KĠMYA DERSĠ ÖĞRETĠM PROGRAMI KAZANIMLARININ FEN OKUR YAZARLIĞI AÇISINDAN ANALĠZĠ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KĠMYA DERSĠ ÖĞRETĠM PROGRAMI KAZANIMLARININ FEN OKUR YAZARLIĞI AÇISINDAN ANALĠZĠ"

Esen Akar
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 KĠMYA DERSĠ ÖĞRETĠM PROGRAMI KAZANIMLARININ FEN OKUR YAZARLIĞI AÇISINDAN ANALĠZĠ Arş.Gör. Duygu BĠLEN KAYA Arş.Gör. Meral ÖNER SÜNKÜR Yrd.Doç.Dr. Murat SÜNKÜR

2 Scientific Literacy: Fen Okur-Yazarlığı Bilim Okuryazarlığı Fen Okur-Yazarlığı

anahtar kavram ve prensiplerinin anlaşılması; doğal dünyanın tanınması, onun

3 Fen Okur-Yazarlığı nedir? Fen ve teknolojinin güçlü noktaları ve sınırlılıklarının bilinmesi; fenin anahtar kavram ve prensiplerinin anlaşılması; doğal dünyanın tanınması, onun çeşitliliğinin ve tekliğinin farkında olunması; bireysel ve sosyal amaçlar için bilimsel bilginin ve bilimsel düşünce yollarının kullanabilmesidir.

4 Fen Okur-Yazarı Birey Bilimin ve bilimsel bilginin doğasını anlar Temel fen kavramı, ilke, yasa ve kuramlarını anlar ve bunları uygun şekillerde kullanır; Problemleri çözerken ve karar verirken bilimsel süreç becerilerini kullanır; Fen ve teknolojinin doğasını; fen, teknoloji, toplum ve çevre arasındaki etkileşimleri anlar;

5 Fen Okur-Yazarı Birey Bilimsel ve teknik psikomotor beceriler geliştirir; Bilimsel tutum ve değerlere sahiptir; Bilgiye ulaşmada ve kullanmada, problemleri çözmede, fen ve teknoloji ile ilgili sorunlar hakkında olası riskleri, yararları ve eldeki seçenekleri dikkate alarak karar vermede ve yeni bilgi üretmede daha etkin bir şekilde iş görür

6 Bu araştırmada, Fen okur yazarlığının boyutları incelenirken Bou Jaoude un tanımladığı Fen okur yazarlığının dört boyutu kullanılarak kodlamalar yapılmıştır. Bu boyutlar; bilimsel bilgi, fenin araştırıcı doğası, bilgiye ulaştıran fen ve fen, teknoloji ve toplumun birbirleriyle etkileşimleridir.

7 Fen Okur-Yazarlığının Boyutları Bilimsel Bilgi The knowledge of science Fenin Araştırıcı Doğası The investigative nature of science Bilgiye Ulaştıran Fen Science as a way of knowing Fen, Teknoloji ve Toplumun Birbiriyle Etkileşimi Interaction of science, technology, and society

8 Bilimsel Bilgi (BB): - Bilimsel gerçekler, kavramlar, prensipler, kanunlar, hipotezler, teoriler ve bilimsel modeller. Fenin Araştırıcı Doğası (FAD): -Yazı, konuşma, grafik çizme, tablo, şekil, hesaplama ve deneme yollarını kullanarak; gözlem, ölçme, sınıflama, çıkarım, veri kaydetme ve analiz, iletişim gibi bilimsel süreç becerileri ve metotları uygulama, -Yaparak ve düşünerek fen öğretimine vurgu.

9 Bilgiye Ulaştıran Fen (BUF): -Bilimsel bilginin oluşumunda, düşünmeye, irdelemeye ve yansıtmaya önem verme, -Fenin deneysel doğası, -Bilimin objektifliğini sağlama, -Bilimde varsayımları kullanma, -Tümevarım ve tümdengelim yoluyla irdeleme, -Neden ve sonuç ilişkileri, -Kanıt ve ispat arasındaki ilişki, -Bilimde kendini sınamanın rolü, -Bilim insanlarının nasıl deney yaptığını tanımlama.

