fb.com/mekatronikmuhendisligi.com twitter.com/mekatronikfrm Kasım 2015 MEKATRONİK youtube.com/mekatronikmuhendis instagram.com/muhendis_egitim Makineye beyin, Elektroniğe beden 1
Kasım sayısında yine dopdolu karşınızdayız. Yeni sayımızda çok güzel konular ele alındı. Bunlar Mekatronik mühendisi adaylarımızın biraz daha gelişmesine ve eksikliklerini tamamlamasına yardımcı olacaktır. Yazarlarımıza bu güzel makalelerinden dolayı tekrar teşekkür ederiz. Konuk yazarlarımız Atalay KELEŞMUR, Esra YUĞURAN ve Yunus Emre TÜFEKÇİ ye katkılarında dolayı teşekkür ederiz. İyi ve keyifli okumalar dileriz... 2 Makineye beyin, Elektroniğe beden
Makineye beyin, Elektroniğe beden 3
Hatice Pınar Ünal MekatronikMuhendisligi.com yöneticisi. Gedik Üniversitesi'nde mekatronik mühendisliği okumakta. Üniversite Bilim ve Teknik Kulübü başkanlığı ve Kulüpler Birliği Bilimsel Araştırmalar Koordinatörlüğü görevini yürütmekte. Sosyal: www.fb.com/haticepinar.unal Linkedin: www.linkedin.com/in/hatice-pinar-ünal-91b39167 Yazımda sosyal robot olarakta tanıtılan ; arkadaş canlısı, yardımsever ve zeki olarak nitelendirilen Jibo nun neden bir aile robotu? En iyi kişisel asistanınız olabilir mi? Neler yapabilir? Jibo projesi nedir? v.s. sorular kafamı meşgul ederken yaptığım araştırmalar neticesinde üretimini dört gözle beklediğim Jiboyu size tanıtmaya çalışacağım. Her ailede özel ve kutlanılmaya değer anlar vardır.bu anların ölümsezleştirebilmesi için ailenin bir ferdi fotoğraf çekmekle uğraşır.bu gibi durumlarda Jibo'nun iki yüksek çözünürlüklü kamerası yüzleri tanıyarak takip edebilmesi sayesinde Jibo sizin için süper bir fotoğrafçı olabilmekte. Günümüzde yoğun iş temposu sebebi ile unuttuğumuz yada aksattığımız işlerimizi,randevularımızı,ilaç saatlerimizi Jibo bir kişisel asistan olara bizlere hatırlatabilmekte.bu özelliği ile siri dijital asistanın fiziksel dünyaya uyarlanmış hali olarak düşünülüyor. 4 Makineye beyin, Elektroniğe beden
Eğer yemek yapacaksanız ve lezetini riske etmek istemiyorsanız Jibo size yardımcı olabilir.insanlarla iletişim kurabildiği ve bilgileri analiz edip çıkarım yapabildiği için siz yemek yaparken sizi takip eder ve unuttuğunuz malzemeleri size hatırlatır. Çoklu görev yapabilen Jiboyu kişisel asistanınız olarak kullanabilir ve günlük veriminizide arttırabilirsiniz. Jibo mekanik tasarımı sayesinde bulunduğu yerde dönerek istediği şekilde hareket edebilmekte hatta müzik ile uyumlu olarak dans edebilmektedir. Dans eden Jibo : https://www.youtube.com/watch?v=ozmniysoi4s Ve bu esnek tasarım çok yönlü hareket sağladığı için kırılma endişesi taşımadan dokunabilirsiniz. 360 derece ses alabilen mikrofonları vasıtasıyla sahibini duyan Jibo, doğal dil işleme algoritmaları sayesinde söylenen kelimeleri komuta çevirebiliyor.böylece kullanıcısı ile iletişime geçen Jibo örneğin;çocuklar için iyi bir hikaye okuyucu ve oyun arkadaşı olarak ebeveyn kontrolünde eğlenmelerini sağlayabilir. Jibo nun özelliklerini ilk duyduğumda aklıma takılan soru insanların istedikleri gibi eğiterek kendilerini mutlu etmesini sağladıkları bir robot insan ilişkilerine zarar verir mi? Jibo nun tasarımcıları da bu konuyu dikkate almışlar ve tasarımı buna göre şekillendirmişler.bir insan gibi iki gözü,iki kulağı v.b özelliği yok.bunun yanı sıra etrafınızda hareket etmez.kendi etrafında dönebilmesi ve dans edebilmesine rağmen herhangi bir yerden başka bir yere sizin taşımanız gerekir.jibo bir çizgi film karakteri gibi düşünülebilir. Makineye beyin, Elektroniğe beden 5
