerin sahipleri, dünyanýn gidiþatý konusunda esaslý bir kafa karýþýklýðýndan muzdaripler. Bu yüzden, yazýnýn sonucunu baþta söylemek gerekirse, iki yanlýþla ayný anda mücadele etmek zorundayýz. Önce, savaþ karþýtlýðýný saplantý haline getirdiðimizi iddia edenlerle tartýþmalý ve Bush'un seçilmesiyle birlikte parlayan Yeni Bir Amerikan Yüzyýlý projesinin ne olduðunu, ABD emperyalizmini anlamanýn neden önemli olduðunu açýklamalýyýz. Savaþ karþýtlýðýnýn bir saplantý olmadýðýný, eðer savaþ karþýtlarý kazanamazsa insanlýðýn geleceðinin çok karanlýk olduðu gerçeðinin altýný bastýra bastýra çizmeliyiz. Bu tartýþmayla birlikte, esas olarak buna baðlý olan ve daha teknik gözüken, ama son derece politik ve teorik yanýlsamalarý barýndýran bir seri eleþtiriyi mercek altýna almalýyýz. Örneðin BAK'ýn bir Bush takýntýsý olup olmadýðý ve Bush yerine emperyalizm kavramýný kullanmanýn her sorunu çözüp çözmeyeceðini. Küresel sermayenin askeri kanadý Avusturyalý Marksist Rudolf Hilferding, Rosa Lüksemburg, Buharin ve Lenin'in emperyalizm üzerine yaptýklarý çalýþmalar, özellikle Lenin'in emperyalizmin politik dengelerde ve hiyerarþide yarattýðý radikal deðiþiklikleri açýklarken sergilediði yaklaþým, bugün küresel çapta yaþanan ekonomik, siyasi ve askeri rekabetleri ve doðal olarak savaþlarý berrak bir biçimde kavramamýz için çok önemli birer anahtardýr. Görece özerk olarak geliþen iki süreç, devletler arasýndaki jeopolitik rekabet ve sermayeler arasýndaki ekonomik rekabet, 19. yüzyýl boyunca giderek iç içe geçer. Sermaye yoðunlaþtýðý ve merkezileþtiði ölçüde, tekelci özel sermaye ile devletin entegre olmasý hýzlanýr. Dev þirketler, devletlerin koruyuculuðunda, küresel düzeyde pazar, yatýrým ve hammadde için þiddetli bir rekabete girerler. Sermayeler arasý rekabet, emperyalizmle birlikte küresel çapta bir askeri rekabet biçimini alýr. Emperyalizm, savaþýn kendisinin sanayileþmesidir. Dev þirketlerin dünya çapýndaki ekonomik rekabeti, devletlerin askeri gücüyle tayin edilmek zorunda. Burada kapitalizmin eþitsiz ve bileþik geliþme yasasý devreye girer. Sermaye sýnýfý devlete, sermayenin para ve mal devrelerinin dolaþýmýný garanti altýna almak için ihtiyaç duyar. Devlet, bu ihtiyacý karþýlayan askeri, siyasi ve ideolojik iþlevlere sahip bir kurumdur. Eþitsiz ve bileþik geliþim, bazý sermaye gruplarýný daha hýzlý merkezileþtirdi ve yoðunlaþtýrdý. Bu sermaye gruplarýnýn ihtiyacýna ise emperyalist hiyerarþi yanýt verdi. Dünya pazarlarýnýn talan edilmesi ve en az bunun kadar önemli olan küresel çapta para ve mal dolaþýmýnýn, sermayenin üretim ve yeniden üretiminin garanti altýna alýnmasýnýn aracý, emperyalist devletler arasýndaki hiyerarþik iliþkinin denge içinde hüküm sürmesidir. 3

4 Kýsacasý, emperyalizm, tekelci kapitalizm aþamasýnda, küresel kapitalist ekonomik ve politik sistemin, hiyerarþik bir devletler sistemi içerisinde yeniden üretiminin düzenlenmesidir. (Sosyalist Ýþçi, sayý 6 içinde, sf. 26, 1993) Askeri kanadýn ataðý Bush'un bir darbeyle baþkan olduðu seçimlerin hemen ardýndan Financial Times gazetesi þu yorumu yaptý: Yurtiçinde liberalleþme ve yurtdýþýnda tek baþýna hareket etme eðilimine sahip olmasý gösteriyor ki, bu hükümet, Ýkinci Dünya Savaþý'ndan bu yana görülen en muhafazakar Amerikan hükümeti olacak. (Aktaran Alex Callinicos, Amerikan Ýmparatorluðunun Büyük Stratejisi, sf 1.) Þimdiki yönetimin üst düzey görevlilerinin çoðu özellikle Yardýmcý Baþkan Dick Cheney, Dýþiþleri Bakaný Colin Powell ve Savunma Bakaný Donald Rumsfeld baba Bush'un yönetimi zamanýnda da ( ) görev yapmýþ olmalarýna raðmen, ideolojik olarak, Bush II, Soðuk Savaþ'ýn son dönemlerinde ( ) baþkanlýk yapmýþ olan Reagan'ýn devrine geri dönüþü ifade eder. (agy. sf 6) Bugün kafalarda oluþan bir çok soru açýsýndan Reagan devrine geri dönüþün dünya dengeleri ve emperyalist hiyerarþi açýsýndan ne anlama geldiðini anlamak çok önemli. Marksist emperyalizm teorisini hem eleþtirenler hem kabul edenler, çok zaman, savaþý, emperyalist devletlerin sadece ekonomik nedenlerle yaptýklarý bir eylem olarak görürler. Bunun son örneði, Batý'nýn Afganistan'a saldýrýsýnýn asýl amacýnýn, Orta Asya'nýn petrol ve gazýný dünyaya taþýmak için, Afganistan'dan geçen bir boru hattý inþa etmek amacýyla ittifak kuran Bush yönetimi ile petrol kartellerinin bu amaçlarýný gerçekleþtirmek olduðunu savunan yaygýn inançtýr. Kuþkusuz, bölgenin enerji 4 kaynaklarý, Washington'un bölgedeki çýkarlarý açýsýndan önemli bir unsur, fakat Afganistan'daki savaþý sadece buna indirgemek ciddi bir hata olur. Aþaðýda göreceðimiz gibi, Amerika Afganistan'a öncelikle politik nedenlerle saldýrdý. Bu politik nedenlerin odak noktasý 11 Eylül'den sonra kendi küresel egemenliðini dünyaya yeniden kabul ettirmekti. Amerika Taliban'ý devirerek Afganistan'a girmeyi baþardý ve böylece Orta Asya'ya egemen olma fýrsatýný ele geçirmiþ oldu; fakat Orta Asya'ya egemen olmak Amerika'nýn bu eyleminin arkasýndaki asýl itici güç deðil, eylemin önemli bir yan ürünüydü ( ) emperyalizmin tarihi boyunca, Büyük Güçler, ekonomik ve jeopolitik nedenlerin karmaþýk bir bileþiminin itici gücüyle hareket etmiþlerdir. (Alex Callinicos, agy, sf 2) 11 Eylül saldýrýlarý, ABD'ye küresel egemenliðini dünyaya kabul ettirmek için önemli bir fýrsat sundu, ama küresel egemenlik döneminin nedeni deðildi. Bush ve þahinleri, bütün baðlantýlarýyla birlikte, emperyalizm açýsýndan bir devamlýlýk ve bir kesintiyi ifade ediyorlar. Devamlýlýk, çünkü küresel sermayenin askeri kanadý Bush'la birlikte doðmadý. Clinton'un Yugoslavya'yý NATO ile birlikte bombalamasý NATO'nun Doðu ve Orta Avrupa ülkelerini içine alarak geniþlemesine hizmet etti. Böylece ABD sadece Batý'nýn deðil, Doðu Avrupa'nýn da hegemonik gücü olarak kabul gördü. Üstelik, Hazar bölgesi doðal zenginlikleri ve Rusya'nýn burnunun dibinde ABD liderliðindeki askeri güçlerin yerleþtirilmesi bir planýn ürünüydü. Fakat Bush, ayný zamanda bir kesintiyi ya da daha doðru bir deyiþle bir kopuþu da temsil ediyor. Baba Bush'un dýþiþleri bakanlýðýný, danýþmanlýðýný yapan isimlerin ve köklü devlet adam ve kadýnlarýnýn (James Baker, Lawrence Eagleburger, Brent Scowcroft, Henry Kissinger, Zbigniew Brzezinski, Madeline Albright, Richard Holbrooke gibi ünlü isimler) genç Bush'un stratejisine itirazlarý vardý: Asýl nokta þu ki, Irak'a karþý kampanya yapmak

5 ya da bir strateji belirlemek, bütün bunlar için harcama yapmak ve risk almak þüphesiz ki, yönümüzü terörizme karþý savaþ amacýndan, sonucunda ne olacaðý belirsiz bir döneme doðru çevirmektir. Daha da kötüsü, þu anda dünyada Irak'a yapýlacak saldýrýya karþý çýkan gayri resmi bir konsensüs var. Bu duyarlýlýðýn devam etmesi, Amerika'nýn hemen hemen her iþi kendi baþýna yapmasýný gerektirir ki bu da askeri operasyonlarýn daha zor ve pahalý bir hale gelmesi demektir (Brent Scowcroft) Tek faklýlýk bu noktada deðil. Baba Bush ve Clinton, ABD liderliði etrafýnda bir uluslararasý konsensüs oluþturur ve Birleþmiþ Milletler, NATO ve Almanya ve Fransa gibi büyük güçleri ciddiye alan bir uluslararasý toplum fikrini önemserken, yeni Bush bu tür konsensüs çabalarýný zaman kaybý olarak görüyor. Bush'un önce Ulusal Güvenlik Danýþmaný olan, 2004 seçimlerinden sonra Dýþiþleri Bakaný olan Condoleeza Rice, Bu yönetim (Bush yönetimi) kendini hayali bir uluslararasý toplumun çýkarlarýna göre deðil, kendi ulusal çýkarlarýna göre þekillendiriyor açýklamasýyla bu yönelimi çok iyi anlatýyor. Bush'la birlikte küresel sermayenin askeri kanadý ataða geçti. ABD'nin Irak savaþý ABD'nin dizginsiz bir ihtirasla Irak'a saldýrmasýnýn birden çok nedeni var. Ama Saddam'ýn kitle imha silahlarýna sahip olduðu, El Kaide'yle Saddam rejimi arasýnda bir baðlantý olduðu ve Irak'a demokrasi ihraç etmek gibi iddialar, savaþýn nedeni olmakta çok, gerçek nedenleri gizlemek için üretilen fikri meþrulaþtýrma araçlarýdýr. Öyleyse ABD Irak'a neden saldýrdý? Ekonomik, siyasi ve jeostratejik bir dizi sahici gerekçe ABD emperyalizminin Irak'a saldýrmasýný açýklýyor. Öncelikle, Doðu Bloku'nun çökmesiyle birlikte, SSCB ile ABD arasýndaki rekabete dayalý denge daðýldý. ABD batýnýn þemsiyesi, SSCB ise Doðu Bloku'nun liderliðini yapýyor ve bu durum çeliþik bir biçimde küresel sistemde bir denge saðlýyordu. Doðu Bloku'nun çökmesiyle birlikte ABD bir yanda Batý'nýn liderliðini hala sürdürme yeteneðine sahip süper askeri güce sahip bir ülke olarak sivrilirken, diðer yanda da artýk þeytani tehdit komünizmin yok olmasý nedeniyle ABD liderliðine ihtiyaç duymayan Almanya ve Japonya gibi ülkelerin geliþmiþ ve kendisiyle rekabet edebilme potansiyellerine sahip ekonomik güçleriyle karþý karþýya kaldý. Öte yandan, Doðu Bloku'nun parçalanmasý, ABD'nin Rusya ve Çin ile sýnýrlarý olan, zengin enerji rezervlerine sahip Orta Asya'ya burnunu sokmasý için kapýyý araladý. Fakat bu bölgede Rusya geniþ yüzölçümü, enerji yataklarý ve binlerce nükleer baþlýðýyla ayaktaydý. Çin ise tüm ABD'li yorumcular tarafýndan uzun vadeli en önemli tehdit olarak görülmeye baþlandý. Eðer ekonomisi bu hýzla geliþmeye devam Antikapitalist Sadece bir çok aktivistin kendisini bu terimle tanýmlamasýndan dolayý deðil. Eylemlere katýlanlarýn ezici çoðunluðu, kapitalizmi bir bütün olarak yerinden etmenin mümkün ve hatta belki de arzu edilir olduðunu düþünüyor. ederse, Çin'in ne kadar güçlü bir hale gelebileceðini gözümüzün önüne getirmenin bir baþka yolu da, onu Amerika ile karþýlaþtýrmaktýr. Amerika'nýn GSMH'si 7,9 trilyon dolardýr. Eðer Çin'in kiþi baþýna düþen GSMH'si Güney Kore'nin GSMH'sine eþitse, Çin'in GSMH'si hemen hemen trilyon dolar olmalýdýr ve bu Amerika'nýn GSMH'sinden aþaðý yukarý 1,5 kat daha büyüktür. Eðer Çin'in kiþi baþýna düþen GSMH'si Japonya'nýn GSMH'sinin yarýsý ise, Çin'in GSMH'si Amerika'nýn GSMH'sinin 2,5 katý olmalýdýr. Soðuk Savaþ döneminde, Sovyetler Birliði'nin, hemen hemen Amerika'nýn yarýsý kadar bir zenginliðe sahip olduðunu düþünürsek, Çin'in, Amerika'dan bile daha güçlü olma potansiyeline sahip olduðunu görürüz. Çin diðer Asyalý rakiplerinin bazýlarýndan daha zengin olmayabilir... fakat sahip olduðu büyük nüfus avantajý, ona Japonya ve Rusya'nýn kurabileceðinden çok daha güçlü bir ordu kurma olanaðý veriyor. Ayrýca Çin, þu anda tahmin edemediðimiz kaynaklardan nükleer silah elde etme þansýna sahip olabilir. Kuzey Doðu Asya þu anda olduðundan çok daha tehlikeli bir yer haline gelebilir. Çin, bütün daha önceki dünyaya egemen olma potansiyeline sahip güçler gibi, dünyaya tek baþýna egemen olmak isteyebilir ve bunun sonucunda Çin'in diðer rakipleri (ABD'de dahil olmak üzere) Çin'in bu geliþimini durdurmak için onu kuþatmak isteyebilir. (John Mearsheimer'den alýntýlayan Callinicos, bkz agy) Bir yandan Almanya-Fransa ekseninde AB'nin geliþen ekonomik potansiyeli, diðer yandan tüm ekonomik durgunluðuna raðmen Japonya'nýn ekonomik gücü, ABD açýsýndan liderliðinin kabul ettirilmesi zorunlu olan Batý odaðýný oluþturuyor. Rusya ve Çin'in jeostratejik konumlarý, Rusya'nýn hala nükleer silahlara sahip büyük bir güç olmasý, Çin'in dinamik ve geliþen yapýsý ve bu iki ülkenin ABD liderliðini benimsemedeki gönülsüzlükleri ABD açýsýndan bir baþka tehdit odaðýný oluþturuyor. Bu manzaraya ABD'nin ekonomik gücüyle askeri gücü arasýndaki mesafeyi de eklememiz gerekiyor. Elli yýl öncesine göre dünya ekonomisinden aldýðý pay yüzde 20 azalan ABD'nin silahlý gücü ise kendisinden sonra gelen en büyük 7 ekonominin toplamýndan daha fazla. ABD, ekonomik gücüyle siyasi-askeri ihtiraslarý arasýndaki mesafe açýlmýþ bir imparatorluk görüntüsü çiziyor. Askeri açýdan tüm rakiplerinden kat kat üstün, ama ekonomik açýdan artýk öyle deðil. Dolayýsýyla, hegemonyasýný sürdürmesi artýk ancak askeri gücünü kullanarak mümkün. 11 Eylül saldýrýlarýndan sonra Bush'un yaptýðý 1 Temmuz 2002 tarihli konuþma dünyanýn içine gireceði politik ekseni de belirliyordu: Geçen yüzyýlýn önemli bir bölümünde, Amerika'nýn savunmasý Soðuk Savaþ doktrinine baðlý olarak oluþturulmuþtu. Bu savunma stratejisi caydýrýcýlýða ve kontrol altýna almaya dayanýyordu. Bazý durumlarda, bu stratejiler hala geçerli. Fakat yeni tehditler, yeni fikirleri gerektiriyor. Bugün 5