10 Fen, Teknoloji ve Toplumun Birbirleriyle Etkileşimleri (FTT): -Fenin toplumdaki etkisi, -Bilimsel ve teknolojik kariyerler, -Sosyal sorunlar, -Fenin günlük problemleri çözmekte ve hayatı geliştirmede bireysel kullanımı, -Fen ile ilgili ahlaki ve etik sorunlar.

11 PROBLEM 2007 yılından bu yana kademeli olarak geliştirilen ortaöğretim Kimya dersi öğretim programının en önemli amacı Fen okur yazarı bireyler yetiştirmek olarak ifade edilmektedir. Bu araştırmada 2007 yılında geliştirilmesine başlanılan 9., 10., 11. ve 12. sınıf Kimya Dersi Öğretim Programındaki öğrenci kazanımlarının Fen okur yazarlığının boyutlarından hangisini ne derecede desteklediği belirlenmiş ve program içindeki dağılımları ortaya çıkarılmıştır.

12 YÖNTEM Araştırmanın yöntemi nitel araştırma tekniklerinden doküman analizine dayandırılmıştır. Bu araştırmada öncelikle araştırmacılar 9. sınıf Kimya dersi öğretim programında yer alan Kimyanın Gelişimi ve Bileşikler ünitelerindeki 46 kazanımı beraber kodlamış sonrasında birbirinden bağımsız olarak çalışmaya devam etmişlerdir. Her hafta yaptıkları toplantılarda kodlamaları karşılaştırarak ortak bir sonuca varmışlardır. Bu kodlamalar için Fen okur yazarlığının dört boyutunu içeren bir veri kaydetme formu kullanılmıştır.

13 YÖNTEM Kodlama verileri elde edilirken önce her ünitedeki kazanımlar Fen okur yazarlığı boyutlarına göre sınıflandırılmış ve her sınıf için kodlama verileri birleştirilerek yorumlanmıştır. Son olarak da 9., 10., 11. ve 12. sınıf Kimya kazanımları Fen okur yazarlığı boyutlarına göre birbiriyle karşılaştırılmıştır.

14 Veri Analizi Veriler Fen okur yazarlığı boyutlarına göre sınıflandırılarak ve tümevarım yoluyla irdelenerek analiz edilmiş Frekans

15 Frekans BULGULAR 9. Sınıf Üniteler Fen Okur Yazarlığı Boyutları BB FAD BUF FTT Kimyanın Gelişimi Bileşikler Kimyasal Değişmeler Karışımlar Hayatımızdaki Kimya

16 Frekans BULGULAR 10. Sınıf Üniteler Fen Okur Yazarlığı Boyutları Atomun Yapısı Periyodik Sistem BB FAD BUF FTT Kimyasal Türler Arası Etkileşimler Maddenin Halleri Karışımlar

17 BULGULAR 11. Sınıf Üniteler Fen Okur Yazarlığı Boyutları BB FAD BUF FTT Kimyasal Reaksiyonlar ve Enerji Reaksiyon Hızları ve Kimyasal Denge Çözeltilerde Denge Elektrokimya Çekirdek Kimyası

18 Frekans BULGULAR 12. Sınıf Üniteler Fen Okur Yazarlık Boyutları BB FAD BUF FTT Elementler Kimyası Organik Kimyaya Giriş Organik Reaksiyon Tipleri Organik Bileşiklerin Sınıflandırılması

19 Frekans BULGULAR Fen Okur Yazarlığı Boyutları BB FAD BUF FTT 9. Sınıf 10. Sınıf 11. Sınıf 12. Sınıf

20 SONUÇ Fen okur yazarlığı boyutlarından, en çok işlenen boyutun fenin araştırıcı doğası, daha sonra sırasıyla bilimsel bilgi ve fen, teknoloji ve toplumun etkileşimleri boyutlarının vurgulandığı bulunmuştur. Bilgiye ulaştıran fen boyutunun ise çok az vurgulandığı görülmüştür.