MIT medya labaratuarında kişisel robot grubu kurucusu ve direktörü Dr. Cynthia Breazeal tarafından 100.000$ fon hedefiyle indiegogo kampanyası olarak başlatılmış.proje şu ana kadar yaklaşık 3 milyon $ fon toplamıştır. Jibo kendisine ait bir uygulama mağazası üzerinden yeteneklerini genişletecek pek çok uygulamayı da beraberinde sunacak. Jibo nun tanıtım videosu : https://www.youtube.com/watch?v=3n1q8ofpx1y Jibo hakkında daha detaylı bilgi almak ve gelişmeleri takip etmek istyenler için : https://www.jibo.com/ Hatice Pınar UNAL Kaynakça: Ÿ Ÿ 6 https://www.indiegogo.com/projects/jibo-the-world-s-first-social-robot-for-thehome#/ https://www.jibo.com/ Makineye beyin, Elektroniğe beden
Esra Yuğuran Gedik Üniversitesi'nde Mekatronik Mühendisliği okumakta. Üniversite Bilim ve Teknik Kulübü başkan yardımcısı. Facebook: www.fb.com/esygrn Twitter: www.twitter.com/esrayuguran İnstagram: www.instagram.com/esrayuguran Uzun zamandır dikkatimi çeken ve ilk öğrendiğimde yok artık dedirten, son zamanların bana göre en güzel teknoloji harikasından biri olan Google Glass tan bahsetmek istiyorum. Gözlükten esinlenerek dizayn edilen Google Glass; üzerinde optik bir ekran bulunan gözlük şeklindeki giyilebilir bir bilgisayardır. Google firmasının Project Glass (Gözlük Projesi) isimli bir araştırma ve geliştirme projesidir. Cihaz, 5 mega piksel kamera, 720 piksel video kayıt, 16 GB dahili hafıza, Wifi, Bluetooth, Kemik iletimi teknolojisiyle ses aktarımı gibi özelliklere sahip. Pil ömrü yaklaşık 24 saattir. Google Glass, ses ile kontrol edilebilmektedir.kulaklığa gerek duymadan duyma imkanı sağlayabilmektedir.ses kafa kemiklerine çarparak iç kulağa kadar ulaşabilmektedir.google Glass ı en ilgi çekici yapan özelliklerinden birisi bu.sesli komut alma özelliğini aktifleştirdikten sonra istediğiniz komutu söylüyorsunuz. Makineye beyin, Elektroniğe beden 7
Söyleyeceğiniz komut sadece arama motoru için bir sorgu olmak zorunda değil. Ayrıca sesli komut özelliği ile söylediklerinizi yazıya çevirip bir text mesajı olarak gönderebiliyorsunuz. Google Glass sayesinde insanların fotoğraf ve video çekmesi de çok kolay. O dondurmak istediğimiz an ı yakaladıktan sonra etrafta fotoğraf makinesi arama derdine gerek kalmıyor. Video veya fotoğraf çekmek de sesli komut özelliği ile mümkün. Yalnızca Take a Photo demeniz yeterli. Video kaydetme özelliği sayesinde de Google Glass aynı zamanda bir webcam görevi de görebiliyor. GPS özelliği sayesinde istediğiniz yere gidebilir,kaybolduğunuzda yönünüzü çok rahat bulabilirsiniz.google Glass ile araba kullanırken,yürüyüş ya da koşu yaparken konsantrasyonunuzu b ozmadan bu özelliği kullanabilirsiniz. Google Glass sadece Anroid telefonlarla değil aynı zamanda iphone ile de çalışabiliyor. İçerisindeki GPS üzerinden alınabilecek veriler dışında Google Glass ile veri almak veya göndermek için kablosuz veya mobil bir bağlantıya ihtiyacınız var.ayrıca sosyal medya hesaplarınıza gelen bildirimleri Google Glass ile anında alabilirsiniz. Esra YUĞURAN Google Glass hem hayatımıza kolaylık sağlıyor hem de teknoloji severlerin yüzünü güldürüyor. Google Glass ı bir de çalışırken görün : http://www.chip.com.tr/video/google-glass-icalisirken-gorun_3033.html KAYNAKÇA: Ÿ https://tr.wikipedia.org/wiki/google_glass Ÿ http://onedio.com/haber/google-glass-a-cok-az-kaldi-iste-bilmeniz-gereken-10-ozellik-- 379912 Ÿ http://www.ntv.com.tr/teknoloji/google-glassin-teknik-ozellikleri-bellioldu,kus2worydeyuthwdencplq 8 Makineye beyin, Elektroniğe beden