6 caydýrýcýlýk tehdit oluþturan uluslara karþý þiddetli bir misilleme yapýlacaðý vaadi nereden, ne zaman ve nasýl geleceði belli olmayan gölge teröristlere karþý savunulabilecek hiçbir ulus ve yurttaþýn olmamasý nedeniyle, aslýnda onlara karþý yapýlacak hiçbir þey olmadýðý anlamýna geliyor. Kitle imha silahlarýna sahip dengesiz diktatörler, bu silahlarý misilleme için kullandýðýnda ya da terörist ittifaklara verdiðinde ise, bu diktatörleri kontrol altýna almak için artýk çok geç olacaktýr. En iyisinin olmasýný umarak Amerika'yý ve dostlarýný savunamayýz. Sürekli, ciddi bir þekilde, silahsýzlanma anlaþmalarý imzalayýp sonra bunlarý sistematik olarak ihlal eden diktatörlerin sözlerine güvenemeyiz. Eðer bütün bu tehlikelerin tamamen gerçekleþmesini beklersek, geç çok kalmýþ olacaðýz. Vatan savunmasý ve misilleme, saðlam bir güvenliðin parçalarýdýr ve bunlar Amerika'nýn temel öncelikleridir. Fakat teröre karþý verilen savaþ savunmayla kazanýlmayacak. Teröristler meydana çýkmadan önce, onlara karþý savaþ açmak, planlarýný bozmak ve yaratacaklarý tehlikelerin önünü kesmek zorundayýz. Güvenliði saðlamanýn tek yolu harekete geçmektir ve Amerikan ulusu gerekirse tek baþýna harekete geçmekten kaçýnmayacaktýr. Bu konuþma, Ýran, Irak, Kuzey Kore gibi ülkelerin içine alýndýðý þer ekseni kavramýyla taçlandýrýldý. Bush ekibinin entelektüel kadrosunun çekirdeðini oluþturan ekibin baþýnda duran Paul Wolfowits'in þu görüþleri, küresel sermayenin askeri kanadýnýn tarihsel bakýþ açýsýný da ortaya koyuyor: Bu yüzyýlýn sonu, bir baþka yönden, 21. yüzyýla refah ve huzur içinde gireceðimize ve barýþýn devam edeceðine dair büyük umutlarýn üzerine kocaman bir soru iþareti koyan geçen yüzyýlýn sonunu hatýrlatýyor. Geçen yüzyýlýn sonunda da dünyada bir yandan olaðanüstü ve barýþçýl bir geliþim süreci yaþanýrken, bir yandan da dünya yeni büyük güçlerin tehdidiyle boðuþuyordu daha doðrusu boðuþamýyordu. Son dönemde sadece Japonya Asya'da güçlenmiyor, ayný zamanda 19. yüzyýl sonundan önce herhangi bir varlýk gösteremeyen Almanya, Avrupa'daki egemen güç haline geliyor. Bugün, yoksulluðu azaltan, ticareti büyüten ve yeni orta sýnýfý yaratan ayný görkemli ekonomik geliþim, yeni ekonomik ve askeri güçler de yaratýyor. Bu durum özellikle Asya için geçerli. Çin tehdidinin kendisi, bizi oldukça büyük bir tehlikeyle karþý karþýya býrakýyor. Diðer Asyalý güçlerle birlikte, Çin tehlikesi önümüze oldukça karmaþýk bir denklem olarak çýkýyor. Ayrýca, þu bir gerçek ki, bugün Çin Asya dýþýnda da büyük bir prestije sahiptir. Ayrýca, eðer geçen yüzyýlýn son dönemecindeki Almanya ile bugünkü Almanya arasýnda bir benzetme yapmak gerekirse, yine, kendisini güneþten mahrum býrakýlmýþ hisseden, diðer güçler tarafýndan kendisine kötü davranýldýðýný düþünen, ve ulusal olarak kendi varlýðýný hissettirerek, hakký olduðunu düþündüðü yerleri ele geçirme azminde olan bir ülke görürüz. (Aktaran Callinicos, agy) Tüm bu vurgulara, Irak'ýn petrol rezervlerinin dünyanýn ikinci en büyük rezervleri olduðu verisini de eklediðimizde, Önceden Misilleme ya da Yeni Bir Amerikan Yüzyýlý Projesi nin nedenleri ve bu ölçüde de 6 ABD'nin Irak'ta ne yapmak, ne kadar kalmak ve Irak'tan sonra hangi adýmlan atmak istediði daha belirgin bir hale gelir. Haydut devletler, Kitle imha silahlarý, El Kaide, Halklarý tiranlardan kurtarmak, Demokrasi ve özgürlük taþýmak gibi ABD kökenli cumhuriyetçi-sað patentli bu iddialarýn, üretenlerin kendilerinin bile inanmadýðý süslü yalanlar olduðu gün gibi ortada. Öyleyse ne demeliyiz? 11 Eylül'den önce ve sonra geliþtirilen tüm fikirler ve tutumlar, Afganistan'ýn ve ardýndan Irak'ýn bombalanmasý ve iþgal edilmesi ve bu adýmlarýn toplamý, Bush ekibinin, Amerika'ya karþý herhangi bir meydan okuma tehlikesini engellemek bahanesiyle, Amerika'nýn askeri gücünün otoritesini tüm dünyaya, baþta da Çin, Almanya, Japonya, Rusya ve Fransa gibi güçlere kabul ettirme araçlarýdýr. Bush politikalarý ve emperyalizmin çýkmazý Irak, ABD emperyalizmi için muazzam bir sorun oluþturdu. Sahip olduðu üstün silah gücüyle Irak'ta kolay bir zafer kazanacaðýný sanan emperyalizm çok farklý bir durumla karþýlaþtý. Irak'ýn düzenli ordusuna karþý savaþ kýsa zamanda bitti, ama ABD ordusunun Irak'ý iþgali ile birlikte hemen baþlayan direniþ giderek emperyalizmi derin bir bataklýðýn dibine doðru çekiyor. Emperyalizmin Irak'ta neyle karþý karþýya olduðunu kavramak için önce emperyalizmin günümüzdeki durumunu kavramak gerekiyor. Bazý eleþtirmenler ulusal devletler arasýndaki mücadelenin bittiðini düþünüyorlar. Onlara göre karþýmýzda aralarýnda ulusal devletlere dayalý çeliþkilere sahip olan emperyalizm deðil, Negri'nin formüle ettiði soyut bir düþman, imparatorluk var. Oysa çokuluslu þirketler esas olarak bir ülkeye yerleþmiþ oluyorlar. Genellikle yönetim kurullarý bir ülkenin vatandaþlarýndan oluþuyor. Bugün dünyada büyük kapitalist ülkeler arasýnda kýyasýya bir mücadele var. Her þeyden önce yabancý yatýrýmlarýn ezici büyük çoðunluðu ABD, Avrupa Birliði, Japonya ve Çin'e yapýlýyor. Bunlarýn dýþýnda geliþmekte olan ülkelere çok sýnýrlý bir yabancý yatýrým var. Örneðin, nüfusu AB'nin üç katý olan Hindistan'a AB'ye yapýlan yabancý yatýrýmýn 500'de biri yapýlmakta. Çünkü dev þirketler için AB, Hindistan'a göre karþýlaþtýrýlamayacak kadar güvenli bir yatýrým alaný. Bu durumda emperyalist ülkeler arasýndaki rekabet bugün 20. yüzyýlýn baþýnda olduðu gibi doðrudan birbirleriyle savaþarak çözülemeyecek durumda. ABD, AB ile savaþarak kendi yatýrýmlarýný bombalayamadýðý gibi, AB de ayný þekilde ABD'deki yatýrýmlarýný bombalayamýyor. Büyük güçler arasýndaki mücadelede Ortadoðu'nun özel bir önemi var. Ortadoðu kapitalizm için vazgeçilmez bir hammadde olan petrolün en çok ve en kolay elde edildiði yer. Dünyada en çok petrol kullanan ülke olan ABD ihtiyacýnýn büyük kýsmýný kendi ülkesinden, Kanada ve Meksika'dan ve Venezüella'dan elde ediyor. Venezüella petrolünün ABD için önemi giderek artýyor. ABD artan ihtiyacýný karþýlamak için bir kýsým Afrika ülkelerine de gözlerini dikmiþ durumda. Ortadoðu petrolü esas olarak AB, Japonya ve giderek petrol ihtiyacý artan Çin için önemli. Bu ülkelerin petrolünün hemen hemen tamamý Ortadoðu'dan kaynaklanýyor. Bu nedenle Ortadoðu petrollerinin kontrolü ayný zamanda AB, Japonya ve Çin'in üzerinde de bir kontrol kurmak anlamýna geliyor.

