BARTIN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DERGİSİ BARTIN UNIVERSITY JOURNAL OF FACULTY OF EDUCATION

-AYRIBASI M( ebas kı )/SPECI ALEDI TI ONYr d. Doç. Dr. Ay ş eder y ai ŞI K Sunul a rya r dı mı y l aöğr enc l er nya r a t ı c ı Düş ünmebec er l er n Gel ş t r me Dev el opmentst udent s Cr ea t v eth nk ngsk l l sus ngpr es ent a t ons

BARTIN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DERGİSİ BARTIN UNIVERSITY JOURNAL OF FACULTY OF EDUCATION Clt/Volume: 1, Sayı/Issue: 1, Kış/Wnter 2012 ISSN: 1308-7177

Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY

Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY

Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY İÇİNDEKİLER / CONTENTS Ramazan KAPLAN Başlarken Gettng Started 1 Frdevs GÜNEŞ Sunuş Preface 2 Frdevs GÜNEŞ Eğtmde Zhnsel Bağımsızlık Mental Independence In Educaton 3-21 Çetn SEMERCİ Nurye SEMERCİ Ayşe ELİÜŞÜK Seçl Eda KARTAL Öğretmenlk Mesleğnn Gündemne İlşkn Öğretmen Görüşler (Bartın İl Örneğ) Teachers' Vews on Teachng Professon Agenda (Bartn Provnce Case) 22-40 Sedat BALYEMEZ TDK İmlâ/Yazım Kılavuzlarının Kısaltmalar Bölümler Üzerne Br Değerlendrme An Assessment On Abbrevıatıons In Spellıng Book Publıshed By TDK 41-57 Tuğba YANPAR YELKEN Kerm ÜNAL Mesut ÖZONUR Hall KAMIŞLI The Problems Of The Internatonal Students: Comparson Of Turkey And Belgum Uluslararası Öğrenclern Problemler: Türkye ve Belçka Karşılaştırması 58-76 Murat GENÇ Öğretmenlern Çoklu Zekâ Alanları İle Problem Çözme Becerler Arasındak İlşknn İncelenmes Investgatng Of The Relaton Between The Teachers Multple Intellgences And Problem Solvng Sklls 77-88 Ayşe Derya IŞIK Sunular Yardımıyla Öğrenclern Yaratıcı Düşünme Becerlern Gelştrme Development Students Creatve Thnkng Sklls Usng Presentatons 89-96 Gökhan BAŞ An Analyss of Pupl Control Ideology of Prmary Teachers From Dfferent Varables Sınıf Öğretmenlernn Öğrenc Kontrol İdeolojlernn Farklı Değşkenler Açısından Analz Fatma ÜNAL Ortaokul 8. Sınıf Vatandaşlık ve Demokras Eğtm Öğretm Programı ve Ders Ktaplarında İnsan Hakları Üzerne Br Çözümleme An Analyss On Human Rghts In Ctzenshp And Democracy Currculum And Textbooks Of 8th Elementary Educaton Al Günay BALIM Suat TÜRKOĞUZ Gülz AYDIN Ertuğ EVREKLİ Actvty Plans Based On 7E Model Of Constructvst Approach On The Subjects Of Matter And Heat In Scence And Technology Course Fen ve Teknoloj Dersnn Madde ve Isı Konularında Yapılandırmacı Yaklaşımın 7E Modelne Dayalı Etknlk Planları Abdülkadr ÇEKİN Dn Kültürü ve Ahlak Blgs Ders Ktaplarında Tasavvuf Öğretm Islamc Mystcsm Teachng In The Textbook Of Relgon Culture And Ethcs 97-109 110-127 128-139 140-151

Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY İÇİNDEKİLER / CONTENTS Suat POLAT - Mustafa ERCENGİZ- Hayat TETİK Öğretmenlern Meslek Tükenmşlklernn Farklı Değşkenler Açısından İncelenmes The Investgaton In Terms Of Dfferent Varables Of Occupatonal Exhauston Of Teachers' Mustafa FİDAN İsmal Mustafa SAK İlköğretm Öğretmenlernn Tamamlayıcı Ölçme Değerlendrme Teknkler Hakkında Görüşler Prmary School Teachers Opnons About Complemental Measurement And Assessment Technque 152-173 174-189 Vel BATDI Çetn SEMERCİ Derslerde İstasyon Teknğ Uygulamasının Yansıtıcı Sorgulaması Reflectve Inqury Of The Staton Teachng Method In Lessons 190-203 Cengz ÖZMEN Harun ER Sanal Ortamda Vatandaşlık Ctzenshp In A Vrtual Envronment 204-216 Hasan Basr KANSIZOĞLU Konuşma Dl ve Yazı Dl Etkleşm The Interacton of Spoken and Wrtten Language 217-235 Çğdem ALDAN KARADEMİR Sınıf Öğretmenlernn Fen ve Teknoloj Okuryazarlığına İlşkn Görüşler Prmary School Teachers Opnons Related to Scence and Technology Lteracy 236-251 Necat HIRÇA Murat GENÇ Fen Eğtmnde Materyal Tasarımı çn Medya ve Teknoloj Usng the Bass of the Meda for Materal Desgn n Scence Teachng 252-260

Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, s. 89-96, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, p.89-96, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY Sunular Yardımıyla Öğrenclern Yaratıcı Düşünme Becerlern Gelştrme Yrd. Doç. Dr. Ayşe Derya IŞIK Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes aysederya@bartn.edu.tr Özet: Teknolojk gelşmeler sayesnde elde edlen verler hayatımızda brçok değşklğn oluşmasına neden olmaktadır. 1920 l yıllarda eğtm ortamlarına gren blgsayarların kullanım amaçlarında da değşklkler meydana gelmştr. Başlangıçta öğrenclern davranışlarında değşklk meydana getrmek çn kullanılan blgsayarlar, günümüzde onların zhnsel yeteneklern gelştrmek çn kullanılmaya başlamıştır. Yaratıcı düşünme becers de günümüz eğtm ortamlarında öğrenclerde gelştrlmes gereken becerlerden brdr. Bu çalışmada öğrenclern yaratıcı düşünme becerlern gelştrmek çn sunuların kullanılmasında hang etmenlere dkkat edlmes gerektğ tartışılmıştır. Öğrenclern yaratıcı düşünme becerlern gelştrmek çn hazırlanan sunular yardımıyla öğrenclern dkkat konuya çeklmel, ön blgler hatırlatılmalı, onlara blgy sunmak yerne onların blgye ulaşması desteklenmel, htyaç duyduklarında ek blgye ulaşmaları sağlamalı, resm, vdeo gb hpermedya öğelernden yararlanılmalı, brbrler le lşkl verlern sunumlarında grafk ya da SmartArt grafklernden yararlanılmalı, hpermedya ve köprüler sayesnde etkleşm sağlanarak breysel htyaçlara cevap verlmel, öğrenclere alternatfler üreteblecekler, şbrlğ çnde çalışablecekler, bol uyaranla karışılablecekler, en önemls hpermedya öğelern kullanarak sunular hazırlayablecekler ortamlar sağlanmalıdır. Anahtar Sözcükler: Yaratıcı Düşünme Becerler, Blgsayar Destekl Eğtm, Yaratıcı Düşünme Becerlern Gelştrme, Sunuların Kullanımı, Sunu Hazırlama. Development Students Creatve Thnkng Sklls Usng Presentatons Abstract: Wth advances n technology the data obtaned s led to many changes n our lves. Changes are occurred n the purposes of use of computers n educatonal settngs snce 1920s. Intally computers used to brng about a change n behavors of the students; today they use to mprove ther mental abltes. Creatve thnkng sklls are one of the sklls whch need to be developed at students n today's educatonal envronments. In ths study, whch factors should be consdered n the use of the presentatons to develop students' creatve thnkng sklls were dscussed. It should be attracted students' attenton to the subject, remnded prelmnary nformaton, supported to ther reach nstead of resentng nformaton to them, provded access to addtonal nformaton when they need, used elements of hypermeda such as mages and vdeo, used graphcs or SmartArt graphcs to presentatons of the data assocated wth each other, satsfed them to ndvdual needs by provdng nteracton wth hypermeda and brdges, provded envronments to students where n produce alternatves, work n partnershp, encounter plenty stmulus, above all, prepare presentatons usng hypermeda elements to develop students' creatve thnkng sklls wth the help of the presentatons are prepared. Keywords: Creatve Thnkng Sklls, Computer Asssted Instructon, Creatve Thnkng Sklls Development, Use of Presentatons, Presentaton Preparaton.

