YGS FİZİK ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST - 1

Transkript

1 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST -. Başlangıç noktası çakışık olan iki vektörün arasınaki açı arttıkça bileşikleri küçülür. ile F nin arasınaki açı en büyük oluğunan F ve F nin bileşkelerine eşit olması için en büyük olmalıır. Bunu gerçekleyen saece B seçeneğiir. (Soruaki olabilir ibaresine ikkat eelim.). T ip P G T yatay Çubuğun ağırlığı P olsun. Çubuğa etkiyen kuvvetleri yazığımıza engee kalabilmesi için T lerin bileşkesi, G ve P nin bileşkesine eşit olmalıır. O ale çubuğun ağırlık merkezi, cismin bağlı oluğu noktaaır. yrıca T T G p ir. ncak P ve G arasınaki büyüklük ilişkisi bilinemez. anıt:. Çubuğa etki een kuvvetleri yazalım: N B yatay N X G G noktasına göre tork alalım: Dengee oluğunan, N X. G. G. ir. cismi alınırsa N x artar. B noktasına göre e net tork sıfırır. N. G. G. tür. cismi alınırsa N azalır. anıt:. yayını geren kuvvet P, yayını geren kuvvet P P P ir. F k. x ifaesini uygulayalım. p k. X X : & bulunur. P k. X X anıt:

2 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST - 5. uvar N uvar N ' 7.,, uzunluklu çubukların ağırlıklarını yazalım. N y N y ' O O O X Z G α Şekil I F S yer G β F S Şekil II yer m X.g m.g m Z.g X ile nin kütle merkezi ise; m xg. m yg. Çubuk er iki uruma a engee oluğunan, N y G, N F S ve N y G, N F S olmalıır. ani N y N y G ir. (N y eğişmez.) Çubuğun engee kalması için Şekil I eki sürtünme kuvveti (F S ) Şekil II ekinen (F S ) büyük olmalıır. F S > F S ise N > N (N azalır.) m x m ve m y m olsun. Üçünün kütle merkezi ise; m x m y m noktasına olmak üzere, m. m z. tür. ani m z m ir. O ale m z > m x > m y ir y x evaların ağırlığı alanları ve özkütleleri ile oğru orantılıır. (,) noktasına göre net tork sıfırır.... $.. k. bulunur.. $ $ 8. N işlisinin ilk kez aynı görünümü olması için / tur atması gerekir. O ale n. r $ r en n ve ile eş merkezli ise e tur atmalı. ile ters yönlü öneceğinen, okun zıt yönüne / tur atar ve görünümü C seçeneğineki gibi olur. anıt: E

3 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST - 9. Tellerin uzunluklarını ikkate alıp ağırlıklarını yazım ve O, O, O noktalarına göre tork alalım. tavan tavan O ip ip O O tavan 6 e: $ $ engee kalır.. e: $ $ engee kalır. ip. O S bölme O 6 bölme S ve parçalarının kütle merkezi noktasıır. Bu iki parça kesilip atılırsa ağırlık merkezi O yönüne kayar. ani OP yönüne kaymaz. e: Telin ağırlık merkezi O ile aynı üşeye oluğunan engee kalır. nin engesi bozulur.. S πr yatay, tur atarsa öteleme (πr) sarma (πr) toplama cismi πr yükselir. (II yanlış) 0. F F F F F N makarası areketli makara oluğunan πr πr yükselir. (I oğru) Şekileki S ipi πr çekilirse πr si nin yükselmesine geri kalan πr si nin önmesine gier yani, tur atar. (III oğru) 8 G G 8N G Şekil I Şekil II Şekil I ve Şekil II eki alttaki makaralar engee oluğunan, (F ) 8 F,5 N G G 0N bulunur.

