TİMDER Tesisat İnşaat Malzemecileri Derneği Eğitim Yayınları TİMDER AKADEMİ 2005-2006 DERS NOTLARI

TİMDER Tesisat İnşaat Malzemecileri Derneği Eğitim Yayınları TİMDER AKADEMİ 2005-2006 DERS NOTLARI TİMDER Yön.Kur.Bşk.Yrd ve Eğitim Komite Başkanı Ali Yalçın TUNG TİMDER AKADEMİ Eğitmenleri Yrd.Doç.Dr. Hayri BARAÇLI End. Yük.Müh. Umut.H. İNAN Eğitim Sponsorları (Alfabetik Sırayla) ECZACIBAŞI YAPI GRUBU KALE GRUBU

Timder (Tesisat İnşaat Malzemecileri Derneği tarafından yürütülen eğitim faaliyetleri çerçevesinde 2005 Kasım - 2006 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirilen TİMDER AKADEMİ eğitimlerine kaynak teşkil eden sunumlardan derlenerek hazırlanan TİMDER AKADEMİ DERS NOTLARI 2006 Eylül ayında tamamlanmış ve yayını TİMDER tarafından gerçekleştirlmiştir. TİMDER Tesisat İnşaat Malzemecileri Derneği Adres : Ortaklar cad. N:14 K:3 D:5 Mecidiyeköy - İSTANBUL Telefon : 0 212 274 28 42-43 Faks: 0 212 217 90 48 Web : http://www.timder.org.tr e-mail : info@timder.org.tr Grafik Tasarım ve Uygulama : Güray Ergün (guray@timder.org.tr) Basım Yeri ve Tarihi : Uniform Basım San.ve Tur.Ltd. Şti. - Ekim 2006

TİMDER AKADEMİ 1. Dönem in Ardından TİMDER için önemli bir etkinlik başarıyla tamamlandı. 27 Haziran 2006 tarihinde, TİMDER Akademi nin 14 seminerlik Yönetim seminerlerinden oluşan 1. döneminin başarı ödülleri ve sertifika dağıtım töreni, İstanbul Dedeman Otel de yapıldı. TİMDER Akademi 1. dönem programına sponsor olan Kale ve Eczacıbaşı Yapı Grubu yetkilileri, TİMDER Yönetim Kurulu üyeleri, Eğitmenler ve seminerlere katılan kişilerden oluşan 90 kişilik bir davetli topluluğunun oluşturduğu yemekli törende hem katılımcılar hem de sponsor firmaların yetkilileri hoş bir akşam geçirdiler.gecenin protokol masasında Kale Grubu İcra Kurulu Başkanı Zeynep Bodur Okyay, Eczacıbaşı-İntema A.Ş. Genel Müdürü Atalay Gümrah, Kaleseramik Çanakkale Kalebodur Seramik A.Ş. Pazarlama Müdürü Altuğ Akbaş, İntema Toplu İşler Sorumlusu Ferhat Sabaz, TİMDER Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yıldırım, Başkan Yardımcıları Ali Yalçın Tung, ve Serdar Dönmez, TİMDER Yönetim Kurulu Üyesi Kemal Çelik ve MUDER Başkanı Ali Ayçenk bulundular. Kale Grubundan geceye ayrıca; Kaleseramik Çanakkale Kalebodur Seramik A.Ş., Pazarlama Müdürü Melike Kalafat Orhun, Satış Müdürü Ünal Kırımlı, Kale Holding Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Pelin Özgen, Zeynep Bodur Okyay ın asistanı Oya Berik Yanardağ katıldılar. TİMDER Yönetim Kurulu Üyelerinden Nural Tuncer, Ertan Sapankaya, Bircan Şahin, Faruk Özdemir, Mehmet Arslan ile, eski başkanlardan Can Şakarer de geceye katılanlar arasındaydı. TİMDER Koordinatörü Nurhan Tanyeli nin açılış ve sunuş konuş konuşmasın takiben TİMDER Başkanı Kemal Yıldırım ve Eğitim Komisyonu Başkanı Ali Yalçın Tung un konuşmalarının ardından, TİMDER Akademi 1. dönem sponsorları TİMDER Başkanı Kemal Yıldırım, Kale Grubu İcra Kurulu Başkanı Zeynep Bodur Okyay a, TİMDER Yönetim Kurulu Üyesi Kemal Çelik de İntema Genel Müdürü Atalay Gümrah a teşekkür plaketlerini verdiler. Ardından, son seminerden sonra yapılan sınavda aldıkları not ile seminerlere devamlılık ile aldıkları notun birleşiminden elde edilen Başarı sıralaması na göre ilk üçe giren Aytaç Gökhanoğlu, Ayşe Akgül, Gökhan Şahin laptop ile, 4. olan Baki Kartalkaya ile 13 seminere katılarak devam birincisi olan Suat Hoşgör de cep telefonu ile ödüllendirildiler. Katsayı ortalamasının üzerinde not alan diğer 15 kişi de başarı sertifikalarını aldılar. Törenin ardından yenilen yemek sırasında samimi sohbetler yapıldı ve herkes geceden memnun ayrıldı.

