Yrd.Doç.Dr. Hüseyin YİĞİTER

Transkript

1 Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü İNŞ2024 YAPI MALZEMESİ II SERTLEŞMİŞ BETONUN DİĞER ÖZELLİKLERİ Yrd.Doç.Dr. Hüseyin YİĞİTER

2 EĞİLME DENEYİ ve EĞİLME DAYANIMI

3 EĞİLME DENEYİ ve EĞİLME DAYANIMI Laboratuvarda yapılan eğilme dayanımı belirleme deneyleri standartlara göre iki grupta toplanabilir: 4 Nokta eğilme deneyi 3 Nokta eğilme deneyi

4 EĞİLME DENEYİ ve EĞİLME DAYANIMI P P /2 P /2 L/2 L/2 L L/3 L/3 L L/3 P/2 T + - P/2 P /2 T P / 2 M + + M P L/6 P L/6 PL/4

5 EĞİLME DENEYİ ve EĞİLME DAYANIMI P L/2 L/2 L P/2 T M P/2 Tekil yüklemeli deneylerde açıklık boyunca tek noktada (açıklık ortası, yükleme noktası) maksimum moment oluşur ve o noktada kesme kuvveti de değer değiştirmektedir. PL/4 Dolayısı ile saf eğilme durumundan söz edilemez.

6 EĞİLME DENEYİ ve EĞİLME DAYANIMI P /2 P /2 L/3 L/3 L/3 T M P /2 + P L/6 L P / 2 P L/6 İki noktadan yüklemeli deneylerde maksimum moment belirli bir aralıkta değer almaktadır. Bu aralıkta kesme kuvveti sıfırdır. Bir başka deyişle, salt eğilme hali söz konusudur. Eğilme deneylerinde sadece eğilme etkisi inceleneceğinden iki noktadan yüklemeli ikinci deney yöntemi daha sağlıklı sonuçlar vermektedir.

7 ÖRNEK ŞEKLİ ve BOYUTLARI 4 Nokta eğilme deneyi 3 Nokta eğilme deneyi M W P L 6 b h 6 σ 2 M W P 4 b h 6 L σ 2

8 ÖRNEK ŞEKLİ ve BOYUTLARI 4 Nokta eğilme deneyi 3 Nokta eğilme deneyi Hangi deney yönteminde eğilme dayanımı daha düşük çıkar? Hangi deney yöntemi daha güvenilirdir? 3 nokta eğilme deneyi ile alınan sonuçlar 4 nokta eğilme deneyindekine göre daha yüksektir

9 ÇEKME DAYANIMI

10 BETONDA KALİTE DOĞRUDAN ÇEKME DAYANIMI İlk çekme deneyi örnekleri σ P A Son çekme deneyi örnekleri

11 BETONDA KALİTE DOĞRUDAN ÇEKME DAYANIMI

12 BETONDA KALİTE YARMADA ÇEKME DAYANIMI Çekme yüklerinin dolaylı olarak uygulanması ile çekme dayanımının tespit edildiği bu yöntem Brezilya Yarma Deneyi olarak da adlandırılmaktadır. İlk olarak 1953 yılında Brezilyalı Carnerio ve Barcellas tarafından önerilen bu deney yönteminde, genellikle silindir beton örnekleri kullanılmaktadır, ayrıca küp örnekler de kullanılabilmektedir.

13 BETONDA KALİTE YARMADA ÇEKME DAYANIMI Bu deneyde, yatay olarak presin tablaları arasına yerleştirilen, basınç deneylerinde de kullanılan, silindir beton örneklerinin altına ve üstüne yerleştirilen plakalara dik yönde basınç yüklemesi uygulanarak gerçekleştirilmektedir.

14 BETONDA KALİTE YARMADA ÇEKME DAYANIMI Yükün arttırılmasıyla, dolaylı olarak çekme gerilmeleri oluşur ve örnek ekseni boyunca yarılarak göçer.

15 BETONDA KALİTE YARMADA ÇEKME DAYANIMI Elastisite teorisine göre, şekilde gösterildiği biçimde yüklenen bir silindirin yük ekseni doğrultusundaki düzleminde, birbirine dik asal çekme ve basınç gerilmeleri oluşur. Yükün uygulandığı yerlerde oluşan yerel basınç gerilmeleri, bu noktalardan uzaklaştıkça çekme gerilmelerine dönüşmekte ve bu çekme gerilmeleri çap boyunca sabit kalmaktadır, kesitin orta bölgesinde oldukça üniform dağılımlı çekme gerilmeleri oluşmaktadır.

16 BETONDA KALİTE YARMADA ÇEKME DAYANIMI Burada uygulanan gerilme iki yönlü olduğundan asıl çekme dayanımından daha büyük değerler elde edilir Yarma deneyi süresince, deney aletinin (presin) yükleme tablalarının silindir örneğe göre dikey bir düzlemde tutulması sağlanmalıdır.

17 BETONDA KALİTE YARMADA ÇEKME DAYANIMI Mukavemet dersi bilgilerinden yararlanarak, şu şekilde ifade edilir : Basınç gerilmesi : 2P πld D r(d 2 r) 1 Çekme gerilmesi = 2P πld P:silindire uygulanan basınç yükü, L:silindir örneğin uzunluğu, D:silindir örneğin çapı, r ve (D-r): seçilen elemanın yükleme noktalarına uzaklıklarıdır.

18 BETONDA KALİTE ÇEKME DAYANIMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ EKSENEL ÇEKME ( f ct ) SİLİNDİR YARMA ( f ct ) EĞİLME ( f ct ) ( f ct ) ct = 1.5 f ct = ( f ct ) 2.0

19 BETONDA KALİTE ÇEKME İLE BASINÇ DAYANIMI ARASINDAKİ İLİŞKİ ÇEKME DAYANIMI BASINÇ DAYANIMI İLE TABLOLAR f 1.1 f ctk ck (TS500) Betonun çekme dayanımı (doğrudan) basınç dayanımının yaklaşık 10 da biri kadardır. Eğilmede çekme dayanımı ise basınç dayanımının yaklaşık 5 de biri kadardır.

20 Basınç Dayanımı/Çekme Dayanımı Oranı BETONDA KALİTE ÇEKME İLE BASINÇ DAYANIMI ARASINDAKİ İLİŞKİ C16 C18 C20 C25 C30 C35 C40 C45 C50 Beton Sınıfı

21 BETONDA KALİTE ÇEKME İLE BASINÇ DAYANIMI ARASINDAKİ İLİŞKİ Beton dayanımı (MPa) Oran (%) Basınç Eğilme Çekme Eğilme dayanımı / Basınç dayanımı Çekme dayanımı / Basınç dayanımı Çekme dayanımı / Eğilme dayanımı 6,9 1,6 0,8 23,0 11, ,8 2,6 1,4 18,8 10, ,7 3,3 1,9 16,2 9, ,6 4,0 2,3 14,5 8, ,5 4,7 2,8 13,5 8, ,3 5,3 3,2 12,8 7, ,2 5,9 3,6 12,2 7, ,1 6,4 4,0 11,6 7, ,0 7,0 4,3 11,2 7,0 63

22 BETONUN DİĞER ÖZELLİKLERİ KESME DAYANIMI AŞINMA DAYANIMI DARBEYE DAYANIKLILIK BETONUN f- DAVRANIŞI ve ELASTİSİTE TE MODÜLÜ

23 Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü İNŞ2024 YAPI MALZEMESİ II SERTLEŞMİŞ BETONUN DİĞER ÖZELLİKLERİ Yrd.Doç.Dr. Hüseyin YİĞİTER