21 ÖNERİLER Bireyin Fen okur yazarı olabilmesi için bu dört boyutun daha dengeli bir şekilde gelişmesi gerekmektedir. Özellikle öğrenciye üst düzey bilimsel süreç becerilerini kazandırmayı hedefleyen bilgiye ulaştıran fen boyutunun programda daha fazla yer alması sağlanmalıdır. Etkinlikler açısından fen okuryazarlığının ve Bilimsel süreç becerileri açısından fen okuryazarlığının incelenmesi gerekir.

22 KAYNAKLAR AAAS (American Association for the Advancement of Science). (1989) Science for All Americans. New York: Oxford University Press. ( tarihinde erişilmiştir). Airasian P. W. and Walsh, M. E. (1997). Constructivist Cautions. Phi Delta Kappan, 78(6), Bayrak, B. ve Erden, M. (2007). Fen Bilgisi Öğretim Programının Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi Mart 2007 Cilt:15 No: Bevevino, M. M., Dengel, J., Adams, K. (1999). Costructivist Theory İn The Classroom: Internalizing Concepts Through Inquiry Learning. The Clearing House, 72 (5), Bou Jaoude, S. (2002). Balance of Scientific Literacy Themes in Science Curricula: the case of Lebanon, International Journal of Science Education, 24, Bozyılmaz, B. (2005). 4. ve 5. Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının Fen okur-yazarlığı Açısından Analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Brooks, J. (1990). "Teachers And Students: Constructivists Forging New Connections." Educatıonal Leadershıp 47 (5) (Şubat): DeBoer, G. E. (2000). Scientific Literacy: Another Look at its Historical and Contemporary Meanings and its Relationships to Science Education Reform. Journal of Research in Science Teaching, 37(6), Erdoğan, M. (2005). Yeni Geliştirilen Dördüncü ve Beşinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Müfredatı: Pilot Uygulama Yansımaları Kaptan, F. (2005). Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programları ile ilgili Değerlendirme. Yeni ilköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, Bildiri kitabı, Ankara,

23 KAYNAKLAR Karatepe, A., Yıldırım, H.İ., Şensoy, Ö., Yalçın N., (2004) Fen Bilgisi Öğretimi Amaçlarının Gerçekleştirilmesinde Mevcut Fen Bilgisi Müfredat Programının Amaçlar Boyutunda Uygunluğu Konusunda Öğretmen Görüşleri G. Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi, Cilt 5, Sayı 2, Limo n, M. (2001). On the Cognitive Conflict as an Instructional Strategy for Conceptual Changes: A Critical Appraisal. Learning and Instruction, 36 (4-5), MEB (2005). İlköğretim 6-8. Sınıflar Fen ve Teknoloji Öğretim Programı. Ankara Olssen, Mark (1996). Radical Constructivism and Its Failings: Anti-Realism and İndividualism. British Journal of Educational Studies, 44 (3), Özden, Y. (2003). Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Pegem A Yayıncılık Perkins, D. N. (1999). The Constructivist Classroom, The Many Faces of Constructivism. Educational Leadership, 57(2). Savery, J.R., Duffy, T. M. (1995). Problem Based Learning: An Instructional Model and Its Constructivist Framework. Educational Technology, 35, Sutinen, A. (2008) Constructivism and Education: Education as an Interpretative Transformational Process Studies In Philosophy And Education, 27 (1) TTKB Raporu [Online]. (2007). Eğitim Bilimleri Derneği TTKB Raporu. ( tarihinde erişilmiştir). Windschitl, M. (1999). The Challenges of Sustaining a Constructivist Classroom Culture. Kappan 80 (10): Yangın, S. ve Hindar, H. (2007) İlköğretim Fen ve Teknoloji Programındaki Değişimin Öğretmenlere Yansımaları Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 33: [2007] YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi.(1997a). Fizik öğretimi. Ankara. YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi.(1997b). İlköğretim fen öğretimi. Ankara

24 Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederim

Benzer belgeler

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ Adı Soyadı : SAFİYE ASLAN Doğum Tarihi : 15/05/1979 E-posta : safiyeaslan@gmail.com 1. EĞİTİM DURUMU Unvan Bölüm/Anabilim Dalı Fakülte / Y.Okul Üniversite Yıllar Lisans Kimya