4 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST -?. Hız zaman grafiğine eğim ivmeyi, grafiğin altına kalan alan ise yereğiştirmeyi verir. v ve t biliniyorsa cismin ivmesi ve yereğiştirmesi bulunabilir. ncak X O başlangıç noktası bulunamaz.. üzücülerin eefleikleri 0 noktası ile varıkları 0 noktaları arası uzaklık eşittir. O ale yüzücüler aynı akıntı ile aynı süre sürüklenmiştir. ani üşey ız bileşenleri eşittir. v ir. O ale orta- vt. V ort Dx en, Vort Dt t lama ız a bulunabilir. V O V a O ı V yer O V a O ı V V yer. aracı urana kaar araçların ız zaman grafiği şöyle olur. nin suya göre ızının, akıntı ızının katına eşit oluğu bilgisi (E) yanlıştır. anıt: E V V 0 ız x x x t zaman, x yol alıyorsa, x kaar yol alır. aracı izasına uruyorsa aracı a x kaar urana kaar ve x kaar aa urana kaar, toplama x kaar yol alır.. V ort Dx ir. (0 t) arasına grafiklerin altına kalan alanlar (yani araçların yereğiştirmesi) Dt ve süreler eşit oluğunan ortalama ızlar eşittir. (I oğru) (0 t) arasına araçlar başta yan yanaysa aracı ızlanıyor, ancak nin ızı büyük oluğunan, aa çok yol alır ve aralarınaki uzaklık artar. ralarınaki uzaklık azalığına göre aracı başta gerieir. (II oğru) raçlar başta yan yanaysa t anına aracı öneir. (0 t arasına grafiğin altınaki alan büyük oluğunan) (t t) arasına ilerie ancak nin ızı büyük oluğunan nin sürücüsü yi kenine yaklaşıyormuş gibi görür. (III oğru) anıt: E 5. B D V V X 5 5 B D G X in sürücüsü, kuzey batıya gien yi batıya giiyormuş gibi görüyor. ani X, ters çevrilip ile toplanığına bileşke batı yönüne olmalı. O ale nin ızı V ir. nin sürücüsü, kuzey oğuya gien Z nin v ızıyla gittiğini söylüyor. ani nin ızı ters çevrilip Z ninki ile toplanığına v olmalı. O ale Z nin ızı a V ir.

5 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST - 6. Trenler izasına karşılaşana kaar, kaar yol almış. X in ızı v ise ninki v ir. X treni l X N v v Tünel treni nin lokomotifi, X in son noktası ile izasına karşılaştığına göre, t süree alıkları yollar: ( x ) ve ir. x v. t v. t Bu iki enklem oranlanıp içler ışlar çarpımı yapılırsa x olur., x olur. I. Tünelin boyu, treninin boyuna eşittir. Tünelin boyu: y olabilir. II. Tünelin boyu (), x e eşit olamaz. (, x ) III. nin son noktası ile ilgili bilgi verilmemiş (olabilir) 8. P arasına cismin ız zaman grafiğini çizelim: ız v θ θ 0 t t t zaman α > ß oluğunan, arasınaki ızlanma ivmesi, P arasınaki ivmesinen büyük olur. (θ > θ ) Ortalama ız: v ort. Dx Dt v. t : v v t : v v P: v v. t v t ani v > v v tür. 7. yer 8 8 tavan m. g ( ) m. g ( ) m 8 olur. m 9 Türeş, levaların kütle merkezlerini ikkate alarak yere göre potansiyel enerjilerini 8 eşitleyelim. 8? 6 9. Cisim N noktasına uruğuna göre N arası kesin sürtünmeliir. ani mekanik enerji azalmıştır. Bu yüzen D seçeneği yanlıştır. arasına cisim yavaşlar, ancak sürtünmeli olup olmaığı bilinemez. tavan nin ağırlığı 8N ise ninki 6N olur. Hareketli makaraya etki een kuvvetlerin bileşkesi sıfır olmalı ? 0. Bu 5 kuvvetin bileşkesi: R F tür. Bilgi: Bir kuvvet bir cisme keni oğrultusuna areket verebiliyorsa iş yapar. F, F R ye ik oluğunan iş yapmaz.? 6? 0N bulunur. 5