Atalay Keleştemur İstanbul Teknik Üniversitesi mezunudur. Üniversite yıllarında PC World Türkiye dergisinde Yazılım Editörü olarak görev yapmış. Çeşitli kitaplar yazarak okurlarına bilgilerini aktaran yazar, Siber Güvenlik ile çalışmalarını sürdürmektedir. Web: www.atalaykelestemur.com Linkedin: www.linkedin.com/in/sakelestemur İstihbarat, özellikle genç yaşlarda ilgi duyulan bir bilim dalı. Yüzyıllardır gizemini korumakta olan, bunun neticesi olarak da birçok insanın önyargıyla yaklaştığı istihbarata son yıllarda Türkiye'de de farklı bir yaklaşım sergilenmeye başladı. Bunun neticesi olarak ülkemizde de bazı üniversiteler, terörle mücadele ve istihbaratla ilgili konularda programlar açarak, akademik bilgiye sahip, istihbaratı bir bilim dalı olarak gören kişilerin yetişmesine katkıda bulunuyor. Sinema filmlerindeki hikayelerde sürekli olarak ıslak operasyonların (teknik bir terimdir) yapılması sebebiyle de kimilerinin korku duymasına sebep olan istihbarat, doğru bir şekilde kullanıldığı takdirde, bir ülkenin kısa ve uzun vadedeki geleceğini tayin etmede büyük bir rol oynamaktadır. İstihbarat, haber alma teknolojilerinden kriptolojiye, yabancı dil uzmanlığından psikolojiye kadar birçok müspet ilmi kapsamaktadır. Bir başka deyişle, istihbaratın elde edilmesi için bilginin elde edilmesi ve bunun işlenmesi, ardından analiz edilmesi gibi süreçler bulunmaktadır. İstihbarat, günün şartlarına uygun olarak gelişmektedir ve çeşitli sözlüklerde akıl, zeka, malumat, haber, bilgi, havadis, bilgi toplama, haber alma şeklinde tanımlanmaktadır. Makineye beyin, Elektroniğe beden 9
İstihbarat bilimcileri tanım yaparken, akıl ve haber alma öğelerini bir arada kullanmaktadır. Dolayısıyla akılcı yöntemlerle haberin alınması ve yine akılcı yöntemlerle bunların işlenmesi neticesinde istihbarat elde edilmektedir.işlenmemiş haber, istihbarat olamaz. Dolayısıyla elde edilen haberlerin belli bir metodoloji kullanılarak tasnif edilmesi, işlenmesi ve son olarak da raporlanması gereklidir. Aksi takdirde gelen haber, sadece bilgi olarak kalmaktadır. İstihbarat, planlama, araştırma, deliller toplama ve çeşitli ilmi metotlar kullanarak bunların değerlendirilip, kullanılabilecek bilgi olarak sunulmasını hedeflemektedir. İstihbaratın sistemli bir şekilde toplanması da oldukça önemlidir. Bu sistemin dışına çıkılması bilginin, dolayısıyla da elde edilecek istihbaratın bozulmasına sebebiyet verecektir. Bu da özellikle karar alıcıların/müşterilerin (bu da teknik terimdir) yanlış karar vermesine sebep olacak, düşman ya da rakiplerine karşın yanlış hareket etmelerini sağladığından başarısızlığın en büyük temeli olacaktır. İstihbarat toplamak için teknik, insan kaynaklı ve açık kaynak istihbarat toplama teknikleri kullanılmaktadır. Kapalı kaynak olarak adlandırılan istihbarat toplama tekniği, eskiden sadece sahada yapılmaktayken, bugün siber uzay üzerinden de istihbarat faaliytleri oldukça etkin bir şekilde gerçekleşmektedir. Üstelik elde edilen neticeler, eskiye oranla çok daha düşük maliyetli, hızlı ve güncel olmaktadır. İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte artık çeşitli web siteleri, sosyal medya ve sohbet odaları gibi ortamlardan açık kaynak istihbarat toplamak da yine eskiye göre çok daha kolay bir şekilde gerçekleşmektedir. İstihbaratın ne olduğunu özetleyecek olursak; İstihbarat, ulaşılabilen açık, yarı açık ve gizli kaynaklardan elde edilen bilginin, ulusal güvenliği tehdit edecek unsurlara karşı koruma sağlamak amacıyla yahut politika yapıcıların, ulus menfaatlerini olumlu şekilde etkileyecek kararların alınması hususunda ihtiyaç duyduğu bilgilerin elde edilip, doğruluğuna göre sınıflandırılması, karşılaştırılması, analiz edilmesi süreci sonucunda ulaşılan bilgidir. 10 Makineye beyin, Elektroniğe beden
