RENAL HÜCREL KANSER VE KL N K ÖZELL KLER
|
|
- Koray Tandoğan
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 RENAL HÜCREL KANSER VE KL N K ÖZELL KLER Burak ARGUN*, Can ÖBEK* 1. nsidans Renal hücreli kanserlerin (RHK) en s k tipi berrak hücreli adenokanser olmakla birlikte, birçok de iflik tumor gruplar n içerebilir. Ürogenital kanserler içinde görülme s kl olarak prostat ve mesane kanserinden sonra 3. s rada yer almaktad r(1). Y lda 8,7/ insidans oran yla üriner trakt n 3. en s k malinitesidir. Y lda ortalama Amerika da 30,000, Avrupada da 20,000 yeni vakaya tan konmaktad - r(2). Ortalama 5 y ll k sa kal m oran %60 d r. Erkeklerde daha s k görülürken E/K oran 3:2 dir(3). Avrupa ülkelerinde y ll k yeni hasta say s civar ndad r RHK bafll ca yafll hastalarda görülürken hayat n 6. ve 7. dekadlar nda ortaya ç kar. Afrikal Amerika l hem kad n hem de erkeklerde insidans oran %10-20 yüksektir(4). Görüntüleme yöntemlerindeki geliflmelerle hastal n insidans artm flt r(4). Ancak Surveillance ; Epidemiology and End Results program n n analizleri, y llar ile y llar aras ndaki metastatik hastlal ktan ölüm oranlar aras nda fark olmad n göstermifltir (5). Buda ileri evreli hastal nda görülme oran n n art fl yla aç klanabilir. 2. Epidemiyolojik Faktörler Birçok potansiyel risk faktörleri RHK oluflumunda suçland. Sigara Obezite Fiziksel aktivite Hipertansiyon laçlar Beslenme Mesleksel faktörler Radyasyon Böbrek hastal klar Organ nakilleri Genetik faktörler Son y llarda yap lan bir metaanalizde sigara içicili inin böbrek kanseri gelifliminde bir risk faktörü oldu u gösterilmifltir(6). Doza ba ml iliflki hem erkek hem de kad nda görülmüfltür, bununla birlikte sigaray b rakmay takiben risk azalmaktad r. Literatüre göre 20 paket y l üzerindeki içicilikte ciddi bir birliktelik vard r(7). Obezitenin yak n zamandaki birçok çal flmada özellikle kad nlarda RHK ile iliflkisi gösterilmifltir(8). Obezite ayr ca karsinogenezde rol oynayan serbest insülin like growth faktörün biyoyararlan m n artt rabilmektedir(9). Sonuç olarak, son y llarda artmakta olan obezite prevalans bu kanserin insidans ndaki art fl n nedeni olabilir. Toplumlar aras ndaki böbrek tümörü görülme oranlar ndaki farl-kl l klar n bir nedenide beslenmedir. Et ve et ürünleriyle beslenme böbrek kanseri riskini art rmaktad r. Özellikle meyve ve sebzelerden zengin beslenme ve C ve E vitaminlerinin fazla oranda tüketilmesi bu riski azaltmaktad r(10). Epidemiyolojik kan tlar alkol kullan m ve kay, kahve tüketimiyle RHK geliflimi aras nda net iliflkiler oldu unu desteklememektedir(11). Mesleki olarak demir, çelik, petrol, asbest ve kadmiyum maruziyeti renal kanser oluflumuyla suçlanm flt r. Mesleki olarak bu maddelere maruz kalmak bu hastal k için risk belirleyicileri olabilir(11). Hemodializ alan hastalar ve böbre in kazan lm fl kistik hastal klar nda da böbrek kanseri geliflme riski yüksektir- (12,13). Renal transplant yap lan hasta gruplar nda da de- iflik risk oranlar bildirilmekle beraber bu hastalar n rutin USG ile takipleri önerilmektedir(14). RHK den korunmada, sigaran n b rak lmas üzerinde önemle durulmal d r. Her birey için artm fl kilo risk olufltururken, ideal VK nin korunmas na çal fl lmal d r. Diyet uluslar aras insidans farkl l klar n n en önemli nedeni olarak görülmektedir. fiu an kesin bir diyet tavsiyesi yapmak için yeterli veri bulunmamaktad r. Bununla birlikte, ateroskloroz ve kanserden ölümleri azaltacak bir diyet tavsiyesi ak ll ca olacakt r. Bu diyette düzenli meyve,sebze ve hububat tüketimi olmal ve ya, kalori al m minimuma indirilmelidir(9) 3. Ailesel Formlar RHK in moleküler biyolojisini anlamada önemli geliflmeler olmaktad r. Özellikler ailesel sendromlarla görülen RHK de genetik faktörler söz konusudur ve genellikle multiple olarak ve her iki böbrekte de ortaya ç kmaktad r. Genellikle genç yafltaki hasta popülasyonunu etkilemekle berabe tek- * stanbul Üniversitesi, Cerrahpafla T p Fakültesi, Üroloji Anabilim Dal
2 KL N K GEL fi M 137 rarlay c özellikleri vard r. Kanser oluflumuna neden olan genetik anomali (1) tümör supresör genlerin inaktivasyonuna, (2) onkogenlerin aktivasyonuna ve (3) DNA tamir sürecindeki de iflikliklere ba l olabilir. Üçüncü teori henüz RHK oluflumunda tarif edilmemifltir(15). Dört farkl histolojik tipte ailesel sendrom vard r. 1) Berrak hücreli, 2) Papiller 3) Kromofob 4) Onkositom 3.1 Berrak Hücreli Histoloji Von Hippel-Lindau Hastal Von Hippel-Lindau Hastal (VHL) RHK in berrak hücreli formunun bilindik bir çeflididir. Sporadik berrak hücreli RHK de ortalama yafl 61 iken, germ line Von Hippel-Lindau mutasyonu tafl y c lar nda bu yafl 37 ye düflmektedir. Otozomal dominant olarak geçifllidir ve 1/40,000 canl do umda bir görülür. 3. kromozom k sa kolunda (3p25-26) defekt vard r ve VHL geni tamamiyle deflifre edilmifltir(16). VHL hastal nda en s k retinal anjiomalar, santral sinir sisteminin hemanjioblastomalar, RHK, Renal kistler, feokromasitoma, pankreas kanseri ve kistleri, epididimal kist adenoma ve kulaktaki endolenfatik kese tümörleri görülür(17). Bu hastalar genellikle metastatik hastal k nedeniyle kaybedilirler(18). Bu yeni tümörlerin oluflabilecek olmas bu hastalar n hayatlar boyunca yak n takip edilmelerini gerektirir. Ürologlar için, renal parankimin korunmas as l amaçt r. Birleflik devletlerdeki Ulusal kanser enstitüsü, 3 cm kural - n metastatik olmayan 3 cm den küçük tümörlerin takibi için gelifltirmifltir(19). Bu hastalar hayattlar boyunca böbrek tümörü oluflturma risk lerinden dolay minimal invaziv tedavi seçeneklerinden faydalan lmas uygun olur Ailesel Berrak Hücreli Kanser VHL gen mutasyonu olmaks z n görülen birkaç ailesel berrak hücreli kanser tarif edilmifltir. Bu form da sporadik formla k yasland nda daha erken yaflta, 2 veya daha fazla 1. dereceden akrabalarda berrak hücreli RHK görülür(20) Herediter Papiller Renal Hücreli Kanser (HPRCC) Tüm RHK n %10-15 ini oluflturur. 