6 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST -. Cisim eyken yere göre mg lik potansiyel enerjisi arasına ısıya önüşür. Başlangıçta P en itibaren yükseklikteki noktasına çıkmışsa, E E ısı mg ir. E mg mg 5 mg bulunur.. Çubuğun ağırlığı T T 6 8N ur. Çubuğun ağırlık merkezi, T ile T nin bileşkesinin oluğu noktası olmalıır. tavan T N m T 6N m 5 metre metre m yer O ale ağırlık merkezinin yeren yüksekliği, m ir. E p mg; mg 8N ise E p 8. j bulunur.. Cisimler urana kaar baştaki kinetik enerjiler, ısıya önüşen enerjilere eşittir. W _ mv b b W b W mv ` > W > W ir. b W m v ^ b a 6

7 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST -. Şekil I e: N (, ve N en büyük) Şekil II e: N, üstteki enklemeki yerine yazılırsa, N N N olur. ani m > m m N ir. anıt: E. Bir noktaaki sıvı basıncı, açık yüzeye göre erinlikle orantılıır. X N Sıvılara aşağı inilikçe basınç artar, yukarı çıkılıkça azalır. P P ise P 6P P N ir. P N P 6P 5P P ise. X.g P..g P ( eki) bulunur. x y. X _ 6 b b.. ` X.. 6 b 6 X b a bulunur. 5. Isı yayma ızı yüzey alanı ile oğru orantılıır. Bu yüzen nin ısı yayma ızı X inkinen büyüktür. (I. yanlış) X cismi aa küçük oluğu için ayanıklığı a küçüktür. (II. oğru). ap ters çevrilirse toplam acim: V V gaz V su sabittir, bu yüzen acmi ve basıncı eğişmez. eni uruma kap tabanan aa ar oluğunan su yüksekliği ve P S artar. anıt: Dik prizma biçimli cisimler için ağırlığına göre ayanıklılık şöyleir. esit alanı Dayanıklılık α Hacim. nin yüksekliği, X inkinen büyük oluğunan ayanıklılığı azır. (III. oğru) 7

8 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST - 6. T l V ip. X.g X sıvısı V..g V..g l T yatay ip V. X.g Çubuğun engee kalması için, cisimlerini bağlayan gerilme kuvvetleri eşit (T) olmalıır. Cisimlere etki een kuvvetlerin bileşkesi sıfırır. T V $. g V.. g T V.. g V. g x & k $ x T V. X. g V.. g T V.. g V. X. g Bu enklemler eşitlenirse > oluğu anlaşılır. cismi, ip olmasa X sıvısına batacaktı. O ale > X tir. Buna göre I. ve II. yargılar kesinlikle yanlış, III. yargı oğru olabilir. 8. Cisim en ye gelirken a ivmesi ile areket etsin, Fnet F mg Vc. s. g Vcc. g a m m Vc. c. g s c s c c c artarsa a azalır, X at en a azalırsa t artar. V c ve g ye bağlı eğilir. anıt: 9., cisimlerinin acimleri sırasıyla V, 8V; ağırlıkları G, 8G ir. İkisine eşit ısı veriğimize; ısı sığaları mc, 8mc olacağınan sıcaklıkları 8 t, t artar. Taban alanlarınaki eğişimler ise; S a. λ. 8 t S (a). λ. t S S ise S S 7. 0 t aralığına su kütlesi azalıyorsa su emen onmaya başlamış emektir. ani su 0 C ta; buz a suyu onuruğunan sıfırın altınaki bir sıcaklık eğerineir. (I. oğru) Bu aralıkta su onarken al eğiştiriği için sıcaklığı eğişmez. (II yanlış) t t aralığına kaptaki su kütlesi sabitse ısı alış verişi kesilmiş ve ikisinin e sıcaklığı 0 C emektir. Bu aralıkta kapta m kaarlık su varır. (III oğru) Son olarak basınç eğişimlerine bakalım: G G _ DPk DS. DS b DP ` olur. 8G 8G DP 6 DP DS DS b a anıt: 0. eki toplam basıncın 8P, gaz basıncının P oluğu verilmiş. O ale eki sıvı basıncı g P ir. usluk açılıp su seviyesi S izasına geliğine avanın acmi iki katına çıktığınan basıncı yarıya üşer (P) su seviyesi e yarıya üşer ve basıncı yarıya (P) üşer. ani toplam basınç P P P olur. 8