Bilginin ne kadar önemli olduğu bu tanımla birlikte bir kere daha ortaya çıkmaktadır. Bugün, bilgiyi elde etmek bir tık ötede olduğuna göre, akılcı yöntemler kullanarak istihbarat elde etmek de daha hızlı ve daha bir şekilde mümkün olmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus, artık istihbaratın internet üzerinden kolayca elde edilebildiğidir. Özellikle sosyal medya hesaplarında paylaşılan bilgi burada büyük bir ehemmiyet teşkil etmektedir. Bugüne kadar pek çok kullanıcının hassas bilgilerini internet üzerinden paylaşması neticesinde çeşitli kaçırma, fidye isteme ve hatta cinayet haberleri basına yansımıştır. Bu durumda internetin kullanımı kadar, bilginin derecelendirilmesi ve korunması da devreye girmektedir. İnternet kullanıcılarının, sadece sahip oldukları, depolama alanlarında kayıtlı bulunan belgeleri değil, aynı zamanda kişisel bilgilerini de muhafaza etmeleri günümüzün olmazsa olmazları arasına girmektedir. Bugün, teknolojinin geldiği nokta neticesinde siber istihbarata da oldukça büyük bir önem verilmektedir. Ülkeler ve kurumlar, birbirlerine üstünlük kurmak için rakiplerin bilgi sistemlerine karşı saldırılar yapmakta, siber sistemlerini devre dışı bırakarak ekonomik olarak zarar vermeyi amaçlamaktadır. Bunun dışında siber uzayda saklanan verilerin ele geçirilmesi sağlanmış ve böylelikle gelecek planları, kullanılan teknolojiler ve diğer birtakım gizli bilgiler elde edilebilmiştir. Yapılan bir siber saldırı neticesinde, bir ülkenin tüm elektrik hizmetlerini bir anda kesmek mümkün kılınabilmektedir. SCADA sistemlere yapılacak saldırılarla hedef ülkeye sadece ekonomik olarak değil, aynı zamanda fiziksel saldırılar dahi gerçekleştirilebilmekteidr. Günlerce sürebilecek bir saldırı sonucu, ülkenin tüm banka ve finans kurumlarının sistemleri çökertilebilmekte, hizmet veremez hale getirilebilmektedir. Artık tankla tüfekle savaşma devrinin kapandığı, savaşların siber ortamda gerçekleşeceği çeşitli uzmanlar tarafından belirtilmektedir. ABD'li yetkililer yaptığı bir açıklamada, kendilerine karşı yapılacak herhangi bir siber saldırının, konvansiyonel savaş sebebi olacağını ifade etmiştir. ABD tarafından yapılan bu resmi açıklama, siber güvenlik ve siber istihbarat öğelerinin önemini vurgulamaktadır. Siber istihbarat, HACKINT olarak da tanımlanan, hackleme üzerine olabileceği gibi, daha önce de ifade ettiğimiz gibi sosyal medya ve çeşitli internet yayınlarından faydalanılarak da elde edilebilmektedir. Bunun haricinde son dönemde, özellikle Suriye ve İran gibi Ortadoğu ülkelerinde de sıkça kullanılan, siber baltuzağı operasyonları da maddi manevi tahribatlara sebebiyet verebilmektedir. Bugün internet, espiyonaj faaliyetleri için oldukça kullanışlı bir alan haline gelmiştir. ABD'nin Savunma Araştırmaları Servisi'ne göre, bilgisayarlar ve internet, en hızlı gelişmekte olan istihbarat toplama alanı olarak nitelendirilmektedir. Günümüzde tradecraft olarak adlandırılan ve istihbarat paylaşımı olarak tanımlayabileceğimiz faaliyet, internet sayesinde çok daha kolay bir hale gelmiştir. Makineye beyin, Elektroniğe beden 11
Burada özellikle gözlerin son zamanlarda üzerinde olduğu Dark Web ya da Deep Web olarak adlandırılan sistem, istihbaratçılar açısından bilgi paylaşımı konusunda yeni bir yöntem olarak kullanılmaktadır. ABD istihbarat servisinin, kendi haberleşme ağını kurdurması, şifreleme özelliğine sahip haberleşme yazılımlarını geliştirmesi de siber uzaydaki istihbari faaliyetlerin önemini tekrar sergilemektedir. Bireysel olarak da kullanıcıların, gizlilik dereceli bilgilerini koruyabilmek, başkalarının eline geçmemesini sağlamak amacıyla Whatsapp gibi uygulamalar yerine, açık kaynak şifreleme destekli uygulamalar kullanmaları gerekmektedir. Mobil cihazlar ve bilgisayarlar için geliştirilmiş zararlı yazılımlar sayesinde pek çok