2. en s k görülen formudur(20). Genetik çal flmalar 7. kromozomun uzun kolu üzerindeki germ line mutasyonunu tespit etmifltir. Hastal k otozomal dominant olarak k smi geçifl gösterir(20). Bu aileler bilateral ve multifokal papiller renal hücreli tümörler oluflturma riski tafl rlar ve ortalama 45 yafl nda görülür(20,21) Herediter leiomyoma ve Renal Hücreli Kanser (HLRCC) HLRCC li ailelerde a r l leiomyomlar, uterin fibroidler ve RHK görülür. Renal tümörlerin do al seyri HPRC ve h zla büyüyüp erken metastaz yapan HLRCC den farkl d r. Hastal k otozomal dominant geçifl gösterir ve genetik çal flmalar 1. kromozom üzerindeki fumarat hidrataz enziminin bir kopyas n n germline defektini veya kayb n göstermektedir(22) Onkositik/ Kromofob histoloji Multiple ve bilateral onkositik tümörlerle kendini gösteren genetik bir hastal kt r(23). Bu tümörler yavafl büyüyen asemptomatik tümörler olmakla birlikte erkek kad n oran 4:1 dir. Genetik hata bu hastal a özgüdür ve hala bilinmemektedir Birt-Hogg-Dube Ailesel kromofob RHK Birt-Hogg-Dube sendromuyla iliflkilidir. Dermatolojik hastal klarla örn. Saç foliküllerinin benin fibrofolikülomalar ve trischodinomalar ile karakterize otozomal dominant geçiflli bir hastal kt r. Kolon polipleri, tiroid medüller karsinomu ve multifokal pulmoner kistler hastal n di er belirtileridir(24,25) Renal tümörler ço unlukla kromofob histolojilidir(26). 4. Tarama RHK un s k görülen bir hastal k olmamas ve klinik olarak önemsiz tümörlerin prevalans n n yüksek olmas tarama protokollerinin hala tart flma konusu olmas na neden olmaktad r(27,28,29)yayg n olarak kullan lacak olan tarama protokolleri sayesinde pek çok kiflinin gereksiz tan ve tedavi edilece i düflünülmektedir. Usg nin erken evrede tümör yakalama flans vard r ancak cost-effective görünmemektedir(30). Böbrek tümörü için yüksek risk grubundaki hastalar ise tarama protokollerine al nmal d r. Tablo1 RHK için tarama: Hedeflenen popülasyon Son dönem böbrek yetmezli i olan hastalar VHL hastalar VHL hastalar n n spesifik gen defekti olan akrabalar Di er ailesel RHK formlar olan hastalar n akrabalar Tuberoz Skleroz lu hastalar Tarama programlar hedeflenen popülasyonlarla s n rl d r. (tablo 1) Son dönem böbrek yetmezli i olan hastalardaki RHK göreceli risk normal popülasyona göre 5 ila 100 kat daha fazlad r(31,32). ARCD son dönem renal yetmezli i olan hastalar n yaklafl k %80 inde geliflir. Taramalar ultrasonografi veya BT yard m yla genç erkeklerde hemodialize bafllanan 3. y l yap lmal d r(33,34). Moleküler taramalar VHL geni tafl d düflünülen herkese ve VHL hastalar n n yak n arkabalar na yap lmal d r. Bu hastalarda genellikle multisentrik yerleflimli tümörler geliflti i için USG ve BT kontrolleri önerilmektedir(35). HPRCC için moleküler tetkikler uygulanabilirken aile bireyleri için düflünülmelidir(36). Met protoonkogeninde mutasyon olmas veya aile anamnezi olmas periodik olarak BT ve USG en-
3 138 RENAL HÜCREL KANSER VE KL N K ÖZELL KLER dikasyonunu do urur. Tuberoz skleroz lu hastalarda tümörler genellikle erken yafllarda ve multisentrik geliflti i için periyodik USG ve BT kontrolleri önerilir. 5. Klinik Bulgular Renal tümörlerin büyük ço unlu u böbreklerin retroperitoneal organlar olmas ndan dolay genellikle ilerlemifl evrelerde bile asemptomatiktir. Lokal semptomlar ancak belirli boyutlara geldiklerinde, paraneoplastik sendromlara neden olduklar nda ve di er organlar invaze ettiklerinde ortaya ç - kar. Klasik triad olan yan a r s, makroskopik hematüri ve palpable abdominal kitle genellikle hastal n ilerlemifl dönemlerinde görülür(37). Bulgular ve semptomlar genellikle belirti vermezler ve teshifl edilmeleri zordur. Bu nedenle RHK dahiliyeci tümörü olarak adland r lm flt r. RHK olgular n n %20 inde sistemik semptomlar yada paraneoplastik sendromlara ait semptomlar izlenirken hematüri %60 olguda izlenmektedir(38). Halsizlik, kilo kayb, mide bulant s, atefl veya gece terlemeleri gibi nonspesifik semptomlarlada hastlar baflvurabilir. Metastatik hastal k belirtileri olan kemik a r s, veya devaml olan öksürük az say daki hasta grubunda görülür. Varikosel ve alt ekstremite ödemi venöz invazyon iflareti olabilir. Renal medüller karsinom (RMK) toplay c kanallardan geliflen nadir bir RHK formudur ve genellikle orak hücreli anemili genç çocuklar etkilemektedir(39). Hastalar ileri evreli tümörlerle baflvururlar ve hastal a birkaç hafta ila ay aras nda yenilirler. Paraneoplastik sendromlar, tümörden salg lanan maddelere ba l geliflen veya vücudun tümöre yan t olarak ortaya ç - kan semptomlar toplulu udur(40). RHK in salg lad baz maddelere bakacak olursak paratiroid benzeri hormon, gonadotropinler, renin, eritropoetin, glukagon, HCG, insulin, plasentolaktojen ve adrenokortikotropin benzeri maddeleri sayabiliriz(41). Hiperkalsemi %10-20 vakada görülürken hastal n ilerlemifl dönemlerinde daha s k görülür(42) The paratiroid benzeri hormon bu durmdan sorumludur. Bulant,anoreksi, halsizlik, kab zl k ve azalm fl derin tendon refleksleri s k görülen semptomlardand r. En önemli tedavi yöntemi altta yatan tümörün tedavisidir. Tedavide hidrasyon ve aral kl olarak loop diüretiklerin kullan lmas, kalsitonin, bifosfanatlar vard r(43). Polisitemi normal dokudan salg lanan veya tümör dokusunun bask s na ba l geliflen hipoksi sonucu ortaya ç kan bir klinik tablodur(44). Ortalama %25-40 