7 ABD bugün 10 yýl öncesine göre ekonomik olarak Hatýrlanacaðý gibi, Vietnam yenilgisinin ardýndan daha güçlü ama bugünkü durumunu Ýkinci Dünya Savaþý Amerikan emperyalizmi uzun bir süre yeni askeri günleri ile karþýlaþtýrdýðýmýzda karþýmýza çok baþka bir saldýrýlara giriþememiþ, özellikle de kara harekatlarý manzara çýkýyor: yapamamýþtý. Irak ABD ordusunun ciddi boyutlu ilk kara ABD 1945'te dünyadaki tüm üretimin yarýsýný harekatý. gerçekleþtiriyordu. Bu durumda savaþa ekonomisinden ABD eðer durumu dengelemek ve kendi lehine büyük bir pay ayýrabiliyordu. Böylelikle de SSCB'nin etkisi çevirmek istiyorsa, açýk ki Irak'a daha fazla iþgal gücü altýndaki bölgeler dýþýnda dünyanýn tümünde hakim bir göndermek zorunda. Bugün Irak'ta 130 bin ABD, 20 bin durumdaydý. Bugün ise ABD ekonomisi AB'nin birleþik Ýngiliz askeri var. Toplam iþgal gücü 150 bin. Irak'ýn ekonomik gücü ile eþit ve dünyadaki toplam üretimin nüfusu ise 20 milyon. sadece yüzde 22'sini gerçekleþtiriyor. Oysa, 1956'da Rusya Macaristan'ý iþgal ettiðinde bu Þimdi ABD egemen sýnýfý için sorun yeniden ülkeye 500 bin askerle girmiþti. 1968'de hegemonyanýn nasýl kurulacaðý. Amerikan ekonomisi Çekoslovakya'nýn iþgalinde de yarým milyon Rus askeri halen Alman ya da Fransýz ekonomilerinden daha kullanýlmýþtý. Macaristan ve Çekoslovakya'nýn nüfusu 10 üretken, ama bu ancak Amerikan iþçi sýnýfýnýn daha fazla milyon. çalýþtýrýlmasý ile elde edilebiliyor. ABD iþçi sýnýfý Alman ve ABD esas olarak Irak'ta kullandýðý gücün þiddetine Fransýz iþçilere göre yýlda 400 saat daha fazla çalýþýyor. güveniyor. Irak ordusunun direncini kýrarken ABD'nin Bu durumda Fransýz iþçiler de 400 saat fazla çalýþtýrýlýrsa kullandýðý þiddetin önemi vardý, ama direniþe karþý ABD Fransa ekonomisi ABD'den daha üretken olur. ordusunun teknik üstünlüðü gibi kullandýðý þiddetin de Amerikan egemen sýnýfý önce Reagan politikalarý ile fazla bir önemi yok. ABD daha önce Fransa ve egemenliðini pekiþtirmeye çalýþtý. Bu, Ýngiltere'nin sömürgelerinde ne denli esas olarak ABD'nin askeri gücünü þiddet uyguladýðýný ve buna raðmen muazzam ölçülerde arttýrmaya sömürgelerini terk etmek zorunda dayanmaktaydý. Ne var ki, 1980'lerin kaldýklarýný unutuyor. sonunda ABD ekonomisi bu hýzlý ABD'nin Irak'a takýlýp kalmýþ silahlanmaya dayanamaz hale geldi. olmasý, elinde savaþma gücüne ABD'nin rakibi olarak SSCB'nin sahip fazla asker kalmamýþ olmasý çökmesi Reagan politikalarý ve savaþ karþýtý, antiemperyalist açýsýndan bir kurtuluþ oldu. Ama hareketin dünya çapýndaki etkinliði ABD ekonomisi artýk diðer Batýlý nedeniyle kendisine ciddi yeni askeri rakipleri karþýsýnda rekabet gücünde ortaklar bulamamasý yeni önemli kayýplara uðramýþ bir saldýrganlýklara giriþmesine de engel haldeydi. oluyor. Dolayýsýyla Ortadoðu'ya Reagan politikalarýnýn hakim olma ve böylelikle Fransa, arkasýndan Bush'un babasý ve Almanya, Japonya, Çin gibi rakiplere Clinton yönetimlerinin diðer büyük karþý üstünlük elde etme planý yara kapitalist ülkelerle dengeler saðlayan alýyor, hem de ciddi bir yara alýyor. anlaþmalar yapan politikalarý geldi. Bush'un, saldýrganlýðýný Ýþte bu dönemin ardýndan bugünkü katlayarak arttýracaðý, Irak'ta yenilgiyi Bush yönetimi iþbaþýna geldi. kolay kolay kabul etmeyeceði açýk. Bush ve yönetimi Amerikan Elindeki muazzam askeri vuruþ egemen sýnýfýnýn þahin kanadýný gücüne güvenerek hem Irak'ta çok temsil ediyorlar. Onlar anlaþma daha kanlý ve acýlý bir süreci yerine mücadeleden ve savaþtan baþlatacak, hem de yeni hedeflere yanalar. ABD bugün diðer büyük saldýracak. Belki yeni ülkeleri iþgal kapitalist ülkelerle savaþamayacaðý için savaþ dolaylý bir edebilecek gücü yok, ama havadan çok aðýr tahribat biçimde baþladý. Ortadoðu'ya hakim olmak, en baþta da yaratma gücü var. 11 Eylül'ün yarattýðý politik koþullarýn kullanýlmasý ile Ýþte bu nedenlerle antikapitalist hareket ABD dünyanýn ikinci büyük petrol rezervine sahip olan Irak'ýn egemen sýnýfýnýn þahin kanadýnýn temsilcisi olarak Bush'u kontrol edilmesi rakiplere en büyük darbeyi indirecekti. Bu hedef almýþ durumda. nedenle 1. Körfez Savaþý'na giderken baba Bush diðer kapitalist ülkelerle anlaþýrken, küçük Bush hiç bir anlaþma çabasý harcamadý, tam tersine kendi baþýna savaþý ABD emperyalizmi ve Þanslý Velet baþlatmakta kararlýydý. Bush yönetimi Irak'ýn iþgali ile Kerry seçim çalýþmalarýnda ABD'nin Bush Ortadoðu petrolünün kontrol edileceðini, Irak'ýn ardýndan politikalarý sonucunda yoksullaþtýðýný, dünya sýranýn kolayca Ýran ve Suudi Arabistan'a geleceðini, Orta ölçeðinde ABD düþmanlýðýnýn ortaya çýktýðýný ve Asya petrolleri üzerinde ise zaten Afganistan savaþý ABD'nin terörizmin hedefi haline geldiðini sýrasýnda kontrol saðlandýðýný düþünüyorlardý. söylemektedir. Savaþ karþýtý muhalefet de Bush'un Ancak Irak direniþi bütün bu planlarý batýrýyor. aptallýðý, katilliði üzerinden Bush karþýtlýðý ile hareket Þimdi, ABD ya petrolün kontrolünü Irak hükümetine etmektedir. (Önder Ýþleyen, Birgün gazetesi) devredecek ve bugüne kadarki tüm Irak politikasý boþa gitmiþ olacak ya da petrolü kontrol etmek için Irak'ta Bu yazý, ilginç bir biçimde Solun harakirisi baþlýðýný savaþmaya devam edecek ve bunun eninde sonunda taþýyor. Gelme Bush kampanyasýnýn popüler bir ama mutlaka ABD'nin yenilmesi ile biteceði açýk. kampanya olmasý ve tüm NATO Zirvesi öncesi döneme Irak'ta yenilgi, ABD emperyalizmi için yeni bir damgasýný basmýþ olmasý, bir çok kiþide BAK'ýn Bush'a Vietnam sendromu demektir. dair bir takýntýsý olduðu fikri sabitini üretti. 7

8 Bu sabit fikre yakýndan bakmadan önce Bush'un kim olduðuna bakmakta yarar var. Bakalým Bush, öylesine sýradan bir ABD baþkaný mý, yoksa yeni emperyalist saldýrganlýðýn sözcülüðünü yapacak bir egemen sýnýf temsilcisi mi? Önce, artýk herkesin bildiði gerçeklerin altýný bir kez daha çizelim: G.W Bush, avukatý mahkemede uyuyan ve Amerikan Ýç Savaþý'ndan beri Teksas'ta idam edilen ilk kadýn mahkumun infazýný kahkaha atarak izlerken kameralara yakalandýðýnda Teksas valisiydi ve idam kararýný onaylayan zat-ý muhteremdi. Amerika'da Anayasa mahkemesi kendisine niçin ölüm cezasý verildiðini anlayamayacak durumdaki akýl hastalarýnýn idamýna izin vermemesine raðmen, Bush bir akýl hastasýnýn idamýna hararetle onay verdi. Teksas'ta idam cezasý 1976'da uygulanmaya baþladý. Bu yýldan sonra tam 218 kiþi idam edildi. 1994'ten, yani adý geçen Amerikan büyüðünün Teksas valisi olmasýndan sonra ise, yani sadece 6 yýl içinde 18 yýlda idam edilen insandan daha fazlasý Valilik onayýyla öldürüldü. 134 kiþi! Bu 134 kiþinin 40'ýnda ise yeterli delil yoktu. Hiçbir elle tutulur delilin olmadýðý bir davada, bir siyah tümü beyaz olan jürinin kararýyla idama mahkum edildi. Teksas valisi, Amerikan büyüðü yani, idama onay verdi. Ýçinin rahat olduðunu söylemeyi de ihmal etmedi kuþkusuz! Bush döneminde Tekssas idam uygulamasýnda Kongo'dan sonra dünyada beþinci sýraya yerleþti. Baba Bush Baba Bush ise önce ABD'nin daimi BM Büyükelçisi oldu. Ýlk icraatlarýndan birisi, Ýsrail'in Lübnan ve Suriye'yi bombalamasýnýn meþru olduðunu ilan etmekti. ABD Baþkaný Nixon'ýn yanýndayken, ünlü Watergate skandalýna adý karýþtý. Nixon'un ayaðýný kaydýrmak için para kaynaklarý yaratan bir þebeke kurdu ve þebekenin merkezi Peroil adlý bir þirket oldu. Ayný dönemde CIA Direktörü oldu. Bu dönem daha otoriter bir þiddet aracýna dönüþtü. Jamaika'da, Angola'da iç karýþýklýklarý körükleme, Ýngiltere'de Thatcher'in yükseliþi için propaganda çalýþmalarý yapma, Avustralya'da hükümet deðiþikliði ve ABD politikalarýna uyumlu bir hükümet kurulmasý için faaliyetler ve Latin Amerika'da bir çok kontrgerilla saldýrýlarýnýn mimarlýðýný yapmak gibi iþlerle yoðunlaþtý. Baba Bush, CIA Direktörlüðü'nden ayrýlmak zorunda kalýnca First International Bank'ta yönetim kuruluna girdi. Daha o tarihte Çin'le petrol ve doðal kaynaklarý finanse etmek için giriþimlerde bulundu ve Purolator Oil Company'nin yönetim kurulan girdi. Bu da yetmedi, kimyasal madde ve ilaç sektöründe faaliyet sürdüren Eli Lilly and Co. Adlý þirketin de yönetim kuruluna girdi. Oðlu, 11 Eylül 2001'de Ýkiz Kulelerin çökmesinden sonra Haçlý seferi ilan etmiþti. Babasý ise 1979'daki seçim kampanyasýnda, Elbette ben bir Anglofili'yim (Anglo-Sakson ýrkýnýn üstünlüðüne inanan) demiþti. Baba Bush, Reagan'ýn Baþkanlýk döneminde Amerika'da Baþkan yardýmcýsý oldu. Hem Amerika'da iþçi sýnýfýna karþý yoðunlaþan hem de tüm dünyada egemen sýnýflar için (Özal ve Thatcher'in temsil ettiði egemen sýnýflar en baþta) ilham kaynaðý olan neoliberal saldýrýlarýn baþ aktörlerindendi. 1980'de Granada iþgal edildi. Nikaragua abluka altýnda alýndý. Honduras ve El 8 Salvador'da kontrgerilla faaliyetleri ayyuka çýktý. Son Amerikan büyüðünün babasý, bütün bu saldýrganlýkta hep baþroldeydi. Kan ve petrol Baba Bush daha 26 yaþýnda Bush-Overley Oil Development Co. Adýnda bir petrol þirketi kurdu. Þirketini büyüttü ve denizden petrol çýkartmaya baþladý. 1963'te denizde petrol arayan 4 büyük istasyona sahipti. Bush, dev petrol kartelleriyle iliþki kurmaya baþladý. Ýliþkilerini kullanarak ABD Senatosu'na girmek için seçim kampanyasý baþlattý ve ilk kampanyasýnýn politik temeli Sivil Haklar Yasasý na karþý çýkmak oldu. Birinci Körfez Savaþý'nda Irak'ýn üzerine Ýkinci Dünya Savaþý'nda kullanýlan bombalar kadar tahrip gücüne sahip bomba atýlmasýný emretti. Oðlu gibi katliamlarý televizyondan kahkahalarla izlerken yakalanmadý ama organik bir parçasý olduðu, doðrudan temsilcilerinden olduðu küresel sermayenin petrol çýkarlarý ve küresel hegemonyasý için baþkomutanlýk yaptý. Dededen toruna: petrol, kapitalizm, ýrkçýlýk, maçoluk ABD hükümeti Ýkinci Dünya Savaþý'na katýldýktan sonra, 1942 yýlýnda, Düþmanla Ticaret Yasasý çýkarttý. Union Banking Corporation adlý þirket Nazilerle iþbirliði yaptýðý gerekçesiyle hazineye devredildi. Ortaklarý arasýnda Nazilerin de bulunduðu þirketin hisse sahiplerinden birisi son Amerikan büyüðünün dedesi. Dede Bush, üniversite yýllarýnda Kafatasý ve Kemikler adlý ýrkçý bir örgütün üyesiydi. Bu üyelik babadan toruna kadar devam ediyor. Dede Bush, ABD hükümetiyle özel silah üreticileri arasýndaki baðlantýyý saðlayarak yükselen bir sima. Bush'larýn ortaðý olduðu Remingster Arms adlý þirket Birinci Dünya Savaþý'nda ABD'nin kullandýðý tüfeklerin yüzde 69'unu satmýþ. Torunu da bugün silah ve petrol devleri adýna savaþýyor. 11 Eylül'den sonra ABD Afganistan'ý vurdu. 8 bin sivil öldü. Tüm dünyanýn direnmesine raðmen Irak'a saldýrdý. Ýngiltere'de bir grubun yaptýðý araþtýrmaya göre Nisan ayýndan bugüne kadar 22 bin ile 55 bin arasýnda sivil Iraklý öldürüldü. Her zaman kadýnlarýn kürtaj hakkýna düþman olan son Amerikan büyüðü George. W. Bush da bir enerji þirketi kurarak iþe baþladý. Ardýndan daha büyük petrol þirketleriyle flört etti. Babasýnýn seçim kampanyasýna katýldý ve siyasete girdi. Teksas Valisi olmak için ünlü beyzbol takýmý Teksas Rangers'ýn hisselerinin yüzde 2'sini satýn aldý. Takýmýn popülerliðini de kullanarak vali olduðunda 600 bin dolara aldýðý hisseleri 15 milyon dolara sattý! James Barth, Bush'un þirketlerine para bulan bir Bushsever. Ama ayný zamanda Ladin ailesinin de ABD'deki emlak iþlerini yürüten bir Ladinsever. Bu adam, Bank of Credit and Commerce International adlý, 73 ülkede faaliyet gösteren bir bankayla iþ yapýyordu. Uyuþturucu kartelleri, Panama Diktatörü Manuel Noriega, Saddam Hüseyin ve Asya'daki uyuþturucu kaçakçýlarýyla iliþkiye sahipti. Bu banka battýðýnda oluþan skandalý soruþturma iþini üstlenen Adalet Bakanlýðý görevlisi Robert Müler, Bush döneminde