TİMDER Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yıldırım ın Önsözü Derneğimizin periyodik faaliyetleri arasında bulunan, sektörümüzün değerlendirilmesi ve sorunların görüşüldüğü 2004 Yılı Arama Toplantısı nda sektörümüzün eğitim ihtiyacının TİMDER organizasyonunda gerçekleştirilmesi önerisi toplantımıza katılan KALE YAPI GRUBU ve ECZACIBAŞI YAPI GRUBU nun değerli yöneticileri tarafından getirilmiş ve bu görüş tüm katılımcılar tarafından desteklenmişti. Bu bağlamda 2005 yılının Şubat ayında 4 temel konuda pilot uygulama başlatılmış, böylece TİMDER Akademi adıyla anılacak olan ticaret ve iş yönetimi konularından oluşan seminerlerin temelini oluşturacak olan eğitim faaliyetleri başlamıştır. Eğitime gönül veren siz değerli dostlarımızın katkı, destek ve teşvikleri ile, 2005 / 2006 dönemi için eğitim seminerlerini geniş kapsamlı ve uzun süreli olarak yeniden planlama olanağını bulduk. 23 Kasım 2005 tarihinde başlayan 25 Mayıs 2006 tarihinde tamamlanan 14 seminerlik eğitimlerin sonunda devam ve sınav başarı sertifikaları 27 Haziran 2006 tarihinde düzenlediğimiz gecede katılımcılara verildi. Birinci Dönem sonuçlarını değerlendirdiğimizde sonuçların bu kapsamda bir ilk organizasyon için BAŞARILI düzeyde olduğu görülmektedir. 14 seminerlik bu bilgi birikimini TİMDER Akademi 2005/2006 Ders Notları Kitabı adıyla bir kitapta toplayarak, gerek seminerlerin bir kısmına katılan ama 14 seminerin tümünü elinin altında bulundurmak isteyen, gerekse katılamayan ama Yönetim konularında bilgi edinmek isteyenlere her zaman başvurabilecekleri bir kaynak oluşturduğumuzu düşünüyoruz. TİMDER Akademisi nin çalışmalarını önümüzdeki yıllarda da sürdürme kararlılığımızı, özellikle sektör içi eğitim ihtiyacının bilincinde olan, sizlerin desteği ve ortak eğitim projeleri üreterek devam ettirme isteğimizi bu vesile ile bilgilerinize bir kez daha sunuyoruz. TİMDER Akademi nin 1. döneminin gerçekleştirilmesinde bize göstermiş olduğu yakın ilgi ve maddi destek için TİMDER Yönetim Kurulu, TİMDER üyeleri ve faydalanan herkes adına, KALE GRUBU ve ECZACIBAŞI YAPI GRUBU na teşekkürlerimizi sunarız. Saygılarımla, Kemal YILDIRIM TİMDER Yönetim Kurulu Başkanı

TİMDER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Eğitim Komitesi Başkanı Ali Yalçın Tung un Önsözü İnşaat sektörümüzün sorunlarını ve derneğimizde temsil edilen ana malzeme üretici gruplarının yetkili satıcıları ile ilişkilerini görüşmek üzere her sene Arama Toplantıları yapılır, bu toplantılarda ortak kararlar alınır. 2004 yılında, eğitim faaliyetlerine yönelik önemli kararlar alınmış ve TMİDER organizasyonunda, üretici firmaların (Borusan, Doğvit, Duravit, Kale, Toprak DemirDöküm, İntema) uzman ve temsilcilerinin katılım ile Eğitim Çalışma Grubu oluşturulmuştur. Tüm faaliyetlerimizde değişim ve yeniden yapılanmanın önem kazandığı ve AB sürecinde daha da önem kazanacağı, çalışma grubumuz tarafından göz önüne alınarak, özellikle Kurumsal Yönetim Anlayışı ve Toplam Kalite Yönetimi uygulamaları, süreçteki anahtar kavramlar olarak benimsenmiştir. Eğitim ihtiyacı planlama anketi nin değerlendirilmesi sonucunda, Sayın Hocam Hayri Baraçlı nın da değerli katkı ve çabalarıyla, 2005 yılının Şubat ayında, 4 temel konuda pilot eğitim uygulaması gerçekleştirilmiştir. TİMDER Akademi adıyla anılacak eğitimlerin temelini oluşturan bu faaliyet ile, sektörde bir ilke imza atılmıştır. Eğitime gönül veren değerli dostlarımızın katkı, destek ve teşvikleri ile, 2005 / 2006 dönemi için eğitim seminerleri, geniş kapsamlı ve uzun süreli olarak yeniden planlanmıştır. 23 Kasım 2005-25 Mayıs 2006 tarihleri arasında 14 konuda gerçekleştirilen eğitim faaliyetlerimizin sürekliliği, TİMDER Yönetim Kurulu tarafından karar altına alınarak, Derneğimiz, sektörümüzün çalışanlarına hizmet vermek üzere eğitim misyonunu üslenmiştir. 70 firmadan 250 yi aşan katılımcılarımız, Katılım Sertifikası almış, ayrıca yapılan sınav sonucundaki notları ile, devam durumları da dikkate alınarak 22 kişiye, Başarı Sertifikası verilmiştir. Programı derece ile bitiren 5 katılımcımız ise TİMDER Özel Ödülü ile ödüllendirilmiştir. Önemli olan fikri eyleme dönüştürebilme cesareti ve kararlılığıdır. Biz de TİMDER Eğitim Çalışma Grubu olarak bundan sonra hem seminer konularımızı sektörümüzün gerçek ihtiyaçlarına cevap verecek biçimde çeşitlendirmek hem de, katılımcıların sadece ders dinleyen ve not alan pasif dinleyiciler yerine seminerlere katılmaktan daha heyecan ve zevk duyacağı bir hale getirme kararı verilmiştir. Vaka çalışmalarına ağırlık verilecek olan önümüzdeki dönem eğitimlerimizin, gerçek modeller üzerinde ve interaktif olarak sürdürülmesi esas alınmıştır. TİMDER Akademi nin 1. Dönem seminerlerinin sonunda Eğitim Çalışma Grubu olarak yapmamız gereken tek bir hizmet kalmıştı, o da 14 seminerlik ders notlarını derlemek ve yayımlamaktı. Bu kitapta anlatılan değerli bilgilerin, sadece katılımcıların hafızalarında saklamalarını değil, tüm sektörün yararına sunulması amaçlanmıştır. TİMDER Akademi