bilgiye anında ulaşmak mümkün olmaktadır. Dolayısıyla kullanılan cihaz, yazılım ve internet ağlarına dikkat etmek gerekmektedir. Ayrıca; önem teşkil edebilecek bilgileri paylaşmaktan kaçınmakta fayda bulunmaktadır. Buraya kadar anlatılanlar, temel bilgi niteliğinde olup, teknik bilgilere ulaşabilmek için açık kaynakların takip edilmesi, konuyla ilgili yazılmış olan kitapların okunması tavsiye edilmektedir. Bu anlamda, kısa bir süre önce yayınlanmış olan Siber İstihbarat isimli kitabımı okuyarak, siber istihbarat ile ilgili derinlemesine bilgi elde edebilirsiniz. Siber uzayda da olsa bilgilerinizi ve kendinizi koruyun Atalay KELEŞTEMUR 12 Makineye beyin, Elektroniğe beden
Hakan Başargan Sakarya Üniversitesinde Mekatronik Mühendisliği ve Elektrik- Elektronik Mühendisliği okuyor. Mekatronikmühendisliği.com da yönetici ve editör. Web: www.hakanbasargan.net Sosyal: www.fb.com/basarganhakan Linkedin: www.linkedin.com/in/hakanbasargan Teknolojinin gelişmesiyle, dökümanlara ve literatürlere ulaşmanın daha da kolaylaşmasıyla, prototipleme ve tasarım uygulamalarının basitleşmesiyle birlikte, ortaya birçok proje çıkmaktadır. Ortaya çıkan bu projelerin kimisi kopya, kimisi sanayi odaklı veya kimisi de buluş odaklı projelerdir. Buluş niteliği taşıyan projelerin ortaya çıkması arttığı için, patent sistemi gittikçe gelişmeye başlamıştır. Türkiye'de yaygın olmayan ve teknolojiyle uğraşan insanların aslında yabancı olduğu bu patent konusuna bu yazımda değinmek istedim. Buluşu, herhangi bir teknik problemin çözümü olarak tanımlayabilmekteyiz. Sanayiyi geliştirip, insanın hayatını kolaylaştıran, buluşlardır. Buluş bir ürün veya yöntemle ilişkili olabilmektedir. Buluşu koruma altına almak için, yani başka insanların buluşumuzu bizden izinsiz kullanmaması için patent adı verdiğimiz bir süreç vardır. Devletin buluş sahibine verdiği patent ile, buluş sahibinin haberi olmadan başkalarının bu buluşu üretmesi veya kopyalaması aynı zamanda satması yasaklanır ve istediği zaman buluş sahibi satışı üretimi durdurabilir. Eğer patent süreci olmasaydı, zamanında ortaya çıkan bir teknoloji, gelişmeyerek seyrinde devam ederdi. Çünkü patentlerde, ürünün teknik özelliklerine yer verilir ve o ürünü geliştirmek için patentlerden yararlanılır. Makineye beyin, Elektroniğe beden 13
Patentler, alındıkları ülke için hak sahipliği doğurur. Patentli bir buluş, satılır, alınır veya kiraya verilebilir. Bir nevi ürün olarak bakabiliriz. Patent şartları Bir buluşun patent statüsüne girmesi için en önemli şarj, buluşun yeni olmasıdır. Bir buluş için patent başvurusu yapılmadan önce, o buluşun patentinin daha önceden alınıp alınmadığına bakmak gerekir. Daha önce benzer veya aynı bir buluş patent almışsa veya daha önceden bir üniversitede yayın olarak çıkartılmışsa, bu buluşa patent alınamaz. Buluşun patent olabilmesi için diğer bir şart ise teknik basamak şartıdır. Konuda uzman kişinin düşünüp uygulamaya koyamayacağı şartını taşıyan buluşlar, bu basamağı geçerler. Üçüncü şarj ise, sanayide kullanılabilme şartıdır. Yani buluşumuzun teorik olması yerine sanayide uygulanabilirliği önemlidir. Bahsi geçen bu üç şartı taşıyan buluşlar, patentle korunabilme hakkı kazanabilmektedirler. Patentle korunmayanlar Buluş niteliğinde olmayan bazı uygulamalar, patent kapsamı içerisine girmez. Patente başvurulması halinde reddedilir. Patent kapsamına girmeyen uygulamaları teker teker sıralayarak inceleyelim. I. Edebiyat veya sanat eserleri patent ile korunamazlar. Koruma için Telif hakkı kapsamında Kültür Bakanlığına başvurulması gerekir. II. Bilgisayar yazılımları, yazılım kodları yine patent olarak korunamazlar. Bunlar için de Telif