90 Ayşe Derya IŞIK 1. GİRİŞ Günümüzde teknolojnn gelşmesyle brçok alanda yen verler elde edlmeye başlanmıştır. 1970 l yıllardan tbaren gelştrlen poston emsyon tomograf (PET) ve fonksyonel manyetk rezonans (fmri) gb araçlar sayesnde beyn çersndekler görsel olarak görmek mümkün olmuştur (Jensen, 2008, 3). Bu araçlar sayesnde nöroblmcler zhnsel şlevler gerçekleştren canlı nsanların beyn aktvtelern görsel olarak canlandırma mkânına kavuşmuştur (Andreasen, 2011, 80). Breylern zhnsel süreçlerne lşkn elde edlen bu verler, breyn öğrenmes le lgl anlayışları değştrmştr. Breyn çnde yaşadığı toplumda davranış bçmler edndğ süreçler toplamıdır (Varış, 1998, 3) olarak açıklanan eğtm, değşen blgler ışığında öğrencnn ön blgleryle yen blgler lşklendrerek zhnsel yapısını düzenleme ve gelştrme (Güneş, 2007, 10) olarak açıklanmaya başlamıştır. Breyn olgunlaşma düzeyne göre, yaşantılar aracılığıyla ortaya çıkan br davranış değşklğ (Bnbaşıoğlu, 1983, 28) olarak açıklanan öğrenme kavramı se öğrencnn ön blgleryle yen blgler lşklendrerek ve bütünleştrerek, yen anlamlar oluşturduğu aktf br süreç (Güneş, 2007, 22) olarak açıklanmaya başlamıştır. Değşen anlayışlar, öğrenme ortamlarının da değşmesne sebep olmuştur. Öğrenclern zhnsel becerlern gelştreblecekler, gelşen becerlern kullanablecekler fzksel ve pskolojk ortamların yaratılması brncl öncelk olarak görülmüştür. Buna paralel olarak öğrenme ortamlarında kullanılan araç, gereç ve materyallerde bu anlayışa göre yenlenmştr. 1920 lerde Pressey n ve daha sonra Sknner n gelştrdkler öğretme makneler le eğtm ortamlarına gren blgsayarlar (Karaduman, 2008, 12) se günümüze kadar farklı eğtm anlayışlarının etkledğ çerklern öğrenme ortamlarına alınmasına fırsat sağlamıştır. Rowe (2007, 162) blgsayar destekl eğtmn, kontrol etme, hız denetm ve sınav öncesnde beyne tıka basa blg doldurulması külfetnden kurtulmak gb pek çok avantajı bulunduğunu, öğrencler test sırasında ble blglern yenleyebleceğn ve hataları le lgl açıklamalara erşebleceğn ve bu yaklaşımın blg brkmn arttırdığını belrtmektedr. Blgsayar destekl öğrenme materyaln oluşturmanın en çok kullanılan yollarından brs sunu hazırlama programlarıdır. 2. YÖNTEM Bu çalışma, tarama modelnde yapılmıştır. Tarama modeller geçmşte ya da hâlen var olan br durumu var olduğu şeklyle betmlemey amaçlayan araştırma yaklaşımlarıdır (Karasar, 2004, 77). Çalışma sonunda betmsel analzden elde edlen verler, önce mantıklı ve anlaşılır bçmde betmlenmş, yorumlanmış, neden-sonuç lşkler rdelenmş ve brtakım sonuçlara ulaşılmıştır (Yıldırım ve Şmşek, 2004, 171). Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, s. 89-96, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, p. 89-96, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY

Sunular Yardımıyla Öğrenclern Yaratıcı Düşünme Becerlern Gelştrme 91 3. BULGULAR VE YORUMLAR Bu bölümde sunular ve sunu hazırlama programlarının eğtmdek yer ve yaratıcı düşünme becerler le lgl araştırmalardan elde edlen verler yorumlanmıştır. 