9 FBI'ýn baþýna getirildi. Bush'un Vali olmasý için mali destek veren Sanchez ailesinden bir kiþi, Bush seçilir seçilmez, Teksas Temsilciler Meclisi'ne üye atandý. Bu kiþi Sanchez- O'brien Oil and Gas Corporation adlý dev þirketin de yönetim kurulu baþkanýydý. Petrol þirketi olan Tom Brown, Incorporated'in bir yöneticisi Teksas Üniversitesi Mütevelli Heyeti'ne getirildi. Bush'un Valilik kampanyasýna mali destek veren bir baþka isim ise Richard Rainwater. Bush vali olduðunda bu adam ucuza arazi elde etme, Bush'un sermayeye vergi indirimleri sayesinde milyarlarca dolar kar elde etme ve ABD'nin en büyük özel hastaneler zincirine sahip olmak gibi iþleri baþardý. Bush'un, hastalar lehine saðlýk harcamalarýnýn artýrýlmasýný öngören yasayý veto etmesi, arkadaþýnýn yükseliþinde iþe yaradý. Daha sonra Bush, Rainwater'in þirketine ortak oldu. Saðcý, ýrkçý, cinayetleri kahkahalarla karþýlayan yapýsý, kadýn düþmaný tutumu, idam severliði, çekirdekten petrolcü olmasý, çevreyi hiç umursamamasý küresel sermayenin askeri kanadý açýsýndan, Bush'u bulunmaz nimet haline getirdi. On binlerce insanýn ölümüne neden olacak ABD'nin küresel hegemonya çýlgýnlýðýnýn sözcüsü olacak kadar pervasýz, patavatsýz ve cüretkar bir temsilci. Bush, kabinesi ve þirketler Enron milyarlarca dolarlýk bir iflas yaþayan ve skandallarla batan bir þirket. Enron'un kurucusu Ken Lay, Bush'un Teksas Valisi olmak için baþlattýðý kampanyaya 550 bin dolar baðýþladý. Baba Bush döneminin Ticaret Bakaný'yla Dýþiþleri Bakanlarý Birinci Körfez Savaþý sonrasýnda Enron temsilcileri olarak Kuveyt'te ihalelere katýldýlar. George W. Bush, bizzat telefon ederek Arjantin'den Enron'a ucuza doðalgaz vermesini istedi. Enron þirketi de parasal destekle Bush'un petrol þirketlerinin ayakta kalmasýna yardýmcý oldu. Enron'un bir skandalla çökmesinin ardýndan Bush, Enron'la iliþkisini hatýrlayamadýðýný söyledi! Enron, Bush kabinesinden savaþ taciri Dick Chenney'in eski þirketi Halliburtan'la sýký iliþkilere sahipti. Bush, Harkney Energy Group adlý þirketten hisse aldý. Bu þirket bir dizi dalavere ve rüþvetle Bahreyn hükümetinden petrol çýkarma yetkisi aldý. Baba Bush'un baþkanlýðý döneminde Irak'ýn Kuveyt'e saldýrmasý ihtimali bildirildiðinde oðul Bush þirketteki hisselerini iki kat fiyata satarak çok para kazandý. Bush'un tüm bu alým-satým iþlemleri ise hala þüpheli ve yasaya aykýrý olduðu tartýþmalýdýr. Bush ve kabinesinin ve Bush'larla baðlantýlý isimlerin hangi þirketlerle iliþki içinde olduklarýný bir kez daha özetlemek, mevcut Bush kabinesi hakkýnda varmak istediðimiz sonuçlarý göz önüne serecektir. Michael Moore'un Beyaz Aptal Adamlar adlý kitabýnda ayrýntýlý bir biçimde anlattýðý Bush'u baþkan yapan seçim skandalýyla iktidara çöreklenen, sadece aile ve þirket baðlantýlarý güçlü Aptal beyaz Bir Adam deðil, dünya hegemonyasýnda sorun yaþama olasýlýðýndan paniðe kapýlan ve Yeni Bir Amerikan Yüzyýlý projesiyle bu sorunlarýný aþmayý hedefleyen, küresel sermayenin askeri kanadýdýr. BAK'ýn Bush saplantýsýndan örnekler! Bush'un küresel sermayenin askeri kanadýnýn siyasal sözcüsü ve bu kanadýn dünyaya meydan okuyan kabinesinin lideri olduðunu düþünürsek, bir Bush saplantýsý içinde olmanýn pek de zararlý bir durum olmadýðý ortada. Fakat iddia edildiði gibi BAK, Bush saplantýsýndan dolayý ABD emperyalizminin iþleyiþ mekanizmalarýný görmezden gelen ya da yumuþatan bir iþlev görmüyor. Bush'a odaklanmanýn böyle bir tehlikeye yol açmasýnýn imkansýzlýðý bir yana, Bush'un evden iþe iþten eve giden bir adam olmadýðý da çok açýk. Gelme Bush sloganýnýn dikkatleri emperyalizmin iþleyiþ mekanizmalarýndan Bush'un yeteneklerine odakladýðý iddiasý bu yüzden komik. Sorun kullanýlan sloganlarýn basitliði, popülerliði vs. deðil, politik süreçler içindeki anlamýdýr. Bazen çok keskin ve devrimci görünen sloganlar gerici bile olabilir, en basitinden iþe yaramaz olabilir. Ama bazen çok basit görünen bir slogan devrimci olabilir. Bugün küresel kapitalizmin küresel saldýrýsýnýn en keskin, en yýkýcý saldýrýsý ABD tarafýndan gelmektedir. ABD'nin bu saldýrýsý dünyadaki her bir bireyi ayrýmsýz bir þekilde öncelikli olarak ilgilendirmektedir. ABD saldýrýsý durdurulmadýðý, engellenmediði, yavaþlatýlmadýðý takdirde bu yýkýcý saldýrýnýn geniþlemesi her türlü ekonomik, demokratik, yaþamsal hakkýmýzýn elimizden gitmesine sebep olacaktýr. Bu yüzden bu büyük yýkýcý gücü durdurmak günün en devrimci görevidir. Bu yýkýcý politikalarýn mimarý ve en büyük sembolü olan ABD Baþkaný George W. Bush önemsiz bir þahsiyet deðildir. Çok çok önemlidir. Onu yýpratmak, onu alaþaðý etmek, onu gittiði her ülkeden kovmak, onun hakim kýlmaya çalýþtýðý fikirleri alay konusu haline getirmek çok devrimci bir iþtir. "Gelme Bush" sloganý bu yüzden devrimci bir slogandý. 9

10 NATO zirvesine karþý alternatif olarak önerilen diðer sloganlar, örneðin "NATO'ya Hayýr" sloganý neden daha sosyalist veya devrimcidir? Yani bu slogan þöyle daha ciddi, daha büyük hedefli, daha ne bileyim, iri bir slogan olduðu için mi? Aksine bu slogana kolaylýkla "reformist" denilebilir. NATO'yu durduracaksýn da ne olacak? ABD yönetimi granit gibi yerinde kaldýðý sürece istemezse BM'yi iplemez (ki bunu gösterdi), isterse NATO'yu geniþletir, isterse yeniden yapýlandýrýr. Bu yüzden NATO'ya karþý çýkmayý esas öncelik olarak görenler asýl reformist gibi göründüler bize de. 2. EMPERYALÝZME KARÞI BÝR KAMPANYA. AMA SOSYALÝSTLERÝN KAMPANYASI MI, KÝTLELERÝN KAMPANYASI MI? Küresel antikapitalist hareketin tekrar tekrar ders çýkartýlmasý gereken bir önemli özelliði de kampanyalarýnda kapsayýcý olmayý "tercih" etmesi. Savaþa karþý 2003 yýlýnda doruða çýkan hareketlilik, bu yaygýnlýðýný, savaþ karþýtý organizasyonlarýn, savaþa hangi nedenle olursa olsun karþý çýkan tüm kesim, örgüt ve bireyleri kapsamak konusundaki kýskançlýðýna borçluydu. Hareket bu kýskançlýðýnda ýsrarlý. Ama sol bunu anlamak istemiyor ve anlamadýðý oranda da harakirisini devam ettiriyor. Irak'ýn iþgalinden sonra, savaþa karþý kampanyanýn Bush'a odaklanmasý, aktivistlerin, savaþýn kapitalist sistemle iliþkisini kuramamak gibi bir basiretsizliðinden kaynaklanmýyor. Tersine, bunun nedeni, Bush ve kabinesi, dev þirketler, sermayenin rekabeti, ABD emperyalizminin hegemonya giriþimleri gibi bir dizi baðlantýyý büyük kitlelerin daha rahat kurabilmesi ve 10 iþgale ve emperyalizme karþý bir kampanyanýn kitleselliðini saðlamada Bush isminin birleþtirici bir odak olarak iþlev görmesidir. Savaþ karþýtý aktivistleri çok saf görmemek gerek, Bush'un tecavüzcü Coþkun'dan daha farklý bir rolü olduðunu, antikapitalistler Bush'un skandal seçim zaferinden hemen sonra teþhir etmeye baþlamýþlardý. Sistemden kopuk bir Bush olamaz, Bush'un katilliði ve aptallýðýný teþhir etmek de hiçbir kampanyanýn tek baþýna amacý olamaz. Bush sadece bir figüran olmamakla kalmýyor, emperyalizmin küresel hegemonya sorununa yanýt olan "Yeni Bir Amerikan Yüzyýlý" projesinin kurumsal temsilcisi olarak öne çýkýyor. Sol ise, Bush'a karþý yaygýn ve birleþik bir kampanya yapma becerisini "sistemi eleþtirmiyorsunuz" diyerek eleþtiriyor. BAK emperyalizmi görmezden mi geldi? BAK ne emperyalizmi ne de örneðin NATO zirvesinden önce NATO'yu görmezden geldi. Her BAK eyleminde kahrolsun ABD emperyalizmi en çok atýlan sloganlardan birisidir. Týpký Katil ABD Ortadoðu'dan defol sloganý gibi. Ama BAK kortejlerinden baþka sloganlar da yükseldi. Yargýlansýn George Bush gibi, Filistin'e özgürlük gibi, Biz anti, antikapitalistiz gibi, Milyonlar aç, iþgal altýnda, yaþasýn küresel intifada gibi, Irak'ta hemen, Filistin'de þimdi, dünyada barýþ, barýþ hemen þimdi gibi, Savaþa karþý ses çýkar gibi liste bir eylem süresi kadar uzatýlabilir. Yine de sloganlar uçucudur. Ama yazý hala kalýcýdýr. Sayýsýz BAK bildirisinde þu cümleler kullanýlmýþtýr: NATO zirvesinde Irak ve terör sorunlarýnýn ele alýnacak olmasý traji-komik bir durum. NATO, baþlý baþýna küresel çatýþmalarýn bir tarafý. Yugoslavya'nýn parçalanmasý ve bombalanmasýnda, Afganistan'ýn iþgal edilmesinde NATO, küresel sermayenin þemsiye örgütü olarak iþlev gördü. NATO'nun tarihi, batýnýn liderliðini yapan ABD'nin hegemonya ihtiyaçlarýna göre örgütlenmenin ve yoksul ülkelere yönelik ABD tehdidine uluslararasý