2006/2007 Ders Notları ile Yönetim konusunda gerekli olan bilgileri bilimsel ama sıkıcı olmayan bir dille, rahat okunur ve kolay kavranır bir sunumla siz değerli dostlarımızın ilginize sunuyoruz. Birinci dönem eğitimlerin gerçekleştirilmesinde, değerli katılımcıların göstermiş olduğu ilgiye, bizleri teşvik eden, cesaretlendiren ve sponsor olarak destek veren Eczacıbaşı ve Kale Grubu nun değerli temsilcilerine, TİMDER adına, teşekkürlerimi iletir, ikinci eğitim döneminde sizlerle tekrar bulaşmak ümidiyle hepinize sevgi ve saygılarımı sunarım. Ali Yalçın TUNG TİMDER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı TİMDER Eğitim Komite Başkanı

TİMDER AKADEMİ Sponsorlarından Kale Grubu İcra Kurulu Başkanı Zeynep Bodur Okyay ın Önsözü Son çeyrek yüzyılda dünya, çok hızlı bir değişim yaşamakta, sınırları ortadan kaldıran küreselleşme süreci ile birlikte rekabet gücü, şirketler ve ülkeler açısından hayati bir önem taşımaktadır.iş yapma biçimi hem Türkiye de hem de dünyada değişmekte, İmalat ürün üretiminden çözüm üretimine doğru gelişmektedir.firma değerlemesinde maddi olmayan varlıkların (ar-ge, inovasyon yeteneği, iş süreçleri ve yazılımı, marka gibi) önemi artmakta, öne çıkmaktadır. Bu değişen iş yapma koşulları çerçevesinde artık, ürettiğimiz mal ve hizmetleri ile kullandığımız mal ve hizmet üretimlerine yönelik dağıtım yöntemlerini, özümseyip öğrendiğimiz yeni teknolojiler temelinde geliştirmek, müşteri ile buluşturmak ve satış sonrası teknik hizmetleri yürüten birimlerin kendi içlerindeki ve aralarındaki ilişkileri düzenleyen organizasyon yöntemlerimizi geliştirmek zorundayız. Bundan, gerçekten kayda değer bir ekonomik ve toplumsal fayda elde edebilmek ve bu faydayı giderek büyütebilmek için, sistemsel bir temele oturtulması, kurumsallaştırılarak sürekliliğinin sağlaması gerekir. Bu dönüşüm ışığında firmaların fark yaratabilmek için, daha donanımlı, iyi eğitilmiş insan kaynağını da yetiştirmeleri gerekmektedir. Başta işletme, pazarlama ve satış ve satış sonrası hizmet yönetimi gibi alanlarla olmak üzere pek çok disiplini edinmiş, ekip çalışması becerilerini güçlendirmiş, öğrenen ve iletişim kurabilen insan kaynağına ihtiyacımız var. Bu nedenle bu eğitimleri bilimsel bir çerçeveye oturtan ve sürekli hale getiren, ortak paydada birleşen bir kurumun varlığı önem kazanmaktadır. Bizim sektörümüzde bu misyonu TİMDER üstlenerek, toplumsal bir faydaya dönüştürmüştür. TİMDER yönetiminin son derece başarılı giden çalışmalarını, daha geniş bir perspektifte çeşitlendirilerek, sürdürmesini diliyorum. Grubum ve şahsım olarak,bu çalışmalarında TİMDER e her zaman yanında olacağımızı iletiyor, katılımcılara başarılar diliyorum. Saygılarımla, Zeynep Bodur Okyay Kale Grubu Şirketleri İcra Kurulu Başkanı