hakkı kapsamında Kültür Bakanlığına başvurulması gerekir. III. Cerrahi uygulamalar, patenti kapsamaz. İnsan veya hayvan vücudunda denenecek uygulamalar patent olarak koruma altına alınmaz. IV. Ticari veya oyun faaliyetleri ile alakalı ğlan usul ve kurallar yine yalnızca Telif hakları ile korunur. V. Keşifler, Bilimsel teoriler, matematiksel uygulama metotları yine yalnızda telif hakkı ile korunmaktadır. VI. Bilginin derlenmesi ve optimize edilmesi, sunulması ile ilgili teknik yönü bulunmayan uygulamalar da patent uygulaması dahilinde değiller. Patentler Neden Önemlidir? Patentler, buluş sahiplerine tekel hakkı vererek, sanayinin ve teknolojinin önünü açar. Bu patentin en büyük önemidir. Dünya üzerindeki teknik bilgilerin %80'i patent dosyaları içerisinde yer alır. Bu da demek oluyor ki, patentler aslında en önemli bilimsel kaynakların başında gelmelidir. Teknik döküman, literatür olarak patent dosyaları kullanılabilmektedir. Patentler, buluşun tüm detayını açıklar. Açıklamalar, çizimler, şemalar, grafikler, yapılar ; hepsi patent dosyası içerisinde yer alır. Bu nedenle, aynı sektördeki teknolojik gelişime katkıda bulunurlar. Patentler sayesinde pazarda rekabet oluşur ve teknoloji her gün git gide gelişerek yol alır. Patent rekabetiyle birlikte var olan bir ürünün gelişimi daha da hızlanır. 14 Makineye beyin, Elektroniğe beden
Patent Hakları Bir buluş sahibi, isteği doğrultusunda patent almak için müraacatta bulunabilmektedir. Patent almak zorunda değildir, fakat kendi buluşunun veya ürününün haklarını korumak için patent almak durumundadır. Patenti alınmamış bir buluşunuz var ise, piyasaya çıkardığınız zaman buluşunuz taklit edilebilir ve size rakip olabilir. Dolayısıyla buluşa harcadığınız emek para hepsi boşa gider. Bu yüzden, buluşunuza patent almanızı öneririm. Yapılan bir buluş, tabii ki patent belgesi olmadan da üretilebilir, fakat patent belgesiyle korunan bir buluş, buluş sahibinin izni olmadan üretilemez, satılamaz, ithalat veya ihracat yapılamaz. Patentler, yalnızca patent sahibine ait olan ve patent tarihinden itibaren 20 yıl boyunca kullanıl süresi olan özel haklar içermektedir. Bu haklar, üretilmesi, kullanılması ve satılmasını kapsamaktadır. Firmanızın veya kendinizin imajı, alınan patent ile yükselir. Firmanıza veya kendinize gelişmiş bir imaj sağlar. Buluşunuza aldığınız patenti, dilediğiniz zaman tüm hakları ile başka birisine satabilir veya devredebilirsiniz. Yalnızda buluşu patente çevirerek, üretme ihtiyacı hissetmeden bile para kazanabilirsiniz. Patenti alarak elde ettiğiniz haklar, sizi pazarda, aynı sektördeki firmalardan önde tutar. Özel haklar sayesinde rekabet gücünüzü artırabilirsiniz. Makineye beyin, Elektroniğe beden 15
Patent Tescili İşlem Süreçleri Patent dosyasını oluşturmak süre isteyen bir uygulamadır. Ayrıca patent dosyasını oluştururken deneyim ve teknik bilgi gerekmektedir. Bu yüzden Patent tescil işlemini yaparken bir patent vekili ile çalışmanızı önermekteyim. Ayrıca yine patent dosyasını hazırlarken, hukuki bilgi de gerekmektedir. Patent başvurusu oluşturulup patent dosyası hazırlandıktan sonra TPE tarafından incelemeye tabi olunur. Eksiklik var ise 3 ay, eksikliği düzeltme için zaman tanınır. Daha sonra Araştırma talebi verilerek buluşumuz detaylı bir araştırmadan geçer. Araştırma kabulü olduktan sonra sistem tercihi ile birlikte yayınlanmaya başlar. 6 ay yayında kaldıktan sonra görüş bildirimine sunulur ve incelemeli incelemesiz patent olarak 2 kısma ayrılır. Türkiye'de patent bu bahsetmiş olduğun 2 bölüme ayrılır. İncelemesiz patentin 7 yıl süresi mevcuttur. İncelemeli patentin ise 20 yıl süresi bulunmaktadır. 16 Makineye beyin, Elektroniğe beden
