ES 1 ÇÖZÜER AZ BASINCI 1. umurta şişenin içine açık ava basıncı sebebiyle düşmüştür. Şişenin içinde yakılan ateş, içerideki basıncı azaltır. Dışarıdaki açık ava basıncı, şişenin içindeki basınçtan fazla olduğundan yumurta içeri itilir. 2. Balon yükseldikçe dışarıdaki ava basıncı (açık ava basıncı) azalacaktır. Çünkü yeryüzünden uzaklaştıkça avanın yoğunluğu dolayısıyla basıncı azalır. Bu durumda un içindeki basınç dışındaki basınçtan fazla olduğundan acmi genişler. Böylece basınç azalmaya başlar ve en sonunda patlar. 3. 1664 yılında, ava basıncının etkisini göstermek amacıyla Otto Von uerrike (Otto Fon ürrik) tarafından, agdeburg arım üreleri olarak anılan bir deney yapılır. etal olan iki büyük yarımküre birleştiril içindeki ava boşaltılır. Daa sonra, oluşan vakum küreye çok sayıda at koşularak yarım küreler birbirinden ayrılmaya çalışılır ama küreler birbirinden ayrılmaz, işte bunu sağlayan etki, kürenin dışındaki ava basıncıdır. 4. ükseklere çıkıldıkça basınç azalır. Balonun dengeye gelebilmesi için dış basıncın azalması gerekir. Bu ise un acmini artırması ile mümkün Bu durumda yükseklere çıktıkça acmi artacağından, V III > V II > V I III II I 5. İçinde bir miktar bulunan bardağın ağzına kağıt kapatıp bardağı ters çevirdiğimizde yun dökülmediğini görürüz. Bunun nedeni, açık ava basıncının varlığıdır. Bardaktaki, ağırlığı nedeniyle kağıda basınç uygular. Bu basınç, açık ava basıncı tarafından dengelenir. Böylece dökülmez. I. yargı doğru, II. yargı yanlıştır. ağıt üzerinde toplam basınç sıfırdır. III. yargı doğrudur. 6. I. Enjektördeki ilacın II. Sesin avada yayılması vücuda girmesi III. uyudaki yun tulumba ile yukarı çıkarılması Açık ava basıncı olmasaydı kuyudaki yu tulumba yardımıyla yukarı çıkaramazdık. ulumba gövdesiyle birleştiği yerde içerden dışarı doğru açılan bir kapakçık bulunur. Deliksiz bir yukarı çıkarken altında boşluk meydana gelir ve açık ava basıncı yu tulumba gövdesi içine iter. Piston durunca kapakçık ağırlığı nedeniyle tekrar düşer. Pistona basılınca çıkış borundan dışarı çıkmış ola yapılan enjektörün ve sesin yayılmasının açık ava basıncıyla ilgisi yoktur. ADDE, ISI VE SICAI 83
7. Piston I konumundan II konumuna getirilirse basınç artar. Balonlar şişer. Hava basıncı er yönde aynı iletileceğinden tüm ların acmi eşit I II 10. Balon dengede olduğuna göre, ısıtılırsa içindeki ın acmi artar ve +y yönünde areket eder. I. yargı doğrudur. ağırlığı artırılırsa y yönünde areket eder. Çünkü cismin ağırlığı kaldırma kuvvetinden büyük F k V +y y II. yargı doğrudur. Balon şişirilirse acmi artar ve +y yönünde areket eder. 8. ek taraftan küçük bir delik açıldığında yağ tenekesindeki yağ dökülmez. III. yargı doğrudur. 9. Bunun nedeni, deliğe uygulanan açık ava basıncının yağın dökülmesini engellemesidir. Eğer karşılıklı iki delik açılırsa diğer delikten tenekeye ava girer ve ava yağı iterek dışarı çıkmasına yardımcı Bu durum, açık ava basıncıyla ilgilidir. 