TİMDER AKADEMİ Sponsorlarından Eczacıbaşı Yapı Grubu Adına İntema A.Ş. Genel Müdürü Atalay Gümrah ın Önsözü Ülkemiz bugün deneyimli, güvenilir iş sahibinin sermayeye ulaşımı açısından geçmiş yıllara oranla çok iyi bir düzeye gelmiştir. Bugün iyi bir fikri finanse etmek bankacılığın ötesinde farklı finansal kurumlar tarafından da sağlanabilmektedir. Aynı şekilde yetkili satıcılık sistemlerinde marka sahibi kuruluşlar markalarını temsil edecek, istekli, heyecanlı ve yetkin firmaları çeşitli teşviklerle ile desteklemekte, cesaretlendirmektedir. Yapılan bu yatırımların verimliliğini artırmak, sürekliliğini sağlamak ve geliştirebilmek, ancak o yatırımların iyi yetişmiş, profesyonel kadrolar tarafından yönetilmesi, her seviyedeki çalışanın işini iyi bilmesi ve yetkin olması ile mümkün kılınabilmektedir. Eczacıbaşı Grubu 1990 lı yıllardan itibaren yetkinlik temelli performans yönetimi ile çalışanlarının gelişimini, becerilerini artırmak adına önemli kaynaklar ayırmakta, yöneticilerini alt kadrolarını geliştirmeye, yetiştirmeye teşvik etmektedir. Bir Timder arama toplantısında da o dönemki Genel Müdürümüz Sn. Engin Bayraktar, eğitimin önemini ve sektörün gelişimi için vazgeçilmezliğini vurgulayarak, Timder in bu konuda öncü olmasını ve sektör çalışanlarının eğitim düzeyini arttırıcı faaliyetler içinde olmasını önermiştir. Timder yönetimi tarafından benimsenen bu önerinin bugün gerçekleştiğini görmek, her seviyeden sektör katılımcılarının ilgisine şahit olmak bu programın ana sponsorlarından birisi olarak bizleri gururlandırmakta, kaynaklarımızı sektörün gelişiminde ne derece doğru bir alana yönlendirdiğimizini göstermektedir. İyi yetişmiş, gerek ürün bilgisi, gerek ticari sağduyu, gerekse müşteri ilişkileri konusunda donatılmış bir satış elemanı hem çalıştığı satış noktasının başarısını artıracak, hem de sektörümüzün müşteri nezhindeki kalitesini yukarı çekecektir. Ayrıca yaptığım yetkili satıcı ziyaretlerinde daha önce başka bir satış noktasında gördüğüm, dikkatimi çeken becerekili bir satış temsilcinin, zorunlu olarak gittiği bir diğer ildeki yetkili satıcımızda hiç zorlanmadan işe girdiğini görmek, iyi donanımlı bir kişinin bu sektörde her zaman kendini kabul ettireceği, iş imkanlarına kolay kavuşacağının güzel bir örneğidir. Bu çerçevede Timder yönetim kuruluna eğitim konusunu benimseyip, böylesine zengin bir programı hayata geçirdikleri için teşekkür eder. Bu konunun hayata geçmesinde tereddütsüz destek veren biz Eczacıbaşı Grubu ve Çanakkale Grubunun sektörün diğer önde gelen rakipleri tarafından takip edilmesini ve bu projeyi destekleyerek sektörümüzün gelişimine ortak olmalarını temenni ederim. Atalay GÜMRAH İntema A.Ş. Genel Müdürü

TİMDER AKADEMİ Eğitmenlerinden Yrd.Doç.Dr. Hayri Baraçlı nın Önsözü Sürekli değişen ve giderek değişme hızı da artan bir dünyada yaşıyoruz. Bu değişim, bir taraftan işletmeleri kendine uymaya ve sürekli yenilik yapmaya zorlarken; diğer taraftan, yoğun bir rekabetle karşı karşıya bırakmaktadır. Günümüz işletmelerinin değişen çevre şartları karşısında ayakta kalabilmek için, dengelerini sürekli değiştirmeleri ve yeni denge durumları için de hazırlıklı olmaları gerekmektedir. Bu durum bazen ipin üstünde yürümeye benzetilebilir. Dengelerini iyi kuranlar başarıyı yakalayanlar, dengelerini iyi kuramayanlar ise başarıyı arzulayanlar olmaktadır. İşletmeler, güçlenmek, diğer işletmelerle rekabet edebilmek ve kârlılık sağlamak için verimliliklerini arttırmak zorundadırlar. Verimlilik ve üretkenliğin artırılması için, birim zamanda yapılan faaliyetlerin teknolojik ve metotsal yenilikler ile arttırılmasının yanı sıra, malzeme israfını minimize etmek ve en önemlisi, insan kaynaklarını etkin bir şekilde kullanmak gerekmektedir. İşletme faaliyetlerinin yürütülmesi için başlıca dört kaynak söz konusudur. Bunlar; sermaye, makine-teçhizat, malzeme-ürün ve insan olarak ifade edilebilir. İşletmenin etkinliği için bu kaynakların amaca yönelik kullanımı önemlidir. Yetişmiş insan gücünün önemi her geçen gün artmaktadır. İnsanların ve onları yönetme yönteminin giderek daha da önemli olmasının nedeni, rekabette başarının diğer kaynaklarının eskisine göre güç kaybetmesidir. İnsan kaynaklarının işletme amacına hizmet edecek biçimde kullanılmasını sağlayan en önemli unsur ise eğitimdir. TİMDER bu konuda üzerine düşen görevi yerine getirmiş, ayrıca kalıcı bir eser olarak da bu çalışmayı hazırlamıştır. TİMDER yönetiminin, sponsor işletmelerin desteği ile gerçekleştirdiği bu çalışma, sektöründe faaliyet gösterenlere rehber, diğer sektörlere örnek teşkil edecektir. İnsana yapılan yatırım hiçbir zaman boşa gitmeyecektir. Saygılarımla Y.Doç.Dr. Hayri BARAÇLI