RHK li hastada hipertansiyon görülür(45,46). Tümör dokusu taraf na üretilen renin bu durumdan sorumlu olabilece i gibi polisitemi,hiperkalsemi, arteriovenöz fistül varl da buna neden olabilir. Stauffer s sendromu (Block-Stauffer-Rothmand s sendromu) ilk defa 1961 y l nda tarif edilen, nefrojenik hepatik disfonksiyon olarak da bilinen bir klinik tablodur(47). Bu olgularda alkalen fosfataz, sedimantasyon, gama glutamil transferaz ve alfa globulin düzeyleri yükselmifltir. Splenomegali, hepatomegali, trombositoz, protrombin zaman nda uzama gözlenir. Atefl, kilo kayb ve halsizlik de sendorum bir parças olarak düflünülebilir. Sendorum kesin tan s için hepatik metastaz olmad n n gösterilmesi gerekir. Sendrom, vakalar n %60-70 inde nefrektomiyi takiben düzelir. Semptomlar n devam etmesi veya tekrarlamas canl tümör varl n veya kötü prognostik faktör belirtisidir(48). Tedavi: Organa s n rl böbrek tümörünün tedavisi Radikal nefrektomidir. lk kez Robson taraf nca 1963 y l nda tarif edilmifltir(49). Yöntem böbrek dokusunun sürrenalle ve proximal üreterle birlikte gerota fasyas aç lmadan intakt olarak ç kar lmas ndan ibarettir. Metastatik hastal kta yap lacak olan cerrahi d fl tedavilerin çok ta etkili olmad bilinmektedir. Bu hastalarda cerrahi yaflam kalitesini art rmak için yap lmaktad r. Son y llarda laparoskopik yöntemlerdeki geliflmelerden ürolojide pay n alm fl ve Laparoskopik Radikal Nefrektomi, T2 ve alt ndaki evrelerde standart tedavi yöntemi haline gelmifltir. Radyolojik yöntemlerdeki geliflmeler sayesinde, insidental olarak saptanan böbrek tümörleri daha erken evrede ve daha küçük boyutlarda yakalanabilmektedir(50). Bu nedenle son y llarda uygulanan nefron koruyucu cerrahi popülerize olmufltur. Laparoskopik parsiyel nefrektomi ise geliflmekte olan bir yöntem olarak uzun dönem sonuçlar beklenmektedir. Metastatik renal hücreli karsinomda hormonal ve sitotoksik tedaviler çok az etkili oldu u için immunoterapiler üzerine yo unlafl lm flt r. Günümüzde en s k kullan lan ajanlar IL-2 ve nterferon alfa d r. Yeni tedavilerle ilgili faz 3 çal flmalar tamamlama yolundad r. Özgül ve hedefe yönelik immunuterapi yöntemleri araflt rma aflamas ndad r. Tümör büyümesi için olmazsa olmaz neoanjiyogenez üzerinde ve bunu engellemeye yönelik çal flmalar monoklonal antikorlar üzerine çal flmalarla devam etmektedir. Mevcut tedavilere kombinasyon tedavilerinin eklenmesi ve araflt rmalar metastatik böbrek tümörü tedavisinde umut vericidir. KAYNAKLAR: 1. Jemal A, Siegel R, Ward E et al. Cancer statisitcs, CA Cancer J Clin ,56: Kirkali Z, Tuzel E, Mungan MU. Recent advances in kidney cancer and metastatic disease. BJU Int 2001; 88: Landis SH, Murray T, Bolden S, Wingo PA. Cancer statistics, 1999.CA Cancer J Clin ;49: Chow WH, Devesa SS, Warren JL, Fraumeni JF Jr.
4 KL N K GEL fi M 139 Rising incidence of renal cell cancer in the United States.JAMA. 1999;281: Hock LM, Lynch J, Balaji KC. Increasing incidence of all stages of kidney cancer in the last 2 decades in the United States : an analysis of survelllance, epidemiology and end results program data. J Urol.2002;167: Hunt JD, Van der Hel OL, McMillan GP, et al. Renal cell carcinoma in relation to cigarette smoking : meta analysis of 24 studies. Int J Cancer, 2005; 114: Dhote R, Pellicercoeuret N, thiounn B, Vidaltrecan D G. Risk factors for adult renal cell carcinoma: a systematic review and implications for prevention. BJU INT 2000; 86(1): Pischon T, Lahman PH, Boeing H. Bpdy size and risk of renal cell carcinoma in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition ( EpIC). Int J Cancer 2006;118: Muscat JE. The epidemiology of renal cell cancer. In: Brukowski RM, Novick AC;editors. Renal cell Carcinoma. Totowa (NJ): Humana press: p Hu J, Mao Y, White K, et al. Diet and vitamin or mineral supplements and risk of renal cell carcinoma in Canada. Cancer Causes Control.2003;14: Dhote R, Pellicercoeuret N, thiounn B, Vidaltrecan D G. Risk factors for adult renal cell carcinoma: a systematic review and implications for prevention. BJU INT 2000; 86(1): Sasagawa I, Terasawa Y, Imaj K, Sekino H, Takahashi H. Acquired cystic disease of the kidney and renal cell carcinoma in hemodialysis patients: ultrasonographic evaluation. Br J Urol 1992; 70: Buccianti G, Maisonneuve P, Ravasi B, Cresseri D, Locatelli F, Boyle P. Cancer among patients on renal replacement therapy: a population-based survey in Lombardy, Italy.Int J Cancer. 1996; 66(5): Adami J, Gabel H, Lindelof B, et al. Cancer risk following organ transplantation: a nationwide cohort study in Sweden. Br J Cancer. 2003;89: Jacqmin D, van Poppel H, Kirkali Z, Mickisch G. Renal cancer.eur Urol. 2001; 39(3) 16. Latif F, Tory K, Gnarra J, Yao M, Duh FM, Orcutt ML, et al. Identification of the von Hippel-Lindau disease tumor suppressor gene. Science 1993;260: Maranchie JK, Linehan M. Genetic disorders and renal cell carcinoma. Urol Clin North Am 2003;30: Chauveau D, Duvic C, Chrétien Y, Paraf F, Droz D, Melki P, Hélénon O, Richard S, Grünfeld JP. Renal involvement in von Hippel-Lindau disease. Kidney Int ;50(3): Herring JC, Enguist EG, Chernoff A, Linehan WM, Choyke PL, Walther MM. Parenchymal sparing surgery in patients with hereditary renal cell carcinoma: 10 year experience. J Urol 2001; 165: Zbar B, Glenn G, Lubensky I, Choyke P, Walther MM, Magnusson G, et al. Hereditary papillary renal cell carcinoma: clinical studies in 10 families. J Urol 1995;153: Zbar B, Troy K, Merino M, Schmint L, Glenn G, Choyke P, et al. Hereditary papillary renal cell carcinoma. J Urol 1994; 151: Tomlinson IP, Alam NA, Roman AJ, Barclay E, Jaeger