11. ısa bir sürede yüksek basınçlı bir bölgeden alçak basınçlı bir bölgeye geçilmesi durumunda vücutta kabarcıklarının oluşmasına bağlı olarak görülen raatsızlığa vurgun denir. Dalış esnasında dalgıçların vücuduna etki eden basınç giderek artar. Dalgıcın soluduğu avanın basıncı da aynı oranda artar. Dalış uzadıkça ve derinlik arttıkça dalgıcın vücudunda daa fazla basınçlı ava soğurulur. Dalgıç yüzeye çıkmaya başladığında vücuttaki fazladan ların atılması için yeterli zaman ayırmaz ve ızla yükselirse dokularda kabarcıkları oluşur. Bu durumda vurgun olayı gerçekleşir. I. Çay tabağının bardağa yapışması II. Duvara yapışmış vantuz III. Dökülmeyen Adezyon kuvveti, moleküllerinin başka yüzeylere tutunmasını sağlayan kuvvettir. Bardağa yapışmış çay tabağı adezyon kuvvetine örnektir. ers çevrilen bardaktaki yun dökülmemesinde ve vantuzun duvardan düşmemesinde açık ava basıncı etkilidir. Bu durumda; I, II ve III doğrudur. 84 ADDE, ISI VE SICAI
ES 2 ÇÖZÜER AZ BASINCI 1. Ba lo na et ki eden top lam ba sınç; açık a va ba sıncı na, sı vı yük sek li ği ne ve pis to nun ağır lı ğı na bağ lı dır. Bu bü yük lük ler kal dır ma kuv ve ti ni et ki le di ğin den, ge ril me kuv ve ti ni de et kiler. areketli 0 4. Sis tem den ge de ol du ğu na gö re, = P sı vı + P = d sı vı. g + P ba ğın tı sı na gö re; sı vı yük sek li ği, d sı vı ve P a bağ lı dır; bo ru nun ke sit ala nı na bağ lı değil dir. 2. ava F kal ava ı F kal ap ısı tıl dı ğın da a va nın ve ga zın sı cak lı ğı ar tar. Pis ton a re ket et ti ğin den a va nın ac mi ar tar. Dış or ta mın ba sın cı sa bit kal dı ğın dan kap için de ki a va nın ba sın cı sa bit ka lır. Ba lon es ne di ğin den ın sı cak lı ğı art tı ğın dan ac mi ar tar ve ba sın cı sabit ka lır. Bu du rum da te ki ge ril me kuv ve ti değişir. ı 5. Sis te min sı cak lı ğı de ğiş me den bu zun ta ma mı eri ti lir se; ap ta ki yük sek li ği aza lır. a zın ac mi art tı ğın dan, ba sın cı aza lır. 6. P = P + d. g bağın tı sı na gö re, P top ve azal dı ğın dan, P top aza lır. P P buz P P 3 1 P 2 I. ve III. yargılar doğrudur. II. yargı yanlıştır. CE VAP D 1 2 3 yatay düzlem 3. aplardaki seviyelerine bakıldığında; ı P = + d g = P + d. g Buna göre; P > P = ı yatay kabında, P 1 > kabında, > P 2 kabında, = P 3 olduğu görülür. kabındaki musluk açıldığında dışarı çıkar ve P 1 = Bu durumda 1 azalır. kabındaki musluk açıldığında P 2 = olur, yani P 2 artar. Bu durumda 2 artar. kabındaki musluk açıldığında = P 3 olduğundan içbir değişme olmaz. Bu durumda 3 değişmez. ADDE, ISI VE SICAI 85
7. kap ava Şekil-I yatay düzlem ı kap ava Şekil-II yatay düzlem ap için de ki a va nın bir kıs mı bo şal tı lır sa a va nın ba sın cı aza lır. Bu du rum da ba lo nun dış ba sın cı aza lır. Bu na uy gun ola rak ba lo nun için de ki ga zın ba sın cı da aza lır. Bu ise, ba lo nun ac mi nin art ması ile sağ la nır. Ba lon da ki ga zın küt le si de ğiş mez. Ba lo nun ac mi ar tı ğın dan ve cam kabın içindeki avanın özkütlesi azal dı ğın dan te ki ge ril me için ke sin bir şey söy le ne mez. I. yargı yanlıştır. II. yargı kesinlikle doğrudur. III. yargı için kesin birşey söylenemez. 9. Pis ton üze rin de ki ağır lık lı ci sim alın dığın da kap içe ri sin de ki ga zın ba sın cı aza lır. Es nek ba lo na ya pı lan top lam ba sınç aza laca ğın dan ba lo nun ac mi ar tar. 1 2 cis mi ne et ki yen kal dır ma kuv ve ti de ğiş me di ğin den, 1 ge ril me kuv ve ti de ğiş mez. Ba lo na et ki yen kal dır ma kuv ve ti art tı ğın dan, 2 ge ril me kuv ve ti ar tar. ap ta ki sı vı yük sek li ği art tı ğın dan, nok ta sı na ya pı lan sı vı ba sın cı ar tar. 10. ı Şekil-I Şekil-II 8. us luk açıl dı ğın da bo şal ma ya başlar. Za man la nokta sın da ki sı vı ba sın cı aza lır. Fa kat dış ta ki açık a va ba sın cından do la yı yun ep si bo şal maz. tıpa ava musluk. ap ters çevrilerek Şekil - II deki konuma getirilirse; yüksekliği artar. P =. dg 4 Pl = ldg ı > olduğundan P ı > P abın tabanındaki basınç kuvveti azalır. abın e uyguladığı basınç kuvveti kabın ağırlığına eşittir, değişmez. azın acmi değişmediğinden, basıncı değişmez. 86 ADDE, ISI VE SICAI
ES 3 ÇÖZÜER AZ BASINCI 1. 1 civa + 1.d =.d + P ba ğın tı sı na gö re, cı va yük sek li ği, 1 ve P ni ce lik le ri ne bağ lı dır. 2. Pis ton ko nu mun dan ko nu mu na ge ti ril di ğinde; kap ta ki ga zın ba sıncı art tı ğın dan, bar dak taki ga zın ba sın cı ar tar. I. yar gı doğ ru dur. ap ta ki ga zın ba sın cı art tı ğın dan, bar dak biraz da a yun içi ne gi rer. II. yar gı doğ ru dur. Bardağın acmi nedeniyle bardak yun içine girdiğinde yu biraz yükseltir. ap ta ki dü ze yi arttığından, nok ta sın da ki basın cı artar. II I. yar gı doğrudur. 3. Buz lar eri di ğin de olu şan yun ac mi buz la rın ac min den da a kü çük ola ca ğından ga zın ac mi artar. Bu du rum da ın ba sın cı aza lır. 3V acmindeki buz eridiğinde oluşan yun acmi, V buz 2V buz d. V = d buz. V buz 1. V = d buz. 3V d buz = 0,9 g/cm 3 1. V = 0,9. 3V V = 2,7 V Olu şan yun ac mi 2V den bü yük ol du ğun dan se vi ye si ar tar. Do la yı sı ile P ar tar. 4. Açık a va ba sın cı, ba sın cı 2 ol du ğun dan sı vı P o se vi ye si ne gel di ğinde ga zın bu lun du ğu a cim iki ka tı na çıktı ğın dan ba sın cı yarı ya ine ce ğin den 2d ga zın ba sın cı An cak sı vı basın N cın dan do la yı iç te ki ba sınç dış ta ki ba sınç tan bü yük ola ca ğın dan sı vı bi raz da a akar. P + ı. 2d = ol du ğun da sı vı akı şı du rur. Bu du rum da sı vı se vi ye si N ara sın da bir yer de ka lır. 5. Pis ton F kuv ve tiy le itil diğin de, kap ta ki ga zın basın cı ar ta ca ğın dan, es nek F ba lo nun ac mi aza lır, içeri sin de ki ga zın ba sın cı ar tar. F I. yar gı doğ ru dur. Es nek ba lo nun ac mi küçül dü ğün den, ba lo na et ki yen kal dır ma kuv ve ti azaldı ğın dan te ki ge ril me kuv ve ti aza lır. II. yar gı doğ ru dur. Ba lo nun ac mi azal dı ğın dan, kap ta ki sı vı yük sekli ği aza lır. P sı vı =.d sı vı. g ba ğın tı sı na gö re nok ta sın da ki sı vı ba sın cı aza lır. II I. yar gı yanlıştır. ADDE, ISI VE SICAI 87
6. boşluk Z Z ava ap lar da ki lar den ge ye gel di ğin de, Z ka bı nın için de bir mik tar a va ap se dir. ap la rın ta ban ların da ki top lam ba sınç lar ara sın da,. d = +.d = P a vaz + Z.d iliş ki si var dır. P a vaz > Buna göre; > > Z 9. mus lu ğu açı la rak kap ta ki ga zın bir mik ta rı bo şal tı lır sa: a tı cis me et ki yen kal dır ma kuv ve ti değiş me di ğin den 1 ge ril me kuv ve ti değiş mez. 1 katı cisim 2 Es nek ba lo na et kiyen top lam ba sınç aza la ca ğın dan, ba lo nun ac mi ar tar. Ba lo na etki yen kal dır ma kuv ve ti ar ta ca ğın dan 2 ge ril me kuv ve ti ar tar. CE VAP D 7. ı sı Z sı I II yatay yer d d Z olduğundan dolayı, P olmak zorundadır. I ve II noktaları aynı seviyede fakat farklı lar içinde olduğundan basınçlar eşit olamaz. II noktasındaki basınç P II = +. d Z dir. ani P II > dır. I. ve II. yargılar yanlıştır. III. yargı doğrudur. 10. basınç 2P P 0 2 sıcaklık 8. ava B benzin ava+benzin atomizer karışımı açık ava Bu olay, bu ger çek le rin üçüy le de açık la nır. az ısıtılınca acmi artar. Piston areket etmez ise, P. V = n. R. den artacağından P de artar. 0 - aralığında P sabit, arttığına göre V artmıştır. - 2 aralığında basınç arttığına göre acim sabittir. I. yargı yanlıştır. II. ve III. yargılar doğrudur. 88 ADDE, ISI VE SICAI
ES 4 ÇÖZÜER AZ BASINCI 1. usluk açıldığında boş boşluk boşluk olan koluna bir miktar geçer. I. yargı doğrudur. Dış basınç ( ) değişmediğinden yüksekliği değişmez. II. yargı doğrudur. yüksekliği değişmediğinden, P = +.d bağıntısına göre noktasındaki basınç değişmez. III. yargı yanlıştır. 2. İp te ki ge ril me kuv ve ti sı fır dan fark lı ol du ğun dan kop tu ğun da cis mi sı vı yü ze yi ne çı kar ve ac minin bir kıs mı sı vı nın dı şında ka lır. Bu du rum da sı vı 0 se vi ye si aza lır. Do la yısı ile nok ta sın da ki sı vı ba sın cı da aza lır. Sı vı nın ve nin ac mi de ğiş me di ğin den ga zın ac mi de de ği şmez. Ha cim de ğiş me yin ce ga zın ba sın cı da de ğiş mez. 4. Pis ton ve mus luk layatay yer rı ka pa lı iken den ge de ol du ğu na gö re ka bın için de ki ga zın ba sın cı, pis to nun ağır lı ğın dan do la yı yap tı ğı ba sınç ve açık a va ba sın cı nı denge le mek zo run da dır. N mus lu ğu açı lın ca içer deki a va nın ba sın cı faz la ol du ğun dan a va dı şa rı çı kar. Pis ton de dur maz. nin aşa ğı sın da bir yer de du rur. Bu du rum da pis to nun ne re de du ra ca ğı bi lin me ye ce ğin den I. yar gı da ke sin lik yok tur. açılır sa pis ton N ara sın da den ge de ka lır. So nuç ta ka bın için de sı kı şa rak pis to nun N se vi ye si ne in me si ni en gel ler. II. yar gı yan lış, II I. yar gı ke sin likle doğ ru dur. 3. P P musluğu kapalı iken; _ P = b P = + ı d g ` P > P = dır. b a musluğu açık iken; P ı + Pı > Buna göre, > = 5. Buz eri di ğin de olu şan yun ac mi (V ) bu zun ac mi V buz dan kü çük Bu du rum da yüksek li ği aza lır. Pis ton sa bit F ol say dı ga zın ac mi art tığın dan ba sın cı aza lır dı. buz An cak pis ton sız dır ma sız ve sür tün me siz ol du ğundan pis ton a re ket ede rek ga zın ac mi ni de ğiş ti rir. Bu du rum da ba sın cı P = açık a va ba sın cı İlk du rum da te bu za uy gu la nan F den do la yı bir ge ril me kuv ve ti var dır do la yı sı ile P = + Po dır. a ni buz eri di ğin de ve S P aza lır. ADDE, ISI VE SICAI 89
6. Sis te min sı cak lı ğı de ğişyatay yer meden bu zun ta ma mı eri tilir se, kap ta ki dü ze yi de ğiş mez. Bu ne den le ba lo na buz F et ki yen ba sın cı de ğişmez. Buz eri yin ce ga zın bulun du ğu böl me nin ac mi art tı ğın dan kap ta ki basın cı aza lır. Ba lo na et ki yen ba sın cı azal dı ğın dan ba lo nun ac mi bi raz ar tar. Ba lo na et ki yen kal dır ma kuv ve ti art tı ğın dan, te ki ge ril me kuv ve ti ar tar. 9. mus lu ğu açı la rak kap tan bir mik tar çıkışı sağ la nırsa, es nek ba lo na etki yen top lam ba sınç aza lır. Ba lo nun acmi ar tar. Ba lo na etki yen kal dır ma kuvve ti ar ta ca ğın dan ge rilme kuv ve ti artar. N mus lu ğu açıla rak bir mik tar sı vı 0 akı şı sağ lan dı ğın da, top lam ba sınç aza lır. İp te ki ge ril me kuv ve ti ar tar. cis mi ni bağ la yan ke si lince, cis mi sı vı nın içi ne dü şer. op lam ba sınç de ğiş me di ğin den, ge ril me kuv ve ti de ğiş mez. N 7. 1 0 F. 2 0 cis mi ne et ki eden kal dır ma kuv ve ti de ğiş me diğin den, 2 ge ril me kuv ve ti de ğiş mez. Es nek ba lona et ki eden top lam ba sınç ar ta ca ğın dan, ba lo nun ac mi kü çü lür. Ba lo na et ki eden kal dır ma kuv ve ti aza la ca ğın dan, 1 ge ril me kuv ve ti ar tar. 10. ap ta ki ga zın bir kıs mı dı şa rı çı kalır sa, ba sın cı aza F lır. Ba lo na dı şardan et ki yen ba sın cı azal dı ğından, ba lo nun ac mi ar tar ve ba lo na et ki yen kal dır ma kuv ve ti art tı ğın dan te ki ge ril me kuv ve ti ar tar. Ba lo nun ac mi art tı ğın dan kap ta ki yük sek li ği artar. P =. d. g ba ğın tı sı na gö re, nok tasın da ki ba sın cı ar tar. 8. İp ko pun ca bar- ı dak kabın ta banı na doğ ru are ket et ti ğin de ı ga zı na uy gula nan sı vı basınç kuv ve ti artar do la yısı ile ga zı nın acmi aza lır ba sın cı ar tar. ga zı nın ac mi azal dı ğın dan sı vı se vi ye si aza lır. Do la yı sı ile nok ta sın da ki sı vı ba sın cı aza lır. ga zı nın ac mi art tı ğın da ba sın cı aza lır. 90 ADDE, ISI VE SICAI
ES 5 ÇÖZÜER AZ BASINCI 1. İlk du rum da P =.d cı va dır. mus lu ğu açı lıp cı vanın bir kıs mı bo şal tı lır sa ga zın ac mi ar tar do la yı sı ile ba sın cı aza lır. a zın ba sın cı aza lın ca cı va yüksek li ği da aza lır. I. ve III. yargılar doğrudur. II. yargı yanlıştır. P boşluk 4. azın basıncını I ve II kollarından yazarsak; I. koldan, P = + 3.d... (1) II. koldan, P = + 2.d... (2) (1) ve (2) denklemlerini eşitlersek, 3 I sı Z sı II sı 2 2 2 2. + 3.d = + 2.d d 2 3.d = 2.d & = d 3 5. V V V Z ve deki açık borulardan etki eden açık ava basıncı nedeniyle borulardaki seviyesi sıfır düzeneğindeki borular kapalı olduğundan musluk açılsa da seviyesi değişmez. Sağdaki kola bir miktar geçer. 3. a ba bir mik tar ek len me si, cis mi nin ba tan ac mi ni de ğiş tirmez. I. yar gı yan lış tır. Es nek ba lo na et ki yen top lam ba sınç ar ta ca 0 ğın dan, ba lo nun ac mi kü çü lür. Ba lo na et ki yen kal dır ma kuv ve ti aza la ca ğın dan, te ki ge ril me kuv ve ti nin bü yük lü ğü aza lır. III. yar gı yan lış tır. ap ta ki sı vı nın yük sek li ği aza la ca ğın dan, P = d sı vı sı. g ba ğın tı sı na gö re, ka bın ta ba nın da ki sı vı ba sın cı aza lır. I I. yar gı doğ ru dur. 6. aplara dolarken kapladığı acim nedeniyle kaptaki avayı dışarı iter. Bu durumda angi borudan çıkışı fazla ise o kaptaki miktarı fazla ve Z kaplarından dışarı çıkan ava eşit miktarda, kabından çıkan ava ise daa fazladır. Borulardan çıkmaya başladığında kaplardaki ların acimleri arasındaki ilişki, V > V = V Z Z ava Z en büyük olduğundan musluk açıldığında Z den ve kollarına doğru areket eder. kolundaki ın acmi azalacağından basıncı artar. I. yargı doğrudur. ve kollarındaki yükseklikleri artar. II. yargı doğrudur. Son durumda arttığından noktasındaki basıncı artar. III. yargı yanlıştır. Z Z ADDE, ISI VE SICAI 91
7. 9. ava akımı A 1 A 2 İlk durumda, kollardaki ların yükseklikleri > olduğundan noktasındaki basıncı, noktasındaki basıncından büyüktür. ve noktalarındaki toplam basınçlar eşit olduğundan noktasındaki basıncı, noktasındakinden büyüktür. musluğu açılırsa basınçları eşit Sıvı basınçları değişmez. I. yargı doğrudur. Bu durumda noktasındaki toplam basınç (P ) azalır, noktasındaki toplam basınç (P ) artar. II. ve III. yargılar doğrudur. e sit ala nı kü çül dük çe akış ka nın ı zı ar tar. Hı zın ar tı ğı yer de ba sınç dü şer. Akış kan lar, ba sın cın yük sek ol du ğu yer den düşük ol du ğu ye re doğ ru a re ket eder ler. P 1 = P 2 +.d sı vı g u ka rı da ki il ke le re gö re; A 1 azal dı ğın da ka lın bo ru da ki ba sınç kü çü lür, yük sek li ği aza lır. A 2 azal dı ğın da in ce bo ru da ki ba sınç kü çü lür, yük sek li ği ar tar. d azal tı lır sa yük sek li ği ar tar. 10. musluk sı P 1 P sı 2 8. musluk engel Şekil-I x 2 x 1 0 t 1 t 2 Şekil-II zaman Sı vı la rın yük sel me mik ta rı bo ru la rın ke sit ala nı na bağ lı de ğil dir..d =.d.d =.d > ol du ğun dan d < d dir. I. yar gı doğ ru dur. us luk tan içi ne gön de ril di ğin de er durum da mo le kül sa yı sı ar tar. ra fi ğe ba kıl dı ğın da de ğe ri ön ce sa bit ka lıp son ra art mış tır. Bu durum da pis ton en ge le gel miş ve bur ada dur muş tur. Bu da bi ze de ğe ri nin a cim ola ma ya ca ğı nı gös te rir. us luk tan gön de ril di ğin de ba sınç ön ce sa bit kal mış pis ton en ge le ge le ne ka dar son ra a cim sa bit ol du ğun dan ba sınç art mış tır. Buna göre, grafikteki yerine basınç yazılabilir.. d =. d d = d II. yar gı doğ ru dur. P 1 =.d P 2 =.d d < d ol du ğun dan P 1 < P 2 dir. III. yar gı doğ ru dur. 92 ADDE, ISI VE SICAI
ES 6 ÇÖZÜER AZ BASINCI dır. Buna göre, P basıncı ın molekül sayısının değişmesinden etkilenmez. 1. Pistonun kesit ala nına A diyelim. P = P = + A A P 4. üp F kuvveti ile ka dar aşağı itilirse üzerine uygulanan basıncı artar. Bu durumda avanın acmi azalır, basıncı P artar. Havanın acmi azaldığından yüksekliği azalır. Bu durumda kabın tabanındaki basıncı azalır. F ava 5. ının basıncını iki ayrı durumda yazdığımızda; 2., ve Z larının yapmış oldukları basınç, nın yapmış olduğu basınç ile açık ava basıncının toplamına eşittir. P = + 2.d P = +.d P Z = +.d dir. Buna göre, ı ı Z ı P = + 2 P = P + 2 Bu eşitliklerden; + 2 = P + 2 = P Buna göre, P > = P P P P > P = P Z 3. P = +.d P = + 2.d Z d > d Z dir. I. yargı kesinlikle doğrudur. ve larının özkütleleri için kesin sı P Z sı sı birşey söylene mez. II. yargı için kesin birşey söylenemez. sı Z sının altında olduğundan d > d Z dir. III. yargı kesinlikle doğrudur. 6. u patlatılırsa seviyesi azalır dolayısı ile noktasındaki basıncı azalır. I. yargı doğrudur. u patlatılırsa ın basıncı değişmez dolayısı ile noktasındaki basıncı değişmez. II. yargı doğrudur. ap kapalı olduğundan noktasına açık ava basıncının bir etkisi yoktur. III. yargı doğrudur. 7. İdeal denklemini yazarsak; P.V = n.r. n P =. R. V İki için P değeri eşit ise ve birim acimdeki molekül sayısı V n eşit olmalıdır. ADDE, ISI VE SICAI 93
8. Esnek a yapılan toplam basınç, 9. P t = + P = + d g İpteki gerilme kuvveti; = F kal F kal aba, kaptaki ile aynı sıcaklıkta, aynı tür dan bir miktar eklenirse, a yapılan toplam basınç artar, un acmi küçülür. Balona etkiyen kaldırma kuvveti azalacağından, teki gerilme kuvveti azalır. ap daa yüksek bir yere götürülürse, a yapılan toplam basınç azalır, un acmi artar. Balona etkiyen kaldırma kuvveti artacağından gerilme kuvveti artar. İpin uzunluğu bir miktar artırılırsa, a yapılan toplam basınç azalacağından un acmi artar. Balona etkiyen kaldırma kuvveti artacağından gerilme kuvveti artar. II. ve III. işlemler tek başına yapılmalıdır. boşluk Şekil-I de: 1 Şekil-I = 1.d dir. P Şekil-II cam borunun aşağıda ya da yukarı doğru areket ettirilmesiyle 1 yüksekliği değişmez. Şekil-II de: = P + 2.d dir. cam boru yukarı doğru areket ettirildiğinde P basıncı azalır, 2 yüksekliği artar. 2 10. azlar sabit basınç altında ısıtıldıklarından acimleri sıcaklık ile PV = nr bağıntısına göre doğru orantılıdır. Burada sıcaklık alınırken elvin () cinsinden alınmalıdır. ı için: ilk = 273 + 100 = 373 son = 273 + 300 = 573 ı için; ilk = 27 son = 81 Z ı için; ilk = 273 + ( 73) = 200 son = 273 + 327 = 600 Son sıcaklık ilk sıcaklığın 3 katı olan ve Z larının acimleri üç kat artmıştır. 11. us luk açı l p sis - tem den ge ye geldi ğin de ka b n içe risin de ki ga z n bas n c ve sı v bas n c aç k a va ba s n cı na eflit olma lı d r. Sı v dü ze yi ye gel di ğin de, ın acmi iki katına çıkar. Basınç yarıya düşer. Bu durumda basıncı.d N P ı + P sı v =. d sı v. g +. d sı v. g = 2. d sı v. g Böylece akışı durur. 12. azın basıncı, P = + A apta bulunan ın basıncı değişmediğinden, noktasına yapılan toplam basınç değişmez. P = P + P = P +.d yatay düzlem. P musluk bağıntısına göre, azaldığından basıncı azalır. Buna göre, noktasına yapılan toplam basınç azalır. 94 ADDE, ISI VE SICAI