İçindekiler 1- İşletme Yönetimi 01-12 2- Verimlilik Yönetimi 13-26 3- Stratejik Yönetim 27-42 4- Toplam Kalite Yönetimi 43-49 5- İnsan Kaynakları Yönetimi 50-62 6- Motivasyon ve Liderlik Yönetimi 63-72 7- Müşteri İlişkileri Yönetimi 73-82 8- Pazarlama Satış Yönetimi 83-98 9- Üretim Yönetimi 99-108 10- Stok Yönetimi 109-120 11- Maliyet Yönetimi 121-126 12- Finansal Yönetim 127-136 13- Zaman Yönetimi 137-148 14- İletişim Yönetimi 149-154

İŞLETME YÖNETİMİ 1 Giriş Yönetim, uygarlık tarihi kadar eski bir kavramdır. Buna rağmen üzerinde hala yoğun araştırmaların yapıldığı ve insanlık varoldukça bu araştırmaların süreceği bir kavram olmaya devam edeceği söylenebilir. İnsanla ilgili tüm bilim dallarında olduğu gibi yönetimde de işin teknik boyutunun yanında, sanatsal bir boyutunda bulunduğu savunulabilir. Yıllarca yöneticilik yaptığı halde zaman zaman çıkmaza giren, çözümsüzlük içinde bocalayan yöneticililerin sayısı küçümsenmeyecek kadar fazladır. Bu durum son derece normaldir. Çünkü yönetimin uğraşı alanını oluşturan insan son derece değişken bir varlıktır. Bir yönetici, ideal yönetim reçetelerinin arayışı içinde hayatlarını tüketir. Oysa her duruma uyan reçetelerin yaratılması son derece zor,hatta olanaksızdır. Bu durumda, yönetim ve yöneticilik derslerine gerek var mı sorusu doğal olarak sorulabilir. Bilgi, paylaşıldıkça çoğalır. Yönetimle ilgili yapılmaya çalışılan esasen bilginin paylaşılması ve mükemmel yönetime ulaşma konusunda arzu edilen mesafelerin alınmasıdır. Yönetici geliştirmenin amacı, profesyonel bir yöneticiye başarısını etkileyen unsurları belirleyebilme, onları göreb ilme,değerlendirebilme ve gerekli davranışı gösterebilme yeteneğini kazandırmaktır. Yönetimin önemi örgütlü yaşamla artmıştır. Günümüzde insanların giderek daha örgütlü bir yaşam sürdürdükleri göz önüne getirilecek olursa, insanların başarılı olmak için başkaları ile işbirliği yapmalarının bir zorunluluk olduğu da daha kolay anlaşılabilecektir. Tek başına ulaşamadığı ya da istediği kalitede ulaşamadığı amaçlarını gerçekleştirmek için örgütlere yönelmek ve onlardan destek almak ihtiyacında olacaktır. İnsanın sınırsız kabul edilen gereksinimlerini karşılamak üzere değişik faaliyet dallarında çalışan örgütler kurulmuştur. Yukarıda ifade edildiği gibi, yaşamın farklı alanlarında sürdürülen örgütlü çabaların en iyi biçimde sürdürülmesi için yönetime

2 ihtiyaç duyulacağı açıktır. Ekonomik ve sosyal gelişmeye paralel olarak,işletme adı verilen organizasyonların toplum yaşamındaki önemlerinin artması ile beraber, bunları yöneten kişiler de verdikleri kararlar ile toplumu etkiler hale gelmiştir. Toplumdaki demokratikleşme ve insan hakları ile ilgili gelişmeler, artan iç ve dış rekabet, küreselleşme, iş ahlakı ve artan sosyal sorumluluklar yöneticiliği daha güçlü hale getirmektedir. Bu ve benzeri gelişmeler sonucu ortaya çıkan profesyonel yöneticiler, yöneticilik bilgilerini kullanarak işletme organizasyonlarının toplumun çeşitli kesimlerinin ihtiyaçlarını giderme sorumluluğu yüklemiştir. Bu sorumluluk yöneticinin kullanacağı araçların en başında gelmektedir. Yöneticiler işletme faaliyetlerinden etkilenen çeşitli gruplar arasında denge sağlamak durumundadır. Başta müşteriler olmak üzere işletme faaliyetlerini sonuçları geniş bir sosyal çevrede toplumsal refahın artması için paylaşılmalıdır. Yöneticiler böyle bir paylaşımın sağlayabilmek için organizasyon yapısı, bu yapı içindeki süreçler ve davranışlar gibi çeşitli araçlardan yararlanır. Bu araçların sürekli kullanılması, değişen koşullara göre ayarlanması, özelliklerinin ve sınırlarının bilinmesi yöneticilikte gelişmeyi ifade eder. Bir yöneticinin başarısızlığının pek çok kişi ve grubu etkilemesi yönetici geliştirmeyi daha da önemli hale getirmektedir. Yanlış ve yetersiz bir organizasyon yapısı kullanan, yapı içinde kullanılabilecek süreçlerin özelliklerinden ve sınırlarından haberdar olmayan bir yönetici, sadece kendisini değil büyük bir grubu da başarısızlığa sürükleyecektir. Güven, dürüstlük ve ekip çalışması gibi temel insani değerlerden hareket eden yöneticiler kuruluşlarını daha sağlıklı hale getirmektedirler. Çağımızda yönetime her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyulmasının temel nedeni; dinamik bir çevre içinde kaynakların koordinasyonu ve örgütsel güçlerin belli amaçlar çevresinde toplanmasının sağlanmasıdır. Yönetim misyonunun sözü edilen boyutta başarıyla tamamlanabilmesi ise liderlik, motivasyon, iletişim ve takım çalışması uygulamalarının başarısına bağlı görünmektedir.