Faydalı Model Faydalı model, sanayiye uygulanabilen ve yenilik içeren buluşlara tanınan bir uygulamadır. Faydalı modele sahip buluş, 10 yıl korunma hakkına sahiptir. Buluşu veya ürünü üretme, pazarlama ve satma hakkına sahip olunur. Faydalı modeller genellikle küçük ve orta ölçekli kobiler tarafından, geliştirilen ürünü korumak amacı ile alınır. Faydalı model belgesinin alınması, patentlere nazaran daha kolay ve ekonomik olarak daha uygundur. Patentte de olduğu gibi faydalı modele sahip olmak, piyasada diğer rakiplerin önüne geçirir. Faydalı Model Şartları Faydalı model, patentten farklı olarak yalnızca teknik basamak kısmına sahip değildir. Faydalı model şartlarından biri yeniliktir. Başvurulan buluşta yenilik şartı aranmaktadır. Türkiye'de veya dünyada daha önce var olan bir ürün veya buluş faydalı model belgesi alamaz. Sanayiye uygulanabilir olmak faydalı model şartının bir diğeridir. Buluş veya ürün, her türlü sanayiye uygun olması, üretilebilir ve kullanılabilir olması gerekmektedir. Makineye beyin, Elektroniğe beden 17
Faydalı model belgesi başvurusundan sonra, inceleme talebinde bulunulur ve inceleme süreci başlar. Daha sonra herhangi bir eksiklik varsa belirtilir ve bu eksikliğin giderilmesi için 3 ay gibi bir zaman dilimi verilir. Düzeltilmesi halinde erken yayın talebinde bulunulabilir. İnceleme sonunda herhangi bir eksiklik yoksa direkt olarak erken yayın talebinde bulunulabilir. Talep kabul edilirse 3 ay yayında kalır. Kabul edilmez ise faydalı model 18 ay bekletilir. 3 aylık yayından sonra itirazlar ve görüş bildirmenin sonunda -ki bu da yaklaşık 5 ayı alır-, 10 yıllık faydalı model belgesi alınır. Hakan BAŞARGAN KAYNAKÇA : Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ 18 Louis Foreman - The Independent Inventor's Handbook Google Patents Search Google Images Patent ile Kazanmak Av. Ali Çavuşoğlu Makineye beyin, Elektroniğe beden
Yunus Emre Tüfekçi Sakarya Üniversitesinde Mekatronik Mühendisliği okuyor. Vestel A.Ş de stajerlik yapmıştır. Robotik ve pcb tasarımı üzerine çalışmalar yapmaktadır. Sosyal: www.facebook.com/profile.php?id=100009698617544 Linkedin: www.linkedin.com/in/yunus-emre-tüfekçi-241b76b6 Labview hakkında kısaca bilgi vermek gerekirse, Amerikan National Instruments firmasının geliştirmiş olup kullandığı dil G dili olarak adlandırılır. Kullanım alanları ise test, ölçüm, veri oluşturma, işleme ve izlenmesinde kullanılır. Labview komut yazma ve görsel platformu vardır. Bu platfromlar komut yazma kısımı kullanıcını komut paletlerindeki komutları seçerek birbirine çizilen çizgilerle bağlanarak komut diyagramı oluşturulur. İkinci ara yüzü olan görsel yani kullanıcı platformu yazılım kısmında kullanılan komut bloklarına göre gelen ve boyutları değişe bilen buton, ölçüm ekranları, led vb. görsel elemanlarının bulunduğu kısımdır. Uygulamamıza başlamadan önce bilgisayarımıza kurmamız gereken ve kütüphane ve programlardan bahsedelim.ilk olarak kullanacağımız arduino 1.0.5 kullanım ara yüzünü kullanmanız gerekmetedir. Bunun nedeni ise diğer kullanım arayüzlerinde kütüphane hatası veya benzeri hatalar ile karşılamanız söz konusu olabilir.ikinci olarak labview kuruduğumuzda gelen VI PACK MENEGER uygulamasını çalıştırmak olacak. Makineye beyin, Elektroniğe beden 19