11 meþruiyet kazandýrmanýn tarihi. (8 Ocak 2004 günü militarist bir örgütlenme. Ýstanbul'daki NATO zirvesi, Taksim Hill Otel'de Mehmet Ali Alabora tarafýndan NATO'nun, Bush'un Yeni Amerikan Yüzyýlý yapýlan BAK'ýn Gelme Bush kampanyasýný ilan ettiði yaklaþýmýnýn doðrudan bir aracý haline getirecek. Bir basýn açýklamasýndan) katiller sürüsü olarak görünen koalisyon güçleri, Demek ki, BAK NATO'nun ne olduðunu da, ABD NATO'yu kullanarak burunlarýna kadar pisliðe hegemonyasýný da herkesten önce anlatmaya baþlamýþ. battýklarý Irak politikalarýna meþru bir zemin Kampanyaya baþlama açýklamasýnýn ilk cümleleri hazýrlamayý planlýyorlar. (5 Haziran 2004'te emperyalizmle ilgiliymiþ. Üstelik BAK bununla da Saraçhane'de yapýlan BAK eyleminde okunan basýn yetinmemiþ, ayný basýn açýklamasýnda ve AKP'ye de açýklamasýndan) yüklenmiþ: Hangi cümleler geçiyor bir kez daha bakalým bu Bir sözümüz de AKP hükümetine. AKP hükümeti, basýn açýklamasýnda: NATO, ABD'nin küresel polis gücü Bush'u ýsrarla çaðýrýyor. Ýþgalcilere, petrol için olarak çalýþan militarist bir örgütlenme ve NATO dünyayý kana bulamaktan çekinmeyenlere ev Bush'un Yeni Amerikan Yüzyýlý yaklaþýmýnýn doðrudan sahipliði yapmak için çýrpýnýyor. Týpký, ýsrarla bir aracý haline getirilecek meclisten çýkarttýklarý tezkerede olduðu gibi, AKP, Bir baþka örnek de 2004'ün Nisan ayýnda Felluce'de halkýn istemediklerini isteyerek, NATO'ya ev sahipliði ABD'nin baþlattýðý kitle imhasýna karþý BAK ve DÝSK'in yapmaya hazýrlanýyor. (Ayný basýn açýklamasý ortak basýn açýklamasýndan: metninden) ABD baþkaný Bush'un yalanlara Demek ki, BAK sadece NATO'yu, ABD dayanarak, emperyalistlerin çýkarlarý için emperyalizmini deðil, Türk egemen güçlerini de mercek Irak'ý iþgal etmek istediðini defalarca altýna en baþtan almýþ. haykýrdýk. Peki öyleyse neden Irak'a saldýrdýlar? ABD, Irak'ý dev bir petrol kuyusu olarak Neden bu kadar acele ettiler? görüyor ve Irak'ýn bu zenginliðini gasp Bunun yanýtýný ABD'deki savaþ karþýtlarý çok iyi ediyor. Dünyaya, küresel jandarmanýn veriyorlar. Amerikalý savaþ karþýtlarý, kendisi olduðunu bir kendi yönetimlerine Bush Cuntasý kez daha göstermek adýný taktýlar. Neden mi? ABD istiyor. Küresel antikapitalist Baþkaný Bush'dan yardýmcýsýna, Bitti mi, hayýr bitmedi. baþkanýn ulusal güvenlik hareketin tekrar tekrar NATO zirvesinin danýþmanýndan enerji bakanýna, ders çýkartýlmasý Ýstanbul'da ticaret bakanýndan içiþleri bakanýna toplanmasýný Ýs-te-mikadar, hepsi, iktidarý ele geçirmeden gereken bir önemli yo-ruz! önce, petrol þirketi sahibi ya da özelliði de Çünkü NATO; yöneticisiydi de ondan. Bush -Sivillerin öldürüyor kampanyalarýnda Cuntasý mensuplarý ayný zamanda NATO kuvvetleri, Amerikan silah kartelleriyle de iç içe. kapsayýcý olmayý Yugoslavya'ya yaptýðý Irak'a saldýrdýlar, çünkü Irak "tercih" etmesi. 35 bin hava dünyanýn en büyük ikinci petrol saldýrýsýnda 1200 kaynaklarýna sahip. savaþ uçaðý ve Irak'a saldýrdýlar, çünkü dünyanýn helikopter kullandý. Bu jandarmasý olduklarýný bir kez daha yasadýþý kanýtlamak istediler. Güç gösterisiyle gözümüzü, bombardýman binlerce sivilin ölümüne, en az ABD'nin emir eri gibi davranmayan rejimleri 6 bin kiþinin yaralanmasýna neden oldu. korkutmayý hedeflediler. Çünkü NATO Soruyorum size: Irak'a demokrasi mi getirdiler? -Fakir halklar üzerindeki baský aracý Hayýr! Kocaman bir hayýr!!! Neoliberal politikalarý uygulayan çýkar Amerikalý askerler, Amerikalý generaller, Amerikalý gruplarýnca kontrol edilen uluslararasý valiler ve Amerikalý petrol þirketlerinin yönettiði Irak'ta þirketler, NATO aracýlýðýyla fakir halklar demokrasi olabilir mi? (20 Mart 2004'te Taksim'de üzerinde baský kuruyor. düzenlenen ve Ýþgal karþýtý Komiteler, Irak'ta iþgale Çünkü NATO; hayýr Koordinasyonu ve BAK tarafýndan düzenlenen -Nükleer silah kullanmayý meþrulaþtýrýyor basýn açýklamasý metninden) Çünkü NATO 20 Mart basýn açýklamasý taslaðý ABD'li kartellerden, -Silah tacirlerinin hizmetçisi generallerden ve silah þirketlerinden söz ediyor. Bu metni Dünyadaki toplam askeri teçhizatýn esas olarak BAK aktivistleri kaleme aldýlar ve diðer savaþ yüzde 80'i NATO üyesi devletler tarafýndan karþýtý koalisyonlarca da kabul edildi. üretiliyor. Ama örneklerimiz sonsuzdur: Çünkü NATO; Bugün Bush Ýtalya'da. Dün ve bugün Ýtalya'da ve -ABD ve þirketlerin hegemonyasýna ABD'de Bush ve iþgal karþýtý eylemler yapýldý, hizmet ediyor yapýlýyor. ABD'li savaþ karþýtlarý Bush'u kovmamýzý Çünkü NATO; istiyorlar. -Demokrasini düþmaný Amerika'daki kardeþlerimizin bu isteðini yerine NATO 40'larýn sonuyla 50'lerin baþýnda, getireceðiz. NATO zirvesini Ýstanbul'da düzenleyenler CIA'nýn isteði üzerine, en az 16 Avrupa ve bu zirveye katýlan iþgalciler, iþkenceciler ülkesinde demokratik haklarý savunanlara geldiklerine piþman olacaklar. karþý silahlý hücreler kurdu. NATO, ABD'nin küresel polis gücü olarak çalýþan Çünkü NATO; 11

12 -Ýþgalci NATO: Ýþgalci, sivilleri öldürüyor, nükleer silahlara sahip, demokrasinin düþmaný, ABD hegemonyasýnýn aracý, silah tüccarlarýnýn hizmetçisi, fakir halklarýn düþmaný. (BAK'ýn NATO zirvesinin Ýstanbul'da toplanmasýndan haftalar önce çýkarttýðý ve on binlerce daðýtýlan bildiriden) Küresel BAK, Bush'u ABD emperyalizminin yeni dönem saldýrgan politikalarýnýn sözcüsü olduðu için hedef tahtasýna yerleþtirdi. Bunu yaparken emperyalizmden, savaþtan ve kapitalizmin bir dizi dinamiðinden de söz etti. Ama asla kampanyayý sol bir kampanya olarak ilan etmedi. Asla kampanyayý sosyalist bir kampanya olarak daraltmadý. Sadece Gelme Bush kampanyasýnda yaratýlan etki þu rakamlarla daha iyi anlaþýlabilir: Yapýlan bütün etkinliklerde Küresel Barýþ ve Adalet Koalisyonu olarak aktivistimiz olmak istediðini beyan eden 800 yeni üye kaydettik. Kampanya boyunca 20 yürütme toplantýsý, 35 sekretarya toplantýsý 15 basýn toplantýsý ve açýklamasý yapýldý. Ayrýca kampanya boyunca Gelme Bush sloganý özellikle basýnda bütün Türkiye'ye mal olmayý baþardý. Kampanya boyunca 4 sayý olmak üzere toplam 40 bin adet bülten, 50 bin adet sticker, 5000 adet kaðýt bayrak, 200 adet bez bayrak, 100 bin adet bildiri, 15 bin adet afiþ, 100 adet önlük, 10 bin adet rozet yaptýrdýk ve bu malzemeleri yaptýðýmýz etkinliklerde kullandýk.(bkz Bu rakamlara ek olarak, Türkiye çapýnda bazýlarýna 500, bazýlarýna 1000 kiþinin katýldýðý, çok sayýda örgütlü örgütsüz aydýn, sanatçý, kitle örgütü temelcisi ve baðýmsýz aktivistin katýldýðý 66 toplantý ve panel örgütlendi. Kýsacasý, Küresel BAK Türkiye'de antiemperyalist bilincin geliþmesinde çok temel bir rol oynamýþtýr. Üstelik bunu soyut, kahrolsun ABD sloganýnýn darlýðýndan çýkartmýþ, emperyalizmin güncel güç dengelerine dikkati çekerek, emperyalist þirketler, ordular ve figürler arasýndaki iliþkinin net bir resmini çekerek yapmýþtýr. Sosyalistlerin kampanyasý mý, kitlelerin kampanyasý mý? BAK'a yönelik eleþtirilerin temelinde neden sosyalistlerin kampanyasýný yapmadýðýmýza yönelik bir kýzgýnlýk var. Çeþitli platformlarýn isminin baþýna, emperyalist kavramýný eklemek isteði, kampanyayý hýzla devrimcileþtirmek, savaþ karþýtý inisiyatifleri savaþýn gerçek nedenlerinde anlaþan ve buna karþý hareket eden bir odaða dönüþtürme çabasýnýn sonucu. Emperyalizm sözcüðü baþa geçince, saðlam bir savaþ karþýtý platform olacaktýr! Örneðin, Küresel Barýþ ve Adalet Koalisyonu deðil de, Emperyalist Savaþa Karþý Enternasyonalist Birlik gibi bir þey olsa bir çok sol grup sevinir. Ama bu durum, tüm iyi niyetine raðmen, þu kaçýnýlmaz sorunu göz ardý ediyor. Gerçekten de emperyalizm kavramý nedir? Arkasýndan istersek bir soru daha sorabiliriz: hangi savaþlar emperyalisttir, hangileri deðildir? Üçüncü ve en kritik soru ise, savaþa emperyalist karakterinden dolayý deðil de, hatta bu konuda hiçbir fikri olmamasýna raðmen, sadece çocuk

13 ölümlerini týrmandýrmasý, kadýnlarýn üzerindeki þiddeti durduracakmýþ, demek ki bu kampanyada bana gerek yoðunlaþtýrmasý, doðayý imha etmesi, kullanýlan yok diye düþündükleri için, kampanyada yer almazlar. radyasyondan dolayý kuþaklar boyunca sürecek Sonuç olarak, kampanya sadece sosyalistlerden oluþur. sakatlýklara ve ölümlere yol açmasý, bir halkýn soykýrýma Sosyalistlerin sayýsý aþaðý yukarý belli olduðuna göre, uðramasý, küresel silahlanmayý hýzlandýrmasý ya da kampanyanýn sýnýrlarý da belli olur. Sosyalistlerin kýsaca kötü bir þey olmasý nedeniyle karþý çýkan, karþý emekçileri seferber etme yeteneðinin sýnýrlarý açýkça belli çýkmak isteyen binlerce, on binlerce insan ne yapacak? olduðuna göre, kampanyanýn ne kadar etkin olacaðý da Sýnavdan geçip, ne olduðu konusunda önerenlerin dahi bellidir. üzerinde bir çýrpýda anlaþmalarýnýn olanaksýz olduðu Böyle bir yaklaþýmýn kampanyayý sýnýrlayacak emperyalizm kavramý hakkýnda doðru yanýtlarý vermeleri olmasýnýn yanýnda þöyle bir problem daha var: mi gerekecek? Sosyalistlerle sýnýrlý bir kampanya doðru bir kampanya ABD bombardýmanlarýnda öldürülenlerin büyük deðildir. Kapitalist toplumu devirebilecek güce sahip tek çoðunluðu müslümandý. Daha fazla Müslüman sýnýfýn iþçi sýnýfý olduðu doðrudur. Proletarya öldürülmesin hissiyle savaþa karþý çýkan ve kampanyaya diktatörlüðünü ancak (adý üstünde) proletaryanýn katýlmak isteyenlere ne diyeceðiz? Ýlk kez, bir savaþ kurabileceði doðrudur. Sosyalizmi ancak iþçi sýnýfýnýn baþlamadan da, bittiði ilan edildikten sonra da, savaþa yaratabileceði doðrudur. Ama bunlarýn dýþýnda hemen karþý çýkanlar tüm dünyada milyonlar halinde sokaklara hemen her þeyi hemen hemen her sýnýf yapabilir. Savaþa çýkýyor ve savaþý durdurmak için ellerinden geleni karþý olmak, bir ülkenin bir baþka ülkeyi iþgal etmesini yapýyor. Bu, hareketi yanlýþ bulmak, güçlü örgütleyen inisiyatiflerin ülkelerin NATO gibi askeri adýnýn baþýnda mekanizmalarla baþka emperyalist sözcüðü ülkeleri tehdit etmesini olduðundan deðil, bu haksýz bulmak sýnýfsal savaþýn haksýzlýðýna özellikler deðildir. Haksýzlýk duyulan inancýn olduðunu düþündüðü güçlülüðünden ve küresel durumlarda protesto hareketin savaþý teþhir gösterileri yapmak, etme yeteneðinden hükümeti etkilemeye kaynaklanýyor. Milyonlarca çalýþmak, teskerenin insan harekete geçiyor, çýkmasýný engellemek iþçi savaþ ve kapitalizm sýnýfýna özgü özellikler arasýndaki baðlantýyý deðildir. Amerika'nýn kuruyor, emperyalizmin, Vietnam'dan çekilmesini tekelci kapitalizm Amerika iþçi sýnýfý genel aþamasýnda, küresel grev yaparak kapitalist ekonomik ve saðlamamýþtýr, her sýnýftan politik sistemin, hiyerarþik milyonlarca Amerikalýnýn bir devletler sistemi oluþturduðu protesto içerisinde yeniden hareketi saðlamýþtýr. Tony üretiminin düzenlenmesi Blair'in savaþtan iki yýl olduðu yönünde sonra hâlâ sallanýyor tartýþmalara katýlýyor, olmasýný Ýngiltere iþçi antiemperyalist bir bilinç sýnýfýnýn sýnýfsal eylemleri hareket içerisinde güçlü bir deðil, her sýnýftan politik odak olarak milyonlarca insanýn sokak biçimleniyor. Ama bunun eylemleri saðlamaktadýr. nedeni kitabi baþlýklarla BAK'ý siyasi iktidar kurulan platformlar deðil, perspektifinden uzak sokaklarýn tartýþma ve olmakla suçlayanlarýn deðiþtirme gücü. Bu gücün harekete geçmesi tüm muhalif anlayamadýklarý þudur: Siyasi iktidar perspektifi, toplumsal kesimlerin anlaþabileceði politik odaðýn toplumsal sýnýflar ve onlarýn partilerinin faaliyetlerinin kapsayýcý olmasýna doðrudan baðlý. varoluþ zeminidir. BAK gibi, tek konulu, ama küresel güç Günümüzde kampanya inþa etmek isteyen herkesin dengelerini de en zayýf halkasýndan yakalayan kampanya önüne þu soru çýkar: sosyalistlerin bir araya gelerek birlikteliklerinin temel iþi, siyasi iktidarlarý devirmek deðil, birlikte çalýþtýklarý bir kampanya mý inþa edeceðiz, taleplerini kazanmayý saðlayacak en geniþ birliði, tam bir savaþa/iþgale/nato'ya karþý olan herkesi bir araya çeþitliliði ve her isteyenin içine katýlabileceði doðrudan bir getiren kitlesel bir kampanya mý? Gelme Bush aktivizmi örgütleyebilmektir. Bu adýmlar baþarýyla sloganýný beðenmeyen, BAK'ý iktidar perspektifine sahip atýldýðýnda siyasi iktidarlarla da karþý karþýya gelinebilir. olmamakla suçlayanlar birinci seçeneði tercih ediyorlar, Hükümetler sýkýþtýrýlabilir. biz ikincisini. Savaþ baþlamadan önce Ankara'da gerçekleþen 1 Herhangi bir kampanyada, kampanyanýn amacýný Mart eyleminin kampanya baþlýðýný hatýrlayabiliriz ancak emekçilerin gerçekleþtirebileceði inancý istersek: Halka sor! Pek de siyasi görünmüyor! Bu sosyalistlere özgü bir inançtýr. Dolayýsýyla, bu kampanyanýn talepleri de önerenler tarafýndan siyasi kampanyaya sosyalistler katýlýr. Sosyalist olmayanlar, iktidarý bir alalým hele þu taleplerle yaklaþýmýyla kampanyanýn temel bir inancýný yanlýþ bulduklarý için, önerilmemiþti. Hatta eylem Kýzýlay'da deðil Sýhhiye emekçi olmayanlar ise Madem emekçiler Meydaný'nda gerçekleþtirilen pasifist bir eylemdi! Ama 13