Sizce Yönetim Nedir? - Insanlar yolu ile bir şeyler yapma - Işletmenin organizasyon amaçlarını gerçekleştirmek üzere işletmenin tüm kaynaklarını kullanarak, çalışanların çabalarını planlama, organize etme, liderlik ve kontrol etme 3 Ne İçin Yönetim? - İşgücü - Makine - Malzeme - Mali Kaynaklar Yönetici Belirli bir takım yetkilerle kendine verilmiş grubu, belirli amaçlara yönelten, grup içerisinde işbirliği ve koordinasyon sağlayan birey. Yöneticilik Yönetim faaliyetinin bir gelir sağlamak amacıyla sürekli olarak yapılması. Yönetim Unsurları PLANLAMA: Organizasyonu amacına ulaştıracak prosedür ve yöntemleri kurmak. ORGANİZASYON: Planlama ile saptanan amaç, plan ve programlar doğrultusunda verilen hedefleri gerçekleştirecek organizasyonu kurmak. KADROLAMA: İşlerin tanımlarına uygun elemanların çalışmalarını sağlamak. KOORDİNASYON: Yöneticilerin astların temel görevlerini yerine getirmelerinde etkilemek KONTROL ETME : Yöneticilerin işletmenin amaçları doğrultusunda yol aldıklarında güvence duymaları için yaptıkları faaliyetlerdir.

4 Yöneticinin Rolleri - İLETİŞİMCİ - ÇÖZÜMLEYİCİ - DEĞERLENDİRİCİ - STRES AZALTICI - PROBLEM ÇÖZÜCÜ - EĞİTİCİ - MOTİVE EDİCİ - TAKIM KURUCU - DİSİPLİN SAĞLAYICI - ANTRENÖR - PLANLAYICI - YÖNETMEN - ÇATIŞMA - LİDER İşletme Yönetiminin Amaçları Nelerdir? SORUMLULUK VE İŞ AHLAK VERİMLİLİK ETKİNLİK İŞLETME YÖNETİMİNİN AMAÇLARI ESNEKLİK VE UYUM ÇALIŞMA HAYATININ NİTELİĞİNİ GELİŞTİRME SÜREKLİLİK KARLILIK

Karlılık : KARLILIK = NET KAR / ÖZSERMAYE KARLILIK = NET KAR / NET AKTİF TOPLAMI Kar etmek, stratejik kalkınmanın temelidir. 5 Etkinlik : ETKİNLİK = ÇIKTILAR / PLANLANAN AMAÇLAR Uygun olan amaçları seçmek ve stratejiler kurmak Doğru işleri yapmak Verimlilik : VERİMLİLİK = ÇIKTILAR / GİRDİLER İşletme içi bir düzen ve uyumun sonucu olarak ortaya çıkar. Işleri doğru yapmak. İşletme Etkinliğini Zorlaştiran Şartlar DIŞ ETKENLER İÇ ETKENLER 1. ENFLASYON 1. NAKİT İHTİYACI ARTIŞI 2. KIT KAYNAKLAR 2. MOTİVASYON ZORLUĞU 3. GELİŞME HIZI 3. KARMAŞIKLAŞAN İŞ SİSTEMİ 4. ARTAN REKABET 4. MALİYET VE VERİMLİLİK 5. ARTAN SOSYAL HAKLAR DENGESİZLİĞİ Süreklilik : Karlılıkla birlikte sürekli gelişme Esneklik ve Uyum : Esnek düşünce ve organizasyonel kademlerde dil/format birliği Çalışma Hayati Niteliği : Demokratik yapı, işbirliği, iş güvenliği, uygun iş ortamı Sorumluluk - İş Ahlakı : Beklentilere uygun çalışma stratejisi

6 21. Yüzyıl Yöneticilerinin Özellikleri - Geleceği önceden tahmin edebilme, - Etkin organizasyon yapılarını tasarlama, - Etkin kararlar almak, - Çalışanlarla iletişim kurmak, - Organizasyon içinde teknolojinin kavramak, - Uluslararası alanda yönetimin anlayışına sahip olma, İşletme Yönetimi Etkinliğinin Temeli KURUMSALLAŞMA Kurumsallaşma; - Her işin belli kurallara bağlı olarak yürütüldüğü, - Kuralların olur olmaz değiştirilemediği, - İşin gereğinin yapıldığı, herkesin performansına göre değerlendirildiği, - Kişiler değişse bile yönetim tarzının değişmediği, - Takım oyununun oynandığı, herkesin görevlerini bildiği, Etkin Ve Kurumsal Yönetim Uygulama Alanları - Yeniden Yapılanma - Verimlilik Yönetimi - Stratejik Yönetim - Hedeflerle Yönetim - Performans Yönetimi - Süreç Yönetimi - İnsan Kaynakları Yönetimi - Bütünsel Kalite Yönetimi - Finansal Yönetim Kurum Kültürü Herkesin ortak noktada birleştiği ve işletmenin hedefleri, stratejileri, vizyonu ve misyonu doğrultusunda hareket etmesine yardımcı olacak bir ortak anlayıştır. Hiçbir zaman bir kişinin veya gurubun zorlaması ile sağlanamaz. Kurum kültürü, bir organizasyonun günlük olarak çevreye uyum ve kuruluş içi entegrasyonu sağlama sorunlarını çözmeye uğraşırken; keşfettiği, bulduğu ya da geliştirdiği ve geçmişte bu sorunlara karşı işe yaradığı için yeni üyelere de bir şekilde aktarıp/öğrettiği,

doğru algılama, düşünme ve hissetme ile ilgili temel varsayım kalıplarıdır.her kurumun, içinde çalışan insanların ve toplumun genel kültürel yapısından büyük ölçüde bağımsız bulunan kendi kurum kültürü vardır. Bu kültürü meydana getirenler ise yönetimin kurum faaliyetleri ve etkin çalışması için en uygun gördükleri veya kurum içerisinde kendiliğinden oluşan davranış kalıpları ve normlarıdır. 7 KURUM KÜLTÜRÜ KURUM KİMLİĞİ KURUM FELSEFESİ DİZAYN İLETİŞİM DAVRANIŞ KURUMSAL İMAJ

8 Kurum Kültürünün Yapı Taşları - Yönetici ve çalışanlar veya onların ilgilerini temsil edenler arasında uyumlu işbirliği, - Açık enformasyon temeli üzerinde, şeffaf bir iletişim olması, - Tüm çalışanların, karar alma süreçlerinin her seviyelerine dahil edilmeleri, - Eskimiş yapıların yıkılması, yetki ve sorumluluğun merkeziyetçiliğinin kaldırılması, - Kurum felsefesi hakkında görüş birliğinin oluşturulması. Kurum Kültürünün Oluşturulması - Birbirine ait olma duygusunun ve genel bütünleşmenin geliştirilmesi, - Biz duygusunun ve genel bütünleşmenin geliştirilmesi, - Temel değerlerin güçlendirilmesi ve onaylanması, - Bir aidiyet duygusunun oluşturulması, - Kurum içinde güçlü bir beraberlik oluşturmak, - Kurum içerisinde kişiler arasındaki mesafenin en aza indirilmesi, - Davranış biçimlerinin belirlenmesi, - Duygusal bütünleşmenin sağlanması, - Kültür ile ilgilenmek ve onu gerektiğinde değiştirmek için hareket noktalarının belirlenmesi. Kurumsal Davranış Bir kurumda faaliyet gösteren birey ve grupların tepki, karar ve tavırlarının bütünüdür. Kurumsal Davranış Alanları - Pazarlama Alanında, - Üretim Alanında, - Yatırım Alanında, - Dağıtım Alanında, - Finans Alanında, - İnsan Kaynakları Alanında, - İşletme Faaliyetleri Alanlarında,

Değişim Yönetiminde 5 N ve 1 K Analizi 1. Değişim Ne dir?(organizasyon yapısını ve problemlerini inceler.) 2. Değişim Niçin gereklidir? 3. Değişim yapılarak Nereye ulaşılmak istenilmektedir?(bir vizyon belirlemelidir.) 4. Değişim Ne zaman gerçekleştirilmelidir? (Zaman akış şeması oluşturur.) 5. Değişim Nasıl yapılacaktır? (Stratejik planlamayı içerir.) 1. Değişimi Kim gerçekleştirecektir? Değişimin Amacı Organizasyonu Yeniden İnşa Etmektir. - Yeniden Düşünme - Vizyon, Misyon, Strateji - Organizasyonel Değişimin Planlanması - Yapı Değişimi (Reorganizasyon) - Sistem ve Süreçlerin Yeniden Yapılandırılması 9 İşletmelerde Değişim İçin Stratejiler 1. Değişim için KARARLILIK 2. Organizasyona SİSTEM olarak bakılması 3. MÜŞTERİ (sonuç) odaklılık 4. KURUMSALLAŞMA 5. İNSAN KAYNAKLARININ en iyi şekilde değerlendirilmesi 6. SÜREKLİ GELİŞİM Takım Nedir? Kendini ortak bir vizyonel hedefe, performans hedeflerine ve kendilerini birlikte sorumlu tuttukları yaklaşımlara adamış ve birbirlerini tamamlayıcı becerilere sahip insan topluluğudur. Takım Çalışması Bir problem belirleme ve çözme tekniği olarak; Takım çalışması, kalitenin ve Toplam Kalite felsefesinin en önemli unsurlarından ve gereklerinden biridir. Toplu çalışmasını, fikir üretmesini, tartışmasını öğrenmeden bir kalite kültürünün oluşturulması neredeyse mümkün değildir. Atalarımız; bir elin nesi var, iki elin sesi var diye çok önceleri zaten bizi uyarmaya çalışmışlardır!

10 KATILIM TAKIM ÇALIŞMASI PROBLEMLERİN ÇÖZÜMÜNDE TÜM ÇALIŞANLARIN ENERJİLERİNDEN FAYDALANMAK Etkili Bir Takım Yönetimi İçin - ÇALIŞANLARIN GÖNÜLLÜ KATILIMI SAĞLANMALI - EĞİTİME AĞIRLIK VERİLMELİ - BAŞARILAR ÖDÜLLENDİRİLMELİDİR - LİDER DOĞRU İNSAN OLMALI - MOTİVASYON SAĞLANMALI - TAKIM ÜYELERİNE İNİSİTAYİF VERİLMELİ - EMANET EHLİNE VERİLMELİ - TAKIM BU İŞE İNANAN KİŞİLERDEN OLUŞTURULMALI Etkin ve Kurumsal Yönetim Sonuçları - Mali verimlilik - İşgücü verimliliği - Kapasite verimliliği - Maliyetlerde azalma - Karlılıkta artış - Daha hızlı doğru büyüme KURUMSAL İŞLETME YÖNETİMİ DEĞİŞİM VE YENİDEN YAPILANMAYI SAVUNAN, İŞLETME İÇERİSİNDE ETKİN/VERİMLİ ÇALIŞMAYI VE PROFESYONEL DÜŞÜNCEYİ HER SÜREÇTE UYGULMAYI ÖNGÖREN BİR ANLAYIŞTIR.

