BÖÜ 8 OPİ SİSRD AYDNANA OD SORU - Dİ SORUARN ÇÖZÜRİ 3 üzlem ayna X l k iltresi Y l k iltresi uruma: noktas naki toplam ay nlanma lietinen, ı 00c 00c 0 kaynak 0 ( ) ( 4) 0 4 6 6 uruma: 3olur Düzlem ayna üzenekten al n rsa, nin noktas çevresine olulan ay nlanma lieti, 3 & 8 olur ( ) 4 4 CVAP m 0,5m 0,5m m m X iltresi üzerine gelen l n %80 nini, Y iltresi ise %60 n geçirmekteir noktas çevresine olulan ay nlanma lieti, kaynak 00 60 00 80 80 60 00 4 00 00 00 30 4,8 34,8 lx olur CVAP B ı üzlem ayna ok ı üzlem ayna ok 4 üzlem ayna Şekil- Şekil- ve noktalar naki ay nlanma lietleri, 5 4 6 6 5 5 olur < olur yarg o ru, yarg yanl lt r Aynalar ok yönüne kay r l rsa görüntü kayna n ve noktalar na olan uzakl klar artaca nan ve noktalar naki ay nlanmalar azal r yarg o ruur CVAP D ı, Ayna lekileki konuma iken noktas civar naki ay nlanma, (, ) kaar r Ayna yönüne kay r l rsa uzakl azal r Bu uruma e eri artar Ayna yönüne kay r l rsa bu uruma uzakl artar noktas civar naki ay nlanma azal r Ayna 3 yönüne kay r l rsa e ilmez Bu uruma eki ay nlanma e e ilmez CVAP A 3 OPİ 75
OD SORU - Dİ SORUARN ÇÖZÜRİ 3 ve noktalar naki ay nlanmalar n oran, ( ) ( 3) 5 4 5 9 9 0 4 0 8 olur 9 CVAP A l k kaynaklar n n ve noktalar çevresine olulturukları ayınlanma lietleri elit olu una göre, ( ) ( ) 5 4 5 4 5 olur CVAP A uruma: noktas naki ay nlanma, ( ) 4 5 4 kaynak uruma: olur göü r ntü Çu kur ay na kal r l n a nok ta s n a ki ay nlan ma, ( ) 4 olur 4 ( 5 5 4 olur CVAP B 4 aynak aynanın merkezine oluğuna göre görüntü kaynaka merkezeir noktasınaki ayınlanma, kaynak yansıyan ( ) ( ) olur Çukur aynanın oak uzaklığı, ç ç & ç olur CVAP B 76 OPİ
5 OD SORU - 3 Dİ SORUARN ÇÖZÜRİ 4 Düzenekte çukur ayna varken 4 4 7 olur ( ) Düzenekten çukur ayna kalırılığına olur 4 ( ) 7 7 CVAP B O uruma: noktasınaki ayınlanma lieti olur uruma: noktasınaki ayınlanma lieti, ( ) 4 4 olur CVAP A X Y 6 Z l kaynağının X, Y ve Z noktalarınaki ayınlanmalar, ve noktalarınaki ayınlanmalar elit oluğuna göre, X kaynak yansıyan ( ) 5 4 Y kaynak yansıyan Z mercek olur olur CVAP D Ayınlanma lietleri arasına Y > X > Z ililkisi varır CVAP C OPİ 77
3 O ve nok ta la r n a ki ay n lan ma lar elit ol u u na gö re, olur CVAP D 4 O Şekil- Şekil- O Şekil- Şekil- e ( ) 4 Şekil- e Şekil- te ı 4 4 3 ( ) 9 Buna göre, > > olur CVAP D 78 OPİ
ÇÖZÜR Optik Sistemlere Ayınlanma üzlem ayna 3 est ı 60c m 60c m m 4m Perenin noktas çevresine olulan toplam ay nlanma lieti, kaynak 60 60 4 40 0 50 lx olur CVAP Duruma: aynak noktas na iken noktas na olulan toplam ay nlanma, kaynak Duruma: olur aynak noktas na iken noktas na olulantoplam ay nlanma, ( ) 5 4 olur ı üzlem ayna / / ve tara taraa oranlanacak olursa, 5 ı 4 ı & 5 8 olur CVAP A uruma: ( ) 4 5 4 kaynak uruma: olur olur göü r ntü 4 ( olur 5 5 4 CVAP C 4 noktas naki ay nlanma l k kayna n n yapt ay nlanmaya elittir noktas naki ay nlanma mercekten k r lan l nlar n olulturu u ay nlanmaya elittir ercek yüzeyineki ay nlanma merce in solunan her noktaa ayn r mercek olur CVAP A OPİ 79
5 8 O N Şekil- Şekil- l k kaynağı çukur aynanın oağına oluğunan l nların ayna yüzeyine olulturukları ayınlanma görüntü kaynağın olulturuğu ayınlanmaır Görüntü kaynağın olulturuğu ayınlanma her noktaa aynıır l k kaynağı N noktasına en yakın oluğunan N eki ayınlanma en büyük olur 6 X si CVAP D Y si O ve noktalar naki ay nlanmalar n oran, ( ) 4 olur CVAP A l k kaynağının noktasınaki ayınlanma lieti, ( ) 4 olur çizgisi üzerine oak uzaklığı olan kalın kenarlı mercek konuluğuna l k kaynağının lieti küçülür ve l nları mercek ağıtacağınan noktasınaki ayınlanma azalır