9 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST -. Piston seviyesinen yatay bir çizgi çekip altınaki basınçları eşitleyelim: S G g G ağırlığınaki cisim sola eklenince sıvı seviyesi kaar yükselmişse sol kola a piston kaar alçalmıştır. ani piston ile sağaki sıvı üzeyi arasına lik yükseklik farkı oluşur. Pistonun yeni konumunan yatay çizgi çizilip basınçlar eşitlenirse, G Gl g olur. Bu iki enklem ortak çözülürse G G S olur.. Grafikten ve S nin özkütlelerini bulalım. 0 g/cm 0 0 g/cm 0 S sıvısı nin acmi, m V 60 0 cm cismi sıvıya bırakılınca kütle artışı, m m eklenen m çıkan 60 V k. s gram bulunur.. Bir maeye ısı veriğimize al eğiştiriyorsa sıcaklığı eğişmez, al eğişim yoksa sıcaklığı artar. ncak sıcaklığı azalmaz. III numaralı grafiğin ikinci kısmı olamaz.. Buz eriyince acmi azalır. Toplam acim sabit oluğunan gazın acmi artar ve basıncı (P g ) azalır. Buz eriyince emir bilyenin sisteme kaplaığı acim eğişmez. Buzun acmi azalığınan sıvı seviyesi üşer ve (P s ) azalır. anıt: 9

10 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST -?., kürelerinin acimleri: V πr V ise V π r ^ 8V ir. ütleleri e m m ise, m 8m ir. Isı sığaları: m c mc ise, m c 8mc ir. I. yargı: İkisine eşit ısı verilirse sıcaklık eğişimleri, t 8 t, t t olur. (Doğru) II. yargı: İkisinin sıcaklığı eşit miktara artırılırsa,. Çubukların uzunluğuna l iyelim. Çubukların sıcaklığı T T kaar arttırılığına mesafeler yine aynı olursa, nin boyunun uzaması nin boyunun uzaması nin boyunun uzaması nin boyunun uzaması olmalıır. ani, nin genleşme katsayısı ninkinen büyük olmalıır. ninki için birşey söylenemez. r r. λ. t r r. λ. t (Doğru) III. yargı: İkisinin sıcaklığı eşit miktara arttırılırsa, V V. λ. t V 8V. λ. t (anlış) 5. F Cisim engee ise cisime etki een kuvvetlerin bileşkesi sıfır olmalıır. T G F, T G verilmiş. sıvı ip. Cisimler aynı ana kefelere bırakılıyor ve enge bozulmuyor. O ale solaki ve sağaki kütle artışları eşittir. Solaki kütle artışı Sağaki kütle artışı V. V. s V. Solaki kefee kütle artışı oluğuna göre, cisim sıvıa batmış olmalıır. ani > S ır. T G G G. V.. g G F F C V.. g & & S S 0,8 yazılırsa, C 0, g/cm bulunur. nin acmi bilinemez.. X N Z oğrusunun altına tek cins sıvı var ve sistem engee oluğunan P P N ir. Bu noktalaran yukarı çıkılıkça basınç azalır. en ye ve N en ye çıktığımıza basınç aynı miktara azalmaz. X sıvısı aa yoğun oluğunan en ye çıkılırken aa çok basınç azalması olur ve P < P olur. seçeneği kesin yanlıştır. 6. ayı sıkıştıran kuvvet, yüksekliğineki sıvının basıncı ile ve pistonun yüzey alanı ile ilgiliir. Pistonun ağırlığının, basınca etkisi yoktur. F yay F sıvı sıvı F sıvı piston F yay g. s ir. F yay yay ay sabiti artarsa yayın uzaması azalır ancak yayı sıkıştıran etki aynı oluğunan F yay eğişmez. anıt: anıt: 0