EE, Kelsell D, et al. Multiple leiomyoma Consortium. Germline mutations in FH predispose to dominantly inherited uterine fibroids, skin leiomyomata and papillary renal cell cancer. Nat Genet 2002; 30(4): Weirich G, Glenn G, Junker K, Merino M, Storkel S, Lubensky I, et al. Familial renal oncocytoma: clinicopathological study of 5 families. J Urol 1998; 160: Toro JR, Glenn G, Duray P, Darling T, Weirich G, Zbar B, et al. Birt-Hogg-Dube syndrome: a novel marker for kidney neoplasia. Arch Dermatol 1999; 135: Cohen PR, Kurzrock R. Miscallaneous genodermatoses: Beckwith Wiedeman syndrome, Birt-Hogg-Dube syndrome, familiel atypical multiple mole melanoma syndrome, hereditary tylosis, incontinentia pigmenti, and super numerary nipples. Dermatol Clin 1995;13: Philips JL, Pavlovic CP, Walther M, Ried T, Linehan WM. The genetic basis of renal epitelial tumors: advances in research and its impact on prognosis and therapy. Curr Opin Urol 2001; 11: Landis SH, Murray T, Bolden S, et al. Cancer Statistics:1999.CA Cancer Clin. 1999;49: Xipell JM. The ncidence of bening renal nodules: A clinicopathologic study. J Urol.1971;106: Bosniak MA, Birnhaum BA, Krinsky GA, et al. Small renal paranchymal neoplasms: Further observations of growth. Radiology 1995;297: Anafarta MK, Yaman MÖ ed. Campbell s Urology Eight Edition. Türkçe çeviri. Ankara, Günefl; 2005: Ishikawa I, Saito Y, Shikura N, Kitada H, Shinoda A, Suzuki S. A ten year prospective study on the development of renal cell carcinoma in dialysis patients. Am J Kidney Dis 1990;16: Levine E. Renal cell carcinoma in uremic acquired renal cystic disease: incidence, detection, and management. Urol Radiol 1992;13: Chon EB, Campbell SC. Screening for renal cell carcinoma. Totowa(NJ): Human Press; p Novick AC, Campbell SC. Renal tumors. In: Walsh PC, Retik AB, Vaughan ED, editors. Campbell s Urology. Philadelphia: Saunders; p Linehan WM, Pinto P. Recent advances in diagnosis and management of kidney cancer. AUA Educatin and Research Inc Annual Meeting 2005
5 140 LAÇ RENAL HÜCREL KANSER VE KL N K ÖZELL KLER 36. Schmint L, Duh FM, Kishida T, Gleen G, Choyke P, Scherer SW, et al. Germline and somatic mutations in the tyrosine kinase domain of the MET prot-oncogenein papillary renal carcinomas. Nat Genet 1997; 16: Jayson M, Sanders H. Increased of serendipitously dicovered renal cell carcinoma. Urology 1994;51: Ritchie AWS, Chisholm GD. The natural history of renal cell carcinoma. Sein oncol 1983;10: Qi J, Shen PU, Rezuke WN, et al. Fine needle aspiration cytology diagnosis of renal medullary carcinoma. Acta Cytol 2001;45: Palapattu GS, Kristo B, Rajfer J. Paraneoplastic syndromesin urologic malignancy: the many faces of renal cell carcinoma. Rev Urol, 2004;4 (4) Surfin G, Chason S, Golio A, et al. Paraneoplastic and serologic or renal adenocarcinoma. Semin Urol. 1989;7: Mundy GR. Pathophysiology of cancer-associated hypercalcemia. Semin Oncol ;17: Ritch PS. Treatment of cancer related hypercalcemia. Semin Oncol.1990;17: Erslev A. Erythropoietin coming of age. N Eng J Med.1987;316: Dahl T, Eide I, Fryjordet A. Hypernefroma and hypertension. Acta Med Scand.1981;209: Fichman M, Bethune J.Paraneoplastic syndrome: effects of neoplasm on renal electrolyte function. Ann NY Acad Sci. 1974;230: Stauffer MH, Nephrogenous hepatosplenomegaly. Gastroenterology 1961;40: Giannakos G, Papanicolaou X, Trafalis D, et al. Stauffer s syndrome variant associated with renal cell carcinoma.int J Urol. 2005;12: Belldegrun A, dekernion JB. Renal tumors In Walsh PC, Retik AB, Vaughan ED, Wein AJ,eds. Campbell s urology, Philadelphia:WB Saunders, 1998: Canda AE, fiahin MO, Müller SC, et al. Rastlant sal renal hücreli karsinomlar n önemi. Türkiye ekopatoloji Dergisi 2001;7 (33):
fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)
over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda
DetaylıHEPATİT C SIK SORULAN SORULAR
HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri
DetaylıHipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;
PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu
DetaylıPrimeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi
Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi okült (gizli, saklı, bilinmeyen, anlaşılmaz) okült + kanser primeri bilinmeyen
DetaylıCO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?
CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.
DetaylıKüçük renal kitlelerde aktif izlem
Küçük renal kitlelerde aktif izlem Prof Dr.Tarık Esen İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Epidemiyoloji Erişkin malign tm: ~ % 3 İnsidansı artmakta 7.1 / 100,000 (1983) 10.8
Detaylımrcc Tedavisinde Olgular Eşliğinde Tartışma
mrcc Tedavisinde Olgular Eşliğinde Tartışma Doç.Dr.Adnan Şimşir - Yaklaşım,Risk Grupları Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji ABD Prof.Dr.İbrahim Cüretlibatır - Sitoredüktif Cerrahi Ege Üniversitesi
DetaylıBöbrek Tümörlerinin Prognostik Kategorizasyonu
Böbrek Tümörlerinin Prognostik Kategorizasyonu Dr. Özgür Yaycıoğlu Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Ürolojik Cerrahi Derneği Böbrek Tümörü ve BPH Toplantısı,
DetaylıSavaş Baba, Sabri Özden, Barış Saylam, Umut Fırat Turan Ankara Numune EAH. Meme Endokrin Cerrahi Kliniği
Savaş Baba, Sabri Özden, Barış Saylam, Umut Fırat Turan Ankara Numune EAH. Meme Endokrin Cerrahi Kliniği Tiroid kanserleri bütün kanserler içinde yaklaşık % 1 oranında görülmekte olup, özellikle kadınlarda
DetaylıDr. Erdal DUMAN. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı. Şair Eşref Bulvarı No:65 Alsancak İzmir. Tel: 0232-4642932. www.erdalduman.