yargı oğruur çizgisi üzerine oak uzaklığı olan ince kenarlı mercek konuluğuna noktasınaki ayınlama, olur Ayınlanma lieti artar yargı oğru, yargı yanl ltır CVAP D 7 N X N Y Z 9 3 i a l k kaynağı oakta oluğunan l k kaynağının mercek yüzeyine yaptığı ayınlanma merceğin sağ kısmına aynen iletilir Gelen l nlar Z noktasına ik geliğinen Z noktasınaki ayınlanma maksimumur erceğe gelen l nlar X ve Y noktalarına geliklerine yüzeyin normali ile aynı açı yaptığınan X Y olur Bu uruma Z > X Y olur CVAP C l nın mercek yüzeyine yaptığı ayınlanma elitliğinen bulunur Bu merceğin sağ taraına aynen iletilir Yüzey ik ise yüzeyeki ayınlanma en büyük olur Pere 3 konumuna iken l nlar ye ik geliğinen noktasınaki ayınlanma en büyüktür Pere konumuna iken a > i oluğunan noktasınaki ayınlanma noktasınaki ayınlanmaan büyüktür Bu uruma, 3 > > olur CVAP A 80 OPİ
0 ı l k kaynağının görüntüsü aynaan kaar uzaklıkta ı olur noktasınaki ayınlanma, kaynak ( 3) 9 0 olur l k kaynağı çukur aynanın oağına oluğunan l k kaynağınan çıkan l nlar aynaan yansııktan sonra e paralel olarak yansır noktasınaki ayınlanma, kaynak olur l k kaynağı ile ayınlanma noktası arasına mercek yoksa yalnızca kaynağın yaptığı ayınlanma alınır noktasınaki ayınlanma, kaynak olur Ayınlanma lietleri arasına, > > ililkisi varır CVAP C OPİ 8
A ve Soya : S n : Numara : Al Not : Ünite Yazılı Soruları (Optik) ÇÖZÜR 3 ı ı X Y ve l k kay nak la r n an kü re le rin uç la r na l n lar çiz i i miz e per e e le kil e ki gi bi göl ge olu lur N G P Şekile görülü ü gibi, G noktas nan üzlem aynaya bakan bir gözlemci, üzlem aynaa N cisminin görüntüsünü görebilir P ı N ı ı a) 0 N 70 0 60 30 O N ı 70 0 Y 0 Y 4 S ı S R ı P ı α α 90 3α 90 α 30 Ay na () yön e 0 ön ü rül ü ün e yü ze yin normali 0, yan s yan l n ise 0 ö ner Bu u rum a gel me ve yan s ma aç la r elit ve 70 olur ı N ı P ı R N b) N 60 40 O İlk u rum a gel me aç s 60 ir Ge len l n () yön e 0 ö ner se gel me aç s, Q g 60 0 40 olur Yan s ma aç s gel me aç s ol u un an yan s ma aç s 40 olur Şe kil e nok ta la r n çu kur ay na a ki gö rün tü le ri göste ril mil tir a) S cis mi nin gö rün tü sü S ı, cis mi nin gö rün tü sü ı ken i le ri ne gö re üz ür b), S ve nok ta la r na ko nu lan cisimlerin gö rüntü le ri ci sim en kat bü yük tür c) er kez ve hi za s n a olan ci sim le rin boy la r gö rün tü le ri nin boy la r na elit tir Bu u rum a, P ve R nok ta la r na ko nu lan ci sim le rin boy la r görün tü le ri nin boy la r na elit tir ) Şe kil e gö rün tü le ri nin boy la r elit olan ı, ı ve P ı nok ta la r r 8 OPİ
5 engel beyaz 8 cyan kırmızı X Y Z kırmızı beyaz cyan ıı ı O O X Y Şekile görülüğü gibi, nokt l klı cisminin üzenekteki son görüntüsü O X arasına olulur Cyan ve k rm z l k kay nak la r n an en ge lin uç la r na l n lar gön e ril i in e be yaz per e e le kil e ki gi bi renk li böl ge ler olu lur XY YZ Z kırmızı beyaz cyan 6 n n n 3 n 3 ten n ye geçerken yüzeyin normalinen uzaklalm ltır Çoktan aza geçmiltir n 3 > n olur n en n e geçerken yüzey üzerine gitmiltir Sınır açısıyla gelmiltir n > n olur Bu uruma n 3 > n > n olur 9 aynağın l k lieti, r 5 00 c olur l k kaynağınan küre kabuğunun iç yüzeyine gelen toplam l k akısı, U 4 r 4300 00 lm olur 7 Ι böl ge si ne gü nel l al t n a renk li cam la bak l n a ma gen ta görün ü ü ne gö re, renk li ca m n ren gi ma gen ta r a gen ta il tre k r m z ve ma vi l ge çi rir beyaz V mavi kırmızı yeşil 0 O 4 Bu na gö re, böl ge si k rm z, böl ge si si yah, V böl ge si ma vi gö rü nür V kırmızı siyah mavi noktası çevresine olulan toplam ayınlanma lieti, 4 3 olur ( ) OPİ 83
84 OPİ