MİDENİN NÖROENDOKRİN TÜMÖRLERİ PROF.DR.ŞUAYİB YALÇIN HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ ONKOLOJİ ENSTİTÜSÜ MEDİKAL ONKOLOJİ BÖLÜMÜ MİDE KANSERLERİ Tıbbi Onkoloji Derneği Toplantısı İstanbul, 17 Aralık 2004
Gastrik Nöroendokrin Tümörler GNET ler nadirdir İnsidansı: 1-2/1.000.000/yıl Tüm mide kanserlerinin %1 ni oluşturur Tüm GİS NET lerin %8.7 sini oluştururlar» Kulke M et al. Carcinoid tumors, N Engl J Med 1999;340:858» Fave GD et al. Gastric neuroendocrine tumors Neuroendocrinology, 2004;80(supl 1):16-9
GNET- KLİNİK SINIFLAMA KLİNİK 3 tipi vardır Tip I: %75 Aklorhidrik atrofik gastrit ile ilişkili Tip II: %5 ZES/MEN Tip-1 ile ilişkili Tip III: %20 Sporadik» Rindi G et al, Gastroenterology 1993;104:994-1006» Modlin IM et al. Surg Oncol 2003;12:153-172
HİSTOLOJİK SINIFLAMA İyi diferansiye GNET Kötü diferansiye GNET Mixed endokrin-ekzokrin tümörler» Solcia E et al. WHO: International Classification of Endocrine Tumours. New York, Springer, 2000
GNET İyi diferansiye tümörler genellikle mide korpus/fundusunda bulunan enterokromafin hücrelerden köken alır. ECL hücreler gastrinin ana proliferatif hedefidir Gastrin hem Tip 1 hem de Tip 2 karsinoid gelişiminde ana stimulustur Tip III karsinoid gelişimi ise gastrinden bağımsızdır
TİP I Karsinoid En sık görülen tipidir (%70-80) Fundus/korpus yerleşimlidir Genellikle küçük (<1-2 cm) Multiple ABG ile ilişkili 50 yaş üstü kadınlarda daha sıktır
Tip I Karsinoid Hipergastrinemi mevcuttur Gastrin enterokromaffin hücreleri uyarır ECL hiperplazisi gelişir. Hiperplaziyi displazi takip eder ABG de ECL displazisinde gastrik karsinoid riski 26 kat artmıştır (Annibale B et al, Eur J Gastroenterol Hepatol 2001;13:1449)
Tip I Karsinoid Non fonksiyone NET grubundadır Asemptomatiktir ABG ye bağlı anemi ve dispepsi vardır Gastroskopi esnasında insidental olarak saptanır. Bazen makroskopik lezyon olmayabilir
Tip 1 Karsinoid Benign veya düşük dereceli tümörlerdir Mitoz yok veya düşüktür Ki67 indexi düşüktür < 30 X 10 büyük büyütme Vasküler invazyon nadirdir Yüzeyel lezyonlardır Derin duvar tutrulum %0-10 Metastaz nadirdir (%5 in altında) Genellikle lenf nodu metastazı vardır Uzak metastaz %2 nin altındadır» Rindi et al. Gastroenterology 1999;116:168
Tip 1 Karsinoid TEDAVİ Endoskopik mukozal rezeksiyon» Ichikawa J et al. Endoscopy 2003; 35: 203 Antrektomi» Hirschowitz BI et al, Gastrenterology 1992; 102: 1409 Total/subtotal gastrektomi» Modlin IM et al, Surg Oncol 2003; 12: 153 Medikal tedavi Oktreotid İnterferon» Ferraro et al J Clin Endocrinol Metab 1996; 81:677» Kouraklis G et al. Scand J Gastroenterol 2002;37:246» Granberg D et al. Gut 1998; 43:223
Tip II Karsinoid GNET nin %5-6 sını oluşturur ZES-MEN1 e bağlı hipergastrinemi ile ilişkilidir ZES-MEN1 de Tip II gastrik karsinoid gelişme riski %29-34 tür (Lehy T et al, Gut 1992;33:1275). Sporadik ZES da görülme sıklığı %0-1 dir. Kronik hipergastrinemi tek başına karsinoid gelişmesi için yeterli değildir» Peghini PL et al. Gastroenterology 2002;123:68
Tip II Karsinoid Genellikle küçük (<1-2 cm) Sıklıkla multiple Metastatik potansiyel daha yüksek %10-30» Rindi G et al, World J Surg 1996;20:168 Mide antrumunda yerleşir» Bordi C et al, J Clin Endocrinol Metab 2001;86:2236
TANI Gastroskopi Tip II Karsinoid Plazma gastrin, kromogranin A İdrar N-metilimidazolasetik asit Duyarlılık: %71-100, Özgüllük: %17-74» Bashir S et al. Aliment Pharmacol Ther 2002;16:1367 Somatostatin reseptör sintigrafisi Duyarlılık: %76, Özgüllük: %95» Gibril F et al J Nucl Med 2000;41:1646
Tip II Karsinoid TEDAVİ MEN-1 e yönelik tedavi Endoskopik rezeksiyon Oktreotid» Tomasetti P et al N Engl J Med 2000;343:551
Tip III Karsinoid Sporadik karsinoid GNET in %14-25 ini oluşturur Spesifik gastrik patoloji-atrofi yok Hipergastrinemi yok Genellikle tek lezyon Lezyon genellikle 2 cm den büyük Korpus fundus yerleşimlidir 50 yaş üstü erkeklerde daha sıktır Histolojik olarak iyi/kötü diferansiye olabilirler
Agresif seyirlidir Lenfovasküler invazyon Mide duvar tutulumu sıktır Metastaz sıktır İyi diferansiye %50-70 Kötü diferansiye %100 Prognoz kötüdür Tip III Karsinoid İyi diferansiye 28 ayda mortalite %25-30 Kötü diferansiye 7 ayda mortalite %75-87» Rindi G et al, World J Surg 1996;20:168» Rindi et al. Gastroenterology 1999;116:168
Tip III Karsinoid Tedavi Agresif cerrahi Medikal tedavi Biyolojik tedavi Kemoterapi