Dr. Erdal DUMAN Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Şair Eşref Bulvarı No:65 Alsancak İzmir Tel: 0232-4642932 www.erdalduman.com Söylenceler Erkeklerde osteoporoz olmaz Diyet yapınca vücuttaki
DetaylıKÜÇÜK RENAL KİTLELERDE TANI, BİYOPSİ, İZLEM ve ABLATİF TEDAVİ PROTOKOLLERİ DR. YAKUP KORDAN
KÜÇÜK RENAL KİTLELERDE TANI, BİYOPSİ, İZLEM ve ABLATİF TEDAVİ PROTOKOLLERİ DR. YAKUP KORDAN ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ, ÜROLOJİ AD. BURSA, TURKEY RHK Dünya genelinde 9. en sık kanser Ürogenital
DetaylıÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM
ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM D YABETLE YAfiAMAK Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Diyabet,
DetaylıAdrenokortikal Karsinom Tek merkezin 10 yıllık deneyimi
Adrenokortikal Karsinom Tek merkezin 10 yıllık deneyimi Erman Alçı, Özer Makay, Adnan Şimşir*, Yeşim Ertan**, Ayşegül Aktaş, Timur Köse***, Gökhan İçöz, Mahir Akyıldız Ege Üniversitesi Hastanesi, Genel
Detaylı4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI
4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI Resul KURT* I. G R fi Ülkemizde 4447 say l Kanunla, emeklilikte köklü reformlar yap lm fl, ancak 4447 say l yasan n emeklilikte kademeli
DetaylıTiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır.
GİRİŞ: Tiroidin en sık görülen benign tümörleri foliküler adenomlardır. Foliküler adenomlar iyi sınırlı tek lezyon şeklinde olup, genellikle adenomu normal tiroid dokusundan ayıran kapsülleri vardır. Sıklıkla
DetaylıDüşük Riskli Diferansiye Tiroid Kanserlerinde RAİ Tedavisi
Düşük Riskli Diferansiye Tiroid Kanserlerinde RAİ Tedavisi 14.04.2017 Dr. Ebru YILMAZ İstanbul Üniveristesi İstanbul Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı Neden evreleme yapıyoruz? Prognostik bilgi Hastalık
DetaylıADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ
ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ DR GÜRHAN SAKMAN ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ ANABİLİM DALI ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ DR GÜRHAN
DetaylıDOÇ.DR.YAŞAR BOZKURT
DOÇ.DR.YAŞAR BOZKURT ETYOLOJİ Tütün kullanımı kadmiyum asbest petrol ürünleri herpes virüs obezite BENİGN TÜMÖRLER Böbrek kistleri Adenom Onkositom Angiomyolipom(Hamartom) Leiomyolipom Juxtaglomerüler
DetaylıENDOMETRİAL KARSİNOM SPORADİK Mİ? HEREDİTER Mİ? Dr Ş.Funda Tanay Eren Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı
ENDOMETRİAL KARSİNOM SPORADİK Mİ? HEREDİTER Mİ? Dr Ş.Funda Tanay Eren Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı 26.ULUSALPATOLOJİ KONGRESİ ANTALYA 2016 Kalıtsal kanser sendromlarının tespit
DetaylıDünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)
Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde
DetaylıÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR
ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid
Detaylı08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D
VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem
DetaylıGÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman
GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar
DetaylıMeme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi
Meme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi Dr. Handan Onur XXI. Düzen Klinik Laboratuvar Günleri, Ankara, 23 Ekim 2011 MEME KANSERİ Meme Kanseri Sıklıkla meme başına
DetaylıMalignite ve Transplantasyon. Doç. Dr. Halil Yazıcı İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
Malignite ve Transplantasyon Doç. Dr. Halil Yazıcı İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Sunum Planı -Pretransplant malignitesi olan alıcı -Pretransplant malignitesi olan donör -Posttransplant de
DetaylıPnömokokal hastal klar
Pnömokokal hastal klar HASTALIK Pnömokokal hastal klar n etkeni nedir? Pnömokokal hastal klara Streptococcus pneumoniae ad verilen bir bakteri neden olur. Bu bakterinin 80 den fazla tipi vard r. Bunlar
DetaylıBöbrek kistleri olan hastaya yaklaşım
Böbrek kistleri olan hastaya yaklaşım Dr. Ayşegül Örs Zümrütdal Başkent Üniversitesi-Nefroloji Bilim Dalı 20/05/2011-ANTALYA Böbrek kistleri Genetik ya da genetik olmayan nedenlere bağlı olarak, Değişik
DetaylıRENAL HÜCRELİ KARSİNOM METASTATİK HASTALIKTA TEDAVİ. Üroonkoloji Derneği
RENAL HÜCRELİ KARSİNOM METASTATİK HASTALIKTA TEDAVİ Prof. Dr. Levent Türkeri Üroloji Anabilim Dalı Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefrektominin Yeri Sistemik tedavi öncesi Nefrektomi Tümör hücrelerinin
DetaylıMultipl Endokrin Neoplaziler. Dr. Tuba T. Duman-2012
Multipl Endokrin Neoplaziler Dr. Tuba T. Duman-2012 Multipl Endokrin Neoplaziler Klinik gözlemlerle, endokrin bezleri içeren neoplastik sendromlar tanımlanmıştır. Paratiroid, hipofiz, adrenal,tiroid ve
Detaylı4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari
4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari Mustafa CER T* I. G R fi Bu yaz da 1479 say l yasaya göre yafll l l k, malullük ve ölüm
DetaylıYüksek riskli hastalarda güncel tarama nasıl olmalıdır? Kim, ne zaman, nasıl?
Yüksek riskli hastalarda güncel tarama nasıl olmalıdır? Kim, ne zaman, nasıl? Dr. Cengiz Erol İstanbul Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD Meme Kanseri Epidemiyoloji Kadınlarda en sık görülen
DetaylıNefrektomilerde lenfoid infiltrasyonlar
Nefrektomilerde lenfoid infiltrasyonlar Dr. Kürşat Yıldız Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi 22. Ulusal Patoloji Kongresi, 8 Kasım 2012 Olgu sunumu 60 yaşında kadın hasta Mesanenin düşük dereceli papiller
DetaylıACİL CERRAHİ GİRİŞİM GEREKTİREN ENDOKRİN PATOLOJİLER: ERKEN TANI & HIZLI TEDAVİ
ACİL CERRAHİ GİRİŞİM GEREKTİREN ENDOKRİN PATOLOJİLER: ERKEN TANI & HIZLI TEDAVİ Cevher Akarsu, A. Cem Dural, M. Abdussamet Bozkurt, M. Ferhat Çelik, İlkay Halıcıoğlu, Murat Çikot, Ali Kocataş, Halil Alış
DetaylıÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERLERİNDE GÖRÜNTÜLEMENİN ÖNEMİ
Disiplinler arası üroonkoloji toplantısı-2014 ÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERLERİNDE GÖRÜNTÜLEMENİN ÖNEMİ Dr. Mustafa HARMAN EÜTF Radyoloji 1 SUNUM AKIŞI Görüntüleme yöntemleri Görüntülemeden beklentiler - Tespit
DetaylıAzospermi Nedir, Belirtileri Nedir, Nas l Tedavi Edilir?