3.1. Sunular ve Sunu Hazırlama Programları Sunu hazırlama programlarının sınıf çnde kullanılablmes çn br blgsayar ve br projeksyon maknesne htyaç vardır. Blgsayar sstemlernn eğtm ortamlarına grmeye başladığı lk yıllarda bu k araca sahp olablmenn madd açıdan külfetl olması blgsayar destekl eğtmn önüne geçen en öneml etkenlerden br olarak gösterlmekteyd (İşman, 2001, 32). Geçen zaman çersnde bu araçların malyetnde öneml mktarda azalmalar olmuştur. Buna bağlı olarak ta eğtm-öğretm ortamlarının büyük kısmına blgsayar ve projeksyon maknes grmş, sunu programları öğrenme ortamlarında daha sık kullanılmaya başlanmıştır. Sunu hazırlama programları, çersnde barındırdığı elemanlar sayesnde sınıf çersnde etkl br araç olarak kullanılmaktadır. Bu elemanların kullanımı le ders çerğ farklı şekllerde öğrenenlere ulaştırılablr. 1. Metnler: Br olay ya da olguyu açıklamak çn kullanılır. 2. Resmler: Olay ve olguların açıklanmasını görsel yolla yapmak çn kullanır. 3. Grafkler: Sayısal ya da sözel verlern sunulması, aralarındak lşklern gösterlmes çn kullanır. 4. Vdeolar: Oluşu açıklamak çn kullanılır. 5. Sesler: Dkkat çekmek, anlatılana gerçeklk katmak ve ştsel materyallern hazırlanmasında kullanır. 6. Anmasyonlar: Dkkat çekmek, oluşu canlandırmak çn kullanılır. 7. Köprüler: Metnler çnde ek açıklamaya htyaç duyan breylern htyaçlarını karşılamak çn kullanılan hpermetnlern oluşturulması ve öğrenc-çerk etkleşmn sağlamak çn kullanılır. İçerğn öğrenenlere ulaştırılması bu unsurların tek başına kullanılmasıyla sağlanableceğ gb brkaçının br arada kullanılmasıyla da mümkün olablmektedr. Power pont sunumlarının geleneksel öğretme göre öğrenclern erş düzeyne daha fazla katkı yaptığı (Akdağ ve Tok, 2008), tepegözle yapılan sunumlara göre daha etkl olduğu ve konu le lgl hpermedya öğeler le zengnleştrlmş sunumların kalıcılığı sağlamada daha etkl olduğu (Bartsch ve Cobern, 2003) yapılan çalışmalarla belrlenmştr. Fakat çok fazla blgnn hızlı br bçmde verlmesnn amaçlandığı sınıflarda power pont sunuları hâlâ öğretmen merkezl br eğtmn verlmesnde kullanılmaktadır (Ellott ve Gordon, 2006, 34). Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, s. 89-96, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, p. 89-96, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY

92 Ayşe Derya IŞIK 3.2. Yaratıcılığın Doğası Rhodes (1961, 305) yaratıcılığın tanımını süreç, ürün, kş ve çevre koşulları sınıflandırması le yapmıştır. Işık (2010, 8) se tüm bu alanları kapsayacak şeklde yaratıcılığı oluşturulan veya karşılaşılan br problemn, rahatsızlığın gderlmes çn brbrnden farklı yolları çeren çözüm yollarının, farklı bakış açısına sahp, dğer nsanların göremedğn göreblme yeteneğ olan nsanlar tarafından denenerek yen, orjnal ürünlern oluşturulması ve bu ürünlern toplumlara kabul ettrlerek probleme çözüm yaratılması olarak tanımlamıştır. Yaratıcı düşünceler ortaya çıkartablmek çn öncelkle kşde br problem ya da br zhnsel rahatsızlığın oluşturulması gerekmektedr. Bunun çözümünde kullanılan yollar ya da ulaşılan sonuç yen, orjnal se yaratıcı ürün meydana gelmektedr. Ürünün oluşması çn gerekl evrelern her brnde brey blgye htyaç duymaktadır. Hpotezler oluşturmak ya da bunların doğruluğu ya da yanlışlığı hakkında karar vereblmek çn eldek blgler kullanılarak br sonuca varılablr. Yaratıcı düşünceler belrl aşamaların ardından ortaya çıkmaktadır. Wallas (1926, 10) dört bölümden oluşan bu aşamaları, problemn oluştuğu ve tanımlandığı hazırlık aşaması, çözümü yollarının oluşturulması çn gerekl blglern toplandığı kuluçka aşaması, çözüm yollarının tanımlandığı aydınlanma aşaması ve elde edlen düşüncelern denenp doğruluğunun belrlendğ doğrulama aşaması olarak tanımlamıştır. 