Açılan pencerenin arama kısmında arduino yazdığınızda yukarıdaki resimde görüldüğü gibi arduino kütüphanesi bulacaktır. Bulmama durumunda National Instruments (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=national_instruments&action=edit&redlink=1) sayfasından veya diğer sayfalardan indirebilirsiniz. Bu aşamada tamamlandıktan sonra son kuracağımız olan visa540_full adlı dosyayı National Instruments sayfasında indirmek olacak.visa540_full adlı dosaya indirdikten sonra tıklayıp unzip yaptığımızda zipten çıkartıp kuruluma başlıcaktır.bu dosyanın kurulum amacı ise labview 'in portlarınız göremesi ve veri alış verişi yapabilmesi içindir. Bu dosyanında kurulumu tamamlandığında labview kurulumunu yapılırken gelen NI MAX ' a açıyoruz. 20 Makineye beyin, Elektroniğe beden
Bu işlemde tamamlandıktan sonra işin zevkli kısmına yani program kısmına geçebiliriz.programlama kısmında arduino arayüzünü açalım ve File\ Open \ C:\Program Files (x86)\national Instruments\LabVIEW 2013\vi.lib\LabVIEW Interface for Arduino\Firmware\LIFA_Base dosya klasörüne gidip LIFA_Base uygulamasını açıp kodları arduinoya yükleyelim. Yükelme işleminden sonra Labview'i açalım ve File\New NI seçeneğine tıklayalım.aşağıdaki gibi iki arayüz açılacak. Makineye beyin, Elektroniğe beden 21
Bundan sonra komut yazma kısmı olan block diyagramına paletten aldığımız blokları koyarak başlayalım.paleti açmak için sağ kılik yapmamız yeterli olacaktır. Paletten blokları almak için tıklamamız yeterlidir. Artık tüm uygulamamız için gerekli olan elemanları paletten seçip block diyagtamımıza bıraklım.ilk olarak yukarıdaki resimde görülen Init ve Close bloklarını sırayla blok diyagramı sayfamıza alalım.bu işlemden sonra Platten arduino\low level\set Digital Pin Modu ve Digital Write seçiyoruz. 22 Makineye beyin, Elektroniğe beden
Yukarıdaki resimde Init,Digital Pin Mode, Digital Write ve close giriş(küçük ok başları içeri ise) çıkış(küçük ok başları dışarı ise) uçları verilmiştir.şimdi bunları bir birin ve bağlayalım ve gerekli düzenlemeleri yapalım. Yukarıdaki resimde yapıldığı gibi uçları seçelim ve aşağıda yapıldığı şekilde uçları bir birine bağlayalım. Bu bağlantıları yaptıktan sonra bloklara gerekli gerekli veriler vermemiz gerekmektedir. İlk olarak Initten başlayalım Init bloğunun üzerine geldiğimizde sol tarafına 6 adet nokta olacak.bunlardan ilki olan VISA(Com' seçememizi sağlıcak yani arduinonun bağlı oldu portu) resource sağ klik yapalım ve create\constans seçelim.ikinci sırada olan baud rate(veri aktarım hızı) ve board type(kullandığımız arduino tipini seçmemizi sağlıcak) içinde Sıradaki bloğa geçelim ve üzerne geldiğimizde sol tarafında gözüken üçüncü noktaya(pin mod) sağ klik yapalım ve create\constans yapalım.ikinci noktaya ise craete\control yapalım bunun yapamamızın nedeni bu seçeneğin kullanıca ara yüzünde bulunmasını istediğimizden dolayıdır. Makineye beyin, Elektroniğe beden 23
Sıradaki bloğa geçelim sol tarafataki her üçüncü nokta için create\control yapalım.ikinci noktaya tıklayıp Digital I/O Pinin yolunua ekleyelim. Bunda sonra yapmamız gerek son bir şey kaldı oda kodun asıl işlem yapan kısmını while döngüsüne almak ve while döngüsüne stop butonu eklemek. Aşağıdaki gibi while döngüsünü seçtikten sonra while almak istediğimiz alanın bir köşesine tıklayalım ve while döngüsüne alalım. 24 Makineye beyin, Elektroniğe beden
Artık stop butonunu ekleyerek uygulamamızı çalışır hale getirebiliriz. Stop butonunu eklemek için while döngüsü içinde olan ve yukardaki resimde de görülen kırmızı resimin üzerine geldiğimizde sol tarafında bulunan noktaya sağ klik yapıp create control seçeneğini seçelim. Tüm işlemler bittiğine göre artık çalıştırıp arduino üzerinde görebiliriz. İyi çalışmalar.. :) Yunus Emre TÜFEKÇİ Makineye beyin, Elektroniğe beden 25
- SON - Okuduğunuz için teşekkürler... Yeni sayımızdan haberdar olmak ve bizden hediyeler kazanmak için bizi takip edin! www.mekatronikmuhendisligi.com Makineye beyin, Elektroniğe beden 26 Makineye beyin, Elektroniğe beden