Azospermi Nedir, Belirtileri Nedir, Nas l Tedavi Edilir? Azospermi, al nan meni örne inde hiçbir sperm hücresinin bulunmamas d r. Azospermi sorunu iki ba l kta incelenmektedir; T kan kl a ba l olan ve
Detaylıİnsidental kanser. Dr. Ali İlker Filiz Haydarpaşa Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği
İnsidental kanser Dr. Ali İlker Filiz Haydarpaşa Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği Tanım Preoperatif tanı yöntemleriyle saptanamayan, ancak benign hastalıklar nedeniyle
DetaylıYENİ ÇALIŞMALAR IŞIĞINDA PROFİLAKSİ
YENİ ÇALIŞMALAR IŞIĞINDA PROFİLAKSİ Dr Nur Kır İstanbul Tıp Fakültesi 1. RETİNA GÜNLERİ İSTANBUL 2013 AREDS I Çalışması (2001) Amaç: Farklı evrelerdeki YBMD hastalarında yüksek doz antioksidan ve minerallerin
DetaylıMeme Radyoterapisi sonrası komplikasyonlar. Dr. Görkem Aksu Kocaeli Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD
Meme Radyoterapisi sonrası komplikasyonlar Dr. Görkem Aksu Kocaeli Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD RT nin amacı: - Mikroskopik rezidüel hastalığı önlemek - Multisentrik hastalık gelişimini önlemek
DetaylıVon Hippel-Lindau(VHL) Sendromu, VHL genindeki heterozigot mutasyonların sebep olduğu, otozomal dominant kalıtımlı bir ailesel kanser sendromudur. 3p2
Von Hippel-Lindau Sendromu Ailesindeki Asemptomatik 3 Çocuğun Genetik Test Sonuçlarının Değerlendirilmesi Kenan Delil, Bilgen Bilge Geçkinli, Hasan Şimşek, Ayberk Türkyılmaz, Esra Arslan Ateş, Mehmet Ali
DetaylıTanı: Metastatik hastalık için patognomonik bir radyolojik. Tek veya muitipl nodüller iyi sınırlı veya difüz. Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak Göğüs Cerrahisi Metastatik Akciğer Tümörleri Giriş İzole akciğer metastazlarına tedavi edilemez gözüyle bakılmamalıdır Tümör tipine
DetaylıMESANE TÜMÖRLERİNİN DOĞAL SEYRİ
MESANE TÜMÖRLERİNİN DOĞAL SEYRİ ve MOLEKÜLER PROGNOSTİK FAKTÖRLER Prof. Dr. Levent Türkeri Üroloji Anabilim Dalı Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mesane Tümörü (Transizyonel Hücreli Karsinom) Yüzeyel
DetaylıThis information on (4) Breast cancer and genetics is in Turkish Göğüs kanseri ve genetiği (İngilizce'si Breast cancer and genetics)
Kanser ve genler This information on (4) Breast cancer and genetics is in Turkish Göğüs kanseri ve genetiği (İngilizce'si Breast cancer and genetics) Vücudumuz milyonlarca hücreden (cells) meydana gelir.
DetaylıGöğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı Göğüs Cerrahisi Akciğer Kanserinde Anamnez ve Fizik Muayene Bulguları Giriş Akciğer kanseri ülkemizde 11.5/100.000 görülme sıklığına
DetaylıŞeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir?
Aile Hekimliği Sürekli Mesleki Gelişim Programı Hayatınız boyunca öngöremediğiniz ve hayat kalitenizi düşürecek pek çok sorun yaşayabilirsiniz. Şeker hastalığı(kısa olarak Diyabet diyebiliriz) ve obezite
DetaylıBebekte doğum öncesinde kromozomsal ve genetik anormalliklerin tespiti amacıyla yapılır.
AMNİYOSENTEZ Gebelik sırasına bebeğin genetik hastalıkları ve doğumsal anormalliklerini tespit amacıyla doğum kesesinden alınan sıvının incelenmesidir. Doğum kesesinden alınan küçük miktarda sıvıdan çalışılan
DetaylıHepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları
HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde
DetaylıDiyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet
Diyabet te Sağlık Önerileri Diyabet BR.HLİ.041 Diyabette Sağlık Önerileri Her sağlıklı birey gibi diyabetli birey de bireysel bakımını sağlamalı; diyabete bağlı gelişen özellikli durumlarda gereken uygulamaları
DetaylıMetastatik Renal Kanserlerinde Birinci Basamak Tedavi Seçenekleri
Metastatik Renal Kanserlerinde Birinci Basamak Tedavi Seçenekleri Dr. Deniz Tural Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi-Tıbbi Onkoloji İnsidans ve Epidemiyoloji İnsidans ve Epidemiyoloji
DetaylıÜROONKOLOJİYE GİRİŞ. Ürogenital Kanserler PROSTAT KANSERİ MESANE KANSERİ BÖBREK KANSERİ TESTİS KANSERİ ÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERİ
ÜROONKOLOJİYE GİRİŞ P R O F. D R. A S I F Y I L D I R I M Ürogenital Kanserler PROSTAT KANSERİ MESANE KANSERİ BÖBREK KANSERİ TESTİS KANSERİ ÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERİ PENİS KANSERİ 1 Ürogenital Kanserler
DetaylıHücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015
Hücre zedelenmesi etkenleri Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Homeostaz Homeostaz = hücre içindeki denge Hücrenin aktif olarak hayatını sürdürebilmesi için homeostaz korunmalıdır Hücre zedelenirse ne olur? Hücre
DetaylıMeme Olgu Sunumu. Gürdeniz Serin. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı. 3 Kasım Antalya
Meme Olgu Sunumu 3 Kasım 2016 Antalya Gürdeniz Serin Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı Olgu 35 yaşında kadın Sağ meme de kitle Özgeçmişinde: SLE - Renal Tx Radyoloji Mamografi: Sağ
DetaylıLENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.
LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,
Detaylıİnsidental Medüller Tiroid Kanserinde Ne Yapalım
İstanbul Endokrin Toplantıları İnsidental Medüller Tiroid Kanserinde Ne Yapalım 1 KASIM 2013 SB OKMEYDANI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ Doç. Dr. Atakan Sezer Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi
DetaylıSB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar
SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,
DetaylıMesane Kanseri Olgu Tartışmaları Dr. Sümer Baltacı
Mesane Kanseri Olgu Tartışmaları Dr. Sümer Baltacı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı ÜOD/2009 Olgu 1 55 y Hematüri USG: Mesanede perivezikal uzanımı olmayan 1.5 4 cm çaplı tümörler
DetaylıPROSTAT KANSERİNDE NDE HORMON TEDAVİSİ. Dr Ferruh Zorlu
PROSTAT KANSERİNDE NDE HORMON TEDAVİSİ Dr Ferruh Zorlu Prostat hücreleri h fizyolojik olarak androjenlere bağı ğımlıdır Bilateral orşiektomi Altın n standart olarak kabul görmektedir g Ucuz ve Kolaydır
DetaylıSigara çenlerde ve çmeyenlerde Akci er Kanseri: Genel Özelliklerde Farkl l k Var m?
ULUSLARARASı HEMATOLOJI-ONKOLOJI DERGISI MAKALE / ARTICLE International Journal of Hematology and Oncology Sigara çenlerde ve çmeyenlerde Akci er Kanseri: Genel Özelliklerde Farkl l k Var m? Ahmet E. ERBAYCU
DetaylıBöbrek kanseri tanı ve sınıflaması
Hasta Bilgilendirme Formu Türkçe 32 Böbrek kanseri tanı ve sınıflaması Altı çizili terimler sözlükte listelenmiştir. Tümörün evre, alt grup ve agresifliği sınıflamayı oluşturur. Çoğu böbrek kanseri hastası
DetaylıAFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD)
AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD) 1 GÜNDEM Tanım Epidemiyoloji (Hastalığın Yayılımı) Mücadele Soru-Cevap 2 Afrika Hastalığı Nedir? Sivrisinek, kene ve sokucu sineklerle
DetaylıTÜMÖR NEDENLİ NEFREKTOMİLERDE RENAL PARANKİM LEZYONLARI. - Olgu Sunumu -
TÜMÖR NEDENLİ NEFREKTOMİLERDE RENAL PARANKİM LEZYONLARI - Olgu Sunumu - Prof. Dr. Dilek Ertoy Baydar Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı Hikaye 78 yaşında kadın hasta. Halsizlik
DetaylıMESANE KORUYUCU YAKLAŞIM. Dr. Deniz Yalman Ege Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi A.D.
MESANE KORUYUCU YAKLAŞIM Dr. Deniz Yalman Ege Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi A.D. Kanser tedavisinde multidisipliner organ koruyucu yaklaşım: Meme kanseri Anal kanal kanseri Larinks kanseri Prostat kanseri
DetaylıKONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ
Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Orta kolayl kta okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri
DetaylıDr. Yaşar BEDÜK Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Dr. Yaşar BEDÜK Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Testis tümörleri Erkeklerdeki kanserlerin %1 i Yıllık %3-6 artış Avrupa da her yıl 24.000 yeni vak a Testis Tümör Epidemiyolojisi İnsidans dünya genelinde
DetaylıDİFERANSİYE TİROİD KANSERİ
DİFERANSİYE TİROİD KANSERİ RİSK GRUPLARINA GÖRE TEDAVİ-TAKİP Dr.Nuri ÇAKIR Gazi Ü Tıp Fak Endokrinoloji ve Metabolizma B.D 35.Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıKongresi 15-19 Mayıs 2013-Antalya
DetaylıAkciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ
Akciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ Doç. Dr. Tuncay Göksel Ege Ü.T.F. Göğüs Hast. A.D. SONUÇ Konuşması Yöntemi Toraks Derneği Akciğer ve Plevra Maligniteleri Rehberi 2006 + Kurs Konuşmaları Prognozu
DetaylıTiroid ve Paratiroid Cerrahisi
Deomed Medikal Yay nc l k Tiroid ve Paratiroid Cerrahisi Editör / Prof. Dr. Murat Toprak 37 Yazar kat l m yla 16.5 x 23.5 cm, XII+240 Sayfa 44 Resim, 29 fiekil, 30 Tablo ISBN 978-975-8882-37-3 Türk Kulak
DetaylıERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU
ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU Op.Dr.Hakan YETİMALAR Doç.Dr.İncim BEZİRCİOĞLU Dr. Gonca Gül GÜLBAŞ TANRISEVER İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştıma Hastanesi GİRİŞ
DetaylıAdet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması;
AMENORE Adet Yokluğu; Adet Kesilmesi; Menstruasyon un Kesilmesi; Adetlerin Durması; Genç kızlarda menstruasyon 9 ila 18 yaş arasında başlar. 12 yaş averaj yaşıdır ve birçoğu bu yaşta başlar. Adetin olmamasına
DetaylıGENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL
Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading
DetaylıTarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON
1 Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Teknik Alan Buluş, sarkopeni nin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu Günümüzde sarkopeni,
Detaylı2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL
2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU
DetaylıYetmifldört yafl nda, 60 paket/y l sigara içme
Plevral Görüntüleme: Tan n z Nedir? Yetmifldört Yafl nda Nefes Darl Nedeniyle Baflvuran Erkek Olgu Doç. Dr. Öner D KENSOY Gaziantep Üniversitesi T p Fakültesi, Gö üs Hastal klar Anabilim Dal, Gaziantep
DetaylıKocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Onkoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu. 2 Aralık 2014 Salı
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Onkoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 2 Aralık 2014 Salı İnt. Dr. Gülbettin Işık Dr. Gülbeddin IŞIK Dr. Umay ÖZOD Dr. Uğur DEMİRSOY
DetaylıHepatit C. olgu sunumu. Uz. Dr. Hüseyin ÜÇKARDEŞ Bilecik Devlet Hastanesi
Hepatit C olgu sunumu Uz. Dr. Hüseyin ÜÇKARDEŞ Bilecik Devlet Hastanesi BİLECİK DEVLET HASTANESİ 1957 2015 N.E. 36 yaşında, kadın hasta Kadın Doğum polikliniği 16.07.2013 Anti-HCV: pozitif ve lökositoz
DetaylıOkumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1
Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62
DetaylıPrimer Kemik Lenfomaları Olgu Sunumu. Prof. Dr. Mustafa Benekli Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Ankara
Primer Kemik Lenfomaları Olgu Sunumu Prof. Dr. Mustafa Benekli Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Ankara Olgu sunumu 49 y kadın hasta, Bir dış merkeze 2 aydır devam eden öksürük,
DetaylıMehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü
Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi ve Personel E itimi Mehmet TOMBAKO LU* Girifl Sürdürülebilir kalk nman n temel bileflenlerinden en önemlisinin enerji oldu unu söylemek abart l olmaz kan s nday m. Küreselleflen
DetaylıParatiroid Kanserinde Yönetim İzmir den Üç Merkezli Deneyim
Paratiroid Kanserinde Yönetim İzmir den Üç Merkezli Deneyim Murat Özdemir, Özer Makay, Tevfik Demir*, Berk Göktepe, Kamil Erözkan, Barış Bingül**, Yeşim Ertan**, Hüsnü Buğdaycı***, Gökhan İçöz, Mahir Akyıldız
DetaylıHepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r.
Hepatit B HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. HBV nas l yay l r? Hepatit B, hepatit B li kiflilerin kan veya vücut s v lar yoluyla
DetaylıVenöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Kanama ve Tromboza E ilim Sempozyum Dizisi No: 36 Kas m 2003; s. 185-189 Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil
DetaylıKONGENİTAL KALP HASTALIKLARINDAN KORUNMA. Doç. Dr. Kemal Nişli İTF Pediatrik Kardiyoloji
KONGENİTAL KALP HASTALIKLARINDAN KORUNMA Doç. Dr. Kemal Nişli İTF Pediatrik Kardiyoloji Doğumsal kalp hastalığının sıklığı % 0.9 Ciddi anomali % 0.3 Her yıl 1.2 milyon kalp hastası bebek dünyaya gelmekte
DetaylıTarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON
1 Tarifname Teknik Alan BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Buluş, böbreküstü bezi yetmezliğinin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıAMELİYAT SONRASI TAKİP/ NÜKSTE NE YAPALIM? Dr. Meral Mert
AMELİYAT SONRASI TAKİP/ NÜKSTE NE YAPALIM? Dr. Meral Mert AMELİYAT SONRASI TAKİP n Ameliyat sonrası evreleme; - TNM sınıflaması kullanılmakla beraber eksiklikleri var; post-op kalsitonin- CEA ölçümü, CEA
DetaylıTarifname KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON
1 Tarifname Teknik Alan KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Buluş, kronik yorgunluk sendromunun tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıDiferansiye Tiroid Kanserlerinde tiroid beze yönelik cerrahi, boyutları, üst ve alt laringeal sinire ve paratiroid bezlere yaklaşım. Dr.