14 sosyalistlerle sýnýrlý olmadýðý, toplumun ezici halinde yükleniliyor. Saruhan Oluç'un solun yeni olan çoðunluðunu sahip olduðu savaþ karþýtý kararlýlýðý temsil her geliþmeden nasýl ürktüðünü anlattýðý þu satýrlara edebilecek bir çeþitliliði ve birliði barýndýrdýðý için AKP'yi aynen katýlýyorum: köþeye sýkýþtýrmayý baþarabilmiþtik. Evet, sol, kendi bildiklerini halkýn da bildiðini Küresel BAK bu düþüncenin devamlýlýðýný sanýp, yanýlýyor. Hadi bu yanýlgýsýný aþtý diyelim. Bu saðlamayý hedefleyen bir kampanya birliðidir. Bu kez de bazý gerçekleri nasýl anlatacaðýný bir türlü yüzden, Ýzmir'de 20 Mart eylemine kamuoyu desteðini bulamýyor. Sol, yeni yollar arama, yeni keþiflerde almak için yapýlan basýn açýklamasýnda sadece ABD bulunma, kendini aþma heyecanýný ya yitirmiþ ya da emperyalizmi üzerine nutuk atmakla yetinilmiyor ve þu tembelliðin pençesinde kývranýp duruyor. önemli çaðrý yapýlýyordu: Sonra ne mi yapýyor? En kolay yola sapýyor. Küresel Barýþ ve Adalet Koalisyonu, ülkemizde Ezberine geri dönüyor. Eski refleksleri ile saygýnlýðý ile tanýnan bir çok örgütün, kurumun, davranýyor. Sonuç ortada. (Birgün gazetesi, 16 kiþinin ve siyasal partinin katýlýmý ve desteði ile Kasým 2004) kampanyayý sürdürüyor. Haziran 2004'e kadar, ev Bir çok BAK toplantýsýnda herhangi bir örgüte üye kadýnlarýnýn, engellilerin, iþçilerin, kamu olmayan insanlarýn kampanyanýn karar alma çalýþanlarýnýn, iþsizlerin, sivil toplum örgütlerine üye süreçlerinde herhangi bir örgütün üyeleri kadar etkin olanlarýn, vakýflarýn, derneklerin, çocuklarýn, olabilmesi solun önemli bir kesimi açýsýndan kabul yaþlýlarýn, annelerin-babalarýn, sanatçýlarýn, tüm edilemez bulundu. Bu yüzden BAK'ýn bu eðilimi baþka savaþ karþýtý güçlerin, muhtarlarýn, barýþ severlerin, biçimlerde yorumlandý. Sivil toplumculuk olarak üniversite öðrencilerinin, mahalle derneklerinin, adlandýrýldý. saðlýkçýlarýn, öðretim elemanlarýnýn, mimarlarýn, BAK bir sivil toplumculuk örneði deðildir. BAK, bir mühendislerin ve örgütsüz olan ama Bush adýný politik kampanyadýr. BAK bilinç yükseltme kurslarý duyduðunda aklýna vermemekte, alan, iþ haksýzlýklar gelerek ve olanak yaratma öfkelenen tüm uzmanlýðý kurslarý kesimlerin vicdanýný örgütlememektedir. harekete geçirecek, Çeþitli kuruluþlarla öfkelerin birleþtirilmesi iþbirliði yapýp, büyük için kanallar yaratacak, boyutlu projeler sunup toplumsal fonlar almamaktadýr. meþruluðunu Eðitim seminerleri yaygýnlýðýndan örgütlememekte, saðlayacak uzun devletin ve bazý finans soluklu bir kampanya kuruluþlarýnýn icazeti yapýlýyor. altýnda adýmlar Ýþte solun siyasal atmamaktadýr. iktidar perspektifinden Küresel BAK, yoksunlukla suçladýðý ABD'nin Irak iþgaline BAK'ýn yaklaþýmý böyle. karþý, bu iþgalin sonlanmasý ve Bireyler 'in', örgütler ABD'nin Irak'ta yenilmesi için, 'out' mu? küresel savaþ karþýtý hareketin bir parçasý olarak, geniþ kitlelerin Bu yaklaþým, bireylerin de içinde enerjilerini enerjilerini birleþtirmeye çalýþan politik bir istedikleri gibi örgütleyecekleri bir savaþ karþýtý platform kampanyadýr. Bu kampanyada bireylere özel bir önem fikrinin temelini oluþturur. Bireylere dayalý bir atfedilir, ama bu bireyciliðe, örgütsüzlüðe ve kaotik bir kampanya fikri, eski alýþkanlýklara aykýrý geldiði için, ortama pupa yelken gidildiði anlamýný taþýmaz. BAK bir basit eleþtiriler kolayca yapýldý. Oysa, BAK'ýn ilk dizi kurumdan, bir dizi örgüt yöneticisinden son derece imzacýlar metninde de görüleceði gibi, tüm yaþamýný önemli destekler almaktadýr. Ama kampanyanýn eþitlik, özgürlük ve barýþ mücadelesine adamýþ ve hala kaderinin belirlenmesinde Ben BAK aktivistiyim diyen bir dizi kurumun ve kitle örgütünün yöneticiliðini yapan her birey eþit hakka sahiptir. Bunun yararýný ise, kapalý sayýsýz aktivistin BAK'ta yer almaktadýr. kapýlar ardýnda örgütsel ittifaklar ve pazarlýklar yapmaya Bu insanlarýn örgütsüzlüðü yücelttiðini iddia etmek alýþmýþ bir anlayýþýn kavramasý olanaklý deðildir. Açýklýk, tek kelimeyle mantýk dýþýdýr. Yapýlmak istenen, savaþa þeffaflýk ve doðrudan demokrasiye dayalý bir öfke duyan, iþgal ve ABD hegemonyasý için, petrol için kapsayýcýlýk, yöneticilerin ittifak görüþmeleriyle yapýlan katliamlara hayýr diyen ama öfkesini yoðrulmuþ bürokratik örgütsel birliklerden çok daha örgütleyecek kanallarý bulamayan büyük çoðunlukla elveriþlidir. Eðer içine milyonlarý katmayý hedefleyen bir birleþmek, onlara enerjilerini örgütleyebilecekleri kampanya amaçlanýyorsa, gerçekten sosyal bir kanallarý açmaktýr. harekete evrilmek niyeti taþýnýyorsa, dar grup çýkarlarý Klasik sol ittifaklar ya da kurumsal ittifaklar bu deðil, hareketin, geniþ kitlelerin kazanmasý daha önemli kanallarý açmakta, baþta sekterlik olmak üzere, bir dizi görülüyorsa. nedenden dolayý baþarýlý olmamaktadýr. BAK ise Sadece, savaþa karþý olan bireyleri de kapsamaya örgütlerle bireylerin, savaþ karþýtý bir að içinde birliðini özel bir önem vermesi ve yeni türden bir kampanya saðlamak için adýmlar atmaya çalýþýyor. birliði olmasý nedeniyle BAK'ý siyasal iktidar Bunda kuþkusuz bir yenilik var ve bu yenilik perspektifinden yoksun olmakla eleþtirenler, ne yazýk ki bilumum ezberleri bozduðu için de BAK'a salvolar 14

15 kendi partileri dýþýndaki her kurumu bu kýstasa göre yargýlýyorlar. Daha da kötüsü, her türlü kurumu da bu kafa yapýlarýna göre belirlemek için, iktidar mücadelesi veren örgütlere çevirmek için mücadele ediyorlar. Türkiye'de sendikalar tabanlarýnýn minicik bir bölümüyle demokrasi mücadelesi verirken sendikalarda örgütlü kitlenin geniþ kesiminin atýl durumda olmasýnda, bir dizi etkenin yaný sýra, iktidar mücadelesi vermeyen sivil toplumcudur mantýðýna sahip sol fikirlerin bu sendika yönetimlerinde hakim olmasý da belirleyici olmaktadýr. Bir eylemde pankartýný açmadýðýnda hastalanan, kendini kötü hisseden bir geleneðin bireylere yaslanan bir kampanyayý örgütsüzlüðü yüceltmek olarak algýlamasý doðaldýr. BAK toplantýlarý, örgütsel kararlarýn örgüt temsilcileri tarafýndan dikte edildiði pazarlýk toplantýlarý deðil, alýnan kararlar doðrultusunda örgütlerin ikna edilmeye çalýþýldýðý, aktivizm örgütleme toplantýlarýdýr. Hiçbir örgüte üye olmayan bazý bireylerin bir dizi önerisinin hareketin çýkarlarýný korumak, hareketi biraz daha birleþtirmek ve kazanmak için bazý örgüt üyelerinden çok daha politik, iþlevsel ve gerçekçi olduðunu tüm savaþ karþýtý kampanyalar içinde defalarca gördük. Bu bireylerin daha çok inisiyatif almasýný saðlamak, daha geniþ hareket alanlarý içinde örgütlenmelerine yardýmcý olmak neden sivil toplumculuk olsun? Neden örgütsüzlüðü yüceltmek olsun? BAK içinde faaliyet göstermenin koþulu üyesi olduðunuz partiden istifa edeceksiniz ve bir daha herhangi bir siyasi partiye, sendikaya ya da derneðe üye olmayacaksýnýz deðil ki Nedir BAK'taki bu karnaval havasý? BAK'ýn 'radikal' eleþtirmenleri çeþitli eylemlerdeki BAK kortejini gayri ciddi olmakla, karnaval havasý yaratarak eylemin anlam ve önemine saygýsýzlýk etmekle suçluyor. Zýplayarak slogan atmak, gürültü yapmak kimilerinin canýný sýkýyor. Küresel BAK pop olmakla itham ediliyor. Gelme Bush kampanyasý ve diðer kampanyalarda kullanýlan sloganlarýn, logolarýn, dövizlerin, kortej þeklinin, kortejde yürüyüþ þeklinin "pop" olmasýyla dalga geçiliyor. Deniliyor ki, böyle sevimli olacaðýz diye uðraþýrsanýz, devrimci söylemi eðip büker, kitlelerin politikayý algýlayýþ biçimini burjuva popüler kültürünün, onun medyasýnýn vs. etkisi altýnda býrakýrsýnýz.. Bir de elbet, "bunlar Türk kültürüne uygun deðil" hikayesi var. Bu eleþtiriler iki açýdan BAK'ý yanlýþ anlamaktadýr. Birincisi, BAK'ýn zaten devrimcilik gibi bir iddiasý yoktur. Ýkincisi, kuþkusuz BAK'ta çalýþan devrimciler vardýr. Bu devrimciler, devrimciliði çeþitli ahlaki þablonlarýn hayata geçirilmesi, milliyetçi sloganlarýn bas bas baðýrýlmasý, Türklere özgü bir eylem kültürünün örgütlenmesi olarak deðil, dünya halklarýnýn en merkezi politik gündemi etrafýnda yýðýnsal bir hareketin inþa edilmesi olarak görmekteler. Bir eylemin biçiminin deðil, içeriðinin, görüntünün deðil, taleplerin, flamalarýn deðil doðru sloganlarý ne kadar çok sayýda insanýn attýðýnýn önemli olduðunu düþünürler. Üstelik, sadece ve sadece ciddi ve sert olan sloganlarla, sadece ve sadece sert yazý tipleriyle yazýlmýþ tuðla gibi pankartlar taþýyan, sadece devrimci marþlar söyleyen, "beþerli kortej" halinde yürüyen kitleler hangi devrimde veya büyük halk hareketinde görülmüþtür? Böyle bir þey yoktur. Ne geçmiþte ne de günümüzde. Böyle þeyler eski solun resmi tarihinde vardýr sadece. Son yýllarýn en büyük hareketlerinden biri olan Arjantin'deki isyanda Devlet Baþkanýný helikopterle kaçmaya zorlamak, otoyollarý kuþatmak, fabrikalarý, marketleri ele geçirmek gibi "ciddi" iþler yapan insanlarýn yürüyüþ kortejlerindeki düzensizlik ve karmaþa (!) onlarýn yaptýðý iþlerin ciddiyetini mi azalttý? Türkiye'deki Gelme Bush kampanyasý veya dünyada benzer diðer çalýþmalarý yapanlarýn kullandýklarý yöntemler ve araçlar ABD emperyalizmine karþý mücadelenin kitleselleþmesini saðlayan yöntemler ve araçlardýr. Bu yüzden ne kadar çeþitlendirilseler azdýr. Bu yüzden savaþ karþýtý bir eylemde kendi örgütünün ya da sol geleneðin çeþitli liderlerinin ismini haykýran sloganlar deðil, günün siyasal anlamýna uygun atýlan sloganlar, hem çok sayýda insaný kapsamasý hem de gerçekçi olmasý nedeniyle daha önemlidir. BAK kortejinin bazý eylemlerde heyecanýný, coþkusunu ve öfkesini eylem sýrasýnda zaman zaman yolda oturup zaman zaman da koþarak ya da marakaslarla, düdük çalarak, zýplayarak ve çoðu kez de güler yüzlü kortejler oluþturarak ifade etmesinde devrimci eylem ahlakýna aykýrý noktalar keþfedenlere Küresel BAK aktivistlerinden Mehmet Ali Alabora iyi bir yanýt veriyor: Bizim buradaki meselemiz 'þenlikli siyaset yapacaðýz' deyip olayý bir reklam kampanyasý hâline 15

16 getirmek deðil. Ama þu doðru; evet bu iþin içinde þenlik de var, þölen de var. Biz ayný zamanda sokakta çok da eðleniyoruz. Ama bu, yaptýðýmýz iþin eðlenceli bir iþ olduðu anlamýna gelmez. Ciddi bir iþ yapýyoruz; ama asýk suratlý bir iþ yapmýyoruz. 12 Haziran 2004'te Kadýköy Göztepe Parký'nda gerçekleþen ve binlerce savaþ karþýtýnýn katýldýðý Gelme Bush konserinin giderlerini karþýlamak için yüzlerce sandviç yapýp bunlarý satmaya çalýþan BAK aktivistleri, BAK'ýn Soros gibilerle bir iliþkisinin bulunmadýðýný çok iyi biliyor. BAK dendiðinde aklýna ilk önce Soros ismini getirenlerin ise ne neoliberalizme karþý küresel hareket, ne de güçlü bir antiemperyalist odaða sahip olan küresel savaþ karþýtý hareket konusunda bir bilgileri var. BAK'ýn gelirleri, aktivistlerinin verdiði aidatlardan, BAK'ýn kampanyalarýný önemli gören kurumlarýn desteðinden ve BAK aktivistlerinin baðýþlarýndan oluþmaktadýr. BAK'ýn baþýndaki küresel tanýmlamasý, Cenova'dan kalkan trenin buralardan geçmeyeceðini iddia edenlerin düþündüðünün tam tersine, sermayenin küreselleþmesinin yarattýðý tahribatlardan tüm dünyada nefret eden muhalefetin bir parçasý olma çabasýný ifade etmektedir. BAK umut dolu bir harekettir. Sermaye küreselleþirken nasýl sýnýr tanýmýyorsa, BAK da, emekçilerin, ezilenlerin sýnýr tanýmadan birlikte mücadele edebileceklerine inanýyor. Bu yüzden karamsar deðil. Örneðini sýk sýk gördüðümüz gibi, dünyayý sallayan dev gibi küreselleþme karþýtý bir hareket varken karamsar olmaya hiç gerek yok. BAK son derece kararlý bir biçimde küresel hareketin parçasý olmak için çabalýyor. Bu yüzden Paris'e, Kahire'ye, Hindistan'a, Londra'ya, Beyrut'a, Yunanistan'a, Brüksel'e aktivistlerin Türkiye'den 16 gitmesine yardýmcý oluyor. Bu yüzden, Filistin'den, ABD'den, Ýngiltere'den, Fransa'dan, Yunanistan'dan, Ýsrail'den aktivistlerin Türkiye'ye gelmesi için çaba gösteriyor. 2004'ün Nisan ayýnda Ýstanbul'da düzenlenen Avrupa Sosyal Forumu hazýrlýk toplantýsýna bu yüzden BAK tüm gücüyle destek verdi. Tüm bu geliþmeleri küresel turizm olarak tanýmlayanlarýn, bu birleþik hareketteki çeþitliliðin evrenin efendileri 3. KÜRESEL HAREKETÝN BÝR üzerindeki basýncýný göremeden bu hareketi küresel PARÇASI palyaçoluk olarak adlandýranlarýn hiç anlayamayacaðý iki nokta var: birisi, ezilenlerin uluslararasý dayanýþmasýnýn önemi. Ýkincisi ise bu hareketin antikapitalist niteliði. 15 Þubat 2003 günü, belki de yaþamýnda ilk kez sokaklara politik bir gösterinin aktivisti olarak çýkan ve deðiþimi, deðiþimin sahici alaný olan sokaklarda kendisi gibi düþünen binler, on binler, milyonlarla birlikte arayan büyük çoðunluk, antikapitalizmden antiemperyalizme doðru kocaman bir adým attý. ABD'nin Irak'a müdahalesinin haksýzlýðýnýn küresel savaþ karþýtý aðýn çok yönlü örgütlenmesiyle duru bir gökte çakan þimþek gibi tüm açýklýðýyla ortaya serilmesi, her bir aktivisti, fikirlerini baþka fikirlerle tartýþmaya zorladý. Küresel pazarýn dev baronlarýnýn neoliberal uygulamalarýnýn sonuçlarýna karþý tartýþan ve mücadele eden doðrudan eylem aðlarý, göz açýp kapayýncaya kadar, kendilerini þu soruyu sorarken buldular: Bir varil petrol, kaç Iraklý çocuðun kanýna eþit?. Seattle'dan beri gezegenin tüm ezilenlerinin sorunlarýnýn ortak olduðunu esinleyen ve sorunlarýn çözümü için gereken birleþik diyalog ve eylem formlarýný zorlayan hareketimizin üstünlüðü tam da burada: 11 Eylül trajedisi yaþanmadan iki yýl önce, hareketin aktivistleri ve entelektüel temsilcileri öylesine güçlü bir biçimde küresel þirketler, Bush, kabinesi ve ABD ordusu asýndaki iliþkileri ortaya döktü ki, Bush'un 11 Eylül'den birkaç saat sonra açýkladýðý tehditkar, fýrsatçý, tehlikeli ve korkutmayý hedefleyen politik stratejisini Ya teröristlerden yanasýnýz, ya da bizden ikilemini, dünya

17 kamuoyunun büyük çoðunluðu zýrvalýk olarak niteledi Londra'da mali kuruluþlara karþý düzenlenen protestolar ve elinin tersiyle bir kenara itti. Antikapitalist savaþ sýrasýnda kullanýlmaya baþlanan antikapitalizm terimi karþýtý hareketin politik gücü burada yatýyor. Küresel artýk, bir terim olmaktan, yaygýn bir ruh hali olmaktan sermayenin ekonomik programýna ve bu politikalarý çýkmýþ ve on yýllar sonra içinde yaþadýklarý sistemi küre çapýnda düzenleyen Dünya Bankasý, Dünya reddeden ve sayýlarý giderek artan insanlarýn, yepyeni Ticaret Örgütü ve IMF gibi kurumlara karþý eleþtiri ve bir kuþaðýn yepyeni eylem biçimleriyle, kampanyalar ve eylemle karþý çýkan hareket, madalyonun diðer yüzünü, doðrudan eylemle karakterize olan küresel hareketinin küresel sermayenin askeri kanadýný gözden kaçýrmadý. ifadesi olmuþtu. ABD'li gazeteci Thomas Friedman, Piyasanýn gizli eli, Yeni bir protesto dalgasý, antikapitalist bir ruh hali, gizli bir yumruk olmadan asla iþlemez. F-15 uçaklarýný yeni bir politik çevrenin oluþumu ve kapitalizm imal eden McDonnel Douglas olmadan, McDonald's eleþtirilerinin yeniden ortaya çýkmasýyla büyüyemez. Ve dünyayý Silikon Vadisi'nin teknolojileri tanýmlayabileceðimiz hareket kürenin bir çok için güvenli kýlan gizli yumruðun adý ise, ABD Kara, baþkentinde kapitalizm öldürür, kapitalizmi öldürelim! Hava ve Deniz Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri dir sloganlarýyla, küresel sermayeyi köþeye sýkýþtýrarak vecizesiyle sermaye açýsýndan askeri örgütlenmenin büyümeye devam etti. George Soros, þu itirafta zaruretini meþrulaþtýrýrken, antikapitalist hareket, bulunmak zorunda kaldý: küresel sermayenin ekonomik ve askeri kanatlarý Bu protesto hareketi, varlýðýný her yerde arasýndaki kopmaz baðlantýyý çoktan kurmuþtu. hissettirmeye baþladý. Bunlarýn baþvurduklarý Bu politik baðlantýnýn kurulmuþ olmasý 2003 yýlýnda yöntemler, çizmeyi aþan yöntemler de olsa, etkili antiemperyalist bir patlama yaþayan harekete iki çok yöntemler toplantýlarý sekteye uðratma yoluyla, önemli kanal açtý. Skandal seçim zaferi yle iktidara dikkatlerin kendi söyledikleri üzerine çekilmesini oturan Bush'un sureti, galeta yerken boðulma tehlikesi saðlamýþ oldular. yaþayan ve saygýnlýðý her geçen gün azalan bir savaþ Finans dünyasýnýn en önemli medya araçlarý yalancýsý olarak netleþti. Bush, DTÖ'nün yapmak haftada bir hareketin ölümünü ilan etseler de, sermaye istediklerini, silahla yapmayý tercih eden bir sermaye kurumlarýnýn yeni bir zirvesi, bir öncekini aþan coþku ve temsilcisiydi, o kadar. DTÖ, orman yasalarý da olsa, kararlýlýkta yeni bir protesto dalgasýyla karþýlaþtýkça, yasalarý kullanarak, tek tek her hükümeti küresel ölüm ilanlarýnýn yerini küreselleþme karþýtlarýnýn politik sermaye lehine yasalar çýkartmaya zorlayarak iþ argümanlarý almaya baþladý. Bu yayýnlarýn nüshalarý yaparken, Bush, yasalarý yýkarak, ülkeleri eskidikçe, hareket serpilmeye baþladý ve Ocak bombalayarak, binlerce insanýn ölüm emrini vererek iþ 2001 tarihlerinde hareketlerin hareketinin ilk adýmlarý yapýyordu. Küçük ama kimsenin gözünden kaçmayan atýldý. Davos'ta Dünya Ekonomik Forumu bir ayrýntý da Bush'un, dünyanýn süper askeri gücünün, düzenlenirken, Dünya Sosyal Forumu'nun (DSF) ABD ordusunun komutaný olmasýydý. birincisi de Brezilya'nýn Porto Alegre kentinde toplandý. Türkiye'de savaþ karþýtý hareket içinde oldukça DSF baþlamadan önce Le Monde diplomatique aktif bir biçimde yer alan, ABD'nin saldýrýsýnda önce baþyazarý Ignacio Ramonet, 'Porto Alegre'de yeni bir Irak'a giden uluslararasý canlý kalkan yüzyýl baþlýyor', diye duyuruyor ve 'Porto Alegre'de organizasyonuna tüm olanaklarýný açan, Petrol-Ýþ toplananlar, neoliberalizmin ahlakýna itiraz etmekle Sendikasý'nýn baþkaný, Irak'ta Savaþa Hayýr kalmýyor, bir adým daha ileri giderek etkili bir karþý Koordinasyonu'nun (ISHK) bir genel toplantýsýnda iktidar oluþturmanýn temellerini atmak için kollarý özelleþtirmeye karþý mücadelelerini anlatmýþtý. Petrol-Ýþ sývýyor' diyordu. (Levent Þensever, Aþaðýdan Sendikasý küresel sermaye ve emperyalizm arasýndaki Küreselleþme, Metis Yayýnlarý) politik baðlantýyý tüm dünyadaki hareket içerisinde en Yarattýðý tartýþma zemini, katýlýmýndaki çeþitlilik, çarpýcý sloganlardan birisiyle anlatan bir kampanya birleþik gençlik kamplarý ve 40 bin kiþilik kitlesiyle birinci yapmýþtý. Özelleþtirmelere karþý mücadeleyle ABD'nin DSF hareketin moral deposu oldu. DSF'den bir hafta Irak'a müdahalesini Bir özelleþtirme harekatý: Irak sonra Ýngiltere'de gerçekleþen Direniþi Küreselleþtir sloganýyla özetlemiþti. konferanslarýnýn ardýndan, George Mombiot þunlarý 30 Kasým 1999'da yeni ekonominin baþkenti söylüyordu: Atlantik'in iki yakasýndaki neoliberaller Seattle'da DTÖ delegelerinin bloke edilmesinden 11 evrensel zaferlerini ilan ederlerken, karmaþýk öðelerin Eylül 2001'e kadar geçen sürede küresel sermayenin bir bütünü niteliði taþýyan radikal bir muhalefet hareketi tüm zirve toplantýlarý, IMF, G8, Amerikan Serbest ortaya çýkmaya baþlýyor. Bu hareket, karmaþýk, kendi Ticaret Bölgesi, Asya Pasifik Ekonomik Ýþbirliði, AB, içinde çeliþkiler barýndýrýyor, daha önce hiç Dünya Ekonomi Forumu, DTÖ zirveleri sistematik görmediðimiz bir þeye benziyor. Ama, 14 yýlý bulan bir kampanyalarýn sonucunda antikapitalist protestolarýn kampanya boyunca, ilk kez, artýk durdurulamaz olan bir hedef tahtasýna oturdu. 16 Nisan 2000'de Washington, þeye tanýk olduðumu hissediyorum. 30 Haziran 2000'de Millau, 11 Eylül 2000'de Melbourne, Durdurulamaz olan bir þey Bir yandan, 26 Eylül 2000'de Prag, 10 Ekim 2000'de Seul, 6-7 kendilerini küresel kapitalizme karþý politik bir Aralýk 2000'de Nice, 20 Ocak 2001'de Washington, 20- mücadeleye giriþmiþ insanlar olarak gören ve etkisi 21 Nisan 2001'de Quebec, Haziran 2001'de giderek artan bir aydýnlar gurubunun doðuþu, diðer Göteborg antikapitalist protestolara tanýk oldu. yanda ise Bir þey yapmalý, baþka bir þey! diyen, Uygar Avrupa'nýn göbeðinde, Göteborg'da Baþka bir dünyanýn mümkün olduðunu iddia eden ve gerçekleþen protestolara polisin tepkisi göstericilere korkunç bir dinamizme ve mobilize olma yeteneðine ateþ açmak oldu Temmuz 2001'de Cenova'da sahip yepyeni bir aktivistler kuþaðý küresel eylem gerçekleþtirilen ve 350 bin protestocunun katýldýðý yangýnýný tetiklediler. gösteride ise Carlo Giuliani polisin açtýðý ateþle Bir hareketin canlýlýðý özet þemalara tümüyle öldürüldü. sýðdýrýlamaz ama yine de antikapitalist hareketin Medyada ilk kez 1999 yýlýnda, 18 Haziran'da aktivistlerinin kýskançlýkla sahip çýktýklarý belirgin 17

18 küresel tehlikelerin birbiriyle baðlantýlý olduðunu farkýnda. Bu yüzden, antikapitalistler kapitalist sistem hakkýnda, köklü gelenekleriyle hareket eden dev gibi sol örgütler kadar keskin bir bilince sahip. Unutmayýn, biz kazanacaðýz! Her yaþtan, her meslekten, tüm cinslerden ve cinsel yönelime sahip olanlardan, tüm maðdurlardan, iþçi sýnýfýnýn ezici çoðunluðundan, kýsacasý TÜSÝAD'da örgütlenmiþ olan sermaye sýnýflarý, aþýrý saðcýlar ve bir kesim basýn dýþýnda toplumun bütünü savaþa karþý çýktý. Bunun küçük bir azýnlýðý ama bir kitlesellikten söz etmemize neden olacak kadar da çoðunluðu harekete geçti. Hareketin gücü ve kalýcýlýðý, ABD'nin Irak'ý iþgalinden sonra, Küresel Barýþ ve Adalet Koalisyonu'nun, özellikle Ýstanbul'da toplanacak NATO zirvesine ve Bush ve Blair gibi yöneticilerin Türkiye'ye gelmesine karþý baþlattýðý Gelme Bush kampanyasýna gösterilen yoðun ilgide bir kez daha açýða çýktý. Küresel BAK'ýn bir baþka etkinliði olan ve Evimiz Dünya sloganýyla örgütlenen 'Barýþarock 2' sadece bir rock konseri olmanýn ötesinde 6 bin kiþinin katýldýðý antikapitalist bir festivale dönüþtü. Hareket devam ediyor. On binleri, yüz binleri, daha da iddialý söylemek gerekirse milyonlarý içine çekebilecek yükseliþi devam ediyor. Ýslamcý-manken- solcu koalisyonu olmanýn da ötesine geçerek, toplumun savaþa muhalefet etme potansiyeli taþýyan her bir bireyini, her bir kurumunu bir araya getirmenin olanaklarý var. Deðerlendirmesini bilirsek, hala zamanýmýz var. Savaþ karþýtlýðý bizde bir saplantý olduðu için deðil, kapitalizm hakimiyet ve baskýnýn sayýsýz biçimlerine ihtiyaç duyarken 11 Eylül'le birlikte, kapitalizme karþý verilen mücadelenin içindeki en önemli cephenin Irak'taki savaþý durdurmak olduðunun farkýnda olduðumuz için kampanyalara ara vermemek bir zorunluluk. Dünyadaki en büyük kapitalist güç sadece dünya üzerindeki hakimiyetini devam ettirmek ve küresel enerji kaynaklarýný kontrol etmek için deðil, ayrýca, neoliberal ekonomik politikalarý dünyanýn geri kalanýna zorla dayatmayý kolaylaþtýrmak için planladýðý savaþlar dizisinin en yenisini baþlattýðý için savaþa karþý çýkmaya devam etmek bir zorunluluk. Eðer Amerika Irak'ta zafer kazanýrsa, Bush yönetiminin ya da baþka bir ABD savaþ kabinesinin neoliberalizme karþý direniþin en ileri düzeyde olduðu Latin Amerika'da saldýrýlarýný sürdürmesi daha da yüksek bir ihtimal olacaðý için savaþý durdurmak için tek bir saniyemizi bile kaybetmemek bir zorunluluk. Ýþte BAK bunun aracý olan bir kampanya birliði. B52'ler ve Özel Güçler doðrudan Brezilyalý topraksýz köylülerin ve Arjantinli piqueteros'larýn üzerine saldýrmasa da, Amerikan ordusunun zaferi, yoksulluða ve açlýða karþý verilen mücadeleyi zayýflatacaðý için önce Bush'u durdurmak, ardýndan ABD'nin Irak'tan ve iþgal ettiði tüm bölgelerden çekilmesi için, savaþa karþý ses çýkarmak bir zorunluluk. Ýþte BAK'da yapmaya çalýþtýðýmýz bu. Cenova'da 2001 yýlýnda dünyanýn baronlarýna, G8 ülkelerinin zirve toplantýsýna karþý örgütlenen antikapitalist gösteride atýlan slogan bir temenniyi deðil, yapma gücünü taþýdýðýmýzý sayýsýz eylemin içinde gördüðümüz gerçekçi bir olasýlýðý dile getiriyordu: Unutmayýn biz kazanacaðýz!. özellikleri var. Bu kuþak; Hiyerarþiden nefret ediyor ve hareketi sýnýrsýz bir inisiyatifle örüyor Uzun süreli kampanyalar halinde örgütleniyor ve doðrudan eyleme hazýrlanýyor Baský aygýtlarýyla (polis, asker, atlý polis, gaz bombasý, mahkemeler, gözaltýlar ve hapishane gibi) göðüs göðüse gelmekten çekinmiyor Doðal bir enternasyonalist anlayýþa sahip, ezilenlerin uluslararasý dayanýþmasýndan yana Bürokratik, tutucu, hantal aygýt, fikir ve sol geleneklerle asýnda keskin bir mesafe var Bu kuþaðýn entelektüel ilgi alanlarý çok geniþ ve mücadele konusu yapmak istedikleri sýnýrsýz sorun tespit ediyorlar (yaðmur ormanlarýnýn korunmasý için faaliyet, üçüncü dünyada ilkel çalýþma koþullarýnda çok düþük ücretlerle iþçi çalýþtýran þirketlere karþý mücadele, kendi doðal kaynaklarýný satýþa çýkaran bir yoksul ülkede uluslararasý sermaye yatýrýmlarýnýn birden hatýrý sayýlýr düzeyde artmasýna yol açabilecek ticaret ve kalkýnma politikalarýna karþý birlikte tavýr, göçmen iþçilerin haklarýnýn savunulmasý, uluslararasý mali spekülasyonlara kýsýtlamalar getirmek için kampanyalar, yoksul ülkelerin borçlarýnýn silinmesi ya da azaltýlmasý için yürütülen kampanyalar, çevreciler, hayvan haklarý savunucularý, uzayýn silahlanmasýna karþý kapmayalar, çocuk emeðinin sömürülmesini engelleme faaliyetleri ) Hareketin aktivistleri aþaðýdan ve birleþik mücadelenin örülmesi için çabalýyor. 11 Eylül Bush'a savaþ ilaný için arayýp da bulamadýðý fýrsatý sunarken, antikapitalist hareket kýsa bir durgunluk ve tartýþma dönemi geçirdi. Hareketin sesi önce ABD'den duyuldu. Saldýrýdan birkaç gün sonra Amerika'daki savaþ karþýtý binlerce aktivist Washington ve New York'ta gösteri yaptý. Savaþ karþýtlarý Bush'a net bir mesaj verdi: Trajediyi savaþa dönüþtürmeyin!, Benim adýma savaþmayýn! Bush'un, þirketlerin küreselleþmesinin çocuk emeðinin sömürüsünü yoðunlaþtýrma evresinden çocuklarýn misket bombalarýyla öldürülmesi evresine bir köprü olduðunun görülmesi, böylece, 11 Eylül'den sonra, antikapitalist hareketin kampanyacý, yenilikçi ve birleþik tüm enerjisinin savaþ karþýtý harekete biçim ve ilham vermesini saðladý. 10 Ekim 2001'de ABD'nin Afganistan'ý bombalamasýndan 20 Mart 2003'de Baðdat'ýn bombalanmasýna kadar geçen sürede eþi benzeri görülmemiþ bir savaþ karþýtý dalga yükseldi. Savaþ karþýtý hareket bir dizi ilki baþardý. Ýlk kez, bir savaþ baþlamadan savaþa karþý çýkanlar böylesine bir kitlesellikle protesto dalgasý baþlattýlar. Ýþte BAK bu hareketle doðrudan iliþki kurmanýn, küresel düþünüp yerelde bu hareketi örgütlemenin öneminin farkýnda olan aktivistlerin kampanya birliðidir. Bütün ezberlerin bozulduðu nokta, bu hareketin antikapitalist niteliðidir. Antikapitalist Sadece bir çok aktivistin kendisini bu terimle tanýmlamasýndan dolayý deðil üstelik. Eylemlere katýlanlarýn ezici çoðunluðu, kapitalizmi bir bütün olarak yerinden etmenin mümkün ve hatta belki de arzu edilir olduðunu düþünüyor. Yani, çevre sorunlarý, Üçüncü Dünya borçlanmasý, serbest ticaret vs gibi tek tek konularla ilgili kampanyalar örgütlese de zaman zaman çok daha genel kampanyalar da örgütlüyor. En önemlisi, kampanyalarýn aktivistleri farklý adaletsizliklerin ve 18

19 Sosyalist Ýþçi Uluslararasý Sosyalizm Hareketiyle, dünya küreselleþme karþýtlarýyla, anti-kapitalistlerle, savaþ karþýtlarýyla iliþki kurmak istiyorsanýz... Her türlü bilgi için: Beyoðlu: Kadýköy: Ankara: Ýzmir: Akhisar: Antalya: Balýkesir: Bursa: Denizli: Karabük: KARAKEDÝ YENÝLENÝYOR Karakedi hiçbir özel gelire sahip deðil. Hiçbir kurumdan fon, destek almýyor. Þimdi de almayacak. Çevremize, dostlarýmýza güveniyoruz kiþiden 20 YTL, toplam YTL (20 milyar TL) toplayacaðýz. Bize yardým edebilirsiniz. Çevrenizde Karakedi'ye 20 YTL verecek mutlaka birileri vardýr. Karakedi'yi onlara anlatýn. Desteklerini isteyin, hareketin örgütlenmesine katkýlarýný isteyin. KARAKEDÝ Ýstiklal Caddesi, Büyükparmakkapý Sokak, No: 8, Kat: 4 Beyoðlu - Ýstanbul Tel:

20