NOTLAR... 11

12

VERİMLİLİK YÖNETİMİ 13 Giriş Verimlilik, belirli kaynaklarla en çok üretimi veya hizmeti sağlamak, ya da belirli üretim miktarını veya hizmeti en az kaynakla gerçekleştirebilmektir. Kalkınmak isteyen her ülkenin hedefi, bir yandan tüm ekonomik ve doğal üretim kaynaklarından en yüksek verimliliği sağlamak olmalıdır. Bu hedefe, üretime katılan çeşitli öğelerin işbirliği ile ulaşılabilir. İşçinin gayretini arttırması, işverenin sermayesini üretken yatırımlara, modern makine ve donanıma yatırması, organizasyonu geliştirmesi, devletin ekonomik anlamda gerekli önlemleri alması, kamu kuruluşlarının çeşitli araştırma ve geliştirme çalışmalarıyla yol göstericilik yapmaları, kısacası üretim sürecinin çeşitli basamaklarında görev yapan her bireyin kendi çapında verimlilik artışına katkıda bulunması gerekir. Sağlam bir ekonomik gelişme ve sağlıklı bir endüstrileşme, yurt ölçüsünde verimliliği arttırmakla mümkündür. Verimliliğin arttırılabilmesi de öncelikle üretim faktörlerinden etkili ve iyi bir şekilde yararlanılmasına bağlıdır. Başka deyişle, hammadde elde edilmesinden, ürünlerin üretilmesine ve pazarlanıp tüketiciye ulaştırılmasına kadar gerekli her türlü işlem ve hizmetlerde verimli çalışma ortamı yaratılmalıdır. Bunun için verimlilik anlayışının kitlelere mal edilmesi, her yurttaşa beşikten mezara kadar bütün faaliyetlerinde verimliliği sağlayıcı bir davranış kazandırılması ve bütün işletme ve kuruluşlarda verimlilik ilkelerinin etkili bir şekilde uygulanması gerekir. Kalkınmasını kısa sürede başarıya ulaştırmış bir çok ülkede bilinçli bir verimlilik akımı gerçekleştirilmiş ve verimlilik ilkeleri, işçiden fabrika sahibine, en küçük memurdan en yüksek amirine ve devleti yönetenlere kadar herkese benimsetilerek, etkili biçimde uygulamaya konulmuştur. Günümüz rekabet şartları işletmeleri günden güne daha kaliteli, daha fazla ve zamanında hizmet vermeye ve üretim yapmaya yöneltmektedir. Bu nedenle, daha az girdi ile daha çok çıktı elde edebilmenin yani verimli olmanın önemi giderek daha çok önem kazanmıştır.

14 Günümüzde verimliliğin bir ülkenin gelişmişliğinin en önemli ölçütlerinden biri olduğu kabul edilir. Aynı zamanda verimlilik, gelişme için motive edici bir faktördür. Bizler bir teknolojik gelişme çağında yaşamaktayız. Bu gelişmeler üretimi olumlu yönde etkileyecek üretim sürecinde, yeni imkanlar sağlamaktadır. Teknolojik gelişmeyi koruyabildiğimiz sürece üretimi de arttırmada başarılı olacağımız ortadadır. Düzenli ve tutarlı bir ekonomik gelişme ve endüstrileşme üretimin artmasının doğal bir sonucudur. Yüksek bir verimlilik için üretim faktörlerinin etkin kullanımı, hayati bir rol taşımaktadır. Verimlilik, düşük maliyet ve doğal olarak düşük satış fiyatları için son derecede önemlidir. Sonuç olarak verimliliğin artması sonucunda elde edilen ek üretim gelirleri de istihdam ya da yatırım sermayesinde kullanılabilecek ve böylece ekonomik gelişme hızlanacaktır. Çağımızda açıklanması ve çözümü güç görülen pek çok karmaşık olayın kaynağında ekonomik sorunlar yatmaktadır. Ekonomik kalkınma çabası, az gelişmiş ülkelerde yoksulluktan kurtulma, gelişmiş ülkelerde ise güçlerini koruyarak geleceklerini güven altına alma yönünde büyük önem kazanmıştır. Ülkenin genel gelişimi bakımından, bütün düzeylerde ve ekonomik faaliyetlerde bulunan bütün gruplar arasında verimliliğin arttırılması büyük önem taşır. Bu da kamu, hükümet, işçi ve iş veren grupları arasında uygun bir verimlilik bilincinin yerleştirilmesine ve olumlu bir ortam yaratılmasını gerekli kılmaktadır. Böylece gerek sosyal ve gerekse teknik alanlarda modern yöntemlerin, verimliliği artıracak yönde uygulanabilme olanakları elde edilebilecektir. Her ülke ve her işletme kendi özel koşullarına en uygun düşecek yöntemleri geliştirmek zorundadır.