Diferansiye Tiroid Kanserlerinde tiroid beze yönelik cerrahi, boyutları, üst ve alt laringeal sinire ve paratiroid bezlere yaklaşım Dr. Alper CEYLAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Anabilim Dalı Tiroid
DetaylıHerediter Meme Over Kanseri Sendromunda. Prof.Dr.Mehmet Ali Ergün Gazi Üniversitesi Tı p Fakültesi T ı bbi Genetik Anabilim Dalı
Herediter Meme Over Kanseri Sendromunda Prof.Dr.Mehmet Ali Ergün Gazi Üniversitesi Tı p Fakültesi T ı bbi Genetik Anabilim Dalı Herediter Meme Over Kanseri (HBOC) %5-10 arası kalıtsaldır Erken başlama
DetaylıTürk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr
Türk Toraks Derneği Türk Toraks Derneği Cep Kitapları Serisi Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı www.toraks.org.tr Editörler HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Münevver Erdinç Ege Üniversitesi
DetaylıÇOCUKLUK ÇAĞI PAPİLLER TİROİD KANSERİNDE BRAF V600E MUTASYONU İLE KLİNİKOPATOLOJİK ÖZELLİKLER ARASINDAKİ İLİŞKİ VE NÜKS ORANI ÜZERİNE ETKİSİ
ÇOCUKLUK ÇAĞI PAPİLLER TİROİD KANSERİNDE BRAF V600E MUTASYONU İLE KLİNİKOPATOLOJİK ÖZELLİKLER ARASINDAKİ İLİŞKİ VE NÜKS ORANI ÜZERİNE ETKİSİ Ecem Nekay 1, Yalın İşcan 1, Abdülmuttalip Baysal 1, İsmail
DetaylıF inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme
S GORTA KOM SYON G DER BELGES mali ÇÖZÜM 171 Memifl KÜRK* I-G R fi: F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme göstermifltir. Geliflmifl ekonomilerde lokomotif rol üstlenen
DetaylıKanserde Erken Tan. Prof.Dr. Adnan Ayd ner. Yard.Doç.Dr. Gülbeyaz Can
Kanserde Erken Tan Prof.Dr. Adnan Ayd ner Yard.Doç.Dr. Gülbeyaz Can KANSERDE ERKEN TANI Ço u insan kanseri düflünmek bile istemez. Ancak unutmay n ki, kanser ne kadar erken saptan rsa onu yenme flans n
DetaylıMEMENİN PAGET HASTALIĞI. Doç. Dr. M. Ali Gülçelik Ankara Onkoloji Hastanesi
MEMENİN PAGET HASTALIĞI Doç. Dr. M. Ali Gülçelik Ankara Onkoloji Hastanesi Meme başındaki eritamatöz ve ekzamatöz değişiklikler ilk kez 1856 da Velpeau tarafından tariflenmiştir. 1874 de ilk kez Sir James
DetaylıOnkolojik Cerrahinin Temel lkeleri
Tıp Eğitimi Etkinlikleri.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Gastrointestinal Sistem Hastal klar Sempozyumu 11-12 Ocak 2001, stanbul, s. 235-239 Sürekli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
DetaylıNIJERYA DAN GELEN YOLCUDA EBOLAYA RASTLANMADI
Portal Adres NIJERYA DAN GELEN YOLCUDA EBOLAYA RASTLANMADI : www.cayyolu.com.tr İçeriği : Gündem : http://www.cayyolu.com.tr/haber/nijerya-dan-gelen-yolcuda-ebolaya-rastlanmadi/96318 1/3 SAGLIK IÇIN EGZERSIZ
DetaylıKORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ
KORELASON VE REGRESON ANALİZİ rd. Doç. Dr. S. Kenan KÖSE İki ya da daha çok değişken arasında ilişki olup olmadığını, ilişki varsa yönünü ve gücünü inceleyen korelasyon analizi ile değişkenlerden birisi
DetaylıHart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.
Cerebral palsi gibi hareket ve postüral kontrol bozukluklar na yol açan hastal klar olan çocuklar, hastal klar n n derecesine ba l olarak yürüme güçlü ü çekmekte veya hiç yürüyememektedir. Hart Walker,
DetaylıKomplike Bir von Hippel-Lindau Olgusu
Komplike Bir von Hippel-Lindau Olgusu A COMPLICATED VON HIPPEL-LINDAU CASE: A CASE REPORT Dr. Ahmet Mesrur HALEFOĞLU, a Dr. Zehra Berna ARIK, a Dr. Alper ÖZEL, a Dr. Evren YILDIZ, a Dr. Can K. ÇALIŞKAN
DetaylıKANSER TANIMA VE KORUNMA
KANSER TANIMA VE KORUNMA Uzm. Dr Dilek Leyla MAMÇU Sunum İçeriği Genel Bilgiler Dünyada ve Ülkemizdeki son durum Kanser nasıl oluşuyor Risk faktörleri neler Tedavi seçenekleri Önleme mümkün mü Sorular/
DetaylıProf.Dr.. Mustafa TAŞKIN. Genel Cerrahi A.B.D.
Prof.Dr.. Mustafa TAŞKIN İ.Ü.. Cerrahpaşa a Tıp T p Fakültesi Genel Cerrahi A.B.D. Polip:Epitelyal yüzeyden doğan bir çıkıntı anlamındad ndadır Kolon Polipleri 1. Neoplastik:adenomatöz poliplerdir. a)tubüler
DetaylıPOLİKİSTİK OVER SENDROMU
POLİKİSTİK OVER SENDROMU Polikistik Over Hastalığı; PCOS; Stein Leventhal Sendromu; Polifolliküler Over; Hiperandrojenik Anovulasyon; Polikistik over sendromu kronik endokrin bir hastalıktır, kadınlarda
DetaylıCİDDİ KOMORBİDİTESİ OLAN SEMPTOMATİK PRİMER HİPERPARATİROİDİLİ HASTALARDA RADYOFREKANS ABLASYON SONUÇLARI
CİDDİ KOMORBİDİTESİ OLAN SEMPTOMATİK PRİMER HİPERPARATİROİDİLİ HASTALARDA RADYOFREKANS ABLASYON SONUÇLARI Firuz Gachayev 1, İsmail Cem Sormaz 1, Yalın İşcan 1, Arzu Poyanlı 2, Fatih Tunca 1, Yasemin Giles
Detaylı