11 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST - 7. musluğu kapalıyken enge koşulları yazalım; P O P. g P O g usluk açılığına, solaki kapta bulunan cıva aa yüksek oluğunan solakinen sağakine cıva akar. ani uruma solaki avanın acmi artar, basıncı azalır. P O sabit P azalırsa artar. P O sabitse e sabit kalır.. (O t) arasına karışımın enge sıcaklığı sabit ve C tır. t anına toplam acim V V V olsun. (t t) arasına musluğu tek başına V acmine 0 sıcaklığına su boşaltır. eni enge sıcaklığı C olur ve sıcaklık azalarak artar. 8. C 0 x 5 ten & C & C 0 C bulunur.. arışan sıvıların ve oluğu söylenmiş. arışımın özkütlesi, > > aralığına olmalıır. özkütleli cismin I konumunaki gibi yarı yarıya batmış vaziyette engee kalabilmesi için karışımın özkütlesi olmalıır (olamaz). Sıvılaran eşit acimlere alınırsa C olur. (II konuma engee kalabilir. özkütleli sıvıan acimce aa çok alınırsa 9. Cisim engee ise sıvı içerisineki acimlere, sıvılar tarafınan uygulanan kalırma kuvvetleri toplamı, cismin ağırlığı kaarır. V. C. g V..g V..g C bulunur. < olur. (III konumuna engee kalabilir). anıt: 0. P P F G G F & G F F G & F S S G bulunur.

12 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST -? 5. Işık kaynaklarınan, cisimlere ışınlar çizelim. X. üresel aynalara oak uzaklığı ışığın rengine, frekansına, alga boyuna, bulunuğu ortamın kırma inisine bağlı eğilir. ynanın eğrilik yarıçapına bağlıır. yrıca f r ir. (r: Eğrilik yarıçapı) anıt: E. bölge saece en ışık alabilir.. bölge er iki ışık kaynağınan a ışık alamaz.. bölge saece en ışık alır.. ansıma açısı, yüzey normali ile yansıyan ışın arasınaki açıır. Ι 60 N 0 N Buna göre, α 0 α 60 α 0 ır. 5. P' T asal F F eksen 5 P P en çıkıp üzlem aynaa yansıyan ışınlar, aynaya göre P nin simetriği olan P noktasına görüntü oluşturur. P noktası f izasınaır ve özel urumlara göre f eki bir cismin çukur aynaaki görüntüsü.5 f e ters, gerçek ve cismin yarısı boyuna olur. ani aynaa yansıyan ışınlar aa sonra 5 noktasına görüntü oluşturur. anıt: E anıt: E 6. noktası, tümsek aynanın oak noktası, çukur aynanın ise merkezi olarak verilmiş. I ışını tümsek aynanın oağını eefleiğinen, asal eksene paralel yansır. sal eksene paralel gelen ışın ise çukur aynanın oağınan geçmek ister. T T T oluğunan T, çukur aynanın oağıır ve ışın tümsek aynaa bu noktaan. kez yansır.. P en çıkıp aynasına yansıyan ışınlar, bu aynaya göre ik simetriği olan N noktasına görüntü oluşturur. ncak en yansıyanlar e yansıyamaz. P en çıkıp aynasına yansıyan ışınlar noktasına bir görüntü oluşturur. Bu ışınlar e e yansır ve nin e göre simetriği olan noktasına görüntüsü oluşur. 7. Işığın kırılmasına; ışığın rengi, frekansı, alga boyu ve ortamların kurma inisleri önemliir. Sapma açısı a bunların bir ölçüsüür. Işığın şietine bağlı eğilir.

13 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST : G 0. G G G ' O cam O cam ' G G ' G O ' O Işınlar kırılmaığı için G gözlemcisi yi oluğu yere görür. G : cam O cam G ' ' G O en çıkıp avaya giren ışınlar normalen uzaklaşır ve noktasına bir görüntü oluşur. ani oluğunan yakınaymış gibi görünür. : ' O G O G cam ' G G G ' Gözlemcinin üzlem aynaaki görüntüsünü bulabilmek için, gözlemcinin aynaya göre simetriği alınıp aynanın iki ucuna bu noktaan ışınlar çizilir. Bu ışınlar arasına olan bölge görüş alanını verir. Buna göre; G gözlemcisi: Görüş alanı yeterli olmasına rağmen cismi engelleiği için yi göremez, yalnız yi görür. G gözlemcisi: Görüş alanı yeterli olmasına rağmen noktası engelleiği için yi göremez, yalnız yi görür. yrıca G ve G ü e görür. (B seçeneği yanlış) G gözlemcisi: Görüş alanı ikkate alınırsa yalnız yi görüğü anlaşılır. en çıkıp avaya giren ışınlar normalen uzaklaşır ve noktasına bir görüntü oluşturur. ani oluğunan yakınaymış gibi görünür. 9. Ι N 5 7 Ι N 7 5 P üzlemi ayna Suan avaya geçerken sınır açısı 8 olarak verilmiş. Şekile görülüğü gibi ışın numaralı yolu izler. su E I cos I 5 06, ^ $ 6 $ E I cos I 7 08, ^ $ 9 $ Bunları oranlarsak, E 7 bulunur. E 6

