SA TIŞ NOK TA SI. to bock.com.tr

Transkript

1 to bock.com.tr SA TIŞ NOK TA SI

2 Te ker lek li San dal ye Kİ ME, Nİ ÇİN, NA SIL?

3 to bock.com.tr

4 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? İn deks Te ker lek li San dal ye de Otur mak Te ker lek li San dal ye Se çi mi Tekerlekli Sandalye ve Oturma Sistemleri Ölçü Alım Formu Te ker lek li San dal ye Se çi min de Dik kat Edi le cek Kri ter ler İş ve Gün lük Ya şa ma En teg ras yon Çocuklarda Tekerlekli Sandalye Çözümleri Si nir Sis te mi Pa to lo ji ler ve Uy gun Te ker lek li San dal ye Özel lik le ri OMURİLİK YARALANMALARI (PARAPLEJİ / TETRAPLEJİ) SPI NA BI FI DA HE MİP LE Jİ MUL TIP LE SKLE RO SE PROG RE SİF MÜS KÜ LER DİS TRO Fİ SPAS TİK SE REB RAL PAL Sİ Merak Edilenler to bock.com.tr

5 Te ker lek li San dal ye de Otur mak Tek ba şı na zor luk la yü rü yen ve ya hiç yü rü - ye me yen has ta lar için Te ker lek li San dal ye gün lük ya şa mın vaz ge çil mez par ça sı dır. Otur ma po zis yo nu baş lı ca pos tür ha li ni alır ve gün lük ya şam ak ti vi te le ri için baş lan gıç po zis yo nu teş kil ede ce ği için bu ra da da ha faz la dik ka ti mi zi ve öze ni mi zi ge rek ti rir. Gün lük ya şam da han gi ak ti vi te le ri nin bu pos - tür de ger çek leş me si ge rek ti ği ni ör nek le ye lim: Bir nok ta dan di ğer bir nok ta ya git mek İş ye rin de ge çi ri len za man ve ça lış ma Ye me, iç me ve ki şi sel ba kım Boş za man ak ti vi te le ri ve spor Din len me ve po zis yon de ğiş tir me Te ra pö tik ak ti vi te ler Bu ne den le Te ker lek li San dal ye özen le se - çil me li ve kul la nı cı nın fi zik sel du ru mu na uyar lan ma lı dır. Baş lı ca öl çüt ler şun lar dır: Em ni yet ve ağ rı sız otu ruş te mel dir. Si met ri sağ lan ma lı, kal ça la ra eşit ağır lık ve ril me li dir. Göv de müm kün ol du ğun ca dik ol ma lı dır. Otu ruş ta uy luk böl ge si ye re eşit de re ce de te mas et me li dir. Tam ayak ta ba nı te ma sı sağ lan ma lı dır. Mi ni mum kom pan sas yon ve ça bay la, kon trol lü ve em ni yet li mo bi li te sağ lan ma lı dır. İyi bir otu ruş Fiz yo te ra pi yi des tek ler ve nor mal ha re ket li li ğe ze min oluş tu rur. Yan lış otu ruş Ço ğun luk la cid di is ten me - yen so nuç lar do ğu rur: ge nel du ru mu kö tü leş ti rir el de edi len te ra pi so nuç la rı nın ge ri çe vi rir Yan lış otu ru şa bağ lı semp tom la rı sı ra la ya - cak olur sak: Fiz yo lo jik ol ma yan kom pan sa tu ar ha re ket ve pos tür le rin ge li şi mi Bu na bağ lı kas, bağ lar, ek lem kap sü lü ve ten don lar da aşı rı stres Aşı rı yu mu şak do ku stre si ne bağ lı ağ rı; özel lik le bo yun omur la rı, omuz ku şa ğı, sırt ve bel böl ge le rin de Kas kon trak tür le ri ; ka rın, kol ve ba cak kas la rı nın kı sal ma sı So lu nu mun kı sıt lan ma sı Vü cut di ren cin de azal ma Ko nuş ma ve yut ma zor lu ğu İç or gan la rın sı kış ma sı; iş lev sel lik te azal ma Bu olum suz so nuç lar doğ ru bir san dal ye se çi - miy le ön le ne bi lir, en azın dan azal tı la bi lir. Otur ma nın, has ta lık la bağ lan tı lı ola rak ba zı özel lik le ri var dır: Omu ri lik Ya ra lan ma la rı Pa rap le jik ler: göv de nin üst ta ra fı, omuz lar ve kol lar sağ lam Mo bil olur lar, TS yi em ni yet le, hız lı ve uzun sü - re li kul la na bi lir ler. Fonk si yo nel ve ak tif olur lar. Tet rap le jik ler: da ha faz la göv de sta bi li te si ve em ni ye te ih ti yaç du yar lar. Otur ma den ge si iyi de ğer len di ril me li dir. Sağ lam ka lan kol gü cü ne gö re TS ko lay iti le - bi lir ol ma lı dır. Mm. tri zeps brac hi i ka sı nın (dir - se ği ki lit le yen kas) fonk si yo nu kon trol edil me li dir. 4 to bock.com.tr