1739 sayılı Mllî Eğtm Temel Kanunu nda (MEB, 1973) belrtldğ gb Türk Mllî Eğtmnn genel amaçları arasında öğrencler yaratıcı breyler olarak yetştrmek bulunmaktadır. Fakat okullarımızda öğrenclern yaratıcı düşünme becerlernn gelştrlmesnn önünde pek çok etken olduğu belrtlmektedr. Atkıncı (2001), okulda geçrlen yılların öğrenclern yaratıcı düşünme becerler üzerndek etklern belrlemek çn yaptığı çalışmada brnc sınıf öğrenclernn beşnc sınıf öğrenclerne göre daha fazla yaratıcı düşünme becerlerne sahp olduğunu belrlemştr. Bu bulgular sonucunda yaratıcılığın düşüş gösterdğ yıllarda programın, çerk yönünden oldukça ağırlaştığı ve kapsamlı olduğu, bu durumun öğrencler ezbere yönelttğ ve yaratıcı düşünme etknlklerne vakt ayırmamalarına neden olduğu yorumu yapılmıştır. Taş (2002, 2 3) eleştrel düşünceye gereken önemn verlmedğ, sunuş yoluyla öğretmn, buluş yoluyla öğretme göre ağır basmasının, hedef ve yöntemlern güncellenmemes, öğretmenlern üretclğe teşvk edlmemes ve motvasyon eksklğ ve ekonomk sıkıntının bulunması gb sebeplerle Türk eğtm sstemnn yaratıcı breyler yetştrmede yetersz kaldığını belrtmektedr. Rıza (2006a, 160 165) se, yaratıcılık eğtm verlmedğnden, yaratıcılığa yeterl zamanın ayrılmaması, hedeflerle lgl sorunların bulunması, çok yüklü ve ağır programların uygulanması, öğretmen merkezl eğtme dayalı öğretm yöntemlernn kullanılması, araç-gereç yeterszlğ, eğtm ve öğretmde demokratk ortamın bulunmaması, tek yönlü değerlendrmenn yapılması, öğretmenlern despot Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, s. 89-96, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, p. 89-96, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY

Sunular Yardımıyla Öğrenclern Yaratıcı Düşünme Becerlern Gelştrme 93 davranışlarının varlığı ve motvasyonlarını kaybetmş öğrenclern yetştrlmes etkenlernn, yaratıcı breyler yetştrlmes önünde en öneml engeller olduğunu vurgulamaktadır. 4. TARTIŞMA VE ÖNERİLER Bu bölümde sunular yardımıyla yaratıcı düşünceler gelştrmek çn sunuların sahp olması gereken özellkler tartışılarak önerler getrlmştr. 4.1. Sunularla Yaratıcı Düşüncey Gelştrme Rowe (2007, 156) okulların en öneml görevnn, öğrenclere bu kompleks dünyada problemler yaratıcı br şeklde çözeblme becersn öğretmek olduğunu vurgulamaktadır. Brçok yönden bakıldığında yaratıcı breylern yetştrlmes zorunlu olmaktadır. Bu bakımdan eğtm sstem çne, yaratıcılığı gelştrmeye yönelk kullanılablecek teknkler (Nckerson, 1999, 392-430; Sternberg ve Wllams, 1996; Rıza, 2004, 87,88; Rıza, 2006a, 157 166; Rıza, 2006b, 149 152) entegre edlmeldr. Böylece yaratıcı düşünme becerlerne sahp breyler yetştrmek mümkün olablecektr. Ellott ve Gordon (2006, 36-38) sınıf çnde power pontle hazırlanmış sunularda blg aktarımı yapılması yerne, çeştl resmler ve blgsayar ortamına aktarılmış belgeler kullanarak öğrenclern dkkatn çekp, onlara slayt le lgl sorular sorarak analz ve sentez gb zhnsel becerlern kullandırarak çıkarımlarda bulunmalarını ve bu çıkarımlarını dğer öğrenclerle tartışarak öğrenlmes gereken blgye ulaşmalarını sağlamak çn kullanılması gerektğn savunmaktadır. Power pont n bu şeklde kullanılmasıyla öğrenclerde eleştrel düşünme becerlern kazandıracağı, aktf