14 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST - 5. üzlem ayna yakınsak mercek Ι F 0 asal eksen akınsak merceğin asal eksenine paralel gelen ışın, oağınan geçmek ister. ansıma yasalarına göre F nin aynaya göre simetriği 0 noktasıır. ani f / ir.

15 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST - 6. S S B.G. T.G. C D pere S ışık kaynağı ok yönüne areket ettirilince B ve C ye gelen ışınlar ve tam gölge alanı eğişmez. ve D ye gelen ışınlar birbirlerine yaklaşır ve yarı gölge alanı azalır. anıt:. gelen ışın P yansıyan ışın 80 yatay Gelen, yansıyan ışınları ve aynayı çizelim. Gelme açısı, gelen ışının yüzey normali ile yaptığı açı yani ir. ynanın yatayla yaptığı açı ise şekile görülüğü gibi 0 ir.. İki tane tam yansımalı prizma (I) I: Şekileki görülüğü gibi ışın F aynı taraftan çıkabilir (olmaz) İki tane yakınsak mercek (II) II: F noktası iki merceğin e F oak F noktası olursa olur (olur) tane tam yansımalı İki tane tam İki yansımalı tane Sola yakınsak ıraksak, İki tane sağa yakınsak prizma prizma mercek mercek mercek (I) (I) (II) (III) (II) III: Iraksak mercek ışınları ağıtır (olmaz). G G Ι G N Düzenekte, I ışık kaynağının, N, noktalarına görüntüsü oluşur. G, G, G ten ayrı ayrı aynaların uçlarına ışınlar çizersek, ışınlar arasınaki bölgee bulunan görüntüleri görebilirler. ani G : alnız N yi G : alnız yi Sola ıraksak, sağa Sola yakınsak ıraksak, sağa yakınsak mercek mercek (III) (III) G : alnız yi görür. 5

16 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST göz Gözlemci, kabın tabanını erinliğineymiş gibi görür. ' 7. çukur ayna ıraksak mercek Ι asal F eksen su n '. ' & ir. n su Gözlemci, kabın %75 ini yani ünü oluymuş gibi görüyor. kabın olu kısmı ani: kabın tamamı ' & ' & & bulunur. Iraksak merceğin asal eksenine paralel gelen ışın, uzantısı oaktan (F) geçecek şekile kırılır. Işın, aynaan yansıığına göre bu nokta aynı zamana çukur aynanın a merkeziir (). ani aynayla merceğin oak noktaları çakışık olamaz. anıt: 8. Ι α α F asal eksen yakınsak mercek ıraksak mercek Şekileki F noktası yakınsak merceğin merkezi, ıraksak merceğin oak noktasıır. 6. Beyaz kağıt üzerine D: sarı, : kırmızı, T: mavi renkte yazılmış. Güneş ışığı altına arfler aynı renkte ışınlar yansıtır, ancak sarı gözlükle bakılığına D: sarı, : kırmızı, T: siya zemin e sarı görünür. Zemin ve D arfi sarı oluğunan D arfi görünmez (I oğru) arfi sarı zemin üzerine kırmızı renkli olarak algılanır (II yanlış) T arfi sarı zemin üzerine siya renkli olarak algılanır (III oğru) ani yakınsak mercekle ıraksak merceğin oak uzaklıkları eşit ve şer birimir. 9. Işın ortamınan X e geçerken normale yaklaşmış (n X > n ) Işın X ortamına Z ye geçerken normale yaklaşmış (n Z > n X ) Buna göre n Z > n X > n ir. anıt: 6