6 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? Mul tip le Skle ro se MS li has ta la ra, et ki le nen fonk si yon ve prob - lem le re gö re ki şi ye özel adap tas yon ge re kir. Par kin son ve Atak si Par kin son lu ve Atak si li has ta lar için ay nı sı ge - çer li dir. Semp tom la ra yö ne lik TS ih ti yaç la rı be lir le nir. He mip le ji Önem li kri ter ler Si met ri Dik du ruş He mip le jik ko lun po zis yon lan ma sı Has ta san dal ye yi kul lan mak için sa de ce sağ lam ko lu nu kul la na bi le ce ği için ona uy gun aks lı bir TS ge rek li dir Kas Dis tro fi si Kas dis tro fi li has ta la rın kuv vet ve per for - mans la rı ol duk ça kı sıt lı dır. Bu has ta lar ço - ğun luk la, tam des tek ve ren otur ma sis tem le ri ne ih ti yaç du yar lar (Sha pe sis te mi gi bi). Kul la na cak la rı Te ker lek li San dal ye ise mev cut ak ti vi te le ri des tek le yi ci ve fonk si yo nel kom pan sas yon la rı ko lay laş tı rı cı adap tas yon - lar yap ma ya el ve riş li ol ma lı dır. TS çok ha fif ve sü rü şü faz la kuv vet ge rek tir me me li dir. Bu has ta la rın fiz yo te ra pi si ge nel lik le ev or ta - mın da yü rü tü lür. Te ra pi ye des tek araç lar dan en önem li si ha fif ve komp li ke ol ma yan bir Te - ker lek li San dal ye ve sağ lam bir ma sa ve ya ban ko dur. İde al ola rak TS şu özel lik le re sa hip ol ma lı dır: Yan pa nel ler ve ayak des tek le ri ko lay lık la çı ka rı la bi lir ol ma lı dır, trans fer le ri ko lay laştır mak için. Tam gün TS ye ba ğım lı ol duk la rı için sırt des te ği nin ayar la na bi lir ol ma sı ter cih edi lir. Dik otu ruş, din len me po zis yo nu ve ih ti ya ca gö re ya tı rı la bi lir ol ma lı dır. Trans fer tah ta la rı nın po zis yon lan ma sı, fren ler ve ya yan pa nel mon taj yer le ri ta rafın dan en gel len mi yor ol ma lı dır. to bock.com.tr 5

7 Te ker lek li San dal ye Se çi mi Te ker lek li san dal ye se çi lir ken bi lin me si ge re ken 3 şey var dır: 1 Has ta nın Semp tom la rı 2 Has ta lı ğın gi di şi (iyi leş me, kö tü leş me) 3 Çev re ko şul la rı (mi ma ri, ai le, iş, ho bi ler) Te ker lek li san dal ye al ma dan ön ce ya pıl ma sı ge ren 4 te mel öl çüm var dır: 1 Otur ma eni 2 Otur ma de rin li ği 3 Sırt des te ği yük sek li ği 4 Bal dır bo yu Bu kı la vuz da si ze uzun yıl la ra da ya nan de ne - yim le ri miz so nu cu ge liş tir di ği miz öne ri le ri mi zi su - nu yo ruz. Tek tek ol gu lar da fark lı lık lar ola bi lir! Öne ri: Öl çüm, müm kün se bir te ker lek li san - dal ye de otu rur ken ya pıl ma lı dır. Otur ma Eni (OE) Kul la nı cı da öl çüm: Kal ça ve san dal ye nin yan pa ne li ara sın da bir el sı ğa cak boş luk ol ma lı dır. TS de öl çüm: İki yan pa nel ara sı. Otur ma De rin li ği (OD) Kul la nı cı da öl çüm: Ki şi dik otu rup sır tı nı da ya dı ğın da, otur ma dö - şe me si nin ön ke na rı ile diz ar ka sı ara sın da iki par mak boş luk ol ma lı dır (23cm). Sırt des te ği - nin es nek li ği ne dik kat edin! TS de öl çüm: Ar ka bo ru dan otur ma dö şe me si nin ön ke na rı na ka dar. Sırt Des te ği Yük sek li ği (SY) Kul la nı cı da öl çüm: Min der den kü rek ke mik le ri nin alt ucu nun bir par mak al tı na ka dar. TS de öl çüm: Ar ka bo ru nun üst ke na rın dan sırt dö şe me si - nin üst ke na rı na ka dar. Önem li Not: Ki şi nin otur ma den ge si sırt des te ği ih ti ya cı nı be lir le di ği için ki şi den ki şi ye fark lı lık gös te re bi - lir. İh ti yaç du yul ma yan faz la yük sek bir sırt des - te ği nin ha re ket le ri kı sıt la ya ca ğı, faz la al çak bir sırt des te ği nin ise göv de yi des tek le me di ği için omur ga de for mi te le ri ne yol aça ca ğı ve ya yal - pa la ma ya se bep ola ca ğı akıl da tu tul ma lı dır. Bal dır Bo yu (BB) Kul la nı cı da öl çüm: Diz 90 iken, diz kıv rı mın dan ayak ta ba nı na ka - dar (or tez ve özel ayak ka bı la rı he sa ba ka tın). TS de öl çüm: Otur ma dö şe me si üst ke na rın dan ayak des - te ği ne ka dar. Dö şe me nin yap tı ğı es ne me ye dik kat edi niz. Öl çü mü bo ru yük sek li ğin den aşa ğı doğ ru ya pı nız. Dik kat: Min der ka lın lı ğı (MK) 6 to bock.com.tr

8 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? to bock.com.tr 7

9

10 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? Te ker lek li San dal ye Se çi min de Dik kat Edi le cek Kri ter ler 1. En gel Tü rü 2. Kul la nım Ama cı Gün lük Me kan için de ve ya dı şa rı da Ho bi Ken di kul la nı yor Spor Re fa kat çi kul la nı yor Duş E-Sup port ila ve siy le Ot to Bock Avan gard ve Start se ri si Te ker lek li San dal ye le ri ko lay sü rüş lü ha le ge ti ri le bil mek te dir. 3. Bo yut la rı Ço cuk Er gen Eriş kin Yaş lı TS Te mi ni Te ker lek li san dal ye ih ti ya cı nın bü yük bir kıs - mı stan dart te ker lek li san dal ye ler ta ra fın dan kar şı la nır. Te mel ola rak ki şi ye özel uyar la - ma lar yap mak ge re kir. An cak ih ti yaç tan faz la sı nı te min et mek yan lış tır. Ot to Bock stan dart san dal ye le ri ki şi nin ge rek si nim le ri - ne uy gun ayar la ma yap ma im ka nı nı bü yük öl çü de su nan san dal ye ler dir. Ak tif Te ker lek li San dal ye Han gi Özel lik le re Sa hip Ol ma lı dır? TS de eko no mik ve müm kün se ba ğım sız kul la nı mı nın ya nı sı ra ki şi ye özel ayar la ma la rın ya pı la bil me si. Te ker lek le re mi ni mum di renç, ko lay sü rül me. Ha fif; ge rek li ol ma yan, sa de ce kon for için dü şü nül müş par ça lar dan vaz ge çil me li. Par ça de ği şi mi ne ve ya pı de ği şik li ği ne uy gun ol ma lı. Es te tik gö rü nüm, renk se çe nek le ri ol ma lı dır. Ay rı ca tam pa rap le jik hast lar için akü lü ya da hid ro lik sis tem li, elek trik li sü rüş ve elek trik li kal - kış sağ la yan te ker lek li san dal ye ler üre til mek - te dir. (Örn: Ot to Bock Gi ant) Ara zi sü rü şü ve ho bi amaç lı kul la nı ma uy gun, ben zin li ve ya akü lü ça lı şa bi len ve sa at te 15 km hız ya pa bi len Ot to Bock Su per Fo ur TS kul la - nı cı la rı na ek öz gür lük sağ la mak ama cıy la ta - sar lan mış tır. to bock.com.tr 9

11 İş ve Gün lük Ya şa ma En teg ras yon Kla sik Ak tif Ba kım Omu ri lik ya ra lan ma la rı Po li o Se ke li Am pu tas yon Kas Has ta lık la rı He mip le ji Mul tip le Skle ro se Spi na Bi fi da Yaş lı lık He mip le ji de = Stan dart ve ya Ak tif TS He mip le jik has ta la ra ge le nek sel ola rak stan dart san dal ye te min edi li yor du an cak son yıl lar da edi ni len de ne yim ler, da ha ha fif ve çe vik san dal ye kul la nı mı nın örn: Ot to Bock Start In tro ve Start He mi, ki şi le rin ha - re ket mo ti vas yon la rı nı ar tır dı ğı nı ve ko or di - nas yon be ce ri le ri nin önem li öl çü de ge liş ti ği ni or ta ya koy muş tur. Dik kat: To nus ar tı şı olan he mip le jik has ta la - rın stan dart san dal ye de ba kıl ma la rı has ta yı pa si fi ze edip ha re ket mo ti vas yon la rı nı azalt - mak ta dır. He mip le jik has ta la ra uy gun san dal ye ler: Start He mi (tek el le kul la nı lır, he mip le jik ko - lu po zis yon la yan des te ği mev cut tur, ha fif tir) 10 to bock.com.tr

12 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? to bock.com.tr 11

13 OT TO BOCK Ak tif Te ker lek li San dal ye le ri Avant gar de VR Avant gar de T Avant gar de Ti 8.9 (Ti ta ni um) Avant gar de XXL Bliz zard OT TO BOCK Stan dart Alü min yum Te ker lek li San dal ye ler Start In tro Start Com fort Start He mi Start XXL OT TO BOCK Stan dart Çe lik Te ker lek li San dal ye ler IMT 1 IMT 2 IMT 3 OT TO BOCK Tu va let Te ker lek li San dal ye ler IMT 4 OT TO BOCK Ço cuk ve Er gen Te ker lek li San dal ye le ri ve Otur ma Sis tem le ri Avant gar de Te en 2 Avant gar de Te en 2 VR Te eny Plus Mygo Sha pe Vo ya ger Te en Minny OT TO BOCK OT TO BOCK Akü lü Te ker lek li San dal ye ler A 200 B 500 C 1000 Mygo 12 to bock.com.tr

14 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? ÇO CUK LAR DA TS ÇÖ ZÜM LE Rİ Ço cu ğun ge rek si nim le ri ne uy gun bir te ker - lek li san dal ye des te ği ne müm kün olan en er - ken ev re de ge çil me li dir. Ço cu ğun do ğal ha re ket gü dü sü nün önü ke sil me me li dir. Ço - cu ğun ha re ket is te ği müm kün ol du ğun ca des tek len me li dir. Bir Ço cuk Te ker lek li San dal ye si: Fi zik sel ve zi hin sel be ce ri le rin uya rıl ma sı nı Ha yal gü cü nün des tek len me si ni Grup de ne yi mi Oku la gi di şi Oyun cak ika me si sağ la mak ta dır Her ke sin bir tek ço cuk lu ğu var, bu nu de ğer len di rin! Ço cuk lar en gel le riy le il gi li ne ka dar olum lu bir ba kış açı sı ka za nır lar sa, eriş kin lik le rin de ai le ve iş ha ya tın da o ka dar ba ğım sız ve ken din den emin ha re ket edip, ba şa rı lı ve mut lu ola bi lir ler. Ço cu ğa Te ker lek li San dal ye Ve ri lir ken Dik kat Edil me si Ge re ken ler: Otur ma yük sek li ği, ya şıt la rı nın göz hi za sın da ol ma lı (20 22 te ker ler) Em ni yet li Em ni yet ke mer li Par mak la rı ko ru mak için cant ko ru yu cu la rı, ön te ker lek ler müm kün se en faz la 6 Kol des tek le ri sa de ce ge rek li ise Ye dek kı lı fı olan min der Sırt des te ği ger gin li ği ayar la na bi lir İt me bar la rı nın yük sek li ği ayar la na bi lir Ab duk si yon ka ma sı Or tez için ye te rin ce yer Bir otur ma ka lı bı na ge rek si ni mi olan ağır ve çok lu en gel li ço cuk lar da ak tif san dal ye ler - den fay da la na bil mek te dir ler. Dik kat: TS öl çü sü ço cu ğun bü yü me si göz önün de bu lun du ru la rak alın ma ma lı dır. Mev - cut öl çü alın ma lı fa kat ile ri de mo di fi kas yon - la ra izin ve ren bir te ker lek li san dal ye mo de li se çil me li dir. Ço cuk Te ker lek li San dal ye Se çi min de Sık ça Ya pı lan Ha ta lar: Otur ma eni çok bü yük Otur ma de rin li ği çok bü yük Sırt des te ği çok yük sek Çok bü yük te ker lek ler Otur ma ka lıp la rı, kor se ler ve yü rü me or tez le ri dik ka te alın maz. Lec key Mygo, te ker lek li san dal ye ih ti ya cı olan ço cuk la ra mak si mum em ni yet sağ la - mak, po zis yon la ma ve fonk si yo nel li ği des tek - le mek ama cıy la ta sar lan mış bir otur ma sis te mi dir. Bu otur ma sis te mi hız lı ve ko lay bir şe kil de çe şit li alt is ke let le re mon te edi le rek, ev için de yük sek li ği ayar la na bi lir bir şa siy le kul la nı la bil di ği gi bi, bir pu se te ve ya ma nu el ve ya akü lü te ker lek li san dal ye ye dö nüş tü rü le - bil mek te dir. to bock.com.tr 13

15 Si nir Sis te mi Ta nım: Si nir sis te min de, san tral ve pe ri fe rik si nir sis - tem le ri ayırt edil mek te dir. San tral si nir si te mi be - yin ve omu ri lik ten olu şur. Pe ri fer si nir sis te mi ise san tral si nir sis te mi dı şın da ka lan si nir lif le rin - den oluş mak ta dır. Be yin kon trol bi ri mi dir. Ko - mut lar be yin de olu şur ve vü cu da ile ti lir; ay nı şe kil de vü cut tan ge len bil gi ler (du yu or gan la - rın dan ve alı cı lar dan) be yi ne ile ti lip bu ra da de - ğer len di ri lir ve bu ra da uy gun ya nıt lar oluş tu ru lur. Ço cuk ge liş tik çe be yin özel leş me ye baş lar ve da ha komp li ke ve ama ca yö ne lik ha re ket ka - lıp la rı öğ re ni lir ve pri mi tif ref leks le ri ör ter ler. Omu ri lik Şe ma sı Omur ga nın için de ko ru nan omu ri lik, be yin ile pe ri fe rik si nir sis te mi ara sın da köp rü gö re vi gö rür. Pe ri fe rik si nir le rin omu ri li ğe gi riş ve çı kış yer le ri omu ri lik bo yun ca da ğıl mış tır ve bu lun duk la rı se - vi ye nin du yu ve kas ile ti mi ni sağ lar lar. Si nir bo yun ca bil gi elek trik im puls lar şek lin - de ta şı nır. Be yin den çı kan emir ler inen yol - lar la il gi li or gan, do ku ve kas la ra ile ti lir. Çı kan yol lar be yi ne vü cut ve çev re ko şul la rı hak kın da bil gi ta şır. Bu ra da de rin du yu (vü cu - dun du ru şu, ek lem le rin ko nu mu) ve yü ze yel du - yu (do kun ma, ağ rı, ba sınç, ısı) ayırt edi lir. Bu na tüm du yu or gan la rın dan (gör me işit me tat ma du yu la rı) ge len bil gi ler da hil dir. Omu ri li ğin bu nun ya nın da bel li bir oto no mi si var dır. Ör ne ğin ba sit ref leks ler ta ma men omu - ri lik ta ra fın dan kon trol edi lir. Be yin üst mer kez ola rak, omu ri lik ak ti vi te le ri ni kon trol al tın da tu - ta rak ama ca yö ne lik ve ko or di ne li ha re ket le - rin or ta ya çık ma sı nı sağ lar. Ye ni do ğan da, be yin sa pın dan kay nak la nan ve pri mi tif ref leks ler ola rak ta nım la nan, be be - ğin ya şam da kal ma sı nı ko lay laş tı ran ref leks - ler var dır: em me ya ka la ma, tek me le me gi bi to bock.com.tr

16 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? to bock.com.tr 15

17 Du yu sal Si nir Sis te mi Du yu sal Si nir Si si te mi Or gan ve Du rak la rı: Cilt Pe ri fer Omu ri lik Be yin Be yin cik Çev re den et ki eden tüm uya ran lar du yu sal si nir sis te miy le iş le nir: Gör mek Kok la mak Tat mak İşit mek Ayı rım: Cilt ve mu ko za nın yü ze yel du yu su ile kas, ten don ve ek lem le rin de rin du yu su. Omur ga, Omu ri lik ve İş le vi : Bo yun Omur la rı (C 1-7) Di yaf ram (ana so lu num ka sı) Bo yun Omuz Kol lar Par mak lar Sırt Omur la rı (T 1-12) Ka rın kas la rı Gö ğüs ka fe si kas la rı (so lu num kas la rı) Bel Omur la rı (L 1-5) Ba cak kas la rı Me sa ne Bar sa Sak ral Omur lar (S 1-5) Cin sel Or gan lar Be yin da ha çok il gi li: Ba sınç Do kun ma Ağ rı Isı Be yin cik da ha çok il gi li: De rin du yu Vib ras yon Den ge Ör nek: Bo yun omur la rı se vi ye sin de bir ya ra lan ma: Ya ra lan ma nın bo yu tu na bağ lı ola rak, ya ra - lan ma se vi ye sin de ve altında du yu ku sur la rı ve ya ka yıp la rı mey da na ge lir to bock.com.tr

18 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? Tam omu ri lik ke si le ri nin tü mün de me sa ne ve bar sak fel ci ge liş ti ği için son da kul la nı mı ka çı nıl maz dır. De rin ve yü ze yel du yu bo zuk luk la rı nın yol aç tı ğı so run lar: Ba sı ya ra sı olu şu mu ve ya ra lan ma ris kin de ar tış Sü rek li göz kon tro lü ge rek si ni mi Nor mal ha re ket ve du ruş lar da te dir gin lik ve kor ku; nor mal ha re ket ler çok ça ba ge rek ti rir ve oto ma tik ola rak ya pı la maz Anor mal kas to nu su Ha re ket siz lik te ar tış Kul lan ma ma at ro fi le ri Ge nel du rum da kö tü leş me Ayak ta du ra ma ma, yü rü ye me me, otu ra ma ma to bock.com.tr 17

19 Pa to lo ji ler ve Uy gun Te ker lek li San dal ye Özel lik le ri OMURİLİK YARALANMALARI (PARAPLEJİ / TETRAPLEJİ) Ta nı mı: Omu ri li ğin ya ra lan ma sı ve ya ke sil me si, be - yin ile pe ri fe rik si nir ler ara sın da köp rü olan inen ve çı kan yol la rın ke sin ti ye uğ ra ma sı de - mek tir. Ne de ni: Ka za, Tü mör, İl ti hap lan ma lar Ayırt edi lir: 1Tet rap le ji : Bo yun omur la rı se vi ye sin de ya ra lan ma (C1-C7) 2Pa rap le ji : Sırt ve bel omur la rı se vi ye sin de ya ra lan ma (T1-L5) Omu ri lik ya ra lan ma la rın da hem ha re ket, hem du yu hem de oto nom si nir si te mi ne ait (kan ba sın cı, mi de bar sak ha re ket le ri, ter le me gi bi) bo zuk luk lar mey da na ge lir. Ha re ket Bo zuk luk la rı Er ken Dö nem: Spi nal Şok Omu ri lik fonk si yon la rı tü müy le kay bol muş, gev şek (flask) bir felç. 36 haf ta son ra: Ya ra lan ma se vi ye sin de ki kas lar gev şek, alt ta raf ta ki ler spas tik felç li. Dik kat: İs tem siz or ta ya çı kan spas ti si te otur ma ve ya po zis yon la ma da zor luk ya ra ta ca ğı gi bi, has ta - yı aya ğı kal dır mak için ya rar la nı la cak bir un sur da ola bil mek te dir. Du yu Bo zuk luk la rı Be yi ne gi den çı kan yol lar ke sin ti ye uğ ra mış ol du ğu için, du yu lar al gı la na maz. Dik kat: Ağ rı du yu su nun azal ma sı ve ya kay bı, ba sı ya ra sı olu şu mu nu des tek le mek te dir. Ör nek: Göz le riy le gör me den ki şi le rin ba cak po zis yon - la rı nı ta rif et me le ri ve ya üst le ri nin ör tü lü olup ol ma dı ğı nı söy le me le ri müm kün ol maz. Ba ğım sız lık Dü zey le ri Pa rap le jik ler: Has ta nın ya şı na ve ila ve prob lem le ri ne gö - re, işe git mek, ara ba kul lan mak, spor yap - mak, ev iş le ri ne ka tıl mak gi bi ço ğu te ker lek li san da la ye de ol mak üze re, ya şa ma ak tif ka - tı lı mı müm kün dür. Tet rap le jik ler: Tet rap le jik le rin ba ğım sız lı ğı önem li öl çü de kı - sıt lan mış tır, çün kü el le ri ni kol la rı nı da kul la na - maz lar. Te ker lek li San dal ye Müm kün se ta bur cu ol ma dan he men ön ce Pa rap le jik ler için sağ lam, ar tı bir spor cu te ker lek li san dal ye si ge rek li dir Tet rap le jik ler için çok ko lay sü rü le bi len Tu tu şu iyi te ker lek ler ve em ni yet li bir otu ruş için ha fif ar ka ya eğim li (tilt po zis yo nu) bir otur ma ze mi ni Özel si pa riş ile kaş, çe ne, ne fes kon trol lü ve ya çev re kon trol ku man da lı te ke lek li san dal ye ler 18 to bock.com.tr

20 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? Ba sı ya ra sı olu şu mu nun en gel len me si ve ya var olan ba sı ya ra la rı nın te da vi le ri ni des tek - le mek için, bu amaç için üre til miş özel min - der ler kul la nıl ma lı dır. (örn: Ot to Bock Evo light, Clo ud, ZFlo gi bi). Bun lar ba sınç odak la rı nı eşit da ğıt ma özel li ği ta şı yan min - der ler dir. Bu nun dı şın da da Te ker lek li San - dal ye mut la ka otur ma yü ze yi öl çü le ri ne bi re bir uyan bir te ker lek li san dal ye min de riy le kul la nıl ma lı dır. to bock.com.tr 19

21 SPİNA Bİ Fİ DA Ta nım: Ge li şim Bo zuk lu ğu so nu cu do ğum sal ola rak sırt ve ya bel böl ge sin de omu ga la rın açık kal ma sı dır. Omu ri lik kı lıf la rı açık ta ka lır, be yi - no mu ri lik sı vı sı dı şa rı sı za bi lir en kö tü kal de omu ri lik açık ta ola bi lir. Ne de ni: Omur ga nın ge li şim sel bo zuk lu ğu Has ta lık Tab lo su Has ta lık tab lo su böl ge nin ye ri ne ve bo yu tu na gö - re de ği şir; %75 bel böl ge sin de dir. Has ta lık tab - lo su omu ri lik ya ra lan ma la rın da ol du ğu gi bi dir. Dik kat: Do ğum sal bir özür ol du ğu için, ço cu ğun bü tün ge li şim sü re ci et ki le ne cek tir. Semp tom lar Omu ri lik ze den len me si nin se vi ye si ne uy gun ha re ket, du yu ve oto nom bo zuk luk la rı gö rü lür. İla ve Prob lem ler: İs ke let ge li şim bo zuk lu ğu Kal ça çı kı ğı Anal ge li şim bo zuk luk la rı Çö kük gö ğüs ka fe si Skol yoz Uzun kol lar De for me ayak lar Te ker lek li San dal ye Bü yü dük çe ayar la rı ya pı la bi len bir ço cuk te ker lek li san dal ye si İs ke let bo zuk luk la rı dik ka te alın ma lı Ge rek li du rum lar da otur ma ka lı bı 20 to bock.com.tr

22 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? HE MİP LE Jİ Ta nım: Vü cu dun ya rı sın da tam ve ya kıs mi felç. Ne de ni: Be yin ka na ma sı, be yin da mar tı ka nık lı ğı, ka za, tü mör, en fek si yon. Has ta lık Tab lo su Be yi iki ya rım kü re den (he mis fer) olu şur. Bir ya rım kü re kar şı vü cut ta ra fı nın du yu ve ha - re ket le ri ni yö ne tir. Sağ be yin ya rım kü re sin de ha sar var sa, vü cu - dun sol ya rı sın da felç ge li şir. Sol be yin ya rım kü re sin de ha sar var sa, sağ vü cut ya rı sın da felç ge li şir. Şok Ev re si He mip le ji nin ilk ev re sin de felç gev şek tir (flask) ya ni kas to nu su mi ni mum da dır. Spas tik Felç Şok ev re sin den son ra ge nel de felç li ta raf ta ki kas to nu su ar ta rak spas tik fel çe gö tü rür. An cak bu ta nus ar tı şı tüm kas grup la rın da eşit ol maz ve uy gun fiz yo te ra pi yak la şım la rıy la azal tı la bi lir. Ti pik He mip le jik Pos tür Dir sek, el bi le ği ve par mak lar bü kü lü ve göv de ye doğ ru dön müş Ba cak kal ça dan dı şa dö nük, diz ve ayak uza tıl mış po zis yon da Spas ti si te Spas ti si te diş et ken ler den et ki le nir ve; Zor lan ma Kor ku He ye can Isı de ği şik lik ler Bar sak ve me sa ne do lu lu ğu Ağ rı uya ran la rı (his se dil me se bi le) ile ar tar. İla ve Prob lem ler Be yin de ki çe şit li kon rol odak la rı ya kın kom - şu luk için de bu lun duk la rı için, felç ile bir lik te ha sar la nan böl ge ye bağ lı ola rak bel li bo zuk - luk lar gö rü lür: Ko nuş ma Bel lek ve al gı la ma Dü şün me Gör me ve his set me Te ker lek li San dal ye Özel He mi san dal ye; tek kol la it mey le de düz gi den san dal ye Sağ lam aya ğıy la ön den san dal ye ha re ke ti ne ka tı la bil me si için ayak des tek le ri ya na açı la bi lir ya da sö kü le bi lir Et ki le nen ko lun uy gun po zis yon lan ma sı İs te ni yor sa, şef faf san dal ye ma sa sı Felç li ta ra fa yat ma eği li mi var sa, yan ta ra fa des tek le yi ci ped to bock.com.tr 21

23 to bock.com.tr

24 to bock.com.tr Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl?

25 MUL TİP LE SKLE RO SE Ta nım: Mer ke zi si nir sis te min de si nir kı lı fı ha ra bi ye ti ve plak olu şu mu. İnf la ma tu ar ve iler le yi ci bi has ta lık. Ne de ni: Bi lin mi yor. Ge ne tik yat kın lık, ik lim ve en fek - si yon la rın et ki si tar tı şı lı yor. Oto im mün bir has ta lık ola rak ta nım la nı yor, ya ni ki şi nin ba - ğı şık lık hüc re le ri si nir sis te mi ne za rar ve ri yor. Cin si yet ora nı : %60 Ka dın, %40 Er kek Baş lan gıç ya şı : 20. ile 40. yaş ara sı Has ta lık Tab lo su Prog noz: Mul tip le Skle rose (MS) prog no zu tek tip de - ğil dir. Çe şit li sık lık ta ve sü re de atak lar la sey - re der. Ara lar da iyi leş me ev re le ri var dır fa kat ço ğun luk la tam dü zel me ol ma dan bir son - ra ki atak ge li şir. Atak lar dan son ra ya vaş ve ses siz iler le yen bir ka rak te ri var dır. Atak la rın sa yı sı ve ağır lı ğı bü yük öl çü de sa - kat lı ğın bo yu tu nu be lir le mek te dir. Baş lı ca la rı Nis tag mus (is tem dı şı göz sek me le ri) Tre mor (ti re me) Dis fa zi (mo no ton, ke sik ke sik ko nuş ma) Ola sı Sa kat lık lar: Kas za yıf lı ğı ve felç Du yu bo zuk luk la rı ve kay bı Spas ti si te Me sa ne ve bar sak prob lem le ri Atak si (yü rü me ko or di nas yo nun da bo zuk luk) Men tal Bo zuk luk MS li ki şi ler için öfo ri (aşı rı coş ku) ile dep - res yon hal le ri ti pik tir. Te ker lek li San dal ye Mev cut sa kat lı ğa adap te edi le bi lir ol ma lı İler le yen has ta lık sey ri göz önün de bu lun du ru la rak, adap tas yon ola nak la rı yük sek bir san dal ye se çil me li. Semp tom lar: Semp tom lar ve bun la rın kom bi nas yon la rı çok çe şit li lik gös ter mek te dir. Her atak ta tu - tu lum ye ri fark lı ola bi lir to bock.com.tr

26 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? Avant gar de Ti to bock.com.tr 25

27 PROG RE SİF MÜS KÜ LER DİS TRO Fİ Ta nı mı: Prog re sif Müs kü ler Dis tro fi kaz gü cü kay bı ve gi de rek kas kit le kay bı ile sey re den bir hast la ık tır. Kas do ku su nun ye ri ni za man la yağ ve bağ do ku su al mak ta dır. Omuz ku şa ğı kas la rı nı ve kal ça ku şa ğı kas la rı nı tu tan tip le ri var dır. Kal ça ku şa ğı nı tu tan tip da ha yay gın ve ağır ola nı dır. Ön ce göv de ye ya kın olan kas grup la rı tu tu lur. İler - le yen ev re ler de tüm kas lar tu tu la bil mek te dir. Omuz Ku şa ğı Ti pi Her iki cin si yet eşit oran da er gen lik dö nemin de et ki le nir. Yüz kas la rı da et ki le nir Omuz ve sırt kas la rı tu tu lur Kol güç süz le şir Kü rek ke mik le ri ka nat la şır (sca pu la ala ta) Son ra kol flek sör le ri ve dir sek eks tan sör le ri et ki le nir Da ha son ra kal ça, bel ve uy luk kas la rı tu tu lur Or ta yaş la ra ka dar yü rü me ye ti si ko ru na bi lir Kal ça Ku şa ğı Ti pi Yal nız ca er kek ço cuk lar et ki le nir 13 yaş la rı ara sın da baş lar Kal ça çev re sin de kas lar za yıf lar, yer den kalk ma ve mer di ven çık ma zor la şır, ör dek va ri yü rü yüş gö rü lür Bel çu ku ru be lir gin le şir, ka rın öne çı kar Bü yü me ge ri li ği olur Bal dır kas la rı be lir gin gö rü lür, kal ça ve uy luk za yıf ol du ğu için Da ha son ra omuz, kol ve göv de kas la rı et ki le nir En gel le ne me yen iler le yi ci bir se yir, ya şam bek len ti si 30 yaş ci va rı, ölüm ne de ni so lu num kas la rı nın da tu tul ma sı na bağ lı ola rak so lu num yet mez li ği Bu tip te ki lo alı mı, kon trak tür ler, kalp ve so lu - num yet mez li ği gi bi komp li kas yon lar ge li şir. Do la yı sıy la ba ğım sız lık dü ze yi çok sı nır lı dır. Te ker lek li San dal ye Aşı rı ko lay sü rül me özel li ği 26 to bock.com.tr

28 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? Bliz zard to bock.com.tr 27

29 SPAS TİK SE REB RAL PAL Sİ Ta nı mı: Be yin ha sa rın dan kay nak la nan ve du ruş ve ha re ket bo zuk lu ğu nun ön plan da ol du ğu nö ro - lo jik bir has ta lık tır. Ne de ni: Do ğuş tan ola bi le ce ği gi bi da ha son ra de ği şik et ken ler le ge li şe bi lir. Ör nek: Ok si jen yok sun lı ğu Ze hir len me Ka fa trav ma sı. Has ta lık Tab lo su Be yin ha sa rı nın ye ri ne ve bo yu tu na bağ lı ola rak de ği şir Fark lı kas gru bu kmbi nas yon la rın da tam ya da kıs mi felç var dır Felç li kas lar ge nel lik le spas tik tir Anor mal pos tür ve ha re ket ka lıp la rı gö rü lür İs tem dı şı ha re ket ler ve kon trol süz güç pat la ma la rı olur Kol lar ti pik ola rak ken di ne çe kik ve ba cak lar ger gin du rur. İla ve Prob lem ler Yut kun ma bo zuk lu ğu Ko nuş ma bo zuk lu ğu An la ma bo zuk lu ğu Ze ka ge ri li ği Öğ ren me güç lü ğü Al gı ve bel lek so run la rı Oto nom sis nir sis te mi bo zuk luk la rı İkin cil ola rak kas kon trak tür le ri ve skol yoz Te ker lek li San dal ye Sağ lam ol ma lı, güç lü ve is tem siz ha re ket ler ne de niy le İyi bir otur ma em ni ye ti sağ lan ma lı Skol yoz var sa otur ma ka lı bı 28 to bock.com.tr

30 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? A to bock.com.tr 29

31 Me rak Edi len ler DEV RİL ME KO RU MA SI (AN TI -TIP PER) Dev ril me ko ru ma sı, is te me den ar ka ya dev - ril me yi en gel le ye cek bir do na nım dır. Dev ril - me ko ru ma sı as la ge çiş te ker lek le ri nin iş le vi ni ger çek leş ti re mez, ar ka te ker lek ler kal dı rıl mış ken bir ki şi yi nak let mek için kul la - nı la maz. Yük selt me plat for mu kul la nır ken mon te edi len dev ril me ko ru ma sı nın teh li ke li ala nın dı şın da ol ma sı na dik kat edilmelidir. AR KA TE KER (tah rik te ke ri) Çok faz la öne mon te edil di ğil di ğin de ve uy - gun suz bir otur ma po zis yo nun da, en ufak bir ge ri ye doğ ru ha re ket te te ker lek li san dal ye - nin dev ril me si ne se be bi yet ve rir. Ge nel ku ral ola rak out do or (ev dı şı) kul la nım için las tik le rin pnö ma tik (ha va lı) ol ma sı ter cih edil me li dir. En ge be li ze min ler de da ha kon for - lu, ra hat ve sar sıl ma lar da ha aza in dir gen miş bir sü rüş el de edi lir. Jant la rın tel li ola nı ter cih edil me li dir. Tel li jan tın ver miş ol du ğu es ne me ve sü rüş ra hat lı ğı nın ye ri ni gü nü müz de kom - po sit jant ta bir edi len jant lar tut maz. Tel li jan t, kul la nı cı ya ta mir, ba kım, akort aya - rı gi bi ola nak lar sağ lar. Genç ve ye tiş kin le rin jant bo yu 24" ço cuk la rın 20" 22" ve ya 24" ola bi lir. ÖN TE KER (yön len di ri ci te ker) Ge nel ku ral ola rak out do or (ev dı şı) te ker - lek li san dal ye kul la nı mı için dol gu te ker lek kul la nı lır. Ak tif te ker lek li san dal ye kul la nı cı sı ön te ker lek le ri pnö ma tik (ha va lı) ter cih et me - li dir; ha va lı (pnö ma tik) te ker ile her za man da ha ra hat ve kon for lu bir sü rüş el de edi lir. Stan dart te ker lek li san dal ye de min. 6", ak - tif te ker lek li san dal ye 3" baş la ya rak mak si - mum ça pı 6" ol ma lı dır. AYAK PA NE Lİ Ayak pa ne linin gö re vi has ta otur du ğun da ayak la rı nı ve bal dı rı nı içi ne ala rak ve des tek - le ye rek düz gün ve ra hat bir otur ma po zis yo - nu sağ la ma ktır. Bu ra da dik kat edi le cek hu sus, diz le rin 90 de re ce lik bir açı da ola cak şe kil de po zis yon lan dı rıl mış ol ma sı dır. Ayak pa ne lin yer den yük sek li ği nin min. 5 cm ol - ma sı ge re kir. Te ker lek li san dal ye den kalk mak ve ya oturmak için ayak lı ğa bas ma yın. Ayak lık ön ce - den kal dı rıl ma lı ve dı şa rı doğ ru açıl ma lı dır. MİN DER Çok fark lı ve özel lik li min der çe şit le ri var dır. Has ta nın mu tlaka bir tekerlekli sandalye min - de rin de otur ma sı ge rek li dir. Min der, has ta nın san dal ye nin üze rin de ge çi re ce ği sü re yi uza tır ko lay laş tır ır. Kıl fı ha va ge çir gen ve ko lay te miz le ne bi lir bir ma ter yel den ol ma sın da fay da var dır. FREN LER Maf sal lı lev ye li fre nin et ki si ve ge nel sü rüş yön te mi ha va ba sın cı na bağ lı dır. Doğ ru bi - çim de şi şi ril miş ar ka te ker lek ler ve her iki te - ker lek te eşit ha va ba sın cı ol ma sı te ker lek li san dal ye ni zin da ha ko lay bi çim de ve da ha iyi ma nev ra ya pa bil me si ni sağ lar. Bun dan do la yı sü rü şe baş la ma dan ön ce kul lan dı ğı nız te ker lek le rin ba sınç la rı nı biz zat kon trol edin. Ger çek ha va ba sın cı te ker lek yü ze yin den öl çü lür, ama ar ka te ker lek ler de ba sınç en az 3,5 bar (350 kpa) ol ma lı dır. Maf sal lı lev ye li fren an cak ye ter li ha va ba - sın cı var sa ve ayar la ma doğ ru ya pıl dıy sa (aza mi 5 mm ara lık, tek nik de ği şik lik hak kı sak lı dır) et ki li olur to bock.com.tr

32 Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? GA RAN Tİ SÜ RE Sİ Ot to Bock, ya sa la rın ön gör müş ol du ğu nun üs tün de bir Ga ran ti ver mek te dir. Tüm san - dal ye le re 4 yıl ga ran ti ver mek te dir (ma nu el, akü lü ve ya pu set fark et mi yor) Tüm ürün ler ay rı ca Al man ve Ulus la ra sı norm lar da Crash tes ten ge çi ril mek te dir! De uts che Norm: DIN Te il 1+2 Sta tic he Prü fung / Ke in Crash Test Nur für BTW (=Be hin der ten Trans port Wa gen) Uluslararası Normlar: ISO 7176 Te il 19 AN SI/RES NA Sec. 19 EBAT LAR Genç ve ye tiş kin ler için san dal ye ebat la rı, otur ma eni: 38 cm den baş lar 40, 43, 45, 48, 50 olarak de vam eder. 50 cm ve üs tü XXL ola rak ta bir et ti ği miz, 160 kg a ka dar has ta ağır lı ğı nı ta şı ya bi len san dal ye der özel sipariş üzerine yapılır. Bu ra da dik kat edi le cek hu sus ise, otur ma eni nin ge niş le me siy le, san dal ye nin top lam ge niş li ği nin de art ma sı dır! (dar ara lık lar dan ge çe me yi zor laş tı rır, örn.: ka pı ara lık la rı, dar ge çit yer le ri gi bi) GÜ VEN Lİ Ğİ NİZ İÇİN İPUÇ LA RI Dev ril me ve teh li ke le ri du rum la rı en gel le mek için te ker lek li san dal ye ni ze alı şır ken ön ce lik - le düz ve gö rü le bi lir alan lar da alış tır ma ya - pın. Alış tır ma lar sı ra sın da müm kün se baş ka te ker lek li san dal ye kul la nı cı la rı nın de ne yim - le rin den fay da la nın. Yo kuş aşa ğı sür me, yo kuş yu ka rı sür me, yan eğim ler ve en gel le ri aş ma gi bi ağır lık mer ke zi de ği şik lik le ri nin te ker lek li san dal ye - nin ha re ket le ri üze rin de ki et ki le ri ni ya nı nız da bir yar dım cı var ken de ne yin. Tec rü be siz te - ker lek li san dal ye kul la nı cı la rı ve ço cuk lar için ve ar ka te ker lek ler li mit le ri ni zor la ya cak bi çim de ayar lan mış sa dev ril me ko ru ma sı nın mut la ka kul la nıl ma sı nı öne ri riz. Fe mo ral am pu tas yon lar da ar ka te ker lek mut la ka bir din gil me sa fe si ge ri ye mon te edil me li dir. Ön te ker lek le rin ça pı na ve ayar la ma sı na ay - rı ca te ker lek li san dal ye nin ağır lık nok ta sı aya - rı na bağ lı ola rak yük sek hız lar da ön te ker lek ler de bir tit re şim olu şa bi lir. Bu ön te - ker lek le ri blo ke ede bi lir ve te ker lek li san dal - ye nin dev ril me si ne ne den ola bi lir. Bu yüz den ön te ker lek le rin doğ ru bi çim de ayar lan dı ğın - dan emin olun. Özel lik le yo kuş aşa ğı me sa fe - le ri fren siz in me yin, bu nun ye ri ne hı zı nı zı azal tın. Ka ran lık ta»da ha iyi gö rü le bil mek«için müm - kün ol du ğun ca açık renk li kı ya fet ler gi yin ve giy si le ri ni ze ref lek tör ler ek le yin ve te ker lek li san dal ye niz de ki ref lek tör le rin hem yan lar - dan hem de ar ka dan açık ça gö rü le bil me si - ne dik kat edin. Ay rı ca ak tif bir ay dın lat ma sis te mi kul lan ma nı zı tav si ye ede riz. to bock.com.tr