öğrenmenn sağlanacağı ve kavramların dernlemesne öğrenlmesnn sağlanacağını öne sürmektedrler. Bu bakımdan sunular yardımıyla öğrenclern yaratıcı düşünme becerlern gelştrmek çn sunu hazırlama aşamasında bazı nce noktalara dkkat edlmeldr. Sunular, açıklanan konuya dkkat çekmek çn kullanılmalıdır. Öğrenclern dkkatn çekmek, merakını uyandırmak, onları konu le lgl düşünmeye teşvk edecektr. Konuya dkkat çekmek çn öğrenclere ders önces br resm, karkatür gösterlebleceğ gb br vdeoda zlettrleblr. Sunularda öğrenclern ön blglern açığa çıkartacak sorular, vdeolar, ses kayıtları, grafkler, SmartArt grafkler, resmler, açıklamalar bulunmalıdır. Blg brkmn olması ve bunların ortaya çıkartılması, konunun nedenlernn ortaya çıkartılmasını, sonuçların tahmn edlmesn, nedenler ve sonuçlar arasında bağlantı kurulmasını sağlayacaktır. Sınıf ç etknlklerde kullanılacak tüm blgler slayt üzerne bulunmamalıdır. Tüm blglern öğrenclere sunması onları düşünmeden, sorgulamadan sadece verlen blgler zhnlerne almaya yan ezberlemeye tecektr. Bunun yerne sorular yardımıyla onların analz ve Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, s. 89-96, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, p. 89-96, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY

94 Ayşe Derya IŞIK sentez gb zhnsel becerlern kullanarak neden sonuç lşks kurmaları ve yen blgler ortaya çıkarması sağlanmalıdır. Sunularda konu le lgl resmler ve vdeolar mutlaka kullanılmalıdır. Farklı öğrencler çn kullanılan resmlern anlamı da brbrnden farklı olacak, bunların sınıf çnde paylaşılması farklı bakış açılarının ortaya çıkmasını ve öğrenclern brbrlernn bakış açılarından yararlanmalarını sağlayacaktır. Ayrıca öğrencler nesneler arasındak bağlantıları kurablmek çn hayal güçlern kullanacaklardır. Bunun yanında kullanılan vdeolar sayesnde gdemedkler yerler ve kşler göreblecekler, br şn nasıl yapıldığını zleyeblecek, tehlke yaratablecek olayların nasıl gerçekleştğn güven çnde görebleceklerdr. Brbrler le lşkl sayısal verlern sunumu çn grafkler, sözel verlern sunumu çn SmartArt grafkler kullanılmalıdır. Böylece öğrencler verlere ulaşmak çn analz sentez gb üst düzey zhnsel şlemler yapacaklardır. Sayısal verlern grafkle gösterlmes sayesnde öğrencler verler arasındak lşkler daha rahat görecek ve yorum yapableceklerdr. Breysel farklılıklar desteklenmeldr. Ek blgye htyaç duyan öğrencler çn köprüler yardımıyla hpermetnler kullanılmalıdır. Böylece blg eksğ olan öğrencler ya da konu le lgl daha ayrıntılı blglere ulaşmak steyen öğrenclern htyaçları karşılanablecek dğer öğrencler se htyaç duymadıkları fazla blgyle karşılaşmak zorunda kalmayacaktır. Köprüler sunulara etkleşm katmak çn de kullanılmalıdır. Bu etkleşm sayesnde öğrencnn aktf olarak eğtm ortamında bulunması, öğreneceklerne karar vermes, değerlendrme yapılması ve yanlış öğrenmelern hızlı br bçmde gderlmes sağlanablmektedr. Bunun yanında öğrenmelernn kend ellernde olduğunu hsseden öğrencler daha fazla motve olablecektr. Sunuların planlanma aşamasında öğrenclere alternatfler üreteblecekler ortamların tasarlanması gerekmektedr. Yaratıcılığın gelştrlmesnn ön öneml yöntemlernden brsde alternatfler üretmektr. Öğrenclerden tek cevap yerne olabldğnce çok cevap vereblecekler yan alternatfler üretebleceğ ortamlar hazırlamak ve bu konuda onları desteklemek onların yaratıcılıklarını gelştrecektr. Sunular şbrlğn destekleyecek bçmde hazırlanmalıdır. Brçok öğrenc arkadaşlarının kullandıkları yöntemler, stratejler ve düşünme bçmlern örnek alarak kend yaratıcılık güçlern gelştreblmektedr. Bu durum se yalnızca başka nsanlarla lşk kurablmek onların çalışma yöntemlern gözlemlemey gerektrmektedr. Bu se en güzel şbrlkl çalışma ortamlarında oluşmaktadır. Bu bakımdan hazırlanan sunularda öğrenclern şbrlğ çnde çalışableceğ yönlendrmelern yapılması yaratıcı düşüncelern grup çnde oluşturulmasına fırsat sağlayacaktır. Sunuların hazırlanması sırasında uyaran zengnlğ yaratılmalıdır. Uyaranların yaratıcı düşüncenn oluşmasında ve aydınlanma aşamasında çözümlern gün ışığına çıkmasında öneml Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, s. 89-96, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, p. 89-96, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY

Sunular Yardımıyla Öğrenclern Yaratıcı Düşünme Becerlern Gelştrme 95 roller vardır. Brçok unsurun brlkte kullanımına olanak sağlanması, renk, resm, vdeo gb uyaranları barındırması açısından bakıldığında power pont sunularında kullanılan uyaranlar yaratıcı düşüncenn ortaya çıkmasına fırsat sağlayacaktır. Öğrenclern sunu hazırlamaları teşvk edlmeldr. Öğrenclern, elde ettkler blgler analz etmes, blgler arasındak lşkler kurması bu lşkler hpermedya elemanlarını kullanarak açıklamalarının sağlanması, yaratıcı düşünceler üreteblmelerne fırsat sağlayacaktır. Koçoğlu (2003), öğrenclern hperortam tasarımcısı olarak katıldığı öğrenme çevresnn, yaratıcı düşünmeye etksn araştırmak amacıyla yaptığı çalışma sonunda konu le lgl web stes hazırlayan öğrenclern yaratıcı düşünme sontest puanların anlamlı bçmde yüksek olduğunu belrlemştr. 5. SONUÇ Yaratıcılığın toplumların lerlemes, öncü konuma geçmes ve yok olmaması çn ne kadar öneml olduğu düşünüldüğünde, yaratıcı düşünme becerlerne sahp breylern yetştrlmesnn önem de anlaşılmaktadır. Bu çalışmada öğrenclern yaratıcı düşünme becerlern gelştrmek çn sunuların kullanılmasında hang etmenlere dkkat edlmes gerektğ tartışılmıştır. Öğrenclern dkkatn konuya çekmek, ön blglern hatırlatmak, blgy sunmak yerne blgye ulaşması çn onları desteklemek, htyaç duyduklarında ek blgye ulaşmalarını sağlamak, resm, vdeo gb hpermedya öğelernden yararlanmak, brbrler le lşkl verlern sunumlarında grafk ya da SmartArt grafklernden yararlanmak, hpermedya ve köprüler sayesnde etkleşm katıp breysel htyaçlara cevap vermek, öğrenclere alternatfler üreteblecekler, şbrlğ çnde çalışablecekler, bol uyaranla karışılablecekler ortamları, en önemls hpermedya öğelern kullanarak sunular hazırlayablecekler ortamları sağlamak önerlen etmenler çnde bulunmaktadır. Öğretmenlern bu önerler dkkate alarak sunular hazırlamaları, öğrenclern yaratıcı düşünme becerlern gelştrmelerne yardımcı olacaktır. Kaynaklar Akdağ, M. ve Tok, H. (2008). Geleneksel Öğretm le PowerPont Sunum Destekl Öğretmn Öğrenc Erşsne Etks. Eğtm ve Blm, 33 (147), 26-34. Andreasen, N. C. (2011). Yaratıcı Beyn Dehanın Nöroblm. (4. Bs). (Çev. Kıvanç Güney). Ankara: Arkadaş Yayınev. Atkıncı, H. (2001). İlköğretm Brnc Kademe Eğtm Programlarının Yaratıcı Düşünmenn Gelşmesne Etkler. Yayımlanmamış Yüksek Lsans Tez. Çanakkale Onsekz Mart Ünverstes, Sosyal Blmler Ensttüsü Bartsch ve Cobern (2003). Effectveness of PowerPont Presentatons n Lectures. Computers & Educaton, 41, 77-86. Bnbaşıoğlu, C. (1983). Genel Öğretm Blgs. (3. Bs), Ankara: Bnbaşıoğlu Yayınev. Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, s. 89-96, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, p. 89-96, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY

96 Ayşe Derya IŞIK Ellott, S. ve Gordon, M. (2006). Usng Power Pont to Promote Constructvst Learnng. Educatonal Technology, 46 (4), [34-38]. Güneş, F. (2007). Yapılandırıcı Yaklaşımla Sınıf Yönetm. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Işık, A. D. (2010). Blşm Teknolojler Ders İçn Oluşturmacı Yaklaşım Doğrultusunda Hazırlanan Öğrenme Paketnn Etkler. Yayımlanmamış Doktora Tez. Dokuz Eylül Ünverstes Eğtm Blmler Ensttüsü. İşman, A. (2001). Blgsayar ve Eğtm. Sakarya Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs, 2, [1-34]. Jensen, E. (2008). Bran-Based Learnng The New Paradgm of Teachng. (2. Bs). USA: Corvn Press. Karaduman, B (2008). İlköğretm 6. Sınıf Fen e Teknoloj Ders Maddenn Taneckl Yapısı Üntesnn Öğretmnde, Blgsayar Destekl ve Blgsayar Temell Öğretm Yöntemlernn, Akademk Başarıya ve Kalıcılığa Etks. Yayımlanmamış Yüksek Lsans Tez. Çukurova Ünverstes, Sosyal Blmler Ensttüsü. Karasar, N. (2004). Blmsel Araştırma Yöntem. (13. bs.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Koçoğlu, Ç. (2003). Öğrenclern Hperortam Tasarımcısı Olarak Katıldığı Öğrenme Çevresnn Yaratıcı Düşünmeye Etks. Yayımlanmamış Yüksek Lsans Tez. Çukurova Ünverstes, Eğtm Blmler Ensttüsü. MEB. (1973). 1739 Sayılı Mllî Eğtm Temel Kanunu. <http://mevzuat.meb.gov.tr/html/88.html>. (Son Erşm: 20.12.2012). Nckerson, R. S. (1999). Enhancng Creatvty. Robert j. Sternberg (Ed.), Hanbook of Creatvty çnde (s. 392-430). UK: Cambrdge Unversty Press. Rhodes, M. (1961). An Analyss of Creatvty. The Ph Delta Kappan. 42 (7), 305-310. Rıza, E., T (2004). Yaratıcılığı Gelştrme Teknkler. (3. bs.). İzmr: Brleşk Matbaa. Rıza, E., T (2006a). Okullarımız Yaratıcılığı Gelştrmede Neden Başarısız Oluyor?. Avrupa Brlğ Bütünleşme Sürecnde İlköğretm Eğtm Sempozyumu. (15 Nsan 2006). İzmr: Takev Özel İlköğretm Okulu. Rıza, E., T (2006b). Yaratıcılık Eğtm. Avrupa Brlğ Bütünleşme Sürecnde İlköğretm Eğtm Sempozyumu. (15 Nsan 2006). İzmr: Takev Özel İlköğretm Okulu. Rowe, A. J. (2007). Yaratıcı Zeka. (Çev: Şule Gülmen). İstanbul: Prestj Yayınları. Sternberg, R. J. ve Wllams, W, M. (1996). How to Develop Student Creatvty. USA: Assocaton for Supervson and Currculum Development. Taş, N (2002). Türkye de Yabancı Dl Öğretmnde Yaratıcılık. <http://www.nglsh.com/ned5.htm>. (Son Erşm: 10.12.2012). Varış, F. (1998). Temel Kavramlar ve Program Gelştrmeye Sstematk Yaklaşım. Ayhan HAKAN (Ed.). Eğtm Blmlernde Yenlkler çnde (s. 1-19). Eskşehr: Anadolu Ünverstes. Wallas, G. (1926). The Art of Thought. New York: Hrcourt, Brace&World Press. Yıldırım, A. ve Şmşek, H. (2004). Sosyal Blmlerde Ntel Araştırma Yöntemler. (4. Bs.). Ankara: Seçkn Yayıncılık. Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt 1, Sayı 1, s. 89-96, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE Bartın Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume 1, Issue 1, p. 89-96, Wnter 2012, BARTIN-TURKEY