17 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST X ve yüzellerinen geçen ışık akımları: I x I πi ır. X ve yüzeylerineki ayınlanma şietleri: E X I, E I r ^ r. Özeş X,, Z cisimlerinin boyu olsun. X in görüntüsü: F e ve boyuna nin görüntüsü: & Dg f olur. f f Dg Hc Hg Dc & f & Hg olur. Dg Hg f/ Z nin görüntüsü: Özel uruman f e ve boyunaır. ani: X > Z > ir.. Ι X Ι asal eksen X F f/ asal eksen f f f x f f/ f X bulunur. x 7

18 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST -? 7. ile birbirini çekiyorsa zıt işaretliir. ile N birbirini itiyorsa aynı işaretliir... işlem: X, ye okunurulunca ye q geçiyor. I. ile birbirini çeker (oğru olabilir) II. N, ve yi iter (olamaz, çünkü ve zıt işaretli) X r r X r r III., yi iter (olabilir) nötr q q q X ten ye q geçmişse X yüksüzken q, e q olmuştur. Önceki Z toplam yük, sonraki Z toplam yüke eşittir: O q r q q X q q 9 ir. q Z r r r r X q r r q r. q ve q, q yükünü çekiyorsa I yönüne olabilir. q, q ü II yönüne iter q in uygulaığı sıfır olsayı II yönüne oluru. ncak küreler yüklü oluğunan II yönü olamaz. q, q ü iter, q ise q ü çekerse III yönü olabilir. q. işlem: küresi, Z ye okunurulunca q nötr q Z en ye 9 geçmiş. ani nin yeni yükü q q 9 olmuştur. Z Z q r q Z r r q q r Önceki toplam yük, sonraki toplam yüke eşit oluğunan q q q q q 9 & 5 z. 0Ω 0Ω 0Ω 5Ω Ω Devrenin eşeğeri şöyleir: R es 0 5 R es Ω bulunur. anıt: 8

19 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST Üç irenç e arasına bağlanmış, yani paralelir. 7. R 6Ω i i R i R i R Ω i i R r0 ε6 volt i R na kolan gelen i akımının i si üstten gitmiş, R en e i geçer. Toplam i olması için R ten i akımı geçer. Paralel bağlı irençlerin uçları arasınaki potansiyel farkları eşittir. V i. R ye göre akımlar, irençlerle ters orantılıır. P i. R i. 6 i V i. R. 6 volt ε 6V oluğunan, V V 6 V bulunur. V P 6 & & R R R X bulunur. anıt: anıt: 8. s anatarı açıkken, ve alttaki lamba seriir. ε 6V olsun natar açıkken, V ε 6V V V R ε 6V 6. ε 6V olsun: S anatarı açıkken ve paralel, eşeğerlerine seriir. V natar kapatılınca, S R,,5V V R V V V V 6V ε 6V V V R S ε 6V,5V R V R/ V S anatarı kapatılığına ve kısa evre olur. V 6V V Buna R/ göre; ninki artar, ve söner. R, V nin uçları arasınaki potansiyel farkı V en V ye çıkmış, nin uçları arasınaki potansiyel farkı V en,5v ye üşmüş. 9

20 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST ε ε X ε ε ε ε ε ε ambalar eşit şiette ışık veriğine göre, P x P f f R R. lttaki iki üreteç ters bağlı ve özeş oluğunan eşeğerleri sıfırır. ani bunların yerine tel koyabiliriz. ε eş 0 i i ε ε ε eş 0 Bu uruma ve en geçen i akımları toplanır ve en i akımı geçer. i. V V P S N. N ir. N. N R V P eğiştirilmeen V S nin artması için bobininin sarım sayısı arttırılabilir. 0. ε ε ε ε ε ε ε ε Nokta potansiyelinen sorunun çözümü kolayır. Şekile gösteriliği gibi, ve lambalarının uçları arasıaki potansiyel farkı sıfır, ninki ise ε olur.. T X FF F F mıknatısı engeeyse X in ve Z nin ye uygulaıkları kuvvetler eşit ve F kaarır. O ale mıknatısı a X ve Z ye F kuvveti uygular. Bu mıknatıslar a engee ise T T F olur. (I oğru) X ve bir birbirini çekiyorsa, birbirine yakın kutuplar zıt cinstir. ani ve nolu kutuplar aynı cinstir (II oğru) X in kutup şieti Z ninkinen azır ancak ninki için birşey söylenemez. Z T 0

21 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST - 8. Elektroskoplar özeş oluğunan, okunurulunca toplam yükü yarı yarıya paylaşır yani θ θ olur. Örneğin başta ve nin, yükleri q, q ise elektroskopların yükü q olur ve α > α θ θ olur. Tersine;, nin yükleri q, q ise elektroskopların yükü yine q olur ve α > α θ θ olur. (I olabilir) Örneğin ve nin yükleri q, q ise elektroskopların yükü q olur ve α > θ θ > α olur. (III olabilir) II. yargı, içbir koşula gerçekleşemez.. Özeş irençler başlangıçta paralel bağlı oluğunan eşeğerleri R 60 R 80 & X ur. S anatarı açılırsa, R S R R ve R seri olur ancak eşeğerlerinin iki ucu nin potansiyeline eşit olur ve kısa evre olur. S R Dolayısıyla R eş R 80Ω olur.. q q x x q q q, q q olsayı q ye etki een kuvvetlerinin bileşkesi sıfır oluru. q nin x yönüne getmesi için, q > q olmalıır. q için birşey söylenemez. anıt: E 5. mpermetrenin iç irenci çok küçük oluğu için üz tel; voltmetrenin iç irenci çok büyük oluğu için açık evre gibi avranır.. Sürgü reosta B r0 ε Devree, ε potansiyel farkı B ve BC arasınaki eşeğer irençlerle orantılı paylaşılır. Reosta ok yönüne çekilirken B arasınaki eşeğer irenç azalır ve B arasına aa az, BC arasına aa çok potansiyel üşer. C 0Ω r0 60Ω ε80 volt O ale 0 Ω luk irenç kısa evre olur. mpermetre, i f 80 R 60 eğerini gösterir. Voltmetre e aynı zamana üreticinin iki ucuna bağlı oluğunan 80 V eğerini gösterir. anıt: E

22 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST B Nokta potansiyelini uygulaığmııza nin iki ucunun arfine enk geliği anlaşılır. ani lambası ışık vermez.., N, P birbirine paralel; e onların eşeğerlerine seriir. B N P 8. Voltmetrenin iç irenci çok büyük oluğunan açık evre gibi üşünüp evreyi yenien çizelim. N R R R V R R/ R 0V 0V anıt: - arasınaki potansiyel farkı, irençlerle R orantılı yani oranına paylaşılır. R V N V N V 0 0 0V bulunur. anıt: E 7. ε ε ε ε ε Sorunun çözümünü nokta potansiyelinen yapalım. nin uçları arasınaki potansiyel farkı: ( ε) ( ε) ε nin uçları arasınaki potansiyel farkı: 0 olur. nin uçları arasınaki potansiyel farkı: ( ε) ε olur. 9. Bir noktaya gelen akımların toplamı, o noktaan çıkan akımların toplamına eşittir. na kolaki akımı evam ettirip bu kuralı uygulayalım: 5i 5i i 5i i i R R R i ε i i i i 5i Dirençler birbirine paralel oluğunan, uçları arasınaki potansiyel farkları eşit ve ε kaarır. ε i. R en olayı i ve R ters orantılıır. Dirençleren sırasıyla i, i, i akımları geçtiğine göre; R < R R tür. anıt:

23 GS FİZİ ÖZET ÇÖZÜERİ TEST ve R bobinleri birbirine paralel bağlı oluğunan, uçları arasınaki potansiyel farkları eşit ve V kaarır. V V R V N > N oluğunan V > V N R > N 5 oluğunan V > V ir. ani V > V > V ir.. ıknatısların birbirine uygulaığı kuvvet F olsun. T T F Şekil I T F F T Şekil II Şekil I ve Şekil II eki yuvarlak içineki mıknatıslara etki een kuvvetlerin bileşkesi sıfır olacağınan T T T F olur. anıt: